lyiteniandsc!) Overzicht
Lit Herlijn werd Dinsdag gemeld:
Dinsdag is de nota der geallieer-
tc Herlijn aangekomen. Zij is in
een kalmcn toon gehouden, draagt
niet het karakter van een ultimatum
cn maakt verdere onderhandelingen
mogenjk.
In Parijs ls de tekst der nota reeds
gepublioeerd.
De Entente handhaaft haar bewe
ning, dat de Duitschers de schuid
dragen voor de vertraging van de
ratificatie van t vredesverdrag.
Frankrijk aal de belofte nakomen
dat de Duitschc krijgsgevangenen zul
en worden vrijgelaten zoodra 't vre
desverdrag van kraclit geworden is.
De eisch tot uitlevering van 400.000
ton dok- en scheepsmateriaal ter ver
goeding van de met opzet tot zinken
gebrachte Duitschc oorlogsschepen
bij Scapa Flow liandliaven de geaJ-
11 cordon.
De Duitsche regeering is voor
dit tot zinken brengen verantwoorde-
lijk. In de nota wordt een aanhaling
grgeven van de Lcscheid® dezer da-
gon door do Dritsciie admiraliteit ge-
pubheaurd. Von Kouter, de comman
dant itrecg zijn instructies uit Der
lij ii. Kr is dus thans geen aariieiuing
om 't voorstel van Duitschland aan
te nomen om over deze quaestie de
uitspraak van een scheidsgerecht uit
tc lokken.
De gc;tl'leerden spiegelen voor, dat
do Duitschers eerst de 400.000 ton
moeten uitleveren. Als de Duitschei
dan aantoonen dat zij niet bulten al
dit materiaal kunnen is te onderhan
delen over era gedeeltelijke terugga
ve na ontvangst van het gecrashte.
Clcmenceau besluit de nota aldus:
„Vóór de inwerkingtreding van liet
vi icsvcrdrag herinneren wij er voor
de laatst' maal aan, dat de opzeg
ging van den wapenstilstand voldoen
de u om aan de geallieerde legers
In-t recht tc ver Iconen tot de militaire
maatregelen, welke noodig worden
gericht
in dien zin verwachten wij de on-
vef.vij.de onderteekening van het
protocol en het deponeer® der rati
ficatie-oorkonden".
De Duitsche pu.s beoordeelt de
nota der Entente niet ongunstig. Ver
der wordt nog uit Berlijn gemeld,
dut 't Duitsche ministerie de noia al
bestudeerde.
Minister Muiier stelde ai een ant
woord op. Daarin wordt verklaard,
dat Duitschland niet getalmd heeft
mol de goedkeuring van 't vredes
verdrag. Deelneming van Amerika
aan de ïnUficiüe van 't vredesver
drag zullen de Duitschers aLs een
aanzienlijken waarborg beschouwen.
Inzake Scapa flow zien de buil-
schors oen uiteenzetung van de mee
dingen dor Entente op de Duitsche
uiteenzettingen tegemoet.
Onjuist is, dat Frankrijk op zich
genomen heeft de Duitsche krijgsge
vangenen corst terug te zenden als 't
vredesverdrag van kracht geworden is
terugzending is beloofd tegen het
tijdstip dat aiie gevangenen uit
Duitschland vrijgelaten zouden zijn.
Tenslotte komt Duitschland er te
gen op, dat 't zonder meer aanvul-
Itngsprotocol op 't vredesverdrag zou
moeten leekra®. Indertijd, bij de
sto aanbieding, is onderhandeling
daarover toegezegd.
EEN OUITSCH VOORSTEL INZAKE
DEN EISCH TOT UITLEVERING.
Aan de „iiauiburgsche Korrespcu.-
deiu" wordt van bijzondere zijde me
degedeeld ,dat de Duitsche legeering
in Parijs voorstellen in zake de quaes-
uc betreffende de uitlevering heeft ge
daan. De Kntente zou van den eisch
tot uitlevering afzien-, er zal een mo
dus worden getroffen op grond waai»
V'Ui een gerechtelijke vervolging op
Duitsch grondgebied tegen do Duit
si lie onderdanen zal worden ingi»
steld, die onwettige oorlogsdaden
hoi/ben bedreven. De Entente zou bij
de behandeling der rechtszaken door
een commissaris vertegenwoordigd
zijn en daardoor alle waarborgen er
langen voor een rechtspleging, waar
bij de schuldige personen inderdaad
worden getroffen.
De voorstellen zijn tot dusver van
Duitsche zijde nog niet openbaar ge
maakt, ten einde de Entente de mo
gelijkheid le geven zelf diergelijke
voorstellen te opperen.
OE NOOD IN OOSTENRML.
