Stadsnieuws
islnnenianu
MAATSCH. VAN NU VERHEID.
Ia tie bibliotheek van de School voor
B uwkuaide en versierende kunsten
e*j kurus l ambachten hield 'l Departe
ment Haarlem van de Maatschappij
van Nijverheid Maandagavond ven
vtigadering, waarin Ir. H. Stekete",
Rij.ltsnijveiheidsconsulent '.-oor het N.
en O. des Lands, te Deventer, «sprak
over „Bezuiniging en besparing in
de Nijverheid".
Spr. zeide dat in dece. «lavenhei
misschien vreemd aandoet dit order-
werp t.e gaan spreken. Toch, er is
geen onderwerp, dat meer verband
■met, de vragen van len dog 'iou<K,
dar dit onderwerp. Om te komen t,o;
een herstel op economisch gebh-J is
•noodig dat wordt bezuinigd en be
spaard in de nijverheid, dat worde
gekomen aan den anderen kant tot
meer productie. Wellicht is het noodig,
dat. men zich gaat beperken in de
stichting van nieuwe bedrijven, gezien
he* groote aantal dat in sommige pik
ker, van nijverheid reeds bestaat.
Deze vraag tenminste kan warden
gesteld.
Er werd reeds aangedrongen op de
instelling van bedrijfevergunningen,
opdat alleen een vergunning tot op
richting van een bedrijf ran v-. rden
verleend wanneer dat in het alge
meen betang is. Maar daartege.i is
dati weer dit bezwaar, dat di,t den on
dernemingsgeest tegenhoudt. In hel
algemeen is het gewxn^cht, dat ui
zake de stichting van nieuwe bel rij
ven de Rijiksnij verheid scan sul eov ten
worden geraadpleegd, die dan advies
kunnen geven en nagaan of misschien
meer wen schel ijk is aansl uiting hij
een bestaand bedrijf dan stichting
van een nieuw.
Een ander punt van gewicht bij de
fitiihting van een bedrijf is, de vraag
waar een bedrijf zal worden gever-
tigsi in verband met het transport. Er
dient naar te worden gestreefd dat
een bedrijf komt op een plaats waar
de transportkosten zoo min mogelijk
zijn. Ook dit kan leiden lot een be
sparing ln de nijveiheid. Vooits uiern
te worden getracht uil afval te komen
tot nuttige en waardevolle prodnetou,
zooals dat reeds hier en daar ge
schiedt Daarnaast is vooral noodig
een besparing op de brandstoffen «n
het algemeen belang en n hel belang
van den fabrikant zelf.
De minister van Landbouw braeltl
dat vraagstuk van de bezuiniging van
brandstof reeds in den mjvenheïis-
iraad en waarsohijn-iijik zal -1 it leiden
tol een instituut voor 1 randstof-eco-
noinie. Door kleine mbi d elen kan 10
de kleine bedrijven vaak op hot gebied
van de brandstof worden bezuinigd.
In groote bedrijven kan mede veel ge
daan worden tot een bezuiniging op
het gebruik van de brandstof. Eolitei,
ioi vele bedrijven springt mén uiel de
brandsioflen nog raar o n, in steen
bakkerijen, wasscherqen enz.
Piarmen zijn in overweging b'j di-
R, K. D. om de fabrikanten uit te
noodigan eens per drie maanden een
opgaaf te doen van net gebruik van
brandstof en de bezuiniging daarop
oir; naar aanleiding daarvan read ie
geven om de brandstof zoo ecom.
cniech mogelijk te gebruiken.. Het n-
stitiuut voor brandstof-iconomie za'
dienen na te gaan, hoe no we lens chain
pelïjke manier kan worden bezuinigd
Behalve die bezuiniging ->p de brand
atof kan nog op andere artikelen wor
den bezuinigd, op smeerolie, op poel-,
ik-atoc-n enz. Vain de afgifte van al die
artikelen kan men aan leek en ing doen
houden en dan den man, die ze rit
doelt, bij bezuiniging een aandeel van
hetgeen is bespaard, doen uitkeereu.
Verder dient bet nuttig effect van
den arbeid hoog er te worden opge
voerd. Dit is een vraagstuk vi,n be-
drijfsorganisaiÜo, da.t vim veel ge-
w.riit is en wa araan nw a and ach 1
dient te worden geschonken, dan dal
veelal geschiedt. nufW-M vordt hel
aiulilig effect van de machines en van
den menschel ijken arbeid. Om daartoe
te komen is een bedrijfsbeheer noodig.
dat aan dit punt speciaal aandacht
wijdt, een rationeel b vlrijlsbeh-eer
Een en ander heeft er toe geleid, dal
in conige departementen van de
maatsoliappi.i het denkbeeld van Ir.
•Heijinans aan de orde kwam in zalu
oprichting van een coöneratiet ad
viesbureau voor fabrieksbestuur. De
it ter Holjinans wil dal plan vooiloo
pig lot de metaalindustrie bemerken.
