OM ONS HEEN Buitenlandsch Overzicht <«5 -"»■ De Teruggekeerde HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 18 DECEMBER >918 - TWEcDE BLAD No. 2564 Woodrow Wilson. Wat zijn tijd en meeningeni Nau welijks is het een jaar geleden, toen leder die een overweldigend optreden van do Amerikanen voorspelde, aoor velen, met den oppersten krijgsheer aan 't hoofd, werd uitgelachen cn be spot omdat hij aan die holle Yankee- bluf geloofde terwijl toch de op perste krijgsheer een opperst inzicht in zaken van krijg moest hebben. En ziel, de president der .Amerikanen, Woodrow Wilson, is met zijn vrouw over den Oceaan komen aanvaren, beeft een triomftocht door Frankrijk gedaan en kan nu in Parijs zijn neus niet buiten do deur steken of het da vert van jubel; de opperste krijgsheer evenwel is weggekropen in etn hoekje dat Amerongen heet en komt in zijn overpeinzingen, wed ik, voortdurend hierop neer, dat diezelfde V'ilson hem toch beschermen zal tegen den toorn van de geallieerden, opdat hij het pas geborgen veege lijf zal mogen be houden. Wat zijn tijd en meeningenl En welke meening vormen de n enschen nu weer en hoe lang zal die stand houden? Eén opinie Is vandaag vei lig: dat president Wilson ne mach tigste man van de wereld Is. Hrj zal de vredesconferentie niet lijwonen, maar vertoeven In haar nabijheid. Hij zal niet persoonlijk in de zaal der beraadslagingen wezen, maar zijn geest zal er zijn. De leden der confe rentie zullen elkaar afvragen: „wat denkt Wilson ervan?" en wanneer ze dat mochten verzuimen, zal hij het hun evengoed laten weten. Hij zal zijn als de scheidsrechter op 't voet balveld, die den bal nooit aanraakt, maar op gewichtige oogenblikken wijst hoe het zijn moet; Lij annuleert goals en kent ze toe, hij straft iedere overtreding met een fluitsignaal, hij waarschuwt de speiers ofstuurt ze uit het veld. Wel Is Woodrow Wilson machtig. Iedereen verwacht iels van hem, zijn vrienden met wie hij de overwinning bevocht en ook diegenen, welke vroe ger zijn vijanden waren. De Dult- schers die vroeger op hun grove ma nier spotten met iederen t ek m zijn gezicht, zien nu verlangend uit naar den steun van zijn hand. Tukken, Dui garen, Hongaren rekenen op hem. wanneer ze hopen, dat de vrede niet aJ te zwaar zal zijn. Polen, F-nnen, Serven. Roerneniërs hopen op zijn machtig woord, Armeniërs en Joden, die rampzalige verschoppelingen van Europa, hunkeren naar een toekomst van rust en veiligheid In zijn naam. En wij Nederlanders, vertrouwen wij niel, dat hij opkomende begeerten naur ons bezit zal stuiten? Ten slotte: zouden zij die nog zwijgen, de groo- ten in Europa, niet nog het aller meest van hem verwachten? Ik kan I van het hem het machtigst zijn: den dokter Clémenceau en den advocaat Lloyd George. Is het niet merkwaurdig, dat het lot van de volkeren bijna geheel in de handen ligt van drie eenvoudige burgermenschen? De democratie heeft al de vroegere pracht van keizers en koningen in soldatenjassen opge ruimd, dezelfde democratie, die Ame rika deed ingrijpen in de /aken van Europa, omdat ze scheef leken to gaan onder den zwaren druk van een midde'ieeuwsch militair systeem. En ofschoon hij nog op een oorlogsschip is gekomen, toch vertegenwoordigt Woodrow Wilson de Amerikaansche democratie en daar hebben we oen van de redenen, waarom oe Fran- schen behoefte hebben tot Juichen a.ls ze hern zien en waarom ook wij, nuchterder Nederlanders, te hoop zouden loopen als hij ln Haarlem mocht komen en juichen zouden tot we niet meer konden voor dezen een- vo1 digen man, met zijn baardeloos teleerden-gezicht, in zijn zwarte jas- Maar toch niet enkel daarom. .'Ic-t „Ziehier dan de denkbeelden, d'e wij voorstaan en ondersteunen, in oorlog en vrede alle volkeren hebben een gelijk belang bij den wereldvrede en de poütieke vastheid der vrije vol keren zij hebben een gelijke verant woordelijkheid wegens de handhaving van dezen vrede en deze vastheid het