Van onzen reizenden Redacteur
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG IS IrE^RU^RI 1920 - TWEE JE BLAD
(D&rde reeks.)
96
Hoe Nederland te Weesiers
helpt.
]B1| Emet I^iedJerlSis-adiiiscIhie Mifskomltee.
Waar ie de glorie van liet keizerlijk
geslacht g&bleven? In den Hofibuig
zetelt de EnLenilediommiseion en be
neden, aan de muren van het voor
malig keizerlijk verblijf, staan de
venters rnet de „Blend ■Laterne", die
onthullingen heeft over bet drama
van MayerJing en de liefdesverhou
dingen van ex-keizer Kar.1. Alleen
zijn nog in de gevels der groot© ge
bouwen de pralende opschriften van
do stichters, vooral keizer Frans Jo
seph heeft heel wat kazernes eai an
dere bouwwerken doen stichten. En
U schijnt uit een onbekrompen beurs
gegaan te zijn, want zij treffen alle
door hun grootsöhe afmetingen en
rijke versieringen. Er is meer in Wee
nen, dat niet van dein nieuwen tijd ls.
In dof] gevel van het ministerie van
Oorlog etaat noig in groote, gouden,
in de zon blinkende loiters in hot La
tijn de misleidende leuze: „Wie den
vrede wiil, wapen© zich ten ooriog!"
Overigens spreken zooveel gebou
wen van vergane grootheid en luister.
In Leopoldstad'l, de tweede der 21
steden, waaruit Weenen bestaat, ie
het voormalig verblijf van d© moeder
van keizer Frans Joseph afge
staan aan dc commissies voor kinder
hulp. „Augarten-palais" is dan ook
de zetel van das Niederl&ndisclie
Ilifskomiitee fur die Wiener Kinder.
In den stillen tuin van het paleis
is liet druk van gaande en komende
menschen, meest moeders met kinde
ren. die voor hen opneming in Hol
land komen vragen. Eens" vond 'k
twee heel kleine dreumessen handje
in-handje voor 't gebouw, die blijk
baar op eigon initiatief waren geko
men om te vragen, of ze mee naar
Nederland moc-hten: maar nu ze hier
voor de groote serre van 't palels
stonden, begon hun blijkbaar de moed
in de schoenen te zakken en ze durf
den niet naar binnen: want ze schrok
ken er toch wel een beetje voor terug,
om voor de meneeren en mevrouwen
te verschijnen en die te gaan vragen,
of_ ze naar de vriendelijke mensohen
in Nederland zouden mogen gaan.
Toen heb ik hen maar een beetje op
weg geholpbu. Het ia wel kenmer
kend, dat zulke kleine peuters er
maar op uitgaan, om hulp te zoeken.
Het „Niederlandische Komitee"
wordt dan ook zoo overstelpt met
aanvragen, tlat. in de 'laatste week van
Januari nog sollicitanten op het lijstje
stonden, die zich reeds in November
hadden opgegeven. En nog staar
voortdurend de vestibule vol met
mensohen, die Frau De Bordes,
„Schatzmeisterin" en met haar echt
genoot, den heer Jean de Bordes,
meer in het bijzonder leider van
dc kindcruitacnding, spreken willen.
Weensohe padvinders zijn er orde
commissarissen. Zij hebben heel wat
te stellen, dat het comité niet over
rompeld word,t door de vele gegadig
den en ellen op de beurt binnen
gelaten worden. 't Is binnen toch
vol genoeg, vooral op de dagen, dat
er treinen naar Nederland vertrek
ken, 't geen elke week het geval ts.
Op 't oogenblik is er een aanvrage
voor 10.000 kinderen, dus kan voor
loopt" voortgegaan worden met het.
voorbereiden van de 20 treinen, die
noodig zijn, om de kleine gasten naar
Holland over te brengen.
Mevrouw De Bordes heeft me in
haar afdeeling eens een kijkje gege
ven op haar arbeid en dien van haar
medewerksters. Na een voorloopige in
formatie komen de kinderen aan het
.Augartenpalais, om daar door de
twee doktoren onderzocht te "worden:
want het geneeskundig onderzoek is
beslissend over het al of niet mee
gaan der kinderen. Hel comité heeft
zich op het si and punt gestelddat de
kinderen, die er het ergst aan toe
zijn, het eerst voor uiteenden in aan
merking komen. Een dergelijke maat
staf is wel de eenig-juiste en is noodig
ook, omdat er van sommige zijden
wel eens invloeden werkzaam zijn,
die hun grond vinden in politieke
overwegingen, maar het comité verzet
zich daar scherp tegen en neemt aan,
zonder aanziens d,es persooas. Zooais
'k al verteld heb. kunnen dc aller
zwaksten niet, mee,. I-Iun uitzending
naar een ver vreemd land zou voor
de stumpertjes gevaar opleveren. Er
is nu een plan om eenige huizen in
dc omgeving van Weenen in te rich
ten, om daar de ergslverzwaklen te
verplegen: Uitgesloten zijn ook de
zieken, die natuurlijk een gevaar
voor Holland zouden opleveren en om
dezelfde reden ooi: de kleinen, bij
wie ongedierte wordt aangetroffen,
niet alleen in den vorm van levend
onrein, maar ook in dien van „Nlsse"
d.w.z. eitjes.
