VIEROE blad.
Zateruag 18 üctober 1818
flitiüWis lyucii, nieuw
'seium.
1.
OUDE EN NIEUWE WETGEVERS.
Wel is onze üjd rijk aan groote eai
merawuuruige plannen, ze mogen
met aile uXs nieuw zijn ie beschouwen
in ilten zin dal ze nimmer te voren
en ui geen ander gewaad den volse
zijn voorgehouden. Want het: Er io
niets nieuws onder de zon, blijft zijne
waarheid ook in deze lijden van be
roering behouden. Man.- door den
vorm welke aan lien gegeven word".,
door ue i.jdsomsianuigiiedcn.
hun geboorteuur beneerscticn, /tuv*
tegenv.oord.g aan vele nieuwe >w'-
non een bekoring geschonken,
bijiv.nis mcesleepend is.
Een dergelijk plan, i*"- als „nieuw
getuid' naar onze incenmg aller aoa-
dacht verdient, ia het ide?, dat Dr.
Helünga Tromp on. -^3 opperde (m
de Upbouwj over ec.i radicale heivor
ming vr i onze wetgeving.
De insecten onder or.s Kenn n wel
zoo onguveör de bez-'-rji van den
tegen w ,rdig«n toa> vnd. De trage
gang .-i onze wetgevende m«tclu..3
k. weihans; spreekwoord e-ijk gewui-
den. Niet alleen dj rechters en advo
caten, die met verouderde wetboeken
moeten omgaan, weten daarvan mee
te praten., leder burger die eenige be
langstelling koestert in eemg onder
werp van staatszorg inoei ondervin
den. hoe op elk gvbied hij zijne
«I-iaën tot het a.l ia-noodzakelijkste
i io. icrken, wil hij kans zien nog
"jn lev«n eenige algemeen
wen---- 'iv ger .rdtelue verandering
in u- 'ge 'ag omtrent de hem ra-
i- ena. o angen aangebracht te zien.
in net ki/.l zijn de bezwaren van
heden al. '.o saam te vatten- pen Twee
de Kaïn .r, die, oai welke reden dan
ook, -.ue. meer bij machte is haar
werkkracht, en daarmee haar produc
tie, gel n-.en t/eJ te doen houden mei
de snel voortschrijdende sta&tsbo
mocair.j; een Eerste Kamer, die vrij,
wel nutteloos werk verricht; Minis
tore, ii.e onmogelijk op liet gehele
gc.» i onder hen thuis hoort,
deskundig zijnjtoencumnd wantrouwen
oneer het volk in alles wat van „hoo
g«-r iiand" géVcgckl wordt; een
groeiend onge.ooi van velen in de
vroeger zoo algemeen verheerlijkte
almacht vun den weigever
em aifc liaasl iiOouzttkéhjk, ten nun
sle VtiKiaarDum gevolg, bespotting
tui gei.iig&ciiatung van liet werk, u..i
de Kamers vernemen; verwijl van lui
heid en gebrek aan oiganisatiever
mogen aan nel aures van ministers
en departementsambtenaren. En: p-en
steno. neiging om ue regeling van
sommige belangen loc te vertrouwen
aan anderen uan den wetgever. B.v.
aan ueu rechter-, men deiu.e aan hei
suevon naar vrije ïecmspraatv. Ver
der: uan de belangengroepen zelf, we
bedoe.au de beweging voor deccntia
lisalie van wetgeving, wetgevende be
voegdheid van Arbeidsrad an, Bak
kers raden enz. Een onder symptoom:
uai mien legenwooïd'g in de wetten
slechts hot akiei-iiooozakelijkste op
neem!. cn dc finesses regelt bij besuu
ten cn ministerteele missives.
iioe nu in hal plan-iitiuuga Tromp
ai die bezwaren kunnen woldon ver
meden? Laten we vooropstellen, aat
voigens dn idee alle verder noodza-
keiiji. goaente hervormingen die in wi
dening verband aaneeusluiteii, zich
op.ossen in een enkele grondige Ear-
ziemng van de werkverdeenng t.ua-
selion 'i'weede- en Eerste Kamer en
de wijze van verkiezing van de laai-
ste.
Het beginsel zal uan zijn, dat de
Tweede Kamer als recliialreeksche
weerspiegeling van den wil van het
volk de olgeincenc beginselen aan
geeft van het regeeringsbeleid. Maar
ook niet meer dan de beginse
len, waaraan dit beleid in het alge
meen on iedere wet in liet bijzonder
moeten worden getoetst De nadere
uitwerking van de beginselen en de
daaraan beantwoordende wetten za
overgelaten worden aan dc Eerste
Kamer. Langs de lijnen door de Twee
de Kamer aangewezen, zal de Eerste
Kamer het fijnen- wetgevingswerk
mouten verrichten.
Daaruit vloeit, in het voorgedragen
stelsel eeji even ingrijpende als lo
gisch geduchte wijziging in do samen
stelling van de Eerste Kamer voort.