kenmerkbnd beginsel van den vre de is een waarachtige gelijkheid van alle volkeren in alle quaes ties van rechten en voorrechter de vrede kan niet in veiligheid en rechtvaardigheid berusten op een evenwicht van gewa pende krachten do gouvernementen moeten hun wettige macht putten uit de toestemming van hen, die zij bestu ren en de gedachte, de wil. de krach ten gemeen aan do gansche familie der volkeren zouden geen andere macht kunnen steunen de zeeën moe ien gelijkelijk vrij en veilig zijn voor alle volkeren, volgens regelen, vast gesteld door een eenparige overeen komst cn toestemmtng en allen moe ten er. zooveel mogelijk, toegang heb ben op dezelfde voorwaarden de na tionale bewapening moet beperkt wor den tot de noodzakelijkheid van na tionale orde en huiselijke veiligheid, de samenwerking van belangen en krachten, waarvan voortaan de vrede zal afhangen, legt aan ieder volk den plicht op, zich er van te veraekeren. dat iedere inmenging van zijn eigen burgers in een anderen staat, die tot deel heeft daar een revolutie aan te moedigen of te helpen, gestreng en afdoeud zal worden bestreden en af geschaft. Ziedaar klare taal. Geen maand later, 2'April 1917, kondigt de presi dent het Congres aan dat de gei is ook om den man, die ln ue korte en ^„de neutraliteit niet meer voldoen- a™""- is, maar dat krachtig moet worden opgetreden tegen een zelfzuchtige autocratie. Het betreft- nu, do wereld liewoonbaal- te maken voor de demo cratie Het Congres aanvaardt den oorlog. Anderhalf jaar later is de dynastie, die de hand uitstrekte naar een we reldheerschappij, waarin allen knech ten zouden zijn. behalve zij, totaai verslagen. Nu komt- voor Wilson de toepassing van wat hij zog voortreffelijk heeft gezegd. En wij, die van den beginne af over tuigd waren, niet alloen van het suc ces der Amerikeausche wapens, maar ook van de reine bedoelingen, waar mee zij in den strijd werden gebracht., wachten met belangstelling do ge schiedenis van de eerstvolgende maan den ftf. Moge zij Woodrow Wilson verheffen tot held, zonder zwaard of krijgstuig hoegenaamd, tot held van de gedach te en den nobelen invloed op de macht hebbers dei wereld I krachtige woorden welke den Ameri kaan voldoende zijn voor het uitdruk ken van zijn gedachten, gesproken heeft van recht, gerechtigheid, recht vaardigheid, van opbeuren en tot nieuw leven brengen, van het weg doen van haat en wraakzu :ht. Het is om de kracht, die nog altijd ligt ln het nobel beginsel, ook voor eerzuch- tlgen en egoïsten, die er mee spotten. Het Is omdat de wereld voelt, vriend of vijand om het even, dat hij niet alleen de ziel van de vredesconferen tie zijn kan, maar ook haar geweten. Een zware taak! Die van de rots, welke ln de branding staat cn riet wijkt voor den golfslag, al komt die van alle kanten op hem af. Maar wat een prachtige taak te vens, die van hootd-liquidateur van den ontredderden hoedel van het oude Europa Als Wilson daarvoor geestkracht ge noeg heeft, als er bovendien suggestie genoeg van hem uitgaat om zijn bond- genooten van zijn ethica te doordrin gen dun ls hij niet alleeu de machtig ste. maar ook de grootste man van dit oogenblib. En dan mogen wij hem het moment benijden, dat hij, op zijn beurt het Witte Huls verlatend, te rugtredend in de rij der Amerikaan sche burgers, weer tijd heeft om zich te wenden tot zijn geliefde boeken, waarvan hij in de woelingen der laat ste jaren wel afscheid nemen moest. J. C- P. Volgens de Journal zuilen voor- loopige diplomatieke besprekingen begin volgende week aanvangen. Lloyd Georfge en Balfour wordep Maandag of Dinsdag te Parijs ver- Bij deze gelegenheid heb ik de kla re. heldere redevoeringen die Presi dent Wilson tot het Congres heeft --D gehouden, nog eens doorgelezen. Nic-wacht. OrlaDdo en Sonnino, komen mand kan dat doen en niet getroffen tef,eli;k met koning Victor Emanuel, u niet helpen toen ik'las i 20sten December 1916 aan de ooriog- ®an. oorlogsschip