Biuurs Imui Be iaciienfie Kavalier lijken. Het eerste is s-.echfs theorie, met een zware straf tegen stem- püchtoverlredere zou men evenals met de dienstweigeraars islecSits marte laars van de persoonlijke vrijheid kweeken. Wat de geringe sympathie (betreft, die zit voor een groot deel in den aard van ons volk en laat zich overigens slechts op den duur door verheffing van het algc- meene gemeenschapsgevoel, tot een hooger plan opvoeren. Blijft aldus nog over. Vergemak- Ikoliijking van den stem plicht. De eenige weg, die daar heen leidt is, afstand van het'heer- sollende beginsel dat men alleen stem men kan door op de plaats, waar men op de kiezerslijst staat ingesdhreven, in een stembureau in persoon een stembiljet, te deponeeren. Alleen met afstand van dit beginsel kan het aan alle personen, die door ziekte, ouder dom of zaken noodzakelijk niet per soonlijk op het stembureau kunnen komen, aan personen, die pas verhuisd zijn, wiei' bezigheden een langdurig verblijf op zee, op reis, in het buiten land meebrengt enz.,mogelijk gemaakt wordt hun kiesplicht uit te oefenen. Wanneer men hot stemmen mogelijk maakte, zon men vanzelf het getal der slcnibusverzuimers aanzienlijk beper ken. Op verschillende wijzen heeft men zich deze vergemakkelijking voorge steld, b.v. door een kiezer het recht te geven te stemmen in welke gemeente hij zich ook bevindt, door de verkie zingen op Zondag toe te laten; dat de kiezer door middel van een gemach- tigde stemt en ten 'slotte het stem- raenperbrief. Terwijl wel mag worden aangeno men, dat ieder zich er mee kan ver eenigen, dat de verkiezingen worden gehouden op een tijdstip waarop de meeste inenschen in de plaats hunner inwoning zijn, is eerder strijd to ver wachten over de andere hulpmiddelen n.l. over het stemmen op elke wille keurige plaats, door gemachtigde en per brief. N an de eerste beide zijn de bezwaren overwegend; anders is dit met het stemmen per brief. Dit laatste is in verschillende tijden en landen reeds toegepast, vroeger in Frankrijk, tegenwoordig in Noorwe gen en in het kanton Bern. De moeil ijkheïd zit hem vooral daar in:- 1. Hoe men 't s t e in busgeheim moet handhaven. 2. Aan wien die bevoegdheid moet worden toegekend. Een Franschman, i A If red Guy, heeft ons overtuigend aangetoond, dat het zeer wel mogelijk is het stembusgeheim te handhaven, dat het echter geen aanbeveliug verdient om slechts aan enkele per sonen dit recht te geven, maar wel het onbegrensd toe te kennen.De moeilijk heid om grenzen te trekken en de cou t'rolel tot eerbieding dier grenzen deugdelijk te maliën, is te groot. Hoe wel onbeperkte toekenning misschien zou meebrengen, dat do meeste kiezers op den duur per brief hun stem gaan uitbrengen, zou dit wel licht te temperen zijn door eerst san bepaalde zwervende beroe pen het recht te geven, waardoor én de stambur&aux èu de kiezersma's- sa aan een matig gebruik zouden gewennen. Beroepen als die van han delsreizigers, troiDbeambten, visschors schippers, etc. ziin daartoe Als vanzelf aangewezen, terwijl ook zieken en gobrek'ki^en voor een voorloopige re geling in aanmerking komen. Langzamerhand zou men dan de grenzen kunnen gaan uitbreiden en, mits met. voldoende waarborgen voor geheimhouding en tegen fraude, een ieder het recht te kunnen toekennen per brief zijn stem uit to brengen. Hoe die waait orgen het best gevonden kunnen worden, is niet in 'n paar woorden te zeggen.Alfred Guv geef- in overweging bet stembiljet in Vieren gevouwen in een enveloppe te doen, vervolgens dit met de oproe - pingskaart weer in 'n andere envelop pe te doen en dit per aangeteekenden brief (e versturen aan het stembureau. MaaV wanneer »iie «xemgetedkende brieven zouden mogen wor-ien gepost of vrijdom van port moeten worden verleend, dat ziin meer technische vragen, die bier onbeantwoord moeten blijven. De stemplicht is ingevoerd, zonder dat men bedacht heeft, dal een wette lijke bepaling, die op groote schaal overtreden of ontdoken wordt geen genoegzame kracht meer bezit; zonder dat men waarborgen gaf, dat de