DeiacnensieKavaiier
iuiteÉiésli Qvsrzichi
TVL'ËEDb BLAD.
Doaderiag 30 Gctoiier 1119
Een oud ooriisei over dsn
tx-neizer.
De aangekondigde •procedure tegen
ex-keizer Wilhelm en het onderzoek
van do Duitschei enquête-commissie
hebben den burger van Doorn weer
in liet midden puin der aandacht ge-
pljuist. 'k Vind hei daarom wel merk
waardig om eens een oud oordeel over
Wilhelm ii in herinnering te bren
gen, dat 'k «lezer «lagen Ln de serie
Min Mannen en Vrouwen van Be-
teekenls", eva uitgave der Haarlem-
Bfihe fa. ïjo.-niU Willenk vond. Rn 't zal
daaruit ken dat ook «reeds voor
ruim 25 jaar verschillend werd geoor
deeld over den toen nog zeer jongen
keizer maar ook, dat de oordeelvellin
gen weinig ver''''lillen van die van
beden.
W as Henriet e van der Mey, die
in ue serie van 1892 een karakterschets
van don toen v er jaar aan 't bewind
si inden votst trnoht'e te geven.
IC:.i der merkwaardigste spelin
gen van het lot is wel, dat Wilhelm
voii liohenzollern, die eerst den naam
van Fr.lz heeft gedragen, oore.pronke-
I ijk .wel bestemd is geweest, om een
militaire rol le spelen. De kroonprins
vni. Duitschland, Friedrich Wilhelm
en zijn Engelsche vrouw lieten zich
bij do opvoeding hunner kinderen lei-
d'-n door den wensch om bij de prin
sen meer belangstelling voor het
burgerlijke en poh.ieke leven te wek
ken, dan de no.gung voor hun mili
um beroep te sterk te ontwikkelen.
Vooral de liberale Engelsche moeder
kwam met dit opvoedingssysteem in
boising mei de llohenzollern-iraditie,
d e uit eiken mannelijken spruit vóór
«lies een flink en uitstekend soldaat
wil maken. Trots hei tegenstreven van
den ouden keizer en van Bismarck
ze non óe ouders hun wi] door en zen
den Priii6 Wilhelm en zijn broeder
n.iar het gymnasium van Kassei. Op
school gaf de toekomstige troonopvol
ger geen blijk van bijzondoren aanleg;
iets geniaals ontdekten zijiu leermees
ters niet n hem, wel roemden zij zijn
buitengewonon ijver. De 18-jarige
prins verliet in 1877 na 3 jaren ver
blijf aan het gymnasium, met een
v len-l diploma bet gymnasium. Va
ii'- 17 examinandi was Wilhelm no.
10. Bleef hij op het punt van weten
schappelijke vorder ngen nog beneden
het gemiddelde,, onder de drie leerlin
gen. wien wegens vlijt en goed ge
drag een medaille werd uitgereikt,
behoorde do prins.
Hij kenmerkte zich ook door een
bu 11 en gewoon volhardingsvermogen,
zoozeer, dat hij ondanks het geboorte-
gebrek aan zijn linker-arm, welke 4
c.M. korter is dan de rechter en een
misvormde, geheel kracbtelooze hand
met mismaakte viaaeis heeft, een on-
vi'r-ch-okken cavalerist is geworden-
li" linkerhand moet hij zelfs met
behulp van zijin rechterhand ter plaat
s.- brengen, waar hij die hebben wit.
F ten kan hij alleen niet behulp van
clii kunstig samengestelde mes en
vork, die Lu elkaar sluiten. Dit gebrek
lm male hem in zijn jeugd onbeholpen
en verlegen.
bciieiieji de factoren voor een mili"
t.nre ontwikkeling dus allerminst bij
pruig Wilhelm aanwezig, ihet Holten'
zolien.bioed verloochende zich niet, en
zijn verblijf tc Potsdam en aan de uni
versiteit te Bonn, waar hij in druk
verkeer was met de officiereu van het
garnizoen, droeg veel bij tot zijn ont
wikkeling in militairen zin. De
schrijfster van de schets herinnert er
aan, dat ook toentertijd, omstreeks
1880 zich onder het jongere geslacht
dier dagen in Pruisen een bijna
kwajongensachtige chauvinistische
aanmatiging en lust naar veroverin
gen openbaarde, gewekt door de ge
lukkig gevoerde Deensehe, Oosienrijik-
Bche en Fransche oorlogen.
Wordt Wilhelm thans als een lief
hebend echtgenoot geprezen, in. het
begin wag do verhouding tot zijn
vrouw niet van de inuigste. Ook hier
was bet een politieke echtverbintenis,
omdat Bismarck ter consolideering
van het Rijk de vroeger weerbarstige
Duitsche vorsten door persoonlijke'
banden met do dynastie der Hollen'
eotlerns Wenscl)te te verbinden, waar
om het huwelijk tusscKen prins "Wil
helm en prinses Augusta Victoria van
Slees wijk Holstein werd tot stand ge
bracht. Aan troepenmanoeuvres, pa
rarles en jachtpartijen schonk de jon
ge echlgeuoot dian ook meer aan
dacht dan aan de stille genoegens van
den liuiselijken haard.