V\ ushirgton, I voerende partijen heeft gevraagd, op I Men verwacht dat de besprekingen waarop hij kivam aanvaren, kon Ik welke voorwaarden zij bereid zoudendie gedurende Kerstmis en Nieuw- bet kinderrijmpje niet /ergoten: I zijn den oorlog te eindigen, komt hijJaar onderbroken zullen worden, vrij |een maand daarna, op 22 Januari, jang zullen duren. Zie, ginds komt de s'oomhooi uit 1917. hun antwoord meedeelen aan- j)© maritieme deskundige van de Spanje weer aan, J den Senaat, en zegt Het is ondenk- I Times" betoogt, dat Engeland en Hij brengt ons St. Niklaas, lec-da baar. dat de Vereenigde Staten geen Amerika 't in de quaesti© over de zie ill hem staan Als een St. Nicolaas. met de zakken vol goede gaven, zóó komt hij in Europa. En wij? Vol verwachting klopt ons nart, Wie de koek krijgt, wie de gard. rol zouden spelen in deze groote on- ze€ althans zoover eons zijn. dat bo- dernenung op nieuw en op een nleu- pexkingen moeten opgelegd worden wen bodem de grondslagen leggen van aau <jeu duikbootoorlog en dat geen den vrede tusschen de volkeren. mijnen in open zeeën gelegd mogen Masr, zoo voegt bij er bij, onze woTden deelneming aan de waarborgen van Door de Duitsche regeering wordt den vrede, hangt veel af van de wij-medegedeelri, dat eind December de ze, waarop het einde van dezen oor-kiezerslijsten voor de verkiezing van log wordt bereikt. Hij wil „een vre- leden der Nationale Vergadering in En toch, ons ontzag is ln 't geheel is te worden gewaar- Duitschland gereed zullen zijn. niet gevestigd op het feit, dat hij dit bojgd en gehandhaafd, die de instem- Blijkbaar wil de regeering van Ebert machtige Amerikaansche leger ir he- mJD2 yan dc- menschheid zal verwer-1 Scheidemann de Nationale Ver weging zet of tegenhoudt. Jiij is vol- I yen niet maar een vrede, die de par- j „a(jet;ng dus spoedig bijeenroepen, ïtrekt geen krijgsheer, wenscht er ook tlcu-'er® belangen en de onmiddedij- j k j jieeft, de Spartacus-groep zich ter» te <m,n liet boni, .oie.ü.-npnk der volkeren I SSrtjgci verkUarU. !s hem vreemd, zijn galakleed is de doodsche zwarte rok en het eenigc wapen dat hij draagt, een lorgnet. Wel is hij in levensarbeid, ln smaak en neiging de tegenvoeter ven Wil helm van Amerongen. Niels van stol en steunen op afkomst en ge slacht. Alleen maar een eenvoudig man, zonder voorouders oie meetel len. Niemand weet wat zijn vader was, ik heb het nog nergens gelezen. Hij zelf is een geleerde, van Si.hotsche afkomst, bijna t>2 jaar oud den 28sten van dez.e maand zal hij In Frankrijk zijn geboortedag vieren. Nadat, hij aan de universiteit van Princeton heeft gestudeerd, wordt hij advocaat, professor, schrijver. Hij ls acht jaar lang president van dezelfde universiteit, waar hij zijn opleiding kreeg, twee jaar gouverneur van den Slaat New Jersey en President der Vereenigde Stalen van 1912 af, her kozen in 191G. Te Parijs heeft hij ontmoet die mot 7. j daartegen u i j iïj j In 't voortgezette congres der Ar- Ei, verder, desalfde Scrl.,,1 ,ljn helüge incl- „geon vrede kan en moet duren, die ,'n( va^demenThen"?® zij bSS^"*! Liebknecht en Rosa Luxemburg met Later, wanneer de britste Du.tscbe adytseerende stem toe te laten, ver- aankondiging van den onbeperkter. wek,,e «root rumoer onder de onte- diiikhontoorlno- Amaril™ aanhddim» vrede» aanhangers van deze groep. duikbootoorlog Amerika aanleiding yrèdeii aanhangers van deze groep, heeft gegeven tot het verbreken van BeP geweldig tumult ontstond. Spar de politieke betrekkingen en het tacus-menschcn beweerden, dat een ■terugroepen van den Amerikaan- der tegenstanders „tuchthuisboeven" schen gezant te Berlijn, herhaalt geroepen had. Zij protesteerden daar in de boodschap van 5 Maart legen en riepen: „Staat op voor 1917 aan. het Amerikaansche volk iemand die voor ite vrijheid in Wilson dit sclioone beginsel, maar de- tuchinuis gezeten heeft', zen keer voegt bij er andere principes Ledebour hield