Hihlevs Dagblad
BuitenSandsch Overzicht
Het Spook van Vöröshegy
TWEEDE BLAD.
Dinsdag 17 Juni 1819
Het Tooneel
HET AFGELOOPEN TOONEEL-
S EI ZO EN EN DE STADS
SCHOUWBURG.
(Slot.)
Een belangstellend lezer maakte,
naar aanleiding van mijn beschou
wing over het afgeloopen tooneelsei-
zoen de opmerking, dat een voor
name oorzaak van het niet al te
groote schouwburg-bezoek volgens
hem moest worden gezocht in de hoo
gt; entrée-prijzen en hij meende stel
lig, dat het voor de exploitatie van on
zen stadsschouwburg zeer wehschelijk
was de prijzen op de verschillende
rangen te verlagen. Daar ik weet, dat
deze opinie door velen wordt gedeeld,
vind ik liet wel van belang op deze
quaestie hier nader in te gaan.
Dat het schouwburgbezoek eenigs-
zins grooter zou worden, wanneer de
entrée-prijzen belangrijk lager werden
gesteld, is natuurlijk als vrij zeker
aan te nemen. Maar dat de recettes
van meer bezoekers zouden op
wegen tegen de mindere ontvangst,
welke de verlaagde entrèeprijzen ten
gevolge zou hebben, is zuiver fictie.
Allereerst moet men zich niet te
veel illusies maken van hef grootore
bezoek bij een laag entrée. In het
begin zou dit ongetwijfeld wel merk
baar zijn, zouden ook zij, die nu door
•le betrekkelijk hooge entree prijzen
worden afgeschrikt om de voorstellin-
g op het Wilsonsplein te bezoeken,
een enkelen keer meer naar den
schouwburg trekken. Maar zoodra het
publiek aan de lage entrée-prijzen ge
woon was geraakt, zou het met- dat
grootero bezoek al heel spoedig ge
daan zijn. O, zeker, bij de opvoering
van „kasstukken" zou de bureaulist
het wat drukker krijgen, maar men
vergete niet, dat „kasstukken" uit
zonde.ringen zijn. Wie in de
meening mocht verkeeren, dat het pu
bliek ook naar den schouwburg zal
trekken, wanneer een heel gewoon
stuk uit het alledag-repertoire wordt
gegeven en die stukken zijn regel
enkel en alleen omdat de entrée's
zoo laag zijn, toont geen begrip te
hebben van het theater-bedrijf. Het
publiek gaat niet naar den schouw
burg omdat de entrée's laag zijn,
maar omdat het een bepaald stuk wil
zien, of omdat het „eens een avond
uit wil gaan".
Er zijn er enkelen, die zich door de
hooge prijzen hiervan misschien la
ten weerhouden, maar de ware lief
hebbers van het tooneel zijn dit
niet. Die vinden wel den weg naar
den schouwburg, pok al zijn de en
trée's wat hoog, omdat zij weten, dat
zij desnoods op de goedkoopere plaat
sen de voorstellingen kunnen gaan
zien. Het is een in de tooneelwereld
algemeen bekenue waarheid, dat het
schouwburgbezoek niet afhankelijk is
vp-i de prijzen, wanneer die prijzen
tenminste niet overdreven worden op
gevoerd. Er is maar één criterium en
aal is de stukken! De heer Van
Gasteren zegt het zoo dikwijls en
als één in Haarlem het weet, is hij
h „De stukken, meneer, de stuk
ken!"
Halveer desnoods de prijzen en na
2 maanden zal er geen mensch
méér komen naar een tooneelvoor-
stelling, die niet trekt. Geef in één
week 7 ,;schlagers" achter elkander
desnoods tegen verhoogd entrée
en de schouwburg zal eiken avond
stampvol zijn. Het publiek gaat al
leen, naar wat het wil zien. De di
recteur „met een gelukkige hand"
wordt in een jaar rijk een directeur
met pech krijgt zijn theater niet vol,
al speelt hij ook voor half geld.
Men hoort het zoo dikwijls „de
prijzen zijn te hoog', maar bedenkt
men zich wel eens. wat er aan het ver
lagen dier prijzen vast zit? De ex
ploitatie-I'os'f n van een theater oi
derneuung stijgen bij den dag rei
zen, logies, séjour, transport der
goederen, costuums, décors, tooneel-
meuoels, werkloonen, gages, adver
tenties. alles is opgeloopen, alléén
één ding is gelijk gebleven mis
schien zelfs door de concurrentie van
de bioscoop minder geworden dat
is liet theaterbezoek. De
joneeldirectcur kan dit bezoek niet
opvoeren, naar hij zelf verkiest, hij
blijft altijd weer afhankelijk van uien
eehen onberekenbaren factor de
stukken. Het eenige middel om
die hoogere kosten eenigszius t«
dekken, is dus gelegen in de hoogere
entrée's. Voor ue rest heeft hij af te
wachten, wat vrouw Fortuna hem
voor stukken in den schoot zal wer
pen.
