Hel Tooneel
Btnnimlana
Pers-Overzicht
persoonlijk,
lementuiiè besla, waarop de regee-
ring roet, zoo bread mogelijk te ma-
Zooula de zaken thans staan,
zul lea het centrum uii de sociaal-de
mocratie alleen hot (regeeipngsb'lök
vormen en is do parlementaire grond
slag to smal, om op den duur daarop
to weaken.
„Ik spreek natuurlijk voor mij
k geloof te kun
andere leden van
'het kabinet 800 denken. Ik houd
daarom het mede deelnemen van de
democraten aan net rijkskabinet bin-
Zien naet al te langen tijd voor vol
strekt gewenscht, Bij het school-
ccmpromis kenden wij het bestaan
van het kabinet niet op het spel set-
ton. Wat zou ei- van geworden zijn
wanneeer wij ons Yan het centrum
luidden afgescheiden en deze partij
'tot do oppositie was overgegaan?
Een soc 1 (ülstiscli-democratisch kabi
net zou nog minder kracht hebben,
en wat het beginsel van do zuiver
wereldlijke school betreft hebben ons
immers do democraten bij de bespre-
kfaigcai In de afdeelingen over de
grondwet in den steek gelaten.
liet centrum had misscliien op het
gebied van de onderwijswetten den
^trijd aangebonden. In dezen moei
lijken polttiekeh toestand zou dit een
onheilspellende werking gehad heb
ben. Ik heb, om den democraten mo
gelijk te maken, aan de regeling van
de schoolvroag mede te werken, nieu
we onderhandelingen over de ver
andering van het compromis ingeleid
Deze onderhandelingen zijn nog
gaande, maai- ik hoop dat zij tot een
goed einde komen. (Intussclien is gis
teren liet compromis tot stand geko
men). Ik zou het toejuichen, indien
het mogelijk ware, dat, de democraten
ook bij hot tot stand komen van de
belastingwetten mot ons medewerk
iten,
Wat in de groote Duitscho staten
mogelijk is, waar de sociaal-demo
cratie, het centrum en de democratie
voste regeeringsblokken vormen, dat
behoorde ten slotte in het rijk niet
ui mogelijk te zijn.
„Ik geef eerlijk toe, dat wij ook den
steun van de democratische pers
dringend noodig hebben om de ons
wachtende ernstige tijden met een
eenigszins gesloten front te kunnen
te gemoet gaan. Daarbij wil ik echter
niet verhelen, dat de leidende demo
cratische pers helaas te zeer sceptisch
gestemd is en te zeer door individu
alisme versplinterd wordt, zoodat
het de bevolking niest mogelijk ge
maakt wordt, zich oprecht over de
groote winsten der Tevolutie te ver
heugen. Wat de vacatures in het ka
binet betreft: onbezet zijn het minis
terie van justitie en twee posten
van minister zonder portefeuille. Hei
dok-némen tier democraten kan dus
zonder moeilijkheden geschieden.
Reeds om te verwachten verkiezin
gen ware gewenscht. Deze verkie
zingen zullen een zeer heftig karak
ter hebben, cn duarbij moet verme
den worden, dat de op democratische
grondslag staande partijen zich ver-
deelew tjen gunste van de rechter
zijde en de op een dictatuur der min
derheid aansturende uiterste linker
zijde."
De Echo de Paris verneemt aan
gaande de uiteenzetting die Klotz in
de commissie voor het vredestractaat
ten de Rocmenïöra over dé Theis terug
geslagon zijn. Op enkele andere pun
ten duren de gevechten evenwel nog
voort.
Verspreid nieuwe
ANTI-TRUSTWET IN ENGELAND.
In het Engelsche Lagerhuis
door den solicitor-general, sir S. Pol
lock, meegedeeld, dat 'n wetsontwerp
tegen de trusts in voorbereiding is,
dat in do herfsfcdttinj? van het parle
ment zal worden ingediend.
HET STAATSGERECHTSHOF.
Het Duitsehe staatsgerechtshof wordt
bij het rijksgerechtshof gevormd.
Voorzitter is de president van
rijksgerechtshof, raadsheeren zijn de
presidenten van het rijksmilitair ge
rechtshof, het Pruisische Oberverwal-
timgsgcricht, liet Beiersche opperste
landsgerech'.shof, en van het Haniea-
tisch opperlandgerechtshof, terwijl do
overige 10 raadsheeren voor de helft
door de Nat. Vergadering en voor de
helft door de Staatscommissie worden
gekozen met uitsluiting van de leden
dezer colleges. De uitspraak van het
Staatsgerechtshof wordt geveld op
grond van openbare mondelinge zit
tingen en kan slechts constateeren
schuldig of non liquet- Het Staats
gerechtshof kan geen straf uitspreken.
Stadsnieuws
Da ^rfioJbs»s3®f»ng.