L-'eaaïliieton
de geschiedenis van den
yoonvAUEit van den rooden
pimpernel,
door
baronesse orczy,
55) i
Patz en zijn vwuw bleken vol me
delijden te zijn met de arme jonk
vrouw oil Diogenes wenschte zich zen
'geluk, dat hij haai- het geld had ont-
Tiomon, want zij zou geen moeite ge-
Jhod hebben het vriendelijke echtpaar
,om te koopen om haar tc helpen naar
huis te ontvluchten.
Hij droomde den lxeelon nacht van
haar; haar stem klonk in zijn ooren
boven het huilen van den wind uit
die dc ramen van het gebouw deed
rammelen. In zijn droom beschimpte
zc hem en streed met hem, slingerde
beleediging op beleediging naar zijn
hoofd, maar hij was stevig vastge
bonden en hij had een prop in ziju
mond en kon zich niet tegen haar
beleedigingem verdedigen, noch haar
smeekbeden afweren. Hij deed wan
hopige pogingen de prop uit zijn
mond to trekken, want hij wilde haar
zeggen, dat hij zijn hart niet aan
paar verloren had en zich van al haar
ellende niets aantrok.
Zijn vader, keizer FrictWcb, heeft'
maar drie maanden geregeerd. Voor
hij oj) den troon kwam was hel a! ze-
kor, dat hij uan een ongeneeslijke
kwaal leed. Het schijnt zelfs dat,men
niet geschroomd heeft, den toenmali-
gen kroonprins priedrich te bewegen,
afstand te doen van zijn aanspraken
op den troon ten behoeve van prins
Wilhelm. Welk aandeel de tegenwoor
dige ex-kcizcr toen heeft genomen aan
deze meedoogoii'-ooze handelwijze te
genover zijn vader, Kal men waar
schijnlijk nimmer weten, aldus merkt
de schrijfster op, maar voor niemand,
was het een geheim, dat er in d'ie
dagen van zware beproeving en bitter
verdriet verwijdering was ontstaan
tusschen oudei's en kind.
Toen keizer Friedrich overleed
treurden al'cn, in en buiten het Duit
sche llijk, dm vertrouwen stelden in
net humane karakter van dien vore!
een waafliorg za
gen voor het behoud van den vrede.
Friedrich viol buiten het gewone ka
der der Hohenaollerns, doch Wil-
helm's troonsbestijging werd met
wantrouwen begroet. Men weet niet
veel meer van hom _,dau dat hij met
hart en ziel soldaat was eu zich gedu
lende de laatste weken van het leven
ns vacht» onledig hield met revues
en exercitiën.
Niet in zijn voordeel pleitten ook de
verhalen, die er gingen omtrent de in
triges tegen zijn vaders troonsbcslij"
ging en omtrent de groot aanmatiging
en onbescheidenheid, waarmee prins
Wilhelm aan het sterfbed van zijn va
der was opgetreden tegenover zijn
moeder, die met ongeëvenaarde toe
wijding en zellverioociieaing ne rech
ten van haa reebtgeuoot tegenover
diens vijanuen veiaeuigde. Ook niet,
dal prins Wtlhe.m bescherming ver
ieeno© aan den hofprediker Stöcker,
die over des keizers Friedrichs ziekte
schreef als over een vreese.ijke l>e-
stralfing van den zieken vorst, die,
•naai- lnj hoopte aan dions ziel onder
werping en aan diens geweten rust
zou brengen.
Men vreesde in den prins vooral zijn
strijdlustig karakter. Was hij niet
door den veldmaarschalk Wrongel bij
zijn geboorte aangekondigd als een
flinke rekruut?
Wilhelm zeit trachtte die gedachte
Le bestrijden. ,,God beware mij voor
zulk een misdadige lichtzinnigheid'
zei hij, doelende op de beschuldiging
van het koesteren van oorlogszuch
tige gedachten, in bet begin van löss.
maar iiij liet cr op volgen: „Ik ben
so.daat, en alk-. Brandenburgers zijn
scfldaten" en hij eindigde met den
kreet, die Europa 30 jaar in onrust
heeft gehouden: „Wij Brandenbur
gers (laiter geworden Duitschers) vree
zen God on niemand anders op de
wereld." In 't zelfde jaar had zijn
troonsbestijging plaats en weer was
Wilhélms eerste daad een van krijgs-
zuchtigen aard: „Zoo behooren ook
wij bij elkander, ik en het leger, zoo
zijn wij voor elkander geboren, en zoo
wüilen wij ook ten allen tijde ver-
eenigd blijven'klonk liet in zijn eer-
sie proclamatie.
Eerst een paar dagen later volgde
echter ook een proclamatie „Aan
mijn volk", waarin hij mol hartelijke
liefde en kinderlijken córbied hulde
bracht aan do nagedachtenis van kei
zer Friedrich.
„Dc dril-sergeant", aldus Mej. Van
der Mey, „was dus ook voor men-
schelijke aandoeningen vatbaar".
