Vacantis-adresssn.
36e Jaargang fllo. 11048
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 7 JUNI 1616
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen ïu den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) 1 2.35. Franco per post door Nederland f 2.70. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem f 0.51Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per post f 0.69.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 30&2
ADVERTENTIEN: Van 16 regels f 1.25; iedere regel meer 25 Cts. Reclames 60 Cts. per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. TiensUiivers-advertentiën vqn Vraag en Aanbod van 1—6 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 121/* Cts. k contantbuiten het Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administraties Groote Houtstraat 63. Teleloonnrs. der Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
WEGENS DE PINKSTERDAGEN
•VERSCHIJNT HET EE 1ST VOL
GEND NUMMER DINSDAG 10 JUNI.
Distriimtieiiedrüf
HEEMSTEDE
Gedurende de week van 8 tot en
met 14 funi 1919 zal beschikbaar
worden gesteld uit het Levensmid-
deienboekje op bon No. 144 b
3l ons suiker.
Op de Aardappelkaart bon No. 60:
6 K.G. Klei-aardappelen.
Op de Kindersuikerkaart bon No. 3:
3.7j ons suiker.
Bij de winkeliers verkrijgbaar prima
gerookt Amerikaansch Spek a
f 0.20 per oifë
Met ingang van 10 Juni a.s. zal
de verstrekking van extra voedsel
aan zieken en zwakken eindigen.
Da nog in het bezit zijnde bons
kunnen tot en met 21 juni bij de
winkeliers worden ingewisseld.
De Directeur van het Distribu
tiebedrijf te Heemstede,
J. A. GELDORP.
Agentia
HEDEN
ZATERDAG 7 JUNI.
Bioscoopvoorstellingen.
ZONDAG 8 J'UtNL
(len Pinksterdag).
Stadstcnt Den Hout: Concert Haarl.
Muziekkorps, 2.30 uur.
Café-Restaurant Lion a'Or, Kruis
weg. Concert 8 uur.
Café „de Karseboom", Groote Houtr
-traat, nncert, 8 uur.
-nAANDAG 9 JTJNI.
(2den Pinksterdag).
Schouwburg Jansweg: Kinderurn-
•tinée van Williams. den grooten
•Kindervriend, 2 uur.
Schouwburg Jansweg: „De klokken
van Corneville", 8 uur.
Soc. Vereeniging: Groot Bal, on
der directie van den heer J. B. Bon
ders, 7.30 uur.
Café-Restaurant „Jion cL'Olr"
Kruisweg, Concert,, 8 uur.
Café „De Karseboom", Groote
Houtstraat, Concert. 8 uur.
Cinema-Palnce, Groot Houtstraat
Biosc. voorstelling.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt.
Blosc. voorstelling.
Centraal Theater, Kleine Hout
straat: Bioscoop en variété-voorstel
ling.
V eisen: Landgoed Rooswijk:
Landdag van den Gewestelijke Chr.
Besturenbond en
DINSDAG 10 JTJNI.
Groote Kerk. Orgelconcert 2—3
uur.
Ctnema-Palace. Groota Houtstraat
Biosc. voorstelling.
Schouwburg „De Kroon", Groote
Markt* Biosc. voorstelling.
Centraal Theater, Kleine Hout
straat: Bioscoop en variété-voorstel-
ling.
"haarlemmer Halletjes
El 1N ZATERDAG AVON DPR A YTJ E.
Nadat de regcering eerst in Heem
stede en daarna in China hcoft ge
zocht, vond zij onzen nieuwen burge
meester te Koog a/d. Zaan. Het bleek
dus inderdaad niet noodig te zijn ver-
weg te gaan zoeken, wat in dc naaste
omgeving te verkrijgen was. Eeu
waarheid trouwens, die ook op ander
gebied dan dat van burgemetjsiers
den Nederlander nu en dan wel
mag worden voorgehouden!
hoog a./d. Zaan is evenwel niet zoo
dicht bij Haarlem gelegen, dat alle
Haarlemmers precies weten, waar zij
het moeten zoeken. Ik vroeg het eerst,
aan Wouter, die alles weet, naar hij
zélf meent en die mij ten antwoord
gaf: „Koog a./d. Zaan? Jawel,
Zaandam". Dat is over het algemeen
de wijsheid van onze meeste medebur
gers over de dorpen aan de Zaan-
streec Van Zaandam hebben zij wel
eens gehoord, zijn er misschien ook
wel eons geweest., maar hoe de Zaan
streek verder verdeeld is, bleef hun
even verborgen als de indeeling van
het land, dut ik boven noemde, China.
