Verschijnt dagstijks, bshshr» op ïott- ea Feestdagen.
Stadsnieuws
Uitgaan.
binnenland
Eemenfld Üieuws
Sport en Wedstrijden
Het Öuurtevraggstuk.
StoomvaartbsrlchtBn
Buitenland
Letteren en Kunst
37c Jaargang N©. 11228
MAANDAG S JANUARI 1S?0
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 8 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der geoieentej f 3.25. Franco per poet door Nederland t 3.60. Afzonderlijke nummers f 0.15. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem f 0.57b Geïllustr. Zondagsblad voor da omstreken en franco per post f0.65.
Uitgave der N. V. Lourons Coster, Directeur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVEHTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.50; iedere regel meer 30 Cta. Reclames 60 Cts. per regel. Bij
abonueuieui aanzienlijk rabat. Tlenstuivers-advertentién van Vraag en Aanbod van 1—5 regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 1 ü1/, Cts. contant; bultan hei Arrondissement dubbele prije.
Directie en Administratie i Groote Houtstraat 83. Telefoonnre. der Redaotie 800 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
lieden:
MAANDAG 5 JANUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonspleln
N.V. Nationale Opera, ,,De Barbier
van SeviHa", 7.30 uur.
Schouwburg, Jansweg: De Deen-
Bclie Zangeres BLrgit Engel!, 8 uur.
Kantoor N.V. Oprechte Haarlem-
meroLiefabriek, v.h. G. de Koning
Tilly, 7.30 uur n.ra.
Bioscoopvoorstellingen.
Bloemendaal: Hotel „Vreeburg",
Tweede Abonnementsconcert (Moaart-
avond), 8 uur.
Her-qnstede: Gebouw R.-K. Volles-
bond, Heerenweg: Openbare Vergade
ring dar A.-R. KiesvprocnigiKg „Ne
derland en Oranje", 8 uur.
DINSDAG 6 JANUARI.
Stadhuis: Openbare Vergadering
dei Kamer vat: Koophandel en Fa
blieken, 8 uur
Schouwburg, Jansweg: 2e Volks
voorstelling „Oranje Hein", 8 uur
Gebouw Protestantenbond: Welda,-
diglieidsconcert ten behoeve van „Het
Blauwe Kruis", S uur.
Museum van Kunsmijverheid: Ten
toonstelling van Japansche en Chi~
neosche Kunst. 10—4 uur n.m.
Schouwburg De Kroon: Gr. Markt.
Bioscoopvoorste'ling, 8 uur.
Cinema Palace, Gr. Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Centraal Theater: KI. Houtstraat;
Bioscoopvoorstelling.
HOSANNA Donounlag geeft de
gumstig bekend staande Chr. Zang
vortemgmg Hosanna, dir. Join Booda
eon concert. Er wordt uitgevoerd.
Mendelssohn's Psalm 95 en 'n geel och
te uit het onlangs met veel sucoes op
gevoerde Lobsgesang van dcmclion
componist, beide werken voor «di
koor en orkest. Daarna komt het be
kande Viool concert, van Mendels
sohn. Als solisten treden op mej.
Haitsma Muiier, Betsy Dijkstra, Frie.
dra Crooy en ,Iac. v. Kempen. Hot
Haarl. Muaiekkorps zal de begelei
ding op zich nemen.
Een heteekomïsvo conoort. alzoo.
JUBILEUM. - Den i3den Januari
a.s. zal het 35 jaar geleden zijn dat de
hee. H. J. G. van den Berg in dienst
trad van de weif Cnnrad als metaal-
draaier. De jubilaris is ongeveer 25 jaar
bestuurslid van de vcrconig-iug tot be
hartiging van dc belangen van het pei-
soneel erbonden aan de weiT Conrad.
GEWL TliNSGELD. Ten behoeve
van 's Rijks schatkist is ontvangen bij
den inspecteur der directe belastingen
enz. 1Haarlem, 2e afdccling, onder let
ters N. N., f 209.80, wegens te weinig
betaalde bedrijfsbelasting over 1912—13
tot en met 1914—15, en bij den ontvan
ger der dilute belastingen enz. te IJ-
muiden 16.80, wegens te weinig be
taalde bedrijfsbelasting.
PERSONALIA.