In drt geschrift en in redevoeringen
in den Rijksdag van dit jaar, beloofde
de jonge Keizer den vrede te b'scher
men. „Een trouw vorst en een trouw
volk". In deze woorden lag een
schoone belofie voor de toekomst; dc
snoevende loon van den soldaat uit
de proclamatie had plaats gemaald
voor den ernst van den. man. die zich
bewust was, welke last eir op zijn
schouders rustte. En aan de arbeiders
van de Vulcan", die liem een krans
aanboden, verzekerde hij: „Het is de
eerste lauwertak die mij geschonken
wordt; ik verblijd mij er over, dat het
een lauwer des vredes is".
Maar de schrijfster wijst meteen
op de tegenstelling: „Vrede, vrede!"
roept hij met luider stemme en het is
zijn ideaal het Duitsclio Rijk in een
gewapend kamp te herscheppen; ieder
onderdaan is hem eest soldaat en de
hoogste burgerdeugd schijnt hem «le
discipline. Spreekt hij tot zijn volk,
het is op den tcon van den ser
geant-instructeur, die zijn recruten
laat exerceeren".
Dat dit oordeel niet te hard i6, blijkt,
wanneer Keizer Wilhelm twee maan
den, nadat hij den troon besteeg de
Frankfort a/d. Oder verklaarde: „Dat
wij liever al onze 18 armee-corpsen en
42.000.000 inwoners op het slagveld
laten liggen, dan dat wij een enkelen
steen, van dat wat mijn vader en
Prins Friedrich Karl hebben ver
worven, afstaan".
Niet mindc-r liet hij in 1890 do
XXVII.
Voort n aar Rotterdam.
Hij zag haai' pas toen zij 's mor
gens uit den molen kwam en in de
slede stapte, die voor dc deur wacht
te.
De dooi was niet hevig genoeg ge
weest en had ook niet lang genoeg
geduurd om het dikke sneeuwkleeu
op den weg to doen smelten. De beste
en snelste manier van reizen zou ui
alle geval voor de eerste uren nog per
slede zijn; de nog af te leggen mijlen
tusschen Koudekerk en Rotterdam
konden gemakkelijk in dien dag afge
legd worden, mits de tocht vroeg be
gon en er geen lange' halten voor
maaltijden zouden gehouden worden.
Diogenes luid liet vertrek op zeven
uur bepaald. Een somher licht rooü
en grijs schijnsel hing over het mot
sneeuw bedekte landschap; verder bij
den horizon werd de lucht helderder,
ilij zond vrouw Patz naar boven om
de jonkvrouw zijn plannen voor den
dag mede te deden en haar te vragen
of zij daarmee instemde.
Vrouw Patz kwam terug met de
boodschap, dat de jonkvrouw gereea
was te vertrokken, wanneer hc-t haar
bevolen werd en dat zij verder aan
alle orders zou gehoorzamen.
En zoo zag Diogenes Gilda uil de
deur van den molen komen, ter.vi'
hij ter zijde was «aan stuan. Zij bleef
Óen oogenblik st.il wachten lot de sle-
krijgsfronipcf echettteren Hij een V
zoek aan Koningsbergen: „Zou het bij
Goda raadsbesluit mij /.ijn 'opgelegd
zoo sprak do keizer daar mijn
huid te mouten verweren cn^cje gren
zen van mijn land te verdedigen, zoo
zal het zwaard van Oost-Pruisen niet
miinder scherp treffen, dan liet in
1870 deed". In do periode, waarin de
schets het aanzijn verkreeg, waren
«le verontrustende indrukken omtrent
zijn ooriogszuchtigheid merkbaar ver
bleekt. Niettemin, voegt «Je schrijf
ster er asm toe, blijft twijfel in de
harten, want dc jonge keizer is in
velerlei opzicht zoo onberekenbaar,
dat men mot weet, of hij het volgend
oogenblik niet zal verstoren, wat hij
«boeven tot stand bracht. Wie staat
oi' ons borg vöoir, dat een man met
zoo sterke imRUisies niet morgen
plotseling een ander droombeeld ver
volgt en met even veel geestdrift den
oorlog verheerlijkt, als thans den
vrede!"
Bekend is de plotselinge ommekeer
in de houding, die de keizer aannam
togen zijn loeraar in dc politiek Von
Bismarck. Uit die dagen is 't volgend
ooirdeöl van den ijzörën Kanselier.
„Ik beklaag den jongen man; hij is
gelijk aan een jongen dashond, die
tegen alles blaft, alles aanpakt en
eindigt met in de kamer, waar hij
zich bevindt, alles, zelfs dc grootste
voorwerpen, overhoop tc halen".
Vóór den val Von Bismarck was
echter alles koek-en-ei tusschen vorst
en kanselier, zelfs gingen zij samen in
demonstratieve minachting voor de
nagedachtenis van Keizer Friedrich.