over treders snel berecht moeten worden. De stemplicht heeft het degenen die werkelijk verhinderd zijn ter stembus ie komen, niet mogelijk gemaakt op' een andere wijze hun plicht te ver vullen. Als het aantal steiiibusver- zuimers na hare invoering is afgeno men, dan ml dit al echts voor een zeer gering deel op haar rekening ko men en voor een groot deel op reke ning van de Evenredige Vertegen woordiging, die voorkomt dat in dis tricten met ©en sterke meerderheid, de minderheid uit moedeloosheid weg blijft. Een stembiljet dwingt de luien, do onverschilligen; den anderen stem- busverzuimer (bulten eigen wil) wor de hot mogelijk gemaakt, door een meer moderne, een meer aan de eischen van het tegenwoordig verkeer beantwoordende stemwijze, vooral dooi- stemmen per brief hun nationa- len plidht te vervullen. Mr. W. R. E. R- V8rg8Bflüke dwaling door SIMON MOS. Jonkheer Francois van den Grasheu vel verkeerde in een min of meer besluite- looze stemming. Zijn gedachten keer den telkens weer tot hetzelfde punt te rug, doch steeds bicken zijn overwegin gen te leiden tot weifelachtigheid en onzekerheid. Hij rookte de eene sigaret na de andere, en liep ijsberend door de kamer, nu en dan even stilstaand voor het raam, dat uitzag op het park, doch hij scheen niet tot een conclusie te kun nen geraken. Toen hij zoo, in gedachten verzonken, weer door het raam naar buiten kees, ontdekte hij achteraan, aan den rand vaa het eenigszins verwaarloosde park, eeni- ge jongens, die door het hek, hetwelk defect was en niet gesloten kon worden, waren ginnengekoroen, en daar nu bal dadig huis hieldeix Dat zal weldra uit zijn, rakkers! mompelde jonkheer Francois, ik heb juist gisteren een groot hangslot ge kocht voor dat hek wanneer het be zorgd wordt, zal Hannes wel zorgen, dat het behoorlijk gesloten blijft. Kort hierop verviel hij weer in zijn overpeinzingen. Hij moest tot een be sluit komen. Hij was in den laatsten tijd mind., voorspoedig geweest. De zaken gingen niet meer, zooals wel gewenscht was. Hij had een weinig t e onbezorgd geleefd. En voor nu de catastrophe kwam, dienden er maatregelen getrof fen te worden. Het eenige wat hem mo menteel geschikt leek, was een huwe lijk. I-Iij was er nooit vóór geweest, doch nood breekt wet en stelt princi pes ter ziidc. Hij had alle huwbare da mes reeds langs zijn geestesoog voorbij laten zweven, doch het spreekt van zelf, dat alleen de gefortuneerde voor een se- rieuse overdenking in aanmerking kwa men. En nu verwijlden ten slotte zijn gedachten bij één, die althans wat for tuin betrof, alleszins aanspraak op be langstelling kon maken. Freule Isabelle van de Laars was puissan; rijk, zooals algemeen bekend was, en zij had meer malen blijk gegeven van een huwelijk niet afkcerig te zijn. Zij was echter geen bepaalde schoonheid en vermoe delijk ook niet jong meer, cn wat haar eenige beruchtheid had gegeven niet vrij van babbelzucht. Haai kwaadsprekende long was uren in den omtrek gevreesd. Zij belasterde vele menschcn, Maar ja! overdacht jonkheer Fran- gois, je diende bij zoo'n fortuinlijkheid eenige minder gewenschte antecedenten over het hoofd te zien. Hij moest in elk geval, alvorens van eenige avances sprake kon zijn, trachten haar gunst te winnen, haar aandacht te trekken. Hij wilde beginnen met enkele kleine altentics, haar lof toezwaaien in gezelschappen, en dan probcercn haar zoo spoedig mogelijk een visite te ma ken. Al het verdere zou dan min of meer aan het toeval kunnen worden overgela ten. Precies! Zóó zou het moeten ge beuren. En hiermede zette hij alle be zwaren op zijde. - Wal drommel! mompelde hij, ter wijl hij op een electrisch sclielknopje drukte, dat in een schitterend wit ivoren handje verborgen was, bezwaren zijn er immers om overwonnen te worden. Op het schellen kwam de oppasser huisknecht binnen, in het bekende rood- en-wit gestreepte buisje. Hannes was al eenige jaren in dienst bij jonkheer Fran cois, en stipt eerlijk en getrouw, doch helaas! niet al te snugger. Hii had al menige domme streek uitgehaald, maar zijn bijzondere