HAARLEM'S DAGBLAD Buitenlandsch Overzicht VRIJDAG 30 W1EI 1919 IPunt 3. Goedgekeurd wordt een eerste sup- plotoire begrooling, dienst. 1918, tot fip.n hpfirar/ villi f YEB6ADERIHG VAN DEN HAARLEMS6HEH GEMEENTERAAD Vergadering van den Raad der ge- meen te Haarlem op Woensdag 38 Mei 1919 des middags te half 2 in de Statenzaal (Prinsenhof). Voorzitter: Joh. de Breuk, .waarnemend Burgemeester. Aanwezig' 28 leden. Afwezig zijn de heeren: Hoog, Koen. v. d. Boogaard, Hagemeijer en Wentholt. Punt 1. M e ded e el i n g en en inge komen stukken. Ingekomen zijn een verzoekschrift van J. O. Keur om verhooging van zijn pensioen aJs oud-directeur van de Stade-apotheek; een verzoekschrift van J. Straate rn a e. a. om het voorstel van bur gemeester en wetliouders tot vaststel ling van het uibreidingsplan voor de gronden ten oosten van den Klei nen Houtweg niet ongewijzigd aan te nemen (te behandelen bij punt 9 van den oproepingsbrief); In handen van B. en W. om pvae advies i6 gesteld; een verzoekschrift van G. Greebe, hoofdbewoner van het onbewoon baai verklaarde perceel £akje 7 O. om verlenging van den termijn van ontruiming; een voorstel van deai heer A. Nagt raam om burgemeester en wethou ders uit te noodigen tot het benoe men van een commissie tot 't instellen van een onderzoek naar de beschik bare ziekenhujsruimte; een voorstel van de heeren Ger- ritsz e.a. om een commissie in te stel len teneinde rapport uit te hrengen over de vraag langs welke hoofdver- keerswegen het verkeer naar, door en uit de gemeente moet worden geleid, alsmede welke bestemming in het al gemeen aan bepaalde deelen der ge meente moet worden gegeven; een voorstel van de hoeren Gerrilsz e.a. om over te gaan tot het uitge ven van grond in erfpacht door de gemeente en tot liet stichten van een gemeentelijk grondbedrijf en een ge meentelijke hypotheekbank; een verzoekschrift van het bestuur der woningstichting Patrimonium lom een voorschot van f 40S.900, ten behoeve van de stichting van 74 wo ningen op een terrein aan het Brou wersplein; verzoekschriften van liet bestuur der woningstichting Patrimonium, om een voorschot van f 1.991.094.51 ten behoeve van de stichting van 321 eengezinswoningen en 10 winkelhui zen en 'n voorschot van f 991.690.74 ten behoeve van de stichting van 83 middenstandswoningen, een en andei op een terrein aan den Kloppersin gel; een verzoekschrift van het bestuur der vereeniging voor Ambachts- en Middelbaar Technisch Vakonderwijs om een gemeentelijke subsidie, groot t 23.700, voor de exploitatie der Am bachtsschooi in 1920; een verzoekschrift van den voorzit ter en den secretaris van het college Yan commissarissen der N. V. N&tio nole Opera, om een jaarlijksche sub sidie van f 10.000; j verzoekschrift van de Gommis park, grenzende aun het thans door ,haar gehuurde; 16e. een verzoekschrift vay hel he etuur der Vereeniging van Ambtena ren in dienst der gemeente Haarlem, om het salaris van de assistente In de Stadsapotheek vast testellen op f2000 lot f 25000. een verzoekschrift van hetzelfde be stuur om aan den opzichter over de Aflgemeene Begraafplaats als nog het bedrag van f 200 ineens uit te keeren. Voorgesteld wordt te stellen in handen van Burgemeester en Wet houders ter afdoening: een verzoek- tetehrift van de weduwe P. A. van Ek—van Hoik, ook namens meerdere weduwen van gemeente-ambtenaren om duurtetoeslng op haar pensioen. Aldus besloten. Voorgesteld wordt om het bedrag vermeld sub m in het raadsbesluit van 19 Februari 1919 no. 9, waarzoo; een bedrag van f 1Ü35.88Ó. Punt 4. Goedgekeurd wordt de suppletoire begrooting der Stadsapotheek, dienst 1918, tot een bedrag van f 5704.482- Punt 5. Goedgekeurd wordt de rekening van de Kamer van Koophandel, dienst 1918, tot een bedrag van f 90.64. Punt 0. Tweede H. B. S. B. en W. stellen voor