CENTRALE BOND VAN TRANS- I
PORTARBEIDERS.
Men schrijft ons:
Op een vergadering van de vak
groep Nachtwakei's, aangesloten bij
deze organisatie werd besproken de
gevoerde actie en het resultaat hier
van. Algemeen bleek dat er groote on
tevredenheid lieerscht®, daar de Di
rectie alleen l 2 loonsverhooging
had verstrekt en voor' de verdere
eischen doof bleef. Met algemeer.e
stemmen werd de volgende motie
aangenomen:
„De vergadering van de Nachtwa
kers in dienst van den Nachtveihg-
heidsdienst,, georganiseerd in den
Centralen Bond van Transportarbei
ders spreekt als haar meening uit
dat de loonsverhooging van f 2.— per
week, zonder meer, als onvoldoende
beschouwd moot worden, draagt, het
bestuur op met den meeaten drang
bij de directie er op aan te dringen de
gestelde eischen volledig in te willi
gen en besluit deze motie ter kennis
te brengen van de directie en te
piLblioeeren in de plaatselijke bladen.
STEUN VOOR GEDEMOBIL1SEER-
DEN. De Burgemeester heeft ter
algemeene kennis gebracht dat de
minister van oorlog de steunregelin
gen van 27 December 1918 en 21
Maart 1919 ook van toepassing heeft
verklaard ten aanzien van de mobili
satie-vrijwilligers en de dlenstplich
tigen die een vrijwillicre verbintenis
hebben aangegaan, voor den duur
der mobilisatie en in het tijdvak van
I Augustus 191831 Juli 1919 met on
bepaald (klein) verlof of in verband
met ontslag .naar huis zijn gegaan
dan wel zijn overleden tijdens hun
verblijf onder de wapenen. Nadere
inlichtingen zijn ter gemeente-secre
tarie te bekomen eiken werkdag tus-
schen 9 en 12 uur voórmiddags. De
geheele kennisgeving is in onze tij
dingzaal ter inzage.
PLAATSELIJKE COMMISSIE VAN
TOEZICHT OP HET LAGER ON
DERWIJS. Deze commissie houdt
een openbare vergadering op Dins
dag 8 Juli, des avonds 8 ure in de
Statenzaal (Prinsenhof).
De agenda vermeldt;
1. Notulen. 2. Ingekomen stukken.
3. Half.jaarlijksche rapporten. 4. Ver
slag betreffende voorjaars-schoolexa-
men. 5. VoorstelJacobson. 6. Voor
stelVan Waning. 7. Voorziening
vacaturePloeg.
De heer Van Waning had een voor
stel ingediend strekkende tot ophef
fing van het dames-comité van bij
stand voor de handwerken en tot
opneming van leden van dal comité
in de plaatselijke schoolcommissie.
Het moderamen van de schoolcom
missie brengt daarop praeadvies uit.
Het zegt niet te kunnen inzien dat
bij eeii opheffing van liet damesco
mité de belangen van het handwerk-
onderwijs beter zullen worden behar
tigd en geeft in overweging om liet
voorstel van den heer Van Waning
niet te aanvaarden.
De meerderheid van het damesco
mité zelf is voor een opheffing van
liet comité, nu ook dames in de com
missie werden opgenomen, waarmede
is vervallen de feitelijke reden, waar
voor 't comité was ingesteld.
Echter wi! de meerderheid dat
ook voortaan 't toezicht op het hand-
werkonderwijs op afzonderlijke wijze
wordt geregeld. Met 't oog op- de
werkverdeeling acht zij 't noodig dat
voor de handwerkafdeellng in de
Commissie van Toezicht zullen wor
den toegelaten 10 dames-leden, die
evenwel voor andere vakken niet
zullen worden aangewezen en die
ook voor zoover dit gewenscht wordt,
het werk op zich nemen van de da
mes-leden der commissie.
Het moderamen van de commissie
acht om practisehe redenen dit voor
stel niet aanbevelenswaardig. De
minderheid van het damescomité ad
viseert tot een verwerping van het
voorstel-Van Waning. Zij steil te
vens de vraag of er ook redenen be
slaan om de werkwijze van het co
mité van bijstand aan e-en grondige
bespreking te onderwerpen, in een
vergadering van de commissie.
Het moderamen is van meening
dat aan deze bespreking een gedach-
- tenwisseling uit den boezem van liet
damescomité moei voorafgaan en
dat, indien daarbij de wenschelijk-
heid van een reorganisatie van het
comité blijkt, 't op den weg van het;
comité ligl terzake aan de commissie
de noodige voorstellen te doen.
Het moderamen verzocht de com
missie het te machtigen het dames
comité naar aamleiding van zijn ad
vies in dien zin in te lichten.