Nederiandsche ouders zullen het wel
prettig vinden te wetea, dat daar zeer
streng op wordt toegezien. Natuurlijk
werkt de noodtoestand de zindelijkheid
niet in de hand. Gebrek aan zeep en warm
water maakt, dat de kleeren niet langer
eike week kunnen gwasschen worden en
het gebrek aan ondergoed zelf verergert
dat Dog. Soms moeten de menschen
maandenllang met ongewasstihen goed
rondJoopen, als ze dat dan aJ nog heb
ben. De geneesheeren van de hospitalen
kunnen daarover heel wat vertellen. Het
komt heel dikwijls voor, dat de menschen
in het ziekenhuis aangekomen, in 't ge
heel geen ondergoed blijken aan te
hebben.
De strijd tegen het ongedierte leidt
dikwijls tot hocle tragedieén, omdat,
wanneer „Nissc" worden aangetroffen,
de dokters er onvoorwaardelijk op staan,
dal dc haren kort geknipt worden, zoo-
d_t dan na eenige dagen geconstateerd
kan worden, of het euvel voldoende ver
holpen is. Domme moeders, die het zoo
„erg" niet vinden, hebben daartegen
groote bezwaren. Er zijn er zelfs, die hun
kinderen dan maar niet meesturen, lie
ver de kleinen verder gebrek laten lijden,
dan den hoofdtooi opofferen. Een harer
maakte het heel erg, vertelde me de ge
neesheer, wien het^geval was overko
men. Die vrouw informeerde, waar dok
ter woonde en toen hij achterdochtig
werd en vroeg waarom ze dat weten
wou, zei ze „Och, dokter zal wel een
paar pond suiker kunnen gebruiken....,
als u me dochtertj maar zonder af
geknipt haar naar Holland wilt laten
gaan." De vrouw was handelaarster en
kon gemakkelijk met wat onderwicht bij
den verkoop het was toch sluik
handel! een paar pond suiker
bij elkaar krijgen. Een blijk meteen
weer, hoe de moraliteit onder de men
schen hier zinkende is, dat ze dacht dat
ze den dokter kon omkoopen, volgens de
algemeen heerschende Besteck-methode.
Natuurlijk zette de geneesheer de vrouw
onmiddellijk buiten de deur.
Na. hun or.dtrzook geven de dokto
ren elk kind een cijfer, hei z.g. „Be
fund", dat weer berekend wordt maar
2 andere cijfers, omtrent den voedings
toestand de huidkleur. Nul is het
heet., zes het slechtst. D© doktoren
verzekerden, mij, dat zessen zeer veel
voorkomen. De meeste kinderen krij
gen tueselien 3 on 6 nils cijfer,
't Moeilijke nu voor 't Weeneche co
mité is nu, uil. te zoeken welks kinde
ren bij een bepaald© groep kunnen
meegaan. In dit. opzicht lijkt het me,
dat het Ned'erlandsch Comité de com
missie te Weenen te veel aam banden
legt, omdat het de. menschen in Hol
land uitnoodigt, om op te geven welke
kinderen ze het liefst hebben, De a.s.
pleegouders hebben keuze omtrent
ouderdom, geslacht en godsdienst.
Het icounité t© Weenen kan daardoor
niet uitsturen wie hot meest in aan
merking komen, omdat zij uit de ge
gadigden moeten uitkiezen, welke kin
deren voldoen aam de verlangens dor
pleegouders. Men begrijpt, dat dit een
(heel uitgezoek wordt. Vcor eiken trein
komt het verlanglijstje voor 500 kin
deren uit Den Haag binnen en nu
moeten- mevrouw Do Bordes en haar
staf maar uitzoeken, wie aam de ge
vraagde eischen voldoet. Daardoor
moeten kinderen die een „Erholungs-
reiee" dringend noodig hebben, dik
wijls lang wachten, eer ze aan de
beurt zijn. Vooral m©t de jongens
is dat het geval, omdat er voor het
overgrootc doel meisjes gevraagd
worden.
Een andere moeilijkheid ia, dat er
vedl oan Proteatantsche kinderen ge
waagd wordt, terwijl die te Weenen
verreweg in de minderheid zijn, zoo-
dut mem niet aan de vraag naar Pro
testen, techc kin doren kan voldoen en
Roomsch - K a fch oil i ek e n moeten achter
blijven. Ik breng daarom het verzoek
van het comité te Weenen over, dat
de plaatselijke commissies er bij de
a.e. pleegouders op aan zullen
dringen geen beperkende bepalingen
te maken en zonder meer do verzor
ging op zich te nemen van 'n kind,
onverschillig van welk geslacht en
godsdienst zij zijn
Is de lr,deding gemaakt, dan moe
ton de ouders aangeschreven worden
en de kinderen opgeroepen voor een
tweede geneeskundig onderzoek, dat
plaats hee-ft op den dag van het ver
trek van den trein. Dan krijgen de
kinderen een kaant, waaruit hun
identiteit blijkt en waarop tevens ver
meld staat, waar en bij wie zij in
Holland komen. Natuurlijk geven de
correspondentie met al de ouders en
het registreere,n heel wat aiheid. De
dames van het comité zijn eiken dag
van de© morgens 9 tot des avonds 8
uur in de weer en in de tijden dat de
traan haar dienst staakt kunnen zij
niet eens thuis gaan eten. Weken lang
gebeurt het soms, dat zij dan maar
in het Augartonpahais ©en eenvoudige
botarihara voor middagmaal krijgen.
