Yleeschdistribntie
Warmwatervoerzisning
OM ONS HEEN
staasnieuws
Bet Tooneel
36e Jaargang No. 10955
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
VR'JDAG 14 FEBRUARI 1919
HAARLE
ABONNEMENTEN per 8 maanden
poBt f 0.69.
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent ge-
ir post door Nederland f 2.C0. Afzonderlijke nummers 1 0.15.
Gelllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per
vestigd is (kom der gemeente) t 2.26. Franco per post door Nederland f 2.G0. Afzonderlijke nummers f 0.15.
Geïllustr. Zondagsblad, voor Haarlem f 0.51'.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Dlretieur J. C. FEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVER1EM1EN: Van 1—5 regels i 1.—iedere regel meer 20 Cts. Reclames 40 Cts. per regel. Tijdelijk
ooriogbloesiag 20 piocent Bij abonnement aanzienlijk rabat. 1 jenstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbo»
van 1—5 regels 50 Cts. per plaatsing, elke regel meer 121.! CtE. ft contant. Buiten het Arondissement dubbele
prijs. Advertenties buiten het Anondissement 25 Cts. per regeL Reclames 50 Cts. per regel.
Directie en Administratie.: Grcote Houtstraat 83. Telefoonn. der Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
LEVENSMIDDELEN-
VOORZIENING
De Directeur van hot temeentelllk
Levensmiddelenbureau te Haarlem
brengt ter kennis:
dat verkrijgbaar wordt gesteld: ge
durende het tijdvak van 15 tot en
met 21 Februari 1919:
Op bon C, No. 10 een half pond
GROENE ERWTEN A 11 cent por
pond.
Op bon C, No. 11 een hall pond
RIJST A 14 cent per pond.
Op bon C, No. 12 een ons JAM A
11 cent per ons.
Op bon C, No. 15, een lialf pond
SMKER A 30 cent per pond.
op bon C No. 18: zes ons GECON-
I>ENS. TAPTEMELK a 6 cent per
«ns.
op bon 28e tijdvak der Kicdersui-
pterkaart: pond SUIKER A 30
cent per pond.
Gedurende liet tijdvak van 15 to! en
met 28 Februari 1919:
Op bon C, No. 13 een halve staaf
W'ASCIIZEEP a 8 cent per halve
staaf.
Op bon C No. 14 een stuk TOILET-
of HUISHOUDZEEP A 40 of 10 ceavt
per stuk.
HAARLEM.
Verkrijgbaar op bon No. 38 let-
De Directeur der Gemeentereini-
muujiu» uF wu« maakt bekend, dat met de
ter 1. »an kei Op«»ba«r Slacllth.lt „„mvraiervoorelemns MAANDAG
op Zaterdag 15 F«br. van 9-11 aar -
2 ons gestoomd randvleescb
kelijk. Alleen scheen het niet zoo
licht uitvoerbaar als de omwente-
laars gedacht hadden, want
Duttschland kwam er tegem op en
aangezien dar land joen in de wereld
•nog wat te vertellen bad, zei de
Russische regeering: „nu goed. wees
warmwianervoorziemiiK jjijuiiiuau r,
17 FEBRUARI weer begonnen de D m t s c li e eigenaar,
ral worden op derelld, wijze als dit dan d« "O"»0"" bettudd kr""
heeft plaats gevonden.
De prijs is echter verhoogd tot
cent per 10, en 2 cent per 5 liter.
De Directeur,
J. P. BOERKOEL.
Stadsschouwbuig, Wilsonsplein
N. V. ,,llet Rotterdamscb Tooneel",
Ianamlng van Rljkswapeiian
van Verlofgangers.
ZATERDAG 15 FEBRUARI.