Spr. meende, dat inzake een ver
hooging van liet nuttig effect van den
arbeid wel iets is te bereiken; alsmede
inzake oen massa-productie, een spe-
cialiseering, gepaard gaande met een
normaliseering. Om de producten te
gen een dageren prijs te kunnen leve
ren aan de groote massa, zal m-n we)
moeien komen tot een Q3,s3-vpreduc
tie; lot een maken van landaard-
artikelen inetede van onderscheidene
artikelen. Daarbij kan «.en overeen
komst woa-don gesloten tusschen ge
lijksoortlge fabrieken. Op die manlei
kan ue productie worden omgevoerd
en de kostende prijs der artikelen zoo
iu&y mogelijk woiden gemaakt. In
eoiti;® bedrijven in ons land kwam
reed s ©cm concentratie tol stand.
Bij zulk 'n concentratie kan meer wor
zulk een concentratie 1'.vj meer wor
den bezuinigd dan met ae andere op
gesomde middelen, die fot een t czui-
niging kunnen leiden. In Duitschiand,
zoo zette spr. uiteen, bouwde Rathe-
naur een geheel stelsel van publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie op,
hierop berustende, dat er een minder"
.ver-cheideuheid van artikelen moet
fleomen, maar meer een eenvormig
hcid, cm aldus te geraken tot *-en con
centratie van bedrijven en een ver
vaardiging van massa-artikelen.
Over de quaestle van socialisatie
van bedrijven trad spr. ten slotte in
had ere bijzonderheden. >lij. meende,
dat men die richting zal uitgaan en
hoopte, dat de nadealeei er aan ver
bonden, in de practijk zullen worden
uitgeschakeld. Hij deed eindelijk op
merken dat al de door hem bespro
ken middeden van bezuiniging ten
doel hebben om te komen tot meer
p ductie en een verlaging van den
koatenden prij6 van artikelen, om al
dus aan de geheel© samenleving meer
welvaart te verschaffen.
Nadat eenige vragen gedaan waren
on de spreker die had beantwoord,
bracht, de voorzitter, de neer Dufour,
aim den spreker dank voor zijn be
langwekkend betoog.
Wij krantenmensehen kunnen er
altlid op rekenen., zoo ongeveer in de
helft van Sprokkelmaand tf'k op zijn
beurt eens een paar uur in een an
dere en een heel zonderlinge
wereld te vertoeven; in een wereld
waar ..Madame Mode" absofluut niets
te vertellen heeft., want de vrouwen
en mannen Ideeden er zich in een
costmim, dat hun het beste lijkt en
dat vaak spot met aifle gewone vor
men van de dageflijksche kleeder-
draclut in de geiwóne wereld!
Hoe. vreemd zouden wij al'en kli-
ken. wanneer we eens op een goeden
dag door do Groote Houlst-aat wan
delende. opeens een gedeelte van die
zonderling-uitgedoste uensinen van
die Carnavalswereld ontmoette! Daor-
om duurt het bestaan van die we
reld dan ook maar een paar urm
per jaar. Geen wonder, fat le bewo
ners er van zich dun korten tijd ten
nutte maken, om eens rechts van de
vreugrle-des-levens te genieten; aan
niets anders te denken dan aan het
maken van jolijt, goeden sier en al
lerlei malle capriolen! Voor ernst is
in dat korte bestaan natuurijk heele-
méól geen plaats: er wordt niet ge
dacht aan- of gesproken over Volken
bond hoewe' bier verschillende
stammen in de meest votlmaakte
eensgezindheid samen zijn! over
de uitlevering van den ex-keizer,
over transportarbeiders of andere
stakingen. Neen, er is uitsluitend
aandacht voor- en .belangstelling in
vreugd/ei, pret en uitbundige uftgeJa
tenheid!
Ook wij waren Maandagavond ult-
genoodigd, een kiikje te nemen in de
concertzaal der Sociëteit. Vereeniging.
waar de Haarlemsche Tooneelveree-
niging „Jacob van ltennep"dien vroo-
iijkheids-staat imiteerda President
(of wil men liever: koning) was de
heer Jac. van Maris, wiens regee-
ringstaak waarlijk niet moeilijk was.
ofschoon zijn onderdanen uit veel
soortige nationaliteiten bestond.
Weet n. wie wij daar zoo al zagen?
Nederlanders ('nota-bene uit ver
schillende tijdvakken, o.a. Rembrandt
oil brans Hals, gewapend met palet
en penseel). Amenkaansche cowboy s,
Tyroiers, Turken, Indianen, Jupanee-
zen. Chineezen. Amerikanen, Monie-
negrijnen en natuurlijk de menschen,
die zich in elk land thuis gevoelen,
het Nomadenvolkjel
Maai- laten we nu eindelijk de
beeldspraak eens zwemmen!
Hot was als altijd weer gezellig op
hei bal-masqué van „Jacob vöm
Lennep", waartoe in niet geringe
malie de muziek onder leiding van
de beuren B. Bitter em -Schoiten bij
droeg.Al dadelijk na het begin van
het bal, ontstond er onbedaarlijke
vroolijkheid, toen er een paar cow
boy's te paard de zaal binnenreden en
de edele dieren (want dat waren het!)
op een gegeven oogenblik Ln de zaai!
iels deden, wat in een balzaal nu
juist niet thuis behoorde!
