Uitreiking Brooikaartou
NOODLIJDENDE KINDEREN
in Oostenrijk en Hongarije
OPENBARE COLLECTE
LEGT UW GAVE KLAAR!
OM ONS HEEN
Macsiuaaws
Het Üuiirtevraegstiik.
37» Jaargang No. tiiS4 Verschijnt degelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. vrijdag 14 november isio
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Baarltm en de dorpen m ccn omtrek waai een A(l ent gevestigd
15 (kom der ^cmeenie) f 2.60. bianco per post door Nederiand f 2.96. Afzondeilijkenun. 11,ere f 0.16. Geültutr.
Zondagsblad, voor Haarlem f 0.51 Geïliustr. Zondagsblad voor de ©natreken en franco por post t 0.69.
Uitgave der N.V. Lourens Coster, Directeur J. C. FEEREEOCBA, Teleioon SC82
ADVEF.1EM iEN: \an 1—6 regels f 1.26, ieoere rtget rn.tr 26 Cte. lteclan:6s 60 Cta. per regel. Bij
&bon>.en ent aanzienlijk ralat. 1 nnstuive»s acvtmniiin \ai. \iaag en Aanbod van 1—6 regels 60 Ct».
pei plaatsing, elke tegel neer 12*Lts. k contant; buiten bei Arrondissement dubbels prijs.
Directie en t tir.unietrsiia Creole Eentelrcnt CS. leletcer.cie. tier Eetsctie «OC cn eer Adtr.icietretie 714
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
LEV E MSSSIOOSLE .M-
VOORZI&iNI M6.
Da Diraeteur van liet Gemeen-
lelijk Levensmiddelenbureau te
Haarlem brengt ter kennis, dat de
uitreiking van Broodkaarten tal
piaais hebben op de navolgende
dagen aan het Levensmiddelen-
bureau (Kamer No. 10 bovenver
dieping) en wel op
Maandag 17 November voor de
nummers 12001 15000
Dinsdag 18 Novemuer voor de
nummers 15001 18000
Woensdag 19 November voor de
nummers 1800121000
Donderdag 20 November voor de
nummers 2100124000
telkens van des v.m. 8 uur tot des
n.m. 4 uur;
dat men in ontvangst heeft te ne
men uroodkaariea voor 4 tijd
vakken
dat men verplicht is de brood
kaarten b[j ontvangst na te leiios.
daar RA net verlaten van het lokaal
geen aclit op reclame kan wor
den psLgsn
dat men zich met eventueel®
klachten dient te wenden tot den
zich in bet lokaal bevifidendea
chef
dat voor ontvangst der brood
kaarten vakje 23 der rantsoenee-
rlngskaart wordt geknipt, en het
daarom aanbeveling verdient, dat
een ieder zich overtuigt, dat vakje
28 niet reeds geknipt is;
dat aan kinderen geen brood
kaarten worden atge erao.
De Directeur voornoemd,
F. DE JONGE.
Heden:
VRIJDAG 14 NOVEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
Het Schouwtooneei: Kitty' s uur.
Schouwburg Jansweg N .V. „Het
Hollandsch Tooneel", „Prellstoin's Lr.
fenis", 8 uur.
Soc. „Vereeniging" Bovenzaal: Lie-
derenavond door Nora v. d. Tempel, 8
Bioscoopvoorstellingen.
ZATERDAG 15 NOVEMBER.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
N.V. Het Hofstad Tooneel „Om 10.0UU
jol Lm", 7.45 uur.
Schouwburg De Kroon. Gr. Markt.
Bioscoopvoorstelling, 8 uur
Cinem» Palace, Gr. Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uui.
Centraal Theater: KI. Houtstraat.
Bioscoopvoorstelling.
Met goedkeuring van de Burgemeesters
van Haarlem en Omstreken zal op
Zaterdag 15 November aanstaande een
aan de huizen worden gehouden te
Haarlem en de omliggende Gemeenten,
ten einde voedsel en kleeren te kun
nen zenden voor de noodlijdende
kinderen in Oostenrijk en Hongarije
Hat Comité voor Haarlem ®n Omstreken voor
noodlijdende kinderen in Oostenrijk en Hongarije
No. 267
Indrukken van Parijs.
