HAARLEM'S DAGBLAD
Van orteen reizenden Redacteur
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1919 TWEEDE BLAD
Darde reeka.
56
Utrecht, 21 Febr.
Móge 't sonnetje, dat daar juist
onder do samenkomst van de journa
listen ter jaarbeurze is gaan schij
nen, het eerste na zooveel onvrien
delijke guurten van kou en sneeuw,
waarvan de vertegenwoordigers van
de pers vanochtend, op hun rond
gang op de zeve.n beursterreinen in
zullen komen, als den vorlgen keer,
toen het getal van 1917 van 110.000
tot 200.000 steeg,, valt moeilijk te
zeggen, omdat nu voor 't eerst de be.
paling ls getroffen dat Iedere bezoe
ker, behalve de deelnemers, die zes
doorloopende toegangsbewijzen krij
gen, zal moeten betalen.
Voornamelijk zullen nu diegenen
de Bissehopstad nog de verdrietelijk- j naar Utrecht komen, die er werkc-
heden ondervonden, toen zij door de 1 fijk te maken hebben, om zakon te
vermodderde paoen largs de gebou- - doen. Dat wordt door een. groot deel
wen in de monsterkamers in ganzen- j van de exposanten ook gewenscht.,
pas achter den oud-^llegi, thans omdat zij In de vorige jaren veel
secretaris-generaal van de Neder-hehben gehad van Lnvasiee van
landsche jaarbeurs, den heer Oraadtj nieuwsgierigen ln hun monsterka-
van Roggen aan, voortgingen, mars, wat hinderlijk kan zijn, als de
moge hefc zonnetje de komende 14deelnemer juist aan het zakendoen
dagen, die de derde beurs duren zal, bezig lp. Wat niet wegneemt, dat an-
de kloeke, nationale onderneming be-dere exposanten wel terdege het be
gunstigen. Niet alleen, dat de onder-; zoek van den gewonen consument
nemingsgeest van de oprichters, diewaardeer en, omdat die op deze wijze
in deze derde beurs door verdubbel- gebruiker van de tentoongestelde ar
de deelneming en do drievoudig ver- tlkelen kon worden,
groote oppervlakte bij de vorige Noemde 'k. straks cijfers, die een
expositie vergeleken een belang- indruk gaven van den omvang dezer
rijke stijging in waardeering onder- Jaarbeurs, een Illustratief getal geeft
vindt tijd-ms don duur der beurs ook de som, waarvoor de ui (gestalde
het meets nmg lieh^e, dat iooveel f»"8™» vemkml Jij". Dit >edn>«
„„i ls niet minder dan f 2.530.000, dus ge-
gelukkig aaneen. energie ver- mldde]fJ een f 2(m pcr deelne^er. D\t
dient, ook de Nw-criandsche handelnatuur]|)k maar Ba!I1iddelde,
en de nijverheid, die zulk een om-want er is één exposant, die niet mln-
vanigrijke belangstsl.log voor deze; dm- don f 20.000 besteedt alleen aan
imis toont, past een welslagen van de inrichting zijner kiosk, een be
de jaarbeurs, nu zij,, voor het oerstdrag dat zeker zeer hoog is en de
na den oorlog met onderscheiden doet rijzen, of zulk een uitgave
breide afdeelir.gen harer voortbreng-
schen. die door de betrokken firma
J wordt beantwoord mot de opmerking,
selen anderdeels, in het krijt treedt, J juist zulk een weelderig ing*-
ter vreedzame verovering van nieu- richt gebouw een bijzonderen indruk
we relaties en afzetgebieden, Mn- cp den bezoeker zal maken en daar-
nenslands, voor zoover die nog niet door do herinnering aan het tentoon-
K>ntgK>iinen zijn, maar dit jaar ook. gestelde product zeer lyig leyeaidig
intensief in het buitenland, waarvoor
thans zeer bijzondere piaairegeteo En,dit is toch het doel derdeelne-
tth°« Grd,1 Wkslts
Roggen heeft daai o\ ei na den lunch, beuiz zelf brengen de producent en
die aan de pers hoffelijk werd aan- de handelaars de producten onder de
geboden, in ©en gemoedelijk rondetje i aandacht van den verhandeiaar, van
om de kachel belangrijke dingen zit-den industrieel en van don consu-
ten vertellen. ment. Ook kan men Inlichtingen krii-
Daaraan vooraf gingen inlichten-1 over afzolmogel 1 jkheden in hot
gen over den groei van de jaarbeurs j
b.AiM Sol
ste jaar v.as het aai.tal deememers do bezoeker inlichtingen kunnen krit-
692, verleden jaar 1062 en is nu ge-; gen, daar dezen keer door de bul-
stegen tot 1285. een verdubbeling tenlandsche gezantschappen, hier to
dus, wanneer men 1919 met 1917 i lande gevestigd, groote belangstel-
vergelijkt Een succès dus! Alle be-]!n& getoond wordt, die zich in dezen
schikbare gelegenheden zijn dan ook Practischen vorm uit, dat een aan'.«al
bezet zooda' er (reen enkele exnosi v^ecmde mogendheden handdssxn-
fTvii u w P 1 ché's of consulaire ambtenaren naar
ttie meer bij kan. Het aantal mon- de zenden, om gegadigden de
s terkamers, dat in gebruik ie geno-gewenschte inlichtingen to geven
men is dan ook niet minder dan over mogelijk aan to knoopen har.-.