toewijding en zorgzame hand voor alle eigendommen zijns mees ters, mitsgaders de toegevendheid van zijn heer, hadden hem tot nog toe ge vrijwaard voor een ontslag op staanden voet, hetwelk hem anders, bij een min der door-de-vingers-zienden patroon, wel licht ten deel was gevallen, want hij kon soms onvergeeflijke domme zetten doen. Hannes! begon jonkheer Van den Grasheuvel, na in een club-fauteuil plaats genomen cn een nieuwe sigaret aange stoken te hebben, heb je er nooit eens aan gedacht een huwelijk aan te gaan? Een huwelijk? echoodc HanDcs, met een gezicht, alsoi-ic een kostbare vaas had laten vallen, nee, mcheer, daar heb 'k nog nooit seniejegbeid in gehad. Vreemd, zei de jonkheer, je zult toch wel eens in de gelegenheid zijn geweest met geschikte meisjes kennis te make.-i Dat wel! beaamde Hannes, maar och, wat zal 'k uwe daarvan zeggen., 't vrouwvolk is soms zoo wispelturig A je denkt, dat je ze heb., dan ben je ze dikkels zoo weer kwijt Dat is wel waar, maar me dunkt als je 't werkelijk meent Och, meneer, viel Hannes in, 'k heb der es 'n meissie gehad., waar 'k zoo gezeid vaste verkeering xnec had., en toch ging ze der op 'n geom dag met 'n koloniaal tusschen uit. die pas uit de Oost was gekomme.. en na die tijd mot 'k niks meer van zc hebbe. Dat is dan eenigszins gemotiveerd, oordeelde jonkheer Francois, en je hebt 't dan ook niet bijzonder getrof fen.. Maar tocb.. ik ben van meening, dat het liuwelijk in zekere omstandighe den een voordeelige onderneming kan zijn.en daarom moet ik je meedeelen, dat ik waarschijnlijk binnenkort tol een huwelijk zal overgaan. U, meneer? vroeg Hannes, uiter mate verbaasd en bijzonder op U druk kend. Ja! antwoordde mijnheer, dal zal je eenigszins vreemd lijken, maar ik heb er nu eenmaal toe besloten. Och, zei Hannes gemoedelijk, het huwelijk heb 'k dikkels hoorei) zeg ge is zooveel as 'n loterij., a je der niks van verwacht, kom je der soms met 'n knap prijsje uit., en denk je de honderdduizend te winnen, dan krijg je per saldum 'n krats Jonkheer Francois onderbrak dit philosophisch relaas van Hannes, door hem mee te deelcn, dat hij nu van plan was, naar den confiseur tc gaan in de Langstraat, alwaar hij een der fijnste doozen bonbons zou uitzoeken, en die hier aan hvis zou laten bezorgen, aan gezien hij vooralsnog liever niet had, dat de confiseur de bestemming van de doos te weten kwam Luister nu eens goed toe, vervolgde hij, je dient nu in de eerstvolgende dagen bewijzen van groote activiteit te geven. Ik zal je diensten dikwijls noodig heb ben En daarbij reken ik op je stil zwijgendheid.. Voorloopig wil ik heb ben, dat niemand van mijn voorgeno men plannen iels te weten komt.. Daar om wordt het pakje van den confiseur hier bezorgdDan neem je hel aan, en brengt het daarna waar het wezen moetHet pakje is bestemd voor freule Isabelle, ten huize van de familie Van de Laars, wonende op villa „Nooit gedacht"., weet je die? Nee, meneer, zei Hannes, die blijk baar nog niet duidelijk begreep, wat het doel der redeneering van den jonkheer was, is dat die met die groene boomen en dat dikke hek?Och ik be doel met die dikke boomen en dat groe ne hek? vroeg hij nader. Goed! Dus daar bezorg je 't pakje.en breng diegene, die hei aanneemt, aan het verstand, dat het bestemd is voor freule Isabel'.», zoodat her niet in verkeerde handen komt. Daarna vertrok de jonkheer Francois van den Grasheuvel, Hannes achterlaten de in diepzinnig gepeins over het ge hoorde. Mijnheer wilde dus gaan uouwen. Dat zou hier een heele verandering ge ven, dat was zeker. Maar mijnheer kon op h e m aan. Hij zou zijn geheim we ten te bewaren, niemand van het perso neel zou er iets van te weten komen. Hij zou die akkevietjes der es effetjes fijn opknappen. Eenigen tijd later.werd door een de'r dienstbaren aan Hannes vermeld, (lat er een pJ.je voor mijnheer was bezorgd. Zonder iels bijzonders te laten blijken, nam Hannes het pakje in ontvangst, en zei alleen, dat het hem bekend was, dat dit zou komen. Toen het meisje weer was heengegaan, en Hannes het pakje