De directie van een stadsschouw
burg heeft niet alleen rekening te
houden met het publiek, zij heeft ook
té letten op dé belangen van 'de gezel
schappen, die hier komen spelen,
trouwens, de belangen van den
schouwburg en die der tooneeldirec-
ties loopen steeds parallel. Alle ge
zelschappen spelen „en partage"
dat wil zeggen voor een zeker pro
cent der ontvangsten zoodat de
meerdere of mindere ontvangsten ook
direct van invloed zijn op de finan
cieels resultaten van den schouw
burg.
De fiuancieele resulta
ten van den schouwburg. Hiervoor
bestaat bij het publiek uit den aard
der zaak groote belangstelling. Toen
In den Gemeenteraad door een van
de leden aan wijlen burgemeester
Sandberg werd gevraagd, of de ex
ploitatie van den stadsschouwburg de
gemeente nog geld zou kosten, ant
woordde de lieer Sandberg zeer poli
tiek, dat het doel van een stads
schouwburg nooit kon zijn om winst
te maken, maar dat een eventueel ba
tig saldo natuurlijk altijd zeer dank
baar door de gemeente zou worden
aanvaard.
Of de schouwburg de gemeente in
dit opzicht dikwijls reden tot dank
baarheid zal geven, is te betwijfelen.
Er zijn er zooals ik vernam die
uit den pessimistischcn toon in mijn
beschouwing over het afgeloopen too-
neelscizoen, de conclusie hebben ge
trokken, dat ue schouwburg dit eer
ste jaar met verlies zou hebben ge
werkt Zij hebben echter tusscnen de
regels meer gezocht dan er in zat De
j financieele resultaten vao dit eerste
seizoen staan nog niet vast i ik zou
ook geen vrijheid hebben ze hier mee
te deelen. Maar zelfs vóór de scher
men kan een trouw theaterbezoeker
wel zien, dat de exploitatie van een
stadsschouwburg niet goedkoop is.
In den schouwburg aan den Jans-
weg werd je ln de pauze bediend
door denzelfden man, die je bij je
entrée heel hulpvaardig je plaats hadt
gewezen en je daarna een programma
hadt verkocht. En wanneer je toe
vallig eens „achter", op het tooneel
moest zijn, wist je zeker daar weer
hetzelfde vriendelijke gezi -ht te zullen
aantreffen. Iedere dilettant, die in
den schouwburg aan den Jansweg wet
eens op de planken heeft gestaan,
kent den alom-tegenwooHigen Jan.
Hij was requi8iteur, tooneelmeester,
suppoost, controleur, mannelijke ou
vreuse moeten wij zoo iemand
„ouvreur" noemen? kellner en
„schoonmaakster" tegelijk. De luxe
van zulke manusjes-van-alles
want voor de exploitatie is zoo ie
mand werkelijk een luxe kan een
stadstheater zich niet veroorloven.
Aan zijn stand is de stadsschouwburg
wel verplicht er ettelijke controleurs,
suppoosten, porti ers( ouvreuses voor
de zaal en ouvreuses voor d„ vestiai
res, een tooneelmeester, een requisi-
teur, een tooneel knecht, een stoker,
een electricien, een bureaulist, een
hulpbureaulist, schoonmaaksters en
wat daar nog bijkomt aan los perso
neel op na te houden en elke belas
tingbetaler weet bij ondervinding, dat
gemeente-personeel terecht goed
wordt gesalarieerd. Dat de rekening
van verlichting en verwarming en
hoe goed was onze schouwburg steeas
verwarmd! van een zoo groot ge
bouw in den tegenwoordigen tijd niet
bepaald laag zal zijn geweest zal
ieder wel kunnen begrijpen, die aan
zijn eigen brandstof'enrekening van
den afgeloopen wintèr terugdenkt. En
wie dit jaar eenige keeren per adver
tentie een nieuw dienstmeisje heeft
gevraagd, zal zelfs nog niet bij bena
dering kunnen taxeeren, wat een
theater in één. seizoen aan rename
heeft te betalen.
Een schouwburg-exploitatie is
ieder zaï dit begrijpen in den tegen
woordigen tijd zeer duur. Als men
„uit komt", zal men zeker al meer
dan tevreden mogen zijn. Gouden
bergen zal de wethouder van fi
nanciën zich van den schouwburg
dan ook wel niet voorstellen.