- De heer P. Koen, klerk le kl. ter
gemeente-secretarie te Utrecht, is mi
ingang van l Feruari a s. benoemd
tot hoofdcommies ter geniejn'eseer^
tarie bij den «Dienst der werkloos
heidsverzekeruit-
Den 15co uguslus herdenkt de
boogeerw. heer Mgr. L. C. L. Eijgen
raam, ein. rector, flans rustend te
Overveen. zijn 50 jarig priesterfeest.
Den 30en M tart herdenkt zijn 25
jarig priesterfeest, de welecrw. pater
^Fr. Tli. van Eckeren, O. F. M., kape*
laan te Haarlem (II. Antonius),
Den 15en Augustus viêren hun
25-jarig priesterjubileum de weleerw.
fceeren H. Pieterse, pastoor ,e Sche
ten (St. Bavo) en M. C. M. Bohl
putoor te Zandvoort.
Den l5en Februari v'cren hun 124
jarig priester jubileum de weleerw.
beeren: J. Th. Jacobs, kapelaan te
Haarlem (St.-Bavo), A M. J. I.ühn,
kapelaan te Haarlem (H Jozef), H. A.
C. M. Wennen, kapelaan le Haarlem
(0.Ï..V. Rozenkrans en 'I. Dominica*
De heer J.F.Ch. Dis, chef de cultu
re6 bij tie firma E. ri. Krelage u
Haarlem is benoemd tot hoofdredac
teur van „Floraüa". De heer Bix
Wordt dus de opvolger van den heer
A. Fiet, hortulanus te Groningen, die
bijna dertig jaren het blad redigeerde
m het tot grooten bloei bracht.
DE MIDDENSTANDSBOND. --
Verschenen is nummer 1 van den 17en
jaargang van het Algemeen Week
blad De Middenstandsbond, levens
officieel orgunn van den Ned. Bond
van vereeniglngen van den llande'
drijvenden en den industricolon mid
denstand.
Dit nummer is hot eerste dat onder
de nieuwe redactie uitkomt. In een
„Pro'oog" als hoofdartikel geplaatst
wordt gezegd dnt hef de bedoeling is
om van het orgaan meer dan tol
dusver een strijdorpaan voor den
middenstand to maken. Maar dit niet
alleen „We willen, gaat het artikel
voort, er ook van maken een lees
baar en aantrekkelijk weekblad, zoo
dat do middenstander cri wie er nog
méér belang tn stelt niet alleen de
strijdartlkelen en de economische
beschouwingen zal lezen, maar zich
ook met andere bijdragen en schetsen
in a'lerlel vorm zal kunnen ontspan
nen. Een blad voor den Middenstand
dus, èn om te strijden, te vechten,
én om le ontspannen, te vermaken".
We vinden in het blad verder een
schrijven van mr. D. Fock. pas be
noemd in den Raad van Advies van
den Bond die den Bond met het ver
groot en uitgebreid weekblad' geluk
het weekblad belangrijk moge bijdra-
wenscht en de hoop uitspreekt ,,da'
gen tot een gezonden groei ear tot den
bloei van den Nederlandschen Mid
denstand'
En dan volgen vee andere bijdrd
gen, die het blad tot een aantreklce
lijk orgaan maken. In de rubriek
„Van Staat en gemeente" handelt W
C, van M. over de duurte. D. Hans
opent een „Parlementsfilrneen ru
li riek waarin geregeld korte schetsen
over liet parlement zullen worden
openbaar gemaakt. De eerste schets
betreft don minister-president.
G II. Pannekoek Jr. begint een
kunstrubriek. Voorts bevat het blad
oen rubriek „Uit het Buitenland"
waarin belangwekkende artikelen uit
de lniitenlandsche Middenstand pers
zullen worden opgenomen; een arti
kel; De Middenstandsorganisatie,
verschillende schetsen en berichten
oomgaande den middenstand.
Gelijk wij reeds hebben gemeld zijn
van het talad thans hoofdredacteur
A. Ingenool Jr. en hoofdmedewerker
D. Hans. Varder heeft het blad een
aantail medewerkers.
Verkiezing voer do Kamers
van Koaphandol.