De rijkskanselier Kenner, die nu
naar J'arfjs is geUokkou om hulp te
vragen, heeft verklaard, dat half
J-uiuari heel Oostenrijk zonder voed
se: zal zijn. De anarchie zal dan niet
meer tegen te houden zijn. Een wan
hoopsdaad der bevolking wordt dan
Verspreid nieuws
T PROCES MAKLOH. De recht
bank te Berlijn heeft Dinsdagmiddag
liet vonnis uitgesproken in het Mar-
ioh-proct-s. De beklaagde Marloh
werd vrijgesproken van de aanklacht
wegens doodslag, gepleegd op 29 ma
trozen tijdens de revolutiedagen, we
gens de andere beschuldigingen werd
hij gestraft met drie maanden gevan
gems. met aftrek van twee maanden
preventief.
De Vorw&rt© protesteert tegen dit
EEN STAARTJE VAN 'T PROCES
MARLOH. Kapitein von ICessel
heeft nu afloop van de behandeling
van het proces-Mar lok aan de. Rump
een uitdaging tot een duel op het pis
tool onder de zwaarste voorwaarden
doen toekomen. De. Rump wees den
ei6ch af en verklaarde met kapitein
v. Kassei niet te doen te willen heb
ben De aangelegenheid is door den
uitgedaagde aan het gerecht voorge-
Kapitein von K ess el is op zijn
we noch voorlOoplg van den dienst ont
hoven. Hij heeft op grond van de
gebeurtenissen m het proces-Marloh
het openen van oen rechtsvervolging
legen zich zelf voor de civiele recht
bank voorgesteld.
BESTRAFFING VAN BELGISCHE
ACTIVISTEN. Het Belgische ge
recht blijft met de meeste gestreng
heid de Belgen straffen, die tijdens
de Duitsche bezetting activistische po
li liek hebben gevoerd. Thans heeft
het Aseissenhof van Brabant den
Mcchelschen onderwijzer de Bondt
tot 15 jaar dwangarbeid, tot betaling
van de kosten van het proces en tol
15 jaar verlies van burgerrechten ver
oordeeld. De Bondt was de leider der
activisten in zijn streek, werd be
taald aie propagandist en al6 chef van
de redactie van het blaadje „Uilen
spiegel". Voorts had hij in verschil
lende comlté's zitting.
DREIGENDE MIJNWERKERSSTA
KING IN FRANKRIJK - He; mijn-
we rkereoon gres heeft beeloton, dat in
dien het parlement niet voor 16 Fe
bruari den eisch tot verhoogmg der
pensioenen heeft ingewilligd, het be
stuur de ai gemeen e staking zal uitroe
pen.
Ingezonden
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplaatst, wordt da kopie den inzender
nist teruggegeven
Voor den inhoud dezer rnbriek stelt a«
Redactie sioh niet aansprakelijk.
OPEN UW DEUR.
De in wouters van Haarlem en om
streken hebben in dm achter ons
liggendan oorlogstijd bepaald naam
gcanaakt op hot gebied van weldadig
heid: voor onze militairen en wark-
loozon, voor Belgische gezinnen, voor
l'rnnsche en Duitsclie kinderen.
Thans heeft lint wear zijn comité s
voor het huisvesten van Oostenrijk-
sche en Hongaarsche kinderen en ze
ker was nog nooit hulp zoo noodig,
helpen zulk een dure plicht uit het
oogpunt van menschelijkheid.
In Oostenrijk on in Hongarije zijn
stumpertjes, kinderen, die vier jaren
lang niets dan zorg en verdriet om
zich heen zagen, die materieel veel
kort kwamen, die de zenuwstoren-
de angsten van oproer en revolutie
meemaakten, ra die nu tenslotte in
liet vijfde jaar alios lijden, wat zelfs
voor de draagkaoht van een volwas
sene te zwaar is: altijd honger, altijd
kou, droef door zwakte en eLlende,
droef door alle misère, die ze hun
ouders zien dragen. Erger nog zijn
cr de oorlogsweezen aan toe. Zeker
als Oostenrijk en Hongarije zich na
eenige jaren weer zulien opheffen uit
hun nood, zal de zorg voor die wee
zen, liet eerst worden ter hand ge
nomen, maar nu? Kleintjes, sviége-
kindcren, wier vader sneuvelde en
wier moeder omkwam door ondervos.
ding of ziekte, zijn thans aangewezen
op hulp van een staat, die zelf tot de
armen behoort.
Zbo is Oostenrijk zoowel als Hon
garije oj) het oogenbl.ik oen ware kin-
darhel, vol onschuldige slachtoffers.
En de oudere van die kinderen?