Een van do e orale Kegoeringsdadei'
van Wilhelm was den Engelscuen ge
neesheer, die tot liet lamst hel ver
trouwen van Keizer Friedrich luid
geiiad, op ue smartelijkste wijze weg
ie jagen. Aan het iievcüngsverbliji
van uczeu Keizer te Potsdam en dooi
hem 1'riednchakron gcuoopi, werd
urel vertoon de oude naam hergeven,
.vlet buitengewone huldebetuigingen
werd de oud-iuinister on Puttka-
tner, door Keizer 1' riedricii ontsla
gen, weer in eere hersteld. Zoo gaan
zij samen, nog in 1889 hoopt W ilhelm,
„dat hem de trouwe beproefde raad
van den grijzen staatsman bij zijn
mceuevoi en verantwoordelijk heér-
scheiberoep nog lang zal bewaard
blijven
Wisselvallig is beerschcrsgunst. Het
„laag" van 1SS9 duurde omstreeks één
jaar, wam in 1890 krijgt Wilhelm zelf
neiging om Bismarckje te spelen en de
ijzeren kanselier werd er het slachtoffer
van. De naaste aanleiding tot den val
van Von Bismarck is zijn oppositie te
gen de mildere opvattingen, die keizer
Wilhelm had van de oplossing van het
arbeidersvraagstuk. De kanselier om
schreef de aanleiding tot zijn val aldus.
„De keizer met zijn goed hart is het ge
voelen toegedaan, dat men de socialis
ten met zachte maatregelen, met goed
heid moet behandelen. Lk ben van een
lijnrecht tegenovergesteld gevoelen."
Wilhelm had inderdaad, voor dien tijd,
zeer moderne opvattingen over het so
ciale vraagstuk en zelden heeft dc daad
van een monarch zulk een opzien ge
wekt als deze rescripten van Wilhelm.
Van den Iroon zeiven hoorde men thans
verkondigen, dat de oorzaken van hei
sociale euvel niet worden weggenomen
door de daaruit voortvloeiende rcvolu-
tionnaire verschijnselen met geweld ie
onderdrukken, maar dat dc arbeiders
recht hadden zich over hun toestand te
beklagen cn dat een nauwkeurig cn
grondig onderzoek naar de tusschen
werkgevers en werklieden bestaande ge
schillen een dringende vereischte was.
Vol geestdrift juichte men den „Ar-
beiicrkaiscr" toe. Voor het eerst sedert
Wilhelm de kroon droeg, mengden zich
in de algemeene verbazing over zijn
handelingen achting en waardeering.
Zijn tegenstanders noemden hem
echter smalend „een socialistisch kei
zer". Is het niet eigenaardig in deze
dagen vau dc Washingtonsche Arbei-
dersconfercntie, te lezen, dat Von Bis
marck in 1890 zulk ccn internationale
conferentie voorsloeg, omdat hij meea-
de, dat een internationale regeling niet
mogelijk was en de conferentie dus een
rem zou worden voor de humane, arbei-
dersgezinde opvattingen van zijn jeug
digen meester. Kardinaal Manning ge
waagde cr van „lk houd deze keizer
lijke daad voor de wijste cn waardig
ste, die door een souvercin van onzen
tijd bedreven is."
Evenwel, Wilhelm zou de autocraat
niet zijn, als hij niet op zeer eigenaar
dige wijze telkens ingreep. Zoo getuig
de de „socialistische" keizer van de
stakers in Westfalen „De arbeiders
hebben op mij een gunstigen indruk ge
maakt zij hebben niets gemeen mei
de sociaal-democraten."
Wisselende stemmingen vindt men,
telkens bij den Keizer. Hij dient het'
ieene oogenblik een scherpe ferechtw ij
zing toe aan de werkgevers, bet andere
krijgen dc arbeidets er van langs en
heeft dc Keizer niets anders dan lof voor
de werkgevers.
Allerzonderlingst trad de Keizer soms
op. Met pronlcerigen bluf van een par
venu stofte hij op zijn builenlandsckc
reizen, waarbij hij, naar hij zeide, tot
behoud van den vrede en het welzijn
van het vaderland, zijn gezondheid op
het spel zette. Grenzelooze aanmatiging
ae naderbij Kwam. Zij zag er teer uil
dian morgen en Jraar gelaat leek hem
magerder toe en heel bleek, oniii
door de bonten kap, die zij over lie'
hoofd droog. Een paar seconden huig
was het lioin alsof zij haastig- rond
keek, inct gefronsd voorhoofd, zoe
kend en bijna angstig, alsof zij ver -
wachtte 011 ooit vreesde iemand of
iets te zien.
Het volgend oogenblik scheen hel
alsof haar gelaat opklaarde en Dio
genes meende zelfs, maar hij kan
zich vergist hebben, dat een zuclit van
verlichting haar ontsnapte.
Toen stapte zij in de slede en Maria
volgde haar snel.
Pythagoras en Socrates hadden de
strengste orders gekegen, omtrent
hun gedrag tegenover de twee vrou
wen en Diogenes zag met voldoening,
dat zijn broeders-pltilosofen hun best
deden het haar zoo gemakkelijk mo
gelijk te maken met een paai' kussens,
den vorigen dag in Leiden gekocht, en
de warme dekens uit Haarlem, die zij
zorgvuldig over haar voeten spreid
den. Maria deed waardig en hooghar
tig haar beet om de twee schurken te
beletten hun plicht to doen, maar
haar trots was snel gebroken en be
vend van koude was zij bereid genoeg,
Pythagoras toe te staan een dikke
paardendeken over haar knieën te
loggen.
