EiiiieÉnriscliÖvsrziclit
Van hel Politieke Tour-
nooiveld.
Rechtszaken
De moord op Dirk van
Leeuwen.
ütadsniouws
Het Tocneel
in Rusland.
Over den toestond te Petersburg
geeft de „Morgen Post" een relaas
van den Hnssischen luitenant Knor-
riifg, die met een vliegtuig uit de
8t ui wist te ontsnappen. Zelfs de
matrozen, die de heerschappij in de
sta duitoefenen, slagen er niet in zich
een stuk brood of haring te verschaf
fen. De overige bevolking, ook wan
neer zij over ruime geldmiddelen be
schikt. is aan den vreesaijken hon
ger prijs gegeven. De bevolking lijdt
ontzettend gebrek aan stookmateri-
aal. Al wat maar brandbaar is, is
opgebruikt. Zelfs de houten huizen
van de arbeiders en het h'outen straat-
plaveisel Is in de kachels verstookL
De arbeiders, die hierdoor van hun
woningen beroofd zijn. worden in de
leeg -taande paleizen van Pe
tersburg ondergebracht. Een ei
genlijk zakenleven is er in het geheel
niet, afgezien van eenigen sluikhan
del. Het eenige verkeersmiddel zijn
de electrische trams; de paarden van
de huur-rijtuigen heeft men geslacht
DE BLOKKADE TECEN RUSLAND.
De onder-minister vaa buitenlaad-
sche zaken verklaarde in het Engelsclie
Lagerhuis dat dc maatregelen in de
Bnltische landen genomen, alhoewel alle
bewoners van Rusland met de hardhe
den eener blokkade treffende, inder
daad geen wettige blokkade vormden.
De Manchester Guardian", deze uit
lating besprekende, zegt in een hoofd
artikel „wij hebben nooit de Bolsje
wistische regeering den oorlog ver
klaard, wij hebben nooit dc blokkade
formeel aangekondigd, nooit de neutra
len er van verwittigd dat er zoo iets als
een blokkade bestond. In de nota aan
de neutralen waarin wij hun om hulp
vragen om dit beslag leggen op ver
schillende schepen te kunnen handha
ven, noemen wij het woord blokkade
cie*.. In de gelijkluidende nota aan
Duitschland gericht, spreken we alleen
van een cconomiscben druk. Toch zet
ten we niet alleen de scheepvaart der
Bolsjcwiki in dc Baliische landen stop,
maar eveneens belemmeren wij de neu
trale schepen dc vaart naar de have i~
der Bolsjcwiki, een daad aartoe wij,
gelijk nu wordt toegegeven, geen - i-
kelen steun vinden in het Vólkern-ht
cn waarmee we slechts de neuira-
len kunnen hinderen, dank zij onze
grootcre macht e door schending van
dc wetten.
„Wc hooren niet veel van de meening
der neutrak landen, daar deze klein en
2wak 2>jn cn wij na den oorlog nog
machtig zijn. Wat niet wegneemt da: zij
genoodzaakt worden zich te onderwer
pen aan dc overmac' onzer- vloot, die
er zelfs niet over denkt haar geweldda
den met ccn beroep op de wet, te tra.i-
ten te rechtvaardigen."
Duitschland heeft thans geantwoord
op het verzoek van de Entente om
mee te doen aan de blokkade van
Rusland.
O.a. wordt gezegd:
„De Duitsche regoaring heeft steeds
door woorden en daden bewezen, dat
e.ij zich ten volle bewust is van het
groote gevaar dat uit het bolsjewisme
voortvloeit voor het geestelijk en eco
nomisch leven van alle volken. De
Duitsche regeering heeft in haar ei
gen land niet onaanzienlijke com
munistische bewegingen aanschouwd
en deze met succes bestreden. Zij
was daardoor m de gelegenheid er
varingen op te doen over de oorzaken
en de verbreiding van de bolsjewis
tische denkbeelden, op grond waar
Van zij liet ziclr tot plicht rekent er
op te wijzen, dat haar de maatrege
len, die de geassocieerde en gealli
eerde regeeringen voorstellen, niet in
overeenstemming lijken met het be
oogde doe! liet Duitsche volk heeft
in de laatste jaren met de verschrik-
lijke gevolgen van de hongerblokkade
i:i hun vollen omvang kennis ge
maakt, liet weet. dat daardoor kin
deren en grijsuards, vrouwen en zie
ken. die aan de oorlogvoering geen
deel hebben, op de gruwelijkste wij
ze hebben geileden; bet weet ook, dat
de blokkade een ontbindend gevolg
geluid heeft op het begrip van mijn
én dijn en de anarchistische stroo-
nungen heeft aangewakkerd in plaats
van ze in to perken. Het staat te
weezen, dat deze ervaring ook Mn
Rusland zal worden opgedaan. Dwang
van buiten geldt in Rusland steeds
voor een uiting van de reactie, die.