Wglnl; bslangstBliiag voor Association
Wielrennen.
Rngby
VI.
Zelf Lebben wij. liet natuurlijk niet
kunnen u lmaken (hoe weinig kan
uien in een jaar opmerken!) maai er
lb mij verzekerd, dat de Parijzenoars
in het algemeen weunig belangstel
ling Lebben voor Association, dat .s
voetbal, aooals dat algemeen in Ne
derland gespeeld word-, Over de (kom
men, die Zondagsmiddags naar den
Ilóut of den Scuolarwcg trekken, zou.
den zij zich dus zeer verwonderen.
Wal daarvan de reden is, valt met
gemakkelijk te zeggen, .misschien to
sterke neiging tot individualiteit bij
de f ranscugn, die geen behagen kan
vinden in een spel, waarbij het vooraf
op samenwerking aankomt, zoodat
etai voetballer, welke uitstekende
eigenschappen hij ook bezit, het zei
den of nooit heelemaal alleen doen
kan. Voor Rugby, een vonn van vo t
bal, d'ie bij ons niet inburgert, gevoe
len zij weer meer. Maar liet moest
van al voor wielrennen. Daarom
het geen wonder, <M Parijs niet al
leen een goede open wielerbaan bezit,
in 't Pare des Princes, maar ook een
overdekte, het Vélodrutme d' Hiver,
rn het dagelijiksch gebruik genaamd
V -l d'Hiv, waarin naar hartelust k u
warden gereden, al regent het
pieken, als sneeuwt het bergen of
vriest het voeten wel kamt dat laat-
•:e in Parijs weinig voor, maar van
regen of sneeuw blijft, de stad even
min verschoond als wij.
Op oen Zondagmiddag zijn wij dus
naar het. Vèl' d'Hiv'... gestapt, had
Ik bijna gezegd'. Dit ie evenwel on
juist. Weinig mensclien 1 o o p e n in
Parijs naai- hun doel, do afstanden
zijn te groot. Voor de feestelijke gele
genheid hadden wij dus een taxi ge
nomen, die ons zonder fout bracht
naar den uithoek van Pari is, waar dc
tvinterbnan gebouwd is. Bij hot bin
nenkomen moet je eerst even aan de
omgeving wennen Het is er vol, op
alle rangen, bovendien niet bijzon
der licht cn ten slotte beknopt dc
totaal-indruk is zooiets als liet knusse
samenzijn van een groote familie,
die naar ecu sportvcrlooning komt
kijken.
Overigens is de inrichting niei
heel verschillend van elke wie.erbaaj
behalve misachten in dit opziciit, dat
t renner9kwartier beneden ia Zooals
overal doen officials gewichtig op
het middenterrein en is de persoon
lijkheid, die door den megaphoon het
pub,lek de noodige mededeelingen
loebrult, van belangrijken omvang.
Belangrijke vraag: is liij zwaarlijvig
geworden, omdat hij deze spreektrom
pet hanteert of heeft de directie hem
er voor uitgekozen, omdat hij cor
pulent ÓB.
Voordat we deze quaestie hebben
kunnen oplossen, komen de eerste
rijders al op do baan en worden
kleine wedstrijden géhouden, die do
toeschouwers maar matig interesses
ren: jongo beginnelingen, die vier
baantjes rijden (de baart is maar 250
meters Lang) een paar tandemnum
mem en meer van dat kleingoed. Ais
je, als vreemdeling, niet met aJ de
Kracht van je ziet, hoopt, dat de man
in blauw on grijs het zal winnen
(den roodbruine kun je evengoed kie
zen) dan is er geen aardigheid aai,.
