37e Jaargang No. 11224
Verschijnt dagelijks, behalve op Zo»- en Feestdagen.
SATERDAG 3 JANUARI 1980
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN, per 3 maanden Voor Haarlem en de doepan inden omtrek waar een Agent gevestigd
is (kooi der gemeente) f Franco per post door Nederland t httO. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustr.
Zondagsblad, voor H.i f0.57*. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en franco per post f0.65.
V. Lourcm Coeter, Directeur J. O. dEEREBOOM, Telefoon 3082
Uitgave der
EERSTE BLAD.
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels 1 1.50; iedere regel meer 30 Cts. Reclames 60 Cts. per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tienstuivers-advertentién van Vraag en Aanbod van 1—5 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 12'/, Cts. k contant; buiten hei Arrondissement dubbele prijs.
Direotio en Administratie s Groote Houtstraat 83. Telefoonnre. der Redeotle 600 en der Administratie 724
Uitbetaling
Goedltoope Brandstoffen.
Terugbetaling van de twee eerst-
verstrekte eenheden en het extra
rantsoen zal plaats hebben voor
hen wier naam aanvangt:
met I, J en L op Maandag 5 Januari,
met K op Dinsdag 6 Januari, en
met M op Woensdag 7 Januari,
telkens des middags van 2 tot 5 uur
Men is verplicht, behalve het
groene kaartje, de brandstoffen kaart
en de kwitantie mede te brengen.
Men wordt tevens verzocht 10 ct.
wisselgeld mede te brengen.
Achterblijvers van de letters A
tot G op dezelfde dagen en uren.
DE COMMISSIE
Vanaf Maandag 5 januari c.k.
wordt tegen inwisseling van onder
staande bons der Restant Mitti-
mumrantsoenkaart bij den betrokken
handelaar verkrijgbaar gesteld:
Op bon 2 H.L. anthraciet
Op bon 3 H.L. anthraciet.
De wnd. Dir. BrandstoffenBureau,
S. BOOT.
MAANDAG 5 JANlARI.
Stadsschouwburg, Wjsousplein
N.V. Nationale Opera, ;De Barbier
van SeviHa", 7.30 uur.
Schouwburg, JansweR De Deen-
sche Zangeres: Birgit Engoll, 8 uur.
Kantoor N.V. Opredue Haarlem-
meroMefabriek, v.h. i. de Koning
Tilly, 7.30 uur n.m.
Museum van Kunstnijverheid: Ten
toonstelling van Japansche en Chi-
neescbe Kunst. 10—4 uur ri.m.
B i oscoop voorstelü n?en.
B1 oemendaalH <1 el ..Vreeburg',
Tweede Abonnemertsconcert (Mozart-
avond), 8 uur.
De Overveensche Duinen
H e d e n:
ZATERDAG 3 JANUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplen
N.V. liet Tooneel, Dir. Dr. W.
Royaurds, „MercadeP 8 uur.
Schouwburg, Jonevveg; Ens»mbla
SluilerB en Braaken&iek, M'tinée:
„Alleen op de wereld2 uur.
Schouwburg, Jansweg:
N. V. Tooneclverecniging, „Nuunaer Ze-
ventien", 8 uur.
Museum van Kunstuijverheil Ten
toonstelling vati Japansche A Chinee-
sclic Kunst, io—4 uur n.m.
Bioscoopvoorstellipgen.
ZONDAG 4 JAN (ARI.
Stadsschouwburg, Wlsonspleiai
„The Rosa Lynd Cy", jonclon. Bui-
tongewkVne 'G|astvciO'i'skiR"g ..Mikl-
Channel", 2 uur n.m
sschouwuuig Wilsonsploin:
Ilot Hofstad Tooneel „De Zeel el ij k-
heklsd'ictator", 8 uur
•Schouwburg, Jariweg: Volksopo
ra. Dir. Leendors Mastenbroek,
Paljas en CavaJ.'erk Rusticana, 8 uur
Concertzaal Soc Vereeariging: Ma
tinóe, Haarlem's Muziekkorps, 2.80
uur.
Sociëteit Vereniging. Concertzaal:
Expl. A. Benn* SpeciaJStaitenvoor-
sle'Jing, 8 uur.
Brongehouw: Palais de Danse, 8
uur.
Museum va* Kunstnijverheid, Ten
toonstelling an Jap-ansclte en Ch.i
neesche Kunt. 24 uur.
Café-Rcsturant ,,t,ion d'Or
Kruisweg 3- Concert 8—11 uur.