liaur men weet, door de democrati
sche aVimentem nog meer gevreesd
wordt daTl het bolsjewisme. Zoo wor
den juist de democratische elementen,
die het krachtigste element zijn in
den strijd togen het bolsjewisme, op
een dwaalspoor gebracht en afge
schrikt. De anti-bolsjewistische stroo
mingen, die dieper hebben ingevre
ten in de arbeiderskringen, dan van
binten af beschouwd het geval lijkt,
zuilen niet versterkt worden door een
economische afsnijding, maai' veeleer
door het vooruitzicht op spoedige
hulp voor het lamgeslagen economi
sche leven van het volk. Alleen de
hernieuwing van de voor een rustig
herstel van Europa zoo noodzakelijke
aanraking met andere volken biedt
kans op een aansluiting van het Rus
sische politieke leven bij de Europee-
•cho democratie. Daarbij komt, dat.
zoowel volgons de algemeene volken
rechtelijke beginselen. als volgens de
grondslagen van den toekomstige»
volkenbond, in dit geval de voorwaar
den, die een economische blokkade
wettigen, niet gegeven zïin.
Op al deze gronden blijft de Duit
sche regeering vasthouden aan haar
politiek om niet lusschenbeide te ko
men in de binnenlandsche aangelegen
heden van Rusland, welke politiek zij
niet alleen principieel juist acht, maat
die ook. naar baar meening, hei beste
aan hei doel beantwoordt. Hierin brengt
hei feit. dat het deelnemen van Duitsch
land aan den maatregel, dien de geal
lieerde en geassocieerde mogendheden
voornemens zijn ie nemen, onder deze
omstandigheden ternauwernood eenige
politieke of economische beteekenis
zou hebben omdat Rusland ter zee
door de geallieerde en geassocieerde
mogendheden wordt geblokkeerd en :e
land na het sluiten van den vrede geen
gemeenschappelijke grens meer hebben
zal geen verandering, De Duitsche
regeering is bereid deel te nemen aan
een bespreking nopens de betrokken
vraagstukken, van welker groote betee
kenis in algemeen politiek op'zicht zij
ten volle is overtuigd. Zij *al gaarne
meewerken aan alle maatregelen, die
baar doelmatig voorkomen om het ge
meenschappelijk doel, de bescherming
tegen het bolsjewisme, te bereiken. Dc
Duitsche regeering mag echter niet
nalaten om cc ernstig de aandacht op te
vestigen, dat een samenwerking tus
schen de verschillende mogendheden al
leen dan vruchten kan dragen als naast
de erkenning van het gemeenschappe
lijk belang ook wederzijdsch elkanders
rechten eerlijk worden eerbiedigd. Dat
dit in de bedoeling zou liggen kan ech
ter nauwelijks worden verondersteld,
zoolang de geallieerde en geassocieerde
mogendheden hel oorbaar achten om
terzelfder tijd, dat zij van Duitschland
eischen, dat het aan de blokkade van
Rusland deel zai nemen, blokkadernaat-
tegelen af te kondigen jegens de Dui:-
sche kust en Duitsche schepen."
Verder is nog door de Duitsche re
geering een nota aan de Entente gezon
den, waarin er tegen geprotesteerd
wordt dat de Duitsche visschers thans
verhinderd worden hun beroep uit te
oefenen. i$ooo man worden daardoor
getroffen. Bovendien wordt de voedsel
voorziening in Duitschland daardoor
ernstig geschaad. Loslaling van alle op
gebrachte Duitsche schepen wordt ge
vraagd.
't Vredesverdrag en de
lersehe quaeaiSe.
De Londensche correspondent van
de „Manchester Guardian" zegt dat
Donor Law zoide den datum der vol
komen ratificatie van het vredesver
drag, en dus van het tol standkomen
van den vrede, niet te verwachten
vóór de tweede of derde maand van
het volgende jaar. Lord Hugh merk
te op, dat dus nu ook de datum
waarop de oude home-rule-wet (van
1014) automatisch van kracht wordt,
later zal aanbreken dan iemand had
verwacht, zoodat der regeering in de
aanstaande parlementszitting vol
doende tijd wordt gelaten om een
nieuwe horne-rule-wet te concipieeren
en voor te stollen.
Verspreid nieuws
DE ONRUST IN DE ARBEIDERS-
WERELD IN AMERIKA.
De Petit Parisien verneemt uit Ame
rika, dat Amerika met de grootste ar
beidersbeweging wordt bedreigd, als
men ooit heeft beleefd. De staalarbei-
dets cn dc mijnwerkers zullen zich bij
de staking aansluiten, wanneer hun
eischen niet worden ingewilligd. Bin
nen 4 dagen zullen in de Vereenigde
Staten 2 miliioen arbeiders staken, in
dien de geschillen tusschen de werkne
mers en de werkgevers niet zijn opge
lost.
DE INTERNATIONALE STAKINCS-
EN REVOLUTIE-BEWEGING.
Uit Parijs wordt gemeld, dat begin
November een internationale stakings-
en revolutiebeweging in alle landen zal
uitbreken, in Frankrijk zijn de voorbe
reidingen reeds getroffen.