Tol nu too kan, zooaJs bekend, hei
ieder cogenbhk voorkomen, dat de
Eers c Kamer anders samengesteld
is, ton andere meerderheid heeft da»
de T./eede Kamer. En het zou tc veel
zijn cv., van etn rechtschc Eerste Ka
me:- te etschen de uitwerking van in
liéginsel-linksoho wetten. Daarom
moet die mogelijkheid van verschil
die ook nu meer kwaad dan goed
doel, in de toekomst voor goed weg
genomen worden. De Eerste Kamer
zal m het pion-li. 'i'. niet meer dooi
de Provinciale Staten muur door de
tweede Kamer gekozen worden en
wel op oen gionüslug van Eveiuedt
ge Vertegenwoordiging.
En in ue Eerste Kamer zal alleen
uy beu ooi en te worucn gekozen, die
krachtens aanleg oi op-eiuttig voor
riet wetgevend werk bijzonder jjc
schikt is.
De groote voordeeion van het voor
gedragen stelsel vallen terstond in
nel oog. In ooi l meer zullen we ir. de
Eerste Kamer een auuere meerder
heid vinden dan in ii&ur uit liet volk
gekozen zuster-college. Een werkelij
ke rem zal dc Eerste Kamer niet uiucr
kunnen vounen. Daarentegen zullen
zeer waarschijnlijk de verkiezingen
voor de Prov. Staten eenigermate
dat scherpe politieke karakter verlie
zen, dat hun juist, door hunne macht
als kiescollege voor de Eerste Kamer
io eigen geworden.
Maar en dii schijnt ons wel hot
allecoola/jgrijk&te de Tweede Ka-
m-.r zai vcei rustiger haar taak kun
nen volvoeren van boginsel-orgaan
der natie. Haar kostbare lijd zal niet
langor w idea opgcrloipt door het
kleine we.K, dat toch zoo tijdroovend
is. Zij zal en zij moet het karakter
van het bestuur aangewen, maar do
technici!, dc bijzonderheden, waar
voor juist groote deskundigheid ver-
eischte is overlaten aan haar eigen
Product en Geestverwant: een Eerste
Kamer, die Ook op den wil van h;t
volk rust, maar tevens Raad van Des
kundigen is, een Hooge Raad vpji
Wetgeving, waar ons burgerlijke en
strafwetgeving tegelijk met de sociale
wetten de ware verzorging zullen vin
den, die ze sinrls laftg roods zoo noo-
de kunnen missen.
Een Eerste Kamer, waar niet naai
de oogen van den kiezer behoeft te
worden gekeken, waar iemand niet
naar zijn kleur, maar naai- zijne be
kwaamhedéii zal worden beoordeeld.
Men voert ons misschien tegemoet,
dat de jongste wijziging van het Re
gieinent van Orde van de Tweede Ka
mer tegelijk met een eventueeJe decen
tralisatie van wetgeving, waarvoor
reeds een Staatscommissie is inge
steld, hetzelfde beoogen. Beoogen, ja.
Maar bereiken zullen ze dat niet, wat
wc noodig hebben. Wat echter niet
wegneemt, dat het eene het andere
niet insluit. Waar velen samenwerken
is het doel eerder bereikt. Maar wer
ken in verschillende richtingen heeft
veel kans tot versnippering van krach
ten te leiden. En dat moet vermeden
wi rden.
Noch wijziging van ecnig Regle
ment van Orde noch decentralisatie
van wetgeving zal ons burgerlijk pii
strafrecht baten. En wat wil men toch
met de Eerste Kamer anders doen?
Ziet men de noodzakelijkheid niet in
om dit college t<? hervormen?
Naar onze overtuiging behoudt het
nlan-Iletlinga Tromp liet goede dat in
ons vertegenwoordigend stelsel zit,
met uitsnijding van de wond,oplek-
liet behoudt een Tweede Kamer,
die de aïgenieene volksbelangen over
ziet en naar krachten behartigt: het
■naakt van de Eerste Kamer een nut
tig instituut. Het opent het wijdste
verschil t voor oen omvangrijke en
snelwerkende wetgeving.
Hoezeer vooral, dit laatste van
oven-wegend belang is voor ons ge
heel© volksleven, voor ons verkeer,
onzen handel, onze industrie, dat men
hl toch eindelijk algemeen moge in
zien. Daarmee zal het merkwaardige
plan zijn verwezenlijking spoedig
inden.
Mr. \V. P. EMM EN RIEDEL.
Gsfflsolield veritunrd
door
SIMON MOS.
Zij waren slachtoffers van den oor-
lC£. Niet, d%t zij een vau beiden aan
het krijgsrumoer hadd?n deelgeno
men, al dal zij gewoond hadden, mid
den in he: tooneel, of in de onmiddel-
-ijke nabijheid van den strijd; neen,
dat niet, zij waren zelfs vér van dc lu
gubere oorlogsverrichtingen geble
ven, hadden van droev ge mededcclin-
geu, omtrent ellende en ontbeering,
slechte op een eerbiedwuardigen af
stand, doormiddel van de dagbladen,
kennis gekregen.