Natuurijk ontbraken de clowns
niet, die nu eenmaal alles mogen
doen! Eén hunner trok aJ bijzonder
de aandacht, omdat eir telkens een
geheimzinnig lichtje aan de punt
van zijn neus verscheenl Dat was
wei iets nieuws!
Ook was e.r een dame, die zich den
vorm van... een bromtol gegeven had
en zich door haar geilelder telkens
Liet op- en afwinden.
Je moet wat voor de goede zaak
over hebben. Dit bad óók de Terpsi-
chore-vereerder, die den ganschen
avond als een afgeleefd, voorover
gebogen oü-manneke door de zaal be
woog. Wat zal hij aan het eind van
't feest een onaangenaam gevoel in
zijn ruggestreng gehad hebben!
Maar er waren niet alleen grap
pige costuurns; ook vele bijzonder
fraaie en kunstige kleed erdr och ten
vroegen de onverdeelde aandacht van
het publiek en jury, welke laatste
bestand uit de heeren G, J. Feith. di
recteur van de Hendrick de Keizer-
schooil en Ieeraar H.B.S. te Amster
dam; W. Bogtman. leeraar teekenen
M.O. te Haarlem, eh C. E. van Ey-
kern, artistiek leider van het Tableau-
•gezaischap Nareis".
Met welk eon welgevalllen volgde
de jonge dame, die zich in een vlin
der geinetainorpioseerd had en met
onnavo.ghare gratie om paren en
óénlihgen heen fladderde, geiLijk een
mug om een brandende kaars.
Na zeer lange en ernstige beraad
slagingen kende de jury bij monde
van den lieer Van Eykern ton slotte
de volgende prijzen toe:
Groep 1: Kruisridders.
Groep II. Pierrettes Hulde aan
Jacob van Lennep".
Groep III: Mexicanen.
Groep IV:
Historische Heer: Mikado.
Historische Dame: Vrouw van den
Mikado.
Actueele Dame: Balletmeisje in
lila-costuum,
Actueele Heeren: Electric clown
en Excentiek clown.
Mooiste paar- Cowboys te paard.
Zonderlingste damn: 1 Dame „Be
handel de dieren met zachtheid", 2.
Klimopdame.
Zonderlingste Heer: „Wimpie van
Wielingen".
Schoonste Dame: Favoriet.
Schoonste Heer: SLlfari.
Publieksprijs: Priktol.
Troostprijzen: Vader uit onder één
dak, Indisch paar. Zigeunerinnen,
Schaakspel, Teun de afslager en
vrouw. Groene pierrotpaar. Harle-
quinette, Bulgaarsch meisje, Brar
bantsch vrouwtje. Witte pierrot en
zwarte pierrette. Clown met kooitje,
Rembrandt en Frans Hals.
Tot drie uur 3 nachts zou de pret
voortduren, maar zóó lafig zijn we
niet gebleven. Als het ^lot van het
feest even geanimeerd is geweest ale
het begi.n dan kan „Jacob von Len-
nou" weer met genoegen op dit bal-
masqué terugzien.
WERELDREVOLUTIE EN VOLKEN
BOND.
Maaudagavoou v» dooi- de Haar-
Lemsche afdeeling der Communisti
sche Partij in het Brongenouw ev"
openbare vergadering belegd, waar
bij als sprekers optraden ue heeren
1.. de Visser, die tot onderwerp ge
kozen had: „Wereldrevolutieesn D.
J. Wijnkoop, met liet onderwerp.
„Volkenhond". D,e zaal was tot in alle
iioeivon zeer dicht bezet.
Nadat bjj afwezigheid van den voor
zitter, in diens plaats de heer Pepei
liet welkomstwoord tot de aanwezigen
had gericut en daarbij nog de opinei
King had ©omaakt de Redactie van
het „Algemeen Handelsblad" niet an
Iers daii dankbaar te kunnen zijn,
omdat zij er door hare „onthulling. Ji'
voor gezorgd heeft, de belangstel!mg
ooi al wat des communisien is, u
de laatst^ dagen op zulk een \dtne
mende wijze aan te wakkeren, weid
liet woord verleend ban den heer L.
de Visser. Deze begon er op te wij
zen, dat de communisten toch wel i>
een bijzondere belangstelling zich mo
gen veriieugen van al diegenen, dl
proleUu-n.cli-vijandig gezind -zijn. Er
wo. ut gepoogd ue samenkomst
ccxuunuiusteii oitniugc.qit lu maken.
Lie kapftalisuscim klasse ween onue
de liuiaig© oinstanaignedeii niet veel
ueteis ie do-en, want zij vreest de
groote propaganda. Doen als de on
dergang van het kapiiallsme en en
itaiucnue wereldrevolutie ullungn,
van de propaganda, dan behoefden di
kapitalisten werkelijk zien zoo onge
rust mei te maken, want mei een
communistische j..ropaganda staat en
valt hel kap da .isme niel.