•1300, tegen 963 het vorige jaar en delsbetrekkingen ln den vreemde.
439 ln 1917. j Op het terrein aan het Lucas Bol-
De in beslag genomen ruimte ls dusj work vindt de bezoeker de verblijven
driemaal zoo groot geworden, niet. I oegezantschappen aan den weg.
die reed9 de Rue des Ambassadeurs
tegenstaande de deelnemers nu met is genoemd. België, Frankrii:.,
meer dan- zes monsterkamers elk Duitscfaland, Zwitserland, Oostenriik.
konden krijgen, terwijl dit getal ten aPhans wat men daaronder thans
vorige jare 8 bedroeg. Het aantal J moed verstaan, Zweden, Roemenië,
terreinen is dan ook met, twee j Oékrajine,, Japan en China, dat zelfs
uitgebreid moeten worden. Tussehen met een speciale commissie uitkomt,
het station Mal'ebaan en het Oen- j De verschillende state overblijven
traalstatdon. vindt de bezoeker nu in zullen herkonbaar zijn aan de land?-
een rij op zeer korten afstand bij el-1 vlaggen. Men zat echter verlegen mei
kaar de volgende zeven jaarbeurs-ge-de '?^eTV, wi(jr vertegenwoordigers
v; „ii o xto er mei achter konden komen, welke
bieden: 1 Vredenburg. 2 Neude. 3- hun k,euren eigenliJk zijn.
Janskerkhof 4. Lucas Bolwerk 6. Dat komt van den gtaterihutepob.
TivoD, 6. Maliebaan-Noord, 7. Ma- dia jn de laatste maanden is ont-
laiehaan-Zuid. staan. Eigenlijk wel een beetje on-
De misganger, die aan het Cen-deugend, geeft de Raad van helleer
traal-station aankomt, vindt de ter-1 dien nieuwen rijken een roode vlag
reinen in de aangegeven volgorde, j hoven hun deur. Maar toepasseliik is
wle„T het, S." w™
aan dot van da BUdstraat ln da stad JlMn doOT jongeslu| v„ do RolUir.
komt. heeft ze in omgekeerde rang- damsche Handels-hoogcschool. die
echdkking voor zich. hun o.a. als tolken van voel nut
Of er dit Jaar evenveel bezoekers kunnen zijn.
i De M,i.;i,sstaastucTenbbn vetrrichteo bok
veel goeds voor den inlichtingsdienst,
die in Augustus van het vorige jaar
is gaan werken. De aanleiding tot
het instellen van dezen dienst was,
dat het secretariaat heirhaalde ma
len uit het buitenland vragen kreeg
om opgaven van bepaalde indus
trieën, die ter jaarbeurs vertegen
woordigd waren. Om nu een gede
tailleerd overzicht te krijgen van alle
artikelen, die op de jaarbeurs komen,
hebben op de vorige beurs 20 studen
ten van de Handelshoogeschool een
uitvoerige beschrijving opgesteld van
de artikelen, toen geëxposeerd, met
een overzicht van de inrichting en de
geschiedenis van de fabriek, die de
producten uitstalde. Deze inlichtin
gen zijn ariikeJsgewijs in kaartsys
teem verwerkten worden jaarlijks ook
door de betrokken fabrikanten zelf
gecontroleerd, waardoor dit archief
oen prachtig materiaal oplevert,
wanneer uit het buitenland inlichtin
gen worden gevraagd.
Dat daarvan een druk gebruik
wordt gemaakt bewijst wel, dat nu
reeds in een half jaar 40ÜÜ aanvra
gen uit het buitenland zijn Ingeko
men en behandeld. Die behandeling
bestaat niet alleen hierin, dat het
jaarbeurssecretariaat de verlangde
inlichtingen aan den aanvrager ver
strekt, maar ook wordt allen expo
seerenden firma's in de aanwezigen
bedoelde artikelen meegedeeld, welke
buitenlandsche onderneming naar
gebouwen, die 'een Imposanten In-1 ïi'aHonala rechtbank weigeren zou,
druk zullen opleveren (in onze Tij- „omdat deze Staat zich zoodoende
dingzaal hebben we een afbeelding buiten den volkenbond sluiten zou",
van de maquette opgehangen) is ten- j maar bovendien: ook juridisch ls h. l!
toongesteld. een weigering van de uitlevering niet
le verdedigen. Daaraan vctègen zij
Op de zeven terreinen van de jaar-toe. dat het de groep van do Entente-
beurs is alles nog in wording, d.w.z. Janden Is, die de uitlevering vraagt
de gebouwen staan natuurlijk, maar „om do principes te doen eerbiedigen
de inrichting is nog lang niet vol- i van het International recht, waar-
toold. Vóór Maandagmiddag om half van ze do vertegenwoordigers zijn".