Hot was zeker als een verrassing
voor de laatste avond-orgelbespeling
bedoeld, dal Baronesse C. van Tuyil
van Serooskerken, gob. Boreel
Hogelanden, en mejuffrouw
11 aitsma Muller aan dit concert haar
zoo hoogelijk gewaardeerde-medewer
king verleenden. Inlusschen heeft
men in ons blad kunnen lezen, dat
het concert van 31 Juli gelukkig nog
niet het laatste avondconcert geweest
is, want B. en W. hebben bekend ge
maakt, dat ook in de maand Augus
tus de orgelbespelingen „bij wijze
van proef des Donderdagsavonds
van 7£—8J uur inplaats van dea
Dondjïdagsmiddags zullen plaats
hebban.
Hoewel de uitdukking „bij wijze
van proef' eenigszins zonderling
klinkt ('t is immers proefondervin
delijk om in den stijl te blijven
gebleken, dat de avondconcerten
ingaan als koek"!), verheugt het
ons natuurlijk, dat de aangewende
pogingen daartoe zulk een
suftaat hebben gehad.
Maar om op het concert van Don
derdagavond terug te komen: dat de
verrassing op prijs gesteld werd.
Meek wel uil de zeer groote
opkomst van het publiek. Er was be
kend gemaakt, dat de deuren dei-
kerk, in verband met. liet te verwach
ten drukke bezoek, niet te.7£, maar
ie 7 uur geopend zouden worden.
Dat was goed gezien, want reeds lang
vóór 7 uur verdrongen de menschen
zich voor liet- kleine deurtje aan de
Oude Groenmarkt, zoodat de koster
besloot, den menschen reeds te vijf
minuten vóór 7 toegang te verlee-
nen.
Zoodoende kwam er spoedig bewe
ging in de groote massa kunstmin-
„v nenden, die weldra ulle beschikbare
Uit do Fransche Kamer heeft gegeven, f pjaatsen bezetten. Er zullen dan ook
dat. hij de uitgaven voor den oorlog vi„ci-heirter>n vaste bezoekers geweest
op 1005 milliard frs. voor alle_oorlog
voerenden stelde, waarvan 700 mil-
waarvan
liard voorde geallieerden en 305
de centralen.
Donderdag werden de deuren van
de vergaderzaal van de Amerikaan-
sche senaatscommissie van buiten-
landsche zaken voor het publiek ge
opend. De commissie begon met de
besprekingen van hei verdrag van
Versailles. De openbare zittingen zul
len verscheidene dagen duren, daar
de commissie over de verschillende
onderdeel en deskundigen zal hooren.
De „Rheiuisch-Westf. Ztg." ver
neemt uit Weenen, dat de werkzaam
heden voor de samenstelling van een
nieuwe Hongaarsche regeering be
gonnen zijn. Men stuit echter no% op
groote moeilijkheden.-Zoo eiseht bij
voorbeeld de Entente een regeering,
steunende op de boerenpartij en op
de sociaal-democraten, terwijl deze
laatston alleen maar te vinden zijn
voor samenwerking met een zuiver
socialistisch kabinet.
Men noemt Garanyi als den man,
die in aanmerking komt om de lei
ding over te nemen.
Tegen 5 Augustus is een congres
van de centrale commissie der Ilon-
gaarsclio sovjets bijeengeroepen om
zich uit te spreken over het aftreden
van Bóla Kun.
Men zegt, dat Bela Kun verklaard
hoeft, dat hij zonder bloedvergieten
afstand zal doen van de macht, zoo
als hij die ook zonder bloedvergie
ten heeft verworven.
Mocht Bela Kun ten slotte toch nog
bezwaren hebben, dan zullen de ver
schillende troepenmachten bevel krij
gen om tegen Boedapest op te rak
ken.
Nader wordt nog via Weenen
zeind:
l)e voorstellen der Entente houden
o a. in dat-de Entente Boedapest van
levensmiddelen zal voorzien, van het
plan tot militaire interventie afziet,
en zich tevreden stelt met de vorming
van een gematigd socialistische regee-
ring met handhaving van het Sovjet
congres.
Men verwacht dat de onderhandelin
gen zullen worden voortgezet, om het
bloedvergieten dat een interventie zou
meebrengen te voorkomen.
Het „N'eue Wiener Tageblatt"
meldt, dat bij de besprekingen tus-
Schen Kol. Cunningham en den Hon-
gmirjchen volkscommissaris Agostan
besloten werd, dat Agostan de sociaiis
tiscke partij zal voorstellen een com
promis met de bourgeoisie te sluiten
eu tot de vorming van een nieuwe re
geering te komen, waarbij het
Bolsjewistische regime
geheel wordtopgegeven.
In afwachting daarvan zal een com
missie worden gevormd onder leiding
van Engelsche, Fransche, ItaLiaansche
en Aaierikaansche hoofdofficieren, die
voor de veiligheid der commissieleden
zullen zorgdragen.