Ik zal tot Hopma. „Onze nieuwe
burgemeester komt van de Koog".
„Aha", zei Hopma, „jawel, ik weet
het precies. De Koog op Texel; jonge
badplaats, prachtig breed strand,
tweemaal per dag van Den Helder uit
te bereiken met de Ada van Holland....
Waarschijnlijk zon hij op deze cice-
rone-achfige manier nog ecnigen tijd
zijn doorgegaan, wanneer ik hem
niet gestopt had en gezegd- „Nee, de
bedoeling is Koog a d. Zaan".
„Aha", zei hij, „diit is iets anders;
vlak bij Krommenie".
Na deze twee ervaringen probeerde
tk Hupst ra, Hupstra is minder posi-
De Administratie verzoekt
dringend opgaven voortijde
lijke adresverandering tijdig
in fezenden daar anders voor
tijdige verzending niet kan
worden ingestaan.
Stadsnieuws
„OM ONS HEEN". - Door een
ongeval, dat hem tijdelijk het gébruik
van de rechterhand belet. Is de 6<-hnj-
*ver van de rubriek „Om Ons Heen"
voorloopiK buiten slaat, dezo rui-nek
voort te zetten; hij hoopt evenwel,
dat dit bezwaar spoedig opgeheven
zal zijn.
Een eigen landingsterrein
voor vliegers.
Men meldt one van bevoegde zijde.
Naar aanleiding van een paar voor
pekomen gevallen van hulding van
•vliegers op niet daarvoor ingerichte
terreinen komt het ons gewenschl
voor, iets mede te deelen hoe onzes
imziens de houding moet zijn van het
publiek bij dergelijke landingen en
wel in de eerste plaats om het gevaar
'vootr het publiek en in de tweede
(plaats voor den vlieger te beperken.
Het publiek moet ziich aan vliegtui
gen gewennen, zooals hot dit vroeger
■aan automobielen en fietsen gedaan
heeft. Mocht het vooraf vastgesteld
zijn waar een vliegtuig zal dalen, dan
zou het aanbeveling verdienen, in
dien de burgemeester van die streek
door merkpalen aanduidt waar deze
landing zal plaats vinden; dit laatste
;in verband met de binnenkort te
houden passagierevluchten te Scheve-
nlngen, Znndvoort en andere bad
plaatsen. Het is voor de toekomst
zeer gewenscht, dat iedere gemeente
een bepaald landingsterrein aan
wijst Dan zal verhinderd worden,
dat, zooals bij do laatste landing van
den heer Fokker te Zandvoort is ge
schied, het publiek op hel toestel aan
dringt en zelfs ongevraagd hulp ver
leent. Vele personen raakten het toe
stel aan. wat eensdeels voor den
vlieger gevaar met zich mede bracht,
.doch ook voor het publiek, aange
zien b.v. het in draaiing brengen
mui de schroef zeer gevaarlijk kan
ziie.
Verder kwam het bij deze landing
voor, dat het publiek zich bevend
aan den. voorkant van het toestel,
waardoor het den heer Fokker onmo
gelijk was tegen wind In te starten.
Hij was hierdoor gedwongen dit voor
den wind te doen, wat, zooals hekend
is. zeer moeilijk is, en het is dau
ook slechts aan zeer bekwame vlic
gers gegeven om deze groote moei
lijkheden te overwinnen.
In het kort genomen wordt beleefd
verzocht ervoor te willen zorgen,
dat het publiek:
le. Indien een naderend vliegtuig
'neiging vertoont om te landen, zoo
veel mogelijk bij elkaar blijft, en zich
niet over het landingsterrein ver
spreidt
,2e. Op eenigen afstand van het
toestel blijft.