De heer M. AJ Jacobson had1 een
voorstel ingediend strekkende om
den raad uit te noodigen een bepa
ling vast te stellen volgens welke
kinderen, die den zesjarigen leef
tijd nog niet bereikt hebben, niet'tot
de openbare scholen worden toegela
ten. Thans kunnen kinderen op den
leeftijd van 5 iaar en 9 maanden wor
den toegelaten.
Naar aan.eiding van dit voorstel
,woh 't moderamen van de commissie
advies in bij de hoofden van de O.
L. S., waarbij werd verzocht zoo mo
gelijk het onderwerp in een school
vergadering te bespreken en werden
verder inlichtingen gevraagd bij de
hoofden van de bijzondere scholen
aangaande jlen leeftijd van toelating
van leerlingen op hun scholen.
Uit de ingekomen antwoorden, die
worden overgelegd, blijkt, alsdus 't
moderamen, dat de bestaande rege
ling bij het openbaar onderwijs vrij
algemeen voldoet en dat deze ook bij
de meeste bijzondere scholen als de
meest doelmatige is aanvaard. Een
verschil van drie maanden in leef
tijd heeft principieel voor de kinde
ren geen beteekenis. Praktisch ech
ter zou een bepanng als door den
voorsteller gewensont, ten gevolge
hebben, dat een kind, wegens een
verschil in leeftijd vun missciuen en
kele dagen, tot ongeveer zijn 7de jaar
de school niet zou kunnen bezoeken.
Niet alleen, dat op deze wijze aan
de meeste kinderen eene omgeving
wordt ontbonden, waarvoor zij* in het
algemeen rijp kunnen worden ge-
tólcht, doch men dient tevens ernstig
rekening te houden met het nuchtere
feit, dat kinderen uit den arbeiden
den stand bijna algemeen op 13-jari
gen leeftijd de school verlaten om in
loondienst te gaan. Latere toelating
tot de schoot beteekent voor die kin
-/VroeL ontijdig afbreken van het
onderwijs op tateren leeftijd; vooral'
de met moeite opgebouwde 7de klas
se zou daarvan don terugslag onder
vinden.
Het ia dan ook opmerkelijk dat,
terwijl geen wettelijk voorschrift de
oudere dwingt hunne kinderen voor
het aanbreken van den leerplichtigen
leeftijd naar school te zenden, zij
daartoe niettemin algemeen over
gaan. deels daartoe genoopt door
maatschappelijke canetandighedan,
deels omdat de ervaring eert, dat een
kind van ten naaste bij de zes jaren,
voor de school rijp is.
Slechts heel enkelen betwijfelen dit
laatste en meenen, dat vroeg naai
school zenden zich later aan den leer
ling wreekt. Hun betoog zou i-chter
sterker zijnt indien zij zich op cijfers
konden beroepen. Doch juist zij blij
ven op dit punt bijna geheel in ge
breke. Zeer aannemelijk schijnt hun
ne stelling dan ook niet, vooral niet,
waneer men in liet oog houdt, dat
het meestal de meer begaafde leerlij)
gen zijn, die vroeg naar de school
worden gezonden en dat juist de min
der knappe door hunne ouders nog
wat thuis worden gehouden.
Alles bijeen genomen komt het als
niet zeer waarschijnlijk voor, dat pe
Raad van Haarlem bereid zou wor
den gevonden den leetijdsgrens voor
toelating voor alle open-bare scholen
tot op 6 te verlioogen. zoodat het
moderamen niet kan aanraden te
handelen overeenkomstig het voor
stel van den heer Jacobson.
Inmiddels heeft een verlenging
van de jeugdjaren van het kind cie
volle instemming van het inodera-
tmen. Het zet uiteen, dat dit punt
reeds de aandacht van den Rijkswet-
g_etver heeft en dat verder een wette
lijke regeling van het bewaarschool-
wezen in uitzicht is gesteld, waarv.m
een verbetering van het bewaar
schoolwezen het gevolg zal zijn. Naar
aanleiding van het laatste stelt het
moderamen voor het te machtigen,
om zoodra de gelegenheid daartoe
gunstig is, bij het gemeentebestuur
aan te dringen op de stichting van
een ol meer openbaie uew.rarschoien,
in aanvulhiiig van reeds beslaande
of nog te stichten bijzondere bewaaj-
scholeu.
DE BURGERWACHTEN. Op
een te Nieuwer Ainstel gehouden ver
gadering is opgericht eep federatie
West-Amsieliaiid van burgerwacu-
ten. omvattende de gemeenten Sloten
Spaarndam, HaJfweg en Haarlem
mermeer.