Of onze schouwburg in de toekomst
w i n s t zal maken, zal voor een groot
deel afhangen van de vraag, of het
publiek als in het afgeloopen sei
zoen den schouwburg steunt door
het nemen van vele vaste plaatsen,
maar vooral 'van den ook voor ons
theater beslissenden factor de
stukken. Wanneer de tooneeldirec-
ties gelukkig zijn, zal ónze schouw
burg hiervan onmiddellijk protitee-
ren. Hebben zij pech, dan zal ook
de gemeentekas dat op het eind van
het seizoen tot haar nadeel óndervin
den.
Maar steeds zal de directie zich
het woord van burgemeester Sand
berg moeten herinneren, dat het doel
yan den stadsschouwburg nooit kan
zijn w i n 8 t te maken. Men zij bij de
exploitatie en in dit opzicht zijn wq
het volkomen eens met wat de heer
Van Riemsdijk hierover indertijd
schreef nooit te zuinig. Hei be
heer van den stadsschouwburg moet
breed worden opgevat Ons stads
theater heeft allereerst tot taak het
tooneel-leven in Haarlem zoo hóóg en
zoo goed mogelijk op te voeren. Men
denke bij de exploitatie niet te veel
aan het „batig saldo", maar ader-
eerst aan de kunst, die in den
schouwburg wordt gediend. Als dit
wat geld kost, dan vergete men niet, J noodig ctoor ooriog. De gearueerden
hoeveel de gemeente uit „amusemen-j zijn van oordeel, dat dc bestraffing
ten" dus ook van de schouwburg-van dc voornaamste verantwoordelij-
entrée's aan belasting ontvangt,
Wanneer in dezen geest de schouw
burg steeds wordt bestuurd, dan zal
dit het bezoek en op den duur ook
de gemeentekas ongetwijfeld ten
goede komen. En mocht de exploita-
i tie van den schouwburg op het Wife
sonsplein in de toekomst geldelijk ver-
liê3 opleveren, dan stelle men claarte-
1 genover de groote winst, die dit ge-
1 bouw de stad heeft gebracht. Want
dat Haarlem eindelijk een werkelijk
theater bezit, is een winst, zóó
groot, dat zij met eenige duizenden
guldens per jaar niet te duur betuald
zou zijn. Voegen wij hierbij hei in
zeer breeden kring zoo hartelijk ge
waardeerde instituut der volksvoor
stellingen en het verheugende feil. dat
wij in het komende seizoen een eigen
gezelschap rijk zullen zijn, een gezet-
schap, dat onder de leiding van dB
heeren Musoh en Van der Horst, voor
het tooneelleven in onze stad heel veel
belooft, dan meenen wij te mogen
zeggen, dat de schenker van het ge
bouw met zijn prachtige gift Haarlem
in waarheid een weldaad heeft bewe
zen.
J. B. SCHUIL.
Het antwoord der ge-
ke personen uit een oogpunt van
rechtvaardigheid noodzakelijk ïs.
Het zal Duitsclilund worden toege
staan zijn leger moor trapsgewijze te
verminderen- dan aanvankelijk was
bepaald. De Duitsche maritieme
voorstellen kunnen niet ln overweging
worden genomen. Wat de schadeloos
stelling betreft, zoo mag Duitschian 1
een totaal bedrag aanbieden voor de
regeling van het geheel of een gedeel
te zijner verplichtingen.
De Hbld.-correspondent te Berlijn
vernam omtrent den Inhoud het vol
gende:
Punt 1 moet bepalen, dat aan de
Commissie der Schadevergoeding 4
maanden tijd zal worden gelaten om
alle aangelegenheden die door haar
hadden moeten worden behandeld <e
liquideeren.
Duitschland zal voorstellen doen,
waarop de Entente binnen twee maan
den zal antwoorden.
2o. Binnen li of 8 maanden volks
stemming in Boven Silezié, vermoe
delijk ook in West-Pruisen.
3o. Het bestuur in de bezette gebie
den zou een civiel bestuur zijn, waar
aan liet militaire ondergeschikt zou
worden.
Verder bepalingen over de bescher
ming van de minderheden in de be
zette gebieden.
4o. Bepalingen over de kolenleve-
r an lies aan Duitschland.
5o. Spoedige toelating van Duitsch
land tot den Volkenbond, indien
Duitschland de waarborgen geeft, die
in het Vredesverdrag vermeld worden.
6o. Algemeene Ontwapening
Duitschland jnag gedurende 3 maan
den 200.000 man troepen op de been
houden, zooals eerst het plan was ge
durende 3 jaar.
7o. Geen ultimatum voor het geven
van een antwoord.
8o. Geen nieuwe bepalingen over
de koloniën en economische bepaltn-
Maandagmiddag om half 7 heeft
Dutasta, 'secretaris-generaal der re
desconferentie, zich naar het Hotel
des Reservoirs in Versailles begeven,
om persoonlijk aan graaf Brockdorri
Rantzau de nieuwe lezing'van het'ont
werp van het vredesverdrag, alsmede
den krachtig gestelden brief, welke
hel vergezelt, Le overhandigen.