Maar het echtpaar Makkengoed was
do dupe geworden door de veranderde
levensomstandigheden, welke die wc
reklbrand tengevolge had.. Vóór den
oorlog waren zij -in tamelijk goeden
'loen, konden netjes en fatsoenlijk,
hoewel bcscheidien loven van de cen
tjes, die ze in jaren van zongen en
toewijding, in hun zaak hadden over-
gegaord, en welke gelden 'zo belegd
badder, in obligation cn aandeelen v
groote buiteiilandsche rijken en in
Vele builen'andsclie ondernemingen.
Doch van bever'ede was de rente
van die fondsen aanmerkelijk grtnn
jiialc-n er waren er zelfs bij, die ge
lijk aau scheurpapier werden en
toen die Inzinking omgekeerd evenre
dig word aan een voortdurende stij
ging van den levensstandaard, kon 't
wel met auoers, of de inkomsten van
den heer Makkengoed moesten stelsel
matig elke maand verminderen.
Eu daar niemand zich het lot van
dit echtpaar aantrok nietwaar? dat
kon toch ook niet anders; Makken
goed was geen arbeider, niet georgani
seerd, hij ontving geen 'oon dus eek
geen verhooging of toeslag, on bij het
steuncomité kon-ie niet terecht
wijl voor hem de rijksdaalder toch ook
tot ongeveer een gulden gereduceerd
was, zocht hij naar middelen, om ter
minste ttaar.de en loopende te kunnen
blijven.
Hij was le oud geworden om aller
lei aware kal-weiön te kunnen doen,
maar wat lichte bezigheden, eenige ad
miiniistratie of zoo, eou-ie nog besl
kunnen waarnemen. Daarom pl°-ate'
hij een paar maal een advertentie,
waarin hij zich aanbood voor schrijf
werk, en hij kreeg er dadelijk an'.
woord op. zocdai-ie aanvankelijk dut
zenden adc^-rn geschreven had voor
een firma, clc- leclame wilde maken.
Maar ju. toen wag het weer afgeloo
'..en, ?n bij nader inzien leverde zulk
werk toch bitter weinig op. Hij zocht
daarom naar wat anders, en toen hij
.veer eens, de advertentie pagina door
snuffelde, viel het hem op, dat er tn
dezen t:;d van woningnood, zoovele ge
meubelde vertrekken werden gevraag-1
soiins met gebruik van keuken, door
jongenii, die wilden gaan tronw°n, of
pas getrouwd waren, en door anderen,
die, het gf-7.oek naar huizen moéde,
blijkbaar besloten dan maar geinen
beid t9 huren. Dat wa? een idee! Bil
al z'n misère had Makkengoed één
lichtpunt, dat hem veel steun gat
deze belabberde omstandigheden: iuj
woonde namelijk in z'n eigen huis,
d. vv. z. met een bescheiden hypotheek
dan. Er was dus geen op oorlogsw inst
beluste eigenaar, die hem het huis
onder z'n voeten uit kon laten verkne
pen, of die hem door aanhoudende en
onbillijke huurvcrhoógingen noodzaak
te, tc'kens de hu'.p van do huurcom-
missi-i in te rcepen. Van die soesa
was-ie af. Hi; z u dus zonder bezwaar
een gedeelte van zijn huis kunnen ver
buren, zolfs" gemeubeld, daar hij. in
dat geval, nog voldoende ruimte voor
zich cn zijn gade overhield.
De echtelieden Makkengoed bespra
'i>:en in den Ere ede liet geval, wikten
en wogen, schatten de voor en na
doelen en kwamen tot de slolscm da;
het wei te doen was. Wanneer zij lui
konden krijgen, d'e den boei berieden
twee kamers en suite met een serre
voor eon lamelijiken prijs wilden
huren, dan zouden zij in een je ar zoo
veel aau huur hebben verdiend, dat zi;i
hun tekort aan inkomsten woer een
weinig konden dekteen Zelf hun wo
ning aanbieden deden zij niet, doch zij
wachten totdat iemand per annonce
verzocht; een gemeubeld gedeelte ven
een huis, met gebruik vau keuken".
Daar schreef do heer Makkengoed
op en toen bleek hot, dat de aanvra
gers go1 rouwd waren, betrekkelijk nog
jonge menschen; hij een handelsreizi
ger, an zij een piano-onderwijzeres,
die slechts twee kinderen hadden, cn
jongeii en een meisje, alleraardigste
kinderen, gelijk mijnheer vertelde. De
familie was van een andere plaats
gekomen, hflddon d^aar hun meubilair
bij een kennis gelaten, daar hier toch
geen woning lo vindien zou zijn, en
wenschtc nu de gemeubelde vertrek
ken te hnren.
Toen mou het over den prijs enz.
eens was, werd besloten dat de familie
op proef, een maand de beneden-suite
met serre en gebruik van kouken zon
hebben, wnarna met wederzljdsch
goedvinden "de kamers voor een jaar
zouden wonden verhuurd en daarna
het contract opgemaakt.
Het echtpaar Makkengoed was kin
dertóa» en kon zich mot de z'-t- cn
slaapkamer boven alleszins behelpen.
De andere twee slaapkamers bleven
beschikbaar voor de famil-c bonetien.