DE STAKING DER METAALBE
WERKERS TE BERLIJN. De sta
king van metaalbewerkers, welke thans
110.000 man omvat, is nog steeds niet
getiindigd. De werknemerss blijven op
hun stuk staan, doch de werkgevers be
schouwen de eischen als onmogelijk.
ALGEMEENE STAKING IN
IERLAND?
De arbeiderspartij te Dublin zal
waarschijnlijk een algemeene staking
in Ierland afkondigen als protest te-
gen de actie der regeering. die een
paspoort weigert aan James Larkin
voor zijn ter uitkeer uit Amerika naar
Ierland.
Op een vergadering der gedelegeer
den der trade-unions, die te Dublin
werd gehouden, sprak een meerder
heid zich uit voor een staking van 20
uur, maar de beslissing werd lot de
volgende week Dinsdag uitgesteld.
VERKOOP VAN BRITSCHE OOR
J.OGS VOORRADEN. De verkoop
van Engelsche voorraden bedroeg van
Maart tot einde September een bedrog
van 45-OOü.UOO pd.st., en zal wa&r-
«hijnlijk aan het einde in dit jaar
120 000.000 pd.st. beloopen.
DE KOLENNOOD IN DUITSCH
LAND. Uit Berlijn wordt gemeld
De kolenvoorraden voor de Pruisische
spoorwegen zijn zóó sterk verminderd,
dat onder deze omstandigheden het ge-
hecle personenverkeer dreigt te moeten
worden stopgezet, binnen 8 of 14 da
gen. Van c!e kolenaflcveriDgen der laat
ste 4 of s dagen zal het moeten afhan-
sen, of met deze ernstige verkeersbe-
leinmering een aanvang moet worden
gemaakt.
KONING ALBERT IN HET CON
GRES DER VEREEN. STATEN.
Radio meldt dat koning Albert van
België in zijn redevoering tot het
Congres te Washington waaxdeering
itoeft uitgesproken voor de diensten
'Ier Amenkaansche iegers in den oor
log. Hij voorspeide dat de band, die
do Ver. Staten en België verbitndt
mmmer zai worden verbroken en be
tuigde zijn dank aan alle Amerika
nen, die zijn volk in den oorlog heb
ben geholpen.
UIT DUITSCHLAND. De Natio
nale Vergadering heeft de begrootiog
aangenomen. De onafhankelijke socia
listen en de conservatieven stemden te
gen.
DUITSCHERS NAAR LONDEN.
Pe ..Daily Mail" verieüt dat een groen
F gelachen, die tijdens den oorlog en
•o&dert den wapenstilstand hun aan
dacht hebben gewijd aan den binnen-
kmdachen toestand van Duitschland,
nu voorbereidingen hebben getroffen
voor ccn conferentie te Londen met
een aantal bekende Duitse hers en Oos
tenrijkers Naar hot lieot zullen de
Duitsche bezoekers, door deze Enge'
schen uitgenoodigd op 5 November te
Londen aankomen en zal hun o.a
een diner worden aangeboden door
lord Parmoor, Lord P arm oor (vroe
ger sir Alfred Crippe) ia een bekend
rech legal eerde.
Onder de veertien Duitschers, die
naar Engeland zouden komen, zouden
zich bevinden de hoeren Eduard Bern
stein, prof. Bonn, prof. Lujo Bren-
tano, Karl Kautsky, graaf Montgelas,
heeren Wissel en Max Warburg; on
der do Oostenrijkers Otto Bauer en
phof Lammasch.
De hoor v. Gwinner, van de Duit
sche Bank, zou hebben bedankt.
Het „Berl. TagèLI." bevestigt het
bericht van de uilnoodiging der Duit
sche heöreu maar merkt op, dat de
meeste van deze niet van plan zijn
naar Londen te gaan. Hun is immers
nog niet bekend of de Engalsche re
geering hun zou toestaan In Enge
land te komen.
NOG EEN MISLUKTE VREDESPO
GING. - Arnold Ilechberg, die zich
voor den oorlog te Parijs als beeld
houwer een zekere vei maardheid had
vet worven en ook in Berlijnsche krin
gen bekend was, heeft een brochure
gepubliceerd, waarin hij eenige bij
zonderheden mededeelt omtrent een
poging tot toonadering met Frank
rijk, dio hij in den winter 19141915
!e Parijs liécft gedaan. Hij verklaart
in afspraak met de Duitsche regee
ring gehandeld te hebban, en verze
kert, dat zijn poging in Frankrijk
niet geheel zonder resultaat was ge
bleven. lltj voegt hier een ernrtige
beschuldiging bij aan het adres van
de ieiders tier inlichtingenafdeeiing
van het oppercommando. Nicolai en
Deutalmoser, die ten einde zijn vre
despoging te verijdelen, verschillende
gewelddaden tegen hem hebben doen
plegen. Op bevel van deze heeren
werd hij gearresteerd en in een
krankzinnigengesticht ondergebracht
Een onderzoek naar de waarheid van
deze bewering acht men in politieke
kringen te Berlijn onve-rmijdelijk.