Iu een nadere nota van wijziging
nopens het wetsontwerp betredende
de samenstelling, inrichting en be
voegdheid der Kamers van Koophan
del en Fabrieken is een nieuwe re
geling voor de verkiezingen opge-
nora en.
M et behoud van den grondslag
der evenredige vertegenwoordiging,
n.l. dat elk aantal stemmen, dat ge
lijk is aan het kiesquotiöut, recht
geeft op het bezetten van óón zetel,
werischt do Minister te bepalen, dat
vereenigingen op het gebied van han
del en nijverheid in plaats van hun
leden, die de vereischten voor het
kiesrecht bezitten ou zich daarmede
akkoord verklaard hebben, stem kun
nen uitbrengen en dus zooveel leden
van de Kamer van Koophandel kun
nen aanwijzen als het aantal der leden
medebrengt. Dat wil dus zeggen, dat
wanneer het totaal kiezers bijvoor
beeld 1000 is, het aantal leden van
de Kamers van Koophandel 10 en
het aantal leden-kiezers van de ver-
eeniging 100, de voreeniging ookéón
lid aanwijst. Men zou aldus naast het
individueel ook een collectief kies
recht verkrijgen.
Voor de zetels niet bezet door per
sonen, welke door de vereenigingen
worden gekozen, zou dus een indi-
vidueele stemming moeten plaats heb
ben. Deze zal volgens het oorspro
keljjk voorgenomen stelsel kunnen
geschieden. De bozwareu, togen de
algemeene toepassing van het num-
morstelsei ingebracht, gelden dan
niet meer in die mate, daar het aan
tal candidateu zoowel als het aantal
uit te brengen stemmen veel gerin
ger zal zijn.
EEN MOOIE GIFT. De beerer
dr. J. R. en H. Tutein Nci'.henii:
hebben bij hun aftreden als tfirecteu
ren der Fransch-IIollatidsche oliefa
rieken Calvé-Deift te De' t .1 bedrag
groot I 60.000 voor het personeel
Delft beschikbaar gesteld 'oneïi de uit
de renten-van dat kapitaal hulp tt
verloenen in bijzondere gevalle waar
't verleenen van hulp niet ligt op den
weg der fabriek, tooals n.v. opi eming
•n een herstellingsoord I-ij of na ziekte
enz.
TRAGISCH ONGEVAL. Een pas
aangestelde machinist vin o.e water-
machine „Overwaard" te E' diout, is
Zaterdag morgen met het smeren der
machine door het vliegwiel gegrepen
en totaal verbrijzeld, l'e ongelukkig?
was 24 jaar. Het droeve geval brach
op het dorp groote sensatie teweeg en
vervulde allerwege ieder van innige
deelneming.
DE NIEUWE ZONDAGSWET.
de algemeene beschouwingen over de
Staatdbegrooting heeft, de regeering
medcgedeeldf dat door ter interde
partementale commissie vóór 1 Ja
nuari 1920 het ontwerp eener nieuwe
Zondagswet zou worden Mingeboden.
Naar men verneemt, is thans zooda
nig ontwerp door deze lonmiissie bij
de regeering ingediend.
NEDERLAND EN BELCI6.
(Zie ook 2de Blad!.
De Standaard verneemt, dat de
Hollandse!)-Belgische ondeihandelin-
gcii tijdelijk gesloten zijn. AL'eon de
- fficiole tekst der ovei .-.nkoms: moet
worden aangenomen. Dit zal gebeu
ren op 12 Jan. De omdarteekening
door de betrokken regeeringen zal
tan nog wel eenigen tijd duren.
De ex-Keizer.
Een der Duitsehe medewerkers vau
het Hbld. meldt; De flaagsche cor
respondent van het „Berliner Tage-
blatt" heeft den ex-keizer in Ame-
rougen opgezocht. Hij schrijft over
zijn bezoek o.a.: Hei is hoegenaamd
uiet waar, dat men in Amerongen
nog hoop voedt of optimistisch ge
stemd zou zijn. De keizer is zeer
oud geworden en zjjn levenskracht
is geknakt, maar zijn houding is nog
altijd als van een soldaat. Meer dan
0011 gelooft de keizer door z(ja raad
gevers en het geheele land belogen,
bedrogen en veriaten te zijn. Alen
rekent erop, later den familiekring
vau den keizer met nog eeuigo ledeu
uit te breiden. De kroonprins echter
zal, niettegenstaande hij zich slechts
met uiterst bekrompen omstandighe
den moeten tevreden stellen, zich
uiet voor goed bij den keizer voegen,
maar in Wieringen blijven. De kei
zerin is betrekke ijk weer geheel
hersteld.