nog in z'n handen had, verwonderde hij zich er echter over, dal het zoo slordig was ingepakt. Het leek er veel op, of die lummel van 'n koekbakkers-jongen, het pakje had laten vallen, zóó groezelig zag het er uit. Doch Hannes zou geen zorg zaam oppasser geweest moeten zijn» wanneer hij zóó een pakje zou bezor gen aan een freule. Fluks nam hij ui', z'n paperassen-verzaineling, een mooi zijde-achtig rose-iniiakpapicrtje, die hij altijd van meneer's-pakjes zorgvuldig be waarde, en vouwde dn toen netjes over het smoezelige pakje van den con fiseur. Dan kon de freule begrijpen, dat Hannes althans het pakket niet had la ten vallen. Met een fijn blauw lintje er om, zag het er toen w erkelijk heel schap pelijk uit. Kort daarna toog hij op weg naar de villa van de freule. Missen kon hij niet. De villa van de familie kon hij gemakke lijk vinden. Op z'n bellen kwam cr een kittig dagmeisje voor, aan wie Hannes zeer vriendelijk vroeg Is fruile Iïebel thuis, meissie? En op het bevestigend antwoord van het daghitje, ging Hannes voort Geef dit dan an de fruile.. het komp van jonkheer Fransoois vaD den Grasheuvel.. Maar pas opl waarschuw de hij, me: guitig gezicht en opgeheven .hter wijsvinger, dat je der zelf niet van snoept, lachebakkesjcdat is geen spek vo-i jouw bekkie.. dat is ics fijns voor de fruile der mondje, dat is.. Och, loop heen, malle vent! giegel- de het meisje, hem in de rede vallend, geef maar gauw hier! Assieblieft, zussie! Maar denk er om!., voor fruile Isebel, hoor! Ten zeerste voldaan over de goed ge slaagde opdracht van zijn meester, ging Hannes vergenoegd en tevreden weer huiswaarts. Toen hij al weer eenige uren thuis en bezig was de volière te verzorgen, en aan het avontuur net het doosje fijne bonbons voor freule Isabelle reeds zoo goed als met meer dacht, kwam jonk heer Francois binnen, en informeerde- dadelijk naar den afloop van een en ander. Terwijl Hannes in geuren en kleuren verhaalde van het doosje, dat hij zorg vuldig behandeld cn onmiddellijk be zorgd had, liep jonkheer Francois, zon der op het laatste gedeelte van Hannes' redeneeringen te letten, naar een Ja- pansch, ingelegd tafeltje, waarop een pakket was gedeponeerd. Ten hoogste verbaasd, nam de jonkheer dit pakje op, bekeek het aan alle kanten, waarna hij met ontstellend gelaat aan Hannes vroeg Maar dit?.. Wat is d i t dan Dkt, antwoordde de snuggere huis knecht, ja dat weet 'k nietl.. Daar weet 'k niet van. Maar, Hannes! riep de jonkheer, in de grootste vertwijfeling, steeds meer ze nuwachtig en gejaagd, dat is de inge pakte doos van den confiseur.. het in- pakpapier, met het adres er op, wijst hei uil.. Wat heb je dan in hemelsnaam bu freule Isabella bezorgd? Ik het 'n pakkie, dat hier door den loopjongen gebracht is, bij de fruile be zorgd. hield Hannes vol, van d i t weel 'k niks af. Eerst toen het meisje, dat de beide pakjes in ontvangst had genomen, bin nen was geroepen, kwam er langzamer hand eenig licht in deze duistere, eenigszins ingewikkelde zaak. Toen hei eerste pakje bezorgd werd, had Hannes dadel beweerd er van te weten, en toen het tweede werd aangereikt, was de op passer 'net in huis en blijkbaar een boodschap gaan doen. Maar het tweede pakje kwam be slist van den koekebakker, zei het meisje, dat wist ze zeker. Want den jon gen kende ze heel goed, en ook de fiets, waarop hij kwam, droeg een doos met het adres van den confiseur. De jon gen, die het eerste pakje bracht, leek wel een kolendrager, zoo zwart zag-ie er uit. of een smid Een smid? hijgde jonkheer Fran cois, maar m'n hemel, daat gaat me 'n licht op!., dat was., wat ik gisteren bij he..i besteld heb., en heb je dit., da: pakje bij de freule bezorgd? vroeg hij Hannes, zich ten einde raad gevoe lend, maar kaerel, hoe kan jedat moet toch een onooglijk pakket geweest zijn, een Dat was 'l ok! onderbrak Hannes, blij, dat zijn meester dat begreep, maai k het-ter 'n schoon pampierije omheen gedaan, verantwoordde hij zich. Maar, stommelingl viel de jonk heer hevig vertoornd uit, dan heb je het hangslot bij de freule