Schouwlyrg.De Kroon: Gr. Markt.
BioscoopvOrstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr. Houtstraat,
Bioscoopoorstelling, 8 uur.
Centra-1 Theater: KI. HoutstraaK
Bioscocvoorste'üng.
»4 Onze Kolenpcsitie.
Een van de rorrespondent an van het
A gemeen Handelsblad geeft in liet
ochtendblad van heden oen belang
rijk arfcikol over onze kolenpositie.
Hij boftiat Q«t te zeggen, dat Nedtr-
.Viaid op di oogenblik, vergeleken bij
de ons onringende landen, een para
dijs is w;t de brandstof betreft „Dat
is het gfolg van een combinatie vo)o
gunstige omstandigheden". Maar te
gelijk kat hij een waarschuwende
sl em looron: „Het is m o g e 1 ij k,
dat Ir de naaste toekomst het lot
ona pinstig blijvtfo zal, maar het is
niet m i n d e ,r waarschijnlijk, dat
da? liet het geval zal zijn
AJetm de distributie kan daarop in
10(1 en 1921 invloed uitoefen cim en die
q.st de sclirijver zeer: zij heeft niet
aleen het vraagstuk van de verkeers-
ooaomle uitnèmend opgelost, maar
.evens kans gezien, den koldniprijs
voor Nederland zeer laag te houden
(de corr. bedoelt natuurlijk: in ver-
I iioiuiing tot andere lauden) en tor.*
slotte de kolenverspilling, die voor
;len oorlog in Nederland bestond, zeer
verminderd. Een enkel staaltje daar
van wordt gegeven. De polderbama-
Ling. die eertijds nagenoeg 60.000 ton
kolen per jaar. vergde ka.n theore
tisch met een derde deel van die hoe
veelheid toe en js i|m de practijk al
aardig dicht bij die 20.000 ton geko
men,
Door bezuidUn|ng is verkregen dat
terwijl wij in 1917 met 6 miUioon ton
brandstof allerminst ron'dk women
(integendeel, er heersciile juist toen
ernstige nood) wij er in 1919" royaal
mee uitgekomeni zijn.
De correspondent, die blijkbaar zijn
licht heeft opgestoken daar waar het
'i beste branden zou, gaat dan na,
wat wij van de toekomst te verwach
ter. hebben. Hij trekt voor België
geen cijfers uit, noteert dat lamd als
koleoiexpcjrteur slechts pro memorie,
verwacht geen. stijging van de Engel-
schu hoeveelheid, die toch al niet
groot wag e'1 wijst, op de onzeker
heid van levering uit Amerika, waar
nog voorbdurclnld onrust in de arhoi-
derswereld hoerscht. Over de levering
uit Duitschland, den voor. ons voor-
naamaten kolcraexporteór, moet nog
onderhandeld worden, niet alleen: met
Dultschland, maar ook met de geal-
eerde mogendheden; de corr. geeft te
verstaan, dat zelfs wanneer die on-
dei handellngetn een voor ons gunstig
verloop hebben, uii het overige bui
tenland nog circa 2.5 milliccn ton
dient le worden ingevoerd. „Om het
nog eens te zeggen: -onze positie
b 1 ij f t risquant".
Van opheffing der distributie is
geen sprake*. En wanneer wij het bo
venstaande lezen, mogen we zeggdni:
gelukkig en met den schrijver van liet.
artikel in 't Handelsblad aanraden:
,,ii dc naaste toefaoms: niet al te op
timistisch, alstublieft".
Sedert de laatste 25 u 30 jaren was
de toegang voor het publiek lot de
duinstreek achter Overveen nagenoeg
afgesloten. Vand'aar dan ook de blijd
schap eri ingenomenheid in verschil
lende Haariemsche en andere binden
geuit, over den aanleg van den weg
door die duinen van- ai Over. een tot
bij Zandvoort.
In een dier bladen werd echter cok
getwijfeld of deze weg wel zal dienen
om het publiek te kunnen do ju ge
nieten van het schoon der duinen en
hunne natuur, of wel dat de wen een
begni zal zijn om in den loop der ja
ren langs zijne kanten met onvrijheid
gevende villa's en huizen te worden
bebouwd. Het laatste is te vreezen.
Lang hebben de eigenaren dezer
duinen hunne bezittingen zooveel mo
gelijk ongerept gehouden, waarom?
hoofdzakelijk om de liefhebberij der
jacht, want de belangen van den ja
ger komen spoedig en altijd in con
flict met het publiek. Vroeger was dit
ook zoo.