Het exemplaar van het antwoord,
dat de president der Duitsche afvaar
diging ontving, is datgene, hetwelk
de commissie van herziening heeft be
werkt. Het bevat talrijke toevoegingen
en correctie met rooden inkt. Zoodra;
de secretaris-generaal in de gelegen--
heid is, zal hij de Duitsche afvaar- j Aan de door het Holl, N. toege-
diging do AKJ exemplaren, waarom zonden samenvatting van het ant-
deze heeft verzocht, doen toekomen. woord is onlleend, dat de bepalingen
Cleinenceau beeft Maandagochtend ?ver Helgoland, gelijk deze in den
den ministerraad van de voornaamste 'n *^en eersten tekst van de vredes-
beschikkingen der geallieerde en ge
associeerde mogendneden in kennis
gesteld. Vervolgens heeft de Raad van
Vier in Hotel Crillon voor de laatste
maal van den definitieven tekst in
zage genomen.
Hef antwoord.
voorwaarden waren vervat, onvi
waardelijk moeten worden aangeno
men.
De bezetting van het Rijnland
wordt als een noodzakelijken waar
borg beschouwd: de kosten moeten
door Duitschland worden gedragen.
De geallieerde en geassocieerde re
geeringen zetten voorts uiteen waar-
Het antwoord dsr geallieerden om Duitschland voor eer. aantal ja-
komt op enkele punten, U.l. wat ren bepaalde verplichtingen worden
betreft den volkenbond, do schade- gj*e l i!IrI!n !!,I'i1'eeft inJlf
vergoeding en le vermindering dsr „.buriie i»ndm v™£ï°Teie"
bewapening, eenigermute aan de tijdens den strijd, doch willekeurig
Duitscbs tegenvoorstellen lege- en met welbewuste bedoeling
matt. Loin üandh-aft de eischen ^rDfeien^le»n\^,inlaa,iea le
emtreni de_basiraiflng van de ver- mees»re„ .iTOre„,
aniWQOrüelUke personen voorden Zich zouden kunnen nerstollen.
oorlog, de blokkade en bet Sa-r- Duitschland heeft zijn buren beroofd
bekken.
Het antwoord der geallieerden op
van alles wat het kon gebruiken cf
kon wegvoeren. Duiischland heeft de
scheepsruimte vernietigd van alle na
ties, terwijl er geen kans van red-
door een toelichüngsbrief, waarin
wordt gezegd dat de geallieerde en
geassocieerde mogendheden den oor
iog als
I DE GROOTSTE MISDAAD
beschouwen, welke ooit tegen de
wenschheid is gepleegd. Duitschland
heeft een dienstbaren bondgenoot aan
gemoedigd om Servië den oorlog te
verklaren. De brief somt de Duitsche
misdaden op en zegt, dat Duitschland
de schadeloosstelling op zich nemen
moet.
Dc brief vervolgt: De geallieerde en
geassocieerde mogendheden hebben
maatregelen genomen voor het herstel
van den Poolschen staat, met een
vrijen uitgang naar de zee. Het re
giem ten aanzien van het Saarbekkon
is over 15 jaren geldig. De geallieer
den hebben voldoende reden om aap
te nemen, dat de inboorlingen der
Duitsche koloni4n krachtige tegen
standers zijn van een terugkeer onder
liet Duitsohe gezag. Indien de Duit-
schers bewijzen gevén voornemens te
zijn de vredesvoorwaarden te vervul
len, zal het mogelijk zijn binnenkort
den volkenbond door de toetreding
van Duitschland volkomen te maken.
Ten aanzien van Duitschland's klacht
over de blokkade wordt gezegd, dat de
blokkade altoos als een wettige oor
logsmaatregel is erkend.
Het antwoord der geallieerden op
de Duitsche commentaren legt er den
nadruk op, dat er niets in het Duit
sche memorandum is wat de overtui
ging der geallieerden aan het wanke
len, brengt, dat de onmiddellijke aan
leiding tot den oorlog een wel over-
Ilegd besluit is geweest van verant
woordelijke personen om de Europee
sche quaestie te forceeren, indien
De Duitsche revolutie werd uitge
steld totdat de Duitsche legers te vel
de waren verslagen en alle hoop bij
een veroveringsoorlog wel te varen,
vervlogen was. Zoowel tijdens als
vóór den oorlog hahben het Duitsche
volk en hun vertegenwoordigers den
oorlog gesteund, d© credieten goed
gekeurd, op de oorlogsleeningen in
geschreven en aan elke verordening
van hun regeering, hoe harhaarsch
ook, gehoorzaamd. Zij hebben een
aandeel in de verantwoordelijkheid
voor de politiek hunner regeering,
daar zij deze elk oogenblik, indien zij
het hadden gewild, hadden kunnen
omver werpen. Had deze politiek ge
slaagd dan zouden zij deze hebben
begroet met dezelfde geestdrift als
ezij zulks bij hel uitbreken van den
oorlog hebben gedaan. Zij kunnen
niet beweren van regeerders te heb
ben veranderd nadat de oorlog was
verloren en dat het rechtvaardig is
te ontkomen aan de gevolgen hun
ner daden.