Ingevolge aanschrijving van den
Minister van Oorlog van 31 Januari
1919, lVe afdeeling Lik, IJ 15 iroe- Hedda '(Jabler,"8 uur.~
ten da verlofgangers van de militie, Schouwburg Jausweg, N. V. Too-
de landweer, den landstorm en van neelvereemging, Suikerfreule, 8 uur.
i het reserve personeel, die Rijkswa- Soc. Vereeniging: L'iivoenng leer-
penen onder hunne berusting heb- 'lingen E. A. Cats, 74 uur.
ben, deze wapenen inleveren. llrongobouw: Dansschool G. J. di
i Db Rijkrwapenen mei Uxbeboo- L;^uw^rHamoni^Dansschool i "«I hoop. Evenmin .1. voor de geld-
ren. welke moeten worden ing»!everd Kwekkeboom, Bel-Masqné. «clueiors uit de neutrale landen
rijn: geweer, karabijn, bajone!, ba- cinema-Palace. Ureal. „.a.straal1 (o.a. Nederland) die in goed vertrou-
Toen kwam ei een andere periode.
De Duitschers raakten van de been
en de Russische overheid begreep,
dat de Entante, die nooit berusi had
Id het vernietigen van de Staats
schuld, daarover nu ook wat te zeg
gen zou krijgen.
Daarom hebben de heeren nu laten
weten:
De sovjet-regeering te Peters
burg is bereid, haar financieels
verplichtingen tegenover credi
teuren in Entente-landen na ce
komen.
Hoe 't nu rnet de Duitsche schuld-
eischers gaan zal? De sovjetregeering
zegt het niet, maar er schijnt niet
Bo'.er.
dat, in verhand met de controle der
voorraden op Maandag en Dinsdag 17
,en 18 Februari a.s., geen boter, me
lange of'normaal-margarine door de
winkeliers mag worden afgeleverd;
dat winkeliers alle in hun bezit
zijnde boter- en kaasbons op 17 en 18
Februari 1919 dienen in te leveren
aan het levensmiddelenbureau (ka
mer No. 17).
Kalkeiere n
dat door den Minister van L. N.
•en H-, bij zijne beschikking dd. 11
Februari 1919 ie ter kennis gebracht
aan belanghebbenden, dat voor koek
en banketbakkerijen en andere in-
dustriee'.e ondernemingen, welke in
hun bedrijf eieren verwerken, kalk
eieren van prima kwaliteit zullen
worden beschikbaar gesteld, tegen
*den prijs van 144 cent per stuk, le
vering franco station van bestem
ming, spoor, boot of laatste veer;
dat bovenbedoelde eieren schrifte
lijk kunnen worden aangevraagd aan
het Levensmiddelenbureau (kamer
No. 17) en wel uiterlijk op 20 Fe
bruari 1919, met vermc.ding van het
Hx>ti 31 Maart a.s. PER WEEK be-
noodigde kwantum.
De Directeur voornoemd,
F. DE JONGE
EIGEN TEELT
VAN -
GEWASSEN.
BURGEMEESTER EN WETHOU
DERS VAN HAARLEM,
kennis genomen hebbende van oen
schrijven van den Directeur van het
Productiekantoor voor Noonlnolland,
noodigen hen, die krachtens een ver
gunningsbewijs, gronden voor
de teelt van z.g. beperkte
gewassen verbouwen met
nadruk uit, zorg te dragen voor
den verbouw van een voldoende hoe
veelheid aardappelen, groenten en
peulvruchten voor hun eigen ge-
tin vooral als voorraad voor den
winter.
Dit berosp op medewerking wordt
f:edaan zoowel in hun persoonlijk be-
ang als in dat van het algemeen.
Het algemeen belang vordert, dat
elk grondgebruiker voor genoemde
voedingsmiddelen van de ulgctneene
distributie wordt uitgesloten,
llaarlem, 14 Februari 1919.
Heemstede
TssltrtgaliBi lainboawbsdrijvsii
De Vergunningsbewijzen voor de
Tuinbouwbedrijven worden eerst uit
gereikt, nadat gebleken is, dat de
Tuinbouwers hebben voldaan aan
hun verplichting een deel van hun
land met voedingsgewassen te betee-
len.
Ten Raadlruiizc van "de gemeente
(Heemstede ligt voor die gemeente
een lijsfc der vergunningen die zullen
worden uitgereikt, nadat aan boven
genoemde verpachting is vo'daan,
ter inzage van 17 Februari 1919 tot
en met 22 Februari 1919 van des
Voorrmddags 10 tot 12 uur.