Werpen wij een blik op den toe
stand der Overveensche duinen voor
een goede 40 jaren geleden. De be
kende plantkundige F. W. van
Eedcn zegt hierover; wanneer hij met
de groene plantenbus op den rug de
stad Haarlem verlaat, zich langs den
toen nog grootendeels onbebouwden
Zij]weg naar het dorpje OverVeen be
geeft om daar, naa.st dë buitenplaats
..Belvédère" zich duinwaarts te be
geven Hij slaat de laan in, aan
weerszijden met geurige dennen, ei
ken en beuken afgezet, het terrein
wordt zandig en mul. golvend, heu
velachtig en klimt. „Hij voelt zich
vrij, ademt ruimer en acht zich hier
thuis in de wereld van planten en
bloemen die hij lief heeft". ..Het
duin as verheffend".
Zooails met v'an Leden, was het ook
met ons, schootgaiande jongens,
Hoogera Burgers. Wij waren doi op
de duinen en gingen gaarne de laan
bij den Tol in, wanneer liet in die
dagen langs de publieke wegen druk
was met wandelende Zondagsmun-
schen, rijtuigen enz. Wij ontvluchtten
gaarne de drukte dei' wegen om ons
in het rustige stil.Le-duin ie gaan ver
lijden. Doch datgene waarmede wij
is vermaakten was nu juist niet
van de alleronschuldigste soort en
dikwijls hadden wij van de zijde dor
koddebeiers of jachtopzichters van
den heer Borski en later der heeren
van der Vliet gevaar van overval te
vreezen. Wij leefden in de duinen op
de wijze dieir Roodhuiden van Noord-
Amerika, bouwden er een hut, liefst
op een ongenaakbare plaats, waren
gewapend met pistolen an jachtmes
sen, zochten eieren van wilde eenden
en fazanten en wat wij in de eerste
plaats deden, een groot vuur aanleg
en waarboven -koffie gekookt of ook
öl eens een gevonden aangeschoten
haas of konijn gebraden werd.
In rille dagen werden door ons
schooljongens met graagte gelezen de
ken als daar waren van Gusiave
Aunard, F. Gerst acker, James Fe
nimore Cooper en dergelijke, die het
hoofd op hol brachten. De vrije na
tuur. de jacht, het avontuurlijke was
ons ideaal en is ons voor een deel
nog bijgebleven.
Aangename herinneringen uit die
dagen, toen het footbaJispel hier in
deze lage landen een onbekende was.
Zooals er thans op de Vei uwe ge
klaagd wordt over de schade door
hert- en wildzwijn toegebracht, zoo
was het in de 70er en 8üer jaren ook
te Overveen. Het goldt hier echter
den overlast dien men had van het
klein wild: hazen, konijnen en fazan
ten, die ae teelt van verschillende ge
wassen m de aan duin of boecii gren
zende tuinen onmogelijk maakte. Dik
wijls kwam het voor, dat de hazen
bij nacht midden in het dorp Over
veen liepen to wandelen.
Het Kweekduin bij het station te
Overveen, nu een fraai aangelegd en
begroeid park met mooie villa's be
bouwd. was een duinvink te van door
helm begroo.de waJlen doorsneden
aardappelenveld. Daar was het ren-
dez-vous der hazen, die in de nachte
lijke uren hunne strooptochten in de
tuinen hidden. Wat was er tegen te
doen? Ook nagenoeg mets, dan op
heimelijke wijze strikken te zetten en
dan nog moest men alls landhuurder
voorzichtig zijn. inzonderheid ais
men huurder was van den heer der
jachtduinen.
Zooals wij zeiden was de toeg'ang
tot het duin door eon laan diie naast
„Belvédère" haar ingang had Ook
langs dién weg gingen dc dragonders
uit I-Iaorlem naar hun Renbaan die
een eind achter Middenduin lag. De
fraaie laan naar het duin is later af
gefloten en vervangen door een weg
die bij de plaats waar nu de open
bare school is zijn ingang had. Dit
allies kwam .tot sta.nd bij minnelijke
schikking t.usschen het gemeentebe
stuur en den heer W. Borski. Tevens
werd door laatstgenoemden terrein
o feest aan om die school te bouwen.
De school bij het Raadhuis was 'af
gekeurd.
Bij den aanleg van den spoorweg
Haarlem—Zandvoort, kwam deze
duinweg weder in het. gedrang en
werd verlegd volgens de tegenwoor
dig mog bestaande route ten Noor
den boven l'angu dien spoorweg.