3e. Bij het starten niet voor het
toestel langs loopt.
4e. Zich in acht neemt voor de
draaischroef.
lief in zijn uitingen, dan de twee an
deren. Hij zei dus vriendelijk vra
gen: „O jawel, is dat niet Zaandijk?"
Blijkbaar brandde hij zich, maar het
waro was het nog niet, zoodat ik wel
genoodzaakt ben de rol van school
meester op mij le nemen en te vertel
len, dat Koog a./d. Zaan onmiddellijk
aansluit bij Zaandam en een geza
menlijk spoorwegstation heeft mei de
gemeente Zaandijk; daarop volgt in
rechte lijn doorloopende Wormerveer.
Wij kunnen ons moeilijk uitlaten
over een gemeente aan de Zaan, zon
der te denken aan het fameuse kermis
bed:
Eu wij gane met ons zootje naar de
Zaan,
Waar de wieken van den molen
draaien gaan.
Op het portret van burgemeester
Maarschalk, dat Donderdag in Haar
lem's Dagb'ud werd opgenqmen zien
we inderdaad een molen, namelijk op
een schilderij, dat achter hem hangt.
Maar overigens is het aantal molens
aar de Zaanstreek zóó verminderd,
dat zij ternauwernood meer een typi
sche merkwaardigheid daarvan uit
maken.
Het is lang geleden toen de eerste
houtzaagmolen tc Zaandam gebouwd
werd en het volgende rijmpje herin
nert er aan:
Doe men screef Ao 1592 stout,
Is deze mooie 't Juffertje ghebouL
Door Corn's Corn'szr. van Uitgeest.
Die d'eerste uitvinder is geweest.
En een ander versje van dienzelfden
molen de Juffer:
Ik was de eerste, die 't hout met
saegen stukken, saegde.
Dat menigh wonder was. en won
derwel beliaegde
5e. Den vlieger of bewaker van het
toestel niet lastig valt met vragen
enz.
6e. Geen ongevraagde hulp ver
leent..
PERSONALIA.
Tot leeraar aan de Chr. H. B.
S. te Amsterdam is benoemd de heer
A. Verduyn, onderwijzer aan de
Groen van Prinsterer School i.Geref.
Mulo-school) te IJmuiden.
EXAMENS HOOFDACTE.
De minister van onderwijs heeft
met wijziging in zooverre van zijn
beschikking van 9 Mei bepaald, dat
het schriftelijk gedeelte der examens
als hoofdonderwijzer en hoofdonder
wijzeres, voor zooveel de commissie,
welke te Haarlem zitting houdt, aan
gaat, zal afgenomen worden te Am
sterdam.
FOKKER KOMT VUEGEN.
Dc lieer W. F. Hen.i i>k, le lulte-,
narit 10 reg. inf. schrijft ons:
Gistermorgen had ;k in mijne hes-
dar ighcid als lid van hst Centraal
•bes.uur van het comité „Muziek en
Sprit' en lid van de subcoumi'ss.e
..Vliegdemonstrutis" een onderhond
men den heer Fokker te Amster
dam ommet dezen diens medewerking
aan de feestv-eek te bespreke.i
Eu om maar met de deur in huis
te vallen he. resultaat dezer be
spreking is, dat Fokker zien geheel
heaft bereid verklaard
er i vli««plcn nstraue te gf-veu.
„Zegt u maar" zei hij even vóór
dat ik vertrok, „wanneer ik moet
komen, en dan zal ik er zijn!"
Hoe buitengewoon wij deze toezeg
ging moeten op prijs stellen, blijkt
kvet hieruit, dat Fokker reeds in be
ginsel besloten was geen vliegdemon-
stratiesi meer te geven, onverschil
lig voor welk doel. Voor de aan
drang, die ter gelegenheid van het
laatstgehouden bloemencorso was
geoefend, was hij tenslotte gezwicht,
maar tevens stond zijn besluit vast
dat dit de laatste maal was. „Het is
niet meer bij te sloffen", zuchtte Fok
ker. „Bijna geen dag gaat voorbij oi
fik word aangezocht gratis hier of
daar te komen vliegen. Nu eens zijn
het dames, die mij vragen uit mijn
toestel bloempjes te strooien ten bate
van een fonds voor tuberculoeebe-
(Slrijdinjjj; dan weer is het een of an
der tentoonstellings- of ander comité,
dat mijne medewerking inroept. A}
leen om die brieven te beantwoorden
heb ik iemand aan het werk moeten
zetten."