2 de St. Salvatorklok van den l ireebt-Be schrijvers gelooven niet dat
schen doin de opening zal inluiden, Nederland de uitlevering zou weige-
gelijk zij het vele eeuwen goleden de ren of ook maar rechtsgeldig zou
jaarmis deed, zal er nog heel wat kunnen weigeren. Maar, zoo verkla-
moeten gebeuren. Dag-en-nacht wordtreT1 zii lcn slotte waarschuwend:
er nu doorgewerkt. Morgenmiddag 1 „Gesteld dat het noodig was, dan
begint men den modderigen g-.ond te wouden-*wij €6n pressie op den be-
verharden met grint en langs de ge- j "trokken staal., indien deze door een
bouwen een pad van tegels te maken I onverklaarbare weigering het werk
een werkje dat man-en-macht vor- van do internationale gerechtigheid
dort. Maar de heer Graadt van Rog- xo,u wUlcn belammern, volkomen le
gen gaf ons de verzekering, dat fWan achten. In dat geval zouden
Maandagmiddag alles klaar is Ie?en d,Ie" ?ta,nt kunnen worden aan-
Wal reed. gereed is, Is de efficieele g8»'""!; b8u8lv« "8 uitsluiting uit
catalogus, een boekdeel van 470 blad- I n teekomstigon Bond van Natión,
zijden, waarin da aj/abetlsohe lijst 1 l'0'"""l50*"1 vtui
dor deelnemers alleen reeds T7 t.ail- 1 'J8', IVomooord,ge internationale
na-s In beslag neemt. r verbreking van de diploma-
tieke bare/ibingen, een vTeedzame
blokkade, een economische blokkade
om zoodoende door het recht een
politiek te doen zegevieren, waarvan
de gerechtigheid het einddoel is".
De persoonlijke aanspra
kelijkheid van den
ex-keizer.
zich rechtstreeks met den inlich-
tingvraizer in verbinding kunnen j
.tellen.'Zoo wordt, ook ln oentijd, |T.r.ohtoIol„BB v00r os„
fernationalo reehtbank,
waarin g©en neutralen
den, hetgeen zeker van onbereken- j
baar nut voor de Nederlandsclie nij-
verheid en voor onzen handel is.
Zoo werden b.v. onlangs de Neder-1
landsche fabrikanten van machines De correspondent van het Hbld. te
Dit de Umstreken
geen jaarbeurs ls, contact lus-
schen handel en nijverheid hier te j
lande en in den vreemde onderhou- j
Overveen, een bolerkaart; D. de No- I
bel, Sparrelean la Aerdenhout, een j
gouden 6peld met paarlen in étui;
aan het bureau van politie te Over-
veen, een kinderhandschoen.
BLO EM EN DA-A L. Gevonden
voorwerp e n. Terug te beko- r
men bij: \V. ^onteijne, Boschlaan 29
handschoen; F. Bersee, Joh. Yer-
hulstweg 27, Bloemendaal, een
bruine wollen handschoen; J. Bak-
zitten. Bedreigingen tegen kar, Hooge Duin en Daaischeweg la
ons isnd bij een weigering Bloemendaal, een zilveren manchet-
vaa uitlevering. knoop; concierce o.l. school, De Ge-
j nestelweg, Bloemendaal, een porte-
ter bereiding van cacao met succes Parijs is er* in geslaagd ~ee"ii"~êx'em- f °lonnaic- c- Metzelaar, Militaire weg j
in verbinding gebracht met een Amu- plaar ln handen te krijgen Overveen, een grijze klnaernanu-
rikaansche firrna, die telegrafisch ln- j van het rapport, door de Pa- j achoen;^Groenendijk, Rollandspad 2,
lichting had verzocht, waarop de be- rijsche professoren in het internatio-
langhebbenden telegrafisch uoor den j naai recht F. Larnaude en A de La-
tnlichtingendienst van de jaarbeurs pradelle opgesteld ter uiteenzetting
werden gewaarschuwd. Dat is zaken J tegenover de Conferentie van het
doen! j Fransche standpunt in zake bet be-
Om dén inlichtingendienst zoo rechten van ex-keizer Wilhelm
vruchtdragend mogelijk te doen wer- Er wordt in geconcludeerd dat de
ken is een lijst aangelegd van de be- j ax-keizer wel terdege persoonliik aan-
iangrijkste buitenlandsche or.derne-1 sprakelijk is voor al 't onheil door
mingen, die nu reeds 60.000 tot 70.000 j den oorlog gesticht. Nader die aan-
adressen telt. j eprakelijkheid nagaande halen de
Er v.ordt dus veel gedaan voor de schrijvers aan een eigenhandig
verbreiding der Neöerlandsehe waren schrijven van den ex-keizer aan