Maar ook de ingewijden maken zich
niet druk. Een enkelen keer mag er
geapplaudisseerd warden voor een
mooie spurt, de heele vertooning laat
het publiek tamelijk koud, het wacht
op wat anders, wat betters, 'hjxt
nummer achter groote motoren: de
Belgische kampioen Linnrl tegen zijn
landgenoot Leon van der Stuyft en
den Franschinan Larue,
Natuurlijk is er ook muziek. Niet
beter en niet slechter, dan die wij bij
zulke gedegenheden in het Amster-
damsche Stadion te hooren krijgen.
Een van mijn kennissen, die graag
wielerwedstrijden bijwoont, heeft eens
aan een official gevraagd: .Waarom
geven jelui geen betere muziek?"
.Begrijp je dat niet?" kreeg hij ten
antwoord. „Als we goede muziek ga
ven, dan zouden de menschen daar
den smaak van beet krijgen en gingen
Liever naar het Concertgebouw, daD
naar de wielerbaan"
Plotseling begint het in een hoek
van de wielerbaan te knallen Nieu
welingen ktjkert verschrikt rond,
maar de ingewijden krijgen eert
glans van genoegen op hun gezicht
en gaan er eens voor verzitten. De
motoren! Het groote nummer gaat
beginnen. Daar- stuift een wedstrijd
motor over de baan. bestuurd door
een man met een onbewogen gezicht
en een valhoed op; onmiddellijk
daarna nog een en nog een en onder
oorverdoovend gepoef rijden de drie
gangmakers van de rennen» liet
baantje rond, met de rust en zeker
held van de gewoonte, soms naast
elkaar in de bocht passeerend.
Nu verschijnen weldra ook de
renners, kleine figuurtjes, vergeleken
bij de locomotieven van hun gangma
kers. Met verschillend eucc.es worden
zij door dezen opgevangen en trappen
weldra In oen forsch gangetje de
baan rond.
Ofschoon het ons koud laat. wie
van de drie het. winnen zal. kieeen
we een favoriet. Dat moet je. zooals
ik zei. wel doen voor de belangstel-
'ing. Anders Is het rondtollen op een
haantje van 250 meter, 15 of 20 of 25
kilometers lang, niet bijzonder
hoedend of afwisselend. Behalve
wanneer een van de renners een a.n
dor tracht te passeeren. Kijk, hij
kromt nog meer zijn rug, zijn gang
maker versnelt de vaart, de aange
val'lene verdedigt zich, doel eveneens
zijn best, eesi halve baan blijven zij
naast elkaar; het publiek roept,
juicht, applaudisseert., een levendige
Franschman naast mij stoot onbegrij
pelijke klanken uit dan op eens da
vert de aanvaller zijn mededinger
voorbij, die zijn gangmaking loslaat
en daardoor onmiddellijk een halve
baan achter is. Het publiek jubelt-
Maar niet all oen voor den overwin
naar, misschien liet meest voor den
aangevallene, die zich zoo kloek ver
dedigde, De Frapschm.on is edelmoe
dig van aard en sympathiseert Hcht
m»t de zwakste pnrtü
Wie dat hier is, blijkt al gauw. De
Fransche renner. Hy rydi minder ge
makkelijk dan de twee Belgen, voelt zich
blijkbaar minder op zijn gemak. Linart
is de beste van de drie en nu bij zijn
zwaksten tegenstander is gepasseerd,
tracht htj ook zyn landgenoot te verslin-
deu. Maar die is taaier. Er volgt een
verwoede strijd. Een halve baan, een
heele, anderhalve, twee banen lang, blij
ven de twee rijders achter hun baan-
jocomoueven naast elkaar. Het publiek
is tu spanning. Zal Van dei Siuyft zijn
landgenoot afslaan? Hei eene oogenblik
schijnt hij iets te winnen, dan weer iets
achter «e raken plotseling is zijn
kracht uitgeput en laat hij zijn gangma
king jos, terwijl de Belgische kampioen
vooruit schiet, onder daverend handge
klap van de toeschouwers. Tteurig komt
het blauwe mutsje van den verliezer ach
teraan.
