HuiLEirs Owe
VIERDE BLAD.
Zattrlag 20 Dsesmlier 1919
Openliare Leeszalen in
Nederland.
II,
De hoogere Rijkssubsidie die de lees
zalen in 1920 te wachten staat, zal dus
ook de gemeentelijke en provinciale
subsidie aanmerkelijk doen toenemen,
want, zooals ik in het eerste artikel her
innerde, Rijkssubsidie is afhankelijk van
een gemeentelijk minimum. De derde,
oorspronkelijke, bron van inkomsten van
bijna alle leeszalen zal mogelijk een nei
ging gaan vertoonen om minder te gaan
vloeien: de bijdragen van particulieren
(leden-contributies) en giften voor ex
ploitatie. Tot nog toe werkten deze bij
dragen energiek mee om het totaal der
..plaatselijke inkomsten" zoo hoog mo
gelijk op te voeren, omdat de Rijkssub
sidie zich hiernaar regelde. De leeszaal-
besturen hadden dus bij de jacht naar
contributies, twee doeltreffende pijlen op
hun boog. waarvan er hun nu één ont
val!omdat particuliere inkomsten geen
invloed meer oefenen op de Rijkssubsi
die. Mogelijk blijft nog dat de gemeen
te hit re subsidie eerst dan toezegt wan
neer het particulier initiatief dat im
mers de leeszaal oprichtte en in stand wil
houden zijn beste beentje ook in den
vervolge blijft voorzetten.
Dn: <!e particuliere contributies niet
onbelangrijk waren, bewijzen o.a. de be
dingen van ruim f5000, die den Haag-
sohen en den Utrecihtschen leeszalen
jaarlijks plachten toe te vallen Gronin
gen had slechts een paar duizend min
der. Hilversum oogstte ruim f4000.
Kind hoven (R.-K.) en Sneek ruim
i 3QOÓ, Heerlen (R.-K.) zelfs f3800,
Jtoanclam f ioóp, Leiden ƒ2300,-
Tocli, ook indien deze bijdragen van
belangstellende en belanghebbende par
ticulieren (her boeken leencn eischt
gewoonlijk een minimum contributie) in
deo vervolge op peil blijven of zelfs nog
wa; stijgen, zullen zij m.i. toch op den
duur een ondergeschikte factor moeten
".orden bij de snel stijgende financecle
behoeften der leeszalen. Tot nog toe
kwanten door de schier overal onvol
doende budgetten, vooral de salarissen
van het personeel, in het gedrang, en
ti aciententsverhooging is, nu de levens-
cischen zooveel duurder zijn geworden,
bh alle particuliere leeszalen het aller
eerst noodige. Maar ook de toerusting
dezer instellingen met boeken, lijcl-
schriften en couranten, is oneindig kost-
ba a uier geworden, en de technische acl-
imai .:ratie is eveneens in kosten door
stijging van papier- en drukprijzen, al
leen reeds niet meer te vergelijken bij
voeger. Daar wegen de vermeerdering
wn Rijkssubsidie en de- geëischtc
minima van stedelijke en provinciale
hulp niet tegen op, en zullen de lees-
zal zich in alle opzichten krachtig blij
ven ontwikkelen, dan lijkt het mij noo-
dig, dat hoe lauger hoe meer de ge
meenten zich het welvaren der openbare
leeszaal en bibliotheek ter plaatse aan
trekken. In sommige steden blijkt ook
rec-ds liet gevoelen dat de leeszaal in de
eerste plaats voorwerp is van gemeente
lijke zorg Amsterdam stond voor 1918
50.000 toe (vrij gebruik van gemeen-
1 K-gebouw inbegrepen). Den Haag
f 18.000, Hilversum ruim f 3600, en ik
twijfel niet of de gemeente-subsidie zal
blijven stijgen naarmate de noodzake
lijkheid en het nut der O. L. als insti
tuut van volksontwikkeling wordt ge
voeld.
Er is op 't oogenblik maar één open
bare leeszaal, die geheel van gemeeutc-
wege wordt beheerd de Rotierdamsche.
De gemeente legde er in 1918 onge
veer f 43000 aan ten koste en over 1919
zal dit een vrij wat hooger bedrag bc-
loopen hebben. Deze leeszaal geniet
geen Rijks- of provinciale subsidie, hoe
wel zii deze desgewenscht had kunnen
krijgen, en zij stelt hei ook buiten fi-
nancieele hulp van particulieren of vei-
ec-iiigingen. Aanleiding tot deze gemeen
telijke instelling was de, in 1907 vol
trokken, reorganisatie van het archief,
waarbij toen du werd overgebracht
naar een nieuw gebouw de oude min
of rncer wetenschappelijke stedelijke bi
bliotheek uit het museum Boymans, den
grondslag ging leggen van een open
bare bibliotheek en in een daartoe inge
richt schoolgebouw (waar zij nog huist
in afwachting van het gereedkomen
eener nieuw te bouwen leeszaal en bi
bliotheek) haar nieuwe bestemming be
gon.