Wat den oorlog tusschen Roemenië
en Hongarije aangaat wordt door de
Hongaren gemeld, dat op enkele pun
zijn, die hun gewone geliefkoosde
plaatsje door een ander ingenomen
zagen. Alleen het raadslid Schram
zat weer in hetzelfde bankjel
Een knappe jongen, die hem vóór
kan zijn!
Om half acht was het ruime ge
bouw tjokvol: de menschen vulden
alle mogelijke gangpaden; op de
groote oppervlakte tusschen het
koorhek en liet schip der kerk ston
den de liefhebbers als haringc-n op
elkaar gepakt; er zaten er zelfs op
de trappen van den preekstoel!
Onder de aanwezigen merkten wij,
behalve andere autoriteiten, tot ons
genoegen ook weer den burgemees-
Ier, den heer C. Maarschalk, en zijn
familie op.
Aan alles kon je merken, dat het
een buitengewone avond was, o.a.
ook aan het eerste waarschuwings-
belletje, dat ditmaal zoer lanK klonk.
Dit was wel noodig, want het duurt
wel eenigen tijd, eer er uit zoo'n
groote menschenzee geen onge
woons clit geluid meer opstijgt.
'Het programma bestond uit drie
werken van Sigfrid Karg-Elert, na
melijk „Vom Ilimmel hoch", op. 78;
„Passacaglia" es moll, op. 25 B, en
„Nun rullen alle Wiilder", op. til
No. 3.
Bij het eerste nummer bepaalde de
lieer Robert zich bijna hoofdzakelijk
tot begeleiding van „Singstimme und
Violine" en hij deed dat weder op
de hem eigen bescheiden, maar ar
tistieke cn vaardige wijze. Dc viool
partij van Baronesse Van Tuyll
kwam uitstekend' tot haar recht; haar
instrument, dat een prachtigen zang
rijken toon heeft, domineerde wel
over het geluid van mejuffrouw
Hoitsma Muiier; de stem van deze
zangeree, die weliswaar zeer zuiver
en glashelder klinkt, lijkt ons voor
deze groote kerkruimte minder ge
schikt Dit neemt niet weg, dat de
drie zoo verschillende kunstuitingen
mooi samcnklonken en onder aan
dachtige stilte werden aangehoord.
In de „Passacaglia" had de orga
nist een mooie gelegenheid, den rijk
dom van zijn kunnen tentoon te sprei
den, vooral ook wat de registreering
betreft Dit stuk duurde wel wét al
te lang: bijna een half uur.
De menschen (waaronder veel da
mes), die zich met een staanplaats
tevreden moesten stellen, moesten
daardoor, wegens de beperkte ruipi-
te, te lang in dezelfde houding blij
ven staan, wat te vermoeiend was.
Enkele jongedames konden het dan
ook niet uithouden en moesten, om
dat zij onwel werden, uit het gebouw
geleid worden.
Toen kwam hot pakkende slotstuk,
het symphonie-korual „Nun ruiten
alle W&Ider", waarin heit ons vóór
kwam, dat mejuffrouw Haitsma Mu
iier haar stem meer in haar macht
Jiad. De menschen rekten hun hals
uit, can toch ook maar zooveel moge-1
lijk de beide kunstenaressen te zien.
Kwart voor negenen eerst was het
concert afgeloopen en stroomden de
menschen grootendeels welvoldaan
de kerk uit.
Evenwel niet allen. Er waren ex,
die zioh méór van dit concert had
den voorgesteld en die het speciaal
betreurden, dat het ton gehooro ge
brachte niet tot hen „gesproken'"
had; zij hadden gaarne eens een een
voudiger, bekend stuk gehoord: een
wensch, die ter overweging aanbevo
len wordt.
Maar de orgelbespeling van Don
derdagavond 81 Juli was toch een
groote gebeurtenis
Het openluehiBpe.1
b ij N ij m e g e n.
Des morgens, in den trein, op weg
naar Nijmegen, om de opvoering van
het treurspel Pilatus bii te wo
nen, hadden wij over Jeruzalem gele
zen. Mr. Jacob Israël de Haan schreef
er over in het Algemeen HandelsblacL
„En do hitte! De hemel is een hel
van zonnevuur! Het staat. Toch is het
mooi. De lucht wel heet, maar ook hel
der \vitgegloeid.O,de wonderen van de
wegen over dalen en heuvelen rondom
de stad!" En in onze verbeelding za-
gen wij do heilige stad, fel wit, onder
dien trillenden hemel, „hel van zon
nevuur".
Hoe anders was het Jeruzalem,
waar zich het treurspel Pilatus Zon
dag afspeelde. Onder een troosteloos
grauwe lucht, waaruit de regen tel
kens in stroomen neerplaste, Jag hier
een bruine, kleffe zandvlakte, die een
Oostersch tempelplein moest verbeel
den. En bont geschilderde glibber nat
te panorama-doeken moesten om de
illusie geven van de heilige witte
stad.