Het zijn juist de meest beschaafden,
d.w.z. door afkomst en opvoeding
ook do gevoeligst®, die do ergste
mat.erieele ellende lijden, die dage
lijks hun kleintjes en groot-e kinderen
meer zien wegteren tot zij ze einde
lijk soms dood in hun armen houden.
Vreeselijk zeggen we allen. Wreed!
Ja, doch wreed dan ook wie hen
niet heipen wit. O, ik weet velen, die
toen z© lazen van de ellende vooral in
de steden van het oosten, door diep
medelijden ontroerd uitriepen: „Kan
je er maar iet» aan doen!" En vele
Haarlemmere stuurden reeds, lang
vóór de collecte langs de huizen
kwam, geld en goederen aan de
adressen er voor door de pers opge
geven.
Maar thans komt de hoofdhulp en
voor ons zelf de zwaarste hulp, want
hoeveel gemakkelijker doet vooral
een Hollander zijn beurs open dan
zijn huis en nu wordt er aan uw deur
geklopt. Doe open, smeeken dood
zwakke stemmetjes, broodmagere
bandjes hangen aan den deurknop,
doodelijke moeie en angstig gespan
nen oogen turen of er niet wordt
opengedaan.
Want ten einde raad, hebben die
uitgeputte ouders hun kinderen in
handen gegeven van het Comité, dat
ze naar Holland wil brengen, naar
hot lauid van welvaart en Liefdadig
heid. Denk niet, dat het licht vajfc,
ais je reeds zooveel mist, je huis vol
zorg is, je jezelf voelt wegkwijnen,
ook nog je kinderen, zij het dan ook
tijdelijk, te moeten afstaan maar ze
gaven ze over in het volle vertrou
wen, dat ze hier welkom zouden zijn,
dat zo hier in Hólland een liefderijke
omgeving zouden vinden, en krijgen
wat ze zoo dringend noodig hebben.
.Ia hot gebeurt menigmaal, dat ais
'ie kinderen al geschaard staan voor
het wegreizen, vaders, moeders nog
met doodzwakke kinderen komen
aandragen en smeeken: neem ze. mee!
En nu kloppen ze bij ons aan.
Bij u vaders en moeders met een
gezin van gezonde, vroolijke Kinde
ren, wie het aan mets noodigs ont-
breekt En ais u 's avonds de uwe
gaat toestoppen, is het u dan niet of
aan den rand van hun bedjes een
bibberend kindje ziet staan dat zon
der ©ten naar bed. geen wol vindt
voor zijn dekking. Eu u is toch niet
w reed?
Bij u, broc:^ en zustere, die samen
woont in een ruim huis. Herinnert
ge u nog uw eigen jeugd en hoe uw
ouders u hebben verzorgd? Een kind
je, dat zorg noodig beeft, vraagt het
ook aan u, zorgenvrije. Misschien
geeft het u meer werk en minder
rust, maar het maakt van uw woning
wear lijdelijk althans een ouderhuis
on u is niet wreed.
Bij u, hoer of dame alleen, die een
leventje heeft preciö6, zooals gij het
u wens dit; maar er is een geluid,
dat meer waard is dan al uw graie-
tinkjes, dut is liet laolien van een
kind, dat zich voelt herleven door uw
zorgen cn u is niet wreed.
Bij u, vaders en moeders, die al
groots kinderen het ouderhuis zaagt
verlaten, die leeg© hoeken hebt in uw
huis, waar vroeger bedjes stonden,
vilt u nog eens smaken het geluk
-on vroeger jaren? Weet ge het nog?
•Jn u is nlefc wreed.
Gelukkig gehuwden zonder Itinde-
en, ne©m voor korter, langer tijd of
voor altijd, {want cr komen ook oor
loge weezen mede) de zon in uw. huis.
i.n den vorm van oen paar dankbaar
suiiFiide kinderoogeu cn houdt niet
wreed uw deur gesloten, omdat er
geen eigen kinderen ooit in- en uit
gingen.
Er is in vool geaómicn tegenstand.
Die dient eerst overwonnen, maar te
genover uitingen als:
„Nou meer, wij gaan die gekheid
niet beginnen!1'
„Ik dank je wel, ik dank er niet
overt"
„Begin het toch niet, je hebt er ia-
ter spijt van!"
klinkt ons
Het ls geen gekheid, maar harde
droef noodzakelijke ernst.
Ge moet r over denken, door uw
eigen hart gedwongen.
Ge hebt er misschien wat last,
maar nooit spijt van. Neem het is een
dagelijksclie bron van vreugde, die
stumperde tc zien opbloeien onder
uw zorgen.
En dun de vele Jan Jamaars on
der ons:
,,Ja maar. wie weet wat voor een
kind je in huis krijgt!'