te besluiten I. op te richten met ingang van 1 September 1919, een tweede II. B. S. met 5-jarigen cursus II. B. en W. te machtigen maatre gelen te treffen voor d,e benoeming van onderwijzend personeel III. B. en W. uit te noodigen stap pen te doen ter voorbereiding van de stichting van een nieuw gebouw tot, huisvesting der school. De heer Van Liemt wil, nu een grensregeling is te wachten, met de aanbesteumg van de nieuwe school „aa,ïw, n°S wachten, en informeert of men perc. Iordenfcstraat 26 iü ™rd,n September 1920 met de leerlingen der H. u. S. zal vastloopen, inulèn men niet andere maatregelen neemt. Er zullen dan vele lokalen te kort ko- verhuurd nader te bepalen op f 525, zijnde de huurprijs van deze woning bij uitspraak van de huurcomnrissie dd. 3 Mei 1919 op f 525 vastgesteld en om de bij raadsbesluit van 15 De- men en men zal niet uit dè impasse j cember 1915 verhuurde perceelen kunnen komen. H. 1'. Sluyterman van. Loo, met m - l t jn ,)elang van onderwijs, gang van 1 Januari 1920 over te daav aldus niet voldoende contact schrijven op naam van N. J. Hoefla- tusschen directeur en ouders en Ica Aldus besloten. i leeraren kan zijn. deelt mede, dat Thans neemt de raad alleen een be- ,-_,en van Frans slissing in principe. De bedoeling is Halsmuseum van dat voorloopig 'l voormalig instituut an e.n dat met cle n i ,-.,i anhrnikt. N nil er kan De voorziti een van de schilderijen van Hals in 't Frans verais wordt ontdaan en dat met de prins zal worden gebruikt. Nader kan restauratie er van is begonnen. Hij worden bepaald de plaals van de noodigt de leden van den raat} uit op i nieuwe H. B S., maar een nieuwe II. Dinsdag, Woensdag of Vrijdag eens naar de restauratie een kijkje te ne men. De heer Gerritez dringt er op aa.n dat deskundigen ook de restau ratie in oogenschouw mogen nemen, wanneer de heer de Wildt, de res taurateur er ntet bij is. De voorzitter deelt mede dat oen paar perceelen in de Damstraat werden verkocht, die voor rekening van de gemeente voor f 18000 zijn aangekocht. Hij vraagt of de raad zich daarmede kan vereenigen. De heer Groenendaal dringt et op aan, dat B. en W. zullen ko men met een vast plan aangaande de S. zal er moeten komen. Het voorstel van B. en W. wordt zonder h. s. aangenomen. Punt 7. Verleend wordt een crediet van 116.000 voor den verbouw van school no. 9. Twee lokalen moc-ten worden bijgebouwd in verband met het 7de leerjaar en een van f 3700 Yoor meu bileering. Punt 8. B. en W sielden voor het ambtena renreglement toepasselijk te verkla- op de amanuenses by het Hoo- verbreeding van de Damstraat en van „er_ en jyj, idelbaar Onderwijs met andere-verkeerswegen. (len titel van 2den labor at orium-as- De heer Van de Kamp zegt, dat Bi8tent (sala'is I 2000—I 2500). aan dein rund zulk eem plan dient uh punt wordt aangehouden, om- te worden overgelegd en dat, indien dat werBChel..-k is gebleken eerst in dat niet geschiedt, hij in den ver volge niet voor een dergelijlceu koop zal stemmen. De heer Gerrilsz ondersteunt den aandrang naar een algemeen plan van verbreeding van verkeers wegen. Hij meent, dat men een be ter verkeer zal moeten zoeken langs een anderen weg en wel door dem ping van de Bakenessergracht. Uit een schoonheidsoogpunt is, naar zijn meening, bezwaar tegen een ver breeding van de Damstraat. De Voorzitter zegt, dat door een demping van .de Bakenesser gracht, men niet eeu beter verkeer naar het hart van de stad krijgt. De- heer Laeschuit merkt op, dal de nu aangekochte perceelen in ieder geval hun rente zullen opbren gen. De heer E 1 f f c r s verklaart dat de meeste perceelen aan den eenen kant van de Damstraat reeds door de firma Enschedé zijn aangekocht sie voor Schoolkleeding om een sub-dat men dus door middel van ont- bidie vrn f 3600 voor het laar 1920: ■*- een verzoekschrift