NOG NIETS GELEERD. 't Alg.
Hbld. vertelt: Onlangs kwam een
student in den oorlog bracht iuj
liet. tot luitenant en kreeg hij het
ijzeren kruis eerste klasse bij den
eersten chirurg van een Duitsehe
universiteit. Een arm was hem stuk
geschoten. Hij vroeg, de tranen in
de oogen, of de chirurg hem niet kooi
afhelpen van zijn stijven arm. Een
paar operaties waren mislukt. Nu
was de beroemde medicus zijn laat
ste hoop. Want... zijn studentencorps
had -hem het bonte lint over de
borst geweigerd, indien hij niet door
een sabel-duel bewijzen kon persoon
lijken moed le bezitten, En met een
stijven arm kon hij toch niet- duel-
leeren! En hij huilde als een kind
Na vijf oorlogsjaren, na de ruïne
van Duitschiland, hadden hij en ziin
'corp?ibroeders de jeugd, die de
zware toekomst moet dragen geen
ergere zorgen dan de sneden op de
wangen en de bonte tinten op het
vest.
ZEEPZIEDERIJ
Over dit onderwerp vinden we van
de hand des heeren J. M. Kleiboer
in „Ned. Fabrikaat'' het volgende:
In ons land is bijna geen stad van
eenige beteekenis, waai- geen zeep-
ziedarij wordt aangetroffen. Ook de
fijnere toiletzeepen worden hier to
lande op verschillende plaatsen ver
vaardigd. Met den oorlog heeft deze
industrie een gevoeiigen klap gekre
gen, want aan de gronabestanddeeien
voor alle zeepsoorten, aan olie of vet
en aan kali- of natron.oog was hier
groot gebrek - ontstaan, zoodat het
begrijpelijk is, dat de zeep op aller
lei manieren werd verval echt.
Iedereen voort de vervalsclnngen
met de meest voor de hand liggende
middelen uit; de Nederlander ver-
va Ischte de zeep o.a, met klei on
pijpaarde, krijt, waterglas en water.
Wat do vermenging met stijfgeslib-
de klei en dergelijke stoffen aangaat,
kan een toevoeging onder sommige
omstandigheden nog wel eenig nut
hebben, namelijk voor een wasch-
zeer vast aan de handen en kleed eren
hecht en de slijpende of schurende
werking de oplossende werking on
dersteunen moet.
Sommige zeepen zijn van nat»,
week, andere hard, hoewel liet wa-
tergelialte van de eerste niet zooveel
grooter ia In plaats van nu een deel
van he' water, zooals dat bij het
aeepzieden gebruikelijk is. ie doen
verkoken, laat men bij de fabricage
van harde zeepen er meer water dan
vroeger in achterblijven, waardoor
zij op zachte zeepen van gewoon wa
lei-gehalte gaan gelijken, ofwel men
verlangt harde zeep met water. Ook
kan zachte zeep aldus vervalscht
worden, hoewel daardoor een abnor
male weekheid ontstaat, welke dan
weer wordt verminderd door de toe
voeging van klei, krijt en dergelijke
fijnkorrelige stoffen. Zelfs waar dat
voor de hardheid niet noodig is. zal
de vervalscher dikwijls klei en krij
onder de zeep vermengen, mits in
niet te groote hoeveelheid, daar dit
een handig middeltje is om andere
grove vervalschingeai voor den opper-
vlakkigen beschouwer to verbergen,
doordat de fijne korreltjes in een door
zichtige massa doen denken aan som
mige transparante zeepen, die van
nature kristalletjes van stearine- of
van paJmrtinezure kali vertoonen.
Echter is de vervaisclüng met
krijt esn dergelijke onoplosbare stof
fen zeer gemakkelijk aan te toon en,
al zijn de korreltjes ook zoo fijn
zijn. Man snijdt een stukje van de
dat zij op het gevoel niet bemerkbaar
zeep ir. dunne schilfers, die men in
een flesch doet met de 9- a 10-voudige
hoeveelheid stwke alcohol. Door de
flesch in een ketel met water te ver
warmen, lost de zeep op, waarna
men de oplossing filtreert; de ach
tergebleven massa is het bijmengsel.