Namens*de Landbouwcommissis,
J. P. W. VAN DOORN,
Voorzitter, j
E. VEDDER, Secretaris.
jonetscheede en -drager, geweerriem,
(monddeksel, karabijnriem, ltijksre-
volver met foudraai, voor zoover ge
noemde voorwerpen tot de uitrusting
van den verlofganger behooren; de
korporaals en mindereD moeten ook
de overige tot hunne uitrusi'ng be-
I hoorende blanke wapenen inleve
ren.
De inlevering heeft plaats, ten
overstaan van de militaire overheid,
in de INFANTER1EKAZERNE
(KOUDENHORN) alhier op de na
volgende dagen en uren:
A. voor de militieplichtigen, op:
MAANDAG 17.FEBRUARI 1919
wen indetijd hun penningen aan
Rusland uitleenden, (naar schatting
1200 a 1500 mil.ioen gulden). Ook zij
zullen wel niemendal krijgen, tenzij
Biosc. voorstelling.
Schouwburg „De Kroon", Groote
Markt* Biosc. voorstelling.
Apollo<-Theater, Barieijorisstraat:
B1SSn.,0VereCS'ng. Klein, Hout-1 d« UoNtw« «an al di, ren-
straat, Biosc.voorstelling en variété. verskunsten een einde maakt en tot
j de sovjet zegt: „je betaalt al je schul-
I den, versta je, alle zonder uitzonde-
Do Sohuiden van j ring en met uitvluchten of handig-
Rusiand.
Toen in Rusland een revolutie ont
stond Is een van de eerste besluiten
geweest: wij halen eenstreep
door onzeStaa'. eschuld.
Dat was niet fatsoenlijk, want aeu
n ,o beschaafd mensch betaalt de schul-
van d€6 voormiddags 9 lot 12 uur va„ (|en dim
heden hebben wij niets te makenl"
Zoo'n omwenteling is toch maar
een merkwaardige zaait. Je wentelt
niet alleen een ander van 't kussen
af, en je zelf er op, maar je wentelt
ook algemeene gangbare fatsoensbe
grippen, bijvoorbeeld, da- Iemand
zijn schulden betalen moet. omver.
voor hen, wier geslachtsnamen
aanvangen met een der letters
A tot en met H en van des namid- j
(dags 2 tot 4 uur. voor hen, wier
geslachtsnamen aanvangen met een
der letters I tot en met M;
DINSDAG IS FEBRUARI 1919.
van des vooriniddags 9 tot 12 uur
voor hen, wier geslachtsnamen
aanvangen met een der letters
:N tot en met T, en vaD des namid
dags 2 tot 4 uur, voor hen, wier
geslachtsnamen aanvangen met een
der letters U tot en mei Z.;
B. voor de landweer- en landstorm-
plichtigen en het- reserve-personeel,
op:
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1919,
van des voormiddags 9 tot 12 uur
neemt, maar het was wèl gemak-
No. 2584
De Straatbelasting.
Door B. en W. is nu een verorde- dat de verhuurder den huurder de
ning op de slraatbeiasting ontworpen straatbelasting opdoft, evenmin als
on bij den i.aad ingediend. Onze le- zij sleutel geld afzonderlijke premies
zers bobben de voornaams.e punten en betalingen van allerlei aard, heeft
in het vorige nummer gevonden. Zie- kunnen weren.
daar nu een belasting, waar éigen- Het eenige iniddel om den huurder
lijk niemand oi> gesteld is. die dan weea- wat grooler vrijheid van bewe-
ook geen enkele partij in den Raad ging le geven is om flink woningen
zou willen uitloiJten of voorstellen en bij te bouwen, zoudat het nies meer
hen, wier geslachtsnamen dje toch door den heelen Raad zal voorkomt, dat naar de simpelste wo-
aanvangen met een der letters worden aanvaard, omdat ze geld op- ning een stoot van liefhebbers staat
A tot eD met H en van des namid- brengt,
dags 2 tot 4 uur, voor ben, wier ln tegenstelling met andere belas
ges', achten amen aanvangen met een 'jingregelingen, waarvan
der tetters I tot en met M; hl™
-te hunkeren.