bezorgd., he; hangslot, dai ik gisteren bu den smid heb besteld, voor het hek, achter in het park. Het hangslot? herhaalde Hannes, stupide lachend, nou, da'sokwatl.. Wie kon dat ok denke?.. Maar ze zal 't wel begrepen hebben, dat 't een vergissing was een vergeefelijke dwaling, ging-ie gemoedelijk voort, want 'k heb der nog bij gezcid ,,'t Is voor de fruile der mondje".. Nou!.. Heb je dit gezegd? raasde jonk heer Francois. Man, driedubbele uill- Dan heb je 't nog tienmaal erger ge maakt. En terwijl hij het pakket van den con fiseur op tafel smeet, kermde hij 01 O! 01 Iigezowlen V«n ineeionden stukken, geplaatst of niet geplaatst, wordt de kopie den inzender niet teruggegeven. Voor don inhoud dezer rubriek stelt de Eedaolle zich niet aansprakelijk. WERKLOOSHEID LANDBOUW BEDRIJF. Geachte Redactie. In de laatste jaren valt in geheel ons land te constateeren een bedui dende toeneming van werkloosheid on der de arbeiders van de veerschillende plaltelandsbedrijven (land- en tuin bouw, veenderij enz.). Verschillende factoren werken daartoe mede: o.in. stilstand van den trek van arbeiders naar het buitenland (Duitschland en Amerika), beperkte verbouw van han delsgewaden en landbouwproducten, welke in den herfst veel werk geven, lage inarkenkoers enz. Dat alles maak te dat ook de werkloosheid meer en meer een dreigend spook werd en wordt voor de arbeiders van den land 'bouw en annexe bedrijven. Wel wordt getracht de toenemende werkloosheid te bestrijden door het doen uitvoeren van verschillende werken, maar daar zijn tijden in den winter, dat ook die uitvoering voor verscheidene weken meet worden stopgezet. Evenals de arbeiders in andere bedrijven, hebben nu ook de georganiseerde land-, tuinbouw- en veenarbeiders mede de hand zelf aan den ploeg ge slagen. Zoo heeft onze algemeene Ned. Land arbeidersbond met ingang van 1 November opgericht een werk- V.DE BLAD. Zaterdag 22 ïovsmlier 1819 Mauwt* lulled, nieuw gelald. STEMMEN PER BRIEF. Wanneer men iemand eene verplich ting oplegt, voor welker nakoming de persoon Iti kwestie weinig voelt en die veel last veroorzaakt, dan weet men vrij zeker vooruit, dat aan die verplichtingen niet voldaan zal wor den tenzij óf de straf op het niet- nakomem erg hoog gesteld is, óf met hel uitvoeren van de verplichting een beetje geschipperd wordt, zoodiat de schuldenaar er minder lafst van on dervindt. Dit is te moor waar, als het oen verplichting geldt jegens een onper soonlijk en onwezenlijk iels ais de slaat eri die vevpliehling wordt opge legd aan een paar millioon menschen, die ei onder elkaar een mengelmoes van goede on slechte gevoelens jegens die staat er op na houden. Wanneer dan niet aan die millioenen het mo gelijk wordt gemaakt, op een heel ge makkelijke wijze aan die verplich ting 'e voldoen en wanneer niet een duchtige straf op de nicb-nakorn ng wordt gesteld, dan loopt het gel al der pliclil verzaken d e n al gauw li: de tienduizenden. Die tienduizen den vervolgens de verdiendo straf te geveD, is voor den daartoe aangewe zen rechter geen gemakkelijke taak, en het gevaar is groot, dat de berech ting uit er s. langzaam geschiedt, in een sleur ontaardt en alzoo de eerbied voor de justitie eerder daalt dan stijgt. Nog niet gesproken van de eer bied voor de wet, die gebood aan de verp'ïcliting tc voldoen In 1917 is bij ons de stemplicht ingevoerd. D" reden tot de invoering lag vooral daarin, dat bii algemeen Dfsrccht en evenredige vertegenwoor diging het een algemeen staatsbelang werd geacht iedere kiesgerechtigde te noodzaken van zijn vecht gebruik te maken en zoo het stemmental des te groo er en hei resultaat, de samenstel- Ir.g der vertegenwoordigde lichamen, des tc zuiverder te maken. Veel heeft men toen wel gesproken over de groote bezwaren van het reus achtige aantal s t e m b u s-v e r z u i- mirs, lang heeft ui -toen ook gede batteerd over de vraag of men de burger wel mocht noodzaken een recht uit te oefenen. Maar weinig is ter sprake gekomen, wat de diepere oor zaken zijn van het groote stombusver- zu:m, hoe dat door