De' geallieerde mogendheden zijn
van oordeel dat de vrede, dien zij
hebben voorgesteld, een fundamen-
teele vrede van rechtvaardigheid is.
De Duitsche tegenvoorstellen zijn
volstrekt in strijd met den overeen
gekomen grondslag van dezen vrede
en kunnen door de geallieerde en ge
associeerde mogendheden niet wor
uen aanvaard.
De geallieerden verklaren dat het
niet in hun voornemen ligt Duitsch
land worgen en het te verhinderen
zijn eigen plaats ln den Internatio
nalen handel ln te nemen.
Duitsoh» gedelegeerden met
steenen geworpen.
Een deel der Duitsche delegatie ls
nog Maandagavond naar Duitsch
land teruggekeerd.
Op den rit van het hotel des Reser-
voires te Versailles naar het station
Noisy-!e-Roi vanwaar de trein met
de Duitsche afgevaardigden naar Wei-
mar vertrok, werd uit de menschen-
menigte naar de auto's me! steenen
geworpen.
Door de steenworpen werden min
of meer licht verwond liet lid der de
legatie dr. Melchior, de luitenant-ko
lonel Von Xyiander, dr. Meyer en me
vrouw Dornblöht, die naast minister
Giesbert was gezeten.
De demonstraties der menigte duur
den den ganschen avond voort en
wiessen aan tot een luid geschreeuw
en gekrijsch toen de leden der dele
gatie zich op den weg tusschen het
hotel des Reservoires en de Hotels
Suisse en Vatel vertoonden
Term ij n van ant
woord verlengd.
De secretaris der Vredesconferentie
Dutasta heeft den ministerialdirektor
dr. Simon medegedeeld, dat de En
tente zich bereid verklaarde den ter
mijn voor het Duitsche antwoord met
48 uur te verlengen en dus te brengen
op zeven dagen.
Duitschland moet dus voor
23 Juni
beslissen.
Communistlsoh oproer te
Weenen.
Bij de bloedige botsingen, welke
Zondag tusscnen de door de commu
nisten opgehitste volksmenigte en de
politie heeft plaats gehad, zijn vol
gens de laat in den nacht ingeko
men berichten aan de zijde der be-
toogers elf personen gedood en meer
dan 70 gewond. Op de lijst der ge
wonden valt het groote aantal jeug-
dige beloogers, in den ouderdom van
I 14 tot 20 jaar, op.
De opstand te Weenen is thans door
de Voiksweer onderdrukt.
De conferentie van leiders der
Weensche arbeidersraden heeft, naar
de ..Sozial Demokratische Korrespon-
denz" meldt, besloten aan de arbei
dersklasse een oproep te richten,
waarin de beklagenswaardige slacht
offers van de bloedige gebeurtenissen
worden, herdacht, waartoe de ver
blinding der communisten heeft ge
leid, en waarin w ordt vastgesteld dat
hun doel is mislukt. Van de verant
woordelijke personen zal rekenschap
worden gevraagd.
De aanstichters van de overrompe
ling, die tegen den duidelijk tot uiting
gebrachten wil van de Weensche ar
beidersraden de gewelddaad volgens
een vast plan hadden voorbereid, wer
den in den nacht op Zondag naar het
politiebureau gebracht, doch om op
winding te voorkomen, op wensch der
srsolraden 's middags wederom op
vrije voeten gesteld.
De conferentie van leiders heeft een
commissie van onderzoek .ngesteld,
die morgen den districtsarbeidsraad
in Weenen rapport zal uitbrengen.
De arbeiders worden aangespoord in
dezen ernstigen tijd kalmte en rust
te bewaren en dc arbeidsraden te on
dersteunen. die den wil van het pro
letariaat tot uitdrukking zullen bren
gen.
Verspreid nieuws
EEN VRIJGELEIDE VOOR KICH-
HORN. De commissie uit de Prui
sische nationale vergadering, belast
met het onderzoek naar de Januari-
oulusten te Berlijn, heeft van aen mi
nister voor de landsverdediging Nos-
ke de rnededeeling ontvangen dat
aan den vroegeren politie-president
Eichhorn een vrijgeleide en iedere
waarborg zal worden verleend, ten
einde hem in de gelegenheid te stellen
zijn verklaringen af te leggen.