Antwoord: U geeft zelf leeftijd en
geslacht op. De kinderen zijn go-
schift in drie klassen naar de omge
ving waaruit ze komen. Ze krijgen
voor ze mogen meegaan een doktors-
aitcv-1, dat ze geen overerfelijke kwa
len hebben en u kumt ze door uw
huisdokter -laten onderzoeken. Ten
slotte voor zieke kinderen wil liet
Comité zelf de zorg overnemen.
„Ja maar, wie weet wat voor eem
bengel ik in huis haal!"
Antwoord: Wie is een bengel, ais
hij uitgeput komt in Luilekkerland!
Daar is de lastigste jongen nog lief,
on mocht u na eraigen tijd te veel
last krijgen van overmoed, dan lieeft
u slechts de hulp van liet Comité te
vragen om afdoende hulp.
„Ja maar, zoohi kind verveelt zich
bij ons of krijgt misschien wel „heim
wee"!"
Antwoord: Daartegen is het beste
middel: u neemt ar iwee uit een ge
zin cn dan hog, in uw straat wonen
me.r mensuheii, die niet wreed wiL
itsi zijn en de Comité s zorgen voor
gein geUle ontspanning.
„Ju maar, dan hecht je je aan
zoon kind en dan gaat het weer
heen";
Antwoord: Ja dat is de weg van
alles en uilen in liet leven, maar om
u zelf dat kleine leed te sparen, wilt
u toch geen kind in eilende laten.
„Ja muur, zoo n kind ia een vreo-
sehjke last!"
Antwoord: Voor wat, hoort wat Te
kunnen bevredigen uw harledwang
om tenminste een kind uit de ontbe
ring t© heijion, dagelij lts te zien het
succes van uw zorgen, te hooröh die
verrukte woordjes van vveJbeliagem,
ie zien aandikken die wangen en in
die opfleurende oogen, verwijt, zorg
en lood le zien plaats maken voor
gezond getuit. O dat abes is uw ïast
en moeite meer dan waard.
Nog vóór Kerstmis wordt een wag
gon kinderen hier verwacht. We
richten kerstboomen op in ons huis,
muar vergoten niet, dat een hulpe
loos kind, de kern Is vail dit feest en
dat liet een feest is voor menschen
van goeden wille. Dus met beide han
den opent uw deurl
S.
SoliiifteLjke opgaven: Koode-Kruis-
gobouw Kenaustraat en voor R.-K.
kinderen, Junsweg 38. Aan het laat
ste adres worden de aanvrage voor
de kinderen die in Dec. komen inge
wacht vóór 11 Dec.
De kinderen zijn tussch® 7 en 13
jaar oud en worden onder toezicht
der Connie's voor tien weken afge
staan. Vergoeding wordt niet gege
ven. Voor niet korter dan een jaar
worden ook veel kleinere kinderen
mee overgebracht.
Persöïgi'zlgM
ONRECHTMATIGE DAAD
ln „In en Uitvoer" vind® we van
hand van Mr. van Peski het vol
gende artikel:
Wat is liet in den handel niet dik
wijls voorgekomen, dat een koopman
benadeeld werd door handehngieh of
gedragingen van een concurrent, en
dat hij, met dongen©, tol wieoi hij zien
om advies wendde, sterk geroeide dat
de gepleegde handelingen waren on
recht, onrechtmatig. Miaax is daar
dan niets aan t© doen, ïb dat daai
geen onrechtmatige daad? Het ant
woord van den raadsman moest bot
voor zeer korten tijd geleden, hopeloos
luiden. Wel leest men in artikel 1401
van hot Burgerlijk Wetboek, dat elk©
onrechtmatige daad, waardoor aan
een ander sohade wordt .toegebracht,
dengenen door wiens schuld dlie scha
de veroorzaakt is, de verplichting op
legt, ara dezelve te vergoed®, maar...
onroohtmatige daad was alléén zoo'n
daad, volgens de constante jurispru
dentie, waarbij „een wet" geschon
den was.
Dio gedachtengang, dat „de wet"
geschonden inoeet zijn, was een uit
vloeisel van de leer dat er ge® recht
is buiten de wot; dat de wetboeken een
volledige beschrijving gav® van het
complet,; recht. „Rechtmatig"
„wetmatig" war® synoniem. Maar
dat was ©ene fictie, eene fictie, welke
speciaal in het handelsverkeer krach
tig als zoodanig werd gevoeld. Zoo
was or in deze materie e® bek®d
Arnhemsch geval betreffende leugens
in e® prospectus van e® op t© rich
ten naamloozc vennootschap. E®e
schade-actie kantelde, omdat ..al is
het betracht® van omzichtigheid
bij financieel© raadgevingen plichtma
tig vttn ©en zedelijk <-n van een &©-
hom-lijk maatschappelijk standpunt
uit, niettemin het verzuim® daarvan
géén schending van een rechtsplicht
vormt". Dergelijk©, het rechtsgevoel
kreukende beslissingen waren er té
over, men zie Molengraaff in zijn laat
ste kanbteekening bij het jongste ar
rest van den Hoog® Raad te dezer
zake, in „Weekblad van het Recht"
no. 10305.