Er is niemand geweest zoo gan
apr. voc*rl ïütinand, ook niet uil
onze gelederen, die de geweldig© ge
beurtenissen, die zich nu gaan vol
trekken, voorzien heeft, de geweTdJf
gebeurtenissen, die niet door ei.n pro
pUganda onUietend zijn, maar die
vounükwamori uil den loop der din
gen an die met reu geweldige lcrachi
ook het kapitalisme omver zuilen
stuwen. En wanneer hei kapiilalisine
er ondergaat, d-am gaat hut ten ondei
zoo diep, dat het er nooit meer boven
uil kan komen,
HLema herinnerde spr. aan het
voór-ooiic-gsclie tijdperk, toen het ka
pilalisme een ongekende economisch,
kracht, een geweldig vooribiengtngs
vermogen ontwikkelde. Toen de oor
log kwam, ging er een [•nhng van
ontzeUting door de volkoren. Voor een
ieder was liei onbegrijpelijk, dai dal
monsterachtige geb uren niet meer U
remmen was. -Men zou nel ecfitu
minder verwonueuiijk hei'ben gevan
den, uJs men de macht van 't kapitaal
wal beter doorvoeld had. De urner
i.ijke krachten van lie. kaïjntauJ wa
mi van een zoo ontzettende krach,
dat zq, die de botsing liauoen doen
ontstaan, volkomen machteloos waren
de leugula weer te grqpen, wam de
niachlon van hel kapiiaa. waren gioo-
ler dan de bewuste maciiten van he.
prolotainaat en zoo kwam de oor
log.
in breede irekken ging spr. daarna
den loop van den oorlog na, ston..
nog even stil bq den wapenstilstand
en legde er daarna den nadruk op,
hoe de legers, die tn staat waren ©e-
weesL, om de grootste militaire maciu
ter wereld, n.. de keiurlroepen van
Uuitschland en Oostenrijk zoo te beu
ken, tot ze murw gosiagm waicii, lio.-
die ztiide legem niet in staat zijn
om de legers van de derde Interma
Lionalo neer te slaan.
lioevele malen Ls er ai niet gepro
beerd, om de revolutie in Rusland
onder de knie te kirqgvm, om een te-
genrevolutie op touw te zetten of hoe
dan ook? Hoe dikwijls is niet getrachi
om met een groole verscheidenbea
van middelen, zooaJs in 't geheim be
raamde sluipmoord-aanslag.eai, zei
spr., het voortduren der revo'utie on-
niu lijk te -u. ten?
Vervolgens onderwierp spr. de revo
lutie in Duiischland en Oostenrijk-Hon»
garije aan een nadere beschouwing. Deze
revolutie, die een politieke té noemen is,
kon op het oogenblik, dat er kans was
haar tot een totale revolutie om lc zei
len. niei doorgevoerd worden, omdat de
centrale volkeren krachteloos waren en
uitgemergeld en daarom vreesden voor
de dreigementen van de Entente en
eindelijk wel z-wichten moesten voor een
nlgemeene honger-blolckade, waarmede
gedreigd werd. Én door te zwichten voor
de Entente werd het voor de centrale
volken niet veel beter. Ze kwamen van
den regen in den drop, want var. de el
lende ciie op het oogenblik in Duiisch
land en vooral in Oostenrijk en Honga
rije heerscht, kunnen wij ons geen voor
stelling vormen. Spr. concludeeide, dat
het alleen maar te wijten is aan de
kortzichtige misdadigheid van hen, die,
locn het er op aankwam, terugkropen
van angst. Immers, had zich in Novem
ber 1918 het Duitsche en Oosiemijksche
proletariaat aangesloten bij dc Russi
sche proletariërs, clan was ft© rtvolurie
nu reeds een feit
Maar aldus spr. zij mogen voor
ons het lemjjo veria, gzarnen, inccu nie\
dat daarom de revolutie nog tegen tc
houden is. De wereldrevolutie moet ko
men we zitten ©r eigelijk al midden in
en we zouden ons zelfs moeten haasten
om ïu ons hoofd de gebeurtenissen, di°
zich in een overstelpende massa opeen-
sianelen, te volgen.
In Rusland heeft zelfs de hougerblok-
kade, die tot doel had een algemenen
opstand ieo-en de Bolsjewiki in '1 leven
te roej.cn, niet kunnen 'baten cn de hee
ren, die 't maar voor -het zeggen hebben,
de groote diplomaten, die beweren nu
li cel gewichtig „Er is nu feiielijk nog'
-maar een kwestie op te lossen en dat is
het Russische vraagstuk," maar wij we
ten wel beter het Russische vraagstuk
is immers het wereldvraagstuk.
Telkens zoo vervolgde spr. zijn re
de, wanneer ge hooide, dat daar in
Rusland hoe dan ook de revolutie
maar niet ten val gebracht is kunnen
worden, was er bij herhaling applaus,
maar wat hebben we nu eigenlijk zelf
wel gedaan? Nietsl Zijn we dan eigen
lijk geen laffe ellendelingen, dal wij nog
niets gedaan hebben om ook bier dc re
volutie te brengen? vroeg spreker.
Zeker de prijzen der levensmidde
len zullen hier en daar nog wel wat da
len, maar per slot van rekening ligt
toch niet de oplossing van liet sociale
vraagstuk in het feit, dat een appel of
een peer één of twee cent minder kost,
maar de oplossing' van dat vraagstuk
in de vestiging van een nieuwe
,ich;, de macht van den arbeid.