Zoo blijft de stand, al de drie man
ches door. Linari wint, Van der Stuyft
tweede eu Larue geen al te beste der
de. lntusschcn is een bezwaar van de
overdekte wielerbaan aan den dag ge
komen. Langzamerhand stijgt een dunre
nevel van stof op, wij onderscheiden de
toeschouwers van den tcgenoverligeen-
den rang nog maar vaag door den grij
zen ruist heen. Alenigeen kucht, het stol
dringt ons m de keel.
Hoog laait de nationale geestdrift op,
ïuneer de Zwitser Doerffbuger achter
tandem eenige ronden rijd» hij heett
n.l. in een Duitsch gevangenkamp ge-
a, omdat hij luid van zijn voorkeur
voor de gealheeiden had doeu bluken.
Nu kuint ui, zich, uit d e gevangenschap
ontslagen, weer voorstellen aan het Fa-
rjjsche publiek, dat hem hartelijk toe
juicht. .Daarmee zijn de voorstellingen
nog niet uit. üp het middenterrein ver
schijnen twee stoere jonge mannen, in
gewone colbertpakjes en met ronde
hoedjes op, vau wie wij tot elkaar zeg
gen „dat kuuuen wel Hollanders zijn!"
zoo is hel ook. De man met de
spreektrompet stelt aan het publiek
voor Leeue, kampioen van Nederland
op de korte baan en Moeskops (ilo-es-
kops zegt de megaphorist), die de vol
gende week op de baan zullen debu-ee-
icn. Viermaal, naar al de windstreken,
brult de man zijn introduc ie en vier
maal nemen onze landgonooten hun
hoedje af en maken een, ik moet het wel
erkennen, ietwat stijve buiging. Daarna
stappen zij weer weg, blij denk ik dat de
corvee achter den tug is.
Het publiek heeft vriendelijk voor de
Nederlanders geapplaudisseerd, betgeen
antwoord kan strekken voor de ve
len, die mu vragen, hoe men in Parijs
»cr Holland denkt.
Als wij weer op straat staan, trachten
e het stof uit onze longen weg te ku
chen door eentge malen diep te ademen.
Het is prachtig stil weer, wanneer wtj
langs de Seine naar 't centrum van de
ad wandelen. Reeds flonkeren hier en
daar de lichten. Parijs maakt zijn avond
toilet, de omtrekken van de groote ge
bouwen verflauwen, de geur van na
jaarsblad vervult de lucht. Parijs is
mooi, in den aanbrekenden morgen, in
het volle licht, ook in dc schemering.
Den volgenden dag weet het sportdag
blad ,,1'Auto" mee te dcclen, dat Larue
heeft verloren, onida hij op 't laatste
oogenblik dc versnel.ing van zijn rij
wiel heeft laten veranderen. De redactie
beknort hem zachtjes. Den volgenden
keer moet hij het beter doen.
C.P.
LOON ACTIE FABRIEKSARBEI
DERS. Dezer dagen had onder lei
ding van het bestuur der «iueeltng
van de Nederl. Vereen, v. Fabtteks-
arbeiders een vergadering plaats van
ae leden, werkzaam aan de caout-
choucfabriek van de firma Mareas.
De vergadering werd tevens bijge
wjond door een hoofdJ>e6luurder vui
genoemde organisatie. Het doel deze
vergadering wrts, een toonactie te voe
ren. Besloten werd, de wenschen van
•e lenen ter kennis van de firma
Merens te brengen. Gevraagd wonli
een minimumloon van 29 op 24-
urigen leef .t.d, an de ♦lootten ven de
jongeren naar verhouding. Verder
wordt gevraagd een betere vacantie-
en ziek teregel .ng.
BRANOSTOFFENDISTRIBUTIE.
Men zou zoo oppervlakkig geneigd
zijn te denken, dat deze dagen
sneeuw en vorst, die ons met angst doen
uitzien naar de nog voor ons liggende
lange wintermaanden, een voortdurend!
aansporing moeten zijn voor iedere huis
vrouw, om zich tijdig van brandstoffen-
kaarten te voorzien op de door het Ko-
lendistnbutiebureau daarvoor vastge
stelde dagen. Niet aldus, zooaJs een der
chefs van het Bureau ons mededeelde.