daarna een heftige aan toe, tot een gezamenlijk program- rede waarin.hij Eber; aanviel, dien h:j ma, waarvan hij eenvoudig zegt „liet een schandvlek voor iedere rcgeernig is voor mij onnoodig, deze beginselen noemde. nader met- u, mijn medeburgers, te Deze uitlating verwekte opnieuw lu- bespreken het zijn de uwe." Aan de verzoeking, dit geheeld program ma te vertalen, kon ik geen weerstand bieden muit, dat wei 10 minuien aanhield, 't Leek een oogenblik of 't tot geweld dadigheden zou komen. Tot nu toe heeft 't congres geen po sitieve resultaten opgeleverd die van nut zijn voor de bevestiging van de republiek. Wel is nog op 't congres medege deeld, dat de minister van oorlog ontslag genomen heeft. Vrijwel alle burgerlijke regeerders verdwijnen (vrijwillig of gedwongen) van 't regeeriogsschip! De Duitsche regeering is z.eer ont sticht over de Polen. Niet alleen heb ben dezen de diplomatieke betrekkin gen met Duitschland verbroken, maar ook de Duitsche gebieden aun 't vrije Polen grenzend betrokken in de ver kiezing van leden voor de Poolsciie Nationale Vergadering, 't Beniner Tageblalt schrijft o.a.: „De Polen gaan in hun overprooten nationalistischen ijver en in hun land- begeerte reeds zoo ver, dat zij nog eer de vredesconferentie het beslissende woord heeft gesproken, trachten een fait accompli te scheppen, waarbij zij zich niet ontzien ook zuiver Duitsi he gebieden, zooals Danzig mot zijn 2 proc. Polen, op deze wijze bij voorbaat te annexeeren. De Duitsche rrgeering die tot dusver het losscheur! ngssy- steexn van de Polen in de Costelijké provinciën met over elkaar geslagen armen heeft aanschouwd, zal nu uit deze flagrante schending van het vol kenrecht de noodzakelijke consequen ties moeten trekken <ii bet land van het Duitsche oosten tegen alle ver dere stappen der Polen moeten bevei ligen. Het Duitsche volk is niet ge zind om de onbeschaamdheid van de Poolsche regeering op den duur ge duldig te verdragen en de Polen uwa len als ze meenen, dat het voor altijd te krachteloos is om naar liet Lehoost tegen hen op te komen". Dreigen de Duiischers aldus met een oorlog tegen de Polen? De stemunug der Po.eu legen de Duiiscners is zeer verbitterd. Thans is uitgekomen, dat in t eind van No vember auu-Duiiscne onlusten zijn voorgekomen. Van Duiusche zijde wordt gezegd, dat ugeiiLèn u«r Entente in Polen met geld gewerkt hebben. in Bulgarije is 't minisieiie-Mali- noff afgetreden. Er is sterke oppositie tegen dit kabinet gekomen, omdat na 't sluiten van den wapenstilstand de Dobroedsja aan Roemenië moest afge staan worden. Wie de opvolger van Malinoff wordt is nog niet bekend. In Portugal is een nieuwe president gekozen ln de plaats van den vermoor de. 't ls admiraal Canto Castro, die zich evenwel slechts bereid verklaar de de functie tijdelijk te aanvaarden. Botha, de ex-premier van Zuid- Afrika, die- voor de vredesoongelegen heden te Londen is aangekomen, ver klaarde in een interview, uat een Duitscli bestuur aan de grenzen van Engelsch Zuid-Afrika niet kan wor den toegelaten. Verder gaf Botha de volgende ont hulling „Wij weten tbane dat Duitsch'.and a oogmerken in Afrika wa ren om een Duitscli Centras! Afri- kaanacll koninkrijk te vestigen, dat zien zou uitstrekken van den Atïanti- scben tot den Indischen Oceaan, eu om de groote inheeiueche bevolking voor militaire doeleinden te oefenen.'' Botlia wil er dus niets van weien om de Afrikaansche koloniën weer aan Duitschland terug te geven. Verspreid nieuws ZUID-T1ROL. 't Nieuwe Oosten rijk protesteert'tegen de bezetting van Zuld-Tirol door de Italianen, hoewel deze daartoe gerechtigd zijn door de bepalingen van 't wapenstilstandsver drag. 'T BIUTSCHE ESKADER keert weer uit Kiel naar Engeland terug. DE BESTRAFFING. De gemeen- teraud van Antwerpen is begonnen met de bestraffing van ambtenaren die tijdens de bezetting met de Duit- schers geheuld hebben. De voornaam ste schuldigen zijn reeds getroffen. DE DUITSCHE VERLIEZEN in den oorlog bedragen volgens de laatste cijfers: 1.GÜ0.000 dooden. 