andore middelen dan stemplicht te beteren is en of die stemplicht werkelijk een goede ver betering zou brengen. Drie maal zijn er nu verkiezingen geweest met stemplicht: voor Kamer, Prov. Staten en Gemeente. En iederen keer is gebleken, dat het aantal stem bus verzuim ers is verminderd, maar toch nog van dien aard is, dat van een belangrijke verbetering niet gesp' "'-en kan worden. Zoodat. do stemplicht, althans In den beginne gefaald heeft cn .dient te worden nagegaan, waaraan dat falen is te wijten en hoe het is te verhelpen. Reeds is er in de dag bladen op gewezen, dat er eigenlijk niet een verplichting to affec tief stemmen best aal, inaar alleen een plicht om op het stembureau tc komen en daar de oproepingskaart tegen een stembiljet in te ruilen. Van een ver plichting om dit slembiljet ook in do stembus te doen, wordt nergens ge sproken. Doch dit. is van onderge schikt belang en door een kleine wetswijziging to verhelpen. Maar ook werd reeds de aandacht gevestigd op het enorme tan tal vonisseii, dat do Kantonrechter inzake stemplicht-overtreding moest wijzen, soms pas maanden na de overtreding. Tn dezen toch in justi tieel opzicht reeds veel bewogen tijd, werd een massa tiid, moeite en nauier besteed aan de berechting van deze beuzelzaken. Daarom werd reeds in overweging gegeven om vooral die berechting eenvoudiger en sneller tc msken. Hetwelk ook door een wets ontwerp, hoewel met meer moeite, we| is te bereiken. Het voorloopig talen van den stem plicht is echter niet te wiïten aan de genoemde redactiefout, en evenmin aan de gebrekkige berechting. Het fa len zit in bet k a t akler van den stemplicht als zoodanig. De stemplicht behoort tot die zooeven genoemde ver plichtingen, die bar weinig sympathie vinden bij de bevolking, welker nako ming dus vooruit gehandicapt is, waarop voorts geen zware straf ge steld is en die dooi' lang niet iedereen gemakkelijk is te vervullen. In aanmerking genomen deze zwak ke punten, zijn de volgende genees- ni i il d e 1 e n toe tc passen: de straf zwaarder maken, de sympathie op wekken, de vervulling vergen aak ke-1 Ic'easfilll^tora DE GESCHIEDENIS VAN DEN VOORVADER VAN DEN ROODEN PIMPERNEL, door BARONESSE ORCZY, 75) Ilt wilde, dat ik je die schande besparen kon, zei Stoutenburg die zich onmiddellijk hersteld had, omdat ge toch morgen naai- de galg gaat.. Maar ik wil niet., ging hij voort zich lol Gilda wendend, dat ge denkt, dat ik u iets weiger zonder or grond voor te liebbeai. Vóór ge nog eens voor dien schurk pleit, moet gc weten, dat hij op tiJlc moge lijke manieren geprobeerd heeft, de schuld op je broeder te werpen. Op Nicolaes! riep Gilda uil. Dot geloof ik niet. Nog geen oogen ous geleden heeft hij hem schoonge- wasschcn van schuld. --Dat hoeft hij gedaan omdat ik net bewijs heb, dat hij het probeerde. Hel bewijs'? Wat bedoelt go? -- Toen mijn mannen dezen kerel güicruvond gevangen namen, von den zij een stuk op hem. dal den schijn moest hebben aisof het door Nicolaes geschreven was, en waarbij aan deeen schurk een bekroning be loofd werd als hij je uit Haarlem wegvoerde. lie ai stuk? zei ze zacEf. Ge- teekend door Nicolaes? ik herhaal, het is schandelijk bedirog. We kennen allen Nicolaes' handteekening en konden dadelijk zien, dat deze was nagemaakt. Toch maakte de man er gebruik van, hij wist en- geld op te krijgen want be halve de juweel en, die hij je ontsto len heeft, vonden we nog verschei dene honderden guldens. Leugenaar, dilef! schreeuwde hij. In Holland worden zulke boeven geradbraakt. De galg is nog een zachte straf voor zulk gespuis. Uit zijn wambuis haalde hij nu het document, te voorschijn, dat Nioolaes geheime onderteekening droeg. Hij reikte het Gilda over terwijl de gevangene de kamer deed daveren van zijn lach. Uitstekend bedacht, heer, riep hij vroolijk. U verdient uw zaak te winnen. Intusschen durfde Gilda. die bleek en ontdaan niet wist wat zij moest ge too ven, het stuk ternauwernood aanraken. Ze zag, dat er oen stuk afgescheurd was, maar den inhoud kon men nog duidelijk .'ezen, ook de