van bet heston» der Haarlemsche Vereeniging voor Huisvlijt, om een subsidie van f 250 voor het jaar 1920, een Verzoekschrift van het bestuur der Vereeniging voor Kindcrbeyvaar- plaatsen en voor Onderwijs en Kin- dei-verzorging te Haarlem, om een (subsidie van f 2000 voor het- jaar 1920; een verzoekschrift van het bestuur der Vereeniging Commissie ter voor ziening in h£> onderwijs aan zieke en zwakke kinderen le Haarlem en om streken" om een subsidie yan f 200 voor het jaar 1920: een verzoekschrift van de secreta resse der vereeniging „Vacanioko- Jonies en Herstellingsoord" om ttn subsidie van f 500 voor het jaar !1920; een vei-zoèksclirilt van het bestuur der Haarlemsche Huishoud en In dusirieechool om een subsidie van f 6750 voor het jaar 1920; een verzoekschrift van mevrouw E. Horsin gh om in huur te ontvan- eigening tot een verbreeding van de Damstraat zal moeten komen. De heer Wolzak zegt, dat de verkoop van de perceelen reeds ceni- ge weken van te voren in de bladen ls aangekondigd. Hij vindt 't daarom vreemd, dat B. en W„ naar de Voor zitter zeide, daar pas Zaterdag ach ter ltw amen. De Voorzitter zegt, dat die gene, die B. en W. in den regel op een verkooping tent maakt, dit dit maal niet eerder had gedaan. B. en W. wisten 't .laardoor niet eerder. Zij meenden dat de aankoop in 't be lang van de gemeente was, brachten de zaak in een vergadering van de commissie van openbare werken, en gingen, nadat die commissie zich er mede had vcrecnigd, tot den aan koop over. In ieder geval, de aankoc-p van de twee perceelen sluit nog niet in zich een verbreeding van de Damstraat -ml tegenstemming van de heeren Poppe, Koppen, Groenendaal en Ger rilsz worn- -o aankoop goedgekeurd. Pur«« 2. Vastgesteld worden staten tot be- scliikking op den post Onvoorziene uitgaven, dienst 1919, lot. bedragen gen een stukje grond in het Kanau- van 1450, f 1026.151 en 525. dezen i og de commissie van i te raadplegen Punt 9. B. en W. stelden voor vast te stel len een uitbreidingsplan voor gronden ten oosten van den Kleinen Houtweg. Bij dit punt kwam mede in behan deling het onder de ingekomen stuk ken medegedeelde adres om 't plan niet goed te keuren, omdat er na tuurschoon door zal worden vernie- tigd. De heer G e r r i t s z dringt ander maal aan op de indiening van ton plan regelende de verkeerswegen van, door en uit Haarlem. De heer J onckblo e d t wil t punt aanhouden opdat, 't bezwaar schrift nader kan worden nagegaan. De Voorzitter zegt, dat ge deelten van 't uitbreidingsplan tel kens zijn behandeld en in don P.aad vastgesteld. De heer Nagtzaam zegt, dat al leen wel eens een klein stukje van een uitbreidingsplan in den Raad is ge weest, maar dat de raad niets weet van een atgeuneon plan van uitbrei- ding. De Voorzitter herneemt, dat 't groote plan van uitbreiding voor de loden lei- visie gelegen heeft en dut- is besloten, dat in gedeelten le behan delen. De heer Gerrilsz dient een voor stel in om te besluiten 't punt aan te houden, totdat een algemeen plan van uitbreiding en van de verkeerswegen door den raad is behandeld. De heer Jonckbloedt zal in verband met de werkloosheid niet kunnen stemmen vóór het voorstel van den heer Gerrilsz. De heer Lasschuii is wel voor een groot plan van uitbreiding, maar meent dat dit plan daaraan geen af- breult zal doen. De heer Bomaus meent dat de raadsleden zich wel op de hoogte had den kunnen stellen van de uitbrei dingsplannen on dat aan de vaststel ling van een algemeen plan van uit breiding door den raad te groote waarde gehecht wordt, daar men toch telkens de toestanden plaatselijk rnoet beschouwen. Het voorstel van den heer Gerrilsz wordt hut 1413 stemmen aangeno men. Tegen slemden de hoeren-Klein, Van Slopten, Wolzak, Jonckbloedt, de Braai, Hearkens Thijssen, Van Liemt, De