-o- - Konden kleine woningen uitgezon-
brengsi nog wel eens mee of tegen derd worden, namelijk vrijgesteld van
kan vallen gaat deze allernieuwste etraatbelasting, dan zou dit een goe-
DONDERDAG 20 FEBRUARI 1919 uit van lie! standpunt, dat zij de democratische maatregel zijn,
van des voormiddags 9 tot 12 uur f 135.000 opbrengen moet. De oorzaak maar aan den anderen kant weer
rlonrvon ie pAnvrnidic AIq masJstnf nnhilliilihNd vprivirrakAn Om
voor hen. wier geslachtsnamen
met een der
maanden in huls haalt, maar nim
mermeer vertrekt. Dit voorbeeld is
.nog afdoendw, dan het eerste wamt
het beginsel zelf van opcenten heffen
dringt in onze wetgeving door en
breidt zich daar uit als een olievlek,
zoodal hij voorbeeld nu ook verschil
lende gemeenten (Haarlem is daar
bij) al opcenten heffen cp een schro
melijk onbillijke belasting als die op
dividend en tantième, waarbij niet de
bedrijfswinst in 't algemeen, maar-
een bepaalde vorm van bedrijfswinst
in bet bijzondeir, die dor noamlooze
vennootschap, heiast wordit, terwijl
die van de particuliere onderneming
den dans ontspringt.
Ook dit gevaar,, namelijk da kans
op gestadige verhooging van de
straatbelasting, zal de Raad bij de
behandeling van "het ontwerp dus wel
degelijk in t oog moeten houden.
Eigenaardig is het wel, dat vroeger
voor een nieuwe belasting nog wal
eens een verontschuldiging werd ge
zocht tegenover de ingezetenen. Het
straatgeld bestaat in verschillende ge
meenten, maar is, nadat Hoorn
het had uilgevonden, in andere plaat
sen nagevolgd op verschillende motie
ven. Hier heette heft een vergoeding
voor trottoirs, ginds voor riolen, el
ders voor onderhoud van de straat;
in onzen tijd houdt de afdeeling fi
nanciën zich miet dergelijke vieren
en vijven tegenover de belastingschul
digen niet. op, maar zegt eenvoudig,
zonder hunne gevoeligheden te ont-
zien: „er is celd noodig en daarmee
uit". En zij kunnen niet loochenen,
dat in dit argument bijzondere kracht
verscholen ligt.
De nu ontworpen Haarlemsche ver
ordening kent vier vrijstellingen: de
instellingen dei- gemeente zelf, die
van Rijk of Provincie, de kerken en
de instellingen van liefdadigheid. El
ders, bijvoorbeeld Ln de verordening
van Amsterdam, worden ook parti
culiere scholen en kunstinstellingen
onder bepaalde voorwaarden vrijge
steld, (derhalve particuliere musea,
maar daar wordt de belasting niet
geheven naar de belastbare opbrengst,
maar per strekkend en meter en heeft
zij derhalve geen verband met de weit
op de personeele belasting.
Ofschoon er, zooals ik zeide, aan
deze belasting wel niet te ontkomen
zal zijn omdat er eenmaal gold moe:
wezen, lijkt het mij niet onmogelijk,
dat getracht zal worden in den Raad
eon andere regeling te verkrijgen van
het percentage, lager voor kleine en
hooger voor groote perceel en. Of dat
zal worden aanvaard is een andere
zaak. De middenstand heeft, naar ik
hoor, zijn aandacht reeds op dit
punt gevestigd.