Dat bij zulk Hollandsch zomerweer
elk open luchtspel hier mislukken
moest, spreekt wel vanzelf, maar fa
taal werd het voor dit Bijbelsch spel,
omdat nu elke atmosfeer van het Oo3-
tersche ontbrak. Dit is het stee '-i
dreigend gevaar van het spelen in de
open lucht. Wat men met ruimte en
natuur-décor hoopt te bereiken, een
sterkere illusie van werkelijkheid,
alt hopeloos weg, wanneer het weer
niet gunstig is. Maar als criticus, die
naar ïibbergen was getrokken om over
deze openlucht-voorstelling te schrij
ven, hebben wij ons een heldere blau
we lucht gefantaseerd en ons gedacht
hoe het zou zijn geweest, wanneer de
zon dit alles met haar felle stralen
had beschenen.
Of het geheel ons dan voikomeu zcu
hebben bevredigd, betwijfelen wij.
Hier, te Ubbergen, was dezelfde groo
te fout begaan als indertijd te Oistcr-
wljk bij het open-iuchtspel De V e r-
1 o r e n Zoon: men .had het décor
t aangepast aan de natuur. Jeru
zalem was niet opgebouwd met enkele
witte huizenvakken, maar het was
geschilderd op een doek en dit ge
schilderde doek was hier opgezet in
de natuur. Wie zulk een fout begaat,
toont geen begrip van wat een opi-n
luchtspel eischl en geven moet. Men
hangt toch nooit een schilderij in
een boscli!
Het is wel opmerkelijk, dat in ons
land bij openluchtspelen telkens weer
tegen dal eerste en toch zoo eenvou
dige principe gezondigd wordt. Hoe-
verder zijn dan niet de Duit
sellers, die bij hun open luchtspelen
met de eenvoudigste middelen zoo
eel weten te bereiken. En van hoe
veel meer inzicht getuigde ook nirt de
regisseur der Schouwspelers, die bij
de opvoering van Herakles' Geboort'
in de duinen van Overveen het geheel
had gestemd op de natuur, waorin
werd gespeeld.
Décors waren bij een treurspel a.s
„Pilatus" noodzakelijk, maar de ont
r-r had over een groorer fanta-
moeten beschikken. De geschil
derde bloemen en de geverfde schadu-
n gaven blijk van wanbegrip en
zouden zelfs bij den felsten zonne
schijn niet weggeschenen zijn.
Wij staan hierbij zoo lang stil, om
dat de décors bij een open lucht-voor-
stelling van nog grooter belang zijn
dan bij opvoeringen in een schouw
burgzaal. In de natuur vloekt alle on-
natuur harmonie tusschen speel
plaats en omgeving is voor een open
lucht-uitvoering eerste eisch.
Hel zijn eenige artisien, gesteund
door den R.-K. Kunstkring „De Ege
lantieren" uit Nijmegen, die onder lei
ding van den vol-ijverigen Vincent
Bergheggen deze zomerspelen te Ub
bergen geven. Onder hoog, zwaar ge
boomte zitten de toeschouwers op de
bemoste heuvelhelling en er heerschen
in dit natuur-tbeater een vrede en
rust, die het volgen van het spel op
een zomerschen zonne-dag tot een
werkelijke genieting zullen maken.
Wij zaten er onder lekkende boomen
en druipende parapluie's en werden
met de spelers tot tweemaal toe
midden onder het spel door een giet
regen verdreven, maar ondanks deze
voor een open luchtspel wel zeer on
gunstige omstandigheden, heeft ons
iet treurspel Pilatus van den eerw.
heer Frencken, wel geboeid. Eigenlijk
is het werk van kapelaan Frencken
meer een Bijbelsch spel dan een treur
spel geworden. De wankelmoedige,
steeds weifelende Pilatus wordt ons
door den auteur feitelijk niet nader
gebracht hij geeft ons -leze tragische
figuur, zooals wij haar uit den Bijbel
kennen. Zeer zeker zou het werk groo
ter waarde hebben gehad, wanneer de
schrijver ons dezen pijnigenden twijfel
meer voelbaar cn verklaarbaar had
gemaakt, maar daarvoor zou een
grooter talent, zoo niet het genie van
den schrijver van een Hamlet noodig
zijn geweest, liet scheen ons toe. dat
het meer de bedoeling van den auteur
is geweest het lijdensverhaal van
Jezus te geven om de figuur van Pi
latus heen en in dat opzicht heeft zijn
erk zeer zeker zijn verdienstelijke
zijde. Het is met blijkbaar begrip van
theater-optiek geschreven. Er komen
enkele scherp geteekende en schilder
achtige bij-figuren in dit spel voor
zooals dc Joodsche wisselaar Ibra
him cn er is een voortdurende wis
selwerking van het volk en de hoofd
personen, die blijk geeft van een op-
merkelijken kijk op „tooneel". Een
bezwaar is, dat door het bijwerk het
eigenlijke drama nu en dan op den
achtergrond wordt geschoven.