Breuk, Romans, Elffers, Bruch, Visser en Schram. Punt 10. De Elecirisohe Centraio en de P. fc. G. E. M. B. en W. stellen voor ded te ne- jnen in de N. V. Provinciale en Ge meentel ijke Electriciteitsmaalschap- pij t-ot een bedrag van f 5000. De heer Wolzak Informeert naar de gevolgen van dit voorstel en vraagt onder meer wat met 't personeel zal geschied fn. De heer P o p p c stelt eenige vra gen van dergelijken aard en stelt daar bij in 't lacht, dat in de acte van op richting de rechtspositie van de di recteuren niet goed geregeld is. De heer Bomans zegt, dat indien 't aan hein had gelegen hij de aan sluiting van Haarlem.bij de P. E. G. E. M. had tegen gehouden. Haarlem heeft eenmaal een goed rendeerend en een winstgevend electriciteitsbe- drijf. Nadat echter Amsterdam met de P. E. G. E. M. is medegegaan, kau Haarlem niet afzijdig blijven. Indien Haarlem nu niet mededeed dan zou den de nadoelen zoo groot zijn, dat Haarlem gehmaal spijl zou nebben niet medegedaan te hebben. Het recht van Haarlem is in de statuten van de P. E. G. E. M. genoegzaam omschre ven en centralisatie zit in de lucht. Tegen te houden is zij niet meer. Up dien grond kan niet anders of Haarlem moet zich bij deze N.V. aan sluiten. Alleen op 't gebied van stroomopwekking gaat men centrali- seeren, dus niet de geheele centrale gaat naar de N. V. over. Te hopen is dat 't grootste deel van 't personeel dat nu in dienst van de gemeente ia voor de distributie in dienst van cte gemeente zal blijven. De statuten zijn eeüi compromis en daaraan is niets te veranderen. Naar dc meening van spr. zal in de positie van 't personeel dat, in dienst van de N. V. overgaat, niets worden veranderd. Nog eens zegt spr. dat de gemeente niet. 't geheele bedrijf kwijt raakt, maar de distributie behoudt, zoodat de gemeente vrij is in de be paling van den prijs per K. W. U. voor haar -afnemers en den prijs kan bedingen, dien zij zelf verkiest. In 't mededoen afcn de P. E. G. E. M. zit een financieel belang voor de gemeen te. Daar de zaak nogmaals in den raad komt voor de overdracht, zal spr. dan zorgen, dat becijferingen ge reed zijn, die nu niet klaar konden komen. Inmiddels stemt spr. toe, dat 't nog een stap in 't duister is, waar toe men zal komen. Ter gelegener tij-, zal men tot een oplossing van al dc moeilijkheden moeten geraken. Spr. resumeert nu niet aan den raad een schoone toekomst, te kunnen voorstellen van de centrale, maar niet te durven adviseer mi om van' dc P. E. G. E. M. afzijdig te blijven. Het geheeJe voorstel van B. en "W. wordt z.li.s." aangenomen. Punt 11. Besloten werd tot uitbreiding van het transformatorstation der Eiec- trischo Centrale met een tweeden transformator, om stroom te kunnen leveren in het deel van de provincie ten Zuiden van het Noordzeekanaal aan de daar gevestigde industrieën en aan het stoomgemaal de Lijnden. De kosten bedragen f 20.000. Punt 12. Besloten wordt tot wijziging van de overeenkomst met Heemstede inzake levering van eleclrischen stroom nl. door opneming van een kolenclausule. Punt 13. B. en W. stellen voor een speelveld le doen aanleggen ten Noorden van het terrein voor de tc stichten bad en zweminrichting aan de Kleverlaan en van hot in aanleg zijnd speelter rein aldaar. Gevfaagd wordt een cre diet van f 19.500. Het ligt in de bedoeling dit speel terrein lo verhuren aan de H. F. C. ,,Edo" voor f 100 per jaar en een annuïteit gedurende 5 jaar van I 401.35 en de daarop volgende 5 jaar ivan f 501.35. Wordt goedgekeurd. Punt 14. B. en W. stellen voor de huur van twecf perceelen (telefoonkantoor en Koningstraat no. 4) te vetjhoogan onderscheidenlijk tot f 600 en f 800. AldUfi wordt besloten. Punt 15. Gosohsnk aan da Gemeend» Onder dankbetuiging worden van „Verfraaiing" in eigendom overgeno men de heelden „Apallo en Daphne en „I)e Roof