Tenslotte echter mocht het mij ge
lukken den heer Fokker voor dezen
'keer nog eens aan zijn beginsel on
trouw te doen worden en voor Haar-,
lem zijn geboortestad, eeD uitzonde
ring te maken, evenals hij dit zal
doen ten opzichte van het comité dat
hij zich heeit gevormd om de vreese-
lijke gevolgen van dö Kloet-uitbar-
jsting te verzachten, wat hij mij ter
'loops mededeelde.
Hulde voor dengene, die op derge-
ilijke wijze zijne principes ontrouw
"weet te zijn.
Eén voorwaarde slechts stelde de
(heer Fokker en ik verwacht, dat de
praktijk mij in het gelijk zal stellen,
wanneer ik a's mijn meening neer
schrijf, dat deze niet moeilijk zal z-ijn
te vervullen.
Om oen flink bedrag aan het batig
(saldo toe te kunnen voegen dat,
naar men weet, aan liefdadige doel
einden ten goede komt is Fokker
Waardoor 't gekomen is, ten nutten
aan de dagh,
Hoe dat men hout, op 't best en
spoedig saeghen magh.
In eon boekje van Willem Buys Pzn.,
getiteld „De windmolens aan de
Zaanstreek 1439—1918" wordt de ge-
heele geslachtslijst van deze molens
opgesomd. En wie soms denken
mocht, dat een molen een molen is,
is tot mijn spijt alweer niet op de
hoogte. In de houtzaagmolens varen
twee soorten, de paltrok en de boven
kruier. Het verschil zit hierin, dat bij
de eene alleen de kap, bij de andere
soort ook het lichaam van den molen
meedraait.
Dan waren er de oliemolens, de
snuif-, de slijp-, de mosterd-, de pa
pier-, do pel-, de doppen-, de tabaks-,
de blauwsel-, de verf- en de meel mo
len, en ik sta er niet voor in, dat ik
er niet enkele vergeten heb, zooals de
hinnepklopper en de biksteenstamper.
De vormen van deze molens waren
velerlei en de namen toonden van
groote fantasie, bijv. de „Tas" of
„Bèssieslas", een molen in de Krab
bel buurt te Westzaan, die zijn naam
ontleent aan het feit, dat bcssie den
molen maar effe gauw uit d'r beugel-
tasch betaalde, toen-Ie klaar was. Van
deze honderden molens zijn er nog
maar enkele langs de geheele Zaan
streek overgebleven.
Wét heeft over het algemeen een
einde aan hun leven gemaakt? Som
mige zijn gesloopt en door fabrieken
vervangen, vele verbrand en niet weer
opgebouwd. Het vuur is inderdaad
a'tijd een groole vijand van de Zaan-
sche molens geweest. Soms bij storm
sloeg de molen zooals men dal roemt
„door de vang", liep warm en ging in
vlammen op. Ook het hemelvuur heeft
menigen molen in asch gelegd en de
Zaansche fabrikanten keien niet zon-
lalleen. dan bereid te demonstreeren
als de kaartenverkoop voor het bij
.wonen daarvan ongeveer f 1000 zal
opbrengen. Om het koopen van kaar.
ten aan te moedigen en het bezit daar
van ook begeerenswaard te maken
voor hen, die om een of andere re
den niet het terrein der demonstratie
(voetbalveld H. F. C.) bezoeken,
wenscht Fokker hieraan een loterij
te verbinden en wel deze. dat op elk
duizendtal verkochte kaarten er één
Is, welks houder gratis een vlieg
«todUt met Fokker of een van zijn
piloten mag meemaken. In de eerste
plaats namens het comité van „Mu
ziek en Sport" maar ook namens al
len die reeds het voorrecht hadden,
zijn volkomen meesterschap over het
viogtiuig in de lucht te bewonderen
zeg ik van deze plaats den heer Fok
ker harteliji: dank voor de groote opof
fering .die hij zich wenschte te ge
troosten om tot het welslagen der
muziek- en sportwedstrijden bij te
dragen.