J. C. P.
(wapenen
alsnog de gelegenheid wordt
ven:
voor de miiitiepLichtigan, op:
daarvan is eenvoudig. Als maatstaf cnbiU'ikheid veroorzaken. Om helzelf-
van berekening wordt de belastbare de bedrag te krijgen zou een veel
aanvangen met een oer ie .-ers 0pbrengSt aangenomen en daar die scherper progressie dienen te worden
N cot en met T, en van des namid- voor eut perceel op het kadaster be- ingeivoerd, middelsoort woningen zou-
'dags 2 tot 4 uur, voor hen, wier jSi vordert het niet meer dan den daaraan belangrijk moeten bij-
geslachtsnamen aanvangen met een twee eenvoudige sommetjes, een van drogen en vooral do woningen
der letters U tot en roet Z.; optellen en een van vermenigvuldigen van de hoogste belastbare opbrengst
Voor s wordt nog ter kennis ge- om te komen tot het totaal van de Het is nu wel gemakkelijk, te zeggen
bracht dat voor hen, die op den belastbare opbrengst- yin daar naar dat wie in groote huilen wonen ook
hMan rfnór bijzondere het berekenen van t tanef is maar hel allerbest een sterke progres-
voorgeschreven dag, door bijlondere siapje ,|e kuon6„ bonden maar /ol gaal
omstandigheden verhinderd zgn ae ]iQt minimum percentage (voor alleen op voor villa's en pa'riciërs-
te leveren, (laarvoor sommen beneden f 200) is 2; de ci- huizen, de onbillijkheid begint juist
i» geilaar van een dergelijk perceel be- hij winkelhuizen, die de bewoners
taalt dus f 4.per jaar. Daarna klimt niet houden voor hun eigen plezier,
de belasting zeer langzaam, telkens maar eenvoudig om daarin hun
-met een kwart procent, zoodajt zij brood te verdienen.
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1919, pag bij een huurwaarde van 4v0 tol lk sprak nog met eens van liet ge-
van des voonniddag6 9 tot l2 uur 500 gulden 3 procent eisclit en 4 voor vaar, dat het be rekkelijk lage per
en van dea namiddags 2 tot 4 uur. f 10U0.belastbare opbrengs. en ceutage van ue beiaslbare opbrengst,
voor de landweer- en landstorm- daarboven. Bij deze som houdt de dat nu wordt voorgesteld, binnen kor-
nliohiisen en het Reserve personeel, progressie geheel Jp. En ofschoon ten U|d door den nood dor omsuui
p 8 wij in een tijd leven, die van feller digheden zal moeten worde» ver-
op- stijging niet bang is, valt licht te hoogd.
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1919, verklaren, waarom de progressie zoo Wanneer eenmaal een bron van
van des voormiddags 9 tot 12 uur voorzichtig gebleven is. Groo e hui- inkomsten i$ aangeboord, wordt de
1 o zen, met een hooge, belasibare op- verzoeking ontzaglijk groot om
en van des namiddags 2 iot 4 uur. brengsl Worden lang m0l altijd uit daarULt
meer te gaan pulten,
Dp v* I-lot emmers ziin verplicht, weelde gehouden in de eerste ook wanneer men het er over eens
v tv „rncuno voi-h'infiprint/ on plaats donken wij aan winkels en is, dat zoo'n belasting in beginsel veel
behoudens er s ge hunne kantoren. Dit is een bezwaar tegen tegen heeft. De beu ijzen hiervoor
de aangegeven tijdstippen e0n su aatbeifwiing in U algemeen, kunnen wij in onze Slaatsbegrooiing
.wapenen in le leveren en moeten, maar het is 't eenigo niet Erger nog vinden. Niemand dweept, mét den ac-
zoo mogelijk daarbij HUN ZAK- js dat bij, die ze heet te moeten be- cijns op bet gedisiüleerd en toch is
BOEKJE MEDEBRENGEN. Ue talen, ongetwijfeld dien plicht van die moormalcn verhoogd, omdat de
inlevering kan desgewensciu in bur- zich afschuiven zal. „Belastingplichtig Minister anders zijn begrooting niet
gerkleeding geschieden. is hij. die krachlens recht van bezitsluiiend maken kon. Gewoonlijk ver-
Zij die op bovengenoemde dagen of eenig ander zakelijk recht het ge- ontschuldigde hij zich dan in de Ka-
i.vipvprpn 7nller. n°f- hoeft van de gebouwde eigendom-1 mer, „maar t kon niet anders" Deze
hun tpe 1 ,t, ,,',nno7ian ma"--- a's genothebbende wordt aan- I vergadering op tiaar beurt, excuseer-
in een garnizoen onder de p gemerkt hij, die op 1 Januari van hei de zich dan iegenover zichzelf: ple-
worden geroepen, om dat alsnog te dienstjaar als zoodanig in de kadas- zierig was "t niet en eigenlijk moest
doen. Blijkt daarbij, dat zij, zonder trade leggers is aangewezen, enz.". i1(,i ook niet gelieuren ..maar 't kon-
geldige reden geen gevolg gaven Met anucre woorden: de eigenaar anders". En zoo sukkelde men
aan den algeineenen oproep, dan zul- 13 beias-iiigpucülig. Niet de huurder, gezamenlijk met een por van de nood-
Maar het zou kmderlijK zijn ie ver- zaak iusschen de schouders, maar
onderstellen, dat de eigenaar een Weer een eindje de helling verder af.