Soms wordt de werktijd, op dagen dat
de volgende trein klaar moet zijn, wel
veit'engd tot 's nachts half twee. Hel
is inderdaad geen sinioure, de fauctie
van comité-lid en do dames, die al
dezen aibeid geheel belangeloos doen.
tvor<li en en zeker aJIIe hulde: Men wee'
in Nederland niet, hoe hard nier ge
werkt wordt, lm het Augartenpalais,
zei iemand, die het comité bazig had
gezien. Em na ni'n herhaalde bezoe
ken aan het hoofdkwartier van do
Nlederiandisc'he Hifsaktion, kan ik
deze getuigenis ten, volle onder-schrij
ven. Wamt met hetgeen ik zoo maar
in het kort heb opgeoomrd, Is men er
nog niet. Er zijn ai erf ei moeilijkhe
den, dto overwonnen moeten worden.
0.<a. spelen de slechte verkeersmidde
len het comité vaak parten.
Ce post werkt hier zeer- traag. Dat
een brief naai- het buitenïand 11 da
gen noodig heeft, om z'n bestemming
to bereiken, is niet geheel aan de
Oostenrijksche poisterijen te wijten,
want de Czechen, die nog wel eens
zoo'n beetje censuurtje willen opeten,
hebben daar ook oj schuM aan de
couranten komen in 7 tot 9 dagen
door! maar dat een brief voor
Weenen z«!if, soms 9 dagen noodig
heeft, is toch zaken- wei heel erg.
Bij zulk een slechte pos)verbinding
loopt natuirrliijk del correspondentie
van Jiot comité vaak ln de war. Op
roepingen dan de ouders komen veel
te laat, soms als de trein ai weg is,
bij den geadresseerde. Zijn de kinde
ren niet op bepaalden tijd versche
nen ©n dit gebeurt onder deze om
standigheden vaak met tientallen,
dan moet een her indedling gemaakt
worden, want men moet inert de trei
nen natuurlijk ook met 't oog op de
groot© kosten, zooveel kinderen mee
geven. als vastgestcf.d is. De nieuwe
adapiranten moeten weer gakeuxd en
geregistreerd worden. En ate dat dan
weer ld aar is, komen op 't laatste
oogenblik de oudere met die kinderen
aanzetten en onder tranen smeeken
ze dan. of liun kind dan toch niet
mee kan, want zo zijn niet op den
bepaalden tijd kunnen komen, omdat
de brief pas is ontvangen, om dart het
land geen schoentjes had, omdat het
zulk vreeselijk weetr was en er geen
trams reden... Zulke dingen, die zich
tegen het vertrek van eiken trein
weer voordoen, geven Mevrouw De
Bordes en haai- helpsters veell hoofd
brekens, om alles toch nog zoo goed
mogelijk in orde te krijgen.
Dan is er nog een hedlc zorg voor
noodig, can de regeriiingen voor de
passen, de douanen-form aMeiten en
den treinenloop te treffen.
Daarvoor zorgt Herr Oberrat Eis
ner—Bubna, die veel besprekin
gen met de autoriteiten heeft ie voe
ren eer hij al'les in gereedheid heeft
gebracht en er woei- een trein kan
vertrekken. Dan is er ook uog de
approviandeering van de treinen,
want er moeten voldoende levensmid
delen aanwezig zijn, om het niet ge
ringe geselschap van 500 kinderen
met do geleidsters gedurende eenige
dag an van ©ten en drinken te voor
zien. Zoo heeft „dei- Arbeitaaus-
schuss" waar naast „das Uaber-
waehungskomitée" staat, met zijn
personeel, dat. natuurlijk bezoldigd
moet worden, heel wat arbeid te
verrichten.
Dit kost geld, veel geld! Wie de
goede zaak dus steunen wil. en b.v.
niet in de gelegenheid ls dat te doen,
door kinderen in huis te nemen, kan
zich verdienstelijk maken door een
gift te zenden rechtstreeks aan het
Comité te Weenen.
In het Augartenpalais zal men dat
dankbaar aanvaarden. Het la de
plicht van Nederland, ook in dit op
zicht, het wakkere groepje Hollan
ders in Weenen den moeilijken arbeid
te verlichten. do<xr hen van de zorg
te ontheffen, hoe zij met de geldmid
delen rond moeten komen. Ik vermeld
daarom gaarne hier het volledige
adres van ons comité: HolitodisChe®
HLlfskomitee für die Wiener Kinder
in Wien, Augartenpalais, Wien II,
Oesterelch.