DE DRUEJSERSSTAKLNG TE
BERLIJN. Ook Maandagochtend
is in Berlijn geen enkele krant uit
gekomen, en het ziet er naar uit, dat
het Berlijnsche publiek, ook de eerst
volgende dagen zonder nieuwe zal
zitten. De werknemer» schijnen hun
looneischen zoo hoog tc steUen, dat
de directies der dagbladen zelfs wei
geren over dergelijke eischen te on
derhandelen. De eenige mogelijkheid
voor een oplossing Ligt dus Ln het
ingrijpen der regeering, en ben ik
goed ingelicht, dan is dit ook spoedig
te verwachten. De regeering heeft
voorloopige besprekingen in die
richting ingeleid. Op dit oogenblik
bestaat er noch bij de werkgevers,
noch bii de werknemers neiging om
direct, zonder tusschenporsonen te
onderhandelen-
Men behoeft er niet aan te twij
felen, dal deze staking een poiitieken
achtergrond heelt. Het zal spoedig
blijken welke bedoeling hierbij voor
zit. Men krijgt intuschen niet den in
druk. dat deze staking Ln haar poli
tiek' verban'd tot nu toe een succes ge
weest is. Men heeft er slechts liet
Berlijnsche in deze, in politiek
opzicht zoo gewichtige aagen,
door beroofd van oenige inlichting,
wat natuurlijk een zeer zenuwactilige
stemming tengevolge moet hobbau.
Stadsnieuws
De installatie Yan den
nieuwen burgemeester
De raiuiszitung waarin de nieuwe
Burgeineester, de heer C. Maarschalk,
is geïnstalleerd had den gewonen loop
van een raadszitting.
Behalve de leden van den raad en
familieleden van den heer Maar
schalk, waren echter vele anderen
aanwezig. Wij noemen daarvan den
oud-Burgemcêster van Haarlem, 3hr.
mr. J. W. G. Boreal van Hogelanden,
den Burgemeester van Heemstede,
Jhr. J. P. W. van Doorn, den Burge
meester van Haarlemmermeer, uir.
A. Slob, den oud-wethouder, den heer
L. Modoo en den directeur van
den Hout en de plantsoenen, den lieer
J. L. Bouwer, verder de vol
gende Burgemeesters uit de Zaan
streek: Th. Cluysenaer, burge-
meester van Wormerveer; H-
Klerk Jz., Burgemeester van Krom
menie; D. J. J. Heilema, burgemees
ter van Zaandijk, D. Kooyman, bur
gemeester van Wormer; J. van Al
phen, burgemeester van Weslzaan,
de* wethouders van de gemeente Koog
aan de Zaan, de heerc-n Boldingn
en Honig, A An oud-wethouder, den
beer Duyvis, en vier raadsleden uit
de gemeente Koog aan de Zaan.
Voorts werden vele dames opgemerkt-
De pers was, geheel onnoodig, van
haar plaats verdrongen en voor de
banken van de publieke tribune wa
ren 5 rijen stoelen, ieder van 10, ge
zet. Van de laatste rij waren slechts
een paar stoelen ingenomen. In 't go-
heel hadden ruim 40 personen een
plaats in dat gereserveerde gedeelte
van de raadszaal gevonden.
Ook de publieke tribune waarheen
ien de pers had laten verbuizen
dat schijnt in Haarlem in tegenstel
ling met andere gemeenten, waar
men de pers haar plaats laat behou
den,. een gewoonte te gaan worden,
wanneer in den raad iets bijzonders
is te doen was geheel bezet. Onder
hen die daar een plaatsje hadden ge
vonden. waren eenige gemeente-amb
ten aren.
Dit wat aangaat 't aanzien dat «le
raadszaal bood. En nu de loop van
de zitting. Na de opening er van
deelde de voorzitter, de waarnoioonds
Burgemeester, de heer De Bieux, tne-
de, dat de heer Van der Veldt ernstig
aan malaria lijdende ia en daardoor
verhinderd de raadsvergadering bij te
wonen. Spr. drultle onder applaus
van de raudsledon, den wensen uil
dat de heer Van der Veldt spoedig
weder hersteld in het midden van
den raad mocht zijn.
Daarna las de secretaris, als naar
gebruik, de ingekomen stukken en
niededeelingen voor.
Aan het slot daarvan werd inêdo-
deeiing gedaan/dat van den Commis
saris der Koningin berichten waren
ingekomen, houdende de benoeming
van den heer Maarschalk als Burge
meester van Haarlem en dat de heer
Maarschalk in handen van den Com
missaris de vereischte eeden lieeft af
gelegd.
Daar de raad de benoeming niet
aan zich wenschte te houden benoem
de voorzitter ais leden van de com
missie, die met den gemeente-secro.
taris den nieuwen Burgemeester de
raadszaal zou binnenleiden, 't oudste
raadslid, den heer van den Berg en 't
jongste, den heer Gerritsz.