Binnenland
DE UITBARSTING VAN DE KLOET.
De correspondent van de N. R. Ct.
te Soerabaja seint;
De berichten wijzen erop, dat de
uitbarsting van de Kloet nog heviger
is geeest dan die in 1901. Sedert 15
uur valt een ascbregen op La wang,
Malang, Kediri, Kertosono en Madl-
oen.
Bevestigd wordt, dat Blitar ver-
owes is. evenals verscheidene koffie-
aanplantingen. Een employé, die met
100 koelies juist was aangekomen »p
de nieuwe aanplanting van Bendo-
redjo. is met dezen in de modder om
gekomen.
In Soerabaja is een centraal Kloet,-
fonds opgericht, dat reeds f 50.000
bijeen heeft voor de slachtoffers van
do uitbarsting. Onmiddellijke hulp is
dringend noodig.
BELASTING OP WAARDEVER
MEERDERING. Het Hbld. ver
neemt dat periodieke heffing in het
voornemen liggen en dat de op
brengst dienen zal tot dekking der
crisisuitgaven en zou die binnenkort
aanzienlijk inoeten dalen voor snel
lere aflossine der crlslsleeningen.
DRAADLOOS VERKEER MET IN-
DIS. In den nacht van Donderdag
op Vrijdag is voor de eerste maal de
tekst van een draadloos telegram uit
Nederlandsch-Inlië door het station
voor draadlooze telegrafe te Huizen
opgevangen.
MOTORONGELUK. De heer A.
J. van Eek, le luitenant der Infante
rie reed per moorfiets in snelle vaart
langs de trambaan van Rotterdam
naur Schiedam. Bij een bocht van
den weg werd de heer Van E. van
2ijn fiets geslingerd. Hii werd inet
zijn hoofd tegen een rail geworpen
en is aan de geovlgen overleden.
MINISTER V4N KARNEBEEK
TEN HOVE. H. M de Koningin
heeft Vrijdagochtend ten paleize Huis.
ten Bosch te den Haag den minister
van Builenlandscne Zaken, jtar. Van
Kamebeek, na diens terugkeer uit
Parijs, in audiëntie ontvangen.
Financiëele Berichten
EMISSIE PROV. NOORD-HOL
LAND. Naar men vio*.gemt is dd
uitgave van 5 millioen 54 pet. obliga
tion ruim overteekend. De toewijzing
bedraagt 12 pet.
der reden bezorgd, wanneer een on
weer kwam ^aandrijven. Waarschijn
lijk om die réden zijn jaren de Zaan-
sclie molens onderling tegen brand
schade verzekerd geweest.
Bij feeeten stond hij „ïiioi-v', bij
voorbeeld bij huwelijken. Dan werden
do wieken in kruisen gezet en. de zui
len als slingers door de hekken ge
vochten en verder versierd met har
ten en borden, soms van blik. die in
den zonneschijn schitterden, guirlan
des van touw en groen, geverfde
schilden met bruiloftskronen, de let
ters van bruidegom en bruid en na
tuurlijk de Nederiandsclie driekleur,
droegen tot de feestelijkheid in de
familie bij. Was er rouw in de farni
lie, dan was dat voor een goeden
Zaankantei' aan den stand van de
wieken te zien en het eigenaardige
is, dat de molen op vier manieren
kon rouwen, al naai- gelang van de
vraag, wie er overleden was, de ei
genaar zelf of een van zijn familie
leden.
Wie dus molens aan de Zaanstreek
wil gaan zien, moet niet te lang
wachten. Er worden er niet meer go
bouwd, wél voortdurend gesloopt, en
wanneer burgemeester Maarschalk
Koog aan de Zaan met het stadsbeeld
van Haarlem verwisselt, dan zal hij
hier niet zoo zeer de molens, als wel
de bruggetjes missen, want die zijn
er nog bij tientallen en zij vormen
den toegang tot de woningen in ver
schillende zijstraten, die hier „pa
den" worden genoemd. Het gaat met
deze bruggetjes niet zooals met de
molens; zij hranden niet af en kun
nen niet afgebroken worden, omdat
vele bewoners daardoor geïsoleerd
zouden worden. Maar langzamerhand
verdwijnen doen ze wel en het zal
misschien niet héél lang meer du
ren, of dc schilderachtige Wegsloot,
die kronkelt door Koog aen de Zaan
Burgerlijks Stand
BLOEMEND AAL. Onder
trouwd: B. P. Vader en P. W.