Maar nu is de Hoog© Raad der
Nederlanden ,,am:"' tot zeg® van
handel en verkeer.
Molengraaff zegt daarvan dan ook:
Wie inziet dat de mogelijkheid ee'ur
volledig© beschrijving van het recht
oen waan ia, omdat niemand, óók
niet de wetgever de geheel© rechts-
stof kun befooenschen eu al mogelijk
heden kon overziendat dus iedere
beschrijving van het recht, ook die
weüce in ons Burgerlijk Wetboek
wordt gegeven, noodzakelijk ouvolie-
dig cn gebrekkig is, moet er zich in
verinnigen dat de Hoogo Raad die op
vatting van artikel 14U1 heeft aan
vaard, dio het d® Rechter mogelijk
maakt, het gedrag von den eenen
m®sch tegenover d® anderen ie
toetsen ook aan de ongeschreven
gels, welke m® naar onze door ons
zedelijk en ons rechtsbewustzijn ge
dragen begrippen van hetge® in het
maatschappelijk verkeer betaami, te
genover elkander behoort in acht te
nemen.
Wat was nu het gegeven geval?
Do eischer vorderde van d® reen
ter, dat de handeling van d® ge
daagde zou word® verklaard on
rechtmatig en hij deswege tot scha
devergoeding verplicht, aangezi® hij
e® van eischers bedienden door gif
ten c-n beloften zqu hebben overge
haald hem inlichting® te verstrek
ken omtrent al hetgeen ten kantore
van dez® gebeurde, hem copie te
geven van gedane offerten, en op
gaaf te doen van de klant®, die
bestelling® of prijsopgaaf vroegen,
waardoor eischer als concurrent m
zijn bedrijf ernstig zou zijn b®a-
deeld.
Aanvankelijk werd de vordering
afgevyezen. Men kon immers ge®
positieve wetsbepaling aan hal®, wel
ke den gedaagde verbood te hauirle-
ien zooals hij deed, en daarnaar
vergeefs zoekende kon er van on
rechtmatig gehandeld hebben nocli
v® schadevergoeding sprake zijn.
En de bediende? Welnu krachten?
algemeen© erkenning zijn wel dc
geestelijke, do geneesheer en de ad
vocaat uit hoofde van hun beroep tot
bet bewaren van geheimen verplicht
doch hetzelfde kon met gezegd wor
den van een kantoorbediende, die in
tegenstelling niet de zooeven ge
noemde vertrouwensmannen bij uit
nemendheidt, louter privaat belang
behartigL
Gelukkig draaide de Hooge Raad
na ruim dertig jar® om. Het nieuwe
arrest van 31 Januari 1919 zeg; uit
drukkelijk dat „onrechtmatig niet
gelijkwaardig is met „strijdig tegen
ai wetsbepaling".
Onder „onrechtmatige daad" zal
voortaan moet® worden verstaan
e® handel® of nalat®, dat of ir.-
breuk maakt op eens anders recht, of
in strijd is mei des daders rechts
plicht, of indruischt, hetzij tegen de
goede zeden, hetzij tegen de zorgvul
digheid. welke in het maatschappe
lijk verkeer betaamt ten aanzi® van
eens anders persoon of goed
Onder deze nieuwe definitie, zco
voegde de H. R. er aan toe, valt zeker
de daad van hem. die, tot eigen bauh
door gift® ra beloften den bediende
v® zijn® concurrent overhaalt -.e
beroepsgeheimen v® zijn meester
a® dezen afh®dig le maken e»
aan hem zeiven te openbar®.
Zoo zijn wij op den goeden weg
en za] voorla® het rechtsgevoel van
menig h®de!sma.n bevredigd kunnen
worden, behoeven wij niet meer
een-hopeloos antwoord als advies te
geven.
Schade zal hij betal®, die bij von
nis van 1910 nog vrijuit ging toen hij
geweigerd had de 'hoofdkraan in liet
benedenhuis van de waterleiding te
sluiten, op een moment, toen hij be
richt kreeg, dat bov® de waterlei
dingbuis geaprong® was. Schade
zal ook hij o.i. nu betalen en dat
is mogelijk een kleine geruststelling
voor den „modern®" zakentijd,
die een bedi®de van een crisisbureau
weghaalt met het opzet zakengehei
men van collega's te weten te komen,
welke geheim® daar maar al te veel
moesten worden blootgelegd.