oogenbtik langei- dan onvermijdelijk i Hot tweede voorbeeld is vooral niet
is de belasting voor zijn rekening ne- minder duidelijk. Dat zijn de opeen-
men- zou; hij zal die zeker, bij de -ten op belastingen. Als daar een
eerstvolgende vernieuwing van liet Minister voor den eersten keer mee
contract, zijn huurder op de schou- aankomt, doet hij gewoonlijk roeren-
ders schuiven; tenzij de wedijver in i de belofien, dat hot maar voor een-
liet bouwen van nieuwe woningen zoo maai zijn zal. Hij is er zelf niet voor,
groot wordt, dat er voor de huurders ach nee. hij vindt zoo'n manier van
weer kust en keur komt, gelijk wel- verhoogen eigenlijk schrikkelijk ongo-
oer. Voorloopig is het veilig, ons aan i wenschtj, maar voor dit jaar ia ze
deze illusie maar niet over te geven, j bepaald onvcrmijdeli;k. Daarna ver-
De verhuurder, niet do huurder, zal anderen de omstandigheden weer. die
in de eerstvolgende jaren te dec re- worden dan zus en zoo, enfin de
iteeren hebben en of de üverigste Kamer neemt de opcenten aan en ziet
huurcommissie ook tegen opdrijving ze niet meer verdwijnen. Zooi» s ais
waak», zij zat niet kunnen beletten, een arme nicht, die ie voor drie
len zij worden gestraft en gedurende
dien straftijd in dienst worden ge
houden.
AANGEZIEN HET TEN
STRENGSTE VERBODEN IS
RIJKSMUNITIE LN* BEZIT TE
HEBBEN, moeten zij, die in het be
zit daarvan mochten zijn, die muni
tie op bovenstaande tijdstippen mede
inleveren*, Nalatigheid in deze stelt
•hen aan zeer strenge straffen bloot*.
HAARLEM 12 Februari 1919.
De Burgemeester van Haarlem,
JOH. DE BREUK, lo. B.
Tljdlngzaa! van Haarlem'»
üagblad.
In onze Tijdingzaal, Groote Hout
straat 93, zijn heden o.ru. tentoonge
steld foto's van de Nationale Verga
dering te Weimar. Verder leuke fo
to's van de Marker jeugd op schaat
sen.
Voorts eenige foto's van de z g.
„Bonnenbeurs" op het Jonas Daniel
Meijerplein te Amsterdam; verder por
tretten van Noske, Dr. David, Fehicn.
bach en van den heer J. M. v. Klttff,
in leven hoofdonderwijzer in secreta
ris van de Vereeniging Kr dervoe-
ding, die in Den Haag op 08-jarigen
leefiijü ia overleden.