van Proserpina". -Punt 16. Herbenoemd wordt als gemeents- genecskundige de heer A. van Dam. Punt 17. In do vacature-A. Nagtzaam werdt tot lid der Gezondheidscommissie ge- zen de heer Nagtzaam. Punt 18. Aangehouden wordt de benoeming van een finder wijzer aan de M. U. L. O. school no. 1. Rondvraag. Naar aanleiding van opmerkingen door den beer Poppe gedaan in de laatste zitting, deelt de Voorzit ter mede dat de statuten van de wo ningstichting Patrimonium vermeld den dat de woningen in de eerste plaats voor de leden van Patrimo nium en daarna voor anderen be stemd zijn. De heer Bruch dealt mede, dat hem is gebleken dat in de registers van de woningstichting 100 personen ingeschreven staan die niet christe lijk georganiseerd zijn, zoodat die woningstichting geen seetarisch standpunt inneemt. Verder dat het bestuur bereid is om met B en W. of een andere au ton teil overleg te plegen om uit te maken aan wie de woningen zullen worden toegewezen. De heer Van Liemt dringt er op aan om inear maatregelen te ne men tegen het snelle rijden met mo torfietsen waardoor de veiligheid van de voetgangers in gevaar komt. De Voorzitter antwoordt dat in dezen met behulp van de bepalin gen in de motor- en rijwielwet veel kan worden gedaan en zegt toe er bij den' commissaris van politie op te zullen aandringen dat aan die be palingen de hand wordt gehouden. Verdei- wil spr. overwegen of nog nieuwe bepalingen zijn te nemen. De heer Van Liemt verzocht verder dat gelet zal worden, dat des Zaterdagsavonds in drukke straten als Groote Houtstraat en Anegacg niet te hard per fiets wordt gereden. De heer De Braai vraagt natie- re inlichtingen aangaande 't werken in de Commissie van Overleg naar aanleiding van een bericht In de Op rechte Haarl. Ct. In dat bericht wordt onder meer gezegd: Zoo moet het op de laatste verga dering van hoofden van takken van dienst en gemeentewerklieden ge beurd zijn, dat er g e e n advies in de aanhangige zaak (loonregeling werklieden; door de vergadering werd gegeve», maar dat de mededee- ling werd gedaan, dat een advies naar B. en W. zal worden gezonden, nadat de directeuren, die tijdens de vergadering him rneeningen voor zicJi hielden, daarover nogmaals be raadslaagd hebben, zoodat de betrok ken organisaties zich in laatste in stantie niet meer kunnen verdedigen. Spr. deelt mede dat aan hem be kend is dat de werklieden Maandag avond onder den indruk dat er in de commissie een onaangename manier van werken plaats had, naar huis gingen. De heer Bomans deelt mede, dat. de commissie driemaal over de groepsindeeling von de loonen voor da gemeentewerklieden had verga derd en nog niet tot een resultaat was gekomen. Toen had spr. opgemerkt: wij gaan nu weder naar huis zondor een advies aan B. en W. cn dat gaat toch niét Ik kan non B. en "W. niet adviseeren een indcoling van 5 groe pen ingaande tegen 't advies van de hoofden van takken van dienst. Daarna heeft spr. een eigen groeps indeeling gemaakt op grond van 't in de commissie gehoorde en daarover worden de directeuren nog eens ge hoord Anders kan spr. niet handelen. Men moet in het algemeen trachten in de Comm. van Overleg tot een ge zamenlijke opinie te komen, wat in dit geval niet plaats had. Inmiddels zal spr. zijn eigen groepsindeeling nog eens in de commissie ter sprake brengen. Meermalen nemen directeu ren in de commissievergaderingen aan dc discussie deel, al is dat dan niet geschiedt bij dit onderwerp. Uit do groepsindeeling van den spreker zal blijken dat de arbeiders niet aan doovemans ooren hebben geklopt. De heer Groenendaal dringt er op aan om evenals in Dordrecht een bepaling vast te stellen, waarbij het is verboden om een woning lot pakhuis in te richten. In de tweede plaats informeert spv- hoe t staat met de zwem- en badinrichting aan de Kleverlaan. De