Schade zal ook do Staat betalen,
als door zijn toedo® v® die gehr' -
men door ander® wordt geprof -
teerd, met benadeeling v® den
rechthebb®de. Het is mogelijk, dat
het nu di® kant ook uitgaat, indien
t® minste d© stelling opgaat van
Mr. Sehellema, gelanceerd ln het
„Weekblad van do Burgerlijke Admi
nistratie" No. 3636 luidende:
„De door onvoorzichtigheid ontsta
ne laesie v® eens andere recht ver
plicht dus de overheid evenzeer als'
ieder ander privaat persoon tot ver
goeding van de daaruit voortkomende
;chade: andera gezegd, tussch® de
aansprakelijkheid v® de overheid
voor onrechtmatige dad® en die van
bijzondere péreon® bestaat ln begin"
sal ge® onderscheid."
Zullen wij nu den Staat a® luu>
n® sprak® alls onze koopmanszaak
schade lijdt doordat, bij opheffing
van crisisbureaux, de archieven niet
behoorlijk geborgen of vernietigd
worden, maar daaruit stukken en ge
gevens woeden medegenomen door
hoogere of Lagere bedienden, om
daarvan tot schade v® li®, die ver
plicht waren deze af te geven, te pro
fiteer®.
Wij lez® in de boven aangegeven
ieuwe definitie v® den Hoogen
Raad: „een handelen of nalaten....
dat indruischt.... hetzij tegen de
zorgvuldigheid, welke in het maat
schappelijk verkeer betaamt". Zeer
zeker druischt liet toch in tegen het
geen in het maatschappelijk verkeer
betaamt, als de gegevens van de cri-
sisbureaux door het l®d gaan ver
stuiven als donz® voeren.
Als de Staat daar niet „zorgvul
digheid" in betracht..., wel®, th®s
li ebb® wij e® grondslag voor aan
sprakelijkheid tot schadevergoeding
daarvoor' De geme®te Rotterdam
weet ook daarvan en heeft bij era nog
niet zoo lang geleden gewezen vonnis
een ze® groo;© schadevergoeding
moet® betalen op grond van deze
rechterlijke overweging: „dat ech
ter hetgeen aan de gemeente door
eischer verweten wordt, niet ls het
veroorzaken vau schade door het niet
of niet behoorlijk nakomen der op
haar als overheid rustende verplich
tingen of het overeohrijden harer be
voegdheden doch alleen het bij heer
optreden als zoodanig, waarvan de
■echtmatighetd in geen on deéle wórdt
aangevallen, niet behoorlijk in acht
nraien van de in dezen ver eisch u
■oorziohtagfheid. Dat wijkt niet zoo-
ee! af van hetgeen indruischt tegen
de zorgvuldigheid'-'*
INGEZONDEN MEDBDEELTNGEN h 60 Cts. per regel.
Het was e® te belangrijk keer
punt in hel rechtsleven, om er niet
de aandacht op te vestig®; wc
mede de wetgever in gebreke- bleef,
dat heeft de rechter thans gedaan. Se-
dert Januari 1911 waa bij de Tweede
Kamer aanhangig een wetsontwerp
wijziging en aanvulling v®
bepalingen van bet Burgerlijk We -
boek omtrrat de verbintenis uit on
rechtmatige daad. Maar de wetgever
schakelt zich zelve meer en meer
uit.; gelukkig dat nu de rechter om
met Mr. Fockrain Andreae. den
Utrechtsch® burgemeester, te ran
ken, de richting uitgaat v® de mo
derne praetuur.
Fan het Politieke
nooiveld.
Tonr-
TWEEDE KAMER.
9 December.
Crisis-stemming. Voo-
Ioopig nog geen gevaar.
Een staartje van „Arbeid".
Er heersdhte vandaag weer eras
•n crisis-stemming in de Kamer.
Waar het aas is vergaderen de
arend® .En als het politiek-geneu:-
de publiek ruikt dat er wel eens een
minister zou kunnen, vaüï® op het
eid van oer en politiek, dan vliegen
de tribunes vol en zelfs de diploma
tenloges zijn dicht bezet. Oud Kamer
leden keeren terug naar de plek
der misdaad]
Laat ik maar dadelijk zegg®, dat
•ik terwijl ik dit na afloop der zit
ting schrijf de kans op een dooden
minister mij niet heel waarschijnlijk
voorkomt, ofschoon er nagenoeg al
gem eene ontstemming is over het be-
v® den minister van Marine en
zijn vriend® hun hart vasthouden
over de k®s dat Mr. Bijleveld in zijn
wiaansohijnlijlk more® je houden re
devoering alle goed© kansen voor zich
nog bederven zal. Hij heeft g©en
flair zeggen ze, geen politieken kij";.