Zoó watot beider genoegen de z.iok
in der minne geschikt en ree,is don
\o!geisien dug kwamen do nieuwe be-
v-onors de kamers betrekken, als ba
gage slechte een paai- onnoozelc kof
fers meevoerend. Er bleek al dadelijk
een klein misverstand opgehelderd t
moeien worden. Zij brachten namelijk
niet twee, doch vier kinderen
mede; weliswaar hadden zij zolf maai
twee kiuderm, doch de twee anderen
hadden zij ter verzorging a urgeno
men, waarvoor rij een geldelijke ver-
goedhlg kregen. Wanneer dit ech'et
den heer Moku ugoed van te voren be
1 kond was geweest, had hij er nog wel
c-{H6 over go.lacht, dio familie in hu
to nemen. Hij was ten ecnenmale
goon kinderen gewend, het zou hem
erg vreemd zijn en veel drukte geven.
Toch, in de eerst© dagen, liepen de
zaken uitmuntend, de „familie bene
een" zooais de nieuw© bewoners ge
makskalve werden aangeduid, schei-1
de welwillendheid en besrheiderJic
zelf te zijn, de kinderen waren enge
'ien van liefheid. Doch dat ydillischc
leventje duurde twee volle dagen
maar ouk niet langer.
Toer, bleek de „familie beneden"
'en volle ingeburgerd, en de kinderen
allesbehalve Hef, ordelijk en gehoor
zaam to zijn Zij waren voor dag cn
'laUw wakker en schreeuwden dan hel
hflele huls bij elkaar, zoodot Makken
goed genoodzaakt wae veeg op t.
Pt aan, ökur het slapen na zes uur oeri
onmogelijkheid was. Ook middags
kon Je travc man geen uiltje kuuppbn,
gelijk z'n gewoonte was, na hei diner,
aangezien u© kinderen den gthcolen
dag in huis verïoefdeu, daar ven
schoolgaan nog geen werk was ge-
maaki. Zy eneeihen dan bij vcorkeai
krijgeitje, waarbij ze als wik'en draaf
den door de gang, en vandaar naar
•te (kamer en serre en omgekeerd; or
wel ze speelden „Indicntje" waarbij ze
ouder woest gekrijs, op elkander los
stormde», gewapend met wandelstok
l>e en regenschermen, ui» deti stiui
daard genomen. Dat zij met zulke, uit
•!en aarc. voor kinderen in huis min
der gó\veii6chtc f-poile-.jes, allicht iets
Mnver gooiden, is alleszins begrijl>•,
'ijlk. en d.'i er dan lichtelijk een klei
'.'igfheid gob roken wordt ,ligt natuur-
ijilc voot de hand.
Het was gelukkig mooi weer in die
dagen, e» mijnheer Makkengoed, ern
liefhebber vau wandelen, kon althans
/..jn woning, zijji ©>gen iiaard oiitvlie
•'.ene want het moet al dadelijk ge
lOTielatcerd woiden, dat <je goeie man
zich in zijn eigen huis ate ecu vreemd
gevoede.
Het gemeube.d verliureu I.-Iook toch
ook eenige nadoelen te bezitten, waar
zij aarivanlielijk niet zoozeer op gelet
badder,. Dat kwaan, helaas! meer er.
meer aan het licht. A!s mijnheer Mak
kor/goed dos morgens aan het outbijt
zijn ochtendblad wilde inz'en, dat
was jaren 200 z'n gewoonte geworden,
waar-Lc zoo moeilijk buiten kun, dan
b'ock het, da; - mijnheer henede»" hot
tuist onderhanden had. Hy zou hel
maar even door'oopen alvorens op reis
te igjaan en toen mijnheer boven hel.
na verloop van nog oen uurtje. 110a
eens voorzichtig waagde oin z'n eigen
blad tc durven vragen, kreeg nij <0:
antwoord, dat ..mijnheer beneden iie-,
bij vergtee-ing bij zich gestoken en me
degenomen had.
Toer. mijnheer Makkengoed- eenige
dagen later een visite moest maken,
tin ae lucht iet-of-wat betrokken
rehear, en hij daarom zijn nieuwe pa
■rapluie zon meenemen, was deze uit
een standaard veidwenen,w»aiop voor
Makkengoed het oude ding overbleef,
<iat-ie aiie-en bij zich nam, wanneer hu
boodschapper, deed.
's Avonds bleek, dat „mijnheer be
ueden het nieuwe regonecherm hu 1
meegenomen. Joch het bij vergissing,
zeker doordat het weer zoo muoi ge
kleven was, in een zékere stad. ergens
had late» s'aan. „Maar dat kwam w
ei orde beweerde hij, de volgende
woek zou hi; die plaats weor bezoe
icon
Wanuoer „mevrouw beneden" een
boodschap ging doen, leende zij even
de fiets vau mevrouw Makkengoed,
daar dit rijwiel toch in de gang stond
„Mijnheer beneden" vond het zoo
'•naangenaaio, dat je fiets van mijn
heer Makkengoed niet in zoo danige-n
.-taal was, om er fatsoenlijk op te rij
ten; de banden waren veei te slecht
wanneer die in orde waren zou hij
met z'n vrouw 's avonds eens een
Tochtje kunnen maken naar omliggen
de gemeenten.