In de vóór- of kweekduinen achter
Overveen, bevonden zich sedert jaren
du militaire schietbanen, de Israëli
tische Begraafplaats en duannaast do
schietbaan van do vereeniging „de
BüvntèT'teen scherpschuttcrsveiroe-
niging- die in 1859 was opgericht te
Overveen en nog in 1884 haar 2o-jarig
bestaan heeft mogen vieren.
De militaire banen, twee in getal,
waren vroeger zeer primitief en ge-
vaariïjk, de kogeJs sloegen meerma
len over de Vangers heen en zochten
hun weg verder de duinen in. Ni«t-
fteniiin wrd er steeds van gebruik
gemaakt ook voor wedstrijden cn
voor de schietoefeningen der Haar
iemsche schutterij en Weerbaarheid
(de Vereermrmg voor „Vaderland en
Koning" aldaar).
Het kerkhof der Israëlieten bsst'aat
reeds sedert, het einde der 18e c-euw,
toen eenige deftige lsraelietisclio fa
milies uit Amsterdam, na ongenoe
gen ito hebben gehad met huame ge
loofsgenoot en, zich afscheidden en
een stuk duin bij Overveen kochten
om onder elkaar een eigen begraaf
plaats te stichten.
S. CHR. L. P.
Staisnletiws
de en 3 eere prijzen, de heer V
Bragt met le konijnen 4 eerste,
tweede. 3 derde en 4 eere prijzen. De
heer Kleij met 22 konijnen. 4 ewrste
11 tweede, 5 derde, 7 eereprijzfen, ais
ook een medaille voor 't zwaars:*-
nijn van de ten toonstelling.
PROPACANDA-AVONDEN R.-K.
IOC. VROUWENBOND.
Vrijdagavond werden door den R.-K.
Dioc. Vrouwenbond voor vrouwen en
meisjes boven iS jaar "een paar propa-
ganda-vergaderingen gehouden.
In de Socletelt Vereenlglrvg.
Hier was dc raai geheel en de galerij
gedeeltelijk bezet.
Het zangkoor „Benedicamus Domi
no", onder leiding van den heer P. J.
van Kessel, opende den avond mei het
zingen van het oude „Wilhelmus" en
bracht daarna op schoone wijze „Domine
Salvam" van Ph. Loots ten gehoore.
Daarna sprak mevr. Schous, bestuurs
lid van de afd. Haarlem van den Bond,
een welkomstwoord en zete uiteen, dat
deze avond ten doel had, vele nieuwe le
den tot den R.-K. Vrouwenbond te bren
gen. Spr bracht ook dank aan de bee-
ren van her zangkoor voor bun welwil
lende medewerking.
Toen was het woord aan den Z.Eerw.
Pater Borromaeus de Greeve, die begon
zeggen, dat naar zijn meening een
massa-vergadering een van de beste mid
delen voor propaganda is, want var
een dergelijke vergadering gaai altijd
meer geestdrift uit dan van een kleine
bijeenkomst. Spr. zeide, de vraag le zul
len behandelen waarom is een R.-K.
vrouwenorganisatie noodig? Omdat,
antwoordde spr.. het openbare leven
ihans anders en beter moet behandeld
worden door de vrouw dan vroeger. Het
is een geheel andere wereld geworden
zooveel meer vrouwen zijn op ziohzelve
aangewezen dan voorheen. Iedere
beeft met die verandering van het open
bare leven te maken en iedere vrou'
moei beschermd worden tegen de-geva
ren, die haar in dat leven „ondt. I.
menschcn" bedreigen. Te lage loonen,
te vroege verlovingen en te late huwe
lijken, zijn gevaren voor de zedelijkheid.
R.-K. organisatie is dus noodig
gen drie gevaren te strijden. Daarom
sluite men zich aan bij den R.-K. Vrou
wenbond, die steun, en raad en leiding
geven zal, waar die noodig is en ook
zorgi voor ontwikkeling op sociaal en
politiek gebied, zoo noodig nu de vrouw
het actief kiesrecht heeft.
De voorzitster bracht den spr. een
woord van dank voor zijn welsprekende
rede.
Na de pauze zong het koor nog eenige
zangnummers en sprak mevr. Schous
iluitingswoord.
Iii 't gebouw St. Bavo.
ze samenkomst werd geopend door
dc presidente der afd. Haarlem van den
R.-K. Diocesancn Vrouwenbond, mej.