Over het algemeen vereischt een
grondig onderzoek van zeepen vi 1 j
veel scheikundige kennis en toestel
len; vooral is het dikwijls zeer moei
lijk of onmogelijk om na te gaan
uit welke oliën of vetten een zeep is
vervaardigd. Wat het watergehalte
betreft, is de bepaling daarvan ook
met moeilijklied en verbonden en ge
schiedt door het gehalte aan alle
andere stoffen vast te stellen, waar
bij het verschil In gewicht het water
aangeeft
Bij het nemen van monsters neme
men deze middelen uit de harde stuk
ken zeep of bij zachte zeep midden
uit het vat, daar de aan de buiten
zijde gelegen deelen minder water
bevatten dan de meer naar binnen
gelegene. Bij een hoog watergehalte
kan men door deze omstandigheid In
sommige gev en bij toiletzev-pen de
vervalsching bemerken, indien bij
een doorgesneden stukje de buitenste
laag een merkbaar groot ere stijfheid
vertoont dan het inwendige.
n weet, bestaat een zeep
31 scheikundige verbinding van
olie of een vet met een loog.
Wat deze laatste betreft. gebruikt
men potasch- of kalüoog en natron-
of sod along. Daarnaar kunnen de zee
pen in twee groote groepen worden
verdeeld, namelijk in kaüzeepen, die
zacht zijn em in sodazeepen, die nard
zijn. Daaruit volgt dus, dat alle toi
letzeepen sodazeepen zijn. die hard
zijn. hoewel dikwijls bij de bereiding
vooral in vroc-geren tijd, van 'jen kali-
zeep wordt uitgegaan.
Potasch nf kalïunicarbonant kon
vroeger uitsluitend verkregen wor
den uit de asch van landplanten, wel
ke eem zeker gehalte aan kajium-
zouten bevatten, die door do hitte van
de verbranding in kaliumcarbonaat
of potasch en in kaliumsulfaat over
gaan. Deze belde zijn oplosbaar In
water; echter niet in gelijke mate.
Door uittrekken van de osch met wa
ter en door indamping van de vloei
bare oplossing en gloeiing wordt de
ruwe potasch of boompotusch van
den handel bereid, welke echter nog
kaliumsulfaat bevat. Door de ruwe
potasch met betrekkelijk weinig koud
water los£ voornamelijk koolzure kali
op en biy.de indamping scheidt zien
bijna al hot. nog meegegane kalium
sulfaat uït, zoodat na nog eens deze
bewerkingen Ic hebben herhaald,
zuivere potasch wordt verkregen.
Tegenwoordig wordt de bereiding
vain potasch uit plantenasch maar
weinig meer toegepast, daar niet
zooveel hout meer als vroeger wordt
verstookt, Toch heeft in de afgeioopeu
jaren menige huismoeder met hout-
asch, die in het water van de waach
werd uitgetrokken, zich uitmuntend
gered, hoewel de werking van zc
eenigszms andere dan did van loog
alleen is
Een dergelijke bereiding ais uit
plantenasch is nog wel gebruikelijk
voor de potasch uit bestanddeelen,
die bij de eerste wassciiing uit de
wol worden verkregen en die een
hoog gehalte aan kalizouten bevat
ten; de asch ervan bevat van G5 tot
70 pet. aan zuivere potasch. In de
jaren voor den oorlog bedroeg dc
aarlijksche wereldproductie ruim
1000 ton. Het zuivere huidvet, dat Dij
de volgende wassciiing uit het wasch-
water wordt verkregen, gaat als la-
nol'ine voor het grootste gedeelte
eveneens naar de zeepfabrieken.
Nog een andere dergelijke bron
van potasch is de zoogenaamde me
Iaesa-asch, mi afvalproduct van de
suikerfabriekendat ongeveer 25 pet.
aan zuivere potasch bevat.