Oerlemans. C. W. Meekel en M.
J. C. A H. Cramer. J. P. de Brui
ne en M. L. E. Jorrltema.
Geboren: d. van G. H. Hagen
en M. G. van der Veldt. z. vin
P. E. van Riessen en J. Duijs. z.
van J. Cn. D van Werkhoven en J.
A. van Werkhoven.
Overleden. J. Cb. Groene-
meijer, 59 j. F. Kamper, 73 j.
S. P. van Wijngaarden, 67 j. L.
de Wit, 76 j. Ch. Ooijen, 55 j.
M. C. Eggers, 67 j.
BEN NEBROEK. Ondertrouwd J.
V. Meijer en M. Verzijlenberg. F.
Brouwer en J. C'. Smits.
Buitenland
DE STEMMING IN RUSLAND.
Kowno is op het oogenbiik het cen
trale punt, waar bijna alles passeert,
dal door de linies naar Rusland gaat
of er vandaan komL Tot voor korten
tijd waren de algemeen gebruikte
overgangspunten ue straatwegen
Sciiaulei! facbawli)Ponewjesj—Kow
noWilkomir, maar deze weg via
Schaulen is door de laatste gevech
ten muiUei' veilig geworden.
Vandaar uit gaal men van Russi
sche zijde naai; Duuaburg, waarvan
een geregelde treinverbinding met
Moskou bestaak
Tot voor korten tijd ging alles
langs Wilna, maar sedert dat door
de Rolen bezet is, is het heel moeilijk
daardoor te komen, aangezien de Po
len alles tegenhouden. Feitelijk kon
men Datuurlijk overal door de linie,
daar deze geen aaneengesloten geheel
is. Maar de punten, die het dichtst
bij de spoorlijn liggen, genieten de
voorkeur.
Zoo zul voorloopig Kowno wel een
brandpunt blijven. Daarvoor hoort
men er veel over den gewijzigden toe
stand in Rusland.
Deze schijnt hachelijk, maar mijn
indruk in Kowno opgedaan is dat de
laatste berichten voornamelijk wat be
treft Kollsjak en Denikin, zeer tenden
tieus zijn. Weliswaar is het Letsche
front aan het wankelen, maar dat
komt vermoedelijk, omdat daar troe
pen vandaan zijn gevoerd.
Invloed kan het voorwaarts rukken
der Balten niet hebben, omdat, naar
ik vrij zeker weet, deze niet verder
kunnen dan de Lijflandsche Aa. Hoe
het by St. Petersburg staat, is mij
niet bekend. Of echter de muiterij op
de Fransche torpedobooten voor Li-
bau de lust der entente om met de
marine tegen Petersburg op te «re
den niet zul dempep? Het is evenmin
bokend, of St. Petersburg verdedigd
zal worden. Er zijn echter in de laat
ste dagen in Kowno door de Lithauers
agenten der bolsjewiki gepakt, die
naar St. Petersburg wilden. Daaruit
zou men mogen opmaken, dat SL Pe
tersburg nog niet ontruimd is.
Men speculeert en vermoedelijk niet
ten onrechte te Moskou op den inijns-
inziens te verwachten strijd in het
Oosten.
De Polen hebben namelijk hun troe
pen voornamelijk onder voormalige
Oosten rijksche generaals zoo gecon
centreerd, dat alles wijst op een op-
marsch tegen Duilschland. Daar de
Polen zich blijkbaar niet al te veel aan
de entente sloren, verwacht men nog
deze maand algemeen het binnenruk'-
ken dor Poten, dat de Duitschers ver
moedelijk met een volksopstand zullen
beantwoorden. Als vermoedelijke aan
voerders der Duitschers worden Hin
denburg of von Bulow genoemd.