F. A. M. Peelers, die er den nadruk op
legde, dat éénheid betracht moet wor
den in het werken voor God, hetgeen zij
igon vrouwen en meisjes in
een kernachtig woord toewenschte.
Het dames-zangkoor „Ave Maria"
zong hierna onder leiding van niej. Wille
in het Duitsch een lied gelijk aan den
naam van het koor.
Hierna werd het woord gegeven aan
den ZeerEervv. heer Rector Mdller," die
begon een duidelijke uiteenzetting te ge-
hoe na de igde eeuw, die spr. zou
willen noemen de eeuw van het libera
lisme en het pauperisme, een economisch
j conflict tusschen de Staten zulke drei-
BEKROONl). Op .de nationale gende vormen had aangenomen,
beie kwestie komea te staan Hoe lossen
we den klassenstrijd op? en Hoe lossen
we den volkerenkrijg op? Met beide
atceten evenzeer de vrouwen als
n.aanen zich vertrouwd maken, want,
immers hoeveel vrouwen staaa niet mid
den in het bedrijfsleven. Velen stellen
zich gouden bergen voor van 't vrou
wenkiesrecht, maar zal dit zoo ver
volgde spr. werkelijk goede vruchten
afwerpen, dan moeten er ook leidsters
gemaakt worden. Allea moeten we sne
ven naar een geestelijke cultuur en zon
der politieke ontwikkeling is d.e l -
bereiken.
Met een woord vla opwekking t cie
aanwezige moeders, aan Lare dochters
een opvoeding te geven t>-.v.ce:-il.*-«-nsi:g
de veranderde tijden, bc Rector
Möller zijn lan~" I - toege
juichte rede.
De avond werd a ^.vwsseld door
scboonen zaug van den heer johan Me
lissen, die op zeer muzikale wijze een
vtjfial liederen ten gehoore bracht.
Ook trad het reeds genoemde zang
koor nog eenige malen met stijgend soc-
tentoonstelling van pluimvee en ko- militaire conflict niet heeft kunnen uit-
Bijtten te I Jsse behaalde de heer j blijven. En zoo zijn we dan volgens
Horik met 4 konijnen 2 eerste, 2 twee spr.
a den oorlog tegenover de dub-
Uit d8 ümstfsksn
SCHOTEN'.
VRAGEN VAN DEN HEER BLOM.
Het Raadslid de heer CR- A- Wou.,
verzocht den Raad hem toestemming
te verleenen in de eerstvolgende
radsvergadering aan B. en W. dc in
volgende vraag te stellen:
Kunnen B. en W. ook zeggen den
stand* van hei proces tegen den Oud-
gemeente-onlvanger li A. Wolff in
izake het tekort in de kas van den
boekhouder kassier der gemeente-ga--
fabriek A. F. Visser?
Voorts verzocht de heer Blom den
Gemeenteraad hem in de eeretvolger.**
de vergadering toestemming te geven
het college van B. en W. de navol
gende vragen te mogen stellen:
le. ihebiben B. en W. in het begin
in het jaar 1919, althans nadat be
sloten was tot het oprichten van een
gemeentelijk grondbedrijf, een aan
bieding gehad van den heer N. R. A.
Teeuwen te Haarlem waarbij hij de
Gemeente te koop aanbood zijne ter
reinen gelegen te Schoten aan den
Rijksstraatweg en Spaarnhovenweg
>en zulks tegen den prijs van f 1,25 of
1.50 per M2.?
2e. Zoo het antwoord op aanvraag
i! bevestigend luidt, waarom hebbc-n
B. en \V. dit aanbod niet aan den ge
meenteraad overgebracht?
3e. Heeft de Burgemeester in op
dracht van het toenmalig college van
en \V. den heer N. ft. A Teenwen
oj) de straat gezegd, dat de gemeente
niet op het aanbod wilde ingaan?
Weten B. en W. -lat bovenbe
doeld terrein thans verkocht >s voor
de lighal en zulke tegen dert prijs van
twee gulden per M2?
5e. Daar binnen eenige maanden aan
dat terrein een voordeel is behaald
an tenminste twee en twintig dui
zend gulden, wélk voordeel in de ge
meentekas had kunnen komen indien
B. en W. niet eigenmachtig hadden
gehandeld is de vraag: wat denken B.
on W. in het vervolg ie doen, indien
wederom dergelijke nrmbie ringen bij
hun college inkomen?
Miarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
lét- zou wel buitengewoon onwel-
wiiend wezen, wanneer ik niet begon
mt den lezers een goed en gelukkig
Neuwjaar toe te wênschen. Dal
Aarbij in de eersle plaats de gezond-
jeirl in aanmerking komt. spreekt
.vel van zelf. Toch moeten wij dat
niet. overdrijven. Of ik al tegen een
lijder aan likdorot s zeg. dat liy daar
van in 1920 verschoond more blijven,
baat immers met, wanneer hij voort
gaat met te nauwe schoenen te dra
gen en mocht hij zelfs na die ijtdellieid
fe hebben afgeschaft nog door lik
dorens worden pt planvd, la^t hu z:*-
dan spiegelen aan de duizendpoot, die
wanneer er sprake is van dit onge
mak, pas een meervoudig lijder mag
worden genoemd.
Kwelt n kiespijn, bedenk da: uw
neef tandarts is en dat zijn collega's
ook door de wereld moeten. Wordt gij
geplaagd door li- fdpen. m :.n in
acht, dat. leeghoofden alleen daar
geen last van hebben. Slapeloosheid
is een aandoening..van vele groo'e
mannen. Kortom, schik n manmoedig
of vrouwtnoedig (want in zteklon en
gebreken hebben vrouwen veel ineer
courage dan mannen) in de kleine on
aangenaamheden die r. mochten over
komen en lukt dal nie' goed, ga dan
voor het raam zitten, ktjk naar buiten
en bodenk dat alle menecheh die voor
bij gaan hun moeilijkheden en tobbe
rijen hebben. Dit zaf u de eigen zwa
righeden verlichten. En helpt ook dat
middel nog niet, ga dan naar bed.
onverschillig welk uur van den dag
hei is en tracht Ie slapen, om den
volgenden dag in een heler humeur
weer op te staan.
ti. oom gehad, a van de
goedhartigste menschen die de wereld
ooit gekend heeft, van Karei den
Groote af tot nu toe; toch raakte hij
soms uit zijn humeur cn dan kon niets
tor wereld hem daarin weer terug
brengen -- „het is precies", zei r.r
zelf, „alsof er in mijn hoofd ec-n
haakje uit een oogje geschoten is en
het eenige middel om het
•tgen
hij
aanval voelde aankomen, zei hij tot
mijn tante: „Fie, ik heb slaap, ik ga
maar naar bed!" Zij knikt? dan zwij
gend, want ze wis! da: een enkel
woord hem woedend kon ni; ?n.
stapte dan naar boven, kwam een
paar uur later terug en was eer*
ntaand of Iwee, drie lang. tot den
corstvolgenden aanval toe. de meest
goedhartige man van de wereld'. Hoe
goed kan ik mij herinneren, dat hij
miuden op zijn 50sien verjaarde?
zoo'n aanval voelde naderen en tot
verbazing van zijn talrijke gasten
't.-ofe TSopWe Imd v
werk van'gemaakt) een stevigen du'
dead, die drie uur duurde. Ook is
r-fc-.Tr
a On'1*
avond, toen hh'zelf on bezoek was.
He'. wa8 pas halftien. Hij nam. zun
laatste krachtep inspannende, nog
vriendelijk afscheid van iedereen en
verdween toen schieliik. dnaT riin
slecht humeur op uitbarsten stond.
Dieunend smeet hij de voordeur in
'i «-lol. Den volgenden morgen kwam
hij excuses maken bij de gastvrouw.
Zou het in 't algemeen nic-t beter we
zen. wanneer wij ons slecht humeur
in hed uitsliepen, inplaatr. van dat 7e
verhalen op onze omgeving I
lloevi/l conflicten, groot en klein,
zouden niet achterwege zijn gebleven,
wanneer dc machthebbers dezer aai
de te juister tiju hu: - siecht humeur in
den elaap bedwongen hodden! Wie
weet, of de groote oorlog, dien wij pa?
achter den rug hebben, niet uitgeble
ven zou zijn, wanneer een zekere Wil
helm, gelijk mijn oom, tot zijn vrouw*
gezegd had: „Augusta, ik heb slaap,
ik ga nraar een poosje naar bed!"
Maar de hcenschers van deze we
reld, minder bescheiden dan mijn
oom, de eenvoudige burgerrnau. zien
hun opwellingen van slecht humeur
voor ingevingen des hemels aan en
kweeken die aan, inplaats van ze in
hun bed aangenaam en zonder schade
te verslapen.