Het doel der federatie is, te stre
ven naar samenwerking der burger
wachten in d1* verscüi kenue gemeen
ten. Gelracui za. worden tot oprich
ting te komen van zooge-
namde „Vliegende Vend.is
van jonge, ongehuwde ledep van de
burgerwacht, die zich liefst per rij
wiel, beschikbaar steken, um in
dagen van gevaar op te treden ook
buiten hun eigen gemeente, maar b.n
nen de grenzen der federatie.
Ails voorzitter van de federatie
werd gekozen mr. Siob, burgemeester
van Haarlemniermeer, ais onder
voorzitter de burgcmocster van
Haarlemmerliede en Spaarnwoude,
als secretaris burgemeester Lukassen
van Spaarndam.
ZWERVE& AANGEHOUDEN.
Door de politie is Zaterdag aange
houden een 36-jarig zwerver, die op-
zdtteiiilk met een steen een ruit van
perceel 158 in de Groote Houtstraat,
waarin een rijwielzaak is gevestigd,
had ingeworpen om. naar hij zelae in
Veenhuizen te komen. De ruïten-in-
gooier is In verzekerde bewaring ge
steld.
PROVTNCIAiLE MEETING
VOOR GEHEELONTHOUDING
EN PL A ATSELJ JKF KEUZE
De fed. S.D.A.P. zal zich op de op
*6 Juli te houden meeting te Heilo
doen vertegenwoordigen door een af
gevaardigde met bomer Als zooda
nig werd aangewezen de heer L.
Kranendonk.
WONINGSTICHTING. Door
vertrek van den heer H. Ploeg Jr.
wérd tot secretaris aangewezen van
de woningstichting „Vooruitgang'
de heer J. C. van Ommeren, Fabri-
ciuestraat 54, alhier.
„INDUSTRIE-BANK". In de op
28 dezer gehouden algcmeene verga
dering van aandeelhouders in de
N. V. Industrie-Bank te Haarlem
werden de balans, en winst- en ver
liesrekening over het boekjaar 1918
goedgekeurd. Het dividena uit te
keeren op de aanaeelen werd vastge
steld op 5 of f 37.50 per aandeel
en da: op de oprichtersaandeelen op
f 3 per stuk. De heer A. Bertling,
die aan de beurt van aftreden was,
werd als commissaris herkozen.
ONTROUWE DIENSTBODE. -
Proces-verbaal is opgemaakt tegen
C. V., fabrieksarbeidster, die ten na-
deele van de mevrouw, bij wie ze
vroeger in dienst was geweest, een
gouaen medaillon had ontvreemd.
NUTS-SPAARBANK TE HAARLEM.
Vergelijkend overzicht over Juni
1919-1918.
Aantal behandelde posten 2577 (v.
j. 2017).
Aantal inlagen 1742 (v. j. 1289).
Aantal terugbetalingen 835 (v.j.
728).
Ingelegd f 195.799.69% (vorig jaar
f 165892.55).
Terugbetaald f 134.955.74 (vorig
jaar f 114.637.20).
Meer ingelegd f 60843-95% (vorig
jaar f 51255.35).
Aantal nieuwe boekjes 106 (v.j. 107)
Aantal afbetaalde boekjes 74 (v.j.
26).
Spoarbusjes op 30 Juni 1919 in om
loop 495.
Geledigd in Juni 1919 S3 busjes met
totaal f 1091.92.
Aantal in bewaring genomen boek
jes op 30 Juni 1919 224.
PERSONALIA.
De Maats, tot bevordering der
Toonkunst heeft een bibliotheek-com
missie ingesteld. Als lid daarvan is
onder meer benoemd de heer Louis
Robert,
Bij den dienst der posterijen enz.
is bevorderd tot hoofdbrieven- en tele
grambesteller te LImuiden de kan
toorbediende L. Knipper, aldaar, tot
assistent te Middelburg, de brieven
besteller T. M. van Rossum. te Haar
lem.
Te Leiden is geklaagd voor het
examen in de Hebreeuwsclie taal- en
letterkunde en de Israelietische oud
heden de heer D. A. Visser T Hooft,
Haarlem.
De heer P. Stam, werkzaam aan
liet belastingkantoor der buitenge
meenten alhier, te benoemd bij de ge
meentebelastingen te Amsterdam.
Rnbrlsk voor Vrapn
VRAAG Weet u ook wanneer een
verpleegster In het Academisch Zie
kenhuis te Leiden haar jubileum
viertna 12 of 124 jaar dienst?
1'WOORD Ons niet bekend. Maar
't zal wel na 124 jaar zUn-
VRAAG ls de kermis in 1914 niet
voorgoed afgeschaft, of is zij toen tij
delijk uitgesteld'? ANTWOORD
Voorgoed afgeschaft.