„Wanneer ik s' Zaterdags een adver
tentie plaats op de voorpagina van uw
blad," zeide hij, „dan lezen de men
schen die cn hebben het op Maandag
nog vast in hun geheugen, Ditulsag:
de herinnering ecnigszins vervaagd en op
Woensdag, den laatst beschikbaren dag,
zijn zij het glad vergeten. De kaart wordt
niet gehaald. Dan bemerken zij plo'se-
ling, dat zij geen brandstof meer 10 voor
raad hebben en bezorgen ons den last
van de beantwoording van een paar dui
zend verzoeken om inlichtingen per
maand. Dat is een bescheiden schat
ting. En dan de drommen, die inlich
tingen komen vragen aan het kantoor.
Honderden per dag."
Dan moet," meenden wij ,„de ge-
heele Haarlemsche bevolking in korten
tijd per brief of persoonlijk bezoek door
u ingelicht zijn."
„Neen," was bet antwoord, „het zijn
allemaal vaste klantjes. Wanneer u eens
tijdje aan bet loket ging staan, dan
zou de beambte daar u kunnen vertel
len, dat deze er eetgisterea ook al ge
weest was en gene ons bijna degelijks
een bezoek vereert. Zeshonderd en
meer per dag, die vragen
hun brandstof krijgen. En
dan gevraagd wordt Hebt u uw
brandstoffenkaart al gehaald? dan is
het nee, dat hebben wij niet gedaan,
wij hebben wel wat anders te doen, dan
dat in de kranten na 'te zoeken. Het
onbegrijpelijk, maar waar, dat ik blij
ben, wanneer 50 van de ter distribu-
klaar liggende kaarten, werkelijk is
afgehaald."
:t is inderdaad onbegrijpelijk, en
.eer straks de Decembermaand ev n
koud is als November, zou deze laks
heid onzer stadgenooten, hun, bij eei
streng optreden van het Kolendistribu-
tie-Bureau, wel eens duur te staan kuu-
tn. komen.
Dat dit een opwekking en waarschu
wing moge zijn voor de velen, die daor
hun achteloosheid hun eigen brands'-.f-
voorraad in gevaar brengen.
JANS1NI. De séance, die de lele-
paath Jaasini Donderdagavond in den
schouwburg aan den Jansweg zou ge
ven, is niet doorgegaan. Jansini heeft
aan de directie bericht, dat hij weer tot
zijn vroeger beroep is teruggekeerd. De
telepaath was nJ. vroeger kellner*
Van bet Politieke
Hooiveld.
Tour-
TWEEDE KAMER.
13 November.
Mr. Marchant over tie sociaal
democraten. Grieven togen
hel Kabinet. Mr. Kolkman
contra dir. Van de Laar.
Mr. Marchant heeft vandaag zijn
motie verdedigd 011 haar deugdelijk
heid boven de nieuwe, lange en vol
gens den vrijzinnig-democrutiachen
leider niets zeggende motie van Mr.
Troelatra aanbevolen. Maar hij heef:
mear gedaan kan hij. na de rede
an den heer Schouten, over de
uagheid en ongrijpbaarheid der so
cialisatie-idee niets meer zeggen
a'thans riiets nieuws", en iets versle
tens zegt Mr. Marchant liefst niet
hij kon nog wel een en andetr zeg
gen over de sociaal-democratische
idee, doctrine of dogma, zooals men
het nonnen wil, en waarvan ntj la.
ontwijfelbaar fiasco voorhielde, om
dat een economiseii-poliuek dogma
z.i- altijd fiasco maken móet. Die doc-
Utrie der socm.ü-deinocraten is de
slelong dat de arbeider onder de le
gen woordige bedeeling alleen werkt
tan bate van den bezitter Daarin
moet volgens hen verandering war
n gebrand, de bezitter als zoodanig
moot verdwijnen, - - maar de practijk
spot met hunne tlteoric. Heeft niet
Baaistein te Amsterdam gezegd dat
men den ondcjrnemers hun kapitaal
esi een redelijke winst moet laiei
Heeft hij niet aangemaand tot mati
ging in de kritiek, de kritiek nog
wel op een socialistische repuhli
keinsche regeeruig?