EERSTE KAMER.
'M October.
Werkloosheidsverzekering.
De Arbeidswet-Aalherse.
Hoe kan iemand zóó veranderen?
zou men hebben kunnen vragen.
Maar in de politiek iiu>£t men min
der vragen dan accepteeren, en zoo
accepteerde meu dan vanmorgen als
eon vanzelf ah aid, dat de bezwaren
van den lieer De Malerijt, zoo ernstig
dat ze hem bewogen te zeggen dut
hij zich in geen geval zou kunnen
vereenigen met een ontwerp als dat
ter werkloosheids-verzekering, met
een paar zinsneden van Minister
Aalberse Werden weggenomen. Word:
nu hot noodzakelijk verband tusschen
premier en uitkeering grondslag
van iedere verzekering niet weg
genomen? Blijft de autonomie der ge
meentebesturen die de lieer De Waa.
.uu eiijt beureigü zag, nu onverkort.
Welin de wei ls niets veronacni.
Maar Minister Aalbeise zea: t is eet.
iioouwet, en zoodra de omstantugiu
den zich wijzigen komt er een nieu
we, op nieuwe gronuslugen. E11 toen
oleét zelfs de hoofdelijke stemming
achterwege, want de bezwaren waren
„weggenomen".
Die van deal heer Slork tegen de
Arbeidswet, dan 8-uren dag voorna
melijk, zitten dieper. Niet dat uez
Twentscbje industrieel, dito zonder
twijfel getuigen mag van hetgeen de
industrieel en voor sommige streken
van ons land en, bijzonderlijk va»
hetgeen hij voor zijn arbeiders heeft
gedaan, tegen den ,8-urendag op
zichzelf zich verzet. Neen, want voor
20 jaar is die 111 zijn fabrieken inge
voerd. Maar in dezen tijd, die 011
meer productie roept deze proef met
„ethische" wetgeving te nemen, een
proef, waarbij Nederland met zijn
werkweek van 45 uren vooraan, maar
ook alléén staat tegenover machtige
concurrenten als Japan, Engeland en
Amerika en ook Duticshland met zijn
loge valuta,. Dat aan de industrie
act bestaan onmogelijk zou worden
gemaakt, wilde de heer Stork niet
zeggen en i s ook niet gezegd in de
aüressen zijner firma tot de Tweede
Kamer gericht, al heeft men er daar
ueze duiding aan gegeven. Wel ech
ter gelooft hij dat zij groots moei;
heden scheppen zou. -Maar de Minis
ter, die alleen uit ethische motieven
weet te redeneeren, heeft en da
is het grootste bezwaar van den heer
Stork voor die practische bezwa
ren geen oog gehad.
Dc- heer I'olak, de sociaal-democra
usche senator, die in den middag
hulde bracht gelijkelijk aan den
lloomschen Minister en zijn socialis-
tischen vriend Schaper, kwam in de
avondvergadering de heem hiel
den zoowaar een avondvergadering
een revue houden over gelijksoor
tige bezwaren, in 1889 in niet minder
clan 44 adressen geuit., en niet zpn-
der ironie vroeg hij: wat beleekenun
nu eigenlijk al deze bezwaren in het
licht vari den tijd en van de prac-
tijk?
De heer Van Houten had des mid
dags roods doen uitkomen dat welis
waar de productie niet steeds ver
meerdert naarmate men den arbeids
tijd verkort, er is hier een grens
maai tol nog toe heeft de verkorting
van den arbeidsdag ook commerciee-
le winst gebracht. Die grens hoe
gelukkig trof dat? acht de heer
Van Houten op 8 uur te stellen en
aangezien deze in de wet juist op 8
uren gesteld i s, was daarmede zijn
stem aan de wet verzekerd, ofschoon
ook hij nog een serie practische be
zwaren overhoudt,
Ee.n der voornaamste van den heer
Stork is, zooals we reeds zeiden-, dat
we niet zouden kunnen concurreeren
met het buitenland. De heer Polak
meende dit argument te kunnen weer
leggen met 0:11 beroep op de diamant
industrie, die sinds jaren den verkor
ten arbeidsdag heeft en toch met het
buitenland geconcurreerd heeft! Ja
wel de diamantindustrie, die in
Nederland vrijwel monopolistisch is!
Maar overigens gaf de heer Polak
het bezwaar der concurrentie toe,
echt-ér vooral omdat de arbeider^ in
het buitenland altijd materieel op
hooger peil hebben gestaan dan ae
Nederlandse!Je arbeider. Ook daar
van is de diamantarbeider het voor
beeld, zij overtreffen zelfs hun btti-
tenlandsche vakgenooten.
Na den heer Polak hoorden we den
heer Van Einden, vrijzinnig-demo
cratisch professor, die vooral op oen
regeling der huisindustrie met bepa
ling van een wettelijk minimumloon
aandrang, en niet alleen de patroons
maar ook de arbeiders en zelfs de
verkoopera van artikelen die in strijo
met de bepalingen der wet zijn ge
maakt, wilde strafbaar stellen.