VRAAG Als ik een huis koop van
f 3000 a /4000, hoeveel bedragen dan
de kosten van het overschrijven onge
veer? - ANTWOORD 3 pCt. en f 20.
VRAAG 1. Kan een dochter van
21 jaar zonder toestemming van haar
ouders in het huwelijk treden? 2.
Zoo niet. moet zij zich dan vervoegen
tot den kantonrechter (waar en wan
neer)? 3. Hoeveel tijd is daarmee ge
moeid? 4. Wanneer zij eventueel het
ouderlijk huis verlaat, hebben dan de
ouders het recht, haar meubeltjes
vast te houden'? (Ik meen van niet,
want ik ben immers meerderjarig?)
ANTWOORD: 1. Neen. 2.Ja, ter griffie
van het kantongerecht om inlichtin
gen omtrent een in te leveren verzoek
schrift aan den kantonrechter. 3. Ver
moedelijk 3 weken ongeveer. 4. Neen,
die kan zij opeischen.
Uit tlü ümstrelien
BLO EMEND AAL. Terug te be
komen bij Groeneveld, concierge M.
b'. L. O.-school, Vijverweg. Bloemen-
daal, een bruine poppenschoen en een
icons A. de Vries, Korte Heerenslraat
22, Haarlem, een kindercape A. Bak
ker, Boschlnan 4, Bloemendaal, een
zweep; E. Voet, Busken Huetlaan 1,
Bloemendaal, een hondenhalsband
Eben Haèzer, Zomerzorgerlaan, Bloe
mendaal, een gouden broche C. van
Goor, Boschlaan 31, Bloemendaal,
een stuk lood H. G. de Rooij, Ro-
landspad 45, Overveen, een bos sleu
tels Smits, Aerdenhout, Schulpweg
6, een kinderschoentje H. Dalman,
/.tjlweg 66. Overveen, een huissleutel;
Bijvoet, Zijlweg 27, Overveen, een
boek Terol, Tetterodeweg 5, Over
veen. een sleutelC. Nieuwenhuis,
P.ampelaan 17, Overveen, een porte
monnaie aan het Bureau van i'olt-
tte te Overveen, een kartonnen doosje
met 1 dubbeltje, een huissleutel, een
fcl&juermuts, een zakmes.
De collecte voor uen gewapenden
dienst heeft in deze gemeente opge
bracht dc som van f 82.304.
SCHOTEN. Het gerucht loopt,
dat wehouder Boxs zijn geloofsbrie
ven niet zou inleveren, waardoor hu
dan geen deel van den nieuwen raad
meer zou uitmaken. Bij oen informa
tie ve i-zoekt de heer Box^ ons mede te
deelen, dat dit bericht oniuist is.
SCHOTEN. Raadsverga
dering. Vergadering van den Raa 1
der gemeente Schoten op Donderdag
3 Juli 1919, des namiddags 2 uur ten
raadhuize.
Onderwerpen ter behandeling:
1. Benoeming van een makelaar.
2. Vastsrelhng \an de verordening
op de gemeentelijke burgerwacht.
3. Vaststelling van het kohier van
den hoofdo.ijken omslag 1919.
Ingekomen stukken en mededeelln-
gen.
Onder de ingekomen stukken is een
verzoek van den Ned. Fed. Bond
van personeel in openbaren dienst
om aan liet personeel der gemeente
een vncantie te verleenen van min
stens 14 dagen en gedurende dien
tijd een toeslag te verleenen op het
loon.
B. on W. stellen voor dit verzoek
voor kennisgeving aan te nemen,
daar in de betrekkelijke reglemenlen
daarin reeds, voorzien is.
Verder deeJen B. en W. mede, dal
de rechtbank bij vonnis van 24 Juni
1919 heeft bevestigd het vonnis van.
den kantonrechter, walarbij de ge
meente in het gelijk is gesteld in de
procedure contra Lasschutt inzake
ontruiming perceel Cronjéstraat 21.
SPAARNDAM. Voor de derde
maal hebben de visschers R. en v. (1.
V. alhier hun fuiken verloren door
diefstal. Het is zeer te betreuren, dat
de Rijksveldwachter niet aanwezig
is. Het is hoog noodig dat er toe
zicht komt.
HALFWEG. Ook alhier heeft
zich een sub-commissie gevormd om
gelden in 'e zamelen voor de slachtof
fers der Kloet-uitbarsting.
De Rijksveldwachter brig, titu
lair G. J. Koene, voorheen alhier is
benoemd tot brigadier der Rijksveld-
waclit te Amsterdam.
HAARLEMMERMEER. V e r-
1 o f. Aan den burgemeoeter van dc
ze gemeente is door den Commissaris
der Koningin verlof verleend om zich
van af 31 Juli tot 28 Augustus 1919
buiten de gemeente op te houden. De
oudste wethouder, de heer P. Borst,
zal gedurende dien tijd met de waar
neming van het burgemeestersambt
belast zijn.