203.000 vermisten. 618.000 gevangenen. 4.064.000 gewonden. 'T LEGER VAN MACKENSEN. De berichten over 't interiieercn zijn bevestigd. De troepen worden onder gebracht in een kamp bij Boedapest. Mackensen heeft tegen de ontwape ning geprotesteerd. Jiij kwam daar voor naar Boedapest, maar daar werden hern door 't hoofd van de Fransche missie slechts 10 minuten bedenktijd gegeven om zich aan de beslissing te onderwerpen. Nadat de ze 10 minuien verioopen waren onder wierp Mackensen zich. DUITSCHLAND EN DENEMAR KEN. Te Flensborg zijn groote ver gaderingen gehouden om te pro'.estee- ten tegen de inlijving van Flensburg en Midden- en Zuld-SleeswJJk bij De nemarken, omdat dit zuiver Duilsche gebieden zijn. EEN AANSLAG. Des Vijniee. ge wezen agent van de burgerlijke dien sten, heeft een revolverschot, op Sar- rau'., den gouverneur-generaal van Indo-China, gelost, bij gelegenheid van <io opening van de jaarmarkt tc Hanoi. Het scheelde wéinig of de da der, die gepakt ie, waa door de me nigte gelyncht. De toestand van Sar- rsut is vrij bevredigend. EEN GOEDE VONDST. Aan het station te Muysen bij Mechelen heeft men een kistje met- 6.000.000 Mark ontdekt,, welke met veel anderen balt door do Dultschera waren achtergela ten. PRESIDENT WILSON zal op zijn doorreis naar Italië een bezoek aan Zwitserland brengen. DE W A P EN STILST ANDSV OOR- WA ARDEN. Volgens het Jour nal de Geneve moeten de Duit sellers gedurende de eerste 10 dagen van den verlengden wapenstilstands termijn, van 18 December af, 110 lo comotieven en 3200 waggons.per dag uitleveren en gedurende de 20 ove rige dagen 150 locomotieven en 3200 waggons per dag. DALMATI8. De Italianen hebben groote troepenmachten in Dalmatié ontscheept-. ELZAS-LOTHARINGEN. Een nationale vergadering van Elzas-Lo- tharmgen meldt Havaa sprak krachtig al6 haar meaning nit dat El- za8-l-otbsringen zich als oen deel van Frankrijk beschouwt. ESTLAND. De Eatlandsche minis- ter van Buitenlandsche Zaken ontkent de juistheid van het bericht over een Engelscho bezetting in Estland. IN ELZAS-LOTHARINGEN mag geen Duttsch geld meer aan de post en telegraafkantoren aangenomen wor den. Duitsche postzegels zijn ook niet mc-er geldig. HELGOLAND. Uit Berlijn wordt gemeld, dat de Engelschen blij-ven dreigen Helgoland te bezetten als de voorwaarden voor den wapenstilstand door Duitschland niet 6tipt worden uitgevoerd. WIESBADEN is door Fransche troepen bezet IN BELGIe is een beweging opge komen om de Vlaamsciie bocgescbool te Mechelen te vestigen Dit gaat evenwel niet uit van de erkende lei ders der Vlaauische beweging. ITAL16. De oorlogskosten van Italië, bedragen 57 mil li oen lire. OVER ZEVENBURGEN. Uit Boe dapest wordt gese-ind: Een deputa tie van de Roemeensche regeering in Zevenburgen is naar Boekarest ver trokken om koning Ferdinand van Roemenië de regeering over Zeven burgen aan te bieden. SCHEPEN RIJGELATEN. Een telegram uit Hamburg meldt: 15 Engelsclie vrachtbooten, die bij het uitbreken van den oorlog in Duitsche wateren in beslag genomen waren, zijn vrij gelaten en zuilen met Duitsche bemanning zoo snel mogelijk naar Engeland vertrekken. Uit Duitsehland. De luitenant-generaal SchencL la als minister van oorlog afgetreden omdat hij geen genoegen nam met de lasterpraatjes omtrent en de minach ting van 't officierenkorps door de revolutie-aanhangers. De officieren toch hebben steeds liun plicht ge daan. DE DUITSCHE EX-KROONPRINS. Een vriend van den gewezen kroon prins verklaart ln de Duitsche pers: „Ik verkeerde ln 1915 en 1916 vriendschappelijk met den kroonprins en ik kan getuigen dat hij herhaalde lijk tegenover mij in den zomer van 1915, ook in het bijzijn van anderen, zijn gedachten ontwikkeld heeft over het onmiddellijk sluiten van den vre de. Hij was niet alleen voor het terug, geven van al het bezette gebied in Frankrijk en