Tegenwoordig wordt echter de
meeste potasch uit zuiver sodavrij
chloorkalium gewonnen, dat o.a. uit
de bekende -Stassfurter mijnen wordt
verkregen cn we! heeft de bereiding
plaats vol •■••na het potasch-proces van
Leblanc. Had Duitschlamd aan pot
asch nog niet zulk een groot gebrek,
liet andere bestanddeel van de zeep,
het vet of de olie mankeerde daaren-
tegen geheel in de afge'oopen jaren
Een eeuw geleden werd de soda
nog uilsluitend verkregen uit de
asch van zeeplanten, zooals de pot
asch uit die van landplanten, en ver
der Uit verschillend© natronnieeren
in Egypte. Venezuela en Columbia
Tegenwoordig levert vo-n deze in de
natuur voorkomende soda he4 Owen-
!akn in California he» grootste ge
deelte.
De meeste soda wordt echter langs
kunstmatïgen weg bereid en komt uit
Engeland lioeavel Duitschland ook
vrij veel vervaardigt. Het uitgangs
materiaal is keukenzout. Bij de be
reiding volgens hot soda-proccB van
Leölanc, dat al meer dan een eeuw
in gebruik is, wordt nis bijproduct
het zoutzuur verkregen, reden waar
om genoemde methode niet door het
eenvoudiger proces van So.vay over
al verdringen is. Op deze bereiding
zullen wij hier niet verder ingaan,
maar ons inert de andere bestanddee
len van de zeep, de vetten en oliën,
tazig houdcoi
Slechts dierlijke en plantaardige
vetten kunnen voor de zeepbereiding
worden gebruikt, daar minerale vet
ten g«>n scheikundige verbinding
met een loog aangaan. Sommige vet
ten, zooals talk, laten zich slechts
goed met zwakke loogen vorzcopen,
andere da-uontegen, zooals cocos- en
paimpitoi.e, hebben daarvoor sterke
'.oogen noodig. Verreweg de meeste
toiletzepen worden van cocos- en
paJinpitoiic vervaardigd, hoewel ook
andere vetten, boo als de reeds ge
noemde lanoline, er voor werden ge
bezigd. Bij sommige methoden zijn
zelfs alleen eerstgenoemde vetten
bruikbaar De benaming glycerine-
zeep wordt bij toiletzccpun dikwijls
verkeerd toegepast, of anders gezegd,
die benaming wijst met op een be
paald vet. Want terwijl men de kali-
of weftke g ycerinezeep van gebleekte
lijnolie vm aardig*wordt de soda-
of harde grit'or in ©-zeep van cocos-
of paimpittenahe gemaakt, de naam
giyeerine-zeep wil dan ook slechts
zeggen, dat de zeep niet het geheele
vet, maar slechts een zeker deel. de
glycerine bevat, en daarnaast vrij
vóel water en de onzuiverheden van
het vet en de loog.
LUCHTVAART. - Het nieuwe
Haudley-Pago reisvliegtuig.
Het meest moderne en meest luxu-
euse verkeersvliegtuig. Zoo wordt het
nieuwe Handley-Page-toestel genoemd
het type „W. 8M, uat op 4 December
z'n eerste reis maakte.
Het merkwaardige van dit nieuwe
vliegtuig is, dat liet salon- of cabine
gedeelte, dat 6,70 M. lengte, 1,36 M.
breedte en 1,82 M. hoogte toont, ge
zonder spankabels of steunen is
uitgevoerd. Er is plaats voor 15 a 20
passagiers, die gezeten zyn in een
makkelijke met fluweel overtrokken
fauteuils. Naast iedere zitplaats is een
groote patrijspoort aangebracht, die
geopend kan worden. Bovendien is
DOg vóór iedere plaats in den vloer
een mot dik glas afgedekte opening
gelaten, zoodat de reizigers gedurende
de vlucht ook recht naar beneden
kunnen zien.
in de cabine is verder alle moge
lijke comfort. Er zijn houders voor
vliegkaarten, gordijnen, 'n tapijt, elec-
trische verlichting en dito verwarming,
klokken, spiegels, telefoon, bloem-
vaasjes, draadlooze telegraphie, enz.
Ook is een cabinet aanwezig.