JAC, C. M. Jr.
Lichamelijke Opssfllnij
VH>
Hen van Rijkswege uitgegeven
handboek. Do zwem
kunst verwaarloosd. Een
ouderwotsch standpunt.
Subsidie voor sanies van
sportterreinen.
Tegelijkertijd met het tot stand komen
van de Dieuwsie Rijksregeling betref
fende de lichamelijke opvoeding van de
rijpere jeugd, waarover ik u in VI een
en ander mocht vertellen, is versche
nen een leerboek, uitgegeven met voor
kennis en voor rekening van het depar
tement van binnenlandsche zaken. De
naam van den sohrijver wordt er niet bij
vermeld het ligt echter voor de hand,
dat het is samengesteld door de drie
Rijksinspecteurs voor de lichamelijke op
voeding. Het boek is bedoeld als „hand
leiding voor houders van het getuig
schrift van geschiktheid voor de leiding
van lichaamsoefeningen bij bet samen
stellen, methodisch rangschikken en on
derwijzen der vrije- en der gereglemen
teerde gymnastiek voor jongelieden van
13 tol 18 (zo) jaar".
Deze bandleiding kan ik tot mijn spijt
even weinig bewonderen als- de door
het Rijk ontworpen regeling. Les in
gymnastiek geven op 2oodange wijze dat
de leerlingen er iets aan hebben, is niet
gymnastiek geven op zoodanige wijze dat
en toewijding. Het zal nooit gelukken
daarvoor op vluchtige wijze leerkrachten
te vormen. De sport was hier het aange
wezen middel, en om daanmede de jon
geren uit fabriek en kantoor te berei
ken, had men er dus van zelf toe moeten
komen de oefeningen slechts op de zo
meravonden te houden. Onder de sport
had dan het zwemmen de allervoornaam
ste plaats moeten innemen. In een land
met zóóveel water en waar zóóveel men
schen op of nabij het water hun brood
moeten verdienen, is de zorg voor de
mogelijlcheid om te leeren zwemmen,
vóór alles geboden. Elke regeling, waar
in aan deze pracrische sportbeoefening
geen aandacht is gcschonkeD, is bij
voorbaat veroordeeld. Een goed gevormd
lichaam is natuurlijk van niet te onder
schatten heteekenis, maar ten slotte blijf
je daar zonder meer niet op drijven,
wanneer je er mee in het water valt. Het
Rijk heeft dus m. i. bovenal de ver
plichting om in plattelands-gemeenten
met weinig financieele draagkracht, door
geld el ij ken steun de oprichting van een
voudige open zwemscholen te bevorde
ren. Met wat handige propaganda was
dan vanzelf de zwemkunst meer beoe
fend geworden en zouden langzamerhand
de vele verdrinkingsgevallen verminde
ren. Grenizend aan een zwemschool be
hoort dan een eenvoudig sportterrein
gelegen te zijn, waar achletiek, korfbal,
voetbal enz. beoefend kunnen worden.
Hadden de Rijks-inspecteurs sedert bun
in functie-stelling in 1913, in die richting
druk op de Regeering uitgeoefend, dan
was er nu ten minste een begin ge
weest. Op 't oogenblik zijn we nog
steeds niet tot een begin genaderd. De
in 1913 benoemde functionarissen heb
ben het gebied van het Rijk in drie dee-
len verdeeld, over elk waarvan één hun
ner den lidhamelijk-opvoedk'undigen
scepter zwaait. Hun standplaatsen zijn
Zwolle, Den Haag en 's-Hertogen'boscb.
Sedert hun aanstelling hebben de in
specteurs ïioh bezig gehouden met 'het
vormen van hulp-leerkrachten en het
organ!
kostelooze
Het aantal liefhebbers, om tot leider van
lichaamsoefeningen te worden opgeleid,
is altijd zeer gering geweestterwijl
als totaal aantal deelnemers aan den
cursus 1918—1919 wordt opgegeven ruim
30.000. Men mag dit aantal evenwel niet
geheel als winst voor de goede zaak be
schouwen, want tal van turnvereenigin-
gen in ons land hadden al lang vóór
1913 z.g. adspirantenafdeeljngen, welke
na invoering der besproken Rijksregeling
met een 'handigheidje zijn omgezet in
Rijkiscursussen. Bij mijn statistische be
rekeningen in III heb ik, behalve het
getal deelnemers aan de .Rijkscursussen,
nog eens 16.500 leden van 1218 van
het Ned. Gymnastiekveibond in reke
ning gebracht, zonder er bij te vermel
den koevelcn hierdoor duibbefl geteld
zijn. Ik durf het aantal niet te taxeeren.