voorzitter zegt het eerste punt in"t college von B. en W. ter sprake te zullen brengen en ten aan zien van het tweede punt dat er aan gewerkt wordt. Op eon vraag van den heer N a g t- v. a a m aangaande den datum van verzending van het adres aan de Tweede Kamer inzake de onderwij- zersj aar wedden en den inhoud van dat adres zal de voorzitter in een volgende vergadering antwoorden. De heer K u e n e p herinnert er aan, dat eenige maanden gdeden een onderzoek is toegezegd haar de mogelijkheid van meer toezicht op de volkslogementen en vraagt hoe 't daarmede staat. Te meer doet hij die vrtuig, omdat naar zijn meaning ig to vreezen dat nu dc vlektyphus is geweken het toezicht op die logenit!1- ten zal gaan verslappen. De voorzitter antwoordt dal dit onderwerp in handen van de rechtsgeleerde commissie is. Naar aanleiding van een aandrang van den| heter Wolzak om spoedig tot asphalteering over te gaan, deelt de voorzitter mede, dat neg geen materiaal is te verkrijgen. De heer B r e g o n j e dringt aan om den toeslag op de brandstoffen 13 handhaven naar aanleiding van den gepubliceerden prijs. J)e heer K u e n e n zegt dat in de laatste 6 jaar do malaria reeds in Haarlem voorkwam, maar dat 't nu zoo erg ea- mede gesteld is, dat een groot deel van de stad er door is aan getast Wel deed reeds eerder de ge zondheidscommissie een onderzoek naar de oorzaak van 't ontstaan van de malaria, maar naar de meening -van den spreker is dat niet voldoende. Kunnen, vraagt spr., B. en W. niet eens overwegen een degelijk onder zoek te doen instellen naar de rede nen van 't ontstaan van de malaria? Misschien zal dat onderzoek baat ge ven, misschien is de reden te vinden in de vele slooten en poelen om de stad. missdliien niet. Nadat de voorzitter heeft doen opmerken, dat de zaak reeds de aan dacht van B. en W. heeft en dat reels een onderzoek naar poelen en slooten wordt ingesteld, verzoekt de heer ICuenen een onderzoek naar dc oorzaken van het ontstaan van de malaria te doen instellen door een aparton medicus, bijv. een Indisch man. Daarna gaat de raad over In een zitting met gesloten deuren. DE DUITS "HE TEGENVOOR- I STELLEN zijn bij gedeelten Woeus* 'dag en Donderdag aan de Vredeseon jferentie overhandigd. Onze lezers kennen den hoofdinhoud reeds uit de breedvoerige medodeelingen In ons vorig nummer. De Duitsche delegatie verwacht dat het onderzoek barer tegenvoorstel len een 6 i 7 dagen zal duren, <n ziet de repliek der Entente dus tegen 8 juni tegem-'e,. De ueHmtieve beslissing uer Duit- sellers over T (eventueel gewijzigde), vredesverdrag is dus omstreeks Pink ster te wachten. Een gedeelte der Duitsche vredes- delegatle (50 60 personen) is uit Versailles naar Berlijn .teruggekeerd. Graaf BrockdorL-Rantzau en andere voormannen der delegatie zijn even wel gebleven. De vrijzinnige en sccialisBsdie pers in Duitsch'nii-i keurl de tegen voorstellen m 't algemeen goed. De rechtsche peis Ide Tagli'he Rundschau, Deutsche Tageszeitui.g, enz.} vinden evenwel, dat de tegen voorstellen te toegevend zijn. Bijna alle Duitsc'ie biaden doen intusschen uitkomen, dat de Lending van 100 milliard mark in goud volgens 't Berliner Tageblutl gelijk aan 325 milliard mark in papier onmogelijk kan opbrengen als de ecónomische bevvegings-vrijheid van Duitschland naar binnen en buiten niet gewaarborgd wordt. De Entente moet in dit verband concessies d n-n zoo wordt betoogd. Reuter verneemt uit Parijs, ca: de Duitschers een u-gonvoröering zullen doen van 12 850 millioen mark. we gens de door de blokkade veroorzaak te schade. Bevestigd is dit bericht evenwel nog niet. Het woord is dus nu weer aan do Entente-gedelegeerd en Uit Parijs wordt geseind: De Duitsche tegenvoorstellen zljiï in Frankrijk slecht ontvangen. De aanvaarding van een daarvan zou worden beschouwd als een teniet gaan van de overwinning. DE VREDESVOORWAARDEN VOOR DUITSCH OOSTENRIJK rul [len heden (Vrijdag' te St. Germain aan Renner cn zijn gezellen ovorhon- jdigd worden. Voorioopisr zijn evenwel bij dit ontwerpverdrag nog uitgezon- j derd bepalingen omtrent de to< knm- :s;ige sterkte van 't Oostenrijkschc- le- gcr en de quaesties der schad»loos- - stelling en Jer schulden van de oude iDonau-monarcliie. Reuter weet evenwel te vertellen, dat de Entente gedelegeerden '1 er nl over eens geworden zijn, dat <!