Wu, communisten en dit was 't be
sluit van 's sprekers rede kunnen u
beloven aangaande materieel voor
deel, ondanks onize millioenen en pajr-
die hebben we niet. Maar
wij hebben de heerlijke idealen eener
maatschappijwel staan we met
ons lichaam nog in den ouden toesjand,
maar in onzen geest staan we reeds in
maatschappij, niet omdat we
e maatschappij als een ver vi
sioen zien, maar omdat de zon, die de
laatschappij beschijnen gaat,
reeds boven de kim verrezen is en ons
'bezielt met de alles bezielende kracht
ui de gerechtigheid.
De rede, reeds meermalen door ap
plaus onderbroken, werd aan het slot
levendig toegejuicht.
Hierna was het woord aan den heer
D. J. Wijnkoop, die, alvorens zijn on
derwerp van dezen avond „De Volken
bond" uiteen re zetten, een enkel woord
naai aanleiding van uc
zooveel stof opgejaagd hebbende „ju- i
weelen en jiaarlen".
Dc heer Wijnkoop zeide, dat de com
munisten in alle landen op oneerlijke j
manier bestreden worden. Den eerlijkeu
strijd met de rede, inet_ de overtuiging,
durven de bestrijders niet aan. De knech-
de groote bazen (de S.'D. A.
P.-'ers, die de knechteu zijn van het ka
pitalisme) doen al precies hetzelfde. Wel
stuurt men geweld en laster op ons at,
nu de rede ons niet kan overwinnen, ln
nierika koopen de bestrijders massa's
menschen, heele couranten en heele
Parketten van Justitie om, alleen om
leclyke dingen van de communisten te
innen en alzoo hun strijd te be
ul ij ken.
Zoover is men in Nederland nog niet.
Hier probeert men de menschen wijs te
ken, dat wij den strijd voeren met het
geld van onze Russische kameraden.
Laten we zeggen, dat. als onze Russische
:uden ous geid aanboden voor onze
Partij, voor onze 'i ribune, dan zouden
we dat geld niet weigeren, maar dat wis
ten de Kegeering en de buigt-.rlijke pers
allang. De b. D. A. i-'., die nu zoo'u
maakt, wordt gesteund door de
internationale.
Toen spreker een 15 jaar geleden in
de S. D. A. P. zaï, werd meermalen
voor den strijd geld. gekregen van de
Zusterpartij in Duiisciiland. ue K.-K.
Partij werkt ook met internationaal geld.
Wat is ïutemauonarei dan üc K.-is..
Kerk? Maar dat is ook allea veiklaai-
baar en geschiedt terecht, doch men
maakt aiukte van steun uit Kusiand voor
;eu in Nederland, hoewel
du alleen een vertelseltje is. liet is ab
soluut onjuist, dat we op -du oogenblik
een sou of een cent omvangen nebben.
Maai hei verteiseitjc wordt gcbruiai- om
bij voorbaat den sirijo van de naveuai-
beiders te doen mislukken, ar moet
•eespali gemaakt woroen tusschen «ie
revoiuuounairen en modernen. Als de
arbeiders opgewekt zouden worden om
de stakers je steunen, dan moet gezegd
Kunnen worden „De revolutionnaireti
onder de stakers hebben geen steun noo
dig, laten ze maar om ie Kusbiscue mil
lioenen van Wijnkoop vragen." (Ap
plaus.)
bprekei verklaarde, dai de com-munis-
n in Nederland niets verbergen wil
len. Het liefst willen ze ia Amsterdam
groot congres organiseeren om daar
hun plannen openlijk tc bespreken. Maat
waarom moeten we nu dat in suite
oen? Oindai de kapitalistische Regce-
ring alles wilde doen om onze besten in
ae gevangenis onsciiadeiijk te maken.
Als alle algevaardigden van dc interna
tionale Conferentie weer veilig in hun
vaderland zijn aangekomen, zullen we
alles piiblïceeren wat besproken en be
sloten is. >»ij hebben niets te verbergen.
Vervolgeus kwam spr. op zijn eigen
lijk onderwerp, ee aan herinnerende, dat
wij dii jaar voor grootere problemen
dan wij ooit sedert het begin van
den wereldoorlog op te lossen hebbeu
gehad.
De wereldoorlog heeft het patriouis-
e bij de arbeiders op een vreeselijke
hoogte geOiacut, maar twens heeft de
wereldoorlog de menschen in beweging,
aan het denken gebracht, ln elk geval
zijn dc arbeiders in de landen, die in den
oorlog meegesleept zijn, aan bet denkeu
geraak- om dan van de Nederlandsche
aiheiders nog maar niet te spreken.
De arbeiders in de oorlogvoerende
landen hebben alles verlaten, alles ge
offerd, omdat men hun had wijsgemaakt,
dat er zou komen iets beters en die be-
heelemaal niet in vervulling ge
gaan. En toen is de groote reactie ge
komen. Wij, die inderdaad probeeren,
cle dingen zoo onpartijdig mogelijk te
bezien, wij kijken niet naar één kant,
li naai alle kanien cn dan kij
ken we eerst naar Rusland.