Aan de cursussen van het Rijk is al die
jaren braaf geturnd daar zou ik abso
luut niets tegen hebben, wanneer in den
zomer de aandacht in hoofdzaak bij het
zwemmen, en zoo mogelijk ook roeien,
bepaald was. Dat is edhter niet het ge
val; de handleiding voor de leiders der
cursussen is een echt turn/boek, zooals
Spiesz, Maul en van alle Hollanders, die
deze Duitsdhers hebben nageschreven,
al jaren geleden die geleverd hebben.
Het eênige verschil is, dat in dc handlei
ding eenige zuivere sportoefeningen in
eeu gymnastisch keurslijfje zijn geperst,
waardoor ze hun karakter geheel verlo
ren hebben' en dat aan tal van overoude
za'ken nieuwe namen zijn toebedeeld,
waardoor het leerboek #bij zijn andere
slechte kwaliteiten, bovendien nog
leesbaar geworden is. De geest var
boek wordt niet beter gekenmerkt dan
door de omstandigheid dat 60 bladzijden
er van aan brugoefetvingen zijn gewijd.
Het is niet te veel gewaagd met te zeg
gen, dat de Rijks bemoeienis met de li
chamelijke opvoeding geboren is uit den
drang in ons volk zelf naar sportbeoefe
ning. Vele mannen van gezag hadden in
'en buiten devolksverteg enwoordiging
hun stem verheven in het bci ing' dezei
materie en nu is de eerste poging van
overheidswege zoo goed als een misluk
king geworden, omdat de uitvoering T
handen is gelegd van menschen, die in
de brug een van de voornaamste midde
len zagen tot verbetering der lichamelij
ke opvoeding, di<£ tot nu toe verzuim
den de jeugd belang in te boezemen voor
en vertrouwd te maken met het natte ele
ment, den drang in ons volk naar be
weging in de vrije natuur niet hebben
onderkend. Maar nog is alles niet ver
loren, wanneer de betrokken heereu
eenige moeite willen doen zich tot mo
derner standpunt op te werken, zich
niet meer te oriëntecren naar het Oos
ten, doch veel meer den blik te richten
op (het sportieve Westen. Het lijkt mij,
alsof in dezen zin al een kentering is te
bespeuren het zal althans wel op voor
dracht der inspecteurs zijn, dat sedert
verleden jaar het Rijk subsidies beschik
baar stelt voor gemeenten of vereenigin-
gen tot het inrichtingen van spomerrei-
1 :uei opstal, welke tegemoetkoming
hoogstens 40 der inrichtingskosten
zal bedragen.
Op deze aangelegenheid kom ik nog
wel eens terug.
H. L. WARNIER.
Staüs&iËSws
EBEN IIAëZER. Bij de bestuurs
verkiezing werden benoemd W. Jonk-
hoff, voorzitter; Aug. C. van de Walle,
etaris G. Broekhuijzen, bibliothe
caris P. W. de Jong, penningmeester;
G. Breeinouer, algemeen adjunct;
N. V. „Nationale Opera",
Cavalleria Rusïicana
Paljas. Stadsschouwburg!
Het Ls minder beltend, dat Caval
leria Rustioana, vóórdat do'jonge
componist Mafic agni er zijne populair
klinkende muziek hij schreef, die
meteen zijn naam beroemd maakte,
.jeds als gesproken drama eene suc
cesvolle omreis over de schouwburg-
planken gemaakt had. Het oorspron
kelijk booneelwerk is van Giovanni
Verga.
L'ezer dogen las ik toevallig dezeori
gineel e brochure, en het viel mij op
hoeveel sterker nog dan in het mu
«iek-libretto het drama zich logisch
ontwikkelt en de personages er in
getypeerd zijn, zooral de moeder Lu
cia is er veel natuurlijker in uitge
werkt dan in de opdera. waarin ziji een
weinig beteeken en de rol te vervui
len krijgt. De illustratiepartij, in de
opera door liet koor weergegeven, is
in het gesproken drama verdeeld over
een aantal rolletjes van gedienstig
heid. die bij goed samenspel enorm
meer locale kleur en logisch spel
moeten te zien geven dan het best
gedrilde koor, dat. toch altijd min of
meer stijf aandoet, vooral in zoo-n
realistisch werk.
Maecagni beproefde zijn kansen
als opera-componist dus op een rl-
bretto. dat met. zijn sterke dramatiek
alle zekerheid tot welgelukken beloof
de. Of zijn muzikaal aandeel, waar
bij nog ai heel wat kermismuziek ls,
het zonder dat zou gered hebben,
mag een vraagstuk blijven.
Leoncavallo's Pagliacci staat als com
positie, mijns inziens vrij wat liooger
Tevergeefs zou men tn Mascagni'e
partituur bladzijden zoeken van zoo
fijn muzikale bewerking als N'edda's
vogellied of van zoo'n dramatisch ef
fect als liet emartlied. De Paljas vlot
ook beter, is niet zoo episodisch ais
de Cavalleria en houd! daarom ook
beter de aandacht vast.