HET PLAN VAN FRAMBOISE van
Paul Gavault door De Haarlemsche
Tooneeiclub,
In „Het Moderne Fransche Too
neel" van Mr. C. P. van Rossuru
een boekje, dat wij tooneelhcfhehbers
ter lezing zeer kunnen aanbevelen
lazen wij toevallig een oordeel over
Paul Gavault, den schrijver van het
gisterenavond door de Haarlemsche
Tooneeiclub gespeelde LI d e de
F r a 11 q 0 i s e. De auteur van Phyl
lis ên Femina is over Gavault slecht
te spreken en schrijft o.a.: „Het is
alles hetzelfde geesüooze maatwerk,
dat zich eindeloos herhaalt en geen
oogenblik boeii door een psychologi-
schen doorkijk of een fantasievolle
vondst- Een paar druppels psycholo
gie, een flinke scheut sentiment,
een jong meisje van het bekende con-
fectie-soort voor de planken en dat
alles geroerd in den smelt-pot van
de conventie, ziedaar het werk van
dezen Franschen schrijver. Ik voor
mij heb 100 maal liever een eerlijke
vaudeville vuji Feydeau of Btsson dan
de phanittsielooze sentimentaliieiten
van Gavault".
„Precies mijn idéé!" zouden wij
willen zeggen na de voorstelling van
gisterenavond. Hei is maakwerk van
hel begin tot iiei eind; uieii voelt
voortdurend den opzet, van den schrij
ver om het publiek „aangenaam be
zig te houden", zonder dat men ook
maar een oogenblik door éen trekje
waarachtige meuschelijkheid getrof
fen wordt- Wanneer de auteur ons
nu maar door zijn dolle fantasie mee
sleepte, zooais zoo menige Fransctie
kluchtspeischrijver, dan zouden wij er
onmiddellijk genoegen mee neme'u en
het zelte dankbaar accepteeren, maar
hij maakt voortdurend den indruk het
geval ,,au séricux" te nemen en dat
is het juist, wat zoo irriteert. II
neemt den schijn aan een werkelijke
„comédie" te hebben willen schrijven
en hij is niet verder gekomen dan
een slap bedenkseltje, dat ook aller*
minst door geestigen dialoog of oiigi-
neeie typeering boeit
1 Nemen wij de figuur van Fran-
goise. In den eersten opzet is dit per.
1 soontje, deze „mademoiselle Chiffre"
wel geestig get6ekend, maar zij ver
lies; onmiddellijk onze belangstelling,
wanneer de schrijver er een koud,
gevoelloos wezen van muakt, dal in
hare „becijferingsmanie" zoo ver gaat
dat zij uit pure berekening Lili haar
engagement laat verbreken en helpt
uithuwelijken aan De la Perlière, een
man, die aan het eind slaat van zijn -
tweede jeugd. Dit is zoo onvrouwe
lijk, dat wij niet meer in haar geloo-
ven en in geen geval kunnen aanne
men, dat in het hart van deze cijfer-
juffer nog eenige plaats voor de liefde
is. En wat te zeggen van de affecties
van Lili, die „mir nichts dir uichts"
haar Napoleon Couture lau; schieten
enkel en alleen - omdat Gavault
dezen harteloozen omkeer voor zijn 4
j bedrijven nu eenmaal noodig had.
j De Duvernet's zijn kluchtspelpoppen,
die echter het ware milieu niet vln-
den, waarin zij naar hartelust hun
I kluchtspel-allures kunnen botvieren,
want voor een werkelijke klucht acht
j Gavault zich blijkbaar te goed. Alleen
j Perlière is een blijspeltiguur en is
geestig van teekentng, maar hij deto-
neert weer in deze omgeving,
i Voor een klucht is het stuk dus niet
j dol genoeg en voor een blijspel is het
j te onmogelijk eu te fantasieloos maar
1 het heeft eenige grappige toonecltjes
en het is voor een Fransch stuk 0iT"
gewoon „fatsoenlijk". Dit laatste zal
dan ook wel de reden zijn geweest,
dat de lieer C. Lugt het voor de Haar
lemsche Tooneeiclub heeft vertaald.