Een eigen visie op de figuur van
Pilatus geeft' kapelaan Frencken in
zijn werk dus niet, maar het is een
kleurrijk open luchtspel, dat zijn Imo
gen ernst verkrijgt door een achter
grond, de lijdensgeschiedenis van
Christus.
Albert Vogel zagen wij in deze
open lucht-ópvocring voor het eerst
ais acteur. Vogel is eigenlijk aller
minst oen persoon om een zwakke
ling als Pilatus te spelen. Heel zijn
figuur eu zijn talent leonen zich meer
voor dc uitbeelding van een Coreola-
nus dan van een Hamlet. Het gelukte
hem dan ook 'niet veel relief aan de
rol te geven, zoodat de schrijver
Vogel al zeer weinig 6teun ontving
om de zwakke zijde van zijn werk te
verbergen. Het best was Vogel iD de
momenten van oplevende kracht, zoo
als tegen het slot van het derde be
drijf.
Van de overige spelers viel Beig
heggen op In de rol van Annas, den
hoogeprlester, door zijn mooie slem
en goed© dictie. Zijn spel had a leen
wat meer genuanceerd kunnen zijn.
Truus Post was een wat theatrale
(Claudia, GTeet Gijswijt een teere,
sympathiek© Pontia.
Opmerkelijk was het zeer goede
spel vuil eenigen der medewerkende
dilettanten. Uitstekend relfs was
Ibrahim, de Joodsche wisselaar. De
..Egelantieren" vormden het koor er
zij deden het vol toewijding. Niet al
tijd was hot dc regie gelukt om in
deze veelheid eenheid te brengen,
maar er waren toch momenten zoo-
als in den eisch van de vrijlating van
Barrabas dat kracht van het koor
uitging.
Hinderlijk was het applaus na elk
bedrijf. Het deed zeer pijnlijk aan,
de ivoorden van Pilatus aan het slot
van II „Ik zal Hem tuchtigen", met
handgeklap en bravo-geroe.p te hoo
ren ontvangen. Waarom r iet op de
programma's te laten drukken, dat
het publiek verzocht wordt bij dit
Bijbelsch treurspel niet te applautiiu-
seeren dit zou de gewijde stemming
ongetwijfeld verlioogen.
J. B. SCHUIL.
BLOEMBOLLENIIANDEL OP AME
RIKA. Uit New-York wordt aan
„Aga" geseind In New-York zijn
plannen gemaakt, een consortium op
te richten voor den afzet van bloem
bollen van bona-fide Noderlandsciic
handelaren.
WAARSCHUWING. Een winke
lier te dezer stede deelt ons mede, dat
hij en verschillende andere winkeliers
den laatsten tijd briefkaarten ontvan
gen van iemand te Tilburg, die vraagt
om zichtzendingen. Bij informatie bij
den commissaris van politie te Til
burg bleek, dat 't genoemde adres
zeer onbetrouwbaar is.
PATRIMONIUM. Op initiatief
van de afdeeling Haarlem van Pa-
um had Donderdagmiddag
alhier een vergadering plaats van af
gevaardigden van afdeelingen in de
provincie om to kunnen lcomen lot
de oprichting van een ,.Noord-Hol-
lfuxlsehen Bond Patrimonium".
De vergadering werd geleid door
den voorzitter dor afdeeling Haar
lem. den heer J. D. Wijkhuizen, die
li nar opende met de lezing van Psalm
86. gebed eu een korte toespraak.
Daarna was liet woord aan den
'secretaris der afdeeling. den heer W.
F. Beeremaos. Deze zette uiteen de
redenen, die nopen tot do oprichting
Van een Provincialen Bond en <ait-
voituvde doei en taak van zulk een
"Bond.
Nadat een., paar der aanwezigen
een enkele opmerking hadden ge
maakt, verklaarden alle aanwezigen,
zich voor de oprichting van den Bond
cn werd de Bond opgericht met aan
vankelijk 14 afdeelingen.
Verder had plaats een voorloopige be
spreking over ee/i concept-reglement,
dat op een in de derde week van óe
maand September te houden verga
dering definitief zal worden vastge
steld. Het bestuur der afdeeling Am
sterdam werd aangewezen als een
voorloos&e commissie tot een verdere
•Vogeling der zaken. De vergadering
werd bijgewoond door den heer M. de
Braai, lid van het Hoofdbestuur van
Patrimonium, die aan de afdeeling
Haarlem dank bracht voor het nemen
van liet initiatief tot de oprichting
van een provincialen Bond.