Zooeven heb ik bericht, dat mijn
oom een Oudejaarsavond viering ver
stoorde. Er ie kans, dat hij het nooit
meer doen zal, want wanneer het
voorbeeld van den Amslerdaiöschen
gemeenteraad gevolgd wordt, is het
volgende jaar jie lieele Oudejaars-
avondvlaring dood en begraven
Hoeft met tire Haad. t rat riiwaar
digste College dat ooit bestaan heeft,
sedert de ganzen het Kapitool redden,
heeft die Raad. zeg ik, niet uitge-
<v.a ikt.dat er twaa'f u zeu l mersc e-
op Oudejaarsavond naar huis moes
ten ioopen, opdat vijfhonderd conduc
teurs en wagenbestuurders v«n de
tram 's avonds te lier; uur naar huis
zouden kunnen gaanHet volgende
fabriek dat ook wel willen en dan
gaan onze kachels te 10 uur uit. be
nevens ons licht, want de menschen
van de eleetvische centrale vragen
he: zelfde. En daarna komen de ban
ket bakkers. die er ook niet op ge-
.c-M z.jn op ucit üuuejaansdag -ut
laat in den avond lekkernijen voor
de menschen te baksen en voor dien
:i;d hebbtn koetsiers en t-axibeetuur-
deis al lang laten weten, dat ze er
niet over denken om op den Oude
jaarsavond iemand naar huis te rij
den en dan schaffen we den iieeleu
Oudejaarsavond maar af en verdrij
ven ons slecht humeur door als ééu
man om negen uur naar bed te gaan.
Neef Wouter beeft al voorspeld, dat
wat er nu op den Oudejaarsavond is
gebeurd, ook wel op den Zondag kan
worden toegepast. Afe er geen raa-
cninis: meer rijden en geen stoker
meer stoken, geen kellnei meer be
dienen wil, op Zon- en feestdagen,
dan moeten duizenden die ontspan
ning zoeken, ter wille van tientallen,
tliiija biijvcji. Ik denk zoo, voegde
mijn neef erbij, dat de Tien ook geen
brand meer zal willen bluescben op
Zondag, al zouden ai de sierlijke ge
bouwen van dc Houtmarkt er aan
moeten gelooven.
Natuurlijk heb Ik hem laten pra
ten, Want v.'.:cricggcJi kun je Wouter
nu c&ninaal niet. Hoe zou een lid van»
de Tien zijn brandbedwingend hart
zelfs op Zondag tot' onverschillige
rust. kunnen nopen, of zelfs maar
zijp naar het tooneel van de ramp
popelende beenen tegenhouden! Zoo-
iels "bestaaniet. Evenmin kan ik
mij voorstellen, dat dc Haarlemsen©
journalisten op dienzelfden Oude
jaarsavond het zouden kunnen laten
naar een brand te rennen, wanneer
die toevallig na tien uur des avonds
verkoos tut te breken Er is nog al
tijd natuur, die boven de leer gaat.
Wat de Amsterdamsche Raad heeft
ui-gehaald wordt, geloof ik, demo
cratie genoemd. Bekwame men6chen
zeggen, dat democratie er oi> uit is,
hei meest mogelijke geluk te brengen
aaat het grootst moge] ijie aantal
menschen. Vergelijk nu de 500 met
ie 12000' Ni ij li oom, dezelfde ven
wien ik hierboven sprdk. placht, wan
neer'het hevig onweerde, te zeggen:
„het mindere moet voor hei meerdere
wijken", ging heel alleen ui: zijn bed
en waakte over de* veiligheid van zijn
vrouw en zes kinderen iotdat de bui
voortnj was.
Nu de Nieuwjaarsdag weer voorbij is,
kunnen wij ons wel weer eens de vraag
stellen, h* e h *t met de fooien gaat. Is dit
schoone beginsel, dat er geen fooien
meer gevraagd en gegeven zullen wor
den, nu totaal en voo: goed in dc we
reld doorgedrongen?
Als we lezen, wat er alzoo over dit
onderwerp pezegd en geschrei en is, dan
moet de zaak wel enorm veel gevorderd
zijn. Ik zeg evenwel, ze markeert
den pas. Toen ik nog jong was en gym
nastiekles kiecg, hadden we ook loop
oefeningen cn een daarvan bestond in
het markeeren van den pas we bewo
gen dan wel me* veel drift en ijver onze
voeten, een twee, eer. iwee, een twee,
maar kwamen, nic: van dc plaats. Dat
zelfde gebe du*:. nf, iiii ook met de
fcotenquue: •- t; .i vcci beweging in, i
maar van de plaats komt ze niet! Het
doet mij denken aan een van mijn vrien
den, die een wesp te pakken wist te krij
gen en het bees; in een glas water
stopte, waarna hij er verder niet meer
naar omkeek-; hoe de wesp het gedaan
kreeg weet ik niet, maar vijf minuten
later was ze uit het water en viel ver
woed op mijn vriend aan. wiens neus
ze zoodanig toetakelde, dat hij zich een
week lang niet buitenshuis durfde vei-
toonen. „Wat mij het meeste hindert."