Ongeluk. J. v. d. K. reed
te Hoofddorp op een rijwiel en kwam
door verkeerd uitwijkenmet een
boerenwagen in aanraking en zooda
nig te vallen, dai hij ernstig gekneusd
word en geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen.
Ongeluk. Zaterdagmorgen
werd te Hoofddorp een 14-jarige
knaap, die op een rijwiel de brug
passeerde, aangereden. Het ventje
kwam te vallen en werd met gebro
ken pols opgenomen. Een genees
heer verleende spoedig hulp'
SANTPOORT. Zondag bezocht
de Am6terdamsche Luthereche Kring
ons dorp en omstreken en woonde In
den morgen de godsdienstoefening
bij van de Ned. Herv. gemeente. Een
koor dezer vereeniging zong vóór de
predikatie van dr. G. A. van den
liergh vaa Eysinga „Des Heer en
IRuis' 'van Heye en daarna ..Het
Onze Vader" van Pomper." Voor de
kerkgangers was het eene verrassiug
ea zij genoten van den gewijden
zang.
Toen Zaterdag de werkster van
mevrouw de Wed. van der Pek, die
afwezig is, in de villa aan den Sta
tionsweg kwam, bespeurde zij, dat er
inbrekers aan het werk waren ge
weest. Alles in huis was overhoop ge
haald. Wat er vermist wordt, valt
raog niet te zeggen. De politie is met
de zaak in kennis gestéld.
BENNBBROEK. Aange
61 e Ld. Den heer T. C. van Dijk is
.met Ingang van 30 Juni aangesteld
als agent van politie te Amsterdam.
VEL8EN.— R aadsstukkem.
B. en W. stellen den raad voor
aan te gaan een geldleening. groot
f 138.334.90 1/2, tegen een rente van
ten hoogste 5 1/2 pet. met een aflos
sing in 9 jaarlijksche termijnen, tot
dekking van crisisuitgaven.
Verder stellen zij voor om liet ren
te percentage der geldleening voor
crisisuitgaven, waartoe reeds was be
sloten. te verhoogen tot ten hoogste
5 1/2 pet. daar het tot heden niet is
-mogen gelukken voor 5 pel. deze iee-
ntng te plaatsen.
B. en W. stellen den raad voor
afwijzend te beschikken op een adres
van J. Miezerus te Haarlem waarbij
deze in beroep komt tegen liet door
B. en W. genomen besluit tot wei
gering van een vergunning tot het
bouwen van twee dubbele landhuis
jes.
vELSEN. Benoeming. Tot
hoofdopzichter waarnemend getneen-
lo-architect bij gemeentewerken te
Bussum is benoemd de lieer A. F.
Kraan, hoofdopzichter bij de Open
bare Werken te Velsen.
Korte vreugd.
Iemand te Wijkeroog, die korten tijd
geleden een fraai en hond gekocht
had, ging met hem Dnderdagavond
le Velsen op bezoek en in de mee
ning, dat de hond wel voldoende ge
hechtheid aan hem zou toonen, het
hij hem buiten wachten. Bij zijne
terugkomst was echter het dier ver
dwenen en is nog zoek.
Salariscomm i ss i e. Tot
lid der Salariscommissle voor het
personeel bij den Rijks Waterstaat
werd benoemd in de plaats van den
Ingenieur D. A. van Heyst, de In
specteur W. K. du Crcx.
Arbeidswet. ln de memo
rie van antwoord werden onder de
categorieën, welke doo maatregelen
van het Algm. Best. onder deze wet
vallen, meae genoemd het machine-
personeel van aen R. W.
Binnsnland
RiiKcstoun bij 'onl net bouw.
- De minister van arbeid heeft, in
verband met het verleenen van voor
schotten uit 's rijks kas ingevolge art.
33 der Woningwet, bepaald dat in het
vervolg aan de berekening van de an
nuïteit. wegens verleende voorschot
ten door de gemeenten te betalen, een
rentevoet van 5 pCt. ten grondslag
zal worden gelegd, en wel voor voor
schotten' gevraagd ingevolge raads
besluiten, waarvan de voordracht op
1 Juli 1919 of later bij den raad is
ingekomen.
De bestaande regeling, waarbij een
bedrag wegens kapitaalvorming in
mindering wordt gebracht op het ex
ploitatie-tekort, vervalt.
De gemeenten, die zelf met rijks-
voorschot bouwen, moeten, zoo moge
lijk in eens, in 's rijks kas terugstor
ten een deel van de na aflossing van
het voorschot te schatten waarde der
gebouwen, dat evenredig is aan het
aandeel van het rijk in den vorm van
bijdragen in het tekort op de exploi
tatie der woningen. De wijze van
schatting zal nader worden aange
duid.