SOCÜETELT „TROU MOET
BLYC5KEN.". Matinop Zater
dag 2 Augustus 1919, des namiddags
2 1/2 uur, door de Staf muziek van
't 10e reg. infanterie kapelmeester de
heer Rug. H. Rap.
Programma:
1. Volksliederen.
2. Marohe du Diablo, Suppé.
3. Oimvertiuro ,,ï>le fiéhfene ffala-
fchl&'l. Supipó.
L „Me-im Trau.ni". walzer.
W'&ldteufel.
5. Grosse Fantasie aus „Garmen"
Bizet.
6. Ouverture ,.Si j'étais Ról",
Adam.
7. Hoffmann's Erzahlungen,
Offenbach.
8. Siamezische Wachtparade.
I&ncke.
9. Czardas „Der Geist des Woje-
woden". Grossmann.
Het volgende concert zal gegeven
worden: 5 Augustus door het strijk
orkest van het 10e reg. infanterie.
DF. GELDLEENING DÉR PROVIN
CIE. De toewijzing op de 5J
leening van Noord-Holland bedraagt
25
Do brand! had de roef en kombuis
aangetast en was ook naai* een be
neden liggend vertrok overgeslagen
waardoor do vlammen hoog opsloe
gen. Dc brandweer, die onder bevel
van lioofdbrandmcestor Drunet en
Rockebruno mot do auto-koolzuur-
spuit en de drijvende „Jason'
uitgerukt bluschte het vuur voor zoo
vol- er nog .Wat te blusschen viel.
Met een paar stralen op de drijvende
stoomspuit word het brandende hout
werk gebluscht.
De slecpkaan was geiaden met
steenkolen n geheel van ijzer, behalve
de roef en kajuit. De maatschappij
is tegen brandschade verzekerd. An
dei's is het met de eigendommen van
den ongelukkigen schipper, die niets
kon redden en zelfs kleeren van een
audrfr moest oenen.
Uit een onderzoek, dat ingesteld
werd door den hoófdbrandmeestar
de Rochebruno en don inspecteur
van politie Kallenboon bleek, dai
Maandag bij 't laden aan de Ertska
de een vijftigtal schippers had ge
tracht Wendt over te lialen ook te
staken. Toen hij dit geweigerd had
werd met wraak gedreigd. Vermoe
delijk is de deur der roef opengebro
ken en werd de brand hier aange
stoken.
LUCIFERS EN' BOSCHBRAN-
DEN. De Ned, Heide-Maatschappij
die waakt voor onze bossclien. heeft
een scherpzinnig idee gehad, schrijft
dc Nieuwe C't.
In den strijd tegen de bpsolibron-
den, die veelal door roekeloosheid ont
staan, moBt men beginnen bij den
oorsnrong van het kwaad, deze vindt
[men dan bij de lucifers, die de wan-
idelaar zal gebruiken om piip of si-
.gtiai* laan te steken en in het alge
meen bii .elke lucifer, welke in
boschrijke streek wordt gebruikt.
Dus moet men de gebruikers van
lucifertot voorzichtigheid manen eP
dat kan héél eenvoudig, door
waarschuwing op elk lucifersdoosje te
drukken. Zoo gedacht, zoo gedaan, de
Ned. Heide-Maatschappij verspreidt
een millioen doosjes lucifers in
de streken waar vele bosschen zijn.
onder het publiek.
Op den rug van elk doosje leest
men:
„Wees vooraiclHimg met lucifers
_a Bosch en Hei. Vraag Vlug
schrift der Ned. Heide-Maatschappü
over Boschbrand."
HET BELGISCHE ANNEXIO-
NISME. Men seint uit Brussel
aan de Maasbode:
De vereonlging van oud-officieren
van het veldleger heeft volgens de Na
tion Beige een telegram gezonden aan
de Belgische afgevaardigden te Fa-
rijs. waarin gezegd wordt: In naam
alle offers zweren wij u dwn
terugkeer van pnae provincies te ver
krijgen. anders zouden de vredelie
vende betrekkingen met Nederland
gevaar loopen.
OVERDRACHT VAN DUITSCHE
SCHEPEN. Reuter seint uit Lon
den In het Lagerhuis heeft Sir Owen
PhUipps gevraagd of de onlangs ge
melde overdracht van de stoomselie-
nen Johann Heinrlch Burchard en
William Oswald van de Hamburg—
Amerika-lijn aan den Koninklijken
Hollandschen Lloyd viel onder de on
langs genomen beschikking, dat over
dracht van vijandelijke tonnemaa.
aan onzijdige!) niet door de Britsche
regeering erkend zou worden.
Kolonel Wilson antwoordde namens
len scheepvaartregelaar, dat men de
Nederlandscho regeering had laten
.veten, dat Engeland de gemelde ver-
mop van beide schepen in Februari
liet kon erkennen. Aan de Duitsehe
regeering had men laten weten, dat
t-ciiepen, daar zij binnen de voor
vaarden van den wapenstilstand vie-
n aar een haven van het Ver-
eenigdo Koninkrijk moest eu vore
waur zij ten gebruike aar
i- -ii worden afgestaan.