Bij 't binnenkomen van den lioer
Maarschalk verhieven alle raadsleden
zich van hun zetels. Nadat de heer de
Breuk zijn rede ter verwelkoming
van den heer Maarschalk had gehou
den, werd door hem persoonlijk den
nieuwen Burgemeester, de anibtske-
te nonigehangen.
De Burgemeester, die zichtbaar on
der den indruk van de plechtigheid
was, las, evenals de heer De BreuK,
zijn rede voor.
De raadsleden, die èn de rede van
den heer de Breuk èn die van den
heer Maarschalk staande aanhoorden,
onderstreepten met applaus die ge
deelten van de toespraak van den
nieuwen Burgemeester, waarin door
hem werd gebracht een woord van
hulde aan de nagedachtenis van wij
len Jhr. mr. Sandberg en dank aan
den heer do Breuk voor de waarne
ming van het Burgemeesterschap.
Na de rondvraag, waarbij niemand
iets had op te merken werd de ver
gadering gesloten. Op uitnoodiging
van een photograaf, die van de tri
bune af, met luider stem dat verzocht,
poseerden daarna nog de Burgemees
ter en de leden van den raad voor een
photografische opneming.
In de oude raadszaal hadden vervol
geus de leden van den raad gelegen-
Feuilleton
UIT HEi' LEVEN \AN GEOFFREY"
GILL,
Detective
door IVANS.
18)
G. G. zweeg 'n oogenblik e® gaf
inij zoo do gelegenheid 'n vraag te
stellen:
- Waarom bij het afscheid
dan die vreeselijke heftigheid van
lui re?
Ik kan het je niet zeggen, Willy;
evenmin, wie „Mariska" is, over wio
ze het zoo druk hadden. Wie „Miliü-
!y" is, heb je intusschen vanmiddag
kunnen hooren.
Ik knikte en G. G. ging voort, zijn
„theorie" uiteen le zetten.
F.r bestaat dus nog steeds twiï
fel. De beide bondgenooten want
dat zijn ze, Willy! worden het t.u
eens over een middel om eiken twij
fel op te heffen. Het jongetje zal aan
ons beiden vertoond worden: en men
zal nauwkeurig observeeren, wie van
ons beiden zich hel meest voor hem
interesseert. Dat de blauwe oogen on
ze aandacht op hem vestigen zullen,
begrijpen zij bést. Maar ze begrijpen
óók best, dat geen detective op de ge
dachte komen zal. Gravin Csadónyi in
verband met den klnderdiefstai te ver
denken. Dódrop speculeeren ze: maar
ten onrechte, zooaJs ze bemerken zul
len! Bedenk vooral, Willy, dat roch
zij noch hij er eenig vermoeden van
heeft, dat wij hun reeds gedeeltelijk
in de kaart zien. Zij acht zich boven
elke verdenking verheven, en hij is
van plan vandaag nog, mèt het kind,
spoorloos te verdwijnen. Daarop zou
ik 'n eed durven doen.
Maar het was vooral de graaf,
die het kind aan ons „vertoonde"; hij
verzocht Ilonka, Imre te laten ko
men; en later vroeg hij dezen rijn
zoontje te laten halen.
Je was zóózeer verdiept in het
bestudeeren van den kleinen man,
Willy, dat je niet hebt opgemerkt, dat
de Graaf zijn eerste vraag aan Ilonka
Keiler stelde op verzoek van zijn
vrouw.
Ik had dat inderdaad niet gemerkt!
Je weet nu aldus vervolgde
mijn vriend, waarom jij van middag
zoo dol op kinderen zijn moest, beste
jongenl Je hebt de harten van vele
moeders doen smeltenl En je weet nu
ook, waarom Imre met genoegen
zag, dat je in het lokaas beet. Hij
houdt je nu buiten allen twijfel voor
G. G.
En de Gravin?
Zeker van haar beu ik nog niet
Zij is te voorzichtig om haar man
in de zaak te halen, door hem plot
seling naar je uit te vragen; maar
aan den anderen kant... Hij hield
even op.
Welnu?
Zij is 'n vrouw met 'n groot ver
stand; ze denkt na en heeft zelfbe-
heersching. Ze is gevaarlijk. Willyl
Maar je neemt bij dit alles nu
maar steeds aan, dat onze kleine
Bacchus welkelijk het aarlshertogje
is. Daarop berust feitelijk je geheeie
theorie. Een bewijs daarvan heb je
echter niet: die blauwe oogon zeggen
wel iets, maar niet genoeg!
Er is een sterker bewijs, Willy;
en dat heb jij me gebracht.