Rentevoet- en maieriaalprijzen bij
dragen vervallen. In plaats daarvan
komt een enkele bijdrage, gelijk aan
liet verschil tusschen de huur, noodig
tot het verkrijgen van een sluitende
exploitatierekening, en de huur, die
door de huurders moet worden opge
bracht. Van die bijdrage komt 75 pCt.
voor rekening van het rijk en 25 pCt
voor rekening der gemeente.
Voor den gemiddelden huurprijs
zal een minimum worden vastgesteld,
in verband met exploitatiekosten en
huren en gewoonten ter plaatse, los
van de inkomsten der huurders. Even
wel zal voor elk plan een inkomst-
grens worden bepaald. Huurders, met
hooge inkomsten zullen niet langer
dan voor één jaar mogen worden af
gesloten en stilzwijgend niet langer
clan voor een half jaar verlengd.
Een en ander geldt alleen voor dén
bouw van arbeiderswoningen (niet
moer dan 5 kamers en 1 keuken). Als
regel zullen de woningen ten minste
3 slaapkamers moeten hebben. Voor
kleinere woningen en die met bedste
den worden geen voorschotten meer
gegeven. -
Bijdragen van industrie worden
niet meer gevorderd.
De minister vertrouwt, dat de door
een en ander verkregen vereenvoudi
ging er toe zal bijdragen, dat de be
handeling van verzoeken om voor
schotten in den regel vlot verloopt
en doet een dringend beroep op de ge
meentebesturen om ieder oponthoud
met kracht te voorkomen, aangezien
voorziening m den woningnood ur
gent i6.
IJMU
1 Evenals dit reeds gedurende den
aanleg der kanaalv.riten, het geval
was hieven ook na de opening 1
veuiher 1876, kanaal, sluizen en
pieren (zeehrekera) voortdurend een
menigte van bezoekers trekker', die
dit reuzenwerk van tien tijd wilden in
oogenschouw nemen. Het eerste schip
dat na de opening van den nieuwen
.weg naar zee gebruik maakte, was
,de Vier Gebroeders". Spoedig koce
ook de Stoomvaartmaatschappij „M
derland" het kanaal door Holland op
zijn Smalst tot doorgang voor hare
schepen van en naar zee, later ge
volgd door de Kon. West-Indische
Maildienst en nog zoovele andere,
die vó6r dien tijd van uit Nieuwe-
diep afvoeren.
Buiten de schepen en vaartuigen
van eigen nationaliteit, die van lie.
Noordzeekanaal gebruik maakten,
werd deze waterweg voornamelijk
bezocht door Engelsche, Duitsche,
Noorsche. Zweedsche on Deensche
Stoom- en zeilschepen, de drie laatst
genoemden brechten- veelal houtwa
ren aan. zoowel voor Zaandam en
Amsterdam alsook voor de Kon. Pa
pierfabriek ta Velsen. Het was zeld
zaam dat er een Fransch, Spaansch,
of een schip van een hier oog niet
genoemde vlag ln het Kanaal gezien
werd. Gedurende den laatsten oorlog!
was de waterweg wat vreemde sche
pen aangaat, stil en werd ln de laat
ste jaren hoe langer hoe minder be
varen.
Het grootse zeilschip dat we! ooit
door dit kanaal is gegaan was voor
zeker het Zweedsche ertsechip de
„Gangesbergmet veertien masten.
De stoomers der Oost-Afrika-iijn
kwamen tot kort voor den oorlog van
1914 mei hunne 'kolossale rompen de
wateren hier klieven om te Amster
dam te laden en te lossen. De stich
ting van de Groote Sluizen in 1903
werd dan ook gebiedend noodzakelijk
gemaakt door de schepen van al groo-
tere afmeting, die het Kanaal wilden
passeeiren. Op vele plaatsen werd de
kanaalbreedte gelijktijdig verwijd, de
oude lage spoorbrug ie Velsen ver
vangen door de groote draaibrug van
khaios.» een van de grootste die be
slaan en waar de kleinere schepen
onder door kunnen varen.Deze spoor
brug en do Groote Sluis worden met
electrische kracht open en dicht ge
draaid. De brug vooc voetgangers en
voertuigen bij Velsen werd vervan
gen- door stoom-overzetponten. Vele
vorsten en hooggeplaatst© personen
hebben bij hun bezoek aan Nederland
ook den nieuwen weg van Amster
dam naar zee bezichtigd of hebben
over zijne wateren hun koers geno
men, Koring Leopold II van België
in 1882, de Shah van Perzië, Presi
dent Kruger van Transvaal, presi
dent Steyn, van Oranje Vrijstaat in
1883. 1 Juli 1S91 kwamen keizer Wil
helm II en zijn gemalin Augusta
Victoria, beiden toen nog jeugdig en
•op het toppunt van macht, met het
jacht „Hohenzoüern" door 't Noord-
zeekanaal een officieel bezoek aan
Nederland en aan de hoofdstad
brengen. De Hohenzollern die reeds
Het ontworp-arboldswot.