De bevolking ie zeer opgewonden
en Zaandijk, zal gedempt zijn en
daarmede het karakteristieke van
deze Zaansche dorpen totaal verdwe
nen.
Burgemeester Maarschalk neemt
dezer dagen ook afscheid van de
menschei i.
Ja, hoe zijn eigenlijk die Zaan
sche meuschen? Vraag dat aan eeD
informatie-bureau en liet zal ten
antwoord geven: Solide in zaken,
vlug in het afwikkelen, goed van be
talen."
Overigons zijn bet West-Friezen,
uit de verte geparenteerd aan de
Friezen en behept of wat moet ik
zeggon, begaafd, met de eigenaardig
heden, die ook aan deze provincie in-
heemsch zijn. Laat ik het in Ietwat
negatieven zin zoggen: menige Zaan
kantor gelooft, niet heel gauw dat
een ander gelijk heeft. Hij voelt bij
zonder veel voor de stelling, dat
wanneer er verschil van meening is,
de zijne zeer wel de goede kan zijn
en ziet volstrekt niet in, wd&rom nu
Juist tie meening van zijn tegenpartij
de voorkeur zou verdienen. Hij houdt
niet van omhaal,-Hij is een buiten
gewone tegenstander van wat hij
noemt aanstellerij, onder wolk woord
hij nogal bet een en ander begrijpt
Bovendien is hij vóór alles individu
en voelt zich eerst in de tweede
plaats deel van de massa, hetgeen
eigenaardige moeilijkheden moet op
leveren voor leiders van politieke
partijen aan do Zaanstreek. De Zaan-
kanter Is anti-militarist als weini
gen. Evenmin voelt hij veel voor
ambtelijke betrekkingen. Ik geloof
ook niet dat het leger veel beroeps
onderofficieren of officieren zal be
zitten, afkomstig uit de Zaanstreek.
Een Zaansche fabrikant waardeert
ongetwijfeld de ambtenaren (bijna
nooit Heden uit de streek) die zijn
en dringt ten sterkste bij de rijksre*
geer in g op een voiksbewapening aam
liet is de vraag of de regeering dl|-
wil doen. In dit geval zullen de óóst
en West-Pruisen op eigen initiatief
een leger op de been brengen. Het i*
mij beltend, hoe in dat opzicht al toe
bereidselen worden getroffen.
De Polen hebben ongeveer 200.000
man. De vroegere militaire attaché
te Rome, Sceptycki, staat inet 20.000
man ten Zuid-oosten van Wilna, Haal-
Ier met de hoofdmacht ten noorden
van Warschau, dicht bij de grens,
gereed om in de richting van Dantzig
op te rukken. De spoorlijn Thora—
Bromberg beschiet ze nu cn dan reeds.
Patrouilles trachten de lijn op te tre
ken. Begint het lieve leven werkelijk,-
dan zijn de gevolgen niet te overzien,
want de boisjewiki zullen zeker van
de gelegenheid gebruik maken. Blij
ven de Uuitsche troepen dan niet in
Koerland en Litauen, dan worden
deze streken aanstonds wederom bols
jewistisch. Het is de vraug of ook in
het Poolsche leger alles in orde is.
De Spartaciers in hot Oosten zullen
natuurlijk evenmin stil zitten n.aar
hun macht is vermoedelijk niet groot
genoeg om de Pruisen tc beletten, zich
met kracht tegen de Polen te weer
te stellen.
Het al of niet teekenen van het vre
desverdrag zal daarom waarschijn
lijk niet van invloed zijn, omd.it de
Polen het er nu eenmaai op gezet
schijnen ie hebben, zooveel mogelijk
Dultsch gebied te bezetten. Zij voeren
alle Russische gevangenen, die van
Duilschland uit naar Rusland worden
gestuurd en die volgeüs een vroegere
overeenkomst via Wilna moeten rei
zen, gevankelijk naar Warschau en
handelen met de door Duitschland te
ruggezondenen evenzoo. Daardoor be
vorderen ze ten zeerste de propaganda
der boisjewiki, die juist voor ton
groot deel door gevangenen wordt ge
voerd.