Ken dergelijke transformatie zal
Waarschijnlijk mettertijd de gemeentelij
ke bibliotheek in Arnhem ondergaan,
waar onlangs een verceuiging" een open
bare leeszaal heeft geopend, die in het
zelfde gebouw gehuisvest is en onder de
zelfde directie inei uitbreiding van
personeel als de gemeente-instelling.
Het liidt geen twijfel of de gemeente
Arnhem zal eerlang deze openbare lees
zaal overnemen en met haar eigen bi
bliotheek doen ineensmelten.
Mie overige openbare leeszalen in ons
land zijn zuiver particuliere instellin
gen, gesteund in meer of mindere ma
te door gemeentelijke subsidie. Zij zijn
bijna alle op kleine schaal begonnen
klein waL boekenbezit betref- een
bibliotheek stampt men niet zoo maar
uit den grond klein ook gewoonlijk
van behuizing. Er zyn maar enkele
openbare leeszalen, die in een bepaalde
lijk voor baar doel en werkkring opge
trokken gebouw zijn ondergebracht, zoo
als Utrecht (sinds 1912), Bussum, Apel
doorn. De Amsterdamsclie Leeszaal
troont in een oorspronkelijk inwen
dig thans geheel verbouwd en achter uit
gebreid heerenhuis, de Rotierdam
sche in een voormalige school, waarvan
het ongerief langzamerhand zijn hoogte
punt heeft bereikt; heel wat leeszalen
zijn begonnen in een „doorgeslagen sui
te" en huizen er decis nog, al bezorg
de de tijd hun af en toe een bovenver
dieping er bij, een onderhuis of een
ppkamer. Met ruimte voor boeken of
vooi bezoekers worstelen allen of zul
len dii spoedig doen, en dit is mèt den
ongewissen financieclen ondergrond,
wel dc zwakke stee in den opzet en
vooiigung van de Nederlandsche lees
zalen. Vooral in giootere gemeenten,
waar, zooals in Groningen b.v., een dag-
bezoek van 275 personen plaats vindt,
zijn de lokaliteiten (kr&iuenkamer en
leeszaal) geheel onvoldoende. In zulke
8Toote centra moeten daarom in de toe
komst bovendien filialen verrijzen in
uttecnliggende gedeelten van de stad.
om den groeienden toeloop naar ver
schillende punten te richten en een
maximum van bezoekers goed te kun
nen helpeiiv
Bij de nieuwe Rijkssubsidieregeling
heeft men bij steden als b.v. Delft (38000
inw.) aan 1 filiaal gedacht, als Nijme
gen (67000) aan 2, als Utrecht (137000)
aan 3, bij Amsterdam aan 5 of 6. Maar
dit is alles nog toekomst. Goed geteld
zijn er momenteel 3 steden, waar de
openbare leeszaal één filiaal rijk is Rot
terdam, Utrecht en Hilversum.
Vóór dal dit getal zich zal hebben
uitgebreid, hoop ik dat Haarlem, waar
over ik in mijn overzicht te veel moest
zwijgen, de zekerheid hebbe, dat het bin
nen het jaar zijn openbare leeszaal zal
bezitten.
in een slot-artikel stel ik mij voor op
dit toekomstbeeld nog nader terug ;e
komen.-
R. v. d. L,
SiaScalsaws
[-IAARLEMSGI1E KONIJNEN. De
Haarlemscho Konijnenvereeniging
„Nut en Sport" is besloten om met
de 2 Kerstdagen een onderlinge Ten
toonstelling te houden van konijnen
en pluimvee, bij v. d. Berg, Lange
Heerenvesl. Daar er 180 dieren zijn in
geschreven zal het wel de moeite
waard zijn om even een kijkje te ne
men.
VEROORDEELD. De mi licton-sol-
dsat .T. M. van. het 10e Regiment In
fanterie is veroordeeld tofc drie maan
den militaire gevangenisstraf wegens
het bestelen van zijn kameraad in hot
sl aapkwartier.
TEGEN DE DUURTE. De heer
E. W. Goedhart uit Haarlem hL,-,/t
voor de Afd. Watergraafsmeer van
den Algemeeinen Bond tot bestrijding
der duurte een rede gehouden waar
middelen worden aangewend tot een
bestrijding van de duurte.
Bit 08 (testen
SCI-IOTEN.-
GEMEENTERAAD.
Nadat in de middagzitting aangeno
men was het voorstel van B. en W. tol
wijziging van het Raadsbesluit tot 't
aangaan ccner geldleening, kwam in
behandeling
de Cemeente-begrootlng.
De heer II o o y opent dc algemeene
beschouwingen met een rede in tele-
gram-sujl. Hij critiseert de houding der
viijz.-dem. bij het concept-program in
zake samenwerking bij de wethouders-
benoeming.
Dit program is tot stand gekomen in
samenwerking van de partijen van
rechts met de soc.-dem. en beval eischen.
die voor inwilliging vatbaar ziju, aldus
spreker.
In de tweede plaats maakt spr. cenige
opmerkingen over '1 financieel beleid.
Hij constateert dat vele posten, die op
de begrooting voorkomen, niet gedekt
zijn en dat de financiën een treurig- beeld.
aanbieden. Echter veel zal niet kunnen
worden bezuinigd misschien op de ge-
heele begrooting een bedrag van
f xo.ooo..- Op een tekort van f 170.000
geeft dat niet veel.