zei hij. toen ik hem in die dagen bezocht
en vol medelijden zijn ontzaglijk opge
zwollen kokken beschouwde, „da: is, dat
een theoretisch verdronken wesp zich
practisch nog ioo duchtig roeren kan."
Zoo gaai het ook me*, de footer;. Theo
retisch zijn ze afgeschaft, practisch ikt
het er niemendal op Toen de Stads
schouwburg geopend werd, stond het
vast, dat daar geen fooien zouden wor
den gegeven of genomen. Hoe vast?
Zoo vast als Haarlem. En ik herinner
me, dat ik vier weken later tot iemand,
die mij daar een stuk taart leverde, zei
'„hier worden eigenlijk geen fooien aan
genomen. is he: wel?" „Nou me
neer," zei hij, „eigenlijk niet," waarna
ik hem een fooi gaf, die hij aanvaardde.
Dit was dus een oneigenlijke fooi, bet
geen ons beiden niet scheen te hinde
ren. zelfs genoegen te doen, hem we
gen; het ontvangen en mij wegens het
geven.
Ziedaar nu juist wat •-■rij gewoonlijk
vergeten, dat he: g e v e n van fooien
een genoegen is. En daarom juist geven
we ze ook. Best mogelijk dat alle anti-
fooienbonden mijn optreden tegenover
den taartman afkeuren. Maar wat was
het geval? Hij haastte zich om te komen
toen ik hem riep, op gedienstige ma
nier gaf hij een schoteltje en een lepel
tje en wees een van de lekkerste stukken
aan. kortom hij trachtte mij op dat
oogenblik het leven zoo aangenaam mo
gelijk te maken. Mocht ik toen niet, we-
dcrkccrig, hem in een prettige stemming
brengen, door hem :ets meer te geven,
dan hij aan het buffet zelf afdragen
i-st?
aar ik heb ie;s anders opgemerkt,
dat my vervuld ueef: van vrees voor de
t nuttige categorie
toekomst van
medeburgers,
wenschers begunstigen den drukker
niet meer. Vroeger boden ze ons min of
meer sierlijk gedrukte kaartjes aan,
thans schrijven ze die zelf' Ze schrijven
die zelf! Het is niet altijd mooi. de eene
hand niet waar is gelijk steendrukce
andere meer een loopende hand, '.ve*-r
andere een vallende hand en e* is één
soort, die heelemaa! geen hand meer is.
Alleen nog maar een soort van hanepoo-
ten. Maar het resultaat is, naai ik ge
hoord heb, hetzelfde als bij gedrukte
kaartjes gierige lui blijven nie;; ge
ven en inilde lu: blijvea goed ge- o en
de test houdt het midden.
Waar moe: he: me: den dru'-.keï
heen! Jongelui, die zich verloven, die
gaan trouwen, waaneer zij getrouwd
zijn kinderen krijgen, sturen ternauwer
nood meer kaarten rond, maar bepalen
zich tot adver.eeren, met de ietwat
kwaadaardige mededeeling inplaats
van kaarten'
Wonderlijk toch, we bet-alen met ple
zier (althans met berusting) tweemaal
zooveel als vroeger voor rookworst, huis
huur en schrijfinkt, maar protesteeren
teger. de hoogere prijzen van den druk
ker, ofschoon die veel hooger loonen
moe: betalen dan vroeger en van v.
tot week het papier duurder wordt.
Arme drukker! H:i heeft ook al dv
uitvoerige gedichten, die vroeger toren
wachter, lantaarnopsteker, aschman en
anderen 't publiek op den Nieuwjaarsdag
vereerden, niet meer te drukken nu
ontvallen hem bovendien nog de simpele
nieuwjaarskaartjes.
Je begrijpt niet, hoe 't mogelijk rs,
dat menige drukker, in weerwil van 't
verlies van al deze kaarten, 't nog zoo
druk heeft, dat hij liefst geen nieuwe be
stellingen meer aanneem: en dat er bin
ders zijn, die over de stapels brocheer
werk niet meer heen kunnen kijken
FIDELIO.