onderteako- ning: „Zwarte Kato" met don drie hoek er boven. Ze keek er naar met een menge ling van vrees on afkeer-. Zwarte Kato was de naam van de tulp, die haar vader gekweekt had; de zwarte driehoek w;is een teeken, dat het huis 15 create yn dikwijüs gebruikte. O God, heb medelijden met mij, ba<l zij in stilte. Wat beduidt, toch al dit bedrog? Ze keek van den een en man naar den anderen. Do hoer van Stouten burg keek haar somber aam met ru&- telooze oogen; de gevangene glim lachte, cn toen liij liaan- verschrikten blik opving, was het. alsof er iets dix>evig6, tets medelijders In rijm vroolijke oogen kwam. Wat beduidt al dat bedrog? vroeg ze zacht. Het beduidt, viel Stoutenburg ruw in, dat je eindelijk overtuigd moet worden, dat deze-man je mede lijden niet verdient. Dat stuk is nooit door je broer geschreven en nooit door hem onderteokend. Hij beeft je bekend, dat hij geen medeplichtigen had, dat hij niet betaald werd voor zijn schurkestrcek; vraag hem maar hoe dat stuk in zijn bezit is gekomen en wie hem bet geld heeft gegeven, dat hij bij zich had. Vraag hem om het feit te aatkonneo, dal luj binnen vierentwintig uur nadut hij de hand op u gelegd had, weor ln Haariem terug was om met je armen vader te onderhandelen over je terugkeer in Haarlem. Hij hield op, hij stikte bijna in zijn eigen welsprekendheid en de vlug heid waarmee de woorden uit zijn mond kwamen. Gilda keerde lang zaarn haar hoofd naar den kant van den gevangene en zag weer dien Jicht-ironischen vroolijken blik. Is dat alles waar, mijnheer? vroeg ze. Wat, mejonkvrouw? Dat dit stuk waarbij men u geld befloofd voor uw schandelijke daad, valsch is? Zijn hoogheid zegt het, klonk liet kalme antwoord. U zult. wel weten of u hem geJooven kunt, Maar is dit niet mijn broeders ondertcekening? vroeg ze; ao> wist zelf niet hoe smeekend haar stem klonk. Dus is het stuk vaisch? Laten we het daar maar op hou den, mejonkvrouw. Het is valsch. Een zucht van verlichting ontsnap te Stoutenburg. Ofschoon hij wist, dat de man geen bewijzen nad als hij Nicolaes wilde aanklagen was deze bekentenis hem tocli uiterst welkom. Langzaam draaide de gevangene zijn hoofd om en keek zijn zegevie renden vijand aan. Weer hcerschte er stilte in de ka mer. Langzaam liepen de tranen Langs Giida's wangen. Ze had zelf niet kunnen zoggen waarom ze schrei, do. Hot bceid van haai' broeder stond duidelijk voor baar, volkomen on schuldig was hij dus en de schurk had zelf bekend, dat hij een leuge naar, eon vervalscher, een dief was. En de lieer van Stoutenburg was t,rouw en eerlijk geweest, en toch was het Gilda alsof baar- hart zou breken van verdriet. De heer van Stoutenburg verbrak de pijnlijke stilte. Ben je nu tevreden, Gild»? vroeg hij toeder. Ik ben blijde, zei ze zacht, dat ten minste noch mijn broeder noch u in de zaak betrokken waart. Zij vermijtlde het den gevangene aan te zien. Zc voelde meer dan zij zag. dat zijn oogen spotachtig lach ten Ze kreeg een gevoel, dat ze iets vriendelijks tegen htm zeggen moest, maar juist klonk Stoutenburg's stem ongeduldig: Kan ik den kerel nu wegzenden? Jan staat buiten op mijn ardors te wachten. Ja, roep Jan maar. zei zij stijf De schurk is gebonden, zei h loozenkaa, welke aan de werklooze le den waarborg', gedureoide hoogstens 6 weken der maanden December. Ja nuari, Februari en Maart een uitkee- Xing van 70 pet. van het loon toi een maximum van fl.60 per dag. De losse arbeiders betalen daarvoor een contri butie van 20 cerrt, de vaste werklieden, die in het geheel niet, of hoogst zel den werkloos worden, nog 8 cent per week. Rijk cn bij de Rijkswerk loos heidsverzekering aangesloten gemeen ten betalen per lid en per week te za- m..n dezelfde bijdragen. Ofschoon de arbeider» anders eenst 6 maanden gecontribueerd moeten hebben, vóór dat recht op uitkeert ng bestaat, zal dit jaar, bij-uitzondering, in verband met opheffing van de steuncomité'# Van die betaling worden afgeweken. Alle arbeiders, die voor 1 December a.6. als leden tot 'n bond met 'n werk- loozenkas toetreden, zullen nog dezen winter