Hoe komt liet, dat aaar de revolutie
tot stand is gekomen? liet zou dwaas
heid ziju te geloovèn, dat die arbeiders
daar in Rusland van andere makelij zijn
dau wij. Als dat zoo was, dan zouden wij
iiiocie.i z.g,;cn wij kunne.niet doen,
wat zij doen, laten wij hen daarom eeren.
rusland, dal
zc geen bijzondere helden zijn, alleen dat
ze gedaan hebben, wat ze konden, enkel
en alleen omdat ze. door een jarenlange
propaganda geworden zijn wat ze zijn.
Ue Russische arbeiders weten, dat Ze
een veel sterkeren en slimmere» vijz
tegenover zioh hebben dan het Czaris-
nie en de Russische bourgeoisie. Zij we
ien tegenover zich zelfs een veel sierke-
ren vyand dan hei Pruisische militairis-
rae. De erkentenis, dat zekere weten,
heeft de Russen gemaakt tot de pioniers
van de nieuwe maatschappij.
dn Duiischland is het weer anders in
zijn werk gegaan, daar had men jaren
lang de jonker-discipline en die heeft ei
de menschen gemaakt tot slaven in den
wcrkelijken zin van het woord. Eerst in
November 1918 is '1 aan enkelen gelukt
om tegen de Pruisische Jonker-partij te
velde te trekken. En nog steeds hopen
wij op de Duitsche revolutie, maar wij
verwachten er op het oogenblik niets
van, daar het volk te veel uitgehon
gerd is.
Ook in Engeland ondergaan op het
oogenblik de arbeiders den geweldigen
terugslag van den wereldoorlog. De
bourgeoisie in Engeland weet dat alle
maal buitengewoon goed.
ln Engeland wordt thans de revolutie
voorbereid, zooals dat alleen in Enge
land kan geschieden. Dit weid bij de
laatste besprekingen duidelijk.
Wij staan op een moment in dc wereld
historie, waarop de"bourgeoisie niet wee;
of zij de maatschappij op kapitalistische
.basis kan doen stand houden.
Er zou gesproken worden zoo gaat
spr. voort dezen avond over den Vol
kenbond, maar het is zoo lastig daar
over te spreken, wan: aan den Volken
bond is \erbonden de naaan van Wil
son en Wilson is op hel oogenblik een
geslagen man, die door zijn minister»
-erlaten wordG
We hebben nu een Volkenbond, die ge
formeerd is door de kapiialisrsche Jon
kers, een Volkenbond, in elkaar gezet
door de Engelsche „gentlemen". Die
volkenbond is in zijn naam reeds een
leugen, hij is geen bond \an volkeren,
maar een bond van de uitvoerende macht
de financieele kliek van de staten. En
wie zijn het daD weer, die voor deze fi-
ancieele machthebbers de kastanjes uit 't
-uur kunnen halen? Het zijn de keur
regimenten van de besten uii de revolu-
tioonaire arbeiders, die uitgekozen wpr-
den deu strijd te voeren. Een waarschu
wing tegen dezen Volkenbond is wel
noodig. Wij communisien aldus spr.
zijn de eenigen geweest, die de Ne
derlandsche arbeiders hebben opgedra
gen, om anderen arbeiders dc oogen tc
openea wat deze volkeubond eigenlijk is.
Spr.'s bedoeling is het niet geweest,
ook maar eenige sensatie re wekken al
leen wi'den wij van de politiek een we
tenschap rnaken wij willen de polLiek
uit de handen der machthebne s nemen.
Wij zijn geen vle.ers van dea arb-id
ri arbeiders rijn ae eenig-n, die de
acht «ronnen rormen om aan Let r?gi-
ie, da: den v»ereldooriog tot stand
Lracht, ten eind te muiten.
De wereldrevolutie zoo eindigde
spr.'komt nu over ons het is nu maat
zaak haar hier in ons eigen land ook ie
laten komen uit ons dan zuli ge ook
maken, dat ge u hier in Haarlem niet
Heen tot den strijd gereed maakt, maar
ook den strijd begint.
Na e
1 kolt v
t beide
spiekers, sloot de waarnemende voor
zitter deze bijeenkomst, waarin zich geen
wanordeliik.reden hebben voorgedaan.
ONDER DE KUNSTENAARS.
D'r werden drie roode papiertjes
«-an ons bureau bezorgd en dui betee-
kende, dat er iets te doen was in het
itelier van den heer Gussenhoven aan
Je Meesieiloitelaan, waar jonge
geesten zich in de schilderkunst ole
■n te volmaken
Da: er drie papiertjes kwamen had
11 reden. Op 't grootste stond, dat
een schilderijen .entoonste ling
was, op een ander, dat Maandag
avond de Konstnijverheidsschooli-
ing PioKÈJ? van Ge oer so.mm.
zou vertoonen en op 't derde, dat de
jonge componist Hans de Bock Dins-
Jagavond zou concerteeren, u't wel
ke combinatie valt op te maken, dat
de tentoonstelling de eigenltj'ke aan
leiding ie en dat er ter opluistering
uaaivaii artistieke avondjes worden
georganiseerd.