Wanneer de machine voor goederen
vervoer moet worden gebruikt, kunnen
de zitplaatsen worden weggenomen
tegen do beide zijwanden kunnen dan
stellages worden aangebracht, met 'n
vrijen loopgang in het midden. In de
zijwanden zijn oen paar flinke deuren
aangebracht, terwijl zich in den vloer
nog een groot luik bevindt voor het
makkelijk in- en uitpakken van vracht
goed. De bestuurdorscockpit bevindt
zich vóór de passagierscabine en staat
daarmee door 'n deur in verbinding.
Hot toestel is uitgerust met twee
Napier „Lion" motoren, die elk 450
p.k. ontwikkelenze zijn voorzien van
geluiddempers, zoodat conversatie
onder do passagiers zeer goed wel
mogelijk is. Het groote reserve-ver-
mogOD, dat de motoren bezitten, stelt
den bestuurder in staat, met volge
laden machine ook van betrekkelijk
kleine terreinen op te vliegen. Het
krachtsnrplus kan ook gebruikt wor
den bij het vliegen tegen zwaren wind.
De motoren kunnen een maximum
snelheid ontwikkelen van 170 K.M.
per uur. De normale snelheid bedraagt
145 K.M., terwijl do landingssnelheid
op 72 K.M. komt. Wanneer een der
motoren buiten werking raakt, kan
de vlucht met den anderen motor
worden voortgezet. De benzinereser
voirs hebben den inhoud van 1236
liter, terwijl er aan olie 170 liter
wordt meegevoerd. Deze hoeveelheid
is voldoende voor 'n onafgebroken
vlucht van 61,» uur.
Met uitzondering van het landings
gestel en de motorenschuitjes, is dc
nieuwe verkeors-Handley-Page geheel
wit geschilderd, wat een eigenaardigen
indruk maakt Do machine valt ook
vooral op door haar enorm uitgeba
lanceerd koersroer. Het hoogte-roer
wordt gevormd door 'n eendekker
draagvlak. De voornaamste afmetin
gen van het nieuwe vliegtuig zijn:
voor de vluchlwijdte 22.86 M. en voor
de lengte 18,28 M., terwijl de grootste
hoogte 5,18 M- bedraagt. Wanneer
de draagvlakken van het toestel wor
den samengeklapt zooals men dat
ook op de EIta zag kandevlucht-
wjjdte tot 8,38 M. worden terug
gebracht.
Na een proefvlucht van slechts 20
minuten, vloog de Handley-Page op
4 December in 2 uur 10 min. van
Londen naar Parijs, waar de machine
thans is tentoongesteld op de groote
1 ach tvaar t-ex positie.
Vottbalnlenwi
N. A. C. IN SPANJE.
Men seint uit Madrid d-d- 1 Jan.:
N. A. C. wou> met 4—0 van een Ma
il ridóch elftal. Het publiek was in ex
tase over het- 6pel der Hohandsche
voorhoede.
Biljarten.
BILJARTBOND HAARLEM EN
OMSTREKEN.
WEDSTRIJD PROGRAMMA.
Klasse A.
Dinsdag 6 Januari: Onderling Ge
noegen— Doo: Eendracht Sterk.
Vriendenkring—Onder One.
Woensdag 7 Januari: B. C. Haar
lem—Krijt op l ijd.
Donderdag 8 Januari Kastanjeboom
Voorwaarts.
Klasse B.
Donderdag 8 Januari Door Een
dracht Sterk - Onderling Genoegen.
Krijt op TijdB C. Haarlem
Vrijdag 9 Januari: Vriendenkring—
Ojider Ons.
Voorwaarts -Kastanjeboom.
VEREENICINC TECEN „PRIJS-
BEOERF".
In Leeuwarden bestaat en werkt
nog altijd de „Landelijke Commissie
tot wering van Prijsbederf", waarvan
fabrikanten en winkeliers leden zijn.
Een winkaüer, die sigaretten beneden
den vastgestelden prijs verkocht,
werd gewaarschuwd Linnen drie da
gen schriftelijk te verklaren, de prij
zen te varhoogen tot de vastgestelde,
op straffe van plaatsing op de lijst
der Prijsbedervers. waardoor hij voot
zes maanden van levering wordt uit
gesloten. De winkelier heeft daaraan
met voldaan, doch het schrijven in
handen gesteld der Duurtecommissie
r Am-
STOOMV.-MIJ NEDERLAND.
Het st. Batjan (thuisreis) pass. 3 Jaa«
Dungeness.