Ook tegenover Silezié hebben de i'o»
Jen troepen geconcentreerd en moeten
dun tevens nog het front Rusland, ue
Tsj echo-Slow aken en de Oekraïne be
zetten.
Hun krachten zijn dus ten zeerste
verdeeld. Wanneer de entente er niet
in slaagt de Polen weer in de hand
te krijgen, dan zai binnen zeer kor
ten liju geheel Oost-Europa in vuur
en vlam staan en dat is natuurlijk
voor de Sovjetregeering eon prachtige
gelegenheid om zich niet nlie macht
eerst op Kowno en daarna tegen het
Weslen^ë werpen. Hoewel het den
Russen aan gescnut ontbreekt, n ag
men toch niet vergeten, oat zij, al is
hol niet op groote schaal, toch bun
mditaixe fabrieken weer aan hel werk
hebben gebracht.
Berlinske '1 mende verneemt uit
Heisingfors, dat een reiziger, die inet
het stoomschip Eskilstuna uit Rus
land aldaar aangekomen is, meedeelt
dat in Rusland een zeer zenuwachtige
stemming heerscht sinds het daar al
gemeen bekend is geworden, dat de-
EngeJschen de witte garden bijstaan.
In den Iaalstan tijd zijn te Petersburg
en Moskou tal van opstanden uitge
broken, die voornamelijk hun zeiel
hebben in fabrieken, die belast zijn
met de herstelling van spoorweg na-
terieel. Deze fabrieken staan onder
een militaire bewaking, welke her
haaldelijk van haar wapens tegen de
arbeiders gebruik maakt. De oorzaak
dezer opstanden is steeds gelegen in
het protest der arbeiders tegen den
hongersnood. De bolsjewisten schij
nen bereid tc zijn vrede te sluiten en
hun opruiing in andere landen te
staken oo voorwaarde, dat de gren
zen van Rusland daar getrokken wor
den, waar thans de frontlijn loopt.
Bevestigd wordt, dat aan het Noor
delijk front tal van bolsjewisten van
den honger naar de geallieerden zijn
overgeloopen.
belasting komen innen, of zijn post
verzending bezorgen, maar hij be
schouwt zo met eenig medelijden, zoo
iets ais goedige meuschen, waarvan
geen kwaad te zeggen valt, maar die
dan toch in hun leven geen kans lu-b
ben gezien om geld te verdienen.
Het strikt persoonlijk gov oei van
den gemiddelden Zaankanter strekt
zich uit van den hoogste tot den laag
ste. Ziedaar het portret van den
Zaankanter, zooals het mij werd af
geschilderd door Tante Kocsje, die
familie heeft In de Zaanstreek. Of
hel onzen nieuwen burgemeester nu
veel moeite zal kosten oin van de
Zaan afscheid te nemen, laat ik er aan
toevoegen of hef hem moeite zal kos
ten alle Zaankanters vaarwel tq
zeggen, zal ik maar in het midden
laten. Wie dat weten wil moet liet
hem maar gaan vragen en ik geloof
warempel, dat neef Wouter daar
ernstig over denkt. Daar ik evenwel
niet geloof, dat hij met zijn gebrek
kige aardrijkskundige kennis binnen
24 uur to Koog aan de Zaan zal aan
landen, is hei best mogelijk, dat bnr-
■gomeeeter Maarschalk alsnog van
zijn bezoek verschoond blijft. Fidelio'
nu is geen officieel persoon. Hij gaat
this ook niet op audiëntie bij den
nieuwen burgemeester, i\iaar hij
heeft toch aenige goede wenschco
voor hem.
In de eerste paats, dat hij bij alle
goede dingen, die hij zich voorneemt
tc doen, vasthoudend moge zijn
als de stijfsel van Duyvis,
smeeïg als de olie van Honig, «lat
zijn voorstellen aan hot publick zul
len smaken als de Koogsche maïzena
en ton slotte, dat het hem zal mogen
gelukken om ln Haarlem een huis to
vinden wat waarlijk op dit oo-cen-'
blik de geringste moeilijkheid nic'. is
FIDELIO.