Orn 't evenwicht tusschen gewone uit
gaven en inkomsten te dekken, zou men,
oordeelt spr., de aflossingen van geleen
de gelden over een grooter aantal jaren
kunnen veixleelen. Het* middel echter om
uit de impasse te komen, is te zorger.
dat de gewone uitgaven door de gewo
ne inkomsten worden gedekt,
Spr. eindigt met uiteen te zetten dat 1
wenschelijk is, dat allen die in dienst
der gemeente zijn, aan de gemeente hun
geheele en volle prestatie geven, omdat
de gemeente voor jaarwedden eh sala
rissen zich vele financieele opofferin
gen getroost.-
De heer v. d. Vall begint met te be
handelen den uitslag van de raadsver
kiezingen en zegt verder dat om veler
lei redenen, o.m. over de door de vrijz.-
dem. gevoerde verkiezingsactie, de soc.-
dem. bij de totstandkoming van een een
heidsprogramma niet met de vrijz.-dem.
konden samenwerken. Bij dat orogiam
werd niet een schoon gebaar gemaakt,
maar alleen practische zaken bevat 't.-
Alieen één punt bevat dat niet en wel
dc annexatie. Toch, de algemeene over
tuiging is, dat Schoten hoe eer hoe beter
bij Haailem moet worden geannexeerd.
Om niet bij Haarlem met lecge handen
te komen, is bel wenschelijk, dat Scho
ten grond in handen heeft. Daarom is
de instelling van een gemeentelijk
grondbedrijf zoo toe te juichen.-
Verder zegt spr. dat èn als partij cn
als fractie de soc.-dem. van den candi-
daat Blom bij de Raadsverkiezingen
niets afwisten.-
De heer Priischen Dus wel indi
vidueel;
De heer v.- d. Vall: Ik spreek van de
fractie en van de partij. Een goed ver
staander heeft verder maar een half
woord noodig.
LaiCi. toen 'l gemeentebelang in 't
geding kwam, ging de fractie zich met
de zaak-Blom bemoeien. Maar wat 'le
heer Verkooy in de vorige vergadering
van den gemeen le-screiaris zeide, daar
voor neemt de fractie niets voor haar
verantwoording.
Van wat de heer Verkooy van den se
cretaris zeid, was de fractie
als zoodanig niets bekend.
De heer Priischen zegt, dat na den
uitslag van de verkiezingen de vrijz.-
dem. er geen prijs meer op stelden om
een ucihouderszetel te bekleeden. De
vrijz.-deni. waren er door gegriefd dat
men wilde vaststellen wat in den Raad
moet worden behandeld, zonder hen te
in te kennen.
Spr.- meent dat de gevoerde verkie
zingsactie der vrijz.-dem. geen reden had
mogen zijn voor de soc.-dem. om de
vrtjz.-dem. uit te sluiten.- Hij kan verder
een onthulling doen en wel deze dat een
biljet dat werd verspreid, waarin werd
aanbevolen om niet op nummer één van
de vrijz.-dem. candidatenlijst ie stem
men, niet van de vrijz.-dem. maar
van den lieer Blom is uitgegaan!
In den heer Verkooy laalu spr. 't dat
hij, die alles van de zaak-Blom afwist,
dat niet eerdet openbaar maakte. In *"t
algemeen oordeelt spr., dat ten on
rechte de. vrijz.-dem. van een samenwer
king weiden uitgesloten. Voor zich is
spr. tot een samenwerking bereid.
Spr. betoogt verder dat 't niet g«-
wenscht is dat ambtenaren allerlei bij
baantjes gaan bekleeden, maar dat amb
tenaren wel vrij moeten zijn om hun geld
te beleggen op die manier als zij dat
wenschen.
Dat annexatie gewensclu is, beaamt
spr.-, maar men moet met do te voeren
financieele politiek niet te veel op de an-'
noxatle letten.- Verschillende desiderata
bepleit spr.- ten slotte, waaronder de in
stelling van een groentenveiling. Hij
eindigt met nogmaals een oproeping ie
doen tot samenwerking met andere
partijen.
De heer Verkooy merkt op, dat '1
hem leed doet dat de gemeen tcbegroo-
ting zoo laat aan de raadsleden is ter
hand gesteld en dat door verschillende
omstandigheden hij niet aan de behan
deling van de begrooting in de afdee-
liugen heeft kunnen deelnemen. Wel
licht, aldus spr., werd de Begrootiug zoo
laat ingediend, omdat de ambtenaren
zoo met bijbaantjes waren bezet, dat zij
niet tijdig met hun gemeentewerk ge
reed waren.
Ten aanzien van de zaak-Blom, ver
klaart spr., dat daarvan door hem niet
de raadsfractie op de hoogte is gebracht,
omdat, wanneer er vroeger een „zaakje"
in Schoten was, hij dikwijls alleen ook te
genover zijn eigen partijgenooteu in den
Raad stond. Daarom meende spr. in den
vervolge, wanneer hij weder „iets had",
geheel alleen, persoonlijk, te moeten op
treden en alles alleen te nemen voor zijn
persoonlijke verantwoordelijkheid.