Daar de „familie benoden" niet in 't
bezit was van pannen, ketels en aïidc-
KOukengere', böeek ook het gezamenlijk
gebruiken van de keukon tot eenige
moeilijklHX-cn aanleiding tc geven.
Wanneer mevrouw Makkengoed water
voor de thee wilde koken, we-dou
jutet de jrroenton van „mevrouw bene
ilen" gestoofd, zoodat de een noodza
kelijk. op de ander moest wachten,
doch dank zij dc goedige inrchikke
üjkheid dei familie Makkengoed,
kwam alles toch voor elkaar. Je moet
nu eenmaal wat door de vingers zien.
wanneer je je verlrekkc-n gemeubeld
verhuurd h>'b'..
Daarom mopperden do duelled en
Mok kei. go cd 11 iel; zij verdragen go
ouldig «1c tallcoze kleine kwelUug n
cn verloteTijkliodenwelke iij v
'dagelijks mooetcr. ondergaan, "to'dal
ook ze.fs dc mots e vörd: .agzanu
'.nonscll leuslotto zijn goedertierend
held b' ijkt te ovorachatten.
Na verloop van drie weken kondei:
globaal genomen, de volgende feiten
worden gebo&Kstaufd:
Mynheer Makkengoed kon zijn kran-
•en en tijdschriften slechts- :nzien, als
.mijnheer beneden" geen tijj had
gehad die tc lezen, en anders ze nit
per ougeiuk had meegenomen; een
splinternieuwe parapluis was zoek;
de banden van de fiets van inevn
waren lek, .terwijl drie spaken in hei
voorwie! waren afgeknapt; het g
•-omfoor in de keukon was vernield, en
ue gootöieen verstopt; twee pannen e»
een ketel waren lek gesprongen; het
gaskonsje met ballon in de gang, had
liet afgelegd; op het axmiii6!e,- tapijt
1» de voo."stuto zaten teervlekken; het
zoontje had twee draadnagel® in de
piano geslagen, om er zijn school
lasoh aan np t^ kunnen hangen; het
Jochie:tje had oen pracht van e»r.
i.angp'nnt (anpara^us) jn de serre
geknip'., rrm met <Je ranken haar hoed
e versieren, een terra-cotta beptd was
■mgolorpen en te pletter gevalten; vr n
.iet' in .bruikleen gegeven servies, wa
ren twee dekschalen en drie border,
trebroken; een groote mat glazen ruil
;n de vestibule was genekt, p,^n star.
daardwerk, rne' p'alen van flustava
Doré, wap met inkt bek'ad-, uit oen
pano n.hiire warén bladen muz5ek
^eecheur.ï- op het lichte notenhout va"
het buffet waren met zwart po*lood
poppetjes geteckend; in een taf"' was
•net ?en mos geoneden, cn vin alle
-*enren waren de sleutels weg dam
'adklen de kinderen mee gespee'd -
terwijl ze de sleutelgaten m"t korstjes
brood hadder. dichtgestopt.
In he'. midJon der vierde week ha.'
mijnheer beneden" laten verzoeken
c-m eeu onderhoud met mijnlieer Mak
i.engoitl
Dit had op do boven zitkamer
plaats
F.ijk u eens, begon „mijnlieer be
neden'-, ecu groot vel papier uit ,!en
binnenzak van zijn colbertje hatenrj
zooals u Ijokeno zal zijn is de vierde
week van onze vOor'.oopige verbiuteui-
weldra ten e nde, daarom ben ik hier
me: hei, contract... ik moet 11 zogger..
de woning staat ine wel aan... de ka
iiierszijn zeer geriefelijk... aangenaam
gelegen... goed gemeubileerd. 'k kan
niet and erg zoggen... dus ga ik er gc
- eel mee nc-'-oord die vertrekken te hu
ren... voor een Jaar dan., voorloopig..
Ie prijs is bil'iik... 'k kan niet anders
eggen... c-n daarom,.., gQ ik op uw
voorstel in.,.
Z.h>, antwoordde de heer Mat
kengw.I ijzig kalm. waarna hij een
paar stevige n.aion aan zijn pijp deed,
was dat uw plan?Hm! Nou... d-.m
kan ik u meedf.eln, dat ik mijn ka
merg »ie; langer weusch le verhuren...
ik ?-a] op uw voorstel niet ingaan...
Hoe'... Wat? waren de verschrik
te vrayor, vau „inijnhee. l^neden",
•naar u... iniinheer-MakVengoedq
lie....
Die beu ik! viel do kr-mers ver
'huua-dor in, en ik ben ocwerke'ijk
mak en-goed, maar ik bon nog ni-"
gfk! Ik verhuur niets mier... en u
zult mo 'u givot plezier doen, zoo
•poodig mogeHjk t© vertrekken
Ja, dan zaj ik genoodzaakt
2ijn
H°en te ge an, precies... c-n we'.
00 gauw als bot maar ecnigszine
kan.