Dat vinden anderen juist een voo;-
deel in iieun. De lieer Hugenhollz is
ook wél, maar matig over hem t© spre
ken, maar fcoch looft deze het, dat de
(minister voor het eerst in een staats
stuk lieeft erkend dat het met raze
Marine ai heel pover gesteld is. De
éieer Hugenholte heeft niettemin e®
heel lange en zeer critiscb© reden over
ministers belleid gebrek aan be
leid goh oud®.
Het voornaamste punt van critiek
;echter had de lieer Bijleveld vooro'
uitgeschakeld, door de pertinente vei-
'-cJjaritng, da|t bij' zijn memorie van
antwoord handhaafde, d. w. z. dat de
kruisers „Java" en „Sumatra" niet
zullen worden afgebouwd. En, co
stateerde de heer Hugenholtz, dusoo
niet zullen worden gebruikt, na vei-
amdering in d® bouw, voor andere
Marine-doeleind®, moederschepen
voor onderzeeère of voor vliegtuigen:
De minister weersprak di© opvatting
niet, tenminste vandaag niet. Wat hfi
(morgen do® zal, weten we nog niet.
Maar hij worde er voor bewaard, dat
!hij het andere zegt! Dan zal men dra
heer HugrahoHz eras hooren uitpak
ken. En als hij diens opvatting beves
tigt, dan krijgt hij den heer De
Muralt togen zich, en al degra®, die
voor een haflf jaar voor den afbouw
der kruisers hebben gepleit, als de
hoeren De Muralt, Lely en andere
Unie- IbenaJon.
Of zij voor hot overige 's minister-
politiek oraer vloot van klein m:
terieel voor Indië veel gevoelen? De
heer iiug®holtz voelt er niemendal
voor. Ook zulk oen vloot gaat mibïoe-
n® kosten, en als de groote mogen
heden 't in hum hoofd krijgen om onze
koloniën te verdeel®, dan doen zij 't
toch, m«t of togen onz® zin. Wat
moeten we dan met e® vloot? Bo
vendien... het gaat niet, wamt het ma
terieel is niet alleen reeds nu omvol-
dorade, maar ook het personeel ver
loopt. En dat is het voornaamste. Er
zijn ge® menschen en er komen cr
niet bij. Dus... is nu de tijd voor liqui
datie gekomen.
Deze moering wil de heer Hugen
holtz in era motie door de Kamer
do® uitspreken. De heer De Muralt
voelt daar niets voor. Wij moeten II-
quideeren.... of de vloot goed maken,
zeide hij. En dan kiest hij: goedma-
k® van de vloot. Dat kan best,
meent hij. Een klein land als het
onze kan natuurlijk niet een oersterke
vfloot hebben, maar wat wij küimen
heUb®, moeten w ij hébben. En dus
lacht hem 's ministers denkbeeld om
lone in Indic zóó weerbaar te maken,
dat wij traminst© den eerst® slag
kunnen opvangen, nog al toe. Er Ls
trouwens dat had ook de heer Hu
genhollz ©rkend, meer in 's minis
ters vüootpolitiék dat aantrekkelijk
mag heeten.
Morgen gaat de discussie voort.
Vóór Marino haddra we d© rest
van Arbeid geluid, met een neder
laagje dat do minister Aaiberse zie' -
•zelf op don huls haalde, door een
amendemont-Van .Wijnbergen over te
nemen, dat bedoelde f 10.000 subsidie
He geven aan hei. Bureau voor Kath.
Soc. Actie, te Leiden, ovemaan hei
Amsterdamsche Centr. Bureau voor
Sociale Adviezen. Dc sociaal-demo"
crat® Schaper en Troelstra, waren
daar sterk togen, noemden het
Leidsche bureau een kantoor voor
anti-sociaJistiSche propaganda en
Verzekerden dat zij dan ook met een
vraag oin subsidie voor de Soc.-dera.
Studioclub zouden komen.
Welzeker, zeid© heer Smeenk, gee*
het aan al dergelijke bureaux.
Maar dat werd oen Chr. histori-
schen te erg en ook de heer Treub ver
zette zich tegen het separatisme op dit
crebied. Als gevolg van dez® teger-
•stand werd de post. dien de minister
op f 20.003 gebracht had, op f 10.000
teruggebracht r aanneming van
een am end en k i haper Ilei Lead"
sche Bureau kri.ig; niets en het Am
sterdamsébe f 6500 meer dan de
nister aanvankelijk itad voorgesteld,
teneinde hot pereoueel uit te breid®
en te zorgen, dat het zijn vleugels nog
breeder kan uitslaan.