De heer Blom zal den Raad uit, des
noods zal hij er uitgeranseld worden,
zegt spr. verder. Spr. heeft nog „reser-
vemidldelen"; Gaat de heer Blom er niet
met fatsoen uit, dan zal hij niet onfat
soen er uit gaan, maar er uit zal de
heer Blom, aldus spi.
De Voorzitter verzoek', den heer
Verkooy zich te matigen.
De heer Verkooy: Ik ben juist uit
gepraat.
De heer Verton zet uiteeen, aan
B. en W. de vrije hand te willen laten
in 't. opdragen van bijbaantjes aan ge-
meente-amblenaren, omdat dit in 't be
lang van de gemeente en van de gemecn-
te-fnanciën kan zijn.
De Voorzitter beantwoordt de
sprekers in 't kort. Hij zet uiteen dat de
financieele toestand van Schoten niet
schitterend is en niet schitterend kan zijn
door de naweeén van den oorlog. B. cn
W. konden niet anders doen dan zij voor
stelden om de Begrooting sluitend ie
maken;
Alleen in een paar bijzondere gevallen
gaven B. en W., noode, omdat 't niet
anders mogelijk was, aan ambtenaren
een bijbaantje. Er is een raadsbesluit om
van 't Pretoriaplein een groentenmark:
te maken, maar van die markt kwam in
de practïjk niet veel terecht.-
HAARLEMMERLIEDE c.a. Voor
de betrekking van directeur-aidmini-
ó!iateur der gemeentebedrijven (jaar
wedde f 2500) hebben zich meer dan
60 sollicitanten aangemeld.
VELSEN.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad le Veleen, op Dinsdag
23 December, des namiddags Vk «ui
ten gemee.tehuiize.
1. Ingekomen stukken en mededee-
in gen.
2. Vaststelling van rekeningen over
1918 van de gemeente en de bedrij
ven.
3. Voorstel van bet. lid J A. DoJ-
meijer inzake de pensiomeering dei-
wethouders en van hunne weduwen
■eirn/of weezen.
4. Wijzigingen samenstelling en
opdracht duurlecommissie en ophef
fing levcnsuiiddelencommissie.
5. Voorstel van de leden F. C. J.
Netsclier, J, E. Sluiters en IIvan
der Steen tot toekenning van vaca
tiegeld voor de bij waiting der verga
deringen van raadcommissièn.
6. Beslissing omtrent overname
van hel felectrisch net door de ge
meente.
7. Financieele besluiten.
8. Suppletoire begrooting schaal-
armbestuur 1919.
9. Vaststelling penstoensgrondla-
gen.
10. Idem-opnieuw verordening op
de heffing van opcenten op de hoofd
som der person eel e belasting.
'11. Adressen: a. R II. P. Fischer,,
hoofd van den gemeentelijken vleescli
keuringdienst om uitkoering van een
maand salaris;
b. van de Vereeniging voor Chris
telijk bewaarschool onderwijs te IJ-
muiden om subsidie.
12. Benoeming vam commissieleden
en van een adjunebboekhouder bij
de bedrijven voor gas en waiterloi-
(llng.
13. Wijze van behandeling der be-
igrooling en wijziging der verorde
ning regelende de samenstelling en
den w er lering der commissie van bij
stand voor de financiën.
14. Behandeling van de hegrootin-
gen voor 1920.
15. Belastingzaken.
Bertitszata
EEN LEVEN VAN MISDAAD.
In de beklaagdenbank van de Am
sterdamsclie rechtbank zat een grijs
aard, een' deftigen naam met on
geveer zeven voornamen dragend.
De zoo op het oog stokoude man
was echter nog maar vijf m zestig.
Hij haxl de N. V. Jleybroek Co.'s
Hatulel-Mpij. aldaar opgelicht, door
haar een valsch eongnossement te
verkoopen voor f 2500. Het stuk was
haast niet van eclU papier te onder
scheiden, zoo mooi was het mago-
ruaakt, Do oude I-.lende de vaisch-
heicl en de Officier vroeg, na het.
hooreji ven verschillende getuigen,
anderhalf jaar gev-i: geoisstraf.
De cel ls voor uozen beklaagde
geen „nieuwtje". In 1881 kreeg hij in
Engeland zestien maanden, in 1884
twee jaren en lm :892 vijf jaren
dwangarbeid, alles egeais diefstal
len en oplichtingen. In Frank'
werd bij in 1897 nog tot dertien
maanik 11 veroordeck! en in Rotter
dam tn 1902 tot twee jaren, daarna
nog eens te Londen tot- 15 mud. In
1917 werd hij als lastig vreemdeling
Engeland uitgezet cn toen begon ln.i
in Holland zijn oneerlijke praktijk:
weer. Wat zal hot etr.de van dit leven
rijn?
KINDERMISHANDELING,
Eem 58-jarige vrouw, wont-nde aan
het Jaagpad te Stolen (N.-H.), had
een kind van viiir-Mi-eenubi&if jaar,
dat ongelukkig was, ter verzorging
aangenomen. Zij werd daarvoor be
taald. Er gingen verschillende ge
ruchte.. over de me-handelingen die
zij dat kind deed. Op 24 Mei 1.1. werd
echter door meer personen die dooi
de schil ling keken. waargenomen
dat zij het op ergerlijke wijze mis
handelde. Zij had het kind spiernaakt
buiiuii ui sen tóbbe geplaatst, wascli-
1 te hot' met een spons op onnoodig
ruwe wijze, gooide van Iiitnks naar
rechts, sloeg het op hevige wijze met.
de vuist, schopte het en duwde hot
de natte spons in den mond.