In handen van de commissie van
rapporteurs van het wetsontwerp tot
beperking van den arbeidsduur, zijrr
een 4-5-tal adressen gesteld, alle be
treffende het oorspronkelijke wets
ontwerp.
Een regen van amendementen be
gint te komen. Na de reeks van den.
heer Schaper, is nu een reeks door den
heer Smeenk, een anti-rev. Kaïnerlid,
ingediend. De voornaamste van die
amendementen deelen wij mede-
Op art. 45 is er een ingediend om
aan het winkelpersoneel algeheele
Zondagsrust te verzekeren.
Op art. 48 een om aan het winkel
personeel een 48-urige arbeidsweek te
geven, wijl het moeilijk is voor deze
categorie den dagelijkschen arbeid
tot precies 8 uur te begrenzen in ver
band met drukke marktdagen enz.
Op art. 62 een om voor liet personeel
in koffiehuizen den arbeidstijd te be
perken,-'t geen hij dringend noodig
acht in verband met. de hooge sterfte
cijfers onder de kellners.
De bij dit .amendement voorgestel
de regeling zal, haar de meening van
den heer Smeenk, tot een tweeploegen-
stelsel dringen. Een uilzondering is
gemaakt voor volwassenen, die buiten
de sfeer van het eigenlijke restaurant
vertoeven, o.a. personeel dat klee-
dingstukken in ontvangst neemt.
Verder wil het amendement het
aantal vrije Zondagen uitbreiden.
BOND VAN VRIJE LIBERALEN.
Te Utrecht vergaderde deze Bond.
Vastgesteld werd een statutenwijzi
ging. Gekozen werden tot leden van
het hoofdbestuur de heeren mr. H.
C. Dresselhuys, F. J. W. Drion, mr.
dr. J. H. W. L. ter Spill, allen in Haag,
prof. mr. A. C. Visser van IJsendoorn.
te Leiden, mr. J. Drost, te Rotterdam
en mej. Johanna Nuber, te Amster
dam. Besloten werd een vrouwenraad
in te stellen. Het doel vun dien raad
zal zijn ten eerste propaganda onder
de Nederlandsche vrouwen van de be
ginselen der vrij-liberale partij, de
tweede om het hoofdbestuur in te lich
ten aangaande de wenschen der vrou
wen.
PRIJSSTIJGING^ VAN KATOENEN
j GOEDEREN. Men meldt uit En
schedé aan „Het Volk" De textielfa
brikanten hebben de prijzen der ka
toenen goederen voor het binnenland
weer met ongeveer 10 pCt. verhoogd.
EEN TEGENSTANDER VAN VROU
WENKIESRECHT. - Te Tholen heeft
de heer Quist zijn benoeming tot
raadslid niet willen aannemen zoo
meldt Het Volk omdat hij, als te
genstander van vrouwenkiesrecht,
geen trouw wil zweren aan de wetten
des lands, als daarbij ook aan de
vrouwen het kiesrecht wordt toege
ikend.
DE IV.
vroeg in den roorgon zou binneovan
len. kwam ongeveer 10 uur v.xn.; de
begeleidende Duitoche oorlogssche
pen bleven voorgaate, terwijl net t«-
groetende Nederlandsche eskader,
bestaande uit de „Sumatra" en
eenige monitors saluutschoten iostif*»
en mede opvoeren. Bij de kleine slui-
gen slapten de keizer en de keizerin
met schitterend gevolg over op het
aviso ..Jagd" daar de „Hohenzol
lern" tebreed was om geschut ie kun
nen worden. Het was een warme,
drukkemde zomerdag, de Duitsche
matrozen waren alle in witte baaitjes
en pantalons gekleed in tegenstelling
met de onzeu die in het blauw waren
en de pijjekkers aan hadden.