W'ij weten nu eenmaal, dat moderne
Fransche blijspelschrijvers van het
i echte soort zooals Caillevet en Le
Fiers, Tristan Bernard en Sacha Gui-
try niet bepaald voor Hollandsehe
liefhebbers schrijven en dat er in hun
stukken bijna alüjd onoverkomelijke
hinderpalen zijn, die ze vóór het di-
1 letlantentooneel geheel ongeschikt
maken. Maar zouden er in het, tegen-
woordig zeer uitgebreide Hol
landsehe repertoire geen stukken ;e
t vinden zijn, die frisscher, natuurlij
ker en vooral zuiverder van gevoel
zijn dan zulk Fransch maakwerk? En
met karakters en types, die ons nader
staan en voor dilettanten gemakke
lijker te spelen zijn dun deze Parij-
sche, door en door on-Hollandsche
tooneelpoppen?
Dat het stak niettegenstaande al
deze bedenkingen voor de spelers
een zeer groot succes werd, was voor
namelijk te danken aan het uitste
kende. spel. Wal heeft de Haarlem
sche Tooneeiclub toch vele goede
spelers en wat wordt er in deze ver
eeniging ernstig gewerkt! Het is niet
te verwonderen, dat deze Haarlem
mers telkens weer worden uitgenoo-
digd om in steden als Rotterdam,
J Amsterdam en Den Haag op :e ire-
den, want^wat zij geven gaa; ver bo
ven het gemiddelde dilettantisme uit.
1 Ook gisteren weer was de uitvoering
bijzonder verzorgd. Slechts bij zeer
weinigen ip er een bepaald te kort
aan spcelkracht, dat hindert, en die
enkele zwakkeren trachten tenminste
door prompte roikenms dat te kort
zoo goed mogelijk aan te vullen. Maar
in geen andere vereeniging in onze
stad en misschien ook niet buiteD
Haarlem zijn zooveel geroutineer
de, beschaafde dilettanten als in de
Haarlemsche Tooneeiclub.
Een werkelijke verrassing bracht
ons het spel van Frangoise. Deze
I jonge dilettante heeft een zeer sympa.
uneKe stem en een uilsie&encie dic
tie, bovenaien een goede pi&suek e£
een benijdenswaardige gemakkelijk
heid om zich op het tooneel te be
wegen. Voeg daarbij een zeer spre-
i kend, meelevend gezichtje en een voor
een Hollandsehe actrice zeiuzame
elegance, die het klinkt bijna on
gerijmd voor deze rol zelfs nu en
aan een gevaar werd. Fran^oise moet
althans in het begirt oen on
vrouwelijk, bijna piomp wezentje
zijn, een bazige huishoudster, eeu
rekenmachine. Zij trachtte nel
wel te zijn, maar haar gratie
stond haar soms in den weg. In haar
groote scène in III was hare coquei-
lerie die van een geroutineerde comé
dienne; het was bij het geraluneerde
af. Zeer zeker een ongewoon ver
schijnsel op onze planken bij een de-
buteorende dilettante. Deze Francoise
denken wij ons echter onhandiger,
meer gauche in haar pogen tot de
voor haar zoo ongewone flirtation.
Maai* deze bedenkingen doen niets af
aan de werkelijke ongewone speel-
kwalileiten van deze dilettante, een
dramatisch talen; van werkelijke
zeldzame kracht.
Zeer lief sloot zicli daarbij aan het
spel van Lili. Wat was dat jong en
uitstekend in den ingénue-loon. Hoe
gevoelig werd het slot van I door
baar gespeeld! Bijna redde zij daar
den schrijver. Een kleine opmerking,
die zij als een bewijs van apprecia
tie in haar talen; moge aanvaarden.
Wij geven toe, dat jonge meisjes voor
ons, mannen, groote vraagteekens
zijn, maar is het noodig dit steeds in
bare houding te acccntueeren. Ook
zonder da; weten wij het maar al te
goed.
Mevrouw Dnvernet speelde te
recht in den kluchtspeltoon en 21J
deed dit zeer vermakelijk. Uitstekend
was deze rol begrepen, al was het
spel ln uitvoering wat erg Hollundsch
Haar tooneelechtgenoot probeerde
met prijzenswaardige» ijver voortdu
rend haar gelijk le blijven. Dat du
hein niet steeds gelukte, moet waar-