De sociaal-democraten wijten hun
fiasco al te gemakkelijk aan de maat
schappij, w aarvan zij dan verklaren
dat zij niel hunne maatschappij is,
aldus Mr. Marchant.
Dat ls wèl gemakkelijk! zeide Mr
Marchant. Maar 'deze maatschappij
uiijneheereii! is zoowel de onze als
ue uwe, gij zijt er evenals wij v.
antwoorde iik voor en als gij he:,
zooms gij zegt de heer Van den
Tempe! zeid.i het met Bernstein
eens zijt, dan vecht gij tegen wind
molens.
Voor het overige wil ook Mr. Mor
chant wel onderzoeken of een andere
bedrijfsvorm mogeJijk is; daartoe
diende hij zijn motie in
Maar daardoor maakt gij zelf pro
paganda voor een denkbeeld dat gij
afkeurt, zeide Mr. Rutgers, die dus
met zijne anu-revolutionnaire vrien
den tegen de motie zal stemmen. Mr.
Rutgers en Mr. Marchant beiden
hebben bovendien Mr. Troelstra doen
gevoelen dat hij, die, naar zij uieen
den, aan geheugenverlies ten aan
zien van helgieari hij een jaar tevoren
gezegd heeft, scheen te lijden, thans
een wat minder hoogen toon moest
aanslaan cn zich niet moest beklag- u
over waakzaamheid van de Regee
ring tegenover evesilueeüe pogingen
van tx-ii minderheid om „te gr
naar de macht". Wij zullen hierover
m het debat zeker nog wel méér
hooien.
De anti-rvolutiannaLre heeren Rut
gers en Scbeurer. ofschoon vol lof
over het Kabuiet, welks heengegaan
lid, Minister Idenburg, zij met sym
pathie gedachten evenals de heer
Kolkman deed zijn 6lechl te spre
ken over sommigo afdwalingen. Mi
nister Heemskerk dwaalt b.i. ter za
ke van de wet op de lijkverbranding
en Munster dc isser iioeft volgen*
deze sprekers het christelijk volks
deel ernstig gegriefd door zijn voor
nemens 0111 Ue uramutische *unsi te
subsidioaren, - hetgeen zelfs ondez
waarborgen ooi zedelijkheid •-»
maatscuappelijkheid niet schijnt te
uiogvn geschieden.
Ook het steunen van Zondagsch
sport en spel door den Minister van
Onderwijs acht dr. Scheurer uit don
booze, alsmede het subsidie aan de
Eltu. Niet om de vliegsport, maar
om de kermisvermaken er aan ver
bonden, die hij „diep ergerlijk" noem
de. De homogeniteit van hét Chnste-
ijke beginselen belijdend Kabuie*
ulitte dl-. Scheurer in dit alle» ge
schaad.
Mr. Kolkman oefende namens de
Roomsch-Katholieken zachte critiek
op den Minister van Oorlog, wiens
bcgrooting te hoog is opgèloopen en
die bovendien nog in gebreke, is ge
bleven met reorganisatieplannen te
komen.
Dreigend lüof hij den vinger 051.
We zijn niet voldaan, zeide hij, maar
wachten op 's Ministers plannen,
toegeaegd bij Hoofdstuk VIII. Op mo
tor. en vlieguitgaven zal alvast moe
ten worden bezuinigd, en dan
ben je onze besté, ijverige en voort
varende man weer!
Ten slotte gaf Mr. Kolkman een
gevatte repliek op Mr. van de Laar's
beschouwingen van de positie der
Roomsch-KaUlollekon, onder verkla
ig dat zij trots zijn op den naam
van trouwe zonen der kerk, hun door
'den Christeitik socialen eenling In de
Kamer gegeven.
Hedenavond Binnenlandsche Za
ken.