De wijze waarop zij het kind be
handelde, was volgens een gepensio
neerden rijksveldwachter, die In de
buurt woont en ook was gaan
kon, gowoo*.weg beest ochtig. En zoo
groot was de verontwaardiging, die
het geval veroorzaakte, diat de ge
iteed e buurt overeind stond.
Donderdag had de vrouw zich voor
de' Vierde Kamer der Rechtbank te
Amsterdam te verantwoorden. Zij zei-
de het kind slechts een paar tikken
gegeven te hebben, omdat het maar
niet zindelijk wilde worden. De ge
tuigen verklaarden echter, ais ge
zegd, dat men hier niet met een ge
wone kastijding, maar met erger
lijke mishandeling te doen had. Het
kind was zoo geslagen, dat list vol
blauwe plekken zat.
liet O. M., nir. Van Thiel vond
geen tonnen om beklaagde clement
to behandelen en èischte drie maan
den gevangenisstraf u-gen de vrouw.
rissDalaaii
AUDIËNTIES. De Grootmeester
n de Chef van liet Militaire Iluis
van de Koningin, maken bekend, dat
de autoriteiten, corporaties, vereeni-
giugen en particulieren, die hunne
opwachting weiischcu le maken hij
II. M. de Koningin beleefd wo
üi'ganoodigd zich daartoe schriftelijk
aan te mheiden, wat de civielen be
treft bij den dienstdoend Grootmees
ter, wat de miltairen betreft bij oen
adjudant van dienst van H. M. de
Koningin, beiden ten Paleiz© Noora-
"inde te "s-Gravenliage.
Het is de bedoeling van de Ko
ningin allen die zich voor deze
audiënties aanmelden, bij verschil
lende gelegenheden t - ontvangen, het
zij in de hoofdstad des Rijks, hetzij
ie s-G.ravonhage, hetzij elders, al
naarmate de omstandigheden zulks
zullen veroorloven.
NEDERLAND EN BELGIë.
I11 de Belgische Kamer, voerde de
afgevaardigde Woeste liet woord over
de buiten km dsche po'itiek van Bel
gië.
„Mem heeft ons verteld", zoo zei
hij „dal. de Verdragen van 1839
hum tijd hebben geilad, dat zij door
twee der garanten op zoodanige
wijze zijn geschonden dat hun her
stel onmogelijk is, en dat men ze
moet herzïon.
Wanneer ik de regèerlng hoor
spreken over het esteiijk bloc, dan
constateer ik een nieuwen waarborg
di-e in de plaats kan worden gesteld
van dien van 1839 en ik wensch mij
zelf geluk wanneer Lk aldus zie dat
de banden die ons aan Engeland en
Frankrijk binden, nauwer worden
aangehaald.
Wat Holland hetreft, ik hoop dat
wij tot een bevredigend vergelijk voor
beide landen zuilen komen, die, liefst
zonder uitstel, wederom de meest
gunstige betrekkingen met elkaar
moeten aar.knoopen".
EEN MACABERE SLAAPSTE6.
Men meldt uit CulemboiK' a-m -
Handelsblad:
Dezer dagen moest een Lijk naar
eer- andere plaats vervoerd worden.
Er werd op een dorp overnacht en
men ging den volgeudem. morgen ver
der. Plotseling hoorde do koetsier
zuigen. Aan schijndood denkende, Liet
wij alles in den steek om politie te
halen.
Wat was er gebeurd?
's Nachts had iemand, die waar
schijnlijk te veel gedronken had, de
lijkkoets als slaapslce gebruikt. Door
het hervalt ?n van. den rit werd hij
wakken e.n begon te zingen. .Toen de
nuwaciuige koetsier aan den haai
ging, werd hem door den zanger nog
wat toegeroepen, maar dit luelp
niet. Daarna sprong de ongewone
passagier op den bok en bracht het
lijk verder. De politie kwam en loste
'ut raadsel op.
DE WON LNGNOOD. Het Vader
land schrijft,: Naar wij vernemen
wordt op het Ministerie van Arbeid
met bekwamen spoed aan de wetten
ter voorziening in den woningnood ge
werkt en zijn spoedig resultaten te
wachten.
Vermoedelijk zal de volgorde aldus
zijn: Wijziging Woningwet, wijziging
Himrcommissiewet en wetten tegen
den woeker in huizen en het aileen
met speculatie-doel onttrekken vam
huizen aan verhuring.
Ook wordan' maatregel-en overwo
gen, om den kettinghandel tegen-te
gaan. Hier en daar ito het denkbeeld
opgeworpen, om_ den kooper eenigen
lijd aan zijn huis te binden en daar
door het koopen alleen uit speculatie
aan banden te leggen. In hoever dit
mogelijk zal zijn, moet de. toekomst
tor rem. Zeker is intusschen, dat de ket-
ti:ighandel weliger dan ooit tiert.