Ik? Mijn verbazing was groot
Het haar! zeide G. G., cp-
staande en naar het tafeltje in den
hoek gaande. Hij nam het daar lig
gende papier en kwam daarmede naar
roij toe. Bekijk eens goed vervolgde
hij. Zie je er niets bijzonders aan?
Het speel mij, maar ik zag niets
anders dan een heel gewoon, glad
haar met aan de punt 'n klein krul-
letfe.
Zie je niets aan de kleur?
Zwart! zei ik met overtuiging.
Geverfd! antwoordde hij.
Ik zag nu inderdaad, toen hij het
licht er op liet vallen, dat er hier
en daar door het zwart iets lichters
heen schemerde
Een blond haar, zwart geverfd:
herhaalde hij. We zullen het inpakken
en zuinig bewaren, llij vouwde het
in een papier en stak die in zijn por
tefeuille.
En nu je oordeel over mijn theo
rie? vroeg hij.
Aan mijn oordeel zul je wel niet
veel hechten antwoordde ik. Maar
misschien voel je iels voor 'n hulde
betuiging aan je scherpzinnigheid.
Dank-je, Willy.
G. G. wilde onmiddellijk handelen.
Hij wilde wagen om te wintjen! Zijn
plannen waren snel gemaakt en wat
nu geschiedde was een gevolg van on
ze besprekingen. Uit het venster had
den wij gezien, daJt de Graaf en de
Gravin naar binnen waren gegaan.
Imro de Czig&ny was, met zijn or
kestje, nog druk aan het spelen.
Maar er waren slechts weinig dansen
de paren meer. Bijna alles zat om de
tafels en dronk jongen wijn, dikwijls
meer dan verstandig was!
Wij zagen, dat Ilonka Keiler over
het feestterrein naar de slotbrug
kwam, blijkbaar met het plan cm
naar binnen te gaan. Dit bood ons
de gelegenheid, waarop wij gewacht
had! In een oogwenk was ik in de
gang en spoedde mij naar beneden,
waar ik in de voorhal Ilonka legen
*t lijf liep, juist toen zij de deur bin
nen kwam.
Kérem szépen 1) zeide ik, haar
staande houdend, een oogenblikje ais
't u belieft! Ik dacht, dat lk u op het
terrein vinden zou, maar zóó is het
nog beter. Mevrouw de Gravin iaat
u verzoeken, aan Imre de Czig&ny te
vragen, zijn zoontje even met u mee
naar binnen te sturen. Zij heeft een
kleine verrassing voor hem, die ze
hem zelve geven wil.
Zeker, genodigde Heer! Ik ga
al! zeide Ilonka, die blijkbaar haar
goedeu luim teruggekregen had. En
met een vriendelijk hoofdknikje keer
de zij zich om en ging weer naar bui
ten.
Ik w achtte in de voorhal op de din
gen, die komen zouden. Ais de vlie
ger opging, zoouLs we wensch ton, zou
het kind met Ilonka medegaan zonder
den Czigény. Mocht de laatste moe-
komen, dan werd dc zaak veel lasti
ger, omdat wij in dat geval waar
schijnlijk geweld zouden moeten ge
bruiken. Wij achtten het trouwens
waarschijnlijk, dat hij medekomen
zou, want het was niet aan te nemen,
dat liij, onder do bestaande omstan
digheden, het kind uit het oog zou
willen verliezen.
Groot was dus mijn voldoening,
1) Het HGr.gaarsche aequivalent
voor het Duitsche: „Bilte schön".
toen na 'n minuut of vijf Ilonka Kei
ler, met den kleinen Mihély aan de
hand, alleen verscheen; Imre de ilzi-
gény was toch niet zoo slim als waar
voor ik hem gehouden had!
Het ventje kwam vioolijk op utij
toegesprongen. Juist omdat wij iota
dergelijks voorzien hadden, was Uc
naar beneden gegaan. Hij wilde we
der spelen mot ,,az asgol bacsi" en ik
nam heui dadelijk op den arm.
-— Geef u geen verdere moeite, juf
frouw Ilonka zeide ik. U xtol, dat
Mih&iy en ik beste vrienden zijn. Ik
zal hem wel naar Mevrouw de Gra
vin brengen!
U is heel vriendelijk, genadige
Heer! Als u 't niet kwalijk neemt...
Zeker niet, zeker niet!
En Ilonka Keiler verdween in de
deur van li aars vaders woning, die
zooals inen zich herinneren zal - in
de hal uitkwam.
Alios Hep, boven verwachting, goed
van stapel. De detective en Maud (die
inmiddels door G. G. ingelicht was)
zouden ons oj» de kamer van Majoor
Curtis wachten. Ik ging, met het jon
getje op den arm, sne! de trap op en
stond een oogenblik later voor de loei
de wachtenden.
Alles in orde! zei ik, terwijl
Maud het kind van mij overnam.
(Wordt vervolgd.)