Dat ging echter nog niet zoo ee
makkelijk. Daar liepen nog volle vee:
■:ieo dagen overheen; toen was 't ver
moede 1 ijk nog net gelukt, als mijn
heer Makkengoed niet op het idee was
•gekomen, cm den gasmeter af
"raaien en den sleutel weg te bergen
Toer dc -.familie beneden" "In.ÏPÜn
was afgetrokken en de heer Makk?n
goed weer in d cerre z'n eigen serre
een kopje thee zat te drinken, ze:
hij tot zijn echtpenoote, die d-uk be
rig was de pot.oot)krassen van hel
(buffet te wrijven: ,.da's ééns, vrouw!
maar nooit, weer!"
Sprlpraatjs
SPORT TER BESTRIJDING DER
CRIMINALITEIT.
Reeds eenige keeren hebben we in
deze rubriek het opricliten van steeds
meer openbare speelplaatsen voor de
jeugd bepleit, omdat we daarin een
heilzaam middel zager, om de toene-
jende straatschenderij te bestrijden.
Iemand, aau wiens oordeel veei
■aarde gehecht mag woeden de lieer
Tli. M. Roest van l.imburg. do beken
de Ams.erdamse-he hoofacommissar s
an politie, heefl in „Het .grensge
bied van t oud Recht" eemg- cijfers
epubheeerd over de criminaliteit tc
Amsterdam gedurende de oorlogsja
ren, die met alleen :.an du:cie-l,jfti.ei<|
niets te wenschen overlaten, im-.ar
ook voinomen passen in het kaü vau
de aitikeitjes, die over deze- ,-.iaik
getchieweii hebben.
Uit ton der tabellen, die de heer
Roest van Limburg bij zijn artiriei ge
voegd iiteft, blijkt, dat hei aantal
processen-verbaal wc—eiis sti aatsciien-
uerij voor kinderen »n 10 tot 10 jaar
bedroeg m
ibid337
l'JU
liilo5ü2
19 lo
191 7ÓÜ9
191 8311
De schrijver zegt, uat deze stails-
i.ek een verblijdiJid beeld geeft van
ecu volgens ve en ópecifiek Neder-
inrictech kwaad, en vervolgt dan
„Na een auii'vankeiyae sllJb'»K ai*
gevolg van de plotselinge wegroeping
van vaders em onderwijzers door de
mobilisatie daalt h»t cijfer der straat
schenderij gestadig en zelis vr.) st^ik.
Ik verklaar die daling, haast het al
gemeen-weerstand-biedend en legcne-
eerend vermogen der samenleving te
genover iiaar bedreigende invloed-n,
rijwel geheel uit de meerdere be
moeienis met het kind, die in de laat
ste jaren te Amsterdam valt waar te
nemen. Elk jaar neemt het aantal
openbare speeltuinen toe Het is merk
waardig hoe in de volkswijken spoe
dig zulk een speeltuin wordt een mid
delpunt van buurtverkeer en vereni
gingsleven op hot gebied var. kinhw-
bemoeienis. Men organiseert f'^s'jes
on uitvoeringen op bet speelterrein;
ineai maakt uitstapjes op 'de Zoiitia^
en in de vacanue, richt kinder
clubs op allerlei gebied op, enz. De
jpliuiLsmn krijgen zoo kaïgzomer
land gelijk, dze altijd zeiden- méér
apeelgeicgvsilieid, méér bemoeien a
met het kind, en de baldadiglieid zai
vanzelf verminderen'
Tot zoover de hoer Roest van Lim
burg.
Inuerdaad is hen een voi-Leugend ver
schijnsel, dat de cverheid steeds meer
blijser geeft, don goeden weg op
ie wiilen door daadwerkelijke belang
stelling n 'cic lichamelijke opvoeding
van he; kind te loonei). Geluk'ki? blijtt
de gemeente Haarlem in dezen niet
achter; dat heef; zij bewezen door
■n hoor Warnier tot inspecteur voor
lichamelijke opvoeding te benoe
men.
Wij verwachten èn van deze belang
stelling èn van de benoeming veel
gunstige resuilaten en zullen ka.'m af
wachten wat er in onze stad, d e op
velerlei terrein zulk een goed klin
kenden naam heeft verworven, op dit
gebied verricht zal wonden.
HET VOETBALPROGRAMMA
VOOR MORGEN.
Eindelijk aan den Sehoterweg weer
eens een wedstrijd, die klinkt als een
Idok- Haarlem—Blauw Wit. Er is
pas één wedstrijd op het terrein der
roodbroeken gespeeld, maar deze lie
gen Qu-ck) vermocht niet de geest-T
drif; te verwekken, die bijv. de we et
st rijd H. F. C.—Ajax teweeg bracht.
Maar nu komt het eterke Blauw Wit,
mei wier krachten wel terdege reke
ning gehouden mag worden. En toch,
we weten niet hoe liet komt. vreèsten
we mot-gen aan do .lan Gijzenvaarx
geen nederlaag. Van Haarlem zijn we
gewend dat zij juist te2en de sterkste
lubs haar boste krarhten ontp'ooit;
dat hebben o.a Ajax, Sparta en II. V.