België en voor e«n be hoorlijke schadevergoeding voor de schade In België veroorzaakt door on zen opmarscli, maar zelfs was hij van meening dat in de Fransche spraakge bieden van Elzas-Lotharingen door een volksstemming beslist zou moe ten worden of deze gebieden in de toe komst Duitscb of Fransch zouden zijn. Oorlogsschattingen mocht geen der partijen verlangen. Daarvoor in de plaats hoopte de kroonprins volkomen vrije hand In het oosten te krijgen. Iiij sprak daar bij van een bevrijding van de Duitscli- Russische gebieden van de Slavische onderdrukker?, van een zelfstandig Finland en Polen". De nieuwe landdag van Mecklen burg Strelilz zal bestaan uit 21 ver tegenwoordigers der burgerlijke par tijen en 21 sociaai-deniocr.iten. Te Berlijn is 't Russische blra „Wremja" uitgegeven om (figuurliji gesproken) een brug te vormen lus schen Duitschland en Rusland. De onlangs gearres.eerde groot-in- dustrieelen uit Rijnland, die weer spoedig vrijgelaten zijn omdat de be schuldiging van landverraad op een valsche aanklacht steunde, hebben nu een aanklacht, ingediend tegen den Arsolraad te Berlijn wegens onrecht matige vrijheidsberooving, omda' ze gearresteerd zijn zonder verhoor. Uit Berlijn wordt medegedeeld, dat de Entente ln 't bezette Rijnland ge weigerd heeft om kolen uit t Saarge- bied te laten vervoeren naar Zuid- Duifschland. 't Gevolg zal zijn, da; de gasfabrieken daar binnen enkele" da gen zullen moeten sluiten wegens ko- lengebreb. Niettemin eischen de ge allieerden de uitlevering van cokes, kolen en maugaanertsen ln hoeveel heden, welke alleen mogelijk zou zijn bij de grootste productie. Werden de ze eischen verwezenlijkt, dan zou hel gevolg ervan zijn een overproductie aan ruwijzer en staal. Noch het be zette gebied, noch Frankrijk kunnen deze hoeveelheden produceeren. Een beperking of wel stopzetting van dc bedrijven zou het gevolg ervan zijn. Tienduizenden arbeiders zouden werk loos worden. Een dergelijk lot drenzt de industrie op den rechteroever, wanneer de aanvoer van ertsen, staal, bruinkolen en bruinkoolbriquetten verder wordt belet. Door de Duitschere is dringend op verandering dezer bepalingen aange drongen. In 't Ruhrgebied staken nog 20.000 mijnwerkers. Dat geeft eiken dag eon verlies van 16.000 ton koten. Te Hamburg staken de officieren, omdat dezen zich niet kunnen vereeni- £od niet- de denkbeelden van de Arsol- raden ovei de leger-inrichting. In de zitting der Arsolradetl, verklaarde de onafhankelijke socia list Dittmann onder levendigen bijval (van de geheele zaal, dat ook hij de vereemging der onafhankeiijken met de meerderheidssocialistén onder. steunde. 't Duitsche Roode Kruis heeft aan "t neutrale buitenland o.a. aan de Nederlanders gevraagd levensmid delen te zenden voor kinderen, vrou wen, zieken en ouden van dagen ln Duitschland, die daaraan veel be hoefte hebben. Stadsnieuws LIEFDADIGHEIDSUITVOERING. - Met welwillende medewerking van ee- nige dames en lieeren musici en wtir- kemlo leden der Haarlemsche "loo- needciuh werd Dinsdagavond in den Stadsschouwburg een liefdadigheids uitvoering gegeven ten bate der vor- eentging „Weldadigheid naar Ver mogen' Men weet, hoe het (qj dergelijke avonden gaai: er is een goedgestemd publiek (bflialve de loges was dc schouwburg goed bezet; en er is con tact tusscben zsial en tooneel. Het programma werd geopend door een dameskoor onder leiding van roej. I. Pijzei, dat, met begeleiding vun mej. M. Nleuwenhuijzen Krusennin, liederen van Röntgen, Schubert en Brahms zong. Maar laat ons het pro gramma met op den voet volgen cn volstaan met te zeggen, dat én me vrouw J. IJzerman, van Bloemendaal, door haar prachligen zang, én do heer F. Tollenaar, die daarbij uitste kend begeleid door mej. J. de- Ileus, In troduction et Allegretto van E. Lolo en L'ngarisclie Fantasie Op. 2 van Joachim Andersen op de fluit ten ge hoore bracht, tot het welslagen van den avond bijdroegen. Na het subliem