Ec-riïe<», cogeiib'.ikko» daarna zette
de kleine stoet zich in beweging 011
cr. nerveuze laatdunkendheid spreidde
bij ten luun. Op den dag van de Rijks-
dagverkiczingen alarmeert hij het gc-
hceïc Jlcrhjnschc garnizoen, welk
machtsvertoon niet naliet ccn pijnlijken
indruk op de „viije" rijksburgers .e
maken. „Au cinein Kaiserwort soil man
nicht (Ir e hen und dcutcln" zei hij te
gen dc Bremer kooplieden, mar hoe dik
wijls zijn dc outaciischc Keizerwoordcn
juist verdraaid cn verzacht moeten
worden! Een andermaal sprak hij te Dus-
seldorf „Eén slechts is heer en mees
ter in hei land, dat ben ik, geen ander
zal ik dulden." „Die my weder-
staan, vermorzel ik," zei bij een ander
maal.
Mej. Van der Mey vindt een idealis-
tischen trek in zijn karakter: een intelli
gent man, geen genie. Zijn bedoelingen
zijn goed, maar alles moet van boven
af gegeven en als een weldaad aanvaard
worden. De schrijfster herinnert ook
aan zijn rustelooze buiicnlandsche rei
zen en noemt hem ten slotte „een raal-
sel". Persoonlijk is hij geen oortogs-
zuchtig vorst, maar zijn zenuwachtige,
rustelooze persoonlijkheid, ce onbere
kenbaarheid van diens karakter zijn
dubbel oorzaak voor de bezorgdheid en
spanning der volkeren.
De schrijfster besluit met de volgen
de vragen, waarpver de wereldgeschie
denis thans aan hel rechten is „Zal
keizer Wilhelm eenmaal de Groote hee-
ten? Zal hij in dc wereldgeschiedenis
den naam dragen Vader zijns volks.
Wilhelm de Rechtvaardige, de Hervor
mer? Zal men hem noemen den Zieuer
op den Troon of den Neurasthenicus?"
Incidenten in de Cuitsche
Nationals Verga •ring.
Woensdagmiddag kwam het in de
Nat Vergadering tol heftige toone»
len. Minister Noske, die zich spe
ciaal tegen de conservatieven keorue,
kon soms minuten lang niet voort
gaan.
In verband met het verbieden van
couranten sprak Noske in zeer iw-
keurenden zin over liet an li-semiet 1-
sclie Deutsche Woeltonblatt en de
Deutsche Zeitung.
„Het is eigenaardig (zoo zei mi
nister NoskeJ dat de heer von Grüfc
en een deel der rechtsche pers een
blad in bescherming nemen, dat een
zoo eerlijk man als den rijkspresi-
dant op onwaardige wijze door het
slijk sleurt. Om die reden evenwel
ben ik niet tegen hel blad opgetre
den, maar omdat het de troepen tot
verzet tegen don president en de re
geering tracht over te halen".
Noske citeerde uit de D. Ztg. out
dit nader te bewijzen en werd daar
bij herhaaldelijk geïnterrumpeerd.
Hij herinnerde aan de brochure,
die op de drukkerij dar D. 'iageszlg.
net bclit 2;ig. Het hoofdbestuur dm
D ui t ch.-N alt on a>\e partij ontkende
destijds, dat het ook maar het min
ste daarmee had uit to staan. Grafe
vej-kJaarde zelfs, dat Ue Jastgover
aan het bestuur volkomen onbekend
was. Deze is den minister onbekend
bekend (geroep: hoort, hoort!) Vobr
mij ligt de origineele opdracht aan
de drukkerij. Het is de directeur-ge
neraal van landbouw Dr. Kapp-
(Stcrrmach tig geroep van: „hoort"
links en in het centrum, lawaai
rechts). Kapp is voorzitter van het
provinciaal bestuur der partij en dus
ook wellicht van het hoofdbestuur
^stormachtig geroep rechts'; „neenl"
gelach links). In elk geval is Dr.
Kapp de steunpilaar dezer partij.
„In den huidigen toestand kan
men met sentimentaliteit geen poli
taek bewind voeren. Het rijk wordt
ernstiger bedreigd dan ooit tijdens
den oorlog. Wanneer hot wel en wee
van 60 miilioen racmsclien- op het
spel staan, kan men de absolute vrij
heid niet, gedoogen, wil niet het ge
heels volk te gronde gaan (geroep;
hoort, hoort! rechts en bij de 011-
afh., instemming bij de meerderheid).
Ik heb thans een bevel onderteek end,
waarin dit tot uiting komt Hoe klei
ner de troop is, des te hardar mc«
hij worden aangepakt. Ik zal iedere
poging tot opstand van rechts op
dezelfde wij zo behandelen als derge
lijke ondernemingen van links. Het
Duitsche volk moet weer vasten
grond onder de voeten krijgen.
Vervolgens sprak rijksminister,
Dr. David, in gelijken zin. Ook bij
richtte zich tegen v. Grafe en diens
geestverwanten, aan wie hij de in
eenstorting van Duitschland verweet.
Dustsohiana on Rus'and.
De Duitsche minister Hermann
AfiiMer verklaarde in een interview
betreffende d© blokkade van Rusland,
dat de Duitsche regeering Ln elk geval
wèigex't de mede-veraniwoorac 1 ijKitcia
voor eon dergelijke politiek jegens
Rusland op zich te nemen.