ONDER DE vOLEN DER OUDERS
VERDRONKEN. Een zesjarig' meis
je uit Noordhorn ia v een pl ei zier-
boot mot kinderen In Jic. iïoeiidiep te
Groningen gevallen cv verdronken.
De ouders waren eveneens aan boord
ft'»d®riandeohe Vrades-
uemidüfeüng.
De Berlijnsche conospondenfc van de
Tolegraaf meldt:
De voomialge staatssecretaris van
Buitenlandscbe Zaken, von Hintxe,
v-hriji't, volgens de „Frankf. Zeg", in
zijn mémoires, o.rn. het volgende over
de kwestie der vredesbemiddeling van
de Koningin van Nederland:
„Op 14 Augustus 1918 was de mach
tiging verleend dc bemiddeling van
Nederland voor den vrede te aanvaar
den, wanneer successen aan het West-
front unze militaire positie hersteld
zouden hebben. Met veel pathos en uit
drukkelijk werd er door den rijkskan
selier en door do opperste legerleiding
op gewezen, dat geen vred es-s tappen
konden worden ondernomen geduren
de 't tijdperk van militair échec, en
zoo dacht ook de Kroonraad er over.
Den dag daarop had het bezoek van
keizer Karl aan liet groote hoofdkwar
tier plaats. Hij kwaru toen met de
nota-Burian. Het voorstel in deze
nota (een noodkreet aan allen) werd
door de opperste leiding en door den
rijkskanselier eenstemmig verworpen
en als eenig middel voorgesteld de
tusschenkoni8t in te roepen van een
neutralen staat. Naast de Nederland
sche bemiddeling sprak ik met Hohen-,
lohe, op diens initiatief, over een tus-
sclienkomst door den koning vag,
Spanje. De diplomatieke werkzaam
heid richtte zien daarop bot Oosten-
rij k-Hongarije, om dat van zijn nood
kreet te doen afzien en het te bewe
gen, zich aan te sluiten bij ons plan be
treffende de Nederlaiidsche tusschen-
komst. Einde Augustus besprak ik
met den Nederlamlschen gezant, ba
ron Gevers, een eventueele bemidde
ling van Nederland, en vond hem
zeer bereid en daartoe geneigd. ik
deelde dat Hohenlohe denzelfden dag,
naar ik mij meen te herinneren 28 of
29 -Augustus, mede en stelde ook Bu-
rian met- deze -bereidverklaring in
ONTEVREDENHEID BIJ MINDER
MARINEPERSONEEL. Naar de
Tel. verneemt, heeft de openbare
vergadering van marinepersoneel be-,
neden den rang van officier, gehouden
op 28 Juli in Tivoli te Den Helder,
een motie aangenomen, waarbij zij
constateert:
dat door het op de lange baan
schuiven van financieelc verbeterin
gen de gezinnen van een gedeelte van
het personeel tot wanhoop worden ge
bracht;
besluit: de besturen der samenwer
kende bonden te machtigen, zich met
den meesten spoed in verbinding te
stellen met heb marinebestuur, tenein
de zoo krachtdadig mogelijk de billij
ke verlangens van het personeel voor
te dragen en te verdedigen;
en roept hot geheele marineperso
neel op! om zich krachtig in hun drie
centrale bonden te orgauiseeren, Ier
bereiking van de zoo noodige verbete
ringen in hunne positie.
De motie werd ter kennis van den
minister van Marine gebracht ter
gelegenheid van zijn bezoek aan Den
Helder.
BRANDSTICHTING OP EEN
SLEEPKAAN? Twee agenten
van politie, die op een rijwiel aan
den IJ-overkant te Amsterdam sur
veilleerden, bemerkten Donderdag
morgen om half zes in de verte een
braiul aan boord van een schip. Zij
reden naar de dichtebijzijnde brand
schel die even te voren door ande
ren was afgetrokken.
Het bleek, dat een ernstige brand
\yos ontstaan aan boord der sleep-
kaan „Jolian II" dor Maatschappij
Rhenania, liggende Ln het Hoofdka
naal Ooel. Een wochtsman had den
brand ontdekt en waarschuwde den
schipper, Bern Wendt uit Emmerik,
die neg in diepe rust gedompeld was.
Met groote moeite kon hij zich door
een nauw luikje in .veiligheid bren-
DE HOOGE LEVENSMIDDELEN-
PRIJZEN. De besturen van den
Clir. Metaalbeiverkersbond in Ne
derland en den Ned R.K. Metaalbe-
werkerabond besloten een adres te
richten aan de permanente commis
sie voor crisismaatregelen uit de Chr.
arbeidersbeweging, waarin wordt
aangedhongeai spoe'dlig stappen te
doen tot vaststelling van maximum
prijzen op levensbehoeften opdaib de
verkregen loonsv erhoogi ngen niet te
niet worden gedaan door de abnor
maal opgedreven liooge pa-ijzen.