<j nieuwe staten van Oostenrijk Hi.-nga- 1 rije slechts hun aandeel zullen bc- hoeven te betalen in de c-nkosbn. ge- maakt voor hun bevrijding. Dus. niet. iin de groote schadeloosstelling, die Feuilleton UIT HÉT LEVEN \AN GEOFFREY GILL, Detective door IVANS. 4) Komende van de zijde, vanwaar ons rijtuig naderde, is de rechter Delft van het gebouw bev.oond of althans bewoonbaar; liet overige is een schil derachtige ruïne. Een oude, verval- lcn gracht, die het slot aan alle zij den omgeeft, behalve waai- aan de voorzijde de rotsen loodrecht omlaag vallen, wordt overspannen door oen gemetselde brug van nieuwer maak sel en die de oude ophaalbrug van vroeger vervangen heeft. De gracht ls door stevig metselwerk afgedamd, links en reclifs 'van hel slot, aan den rand der roode rotsen. Zij werd vroeger gevuld door het water van twee wellen, die sedert verdroogd zijn, en is thans met een chaos vim planten en aan dc zijde der ruïne van steen en puin gevuld. Ten slotte om de beschrijving volledig te maken moet ik nog vermelden, dat de steile rotsen, op den top waarvan liet slot ge'cgeo is, een eigenaardige roode kleur lu-bben, herinnerende aan die van de Dolcuiie- ten in Zuid-Tirol. In den volksmond heet deze rotsgroep sinds eeuwen de roode rotsen" en daaraan ontleent het slot zijn naam. Het spreekt vanzelf, dat. ik alles wat ik hier mededeel, eerst later zog of vernam. Toen wq op dien avond van den 15den October het slot naderden, werd ik, naarmate wij dichterbij kwa men, steeds meer geïmponeerd door de kolossaio afmetingen der ronde torens, de grillige vormen der ge kartelde kanfeeien en de eentonige vlakheid der geweldige muren, die nnar deze zijde slechts enkele smalle vensters vertoonden, alles besche nen door de stralen van de maan, di- thans helder aan den hemel stond. Wij passeerden de slotgracht over de vrij breed e brug, reden onder een lage, tunnel-achtige poort door, en bevonden ons toen oi) het slotplein. Rechts van ons lag de ingang van het bewoonde gedeelte, links zagen we de ruïnen van het ontruimde deel, terwijl vóór ons, déar waar aan dc vóórzijdo de roode rotsen omlaag moe-sten vallen, smalle vensters op het plein uitzagen, waarvan sommige in liet zilveren maanlicht blonken. Het rijtuig hield stil en Béla Kel- i Ier klom van den bok. Welkom op yöröshegy! Isten hoztal 1) zeide hij, terwijl hij het portier opende De genadige Heer Graaf heeft mij geschreven, dat er voor de „Ilerrschaften" gezorgd moest worden als voor hemzelven ver volgde hij, terwijl hij ons uit het rij- tuiir hielp. Ik hoop, dat u tevre den zult zljnl Wij traden in een lage, met. glas afgedekte voorhal, waarin rechts een zware eikenhouten trap mot zeldzaam gesneden leuning naar boven voerde. Twee livrei-bedienden en een jong Hongaarsch meisje bo gen als knipmessen de bedienden wèl te verstaan. Het meisje ma een „révérence", blijkbaar keurig net jes ogesluJee/rib, en bloosde en glim lachte, toen zij door Béla Keiler als zijn dochter aan ons werd voorgesteld. Mijn vrouw is lijdend cn moest haar kamer iiouden zeide hij. Anders zou zij zeker aanwezig ge weest zijn. Met vele „kérem aiasaiT's 2) werden wij van jas en mantel ontdaan en binnen enkele minuten bevonden wij ons in de groote, donker-betimmerdc en zeer comfortabel ingerichto kamer