De ketlinghandel nu is een der
hoofdoorzaken voor steeds nijmender
wonden van den woningnood. Men
koopt de huizen voor een paar weken
Verkoopt ze dan weer en de nieuwe
eigenaars zetten het spelletje voort.
Ze&r krasse staaltjes kwamen ons
ter oore en indien de Rogeering eens
e&n paar weken een vijftal flinke snel
werkende ambtenaren aan de registers
van dien hypotheekbewaarder zette,
zou hij zeker tot resultaten komen,
waarvan nog de helft niet is aange
zegd. Zij- zou zien, dat de vele huizen
om de twee of drie weken van eige
naar verwisselen! onder een verbazend
snelle stijging van den koopprijs.
Verleden jaar werden b.v. de nieu
we hulzen in de van Imhoffstraat te
Den Haag gaarne gelaten voot 12 lot
13,000 gulden. Thana vraagt rnen
kalmpjes 22 tot 25 duizend gulden
Een huis op het CoHgnyplein werd in
3 snel op eikaar volgende verkoopin-
gen van 27 000 op f 36,000 gebracht.
Wij weten een huis in de Emma.-!raat,
dat in 3 woken driemaal van eigenaar
verwisselde. Een huis in de Juliana
van -Stolberglaan kwam in een omme
zien van f 4G000 op 1 60.000, een an
der hui» in dezelfde taan steeg ut een
luttel tijdsverloop vain f 34.000 op
42.000.
Merkwaardig, dat men in de wisse
lende rij' van eigenaars bijna altijd de
zelfde namen aantreft, Er is daar
hlükboar een consortium en dat con
sortium vaart zeer wel. jWij kennea
b.v. éen lid. dat voor dén oorlog In
bedenkelijk kleinen doen vorkeerde en
thans, zoo al niet voor müaotinair,
toch zeker voor tonnair te boek staat 1
Zeer onaangenaam doet het aan, nu
en dan ook verhuurkantoren onder de
koopers aan Ie treffen, 't Lijkt ons
toch niet- de taak van verhuurkanto
ren als speculant op te treden.
I)e Telegraaf kreeg van een handels
vriend een'wenk ter verhelping van
lirt kwaad. Deze wees het blad op
de heilzame gevolgen, die in Juli 1914
zijn voortgevloeid uit de Beurssluiting
en het wettelijk verbod lot hel drijven
van handel in effecten en hij vroeg,
of. gezien den woningnood en het bui
tensporig opdrijven der waarde van
woonhuizen de Rogeering thans niet
gehouden is. op dit gebied in te grij
pen. De handelsvriend acht den hul
digen toestand een voldoenden recius-
grond, om den verkoop van voor be
woning geschikte onroerende goede
ren te verbieden tot tijd en wijle de
woningcrieie voorbij zal zijn en dit
griegenheidswetje weder kan worden
ingel rokken.
Het verbod moet algemeen zijm voor
het geheele land, doch de bepaling be
vatten, dat in bijzondere omstandig
heden wanneer ter vereffening van
een toestand de verzilvering van zulk
onroerend goed beslist noodzakelijk is.
de verkoop kan geschieden met verlof
der Arrondissementsrechtbank, bin-
ncn wier ressort het onroerend goed
is gelegen. Dit verlof wordt gegeven
op verzoekschrift en in raadkamer be
handeld, dus met een vlugge, niet
vormelijk© en zeer weinig kostbare
procedure, terwijl de Rechtbank in
hoogste instantie en, evenals bij elke
beslissing op verzoekschrift, des noo
dig een onderzoek kan bevelen.
Het verbod moet zoo algemeen zijn,
dat zelfs executoriale verkoop en
zeer zeker de verkoop bij onherroepe
lijke machtiging zonder hypotheek
houder er ook onder vallen; alleen
kan de rechtbank dan bevelen, dat de"
huur door den hypotheekhouder direct
ki.n worden geïnd en met zijn vorde
ring voor vervallen rente en aflossing
verrekend.
Het blad acht het denkbeeld niet
verwerftplijik en het zal, meent het. tot
genezing van het kwaad "kunnen b:j-
ragen.
Hoe dit zij, wij hebben reden te
veronderstellen, dat de Regeering ook
dit euvel onder de oogen heeft, ge-
zitn. Moge het zijn afdoend.
Men weet dat de Reg-eering een mis
sie naar Engeland zond tor bestudee-
ri.ig van liet houten huis, dat, volgens
de co/irantberichtendaar zijn glorieu-
zen intocht heeft gedaan. Ingenieur
Kuysien ie naar wij vernemen, weer
ontgoocheld teruggekomen. Er staat,
om zoo te zeggen, nog geen houten
huis. Wel zijn rr grootsche plannen,
maar transportmoeilijkheden en onse-
kerheid omtient de waarde van den
houtbouw verlammen de handen. De
missie is geheel onverrïehterzake te
ruggekeerd. \Vat wij toen al wisten,
weet. men thans ook in Engeland, n.l.
dal houtbouw niet om de goedkoopte
behoeft begonnen te worden. Het
heette eerst in Engeland, dat een hou
ten huis 500 pd. zou kosten. Men weet
nu, dat het 025 pd. zal zijn, terwijl het
st&euen huis 650 pd. zal vragen.