VLUCHTELINGEN UIT HET
•KAMP TB BERGEN. Uit het
kamp te Bergen zijn dezer dagen we
derom een aantal vreemdelingen ont
vlucht.
Naar de Tel. verneemt, zijn. naar
aanleiding hiervan aam den comman
dant van het beiv-akingskamp aldaar
Inlichtingen verzocht,
D© commandant heeft den divisie
commandant het volgende medege
deeld:
„De betreffende schildwachten zijn
gestraft,
„Het bewaleingsdetachement be
staat uit personeel dat niet geheel te
vertrouwen is. Hoewel getracht is be
trouwbaar pei&oneel te krijgen, door
de onbetrouwbare elementen en per
sonen met groote straflijsten terug te
(zenden. Is dit niet. mogen gelukken,
daar dan aiog even onbetrouwbaceü
of minder betrouwbaren terug ko
men.
„Nog onlangs is hel aan eenige ge-
Interneerden gelukt om te ontvluch
ten. doordat korporaals zich lieten
omkoop en en kleedingstukken aan de
vlucklelinlgen verstrekten, waardoor
dezen ongehinderd de controle konden
passeeren,
„Er zijn thans sedert Juli 1917
reeds loS vreemdeÜómgeai ontvlucht,
waarvan 81 werden teruggezonden.
„Genoemde commandant roept ;le
medcweS'kling in om zooveel moge
lijk betrouwbaar bewakingspersoneel
naai- Bergen io doen dirigeeren."
D» verdeellng der Wet-
houdarezetels.
De Nieuwe Ct. schrijft
Nu de samenstelling der colleges
'an B. en W. tengevolge van de re
solutie der S. D. A. P., ren bij uitstek
politiek vraagstuk geworden is. zul
len de sociaal-democraten, waar zij
minderheid samenwerking met
andere polyxeke fracties ,-,an. „uk
die gedragslijn moeten velgen, welke
inderdaad een samenwerking kan mo
gelijk maken. En dit duen dc sociaal
democraten niet, indien zij a priori
urgentie-programs gaan stellen; met
deze programs immers wordt, het
blijkt opnieuw uit de toelichting van
den heer Wibaut, tot de andere poli
tieke partijen gezegd „wij wenschen
een wethouderszetel te aanvaarden,
op voorwaarde, dat die en die belang
rijke principieel sociaal democrati
sche programpunten ook met uwe
medewerking verwezenlijkt woVdeti
daar we echter in de minderheid zijn,
moogt ook gij eenige van uw piineï-
pieele programpunten hier nog aan
toevoegen, aan welker doorvoering
wij dan onzerzijds steun zullen ver-
leenen en op deze wijze krijgen wij
dan een gemeenschappelijk program."
Het gemeenschappelijke in zulk een
program ontgaat ons ten eenenmale
en de, ook door de S. D. A. P. beoog-
nenwerking met andere politie
ke fracties kan op 'deze wijze stellig
toch nooit bereikt worden. Indien de
niet-socialislische partijen op deze
voorstellen ingingen, zou het gemeen
te-program van eenige onzer groote
steden er voor de naaste toekomst al
dus uitzien, dat daarop ten aanzien
an sommige punten de sociaal-demo
craten hun stempel hadden gedrukt,
ten opzichte van andere vraagstukken
de rechtsche partijen het voor het ge
ven zouden hebben, en weer andere
quaesties krachtens de vrijzinnige he-
ginvelen zouden worden opgelost
Kortom, het te verwezenlijken ge-
meenteprogram zou een staalkaart
van politieke overtuigingen worden
en de armzalige burgers nier gemeen
ten, zouden bijv. op Het gebied van het
onderwijs rechts, ten aanzien van
sociale aangelegenheden sociaal-de
mocratisch en ten opzichte van han
del en scheepvaart vrijzinnig worden
geregeerd! Dat een dergelijk resultaat
van de onderhandelingen, welke de
sociaal-democraten met de andere po
litieke partijen wenschen te voeren, al
zeer onbevredigend zou zijn, za! wel
niemand ontkennen.
Indien de sociaal-democraten geen
„cabinet d'affaires" voor de gemeen
ten wenschen, indien zij m. a. w. be
leid zijn, om als wethouder voorstel-
te dienen, welke onmiskenbaar
van politieleen aard zijn, dan zullen
zij als minderheid inderdaad samen-
erking hebben te zoeken met andere
politieke fracties. Deze samenwer
king kun echter alleen aldus bereikt
worden, dat zij, omtrent een belang
rijk beginsel, dat aan hun algenieenc
politiek ten grondslag ligt. bij andere
politieke fracties een onderzoek instel-