De beer S. van Milligen deelde,
naar aanleiding van liet afsterven
van den componist, in het September
nummer ^an „Caecilia-Muaiekcolle-
oe" eenige interessante bijzonderhe
den mede over den Pagliacci, die bij
jaren geleden zelf van Leoncavallo
vernamen had. O.a. dat het werk zijn
ontstaan dankt aan een ware gebeur
tenis, die zich in zijn omgeving af
speelde, toen de toondichter nauwe
lijks negen jaar oud was, wat begrij
pelijk diepen indruk op den knaap
maakte.
Toen het werk voor 't eerst te Pa
rijs ging,- werd den toondichter ver
weten door Catulle Mend es. da t. d e
stof van het drama aan diens eigen
drama „La femme a Tabarin" ont
nomen was. Leoncavallo beweerde
dit boek niet te kennen en verklaar
de dat zijn stuk eeu ware gebeurte
nis was. Men geloofde hem niet en
de componist verzocht toen aan den
moordenaar d'Alessandro (Paljas) die
tot eenige jaren gevangenis veroor
deel was, zajn moordverhaa! voor
hem te willen op schrift stellen, ten
einde zich te kunnen rechtvaardigen.
Dit gebeurde en Catulle Mendes trok
toen zijne beschuldiging openlijk in.
De vertoonnmg dezer uvee zeer ge
liefde opera's. Maandag in onzen
Stadsschouwburg was onder sommige
opzichten goed verzorgd, maar bleef
onder andere oogpunten en ten naas
tenbij hei middelmatige.
In Cavalleria misten wij eeu goede
Lola, en ook een lossen, temperament
vollen Turidda. De keer Jan Steln-
metz, die deze parij zong, heeft wel
een aardig geluid, ten minste als hij
het goed gebruikt, wat niet altijd het
geval is, maar zijn spel is te koud.
De stormen van hel dramatisch con
flict gaan hem over het hoofd, z(J
dringen niet door zijn vest. Toch ge
loof ik wel, dat er mettertijd een goe
de theater.lenor uit hem groeit.
Het koor was leeJijk en onbeschaafd
van klank en het orkest speelde Mes-
cagni's partituur of het eime eerst©
lezing gold. De Santuzza van Mevr.
Geysel—Gestmon was goed, de moe
der Lucia van Mej. Greta de Hartog
uitstekend en de Alfio van Leonard
van Rhenouwen prachtig, de tooneel-
schikking uitnemend verzorgd en
schilderachtig in de puntjes.
De vertolking van Paljas was aIa
geheel beter, 't Orkest, onder Henri
Zeldenrust, goed op dreef en iedere
partij berekend op een goed ensem
ble, Een Paljas van Moes, waar vele
Italiaan&che en Franeche zangers
naar mogen kom enkijken, een Nedda
van Annie LLgthart, als alles wat
deze 8chittierendc actrtoe op de
planken geeft, vocaal prachtig en dra
matisch innig doorleefd, een Tonio
van Dirks, zoo goed, neen beter dan
welke andere rol die ik van dezen
zanger reeds hoorde, een Beppo van
Jos. Besselink, waar weinig aan te
verbeteren zou zijir en een mooi go-
zongen Sylvio van André Span.
F,r was veel publiek en veel succes.
Als nu 'n volgende maal de Nat.
Opera ons ook eene op D'Albert'»
.Doode Oogen" wou komen vergas-
en, voorzie ik dat de toeloop wel
niet minder groot zou zijn.
JOS. DE KLERK.
FLATWONINGEN.
Men schrijft ons
ALs vervolg van de vergadering van
belangstellenden in den bouw van flat
woningen, indertijd gehouden op initia
tief van Dr. Garrer, met medewerking
architect J. van den Ban. werd
Zaterdagavond in café Brinkmaan een
algemeene vergadering uilgeschreven
door bet voorloopig comité, dat verslag
uitbracht van de ter zake gedane stap
pen.
Door de vergadering werd opgericht 1
„de vereeniging voor den bouw van flat
woningen (verdiepingwoningen) geves
tigd te Haarlem".
Het voorloopig bestuur werd bij accla-
atie als dat van de vereeniging beves
tigd en het opgedragen de koninklijke
goedkeuring der statuten en daardoor de
erkenning van de vereeniging als rechts
persoon aan te vragen.
De statuten en het huishoudelijk regle
ment werden aangenomen aan de ge
meente zal aanvraag worden gedaan om
in erfpacht te krijgen het terrein aan de
Twijnderslaan, terwijl het bestuur zal
trachten voor de stichting van het ge
bouw dat ruimte biedt voor 72 gezinnen,
Rijks- en gemeentesteun te verkrijgen.
Als lid der vereeniging, met een ea-
trée van f 10.ter dekking der voorloo-
pige kosten, zonder dat bet lidmaatschap
een verplichte buur van een woning in
zich sluit, deden ziah bijna alle ter ver
gadering opgekomen belangstellenden
inschrijven, terwijl aan degenen, die zich
wenschten te beraden, een bedenktijd van
een week werd toegestaan. Al naarmate
de inschrijving tot deelneming, zal een
lijst worden opgemaakt, daar welker
volgorde eventueele toewijzing van een
woning zal geschieden.