uitgevoerde Ave Maria van César Frunck wexd aan do dames IJzerman en de Reus oen bloc menhulde gebracht, die- welverdiend was. Aan het eind van het muzikale gedeelte van "t programma werd me vrouw IJzerman door long-aangehou den bijvalsbetuigingen tot een toegift bewogen: „O, Kerstnacht, schooner dan de dagen..." Toen was de pauze „aan do beurt" mogen wij wel zeggen, want op een .avond als deze behoort de pauze zoor zeker tot „liet programma", ja. vormt or een zeer belangrijk onderdeel van. In een deel van den wandelgang en in den foyer werd druk „zaken gedaan": wij twijfelen niet, of de jonge dame* die zich welwillend met den verkoop van ververschingen en v.-rsnaperin gen belast hadden, zuilen mot voldoe ning op 'haar arbeid kunnen terugzien en de kas van „Weldudigiieid naar Vermogen" zal er wol bij varen" Na do pauze voerden eenigc loten van de Haarlemsche Toon cel club op het één-bedrijfs-spel „ln d> Val" van Feuilleton naar net Engelsch door RAI.PH KA YE ASSHETON. 22) Avice stond nog steeds op dezelfde plaats. Haar oogen waren op de deur gevestigd. Haar heele houding was een afwachtende. De verlangende blik van vroegere, nu weer opge wekte liefde lag in haar cogen, ver mengd mei verwondering cn vrees. Giles sloot de deur achter zich. Eenige seconden lang stonden de twee naar elkaar te kijken de zuster en de broeder die tien jaar geleden op zulk een droevige wijze gescheiden waren. Toen deed hij een paar pas sen voorwaarts en greep haar han den in de zijne. Er was in deze be weging dezelfde spontane uiting van gevoel, zooals zij zich dat in baar herinneringen steeds van den jongen Giles had voorgesteld. Avice! zeide hij op lieeschen toon. En toen scheen zijn keel dichtgesnoerd te worden en verder spreken onmogo. lijk te maken. Onder zijn door de zon verbrande huid, was zijn gelaat grauwbleek. Haar eigen gezicht... dat naar hem toegewend was zog ook even wit en trilde in lederen trek er van. Het was een oogenblik, bijna te zwaar om te dragen voor een mensch. Beiden zonder een woord te kunnen uiten, beiden bezwaard tot benauwens toe met het in-droevige van dit weer zien, keken de broeder en zuster el kaar maar zwijgend aun. lederen keer dat Avice beproefde te spreken, wei gerden haar drojfe lippen haar te go hoorzamen. De natuur bracht haar ten laatste verlichting. De tranen schoten haai' in de oogen en stroom den haar toen over de wangen. Ben je het werkelijk.' zeide zij toen en hij kon de woorden nau welijks verstaan. Ben jij het wer kelijk, Giles? Ik ben heil antwoordde hij nog steeds op denzelfden heeschen toon. En Jij bent Avice! Plotseling liet hij haar handen los en zich omdraaiend; liep hij raar het raam. Zij zonk ihtusschen weer in haar stoel terug en veegde de stroo- mende tranen weg die haar zooveel verlichting hadden gebracht in de spanning. Giles, die met zijn rug naar haar toestond en over de sneeuw keek, zag de roodborstjes en meezen verzameld, zooais zij altijd samenkwamen voor Avicc's raam in de dagen, toen zij de lieve, bijna moederlijke zuster was, die hij lief had gehad. De tjgenwoor digüeid van de kleine, verlangende' vogeltjes op de sneeuw deden zijn aandoening wat bedaren want, evenaJs bij zijn zuster was de span ning van deze ontmoeting groot. Er was de eigenaardige zachtheid en overreding in Giles' blik; toen hij zich eindelijk tot haar omkeerde. Het. was moeilijk, om je dadelijk te herkennen, Avicel zeide hij. Maar Je kleine vogeltjes kennen je nog. Avice zuchtte lang en diep. Zijn woorden verbraken, evenals haar tra. nen een oogenblik te voren, de span ning. Giles, stamelde zij. Ik kan me nog maar niet Indenken, dat jij het werkelijk bent! En toch hfb ik zoo vaak gewenscht, dat ik je rog eens weer zou zien! Hij kwam nu dichter naar haar toe en nam haar hand, terwijl zij ln den stoel zat. Avice, fluisterde hij, ik had met zoo lang weg moeten b'ijven. De oude angstige blik, die etn oogen blik lang teruggedrongen