in het buitenland. Daartoe behoort Frans Jozef in het begin van den
ook het vreemdelingenbezoek aan de oorlog, dat gepubliceerd is en waar
jaarbeurs. Verleden jaa.r was alt ie- hij verklaarde:
zoek maar een Ersatz, want 't waren „Mijn ziel wordt verscheurd, maar
toen alleen de geïnterneerden, die ter I het 19 noodig alles in vuur en vlam
beurze kwamen. Nu ls er in het bui- 1 zotten, mannen en vrouwen, kin-
tenland veel gedaan, om bezoek van deren en grijsaards om hals te bren- standen welke hier te Zondvoort be-
vreemdelingen te trekken. Vertegen- Epn. geen boom en geen huis over- staan volgens liet bericht ln uw blad
woordlgers van den Raad van beheer 1 'eind te laten staan. Met deze terro- I van den löen dezer naar aanleiding
zijn daarvoor uitgezonden, om ln rlseeringsdaden, de eenige die in van het stelen van boomen enz. zou
verschillende landen^daarvoor te wer- Staat zijn een volk te treffen dat zoo in de eerste plaats een ieder beangst
ken. Uit België komt o.a. een depu- gedegenereerd is als het Fransche, is zijn zich te Zandvoort te vestigen,
tatie van journalisten, o.w. niet min- do in twee maanden gedaan, j Ook zou een buitenstaander zich Gin
der dan 12 van de 15 Brusselsoiie bia- terwijl als ik menschelijkheids-over- irent do arbeidersbevolking geen
den vertegenwoordigd zijn. Die bren- I wegingen doe gelden hij misschien hoog denkbeeld vormen. Wat Js tch-
gen ook bezoeken aan Amsterduni en Ja-J'e111 zou kunnen duren. Ik heb dus ter liet 'geval? Wij zitten hier te
ml In WFi»r7ifln mnit'an iwuruTTiiiilti c*n
Ingezonden
Van Ingezonden etnkken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt de kopie den Inzender
niet terogeegeven.
Voor den inbond dezer rnbriek stelt de
Bedactie zich niet aansprakelijk.
Diefstal van boomen to
£anovo.«rt.
Wanneer een nlet-Zandvoorter het
bericht las betreffende de wantoe-
«vumtiuatii rnlm
Den lluag en zullen, naar te hopen p
is, indrukken opdoen, die een betere
verhouding tusschen het België-van-
dit-oogcr.biik en ons land bewerken.
Uit Engeland komen eveneens, behal
ve zakenlieden, speciale journalisten
voor do jaarbeurs. Uit Denemarken
kwam ook een persman, die zoo in
geestdriit voor onze jaarbeurs is ge-
eerzien moe'en overwinnen en
het eerste stelsel kiezen."
Naar de meening van de schrijvers
is 't noodig dat de ex-Keizer gestraft
wordt. Want, voeren zij aam, „bleef
hij ongestraft, dan zou daardoor aan
het nieuw-geboren internationale
recht, dat berust op het vrije zelf
beschikkingsrecht der volken en Op
- .T 1 hun reoht van medezeggenschap een
raakt, .lat hl] onmiddellijk naar rijn Joodenjko „ordal
land 1! teruggekeerd, om nijverheid Vorter racerade
en handel daar op te wekken naar ,8 kclme,k da, de ex-keiror voor «en
Holland te komen, hu kW'ieerliuid lnternaiioriale rechthsnk ra! moeten
komt oen gezelschap van 50 ZBkenlte- I terechtstaan, wtutrln echter geen neu-
den en zoo komen ook uit andere tralen zullon mogen zitting hebban,
landen: Spanje, Portugal, Duitscn- 1 „want", aldus wordt gezegd, „ajj
land enz. lieden uit handels- en in- niai geprotesteerd tegen do
dustrlekringen. i schending van de Belgische neutrali-
Op deze wijze wordt het Nederland- teit en ze hebben zich dus (sic!) uitge-
sche zakenleven geinternationali- aioten vnn alle regelen, die betrek-
aeerd. Mng hebben op den oorlog. Evenmin
Daarmee is de jaarbeurs zelf nog nis z0 moeten deelnemen aan de con-
nlet internationaal geworden. In be- ferentie der Alüé's, waar de vredes-
ginsel ls daartoe wel besloten, maar voorwaarden besproken worden, moe-
nog niet is vastgesteld, wanneer dit t«n ze worden toegelaten bij de straf-
zal geschieden. Een goede gelegen- rechtelijke afwikkeling van het con-
heid ls daartoe, wanneer het eerste filet".