Professor Van Swaay ook een
hooggeleerde maar een partijgenoot
van den Minister, was het veel min
der roet dezen eens dar. met den heer
Stork, wions bezwaren hij grooten-
deels bleek te deelen. Maar evenmin
als deze zal hij tegen de wet stem
men, al hield hij een heel lange re
devoering om te betoogen, dat de wet
op het groot eloctriciteitsbedirijf niet
zal kunnen worden toegepast.
De heer Diepen, een Brabantsch
textielfabrikant, bleek geneigd zijn
stem aan het ontwerp te geven, maar
hij vreesde wel voor achteruitgang
der productie, omdat de Nederland-
sche arbeider wat apathisch is en
zich niet gemakkelijk aanpast aan
nieuwe toestanden. Indien echter de
overgangsbepalingen ruim van zin
worden tocgijiasi, zal, zoo betoogde
hij, het nadeel kunnen worden on
dervangen. Ernstiger bezwaar had
hij evenwel tegen de 45-urige werk
week, die hij een onredelijkéu eisch
noemde, waaraan niet mag worden
toegegeven.
Heden voortzetting.
INTIMUS.
De behandeling van den moord in
het Oostzanergat is Donderdag voor
de rechtbank te Amsterdam voortge
zet. Begonnen werd met het verder
onderzoek in de zaak Visser.
Onder de getuigen die werden ge
hoord waa de vader van het ver
moorde knaapje, die eenige formeele
vragen van den president aangaan
de den vermoorde beantwoordde.
Terwijl do heer Van Leeuwen dooi
den president wordt ondervraagd,
staat beklaagde Visser recht op in
de bank. Op het oogenblik dat de
president tot den heer Van Leeuwen
zegt weer te kunnen plaats nemen
op de getuigenbanken, richt beklaag
de Visser het woord tot den presi
dent.
Beklaagde isser: Meneer de pre
sident is het mij veroorloofd iets op
te merken?
De President: Wat heb je te zeg-
gen?
Beklaagde Visser: (theatraal). Ik
wou meneer Van Leeuwen zeggen,
dat ik niet do moordenaar van zijn
aind ben en dat
De President (onderbrekend): De
heer Van Leeuwen beschuldigt je
niet, dat doet de Officier.
Nadat de geneesheer die die sectie
op het lijk lu-elt verricht, heeft ver
klaard dat (ie dood veroorzaakt is
dooi verdrinking, wordt gehoord de
Itechter-commiseuris, mr. B. J. Ent-
hoven, die de instructie in de zaak
geleid heeft.
Sn ij der niet aan den
moord medeplichtig?
De President,: De Officier van Justi
tie wemscht te weten, wat uwe in
druk is over de al of niet medeplich
tigheid van Snijder.
Mr. Enthovcn: De eerste dagen, dat
ik Snijder in verhoor nad, twijfelde
ik wt., eens aan zijn onschuld. In
tuen loop uer instructie heb ik de
vaste overtuiging gtikregen, ja, ue
heilige overtuiging, aai snijder niets
met den moord te maken heeft ge-
nud. Ik beu blij in de gelegenheid te
zyn, zulks hier te kunnen mebe<k-e-
len.
Be President: Is het ook uw oor
deel, dat Snijder onder den invloed
van Visser stond?
Getuige: Dm is mijn heilige over
tuiging. Er bestond léj. vernouding
tusschen hen, waardoor Snijder ge
heel gehiologt>.ird werd. De gewone
uouihng van issar was, dat hij
Snijder strak in liet gelaat keek en
dan riep: „Dirk!" vergezeld van ae
nooiiige handbewegingen.
Uit kwam vooral sterk tot uiting,
toen het geld ten huize van beklaag-
de's zus lor gevonden werd. Eerst
riep Viseer, in tegenwoordigheid
van Snijder: „Ellendeling, dat heb
jij gedaan om mij in het ongeluk te
storten!" Hij kee»k Snijder toen Iiec-1
strak in het gelaat en zei: „Dirk,
beken dat jij het geld verstopt hebt".
Nadat getuige Visser gewezen had
op de onhoudbaarheid van zijn op
gaaf, zei hij plotseling met een la
chend gezicht: „lk heb het gedaan".
President: Beklaagde, wat zegt u
daarvan?
Beklaagde: Op verlangen van Snij
der heb ik het geld verstopt met een
mietje er bij.
President: Dat is onaannemelijk,
f 2ÜU hebt u ervan opgemaakt.
Beklaagde: Ik heb gefraudeerd,
maar hij heeft mij gevraagd of ik
hem een dienst wou bewijzen en iiet
geld bewaren.
President: En dan gaat u het ge
bruiken.
Mr. Enthoven: lk heb de vaste
overtuiging dat Snijder niet ^medege
werkt heeft aan den moord en alles
wat liij gezegd heeft werd door het
onderzode bevestigd.
Mr. de Itartog: Acht mr. Enthoven
door den verderf ei ijken invloed van
Visser, Snijder izi staat den moord
gepleegd te hebben?