Het. schijnt ons toe, dat men in re-
Reeri.tigsknngen door deze missie niet
ir, zijn gevoelens .voor houtbouw is
versterkt, maar men moet, dunkt ons,
nie: vergelen, dat de eerste aanbeve
ling van lioutbouw zijn snelheid is en
dat dc techniek in deze nog dagelijks
.ooruitgaat.
Spori en WeÉstrpen
VOETBAL.
OVERZICHT DER 2e KLASSE B.
VAN DEN N. V. B.
De tweede grooto derby staat voor
dc deur: E. J). O. komt in Velsen R.
C. I! bezoeken. Wie er winnen zal?
V\ ij durven dezen keer geen voorspel
ling doem. omdat beide vereenigingen
zoo wisselvallig doen. Laton wij ho
pen op een fa iron, prettigen wedstrijd
met ais leider een goed scheidsrechter,
die overtreders dadelijk streng straft.
Schoten ontvangt Z. F. C., dat nog
ongeslagen bovenaan staat. Wij ach
ten Scholen best in staat Z. F. C. te
kloppen, mits de voorhoede veranderd
wordt. Vooruit, Schoten, wilt de eer
ste zijn, die de Zaandammers slaat
Z. V. V. speelt in Zaandam tegen
Alcmarïa Victrix en wint natuurlijk
gemakkelijk.
O. D. E. speelt op eigeu terrein le
gen Neerlandia, en zal wel hel loodje
ntceten leggen.
Ametel ontvangt Hcllandia en zat
er wel voor zorgen, dat de puntjes in
Amsterdam blijven.
H. F. C.—SPARTA.
Voor den wedstrijd tegen Spana komt
H. F. C. morgenmiddag aan de Span-
jaardslaau mei liet volgende elftal uit
Doel: R. Kaars Sijpestcyn.
Achter: Ben Verwey en Peddy
Francken.
M id den W. Reydon, G. Kaars Sij-
pesicj n eu Leo* Verwey (of Jo Ver.vey).
V r W. Cohen Tervaert, Tan-
crelle, Van Beekurn, Miezérus en Sig-
mond.
QUICK—HAARLEM.
De roodbroeken gaan in de volgende
opstelling naar Den Haag, om Quick ie
bekampen
Doel: Angenent.
Achter: Brongcr cn Thomas.
Midden: D. Houtkooper, Tckelcn-
buig en Terwee.
Vóór: Bicshaar, M. Houtkooper,
Maas, Brakel en Schravendijk.-
11. B- S.-ELFTAL.
liet ehtal der H. B. S. 5-jar. dat
Maandag 22 Dec. zal spolen op het
Haarlem-terrein, is als volgt samen-
gcstcld:
- F. Bal jon.
W. Schotsman, W. D. Mumigh,
1.. Ueydoa, Brands, H. Buss,
M. I toy don, A. Paul en, D. Miezérus,
B. Vries. E. Veldhoen.
HAARLEMSCl-lE VOETBALBOND.
OVERZICHT.
Het is R. C. II. II gelukt door een
zwaar bevochten 5—3 overwinning op
T. H. B. aan de spits van T A' te
blijven. U. F. C. 111 behaalde weer
eens een overwinning op Scho
ten II.
In de andere le UI. won Haarlem
IV ten tweeden male van Scnoten
III. Stormvogels won uit- met- dezelf
de cijfers van R. C. H. als eenigen
tijd geleden op eig&n veld. Ivo be
haalde haar oorste overwinning ten
koste van D. O. A. en staat hierdoor
bijna gelijk met Schoten III.
A.a. Zondag ontvangt R. C. H. II
H. F. C. Ill, een wedstrijd, waar
van de uitslag met twijfelachtig kan
zijn, gezien den goeden spelvorm van
de thuisclub en de slechte gewoonte
van H. F. C.-elfta!Ui-, om in Velsen
onvolledig op te komen. Schoten II
achten wij sterk genoeg 0111 li. V. C.-
II er onder te houden. T. H. B.—
V. V. H. eindigt waarschijnlijk in
een overwinning van de thuisclub,
evenals Edo II—H. S. V. II. Wij ge-
looven nl. niet, dat II. S. V. II ten
tweeden male tegcu Ede succes zou
hebben.
In I B speelt II. F. C. IV thuis
tegen Stormvogels II. Beide elftallen
vertoonen zoo'n voorliefde voor ge
lijke spelen, dat ook iu dezen wed
strijd wel de puntjes gededd zuilen
worden. Haarlem IV wint thuis vrij
zolcer van D. O. A. IvoV. S. V.
II is voor de Vtols<ii*oord&,*s nog geen
zekere overwinning, wij vermoeten,
iit ivo, dat een hoog ere plaats op 't
raug.'ijstje verdient, wel één puntje
zal u.-houden. ZandvoortR. C. H.
III is een overwinning der thuisclub.
Voor de 2e kl. A ontvangt II. F. C.
V T. H. B. II, wat don gae-ten min
stens 1 punt oplevert. Ook 11. S. V.