der drie vaste gebouwen, die men Eindelijk behandelen de hocgleara^
aan het Vreeburg gaat stichten, ge- ren de quaestio van deuitlevering
opcud wordt. Die opening hoopt men van den ex-keizer. Volgens ben kan
te knnrien doen geschieden bij het men practisch niet aannemen dat
eerste lustrum van de juarbeurs, in ©en staat de uitlevering van den ex-
1921. Een maquette van de drie i-oste keizer ter berechting door de inter-
Zandvoor; op een plaats waar oe ar
beidersklasse verschrikkelijk te kam
pen heeft met brandstoffeimood, ir.eer
dan in welke plaats ook. Daarbij komt 1
het treurig geval, dat ook hier het
gemis aan gas zich danig doet ge- -j
voelen en de nicnschen griieel aange- j
wezen zijn op brandstoffen, lol Jjerei-1
ding hunner maaltijden. Ware het
niet dat B. en W. het initiatief na
men tot distributie van hout, dan
hadden wij nog erger toestanden be
leefd. Niettegenstaande voor een ar-
beider het koopen van hout, hoe goed
koop ook, op den duur niet is vol to
houden, ia het mij bekend, dat vele
inwoners per week 10 tot 15 aan
hout moesten verbrunden orn een
klein beetje warmte in huls te heb
ban. Het ligt niet in mijn bedoeling
B. en W. een verwijt te maken be
treffende den brandstoffennood te
Zandvoort, omdat ook zij dikwijls
machteloos daartegenover staan, doch
het feit is, dat Zandvoort achter
staat bij verschillende gemeenten.
Wij hopen dat wij hier spoedig een
gasfabriek zullen krijgen.
Het is juist dat reeds eenigen tijd
geleden de heer v. d. Plas in den
Raad tegen het kappen van boomen
enz. opkwam. En ik kan mij vereeni
gen met het idee, dat gewaakt zal
worden tegen baldadigheid ondor an/
deren het vernielen van villa's én
hekken. Dat ls vernielzucht. Maar
dat men met 't gezin, dat wil zeggen
met vrouw en kinderen, overgaat tot
het kappen van boomen welke staan
op plaatsen, waar heusch het schoon
heidsgevoel niet door te leiden heeft,
als deze verdwijnen, dit (mijnheer da
Red.) is te begrijpen, omdat kou lij
den een verscitrikkelijke zaak is. Dil
kunnen de menschen niet indenken
die hun kelder vol met hout hebben
liggen. Het is dan ook voor mij zear
begrijpelijk dat B. en W. en ook de
politie oogluikend heeft toegelaten dat
de bevolking zich trachtte te behoe
den voor kou lijden.
Uw correspondent gaat mijn in
ziens te ver met te durven beweren,
dat do jongens hout kappen om daar
voor sigaretten te koopen. Mocht zich
zoo'n geval voorgedaan hebben, wat
Ik nog betwijfel, dan mag men geen
blaam werpen alsof dit algemeen
plants vindt. Wanneer men leeft en
medeleeft met de arbeidersklasse in
't algemeen, dan heb lk de ondervin
ding, Ja zelfs dagelijks, dat moeder
de vrouw met verlangen uitziet, of de
man of kinderen met cen mandje
hout thuis komen. Menig gezin lieb
ik aangetroffen dat absoluut geen
verwarming had en waar de kinde
ren van de koude in bed gestopt wer
den. Als de toestand zoo is en hij is
zoo, ja, dan ben ik zelf In staat om
aan 'i houtkappen, te gaan. Laten
wij geen verwijt gaan maken ran de
politie, die tactisch in dezen nood
toestand ls opgetreden en ln tegen
stelling met den wensch dat de rleuw
benoeande Inspecteur daartegen zal
waken, hoop ik dat ook hij ln deze
zaak tactisch op zal treden en reke*
«ing zal houden met onzen noodtoe
stand.
Het moet mij nog even van het
hart iets te zeggen over hetgeen uw
correspondent schrijft betreffende de
onveiligheid te Zandvoort voor jenge
meisjes en dames, door de Handelin
gen der opgeschoten vlegels. Het is
nog wel eens mijn gewoonte Zand
voort door te wandelen, gedurende do
ongeveer 6 Jaren die ik daar woon
achtig beD. Maar zelden, bijna nooit
durf ik zeggen is mij gebleken van
den overlast waarover uw correspon
dent schrijft. Men moet de zaken
niet overdrijven en dit doet uw cor
respondent. De Zandvoorters zijn
geen volk dat meisjes en dames mo
lesteert en lastig op straal maakt,
zoolang de bewuste meisjes en dames
daartoe zelf geen aanleiding geven.
De klachten bij elkaar genomen blij
ken mij in de eerste plaats ver over
dreven. Maar ook dit overdreven ge
schrijf kan aanleiding geven tot op
treden der politie dat. ongewenseht
is. Tn dezen nijpenden toestand waar-
order de arbeidersklasse hoofdzake
lijk leeft, is het hoogst gewenscht eat
tactisch opgetreden wordt, dat de ge
moederen niet nog meer opgewarmd
worden. De Zandvoortsche bevolking
is heusch niet kwaad, doch l<g haar
niet. vast nan harde maatregelen of
hard optreden. Daarmede bereikt ge
he: tegenovergestelde.