Voor verdere deelneming wende men
zich tot den secretaris der vereeniging.
Het bestuur constitueerde zich^ als
volgt Mr. L. Hoog, voorzitter T. C.
M. I-Ianegraat, secretaris, KJ everpark
weg 130D. J. A. Vrijdag, penning
meester; Mej. W. L. Ribbe en £d. Lj
P. M. Brantjes, leden.
DE KONIJNEN EN DE DUINFLORA.
De hc-er C. Sipkes ©ohrijft in „Na-
tura":
In de duinen wordt door uitroeiing
van wezels en hermelijnen kunstma
tig een overbevolking van konijnen in
hei l©ven geroepen. Waar een door ai-
rastering konijnenvrij gemaakt, per
ceel grenst aan een met konijnen be
smet dito, vaat het verschil direct in
hc' oog; hier baal zand mei wat mos,
a'geknaagde planten en boom en en
alleen ©nkele soorten zooals Honds-
tong em Oesetong, die niet door konij
nen opgevreten kunnen worden, daar
boog gras en houtgewas.
De schade, toegebraont aan land- en
tuinbouw in de nabijheid van de dui
nen is enorm. Omdat die konijnen-
kwedkerij nog toegelaten wordt, laat
men na, om kale toppen em hellingen
met dennen en ander houtgewas te be-
p.anten, wat vooral daar waar de
duinen smal zijn ©n a'ls wotenkeering
dienst doen, zooals op Walcheren en
bij den Helder, zoo noodig is.
Door de aanwezigheid van de konij
nen ie de duinflora minstens evenveel
achteruit gegaan ais door waterlel-
tl'ng en alle hebzuchtige plantenlief
hebbers samen.
HAARLEMSCI-IE JEUGDCOMMIS
SIE. In een vergadering van deza
commissie is zij als volgt samengesteld:
R. J. Dijk, voorzitter, A. Holster, secre
taris, Reitzstraat 91, Schoten, II. van
Riemsdijk, penningmeester, K. v. di
Feuilleton
O© Amarant Ciub
Naar liet Engelsch van
J. S. FLETCHER.
46)
Denkt u dat liet mij iets schalen
kan wat u zegt? spotte zij. Laat hij
hot maar ontkennen!
Kolonel Tressongham kreunde.
Ja, zeide hij. Laat hij toch
.wat zeggen, Hij wendde zich plotse
ling driftig togen George. Zeg toch
toch, wat man! riep hij uit. Waar
om zegt u toch niets?
George ging atui zijn schrijftafel
zitten, vermoeid en zwaar alsof er
een groot gewicht op hem gelegd
was. 1
- Wacht even, zeide hij. Laat
mij denken.
Hartsdale gooide plotseling zijn
Wandelstok op den grond.
Denken! riep hij uit. Goeie
genade! Wi© heeft, er ooit een man,
diie van zoo iets beschuldigd werd,
hooren zeggen dat hij tijd wilde heb
ben om te denken. Het is een geval
waarin men ineens of ja of neen be
hoort te zeggen 1
Ja, zeide kolonel Txeesingham,
Wij moeten een duidelijk antwoord
hebben.
Op dat oogenblik ging de deur van
de studeerkamer plotseling open en
de groote man die Hilda tegengeko
men was toen zij de stoep opging,
kwam binnen, terwijl hij recht naar
George keelt.
Zeg Ellington, begon hij, ik
dacht zooeven
Hier zwetg hij en keek rond naar
al de menschen Ln de kamer.
Neem1 mij niet kwalijk, zeide hij.
"Ik maar kun je niij niet even
te woord staan, Ellington? Ik heb een
idee
George stalt zijn hand op. Hij had
ook een idee. Hij gaf hem met zijn
hand een teelten.
Waclit u even, zeido hij. Er is
iets gebeurd,. Ik moet spreken. Ik wil
dat u boort wat ik te zeggen hob. U
zoudt liet toch in ieder geval hooren
en Ut wil dat u het nu hoort.
Ja, zeide Stephen Ellington to-
vredien. Dat is de beste manier
om de zaak aan te paltkeu.
De groote man aarzelde een oogen
blik, toen deed hij dc deur dicht en
liep ven-der de kamer in. Hij herkende
Lord Hartsdale en knikte koel; hij
herkende mevrouw Tressingham en
hoog zeer stijf voor baar; zijn ver
standige gelaat stond ernstig toen hij
naar het midden van de kamen- liep.
Ja, zeide hij. lk zie dat er iels
gebeurd is. liet is dus, als ik goed
begrijp, over het onderwerp dat wij
zooeven besproken hebben?
,1a, daarover, antwoordde Geor
ge. lit verleide u al da,t ik mijn
tasch waarin het getypte papier zat
op deze schrijftafel liet, liggen van
middernacht tok twee um- Ln den mor
gen, kort nadat ik het document ont
vangen had.
Ja.
Deze daino hij wees o,p Hilda,
mevrouw Tressingham, was dien
rtacliit hier in huis. Lk vond liaai' liier.