Mr. Enthoven: Daartoe achtte ik
Snijder niet in staat. Hij kan den
moord niet gepleegd hebben.
Ue Officier van Justitie (tegen den
Rechter commissaris): L' hebt den
afstand van de De lluyterkade naai
het Oostzanergat ook geroeid? Hoe-
iang is deze?
Mr. Enthoven: Drie kwartier.
Bezwarende verkla
ringen.
De President maakte beklaagde op
merkzaam dat hij in zijn verklarin
gen steeds tegenstrijdig is en op leu
gens wordt betrapt
Wal hebt u met dat jongetje
gedaan?
Beklaagde Visser: Ik verklaar nog
maals, dat ik met het kind nlefa heb*
gedaan.
De President: De jongen is toch
verdronken gevonden.
Beklaagde Visser: Niet door mijn
handen.
En dan komt bekl. wear met liet
verhaal, dat hij om 5.10 uu-r aan de
De Ruyterkade uit de boot is ge
gaan, niet in liet Oostzanergat is ge
weest, maar een paar borrels is gaan
drinken in hel café van Van Ginkti.
Deze caféhouder, in wiens café be
klaagde luid verklaard des Zaterdags
tuksclien 5 en 7 uur te zijn gewees',
verklaart dat dit onwaar is.
Een andere getuige zegt in het
Huis van Bewaring door beklaagde
te zijn uitgonoodlgd om drie briefjes
aan zijn familie te bezoa-gen om deze
te verzoeken te zeggen, dat hij den
avond van 10 Mei om half z<s thuis
is geweest.
Uit Ue verklaringen van een zwa
ger van den beklaagde blijk: dat be-
klaagde Zaterdags tusschen GJ-7 uur
thuis ls gekomen. Hij was gekleed in
een bruin pak en droeg e:n stroo-
hced en hoeft f 5 betaald. Ook heef.
hij andere schulden a/gedaan.
President: Hebt u gemerkt, dat hij
erg voel belangstelde in de kranten?
Getuige: Ja.
Président: liccft u hein hooren zeg
gen: als Snijder z'n mond houdt,
aan komt hij er wel uit?
Getuige: Na lang aarzelen: Ja.
President: Toonde hij geen bijzon
dere beiangsteliing in den moord?
Getuige: Ja, maar we dachten, dal
dat was, omdat hij omgang had me:
Snijder s moeder.
Snijder word: hierop nogmaals
voor het gelui geuhekje geroepen en
nader over den moord ondervraagd.
Hij herhaalt de reeds bekende bij
zonderheden.
President: Hebt u zelf iets te wij
ten in deze zaak?
Snijder: Jawel.
President: Wist u wat er met den
jongen gebeuren zou?
Snijder: Neen, dat wiet ik niet.
Do President: Welke verklaring
lteb je er dan voor dat er met den
jongen moest worden geroeid?
Getuige Snijder. Om liem op zijn
hart te drukken, dat hij niets ver-
teljun mocht.
Rechter mr. Sassen: Wie is op het
idee gekomen het Oostzanergat in te
varen?
Gei. Snijder: Hij, Edelachtbare.
Rechter v. Sassen: ls er geen
oogenbuK vermoed cn bij u opgekomen
dat er een bedoeling was, dat stille
water op te varen?
Get. Snijder. Geen oogenblik aan
gedacht
.Mr. Sassen: Kreeg u nog geen ver
moeden toen u moest uitkijken of er
menschen op 't land waren?
Gei. Snijder: Neen.
President tot Visser: Hoort u dat?
Beklaagde zegt onschuldig aan den
moord te zijn.
Beklaagde, lk voel dal in doze zaak
mijn .ot oethst wordt.
onder eeue heelt nuijder verklaard
dat lk de mooruenaar i>eu, terwijl luj
nnj den Zondag, volgende op den Za
terdag van uen moord, op. de Nas-
sauuade bij hei FredenkpLoüsoen on
der een vloed van tranen heeft ver
klaard, den moord uit angst te hen
nen gepleegd, ik was omzet, maar
kon den jongen niet overleveren am.
den Officier van Justitie. Daarom
heb ik gezwegen. Uit dank daarvoor
tracht inj mij thans In het hol te
sleuren.
Naaut hij de ouders van Dirk van
Leeuwen In het ongeluk heeft ge
stort en in rouw gedompeld, wil nij
mij nu ook nog vernietigen, maar ik
zai vechten voor mijn vrijheid tegen
over dien moordenaar, daar. Krijg
ik mijn vrijheid niet terug, dan zai
ik onschuldig mijn straf dragen,
maar uan zal er op don bodem van
Amsterdam een moordenaar op vrjje
voeten blijven rond loop 011, dien de
wroeging altijd moet blijven kwel
len. ik zou dan nuasciuen moeten
boeten voor de ergerlijke schand
daad van een ander.
En zich tot Snijder wendende zeide
bekl.: oirk Snijder, vergeel niet, dat
er na dit leven een ander leven komt.