Bij voorbaat mijnen dank.
Hoogachtend,
J. BRAMSOM.
Burgerlijke Stand
HAARLEMMERMEER. Onder
trouwd: T. Hogen hout, 21 J. en M.
H. L. Twigt. 22 j. J. Troraport, 21
j. en S. C. Duivenvoorden, 21 j.
N. A. Verkuljl, 28 j. en M. A. Riet-
broek, 20 J.
Getrouwd: J. Louter 18j. en M. G.
Breuring, 21 j. G. W. Verboom,
26 j. en J. Granneman, 21 j. T. Ho-
zekamp wedn. 45 J. en H. Plaisier
40 j. J. van Beek 20 j. cn J. de
Jong, 21 J.
Bevallen: A. Hooge nes—\V i ttek oek,
d. A. M. GrannernauSprangers,
d. A. M. Tulenvan Gastelen, d.
G. M. de Grootvan Andel, z.
K. Bogaard—Slinger, d. L. Kas.
lander—van der Groef, z.
Overleden: Jantje Ausema, 87 j. g.
huwd met h'. Wit Neeltjc Dekkers,
18 irind. dochter van W. J. G. Dek
kers. Grietje Ydes Holtrop, 71 j.
wed. van K. Sikkink. Wilhelminu
A. M. de Boer, 20 mnd. dochter vail
W. de Boer.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Blijkbaar hebben wfi in Haarlem
Veel geld to beleggen, of w" hebben
veel geld noodig, een van beide, mis
schien wel allebei. Dit valt af tc lei
den uit de verbazende toeneming van
het aantal Banken. Eerlijk gezegd
kan Ik de behoefte aan gelegenheid
tot belegging aan mijn eigen porte»-
monnaie niet zien, integendeel, nau
welijks heb ik mijn geld in die berg
plaats gelegd of belegd, of het is er
al weer uit verdwenen. Bij mij, en
waarschijnlijk ook bij anderen, zou
dus meer de drang beslaan orn geïd
te leenen van eon van die vele Ban
ken. Evenwel gaat dit zoo gemakke
lijk niet. Nauwelijks ije daartoe
een verzoek gedaan, of het dreigende
woord onderpand klinkt tus
schen de muren. „Heeft u effecten,
die u als waarborg geven kan of een
huisv waarop u een hypotheek stich
ten kan, of twee solide borgen, die
voor u willen Instaan?" Waarop de
geldleener antwoordt: „als ik zoo
gelukkig was, dan stond ik hier niet.
Kan u mij niet wat leenen op miin
eerlijke gezicht?" ,,'t Spijt ons
zeer", antwoordt daarop de Bank,
„maar ofschoon wij niet aan do eer
lijkheid van uw gezicht, twijfelen, (het
is inderdaad een bijzonder eerlij!; ge
zicht) is dat als waarborg niet vol
doende".
Daarna groei je beleefd, gaat de
Bank weer uit, koor je op straat nog
even om, ton einde het groote ge
bouw te bewonderen en zegt: „helaas,
het komt dus hierop neer. dat iemand
geld kan krijgen wanneer hij het
niet noodig heeft en dat hij het niet
kan krijgen als hij or wel~-behoefte
aan heeft!"
Wat ook toeneemt is het aantal
specialiteiten-voorstellingen. Er was
leen tijd, dat do acrobaten, de sou-
breltcs, de muzikal^clowns, de buig-
same lieden, die hun armen en beè-
neii in hun vestzak kondon steken, de
p.-"i ".eerde honden en duiven, de
Indische goochelaars met Duitsch ac
cent, de trapéze-kunstenaars, die het
bioed in je aderen deden stollen
dat dit heele ongelijksoortige gezel
schap ln de versukkeling was ge
raakt, omdat de bioscoop de sympa
thie totaal veroverd had. Ik wil niet
zeggen, dat de lichtbeelden die ver
loren hebben, maar de specialiteiten-
voorstellingen zijn er weer bovenop
gekomen en trekken weer publiek.
Blijkbaar zijn heele families er door
aangetrokken. Nu en dan treedt in
de Sociëteit Vereeniging te Haarlem
op K e e s Pruis, naar de gebrui
kelijke term luidt: in 7, ij n reper
toire, zoo als een ander op Zondag
gaat wandelen in zijn zwarte jas.
Nog nooit heb ik hem gehoord, waar
van ik mij zelf een ernstig verwijt
maak. want Kees Pruis is uit deze
streken afkomstig, hij dreof nog maar
een paar jaar geledon een hendel ln
vruchten. Herinner ik mo weL, don
kon dit vak hem niet voldoen en
wanneer we nagaan, dat, hij de appe
len en peren met de lauwerkransen
van het tooneel verruild hooft, dan
blijkt ons, dat hij het niet alleen bij
woorden heeft gelaten, maar tot da
den overgegaan is.