V. ondorvonden. Één" ding zal evenwel
•enschelijk zijn, namelijk, dat inen
zich van de medewerking van Brtukel
'n de voorhoede verzekert. Deze spe
er werki zeer verdienetüj-k met Mar-
t.n Houtkooper samen, wat i» de
oorhoede van Haarlem waarlijk geen
overbodige weelde genoemd kan wor
den. Bovendien beschikken deze twee
spelers over een flink schot. Wanneer
de Haarlemmers 101 de laatste n^jnuul
toe goed volhouden idat is noodig,
want Blauw Wit doet dit óók altijd!),
durven we voorspellen, dat de 1 wee
kostbare puntjes niet naar Amsler-
meegonoinen worden. Met genoe
gen zuilen we dan morgenavond
Haarlem op de zevende trede van cmze
competitie ladder plaatsen.
Aan publeke be langs teling zal het
natuurlijk niet ontbreken, zoowel niet
•an Haarlenische ate van Amsterdani
che zijde; de fietsclub van Blauw W it
organiseert, namelijk ter gelegenheid
dezen wedstrijd een fietstocht
Haarlem. Dat wordt een goeqe
dag voor den penningmeester vun
Haarlem; hopen wjj óók voor haar
supporters.
H. F. C. hopen we ook twee treden
licoger te zien klimmen, maar dat zal
haar waarlijk niet zoo gemakkelijk
vallen, want zij moe; naar II. V. V.,
den leeuw van Wassenaar die tot nog
blijkbaar goedig aan het domme
len is, maar, ecninaaJ ontwaak:, lot
alles in staat is. Als H. F. C. echter
hetzelfde enthousiasme speelt;,
waarmede- zij zich Zondag j.l. Ajax
het lijf hield zien wij niet in,
rom onze blauwwitte» niet mei ue
nvinning naar de Spaarneetad
terug zouden keeren. Waaiechijnlyk
zijn ditmaal R. Kaars Sijpesteyn. Jan
Laan eu Jacques Fraucken weer van
de part.ij, zoodat er tenminste ook de
noodige Liciiaaniskracht kan ontwik
L -12--
1:111
sa
iibLabiiösitóuKiivüliër
DE GES"'!-J' sNIS VAN DEN
VOORVADER VAN DEN ROODEN
PIMPERNEL.
Vü'JdS Olv' /V,
45)
Dut zal allebei gebeuren, zei Be-
resteyu plechtig. Uw daden en
woorden stempelen u tot een heer cn
eenmaal zult ge sterven, zooals ge
geleefd hebt. Ik heb u gezegd, de vei
ligheid van mijn dochter is mij een
fortuin waard. Ik sta bekend als een
i-jjk man. Ik heb uitgebreide zaken
en ik heb eeu nullioon gulden liggen
bij den beroemden Amsterdamschcn
1 juwelier Bergansius. De helft van dat
geld zal u overhandigd worden met
mijn groote dankbaarheid ais u mijn
dochter bevrijdt ui: de handen van
dc boosdoeners.
Als ik in loven mag blijven, zei
Diogenes onverstoorbaar, zonder ook
maar een spier te vort rei; ken, dun
breng ik uw dochter zoo gauw mo-
gelijk.
Maar dat leunt ge toch niet al
leen doen begon Bercstcyii, die
weifel-
Wal wilt
weer- begon le
ge aanvangen?
Dal is mijn geheim, ze'. Dioge
nes kalm, als ik mijn plannen ver
leide, zouden ze veei kans hebben tc
mislukken.
Dat is waar; maar vergeet niet,
dat mijn angst dagelijks grooter
wordt tot hij mij eindelijk ten grave
sleepi.
Dat zal ik niet vergoten, maai
de boosdoeners zijn mij vierentwintig
uux voor. 11; zoi misschien ver moe
ten reizen eer ik hun spoor gevon
den lieb.
Mu*r u zult toch niet alleen
gaan? U zult torii vrienden meene
men om u te helpen. Die zeewolven
zijn bekend om hun wreedheid. Mis
schien zijn zij talrijker dan ge denkt...
Dan is dc taal; des te moeilijker,
zei Diogenes met zijn raadselachtige»
lach, des te grooler zal mijn vol
doening zijn.
Maar al hebt go geen bloedver
wanten, gc hebt toch vrienden? drong
Beresteyn aan.
Twee trouwe bondgenooten en
mijn zwaard, dat nog het trouwste is
vau allen.
Laat ik u vast ruim voorzien van
geld.
NLot vóór ik het verdiend licb.
U hem. even trotscli u'e ridder
lijk, mijnheer!
Ik smeek u, prijs mij niet. Zucht
naar gold is nnjn eeuigè drijfveer,
l)al geloof ik niet, zei Beresteyn,
terwijl hij opstond om heen te gaan.
Laat ik u dit zeggen, door uw
woorden, door uwe hccle pereoon,
heb! ge me weer hoop gegeven. Er is
iets. dat me zegl, dat 1'.; u vertrouwen
kan en dat go slagen zult. Zonder
familie kan een man tot aanzien ko
men door zijn eigen verdiensten; i
staal, op uw gezicht te lezen, dat gij
een van die mannen zijt. Als een half
milMoen gulden op die manier ver
diend wordt, kunt ge u moten met
de bestem van het land, en cr is geen
vader-, die niet trotscli zou zijn op
zoo 11 zoon, voegde hij c niet zonder
bijbedoeling bij.