op de eerste verdieping, die, met daarnevens gelegen badkamer, voor ons bestemd was. Wij hadden daar het uitzicht op het slotpark en op de 1) God hoeft u gebracht, Hon- ga&rsche w clkomstgroet 2) „lk bid u onderdanig". wijnbergen, rechts van liet slot, en het eenige wat te wenschen overbleef, was een balcon, om naai- buiten te treden en zoo den nu zeldzaam zach- ten Octobernacht beter le kunnen ge nieten. Toen wij ons verfrischt hadden (ik kon niot nalaten op te merken, dat het ons anders aan „frischhedd" niet ontbroken had dien avond, waarin mijn vrouw aanleiding vond mij voor te houden, dat ik nu te oud was om zulke flauwe grappen te verkoopen, waarin ik aanleiding vond ruzie met haar te maken, waarin wij aanleiding vonden deze ernstige zaak met een zoen bij te leggen), begaven wij ons naar beneden, waar wij opnieuw met buigingen Verwelkomd werden. Be halve van muziek en wijn is Honga rije ook liet land der buigingen. Hoog- of laaggeboren, jong of oud, alles buigt er en buigt er dikwijls. Zelfs het gewone „ja"-knikje met het hoofd wordt dikwijls vervangen door den knik met het geheeie bovenlijf, die „buiging" heet! In bet vervolg zal i!i van die bulglhgen niet meer afzonderlijk melding maken; genoeg zij het, dat men zich overal, waar het pas heeft, een buiging erbij denken kan on dikwijls ook-déór, waar het geen pas heeft. Wij vonden ons avondmaal *e- j raid niet in de groote eetzaal een langwerpig, wal somber vertrek, dat •ij in de lengte dóórgingen, maar in een kleine, me; ongezellige kamer daarnaast. Nevens sterkgekruido isch en met de Hongoarsche papri ka toebereide vleeschachotels, werden ons die typische meeDpijzen voorga zet, die in den aanvang wat flauw en smakeloos schijnen, maar die men te meer apprecieert, naarmate men er meer van eet. Onze maaltijd werd besproeid met den beroemden „Vörös- hogyor", dien wij liter natuurlijk uit dc cerate hand hadden! Wij werden aan tafel bediend door de twee livreiknechts, terwijl de knap pe dochter van Bólu Keiler 'wij had den nu ontdekt, dat ze Ilonka heette) bij het buffet stond en een wakend oog hield op die beiden. Het was ongeveer half tien, toen onze maaltijd was ufgeloopen. Naar buiten ziende, bemerkten wij, dut de nacht nog altijd even mooi en heldor was, zoodat de lust bij ons opkwam nog een luchtje te scheppen. Ilonka Keiler zeide ons, dat. wij een wande ling in het park op dit uur ongetwij feld genieten zouden. Over dat park heb ik nog nauwe lijks gesproken. Het ligt uit de rich ting gezien, van waar wij gekomen waren) rechts aan dc buitenzijde der slotgracht. Deze laatste wordt be halve door de breede, steenen brug aan de vóórzijde rechts van lu slot overspannen door een smalle, houten brug, welke aan de eene zijde, door een blijkbaar in later dagen in het midden vim den rechter zijwand aangebracht poortje, onmiddellijk in het bewoonde deel van het slot voert, terwijl zij aan de andere zijde uit komt in het slotpark. Dit is een eenigszins wijdsche naam -yoor eon strook grond van misschien 100 M. breedte en 400 M. lengte, die zich langs de glooiing naar omlaag uit strekt, links (van de zooeven bedoelde houten brug komend) begrensd door dc steil neèrvallende rotsen, en neb la door een vrij hoogen muur van de wijngaarden gescheiden. Dit park is met groot en smaak aan gelegd, maar slecht onderhouden. Machtige boomgroepen wisselen er met kleine grasvelden en leége bloem perken, alles doorsneden door kron kelende paden, die om dezen tijd van het jaar vol dorre bladeren lagen. Links geniet men een prachtig uit zicht in het dal en op de aan de over zijde liggende heuvelen. Een stork ijzeren hek loopt vlok langs den rund der rotsen, zoodat men zonder conig gevaar tot vlak aan dien rand treden kan. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1919 | | pagina 5