Zij beweerde dat zij zichzelf met een
sleutel die in haar bezit was, toegang
verschaft had t.ot het huis door een
zijdeur, en dait zij in een kost wilde
zoeken naau- familiepapieren die or
achter gebleven wanen toen ik het
huis huurde. Ik
D;e groote man keek even na ar me
vrouw Tree&ingham.
Wat! Op dat uur van den nacht!
zeide hij.
Dat beweerde zij, antwoordt!e
George. Ik vroeg haar vanmiddag
hier tc komen om hot t© bevestigen.
Ik heb haar zooeven verzocht ons
haar man, haar broer, mijn vrouw,
mijn vader te willen zeggen of zij
dat pa-pier zag terwijl zij hier in huis
was. Zij antwoordde bevestigend.
Bevestigend?
Er klonk woede in die stem van den
ouden staatsman en zijn oogen kre
gen een harde uitdrukking. Op dat
oogenblik voelde zelfs Hilda Tres
singham zich niot op haar gemak.
Zij zegt dait zij het document ge
zien hoeft en dat ik het haar heb la
ten zien.
Dat u het haar heeft laten
zien? En
En dat, zeide George, is een
gniov© leugen, een schandelijke leu
gen.
Met een uitroep van drift sprong
kolonel Tressingham op en het scheen
dat hij zich op den beschuldiger van
zijn vrouw wiMe0 werpen. Maar de
staatsman ging voor hem staan met
een gebaar dat den ouden soldaat
LarUg deed gaan.
Houdt op, maneer, zeide hij.
U kunt iatetp uw eigen zaken regel on,
maar dit is een regeerLngwkweslie:
het is van veol meer gewicht dan u
wel denkt. Terwijl ik hier beu be
hoort u naar mij te luisteren. Welnu
Ellington, vervolgde hij, begrijp ik
dus goed dait deze dame door u in
deze kamer gevonden werd in dien
bewusten nacht op den tijd dat uw
tasch hier op uw bureau lag met het
geheime document er in?
Ja, antwoordde Georgov Dat
is zoo.
Zij had dus tijd genoeg gehad om
het papier te onderzoeken als zij er
bij kon komen?
Tijd genoeg alg zij er bij kon
komen. Maar toen ik haar hier vond
heb ik dadelijk de tasch en het slot
onderzocht en ik kon niet zien dat er
iets mee gebeurd was.
En u nam de verklaring, die zij
van haar tegenwoordigheid Ln de ka-
nior gaf, aan?
Ja hoewel ik het zeer vreemd
vond.
De groote man nam plotseling een
snuifdoos uit zijn vestzak, maakte ze
open en nam er op zijn gemak een
snuifje uit, terwijl hij voortdurend
naar het plafond bleef kijken. Even
plotseling ging hij zitten, stopte zijn
snuifdoos weer weg, vouwde zijn han-
cüen en keek mevrouw Tressingham
aan mot een blik die vroeger ui liet
gerechtshof beroemd was geweest en
waarvoor menig© getuige had gerild.
Mevrouw, zeide hij op een toon
die tamelijk vriendelijk klonk, en die
misschien andere menschen dan Uil-
da Tressingham om den tuin geleid
zou hebben, mevrouw wilt u mij
misschien liet geval ©ens uitleggen?
Hilda die weer was gaan zitten,
beek haar ondervrager aan.
En als ik dat nu eens weigeu-?
zeide ze.
Dat zult u zeker niet doen, Denkt
u maar eens aan mijn ^officieel© po
sitie en wat die voor u zou kunnen
beteeken en. Bovendien heb Ut op het
oogenblik haast. Dus u wiLfc zeker
jvei antwoorden. Ik wil u een vraag
sleden. Ik heb zooeven vernomen dat
u gezegd heeft dat liet document
waarover wij spreken en waarvan de
vertaling vanmorgen in een Duitsche
courant verscheen, u gotoonu" is door
George Ellington. Is dat waar?
Volkomen waar, antwoordde
Hilda.
En onder welke omstandighe
den?
Hilda had weer zitten nadenken
terwijl de anderen om haar heen
praatten- Ze had nu eenmaal één leu
gen gezegd en nu moest ze op den
ingeslagen weg voortgaan. Zij wist
wat ze wild© bereiken en ze dacht dat
dit de beef© manier was om er w
komen. En bij oJies wat,4ze zeide was
ze er zich zeer sterk van bewust dat
haar man en haar broer er bij wa
ren. Ze keek haar ondervrager bru
taal aan en voelde zich volkomen op
haar gemak.
Omstandigheden? zeide ze kalm.
O, de omstandigheden waren go-
woon, heel gewoon. Ik ben hëusch
niet d© eerst© of de eenige vrouw
wier raad gevraagd werd door jong©
staatslieden. Zoeken zij niet gewoon
lijk het vertrouwen van een vrouw,
vooral als hun eigen vrouw niet. zoo
heel erg slim is. Ik geloof dat v
zelf
{Wordt j©rvoI-L)'