Het Duitsche grondbeginsel is, zich
niet te mengen in de biunenlandsche
aangelegenheden van andere landen.
der vroolijke afscheidsgroeten van
den molenaar- en zijn vrouw, die bei
den vriendelijk cn gedienstig waren
tot het laatst toe.
De stevig© boer, die dc leidsels
hield, zette zijn paarden in flinkcn
draf toen zij den open, breeden weg
bereikten, en de drie philosofen reden"
op een kiemen afstand daar achter,
gereed om dadelijk nader te komen,
wanneer een landlooper of struikroo-
ver de 6lede zou willen aanvallen.
Diogenes zag Gilda nog slechts een
paar maal dien dag een kort oogen
blik; eens tc Zegwaard, waar gegoten
werd, toen te Zevenhuizen en Hille-
gersberg waar mannen en paarden
rustéa moestem. Zij scheen hem niet
op te merken, terwijl zij snel in en
uit. de kleine woningen trad, waar
Pythagoras of Socrates haar- vol eer
bied heen geleidden. Zij sprak geen
woord tot die edele heeren bij deze
gelegenheid en evenmin vroeg zij om
hall te houden of weer te vertrek
ken.
Zij was echter vriendelijk tegen al
len, die haar bedienden op do pleis
terplaatsen, de dorpsbewoners of mo
lenaars, die haai' melk en brood
brachten en bij elk vertrek moest Dio
genes luisteren naar de loftuitingen
op de schoont- jonkvrouw en haar
lief, treurig gelaat.
Zij scheen zich van zijn bestaan
niet meer bewust I11 Zevenhuizen,
toen zij naar de slede ging, si end Dio-
Dirft&chlar.'d wenschf bij 3e toepassing1
v&j} dit beginsel volkomen vvederkee-
righeid ejj daarom maakt 't zoolang
met beslistheid leger, het bolsjewisme
'ront waar het tracht op Duitsch ge
bied door te dringen en (le ontwikke
ling der Diiitsch© revolutie te be
Invloeden. Maar dc Duitsche regeering
heeft geen aanleiding om ln den strijd
tusschen dc Russische partijen onder"
ILng in te grijpen.
Verder betoogde de minister nog,
dat het zelfbeschikkingsrecht der vo<'
ken geheel erkend moet worden ook
waar hét Rusland geld.
Nog meer onthuüllncon.
De VOii'Würts publccoit-bijzonderhe
den met betrekking tot de gebcurlc-
nissen op 'J en 10 November 1318. Ll
Onafhankelijke Sociaaldemocraat
ilaase keerde den 9en des avonds 11
ivtei terug. Bij besprekingen op den
;0en des morgens boden de meerde
iieLüsscciaLislcn den onafhankelijk-so-
ciaal democraten aan, dat zij allen,
een kabinet zouden vormen en de
meerdoriioidssoclaüatein zouden hun
dan geen moeilijkheden iri don weg
leggen, doch loyaal ondersteunen,
in tusschen c-chlor kwamen nauwkeu
riger berichten binnen omtrent de
zware wapenstilstandsvoorwaarden,
waarop de onafhankelijk scciaabde-
mocratcn verklaarden, dat de situ
toen te moeilijk was geworden, dan
dal zij alleen de vorming van ccn
Kabinet op zich konden nemen. Toon
ivwam het bekende compromis u>
stand met bezetting van de belang
rijkste posten dooi do beide sociaal
democratische partijen.
De Vorw&rls tracht hierdoor aan
'.e toonen, dat het dikwijls herhaalde
verwijt van de OnafnaJikej'ijkoii tegen
de Mcoriierhenissoriahsteu, als zou
den zij enKei „nuiznies&er" van o-
revoluuo zijn, onjuist is, daar de 011-
afhaiikeiijó sociaul-democrulen 111 et-
beslissende uren Jtet volkomen ut han
den hadden hel getieeie regcenngsbe
stuur tot zich le trekken, dit. echter
zelfs weigerden, ln de Vorwarts toont
Friodit-ich Stampfer uit hst geschrift
van den radicalen Hamburgschan
Communisten lei der Heinrich Laulfen-
berg: Tusschen de eerste en de tweede
revolutie, de bekentenis aan, dat de
overwinning van het communisme
voor Duitschland ten minste tijdelijk
slechts vermeerdering van de ellende
met zich moest brengen. Lauffcnberg
geeft toe, dat ook de revolutions 1
regeering groote hoevee'Jaede.n kolen
en levensmiddelen niet kon verschaf-
ion. Het eerste gevolg van de com
munistische overwinning zou dus
voor Duitschland hongersnood z«jn,
tot een afschrikkend voorbeeld voor
net eslet sciie proletariaat, dat uooi
zulk een ontwikkeling in Duitschlanu
voor een we&iersche opstanumg in
den zin van wereldrevolutie geen
geestdrift kan worden gewekt De
communisten zouden van Duitschlanu
eiti tweede Hongarije maken. Vooi
dit lot is Duitsch.-and slechts door de
sterke sociaal-democratie in Januari
1919 bewaard gebleven.