Dies trokken we naar lie. lage
huisje aan de laan in den Ilaariem-
iciiioul, waar je van baiienai de
.11 loonstêllingszaai met zond: ver
moeden, uk een uitgestoken lamp
niet zooveel zei als: „Ha, vrienden,
iuer moet ge ziju! Bovendien slons,
je ul halverwege in de laar. pianumu-
ziex tegemo&i, warn de deur slond
au wegens de benauwdheid binnen
li 'artisteii zijn nu eenmaal altruis-
iri: ze willen graag, wie op straat
aai, mee laten genieten.
De entree weru geblokkeerd dooi
een stapel mantels en jassen, die ter
■erszijden der wanden in de mini a
.uur-hall hingen. Na je tusschen deze
zachtighedens doorgewerkt t.e heb
ben, stond je in her verirek, waar
■neudelijke ga-stheeren mei vrienoe
ijke gasten al aanzaten aan den
dïsch des scliimmenspels.
Als het doek zweeg, straalden de
mooie koperen kaarsenkroontjes hun
zachten schijn op met schilderqeu
volbeladen wanden. Dal „volbeladen
is geen critiek op de rangschikking
der doeken, want 'k moet met de
hand-op-het hart verklaren dat ik
daarvan niets gezien heb. Dat was
liet mijn scnulu, maar die van ue om
lu.ridigh-eid dat de met sarongs beleg
de banken even volgepakt wairen mei
genoodigdetn, als de muren met scliU
derwerken. Alleen een spin, d'e ge-
uioedehjkweg langs de wanden kuiei-
de en anders-toch-wel-kordate bezocK
-ters deed griezelen, had de schilde
ken kunnen berc-iken, maar 'k vrees
dal hei beestje daar niet in d.c stein-
.ng voor was.
Wanneer ue gasUieeren op stoelen
gekioiiuueu waren en alle kaarse-
vJ-aimnei.jes hadden uitgeuoofd, nadat
w.iiuidelijKö horiuen vooraf thee uuxi-
i.en goprtse-u-eerd, kon het spel-van-
Aet-doek begum en. Daar waren ro
mantische geschiedenissen, buj ein
dende treurspelen en treurig-emuend©
blijspeien in kanton uitgesneden met
een sciioemmakersmes. De hear Pieter
v. Gelden-,- naar artistentrant ui een
.êliilJeruchiiig fi-uweelen jasje gedu-
si, verklaarde me dat alles naarstig-
lijk/toivn hij me in de keuken had g--
nuodigd waar hij z'n kartonnen su
jetten 111 bosjes had liggen: onrieefde
lOjipem, zander fut en fieunghem,
maar er zaten touwtjes aan en die
maakten, als de venten en mevrouwen
oj) "t doek geschaduwd werden al de
wegingen, die De Gelder hun in
ijm voorzei.
Men moet niet tc min denken over
zoon poppensite). Daar zit maanden
werk aan en wat meer zegt veel kun
stigheid. Veitscliillende figuren deden
,ip.( heel goed. V-eel strak-Ln-hjn,
maar in-gehee,l toch mei oen gebaar
van-beweeg er in. Humoristische pop
pen ook, die talent en fantasie ver
raden Want om een schimmenspel in
elkaar te zetten is veubceldingskrach.
noodig en het lijkt me een goed ding.
dat deze jonge kunstenaar die oe-tent
011 laat sjcelicn m lii-vrqlieiu-gevoi"
usn duigen ais deze kartonnen be.lu
,eS zqn.
Zo- k lij détails Lruueii ovm t ge
ziene? O oh, dat ia niel aardig, wam
-siil-en-gusivrq als deze jonge arus
tenclub is, noodig-t ze, wie mam
..umeui wil, 0111 e«tu> een avondje hun
gast te zijn- Wel vql, zes voorsieliu.
gen slaan up liét program en aJs mo"
tevoren een kaartje aanvraagt, wordt
,.,i graag gegeven.
Maanoagavunu hebben de bezoekers
zien wel vermaakt, om de koddighe-
u-en van Lijn 011 rqm, waarbij enisrige
en droevige muziek werd gepiunou 01
jjei /oten, al naar hel pas, of geen pus
gaf.
Er waren roerende geschiedenissen
als van Johannes en den haverdief,
die den jongeling dan ;oclt maar de
schoone prinses van den glazen berg
bezorgde er was ook het Speenlioffje-
Ln-beeld van de juf-op-een-bunkje, dat
een avontuurtje had, maar een zak-
KeriJ'olster bleek te zijn.
Er was maar men ga dat zelf
ceils zien. Men doet er de jonge schil
tb v.s, maar niet minder zichzelf, een
pioiziei" mei.
CENlGEiZONDElN M'EUEUE ELfflNGEN
i 60 Ota. per regel.
NED. FABRIKAAT. Te Den Haag
een afdeeling van de vereeniging Hei
Nederlandsch Fabrikaai ojjgerichi.
BRAND IN EEN uLAMAÜ ilik
Er ia brand uitgebroken in het
nieuwe gedeolte van de glasfabriek
te Leerdam in de soda'oods. Een
grool gedeelte van de fabriek stortte
in. Persoonlijke ongeuit ken hadden
niet plaas.