De begroeting id is goed»
gekeurd
Avondvergadering. £x-
ira-uiikeeringen Justitie.
In dc avondvergadering werden be
handeld de begrooiings-verhoogd ugen
voor dit jaar, voor het geven van een
extra-maant! uitkcering aau ambtena
ren en beambten. Het was, rondweg ge
zegd, een misselijke vertooning, te zien
hoe bij dit voorstel achtereenvolgens een
heele schaar van Kamerleden v.vi alle
gezindten en partijen kwam plet :n voor
degenen die de extra-uitkeering niet
zullen krijgen. Dc leeraren der Bijz.-
Gymnasia en H. B.-scholen en vakscho
len, de leeraren aan avond-, normaal-
en andere avondscholen, de onderwijzers
aan bijzondere scholen voor zwakzinni
gen e. d., de ambtenaren der Brandstof-
lencommissies. die alle hadden hun
verdedigers iu de hceren Helsdingen,
Smeenk, Ossendorp, Kctelaai, Ouo,
Snoeck Henkenians cn Bulten.
De heer Helsdingen wilde het mini
mum bepalen op aoo.cn als men nu
weet dat zelfs een ambtenaar me: een in
komen van f 0999— zoo'a u:: keering
krijgt, daa moet men toch wel erkennen
dat de Staat en de volksverteger .voordi-
ging goed zorgen voor hec lis aan de
Staatsinstellingen zitieu. De belastingbe
talers vinden 'i misschien wa; al :e mooi.-
Gelukkig hield de minister De "ries
zich aan zijn voorstel r~n minim m van
f - a
verruiming der bepaling, dat de kinder
bijslag niet wordt gegeven a.s <ie kin
deren zelf reeds f 6. - p. w. verdienen,
wilde dc Minister evenmin als
de bepaling dal ook jongelui cic thuis
ontvangen. Mr. De \rri^s zegde alleen
positief toe, dat hij alle genoo- de ver
ongelijkte categorieën afzonde:lijk zou
beschouwen. Maar er was ook e-m motie-
Sraeenk ten gunste van dc leeraren aan
bijzondere Gymnasia en H. B.-scholen,
die volgens den heer Sineenk ook aan
spraak konden maken op een extra-uit-
kecring, ofschoon zij niet ziju üi Rijks
dienst, cn tal van Kamerleden vonden
dat billijk. Mr. De Vries wees echter op
de consequenties die een dergelijk stand
punt zou meebrengenallerlei hoogere*
en lagere vakscholen, kunrtacadcmiën
e. d. zouden dan in aanmerking moeten
komen. Dan moeten we ook predikanten
cn gepcnsionnecrden een e=tra-:naand
geven, zei de Minister. Het Rijk heeft
niet tot laak allen wat te geven die uit
stekend kunnen gebruiken. Op dien
grond wees h»j dc motie af, doch daar
de heer Smeenk haar handhaafde zal
daarover Donderdag worden gestemd.
Een motie-Ossendorp, out te verzekeren
dat de uitkeenng vóór Januari ral ge
schieden, werd z. h. s. aangc men,
evenals de wetsontwerp®.
Daarna begonnen we aan Justitie*
waarbij de lieer Wcitkamp „voor "t eerst
met de Justitie in aanraking kwam",
sprekende over notarissen, marccRaus-
sée en Rijkspolitie, en de heer Heskecs
de onveiligheid icn plaitelande :n be
spreking bracht.
De leer S-nnes beeft na Kauisky's
boek geen vrede meer met dc aanwezig
heid van den ex keizer hier te lande do
Regeering zal moeten overwegen of deze
gevaarlijke „aanstoker van het hellevuur
der wereld", niet over de grens zal moe
ten worden gezet.
De heer Hermans pleitte voor vereen
voudiging der gratie-formaliteitenda
heer Visser van IJzendoorn voor een
wijziging in de wettelijke positie van het
natuurlijke kind dc heer Ter Hall vroeg
maatregelen tegen het misbruik van kin
deren voor bedel-doeleinden.
De heer Van Rappard bestred de
door den heer Sannes aanbevolen lee-
ken-rechtspraak, waartegen aaustonds
de heer Van Schaick een pleidooi er voor
hield, met don zeker niet ongewoncn voor-4
slag, dat rechters bij volkskeuze zouden
kunnen worden benoemd. Voor;? moeten
z.-i.- ook civiele en crimincclc za';cn door
verschillende rechters worden bohandeldi