Het st. Oranje (thuisreis) pass. 31 De
cember Gibraltar.
KON. NED. STOOMB.-MIJ.
Het st. Amor arriv. 2 Jan. van Al
giers te Alexandrië.
Het st. Neptunus vertrok 31 Dec. .au
Lissabon naar Portimao.
Het st. Pluto, van Valencia naa
sterdam, pass. 2 Jan. Ouessam.
Het st. Saturnus arriv. 1 Jan. vau Key
West te Pensacola.
KON. HOLL. LLOYO.
Het st. Delfland, van Amsterdam u.
Buenos-Ayres, arriv. 28 Dec. te Rio Ja
neiro.
KON. PAK ET VAART-MIJ.
Het st. Berouw arriv. 29 Dec. van Rot
terdam te Batavia.
8T00MV.-MIJ OCEAAN.
Het st. Rhesus, van Japan n. Amster
dam. vertrok 25 Dec. van Port Said
KONING NIKITA. „PoHtika"
meldt, dat koning Nikita van Montene
gro ongesteld is geworden. Hij heeft een
bloedspuwing gehad.
E POLITIEK VAN ITALIë.
Italië zal waarschijnlijk toetreden tot
het Amerikaansch-Engelsoh garantie-
verdrag voor Frankrijk.
Naar de „Neue Freie Presse" van En
tente-zijde hoon, is de spanning tusschen
Italië en Zuid-Slavië verminderd. Italië
heeft zich bereid verklaard de geschillen
met Zuid-Slavië opnieuw te overwegen,
x er bijgevoegd dat het de national©
eischen inzake Fiume moet handhaven,
daar de bevolking van Fiume verlangt,
dat haar de ltaliaansohe nationaliteit
wordt gewaarborgd.
PRESIDENT WILSON.
Thans wordt gemeld, dat de ziekte van
president Wilson een verlamming der
linkerledematen is. Wilson is nu bete
rende, maar zal nooit meer op oud©
kracht kunnen werken.
CEEN CELO MEER UIT AMERIKA.
De regeering der Ver. Staten zal geen
nieuwe keningen aan Europa toeslaan,
behalve aan Oostenrijk en andere ver
hongerende landen.
DE ENGELSCHE VLOOT zal in het
begin van dit jaar manoeuvres houden
in de Middellandsche Zee.
STAKING OPGEHEVEN, De na
king der Engelsche ijzergieters k voor-
loopig bijgelegd.
Bij deze staking waren 50.000 ma 11 be
trokken, maar bovendien had zij de
werkloosheid van 100.000 arbeiders :n
neven-industrieën tengevolge.
AMERIKA EN 'T VREDESVER
DRAG.
Heden komt de Senaat der Vi-ir-rr.ig-
de Staten bijeen. Zal 't gelukken een
compromis inzake 't vredesverdrag te
shiiten?
DE ONRUST IN IERLAND.Uit Cork
wordt gemeld, dat te Carrington Hilt (:n
't graafschap Cork) 't politiebureau is
opgeblazen. De geheele gevel van lie:
gebouw stortte in, doordat ontplofbaro
stoffen in een aangrenzenden stal tot
explosie werden gebracht. De in h bu
reau aanwezige personen werden door
vergiftige gassen bedwelmd; de in
vallers drongen daarop h?' gebot: bin
nen en namen 65 pd. st. mde.
Te Carrignavar, eveneens in be. af-
schap Cork, werd op het politiebureau
geschoten. Slechts door een toeval ont
kwamen de personen binDen het gebotif
aan een verwonding.
EEN R.K. TOONEELVKREENIGING.
Naar het Overijeelsch Dgl. verneemt
zal de Zuid-Nederland© lie Schouw
burg, onder directie van den heer
Vincent Berehegge zich eersklaaga
ale de eerete Katholieke beroepstoo"
m?etvereeniging vestigen te Tilburg,
waar het gepeftschap eem eigen
feihouwburg zal betrekken.
PAUL ADAM, de bekende I-Tan
sche romanschrijver, is overleden.
VOLKSZANG. Op een te Utrecht
gehouden buitengewone algeint-em
vergadering der nationale vereeniging
voor den Volkszang ïs in de plaats
don heer Wouter Hutsclienruï-