Onlangs heb ik zelfs in oen adver
tentie gelezen, dat nu ook Nico Pruis
is opgetreden, met het repertoire van
Kees. Al zou je 't uit de buitenland
sche berichten niet zeggen: de Pruisen
worden grappig.
Een van mijn vrienden bezat geen
winterjas. Ik moet erkennen, dat h::
die wel betalen kon, maar toch was
de reden waarom hij er nooit een
kocht, zeer begrijpelijk. In Ooiober en
November is de temperatuur gewoon
lijk mild, in December ietwat onzeker
en afwisselend. Dan was zijn demi-
saison voldoende. Half Januari begon
het meestal te vriezen, dan zei hi;:
,>over zes weken is 't voorjaar, 't is
nu de moeite niet meer waard om
een dure overjas te koopen".
Dit was jaren zoo voortgegaan en
had tot zijn dood toe zoo kunnen ble
ven. Plotseling moest hij een lange
Spoor reis maken, vreesde voor onver
warmde treinen in de vrieskou en
schafte zich zoowaar een nieuwe win
terjas aan. Den volgenden dag wa
ren de coupé's verwarmd en trad de
dooi in, waarop hij nijdig zei: „nu
heb ik die jas toch weer te vroeg g&-
kocht",
D'it. waar verhaal schoot me te bin
nen bij het zien van do lange lijst
ivan bij den Raad van Haarlem aan
hangig gebleven stukken. Als je
daarbij stukken ziet van 1908, dus
meer dan tien jaar geleden, moet jo
niet zeggen: „wat is de Raad traag
in 't afhandelen van de zaken", maar:
„blijkbaar zijn deze voorstedien te
vroeg ingediend". Net als mijn.
vriends winterjas, die per slot toch
nog to vroeg gekocht is.
Bij voorbeeld de demping van de
Bakenessergracht, den 24sten Sep
tember 1903 voorgesteld door den heer
van de Kamp.
Er is blijkbaar nog geen ma
teriaal genoeg voor de demping. Het
plan moet zijn. daarvoor oude pa
pieren, broodkaarten en dergelijke te
gebruiken, waarvan heele bergen aan
't Levcnsmiddöienbureau berusten.
Nog een jaartje, dan is er genoeg en
gooien we de Bakenessergracht in
veertien dagen dicht.
Let wel, dit is geen officieel be
richt, maar ik heb het toch gehoord
I van iemand, die een heef had van
een tante van een kennis van een
oom, die doorgaans goed is ingelicht.
Het is ook een heel aannemelijke op-
lössing. Waarom alti'd iemand be
schuldigen van traagheid en lang
zaamheid, wanneer er een veel vrien
delijker oplossing voor de hand ligt?
Op 18 November 1908 dient de Kamer
van Koophandel een verzoekschrift
in, om een goede los- en laadplaats
te maken aan de Houtmarkt en den
Korten Dijk en den toestand der be
strating daar te verbeteren. Een en
Einder is nog nooit gebeurd. Natuur
lijk volgt daaruit, dat het verzoek
schrift veel te vroeg is ingediend.
Waarom heeft de Kamer van Koop
handel ar niet mee gewacht tot 1
Januari 1919, dan zou haar verzoek
nu nog maar zeven weken oud zijn.
Waarvoor toch altijd die haastigheid?
Zal ik eens een afdoend bewijs le-
i veren van het nut der langzaamheid?
1 Op 20 October 1909 verzocht de
heer Graichen om een terrein voor
j overdekte zwem- en badinrichting.
Daar is een commissie voor benoemd,
die heeft er rapport over uitgebracht,
verder is er niets gebeurd. Intusschen
I heeft de heer Stoop een monumentale
overdekte zwem- en badinrichting ge
slicht te Bloemendaal, de heer
Graichen is overleden, de heele zaak
is van do baan en het heeft de ge
meente geen cent gekost. Waren we
dadelijk in 1909 flink aan het werk
gegaan, dan moest er misschien al
eon Jaar of vijf geld bij en dat zou
den wij maar moeten opbrengen.
Neen, langzaam aan, dan zal 't wel
gaan. Haastige spoed is zelden goed.
Niet te veel zelf doen. je moet ook
eens wat aan een ander kunnen over
laten. 29 Maart 1911 verzoeken ver
schillende vereenigingen, om het
Brongebouw met park toch vooral
voor Haarlem te behouden. En f? h"-'
niet behouden? Staat het niet, als
weleer, op zijn oude plaatsje in hel
Frederikspork? Het kan wel wezen,
dat vandaag of morgen een combinar
tie het gebouw mei het park over
neemt, maar dan is de gemeenteraad
or ook nog. De grond is namelijk in
erfpacht uitgegeven en wanneer wij
nu maar geduld hebben, ik meen na
75 jaar zoowat, dan komen gebouw
en park weer aan Haarlem terug. Zoo
blijven zij dus voor de gemeente be
houden.