In de avondzilling werd eerst de
uitbreiding van de gemeente Eindho
ven met een zestal kleinere behan
deld; daarna ving de behandeling aan
van de bcgrooting van Binnenlandsche
Zaken. Er was nog al animo voor de
discussie, maar de onderwerpen wa
ren niet héél belangrijk.
i>emeen>tebestuuigemeentelijke
ambtenaren en huoue bezoldiging, de
bezunngjngs-circUiOLre lot de ge-
meenüxstuiren gericht, vormden een
paar ondertitelen er van. Die ctrcu
aire wag misverstaan, zeide de Mi-
mstor; ze beieekende niet meer uan
aansporing out de tering naai
nering te zetten, hetgeen eigen
lijk, voegde de heer Minister daar
toe niet noodig had moeten
zijn!
Over een paar buxgemt:esterskwes
ties werd ook nog al breed gerede-
kavld; de burgehnxster en de veld-
aclitcr van Woubrugge verschenen
in figuurlijken zin natuurlijk: -
ten loonecle, terzoend en wel, soodat
tie Minister ei* voor de toekomst
van Woubrugge, van den burgemees
ter en van den veldwachter he:
beste van hoopte.
Van verschillende zijden in de Ka
mer drong men aan op samenvoeging
•an k'eriie gemeenten; de Munster
voelt daar veel voor en zal zich waar
schijnlijk in dezen zin ook tot de
commissarissen wenden
Een groot aunud aruaelem is reeds
aigeuiu, waurunuer dat der lïurger-
achten, waartegen de sociaal-demo
craten bij monde van den heer Her-
ons proteüi aan teek end e
De heor Ue Jonge heeft geklaagd
over de behandeling van kraukzut
mgen on vau dagen-n die van krank-
zmnigiMjid worden verdacht.
Ofschoon het al aaruig naar mid
dernacht liep, hield lie vuorziuor zoo
wel den lieer Kruyt als den Minister
van Oorlog vast voor de interpellatie
Haruerwijk, maar of die nog
plaats zal hebben, zal ik u niet meer
kunnen menedeeien 1) daar dit epis
tel 11 omlig moet worden gepost.
INTIMUS.
1) Men zie daarvoor elderg in dit
blad. Red. H.'s D.
DE COÖPERATIES EN DE DUURTE-
BESTRIJDING.
(Ingezonden.)
M. de R.
„Werken de oooperalies in het al
gemeen mede de huidige duurte daad-
weikciijik te bestrijden
L'trze vraag kan unikennend woi.ien
bear 1 woord, wanneer aten onder be-
strijdaig verslaat, o m. het verlagen
der prijzen.
Kunnen de coöperaties de prijzen
vcriageu en wat houdt haar hiervan
terug?
Naar mijne meaning kunnen de
coöperaties de prijzen verlagen, doch
om verschillende redenen wil men
dat niet.
De drie meest bekeud zijnde coöpe
raties liter ter stede zijn „de Vuor-
uugaiig", „de Eendracht en „Eigen
Hulp één van dc middelen 0111 tut
yerlugmg over te guan is het afschaf
fen .an dividend. Het bezwaar daar
tegen bij de coöperatie op modernen
grondslag (Vooruitgang, is, dat een
gedeelte van het div.dend ten goede
aan de partijkas kom;, voor politie
ke doeleiniien. Schaft men 't dividend
dus af, de partijkas wordt daarmede
getroffen. Een besluit tot afschaffing
zaJ niet spoedig genomen worden.
Niet aldus bij „de Eendracht".
Wel wordt, meen ik, een gedeelte van.
hel dividend besteed tot vermeerde
ring van kennis der leden door aan
schaffen van boekeu, doch overigens
kaji deze coöperatie ton allen tijde
liet besluit nemen, het dividend af
te schaffen. Het moot worden gezegd,
een gedeelte van de winst wordt hier
dus goed besteed, ik bedoel hiermede
nie:s kwaads te zeggen van „de Voor
uitgang", doch meen, dat in beide
gevallen de winst niet geheel in de
zakken komt van de consumenten.