werkloozenuitkeering ontvan gen. Waar nu de georganiseerde plattelandsarbeiders loonen, te willen offeren* voor de verzekering tegen werkloosheid .willen we hopen, dat alle gemeentebesturen in het welbe grepen algemeen maatschappelijk be lang krach'dadig zullen medewerken door aansluiting bij den Rijkswerk loozendienst. Het blijkt, dat niet alle gemeentebö- sturen daarvan doordrongen zijn Im mers van de circa 1100 gemeenteleden •in ons land zijn nog ongeveer 350 gemeenten, en meest alle van het plat teland, niet aangesloten. Dat zij zioh spoedig mogen aan sluiten! U, mijnheer de Redacteur, dan kend voor de opneming, NamenB het hoofdbestuur van den Nederlandschen Bond van Ar beiders in het Landbouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf; J. HILGENGA, Secretaris Leeuwarden, Nov. 1&19. Nlsnwa Uitgaven. De Kanaalvereeniging ,.De Geldcr- sche Vallei" heeft uitgegeven een voorloopig ontwerp voor een groot scheepvaartkanaai ter verbinding van Amsterdam met den onverdee'- den Rijn door de „Geldersche Val lei". Bij de duidelijke kaarten, door sneden enz. behoort een uitvoerige toelichting en koetenberekening. Bij Nijgh en van Ditmar's Uitge versmaatschappij te Rotterdam is verschenen: ,,A Dutchman's Remin der" by R. Groeninx van Zoelen. Jn dit in het Engelsch geschreven en royaal uitgegeven geschrift behan delt de schrijver de Nederlandsch Belgische kwestie. De schrijver gevoelt sympathie voor de Vlamingen, maar hij waarschuwt tegem een vereeniging van Nederland en Vlaanderenland De „Vegetarische Bode" geeft ver slag van het feest op 29 October hier ter stede gevierd, ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan der adf. Haar lem Vom den Nedcrtl. Vegelariors- bond. Uit liet. tijdschrift ,,In en om de woning"' is een artikel over hanig, van mevr. A. S, TydcmanVer schoor, overgenomen. De Vereemiiging „Handelsrecht'te Rotterdam, heeft een geschriftje uit gegeven over koopmansboeken, waar in verschillende wettelijke bepalin gen, aan welke de koopman zich on derwerpen moet, gecriti^eerd wor den. Door de Ned. Vereen ..Landverhui zing" wordt met medewerking vun de Nederl. Zuid-Afrikaan&che V'erce- niging uitgegeven: ,,De Unie van Zuid-A/rik ai'. Het werkje, waarbij een Overzicht»- en Spoorwegkaart van Zuid-Afrika gevoegd is. bevat in lichtingen en wenken voor lien, die over landverhuizing denken. Bij W. L. en J. JJrussc's Uitge versmaatschappij te Rotterdam, die reeds vele uitgaven op het gebied van lichamelijke opvoeding bezorgde, heeft het licht gezien: ..Handleiding voor het boksen* door J. Siuy, leer aar aan de gymnastiek- en sport school der KoninkL Marine. De uitvoerige handleiding geeft eerst een overzicht van de verschil lende boksbewegingen en aanvallen, behandelt daarna het vecht- en wed strijd boksen, om dan beschouwingen te geven over het onderwijs in het boksen. bi een apart omslag zijn bijgevoegd 38 afbeeldingen naar fotografieën, die verschillende standen laten zien Bij Gebrs. J. en H. van Lahgenhuysea te 's-Gravenhage, is verschenen het ver slag van hei Rijkslandbouwproefstatioa tc Maastricht, loopende over hei tijd vak van i Juni 191S tot 1 Juni 1919. naar de deur gaande. Ge hoeft niet bang te zijn. Ik ben niet bang. zei ze een voudig. Stoutenburg verliet de kamer cji buiten hoorde men zijn harde stem, die Jan riep. Een oogenblik was Gilda alleen voor den derden keer nu roet den man, dien ze sterker haatte dan ze ooit een levend wezen geliaat had. Ze herinnerde zich hoe zo gisteravond ook te Leiden den lus; niet had kun nen weerstaan om hem te kwetsen. Maar nu voelde zij die begeerte niet t eer. Het lot luid hem zwaar ge noeg getroffen. Daar stond hij voor haar zóó vernederd, beschuldigd van de meest lage misdaden. E11 ondanks die vernedering had hij toch iets groots en machtigs. Al waren zijn handen gelronden op zijn rug, zijn breedic borst was niet in gezonken. Hij stond recht als een kaurs, het hoofd achterover en met een glimlach van triomf op zijn ge laaL Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1919 | | pagina 13