Ill heeft kans tegen Dio op eigen
veld één der punlen tv behouden.
In II C ontvangt het ongeslagen V,
V. 11. II D. O. A. II en uehaall na
tuurlijk weer eon overwinning.
Nog zijn in de 3e kl. B vastge
steld:
Stormvogels IV— D. O- A. III.
H. B. C. IV—Ivo II.
V. V. H. UI—E. II. S.
I-I. B. S.-WEDSTRIJDEN.
Maandag 22 Dec. a.s. zuilen H. B.
S.-Voetbalwedstrijden gehouden wor
den voor den kring Haarlem. De
wedstrijden worden gespeeld op het
terrein der II. F. 'C. „ILaalem" aan
den Schoterweg. De. wedstrijden zul-
.'ou worden gespeeld tusschen II. D.
S.-elftallen uit Haarlem, Amsterdam,
Alkmaar en Hoorn. De winner zal
nog dit jaar spelen togen de winners
der andere kringen.
KORFBAL.
Op 't Gemeentelijk Speelterrein
twee wedstrijden: Advendo I ont
vangt nummer twee van 't lijstje. liet
sterke D. D. O. komt op visite. Dat
moet een spannende strijd worden.
Voor de Amsterdammers is hij vaa
belang, willen ze kans hebben om
aan ~t hoofd te komen. Voor Advendo
ook belangrijk. I11 de eerste plaats
om niet op 't rangiijstje te dalen. In
de tweede plaats doen ze n D. O.
S. O. én Haarlem eec groot plezier,
alg ze de D. p. V.'ers geslagen naar
huis zendt. We zijn wel benieuwd,
want we gelooven niet, dat hel. ter
rein, na den droogwaaienden storm
weer afgekeurd zal worden.
Haar.em II is de gastvj-ouw van
Rood Wit II uit Den Haag. Haarlem
I heeft geen spelers noodig. Dus een
sterk Haarlem II, dat wel" eienige
kans heeft een gelijk spel to forcee-
ren. Komt, reserves, laat. enze voor
spelling nu eeng uitkomen!
Gemengd Nieuws
DE Z.AAK LANDRU. Blijkens een
particuliere correspondentie uit Brus
sel .hoeft de recliter van instructie Bo-
mn d© vrouw van Landru, den Fran-
schen blauwbaard, en diens zoon "n
hechtonus doen nemen; de vrouw wordt
verdacht van valschheïd in geschrifte
en gebniïkmakiug daarvan, d© zoon:
van heling. Landrn, die naar mm
weet van moorden op verschillende
vrouwen verdacht wordt, wordt nu
oo'* beschuldigd van medeplichtigheid
aanvalsehheid in geschrifte.
Uit het onderzoek is gebleken, dat
de vrouw van Landru juweelen, lin
nengoed en meubelen heeft gekregen,
afkomstig van de verloofden van de
zen.
ONGEREGELDHEDEN IN PORTU
GAL. In Portugal hebben, naar
aanleiding van het feit. dat het ceni
jaar geleden was, dat de dictator Si-
donio Paes vermoord werd. ongere
geldheden plaats gehad. De regeering
had le Lissabon en te Oporto dc pleeli
tige herdenking van dien dag verbo
den. Dit heeft ongeregeldheden tot ge
volg gehad, waarbij een "groot aantal
personen gewond werden.
Te Lissabon is op last der regecring
kapitein Tamagnini Barhosa gearres
teerd, die minieter-presiuent was on
der de dictatuur van Sïdonio Paea
evenals kapitein Tameira en verschei
den aanhangers der partij van do 11
vermoorden dictator. Te Oporto zijn
eveneens versch *no polirtoi gevan
gen gezel.
DE ONLUSTEN IN SPANJE.
Uit Barcelona en Madrid wordt ge
meld dat in deze beide steden ern
stige onlusten zijn uitgebroken. In
Barcelona zonden thans acht per
sonen zijn gedood, waaronder twee
agenten Een vrouw, die een bom bij
zich droeg, is in hechtenis genomon.
Iji Madrid duurt de staking der
trams voort. De stakers doen een be
roep op de solidariteit van andere
arbeidersgtlden Tusschen de politie
en de stakers -zijn geweerschoten ge
wisseld. Tal van inhechtenisnemin
gen hebben plaats gehad.
ENGELAND EN DU1TSCI1LAND.
Lord Kilmarnock, Britseh zaakge
lastigde in Beriijn. zal zijn post 111
Januari betrekken.
SOCIALISATIE IN DUITSCII-
LAND De Duitschc Nat. Vergade
ring heeft de vwt betreffende de so
cialisatie der ëlectricïteit aange
nomen.
IN ENGELAND zal zoo verze
kerd de Daily News in Februari
een algemeene verkiezing voor 't
Lagerhuis gehouden worden.
BcrpriiJIte Stand
HAARLEMMER L1EDE EN SPA AR N-
WOUDE.
Ondertrouwd: 12—19 December J.
B. Bertens en R. Verhagen, G.
Mo hi* en G. I.angorcts.
Bevallen: J. Kortok&ar- Smit d.
Overleden: C. E. de Champs—van
Huizen 62 jaar.