Niet overhaasten, nooit overhaas
ten. Anderhalf jaar geleden heeft de
heer Sprenger zijn zwem- en bad
inrichting voor f 23.000.aan de
gemeente te koop aangeboden. W
wachten rustig af, wat er nu verder
gebeuren zal. Dit kan heel Interes
sant worden. Verbeeld je. dat er ten
heele groote storm komt, die de in
richting wegslingert of een zwaar
onweer met bliksem, die er in slaat
en het heele houten gebouw ver
brandt het eenige wat er in die
twee gevallen overblijft is een plasje
waiter en daar hoeft de gemeente dan
natuurlijk lang geen f 23.030— meer
,voor te geven, lloe langer wa wach
ten, hoe meer kans om de inrichting
voor een koopje in handen te Jtrii-
«en.
Als iemand zich wil overhaasten,
hef ik altijd mijn wijsvinger op en
zeg waarschuwend: „denk toch. om
mijn vriends winterjas. Minstens zes
jaar heeft hij den aankoop uitgesteld
en ten slotte heeft hij toch nog te
vroeg gekocht. Wacht Je tijd toch af!"
Iets anders. Wat moeten we eigen
lijk zeggen: stods-schouwburg of ge
meentelijke schouwburg? B. en W.
zeggen in hun officieele stukken het
laaiste. in do advertentiën van den
directeur wordt altijd gesproken van
Stads-schouwburg. Hierin moet een
regeling gemaakt worden. Anders
kunnen de vreeseiijkste gevolgen niet
uitblijven. Ik weel wel niet welke
gevolgen, maar er moet orde zijn en
het maakt een heel verschil, als er
geld bij zou moeten of er een gemeen
telijk subsidie noodig is of dat de
stadskas er geld bij toelegt!
Stads-orgaiiist. stads-bibliothecaris,
stads-dokter klinkt allemaal heclwat
beter, dan gemeentelijk organist,
gemeente-dokter, gemeente-bibliothe
caris. Men zegt, dat er geen steden
in Nederland meer bestaan, uitgezon
derd Amsterdam. Maar in 't spraak
gebruik leeft de stad nog wel degelijk
voort, ,,'k Ga naar de stad", zegt de
dorpsbewoner, ,,'k ga de stad uit",
zegt do stedeling. Verbeeld je, dat
de man zei: „ik ga uit do gemeente".
Wat een boekentaal. En 't stadhuis,
middelpunt van ons administratief
bestaan, zou voortaan Gemeentehuis
moeten heeton, evenals dat van Lut-
jewinkell En we zouden niet meer
mogen zeggen, dat de stadsgrachten
onplezierig rieken, maar dat het wa
ter van do gemcentegrachten moet
worden ververscht! En wij zonden
niet meer stedelingen mogen heeten,
om ons wel te onderscheiden van
dorpelingen, maar ons moeten noe
men gemeen.telingen, op zijn
mooist groote-gemeentelingenl
lk sprak zooeven van den Stads
schouwburg, Zooals ik herhaaldel:;k
lees, wordt die door verschillende ge
zelschappen b e 6 p e e 1 d. Dat is
nog wat anders, dan een muzikant
die de fluit of den hoorn bespeelt! Zoo
knap is iedereen nie", om een hceien
schouwburg te béspelenl
Er is, naar ik hoor, weer eon'nieil*
wo Bond in den maak en wel ton
voor vacantiebezighoid'.
Wat is vacantia?
Gelegenheid tot uitrusten van do
gewone taak.
Vacantie-bezigheid is, zou je dus
zoggen, een contradictio in terminis,
of in het Nederlandse!»: een tegen
strijdigs zaak. Wat zouden wij zeg
gen van banketbakkérs, die een ver
eeniging stichtten tegen het gebruik
van suiker, of van vleeschhouwers,
die het vegetarisme gingen bevorde
ren?
Schoolkinderen hebben er daaroiü
op tegen, om te worden bezig gehou
den in de vacantia. Want bezig go-
houden wordon betcckent: onderwer
ping aan voorschriften, maatregelen
van orde en bevelen en vacant ie is
juLsst voor de kinderen zoo heerlifk,
omdat de onderwijzers dan eens een
poosje uit hun buurt blijven. En om-
gokeerd: voor het onderwijzend per
soneel is do vacantia eon genot, om
dat zij dan eens nlot op woelige kin
deren bahooven te letten.
Vacanlle beteekent vrijheid. En
die is er niet, wanneer je hen dlO
vacantie hebben, tóch weer in een
gareel laat loopen, al heeft dat gareel
ook een anderen naam.
Overal wordt aangedrongen op kor
ter warktijd. Zouden wij dan voor
schoolkinderen en onderwijspersoneel
den werktijd (want dat blijft het, hoe
jo 't ook draait of koert) gaan uit
breiden?
Vacantie met voorgeschreven bezig
heid is geen vacantia Die Bikt op
een klontje, waar een druppel petro
leum op gevallen is, cp eon taartje
met een kiezelsteen er ln,
FIDELIO.