Er beslaat een rechtvaardig God.
Hiernamaals zal je daarvoor komen
te staan Dirk Snijder, Dirk
De President oLderbreekt den ver
deren woordenstroom en zegt tot
Snyder; Heb je nog iets te zeggen?
Getuige Snijder; Neen, Edelacht
bare.
De President: Heb je voor God en
je geweten je verklaringen afgelegd?
Getuige Snijder: Het was de waar
heid.
Dc President laat dan door den
griffier voorlezing doen van de brie
ven die bekl. uit het Huis van Be
waring naar zijn familie heeft willen
smokkelen. Daarin staat o.a: „Als
jullie volhoudt, dat ik om zeven uur
thuis kwam, is mijn doodvonnis ge-
teekend".
En verder: „Ik zeg u allen nog
maals, ik was om half zes thuis en
als u dat. in uw herinnering schiet,
bon ik vrij".
De President schorst dan de be
handeling dezer zaak om de zaak te
gen Snijder te vervolgen.
Visser wordt weggeleid en Snijder
neemt in de beklaagdenbank plaats.
De eisch tegen Sn ij der.
Dan krijgt het 0 M., mr. baron
Van Haruixina tlioe Slooten het
woord tot het houden van liet re
quisitoir.
Spr. acht het wettig en overtuigend
bewijs dat Snijder de oplichting heef:
gepleegd, geleverd. Zoowel uit bekl.'s
volledige bekentenis als uit de gc-
.uigen vei klaringen.
Spr. gaat de zaak uitvoerig na.
Wat de mate van de straf betreft,
het feit is zeer ernstig. Ik heb ech
ter de overtuiging, zegt spr., dat b_-
klaagde heeft gck.ndeld op instigatie
van zijn kwaden geest lk geloof in
derdaad dat Snijder onder sterken
invloed van Visser stond. Deze heeft
een soor t van hypnose op hem uitge
oefend. Had hij uit eigen aandrang
de oplichting geploegd, dan zou hij
het geld voor zichzelf hebben gehou
den.
Spr. acht het billijk dat de tijd die
beid. in preventieve hechtenis h&tft
doorgebracht v.in de straf wordt af
getrokken. Hij vraagt bekl.'s veroor
deeld tg lol acht maanden gevange
nisstraf met aftrek van drie maan
den preventieve hechtenis.
(Zie ook 1ste Blad).
MEROURLUS. In de dezer da
gen gehouden algemeene vergadering
der afdeeling Haarlem kwam in be
handeling de voorloopige beschrij
vingsbrief voor de buitengewone
(bondsvergadering 26 en 27 Dec.
a.'s. alhier te houdi_:i. ju verband daar
mede werd benoemd een commissie
voor ontvangst der afgevaardigden en
een commiseie voor logies. Ecu tiental
leden verklaarden zich bereid zitting
t© nemen in de propnganda-comrok^
sle.
„Dat wat jo niet hebt
Een onschuldig spel van ccn
schuldige verhouding, van
Betsy RanucciBeekman,
door „Het Hofstad-Tooneei"a
Herhaaldelijk hebben wij in dc laatste
jaren gelezen, dat het tooneel iu Neder
land in verval was. Er was, wel is waar,
groote erkenning voor het baanbrekend
werk, dat Royaards en in.zeker op
zicht ook Ed. Verkade had verricht,
maar uiet deze 2 regisseurs hield
vooral bij vele litteratoren dan ook
de waardeering op.
Ons hebben deze klachten altijd sterk
overdreven loegeschenen cn zeer zeker
lijkt het ons onbillijk toe om alleen op
Royaards ic wijzen, wanneer over een
tegenwoordige opleving van het tooneel
in Nederland wordt gesproken. Wij
hebben iu dit blad herhaaldelijk uiting
gegeven aan onze bewoudering voor bet
werk van Royaards, maar wij hebben
deze groote grief tegeu hem, dat hij zoo
bitter weinig voor onze tegenwoordige
Hollandsche tooneelschrijvers heeft ge
daan. Was het, omdat hij weiuig ver
trouwen had in den arbeid van onze
oorspronkelijke dramaturgen of stelde
hij het builenlandschc werk zooveel hoo
ger? Wij welen het niet, maar zeker is
het, dat wij ons dikwijls hebben ver
wonderd over wat soms door Royaards
naar hier werd ge-importcerd niet voor
bijgaan van bijna alles, wat in Neder
land werd geschreven.
Het is daarom, dat wij zoo groo;e
sympathie voelen voor het streven van
Van der Lugt Melsert om bij zijn gezel
schap in de eerste plaats het woord aan
de Nederlandsche schrijvers te geven*
Van der Lugt Melsert heeft iu zijn
twee-jarig directeurschap meer gedaan
voor dc tegenwoordige Hollandsche too-
□celschrijfkunst dan Dr. Royaards in al
de jaren, dat hij nu reeds een leidende
positie in onze theaterwereld bekleedt.