Arbeidsconflicten In Amerikc
Als men afgaat op hetgeen de pers
schreef zoo zegt de correspondent
van de „Times" le Washington
dan bestaat de mogohjltlieid dat de
Vereenigde Staiten aan den vooravond
van een industrieelen chaos slaan. De
mogelijkheid van eon algemeene
spoorwegstaking wordt ernstig be
sproken. Nieuwe Houtpleinen van
bolsjewisten en extremisten zijn ont
dekt. Gompers kondigt een bijeen
komst aart, die volgens velen wel
eens zou kunnen leiden U>t de vorming
van eon „triple alliantie" van de in
dustrieel© vakvereenigingende spoor-
wegwerkensbanden en (ie boeren, en
die wel eens even machtig zou kun
nen worden ais de driebond in Enge
land.
De bedoelde bijeenkomst zal wor
den bijgewoond door cle afgevaardig
den vaat '112 vakvereenigingen, bo-
hoorende tot de Arbeiderefixleralie,
von de spoorwegwerkejrsbonden en
waarschijnlijk ook door vertégenwoor
digere van de arbeidersvereenigingen
van Canada.
Van de medewei lung dei- boeren
is men nog inert zekormaat deze is
alüerminst uitgesloten, daar ook tij
hun eigen grieven hebben tégen liet
kapitaal en eenige hunner leiders het
denkbeeld van een samengaan met
den arbeid prop ageer en.
De bijeenroeping dezer vergadering,
in ver-band gebracht met de woorden
die Gompers sprak toen hij de indus-
trieeie conferentie veniet, dal „de
tijd zou komen waarop de werkgevers
blijde zouden zijn de werknemers te
spreken over erkenning hunner vak
vereenigingen', veroorzaakt allervvege
onrust.
De toestand laat zich te ernstiger
aanzien nu de mijnwerkers geen ge
hoor hebben gegeven aan den oproep
van Wilson, maar de staking den len
November zaj uitbreken.
gcues vlak bij haar toen zij voorbij j
ging. Hij was bovendien zeker, dal
zij hem gezien had, want zij keek
strak in de richting waar hij stond,
met zijn hoed in de hand gereed om
op to stijgen, wanneer zij gemakke
lijk gezeten zou zijn. Het was in het
vroege" middaguur en weer bitter
koud geworden. Zij voelde zeker, aai
het weer was gaan vriezen, want zij
rilde en trok de kap dichter over
haar gelaat.
De wegen waren moeilijk begaan
baar geweest in het begin van den
dag, bedekt door de half gesmolten
sneeuw, maar nu ivas de oppervlakte
weer bevroren en hel spoor was glad
ais ijs en zeer moeilijk voor de paar
den.
Men kwam slechts langzaam voor
uit, de mannen en paarden waren
vermoeid en de avond beg«on snel le
vallen, toen ten laatste de spits van
den Roiterdamschen kerktoren dit den
mist te voorschijn kwam.
Diogenes reed nu evenals in Leiden
en Zegwaard vooruit; hij wilde het
huis van Ben Lsaje bereiken vóór de
anderen en dezein von de komst van
jonkvrouw Beresteyn verwittigen. De
kleine stad met haar ingewikkeld net
van nauwe straten, doorkruist van
grachten, maakte geen grootschen in
druk. Diogenes dacht er over hoe de
jonkvrouw haar zou vinden: z-j zou
zeker nieuwsgierig zijn of liier haar
reis tot een eind zou komen of dat
!E«n arbcideorisls in Spsnfe
Terwijl het iuihraterie vec-1 doi-t om
door evolutie <ic sociale crisic. in de
goede banen le leiden, heeft het syn
dicaat der patroon;; op ccn congres
te Barcelona besloten tot een maatre
gel, welke tot ernstige gebeurtenis-
Ben kan leiden.
O p 4 Nov. z 0 1 voor geheel
Spanje <1 C uitsluiting
worden toegepast. Een dele
gatie van werkgevers heeft «Jen mi
nister van binnenlandsché zaken dit
besluit meegedeeld.
In c«i officieuse nota zet liet pa
troons-syndicaai uiteen, dat deze hou
ding i» aangenomen tengevolge van
den varderfftlijken invloed van ecu
ki'.eln gedeelte van liet proletariaat,
waardoor alle nuttige arbeid onmo
gelijk wordt gemankt. Do workge-
vere schrijven dezen slaat van zaken
toe aan den invloed van een groep
leiders, die bet gemunt hebben op de
ineenstorting van bet sociale gebouw
in Spanje. De patroons vertrouwen,
dat de goedgezinde arbeidcrêklass©
zich bij hen zal aansluiten «i zich
logen degenen, dl© streven naar ue
vernietiging van de nationale indus
trie, zal keeren.
lntusschen bestaat hoop, dat de
regeering erin zal slagen om de door
voering van dc aangekondigde uit
buiting te voorkomen.