was dooi de groote, overweldigende aandoe ning van dit wederzien, kwam weer in Avice's oogen. Gelukkig deed Je het wel, Giles! Wist Je van het gevaar waarin je verkeerde? Ik had er nooit iets van ge hoord, tot gisteravond, antwoordde hij. Het kwam geen oogenblik In nnj op, zoo'n ongerijmd denkbeeld zelfs maar even te vermoeden. Ik bleef eerst weg, eenvoudig omdat het zoo moeilijk was om weer thuis te komen. Van moeilijk werd het lang zamerhand onmogelijk. Ik kun nau welijks vertellen op welke manier die tien jaren omgevlogen zijn. Zij zag nu verlangend, belangstel lend nuar hem op, steeds uog met een vreesachtige uitdrukking op haar ge laat Voor den eersten keer bukte hij zich en kuste haar. En zoo vind ik jo terug, Avice, zei hij teede-r. - Vind ik de zuster uit vroeger dagen. Zij strekte huur armen uit en legde haar handen om zijn hals heen: O, Giles, Giles! riep zij, terwijl de tranen haar opnieuw over het ge laat stroomden, ik heb zoo gehoopt en toch ook weer zoo gevreesd, dat je thuis zou kunnen komen. Het lijkt mij vanmorgen, als of die tien jaren niets geweest zijn alsof je even te ruggekomen bent, om ons goedendag te zeggen, voordat je voor goed hier vandaan ging. Moeder en ik keken je na half verlangend, half verschrikt want het gevaar is zeer nabij, Gi les. Het is een feit, dat je, wanneer je tien jaar geleden gevonden was, in levensgevaar zou zijn geweest. En als je nu gevonden wordt, vermoed Ik, dat het precies hetzelfde zul zijn. Gltes .wierp het hoofd met een ver ontwaardigde beweging achterover. Ik kan niet aan dat denk beeld gewend raken, Avice, unlwoorn- de hij. Ik kwam thuis, gedreven door een innerlijk gevoel, dat me zei, dat het er tocli eindelijk eens van ko men moest. En nu vertel Je mij, dat tk niet blijven kan. Het is belaclielijk. ik ben met van plan weg te loopen voor iets zoo onzinnig; als de be schuldiging, dal Ik Timothy Prout doodgeschoten heb. Wat ter wereld deed zoo'u vermoeden ontstaan? Avice huiverde. Ieder woord van de verocWeelemie, vastgelegde getuige nissen tegen haar bresder, stond in haar geheugen gegrift. Je geweer was hier uit het huis weg, Giles, vertelde zij hem. Het werd op een paar meter afstand van Timothy's lijk bij de eendenkooi ge vonden. En Sir Peter Hcyes moest toestemmen, dat hij een schot gehoord had, en je rennende was tegengoko men. Opnieuw hief Giles verontwaardigd het hoofd in den nek. Peter lieyesl zeide hij. Ja wel, dat zal wel waar zijn. Ik rende In volle vaart bijna tegen hem op. was naar de kooi gegaan om een leld- zame eend te schieten, die ik in de buurt gezien had en die ik vast be sloten was te pakken te krijgen, voor die geschiedenis met Kiuiwuko, waar voor mijn vader mij naar de gevan genis zond. Ik wilde een herinnering aan Meols hebben, ofschoon ik vast besloten was oooil terug te nomen! ik heb nog steeds de borst van die praclc tige rood-geborstó poeleend, Avice! Daaróm ging ik naar cle kooi en cun den vogel te kunnen schieten liep ik eerst naar huis en haalde mijn ge weer, bij het aanbreken van dtn dag. nadat ze mij mijn vrijheid hergeven hadden. Toen ik den vogel geschoten had, liet ik het geweer in het gras liggen. Ik wilde mezelf er ï.lctf mco belasten en ik dacht ook, dat, wan neer men mij er mee zag, ik waar schijnlijk gemakkelijker opgespoord zou worden, wat niet mijn bedoeling was. Dat is het hcelo verhaal van mijn bezoek aan <le eendenkooi op dien morgen. Hij had van zijn zuster afgewend gestaan terwijl hij sprak, alsof zijn oogen rustten op dat beeld uit zijn lang vervlogen jongenstijd. Nu draai de hij zich weer tot haar om en er kwam plotseling een uitdrukking van boosheid op zijn gelaat. Avice, Jij jij en moeder hebt dat verhaal toch zeker nooit geloofd? zeide hij op heeschen toon. Avice sloeg haar oogen naar hem op. Nooit! antwoordde zij. Die vraag had je mij niet behoeven doen. (Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1918 | | pagina 5