DE STAKING UER TOONEELISTEN.
-,c 1 e ueeli mede;
Als gevolg vuil tie arbitrage bemid
deling van burg.auees.er Tellegou
zal morgen &eu_ conferentie plaaia
hebben tusschen drie afgevaardigueu
van den Directeurenbond et> drie .u-
gevaardigden van de Tooneelkun .e-
uaarsvereoniging, onder voorzitter-
sciiap van g meester Tellegen.
Van lngesonden stokken, geplaatst ol
niet geplaatst, wordt d« kopie den iniande*
nDt teruggegeven.
Voor den inhoud dezer nihriek B«o3t d«
Redactie »ioh niet aansprakelijk.
SABOTEURS VAN DEN ACHT-
URENDAC.
M. dc li
Jaren en jarsn is door de georgm
seerde arbeidersklasse ges' reden vo'-i
rkorting van den arbe: l«dag. T»
chl meenden ook de atbciders recht
te hebben op meer vrijen tqd: on dat
cok zij gelegenheid kn-r £11. zich v
r te ontwikkelen en zoortoendz hun
k-asse op een hooj>r m©r n
kwam te staan.
Lndehi'V; i? dan da: -ire-«si uer ai-
heiders met succes beloond, doordat
n tal van bedrijven e- ro i~' v
ipidsovereenkomatem de ,i--hturendug
i.v opgenomen en ten rioite ook een
wet op den achtnrendag w.'d «arge-
nomen. welke nog slech's wacht op
een koninklijk he=> it in werking
t© treden.
Wij georgauis=c.o. a.weiaem ziu
trotsoh op het succes, dal d©or liet
streven tier organisaties is ve-rkrtgci:
doch wanneer wij dan zien, dat t nog
arbeiders gevonden worden, die dra©
istige bepaling betreffen lo den
acliturendag, we'.k ook voorkomt in
hel Haar.emsche contract -ie1' G-. uvr-
litden en bouwvakarbeiter° d'ze
bepaling saboteeren niet a,le<n. maar
daardoor ook een coatrvtbreiix jjle-
gen, dan stijgt ons het olca-d van vor-
■ntwaardiging naar de wangan cn
wensohen wij niet® liever Jao deze
menschen aan de verachting d»r ar
beiders Drijs te geven.
Wat is 'I geval? 'I te ons geble
ken, dat drie menscrien uit do Ro-
ninklij-k© fabriek "vam Spoprw '-geus
uer firma Beij-nes, 'say-jite vin f>—9
uur en '6 Zaterdagsmidd icr^ eaai-
werken in de rijtuig- cn wagemake-
vq van den heer C. de Wij man m rie
Tuinstraat en dat wel v>0" e"t nn
van "5 en 60 cent terw jl hel Haar
lemsch contract een minimumloon
voorschrijft overdag va 1 68 com en
overwerk met 25 en 50 pci.
Hier woi-dt dus niet •illven con
tractbreuk gepleagd inzake ku duur
var den arbeid,maar ook inzake 'x oou
En tevens wordt door deze ha.u<Jel-
v ijzc anderen arbeiders- de ge' igen-
1 eid tot arbeid ontnomen dom- ni«n-
sehen. die bij de firma B^'.i-r cs een
werkelijk behooriijk loon verdienen.
Ware het nog, dat ter verontschul-
.uc-.. ■"■smvor-rd kon warden, dat
eej- eroot gezin en nijpende arm ede
tot dezo dand van .efitacl jetrens
t.un organisaties fvn tweo wee, 'k
zeker dat zij ubti-
zciten,doch ook deze moge!.ik' vcro*t-
huldiving beslaat niet, eerst'us wij'
zij geen groot gezin hebben. e«i
van hen is zelfs ongehuwd -- en twee-
dens. wijl zij een naar evenrédichfLI
w-ed ioon verdienen.
Moge de pubiirrti- bun bel vr-keor-
<ie van hun handelwijze doen in
zien en zij ons niet, door vr'h.irjen ln
hun verraad noodziken ook hun na
men te pubüceeren.
JAN OGSTEUMEUER,
Lid der afdeeling Hiarlwu Ne-1,
Bouwarb. Bond.
Schoten, 13 Febr.
Naar wij bij informatie vetnemr-n,
heefl genoemde werkgever inderdaad
drie arbeiders van de firma i.aes
in dienst; bij hun indiensttreding
hun echter gevraagd of zij 'et hun
organisaties niet in conflict k mteu
komen.
Verder vernamen wij van d zqda
va.i den werkgever, dat in het wa-
genmakersbedrijf een groot gebrek
aait arbeidskrachten heerscht. Her
haaldelijk reeds had de heerDeWijmau
advertenities in vak- cn dagbladen
geplaatst, maar altijd zor.der resul
taat. Het zou hem dan ook veel liever
ziju enkele werkkrachten voor don ge-
gokeelen dag te vinden, dan noodge
dwongen in de avonduren in <e moe
ten halen., wat telkens overdag moest
trijven liggen.
De kwestie van het ioon i6 reeds
lang geregeld, van contractbreuk in
zake het loon kan geen sprake zijn,
zoo zeide one de werkgever.
Red. H.fc