De minister van binnenlandsche za
ken heeft verklaard;
„Het besluit van de werkgevers
draagt in de gegeven omstandigheden
alle kenmerken van een uitdaging
aan de arbeiderakbisse. Ik vermeen,
dat de patroons de eersten moeien
zijn om samen te werken met de
i-egeoring in het streven naar har
monie en vrede, die de overgroo'.e
meerderheid van het land wenecltcn
„El "Sol" publiceert een lang ar ti
kel van den ieider tier B&reelonee&clte
syndicalisten, Angel Pest aria. waarin
deze verklaart, dat het besluit van
den patroonsbond een confjict uit
lokt, heuveik het tugemeen beluug
raakt, waardoor de weerstand der
syndicalisten op dc proef zal worden
gestold en wellicht een minisleriee.e
crisis wordt veroorzaakt, welke lei
den kan tot terugkeer tot hel stelsel
van onderdrukking en geweld.
Tenslotte verktaurt Angel Feslana,
dat de arbeidersklasse haar kaiinte
niet zal verliezen en het bewijs zal
leveren, dat de werkgevers op den
verkeerden weg zijn.
Verspreid nieuws
DE HERVORMING VAN DEN SE
NAAT IN BELGIë. De Senaatscom
missie,! welke belast is met het onder
zoek naar de middelen lot bervoriuiug
van den Senaat, beeft haar werkzaam
heden voltooid, cn zal haar rappor:
eerstdaags het licht doen zien.
De „lndépendance Beige" heeft een
en ander over de wijze van samenstel
ling van den nieuwen Senaat gchoordv
In de toekomst zullen de kiczera n.l.
rechtstreeks twee derden van de leden
van den Senaat kiezen. Voor hen zal
het algemeen kiesrecht gelden, doch
niet iedereen zal verkiesbaar zijn. Dc
gekozenen moeten personen zijn, welke
bewijzen van „groote capaciteiten" ten
bate van den Staat hebben gegeven,
b.v. voormalige hooge ambtenaren,
.magistraten, opper-officieren, rectoren,
joud-Karnerledea, industrieelen
1 Het overige derde gedeelte der Se
natoren zal door den Senaat zelf 'wor
den gekozen.
HET KOLENGEBREK IN FRANK
RIJK. Ruim een dertigtal fabtieken
in het Noorder-depariement ziju geslo
ten, zooals wij reeds mededeelden, we
gens gebrek aan kolen en giondstof-
fcn. Deze toestand wordt geweien aan
de regeering, die reeds dezen zomer
door cic K. v. K. is gewaarschuwd voor
den huidigen toestand.
Ook tc Parijs worden dc klachten over
het beleid van minister Loucheur (i&-
tusschcn candidaat gesteld in het Noor-
dcx-deparicmem!) veelvuldiger. De
hoofdstad n.l. heeft totaal gebrek aan
kolen. Zelfs, zoo meldt een blad, is
door onikooperij geen kelder meer mei
de vurig begeetde brandstoffen tc vul
len.
DE KRIJGSGEVANGENEN. De
Duitsche Rijksregeemig deed te Pa
rijs opnieuw voorstellen, teneinde de
Li-rtigzending der Duitsche krir-'s^-v
vangenen te bespoedigen.
DE UITLEVERING VAN LEVIEN.
Uil Berlijn wordt aan 't Hbld. ge
seind Met betrekking tot den in Wee-
ncn gearresteerden bolsjewist di. Le-
vien stelt dc Oostcnrijkschc regeering,
die dc uitlevering wcnschi te vermijden,
zich op het standpunt, dat niet Beieren,
doch slechts het Duitsche rijk dc uitle
vering zou kunnen verlangen.
DE OOSTZEEBLOKKADE. Naar
thans pas bekend is geworden, worden
ook de kleine Duitsche zeilschepen.
„Eliui" en „jade", die vóór de afkon
diging der Oosizee-blokkade van l'iu-
land naar Nederland onderweg waren,
door de geallieerde zeestrijdkrachtcD
vastgehouden.
liet slechts een pleisterplaats op dcc
langen weg zou blijken.
Ben lsaje scheen een man van be-
teekenis te zijn in Rotterdam, want
toen hij een voorbijganger naar do
woning vroeg, was men terstond be-
retil hem inlichtingen le geven.
Toen hij dan ook den hein aange
geven weg precies gevolgd had, be
vond hij ach in het begin van een
smalle straat, zoo nauw, dat het hem
toescheen, dat hij slechts zijn been
behoefde uit te strekken out met den
voet de muien aan den overkant te
raken. Voor een man te paard leek
do straat onbegaanbaar. Hij waö in
twijfel wat vorder te dooit. De ver
lichting bestond uit twee lantaarns,
een aan hot begin en een aan het
einde; geeat levendie ziel was te be
kennen. Dicht bij waar hij zijn paard
dead stil houden op den boek der
straat was met groote letters „lier-
berg" geschreven, duidelijk zicht
baar door een lamp die er boven
brandde; 't was als een uitnoodiging
tot den vermoeiden reiziger om bin
nen te treden en onze pltilosoof was
er de man niet naar zoo iets af te
slaan. Hij steeg af, gaf zijn paard
over in de hoede van een staljongen
en begaf zich naar cle gelagkamer;
vermoeid en dorstig dronk hij haastig
een goed glas rijnwijn, en vroeg te
gelijker-tijd nog eenige inlichtingen
omtrent het huis van Ben lsaje.
(Worift vervolgd.)