„Eigen Hulp" is feitelijk geen coö
peratie, doch een Wi.nkeivereen1g.11g,
welke ooöpei-alief werkt, liet vei-schil
tusschen „Eigen Huip" en de beide
andere coöperaties is dit dat de leden
van „Vooruitgang" en ..Eendracht"
hoofdzakelijk aansprakelijk zijn, bij
„E gen IIuJp" alleen hel bestuur.
De winst, die „Eigen Hulp" uit
keert. komt rechtstreeks in de zakken
dor leden. Niets houdt „Eigen Hulp"
tenig, het dividend af te schaffen en
toch vrt! het bestuur daar niet aan.
De een;ge reden is te vinden in hob
feit, dat de exploitatie van „Eigen
Hu Lp" te duur is. Het is te groot op
gezet, het gebouw brengt de waarde
niet oj».
Op de j.l. gehouden vergadering i>i
een bestuurslid, „laten we maar niet
spoed.g weer een vergadering uit
schrijven, 't is zoo duur.Waarom
vergadert „Eigen Hulp" niet in haar
eigon gebouw: Moet er zeer luxueus
zijd ingericht in die twee groote ka
mers waargevoegeiijk led en-vergade
ringen kunnen warden gehouden. De
eenige wijze om „Eigon Hulp" te doen
bloeien Ie, een energiek bestuur,
flinke krachten, bijgestaan desnoods
door een bedrijfsleider. Is het bestuur
don niet energiek Den laa'tston tijd
moest dat bestuur maatregelen nemen
onder den drang der Duurte-Vereeni-
;ing. De meester bestuursleden zijn
beste-, brave, goede menschen. Doch
ooi eene vereeniging tot bloei te bren
gen zijn jonge krachten en energieke
leiding noodig.
Wanneer „Eigen Hu Lp" samenwer
king had gezocht met de Vereeniging
bot Bestrijding der Duurte, had 7.ij
den voorsprong behaald op hare zus-
ter-coöperaties, want „Eigen Hulp"
met haar mooieai winkel en ruime
opslagplaatsen had haar ledental en
debiet kunsten vergroot-er. wanneer
zij haar prijzen door afschaffing van
dividend had doen dalen. Natuurlik
had de Ver. tob Bestrijding der Duur
te, de coöperatie die haar hielp krach
tig gesteund en propaganda voer d'e
coöperatie gemaakt.
„Eigen Hulp" liet het getij verloo-
pen met het gevolg, dat zij nu torii
de prijzen moet verlagen, omdaf de
prijzen van de kruideniers v.m do
«emging tot bestrijding der Duurte
ongeveer gelijk stnan mei de prijzen
van de coöperatie der H TJ. S M na
afschaffing van dividend.
Ik stap van de?» coöperatie af, nv>t
de zekerheid, dat. de Ver tol bestrr-
der Duurte Eigen Hulp" uit
haar zoete rust hoeft doen ontwaken
e>n wil mij thans bezig houden met
de vraag Kunnen de Coöperaties nog
leto doen'
/toker, dat kunnen zij. afgezien van
interne veranderingen of vereenvou
digingen of besparingen, kunnen zij
door federatief te werken nog vec-1
doen lot haar ei ren bloei en practisch
voordeel voor de leden
I-alen zij h<r voorbee'd van Zaan
dam volgen, daar heef; zich een com-
ïie gCvomxl uit coöperatieve ver
gingen. Iedere coöperatieve veree
niging heeft 2 afgevaardigden, "en
centraal bestuur «hts hoven de coöpe-
ra'ios. met liet doel de eerste levens
behoeften bij de fabrikanten op groote
schaal federatief in te koopen en deze
inkoopen door de bhstaande winkels
te diafcrlbueeren. Wanneer een derge-
centraa! bestuur bestaat uit nicn-
sclun met b re eden kiik. organism n-
rischen aanleg en aan het hoofd een
bekwaam practisch man. dan knn het
anders of de hier ter stede be
nde coonerat. es zullen zeer zeker
r "«en fedemrief samenwerken zich
haar volle kracht, kunnen ont
plooien.
In dit geval beantwoorden tie cod