De mdnigte kijklusiigen was groot
en reeds gedurende den nacht maak
ten zich reeds velen per as en te voet
op uit Haarlem's omgeving, om het
Duitsche keizerpaar te zien
In 1905 in Augustus werd I Jmui-
den bezocht door een gedeelte der
Eingelsche oorlogsvloot en ging da
bemanning en officieren beurtelings
aan land terwijl ©r gelegenheid be
stond om de pantserscftepen en
dreadnoughts, die voorgaats ten an
ker bleven liggen, te bezichtigen. In
den nacht toon er een storm jpstak.
gebeurde er iets, dat voor onze ma
rine minder aangenaam was, n.L
Hr. Ms. Evertsen, het eenige Neder
landsche oorlogsschip, dat diende om
de Engelsclien te begroeten, sloeg van
zijn lii.kere en dreef, noodschoten
lossend, mot snelle vaart op het
strand aan. Hat werd echter weer
afgesleept-
In 1911 stoomde een Fransch es
kader door het Kanaal ihet den pre
sident Failliéres aan boord van liet
viaggeschip. Diit eskader dal d-oor
de Groote Sluizen werd geschut,
•kwam in Jen vooravond van den 6en
'Jiuli binnen en bestond uit de prunt-
serechepen met hooge tuigage „Ed
gar Quinet" en ..Marseillaise" verder
de „Glaive" en meer torpedoja
gers en avisos van groot soort Hol
bezoek van president Failliéres gold
onze Vorstin en Amsterdam, hel was
«en officieel bezoek. De vlugge en
kranige Fransche matrozen en marl-
uiers werden langs de Kan aanboor
den met veel sympathie toegejuicht
en de ontvangst te Amsterdam was
feestelijk.
Nog even vóór het uitbreken van
den grooten oorlog n.l. in Juli 1914
kwam de jong© Koning van Dene
marken, Uhristiaan X met zijn
jacht „de Danebrog" door het Ka
naal binnen om een bezoek aan Ne
derland te brengen en te Amsterdam
het graf van Admiraal de Ruijter te
bezoeken (de Ruyter was in 1656
Denemarken'6 redder in den nood ge-
geweest). Nauwelijks was de „Da-
nebrog" vertrokken of Europa stond
Ln rep en roer, de oorlog brak uit on
ook IJmuiden werd in staat van ver
dediging gebracht, want, hoewel la
ter gebleken is, ten onrechte, meende
Wn het gevaar van.' de zeezijde te
moeten verwachten.
CHR. L. P.
MALARIA. Bij een ingesteld on
derzoek is gebleken, dat te Zaandam
7 pCt. van de schoolgaande jeugd aan
malaria lijdemii? is. Op wetenschciipe-
lijke gronden kon worden aangeno
men dut dit percentage vor de beVöi-
king in haar geheel met drie verme
nigvuldigd moet worden, om een juist
verhoudingscijfer van de ziekte te ver
krijgen.
EEN BRANDBRIEF. Vrijdag
ontving de heer Heuff, te Zoelen." een
brief, waarin hem werd aangezegd,
den volgenden morgen een bedrag
van 3000 te deponeeren bij de pomp
in het Zoelensche bosch deed hij
dit niet, dan zou zijn boerderij in
brand gestoken worden. De onderte
kening luidde: de penningmeester van
de Roode Bènrte. De politie met dezen
brief in kennis gesteld, zette, versterkt
met rijkspolitie uit Ticl, Kerk Ave-
zaath en Buren, liet bosch af. Zater
dagmorgen sloop de 15-jarige Th. J
te Zoelen, leerling van de H. B. S.,
te Tiel, nader. Een kwartier late'r
volgde de heer II., die een enveloppe
bij de pomp jegde. Pas was de heer
H. vertrokken, of J. nam den brief
op en opende dien. De politie arres
teerde hem en stelde hem ter be
schikking van de justitie te Tiel.
HET ONGELUK TE SCHEVENÏN-
GEN. De lijken van den bij het
baden te Scheveningen omgekomen
zwemmer en vaa een der redders zijn
aangespoeld.
DE EK KROONPRINS. Er lie
pen weder geruchten aangaande een
ontsnapping van den ex-kroonprins,
die echter gebleken zijn onjuist te
wezen.
Naar de Telegraaf verneemt heeft
de kroonprins den burgemeester van
Wieringen het verlangen te kennen
gegeven, do pastorie, welke hij be
woont, nog voor drie maanden te
willen inhuren.
Zondagochtend kreeg de ex-kroon
prins bezoek van eenige Duitsche
dames en heeren, vergezeld van den
heer C. 11. Cremèr, Duitsche consul
te Amsterdam, met wie hij zich ge-
ruimen tijd onderhield.
BOND VAN DIENSTPLICHTIGEN.
Op een to Utrecht gehouden ver
gadering van dezen Bond is beslo'. n
met ingang van 1 October den Bond
te ontbinden. Verder is besloten het
Hoofdbestuur om te vormen in een
commissie voor militaire aangelegen
heden, die or.der den naam „Solda-
tencommissie" de belangen oer
dienstplichtigen zal blijven beharzL
gen en in de garnizoensplaatsen cor
respondentschappen z3! vestigen.