Men kan moeilijk beweren, dat Vaa
der Lugt Melsert éénzijdig is. Naast
vele en voortreffelijke oorspron
kelijke stukken bracht hij ons in supe
rieure vertooning werk van moderne bci-
teniandsche schrijvers als Molnar ea
Wedekicd, belooft hij ons thans weer de
opvoering van „Liefde", een tragedie
van Wildgans, een der meest op den
voorgrond tredende hedeadaagschc jon
ge Duitsche dichtei?. .L-iulou" van
Wedekind.
Maar het meest vi-~ yaendc .oor ons
is toch het gioote succes, dat de direc
teur van het Hofstad-Tooneel met het
op den voorgrond brengen van modern
Nederlandsch werk heefi gehad. Nico
van Suchtelen, Van Rossem, mevr. Si
mons—Mees, S. Kalff, Jan van Eepen,:
Joh. Broedelet, Fabricius, Maurits Wa
genvoort, mevr. AmmcrsKüller, Roel-
vink wij cileeren hier eenige namen
uit het hoofd zii allen hebben reden
tot erkentelijke dankbaarheid tegenover
den heer Van der Lugt Melsert, die hun
werk tot opvoering bracht. Door deze
steungevende aanmoediging vooral zul
len de Hollandsche auteurs er meer en
meer toe komen voor het tooneel 'e
schrijven, en de groote bijval, dien het
Nederlandsche werk telkens weer bij het
publiek heeft, zal uok andere directeu
ren misschien de oogeu openen voor de
verdiensten van onze eigen, Nederland
sche stukken.
Het tooneel in Nederland in verval?.
Wie zou het durven volhouden, wan
neer hij het repertoire van tegenwoor
dig vergelijkt met 'at van 25 jaar ge
leden? Jaren lang hebben wtj verlangd
naar. dat, wat wij niet hadden, naar
het frisschc, goede, rlolUndsche blijspel*
„Uitgaan" en „Dc Giesvereeniging van
Stellendijk", het waren dc eenige blij
spelen van dq Hollandsche tooneclütte-
ratuur uit den lijd van onze oudetï*
Was het geen evenement wij kunnen
het ons nu nauwelijks meer voorstellen
toen Fred, van Eeden met zijn „Stu
dent Thuis" kwam?
Hoe anders is het nu! Wij zijn met
meer verrast, wanneer Hollanders vlot
te, geestige en luchtige blijspelen schrij
ven. Gaf Van Rossem ons er niet twee
van werkelijk Fransch esprit, schreef
Dr. Kalff niet zijn door het publiek
te weinig gewaardeerde „Duivel ia
Delft", zoo sprankelend en fijn van
geest, dat het in zijn petillanten dialoog
met het werk van dc beste buitenlan
ders vergeleken kon worden?
De pétillante, fijn geestige dialoog,
dat is ook de groote vreugd van het
nieuwe blijspel van mevr. Ranucci—
Beekman, de knappe schrijfster van
.Monsieur le Directeur". O, wij we
ten het wel, dit stuk is feitelijk een...
niemandallelje; het is een nietsje
van gegeven! Maar hebben wij dit tij
dens de opvoering eigenlijk één oogen
blik gevoeld? Hebben wij ons met
voortdurend geamuseerd met den
luchtigen, dartelen, speelschen geest
vod deze schrijfster'? Waren wij niet
telkens verbaasd, dat hier een Hol
landsche auteur aan het woord was?
Mevr. Ranucci is zoo heeleuiaal niet
zwaarwichtig, liooit Hollandsch de
gelijk „zwaar op de hand"; het is
aTles even licht 011 soepel en dartei.
Haar blij sped doet het meest aan
werk van Van Rossem denken, maar
het is nog fijner en het getuigt van
voornameren wij zouden bijna
zeggen vrouwelijken geest. Van Ros
sem en mevtr. Ranucci—Beekman
hebben beiden in hun werk de deug
den van do Fransclic blijspelschrij
vers, maar mevr. Ranucci blijft ook
in haar blijspel vrouw. Zij is in dit
spel „van een schuldige" verhouding
tot het laatst met bewonderenswaar-
digen tact „onschuldig".
Die deugden heeft het zeer talrij
ke publiek de schouwburg was heel
vol hier hoogeüjk gewaardeerd.
Er is zeer veel gelachen, geglimlacht
misschien nog meer. Dit is voor me
vrouw Ranucci het mooiste compli
ment'. Haar stuk had ook te Haar
lem een groot en zoor verdiend suc
ces.
Ongetwijfeld heeft de schrijfster dit
ook mede aan de voortreffelijke op
voering to danken Het stuk werd --
onder regie van Van der Lugt Mei
sert geheel in Franschen stijl ge
speeld, licht en luchtig en toch met
sentiment. Annie van Ees wier ta
lent zich hoe langer hoe meer gaat
verdiepen maakte van haar naam
genootje Anni© een prachtig figuur-
tje. Volkomen do gamine in T, laler
in II dc vrouw van ondervinding,
voor wie- dc deuren van het leven
wijd werden geopend. Hoe mooi en