Toen scnudde hij Diogenes harte)ijk
de hand. Hij was een ander man, dan
die arme doyr verdriet gebroken grijs
aard, die een paar uur geleden dc
herberg was binnen gekomen.
Zijn vrienden gaven den jongen
man dc hand en zeiden hem allerlei
vleiends. Hij hoorde T in stilte aan,
alleen zijn oogen schitterden vroo
lijk.
De burgers verlieten nu een voor
ee-u de herberg, liet was bitter koud
en liet begon weef te sneeuwen. Ze
trokken hun pelzen om zich heen,
maar hun hoeden hielden ze nog in
de hand, ze aarzelden om Diogenes
den rug toe te keeren toep zij weg
gingen. Ze hadden een gevoel, alsof
ze afscheid namen van een groot man.
Eerst toen dc zware eiken deur
achter hen was dicht gevallen en Dio
genes alleen met Hals iir de herberg
achterbleef, kon hij zijn lang inge
houden vroolijkheid lucht geven, ir
viel neer op den eersten a*n besten
stoei.
Ha, ha! riep liij cn barstte In
een luid gelach uil. Zijn'groote li
chaam schokte en de tranen liepen
hem over d,e wangen. lleb je ooit
zoo iels gehoord! Hals, wat heb je
een prachtig avontuur ojj touw gezet.
Daar moet een flesch wijn op staan!
Frans Hals begreep in de verste
verte niet, waarom deze onderneming
zoozeer Diogeneslachlust opwekte.
Maai van Diogenes kon jo alles
verw achten. Bij de meest ernstige
ahjicclrgenheden barstte hij in lachen
uit.
XXIIL
Een spion uit het kamp.
Ga mee naar mijn huis, Nico-
lacs. Ik heb goed nieuws voor je en
waarom zal jc hier in liet openbaar
je woede toonen?
Stoutènburg, die uit de hei-borg
kwam, vond Beresteyn op on neer
loopende in do Houtstraat als een
brieschonde leeuw.
Die vervloekte kerel! Die schurk,
die smeerlap, sisic hij door zijn up
eikaar geklemde tanden. Ik zal niet
rusten vóór ik hem eerst in zijn ge
zicht geslagen en dan gedood hebt.
Hij liet zich door Stoutènburg mee-
troonea naar liet kleine huis waar
deze woonde. Geen van beidt n sprak
een woord, ze waren wuarschijm
beiden even verontwaardigd, een stille
woede die des'te verterender is, om
dat ze niet tot uiting komt.
Stoutènburg ging hem vóór, de
trap op naar een kleine kamer aan
den achterkant van het huis. Kr was
geen licht op en Nicolaes, die den weg
niet kende, stommelde naar boven,
vlak achter zijn vriend aan. Deze had
de deur van zijn kamer epen gedaan,
liier wierp een kaars, die op tafel
stond, een zwak hclit om zich heen.
De kamor was eenvoudig, maar net
jes gemeubeld; er stonden een ledi
kant, met gordijnen, een tafel en eeni
ge stoelen.
Op een van deze zal ecu ma», die
doodmoe scheen. Zijn ellebogen rust
ten op de tafel en zijn gezicht was
verborgen in zijn armen. Zijn kleeren
waren nut en stoffig; leege kop
cn een paar leege borden stonden
voor hem. Op de tafel lagen verder
een bonten muts en een paar schaat
sen. Toen de deur open ging cn de
twee mannen binnenkwamen, hief hij
zijn hoofd en toen hij Stoutènburg
zag, stond hij haastig op.
Blij' maar zitje», Jan, zei StOU-
tenburg, je zult wel zoo moe zijn
als eer. hond. Heli je genoeg te eten
tn te drinken gehad?
Ja, donk u. heer, zei Jan en nu
ik wat gerust heb, ben ik ook niet
meer zoo moe
-- Blijf zitten, bei haalde Stoutèn
burg mo nadruk. en Jy ook. Nico-
Ines, voegde hij er bij, terwijl hij zijn
vriend een stoel aanbood. L.aut Ik
jc eens vertellen welk nieuws Jan
heeft meegebracht Het zal Je voor het
oogenb'.il; je zeer gerechtvaardigde
woede doen vergeten.
Hij ging naar een kabinet, da; in
den hoek van de kumer stond en
kreeg e: een flesch en «ine tinnen
kroezen uit. 'Toen schoot hy nog een
stoel vlak by de tafel éh ging zitten.
Jaji heeft, begon hij, zich lot
Beresteyn wendend, het kamp te
Sprang vier dagen geleden verluwn.
Hij heeft steeds doorgereisd over be
vroren rivieren cn kanalen en lueld
alleen 's nachts hall. Voor het nieuws
dat hy meebrengt, za! de brenger van
zulke goed.- tijding ruim beloond wor
den. ik moet jc zeggen, dat Jan met
hart cn zul van onze paftij is. Hij
haat den Sladhoudei even vurig al?
ik. Is liet nut Jan?
(We
>lcd.)
