Buitsnlandscli Overzicht
v. lien <iü - - i .veJmd near «1 sterren
hi i!,< petroleum.
[11 elkr g-meonte moetan eenige
p.:r ,neti .1 ngcwezeu warden, die de
He- ijdingscmaiineB kunnen geleiden
en naar werk voortzetten, ais de co
lonnes naar eiders verero.>Lk<.« zijn.
De lieer Aklsrsaoff daarna hei
woord vei ^rijgende; zette nog uiteen,
d 1 Het wt-iiacuelijk is, om de slooieu
a! -.e steken en goed schoon te hou
den. De bevolking moot overtuigd
worden van de groote belangirijkheid
der zaak, want werkt zij niet mee,
d ,11 is Noord-Hol!and binnen vijf Juar
uuisciiiexi onbewoonbaar geworden.
tien korte bespreking volgde. Daar
uit bleek, dat de autoriteiten voor
loopig er van afzien, om dwingende
bepaling en te elellen, omdat de er
varing leert, dat inen bij de bevolking
van Nooid-Holland het meeat bereikt
met overtegpleging en een gemoede
lijk woord. Geadviseerd wordt, om de
siootou elke maand te schouwen. Dit
as noodzakelijk.
De Commissaris der Koningin stoot
daarop de bijeenkomst met dank aan
de sprekers en een beroep op de me
dewerking van alle besturen, die te
dezen kunnen medewerken.
Leger en Tloot
BEWEGINGSVRIJHEID. Naar
men verneemt, heeft de minister van
oorlog a. i. een beschikking genomen,
waardoor in den vervolge aan mili
tairen. bohoorende tot het gehuwde
boroepspersoneel, tevens gezinshoofd,
dié door woningnood of detacheenng
gescheiden .even van hun gezin, de
mogelijkheid geopend wordt om een
maal per week instedo van eenmaal
per twee weken, met vervoer voor
rijksrekening, bewegingsvrijheid te
genieten naar de woonplaats van
nun gezin.
DE ADRIATISCHE QUAESTIE EN
WILSON.
't Is bekend, dal VV i.son een nota
naar Londen gestuurd beeft, omdat
hij het met ecus is met de pvntiek
van Italië, Fraukrija en Engeland Ui-
zake de Adriatische quaesue.
Er was gezegd, dat de president ge
dreigd heeft met het vredesverdrag
uit den Senaat terug te nemen, zelfs
met zich geheel terug te zuLen trek
ken uit de vredesacue in Europa.
De secretaris van president Wilson
heeft zich verplicht gezien de ln
Europa verspreide lezingen van het
geval tegeu te spreken; hij hee't n.1.
verklaard, dat de Wilson-nota geen
enkele bedreiging met een terugtrek
ken van Amerika inhoudt sn zich er
toe bepaalt te zoggen, dat voor het
gevaJ de opstellers van heit z.g. com
promis van 20 Jan. de bezwaren van
Wilson mochten voorbijgaan, de Aroe
xikaanscbe schepen, welke ziioh in de
Adriatische wateren bevinden, zich
.zuL.en onthouden vau elke deelne
ming aan de tenuitvoerlegging van
Jiet ultimatum jegens Servië.
Wilson heeft ook geen deel geluid
«au het opstellen van dit uftima-
ijtuni.
De Italiaansche pers is zeer onte
vreden.
De „fribuna is van oordeel, dal
dc daad van Wilson van buitengewo
nen ern&t is, daar hij een onoverko
melijk beletsel in den weg etelt voor
een oplossing der Adriatische quaes-
iie. Het vrije Europa kan het verze
met dulden van één persoon, die noch
den wil van de natie, noch zelfs dien
van een partij vertegenwoordigt.
De Italia" sohrijft: De lijdensweg
van Italië zal worden verlengd tenge
volge van den wil van één man, die
Europa de wet voorschrijft.
DE KOLENPRGDUCTIE IN
DUITSCHLAND.
l.)e rijkskanselier deelt m een ka-
jblneteziliiiig tnee, dat gepoogd zal
worden om in het RuAirkolendistriot
den werkdag vau 7 uur op 8 1/2 uur
te brengen, om aldus gedeeBehjk in
don koiennood tegemoet te kunnen ko
men.
OE UITLEVERINCSQUAESTIE.
Aan dc „Frankfurter Zeitung"
vordt gemeld, dat het rijkskabimet
niet weer zal antwoorden op de nota
van ile Entente
Dherreicltanwait Zweigert kwam
uit Leipzig in Berlijn, om met den
n - is;«M van Justitie over het loopen
dc proces te spreken en de punten
vast tc stellen, waaromtrent nadere
In?icl 1 tingen noodig zijn. Vooral zal V
noodzakeiijk zijn, het bewijsmateriaal
dt: Entente, aooa's het in de ulttave-
rineshjst is aaamgevait, aan te vullen,
tiaar liet in zijn tegenwoordigen in
houd en omvang niet als grondbasis
,vot<r oen aan juridische eiechen be
antwoordend prooes gelden kan.
Nader wordt gemeld, dat het Hot
te Leipzig de eenvoudige en duidelij
ke gevallen spoedig zal afhandelen,
om daarmee de wereild te tooncu, dat
het zijn tank met de grootste eerlijk
heid zal nakomen
Kr zijn vele besdhuldiigingen die
door betere bewijzen gestaafd moe
ien worden dan nu in de Entente-
stukken zijn weergegeven. Deze pro
cessen zullen veel tijd vorderen.
Reeds zijn 10 vervolgingen bij bet
hof aanhangig gemaakt op grond van
de wet van 18 December 1919 inzake
dc vervolging van oorlogsmisdadi
gers.
OE DUITSCHE STRIJDMACHT.
1 indut het vredesverdrag later van
k' .iuli; i: worden is, dan aanvankelijk
gi 'lacht werd, heeft de Entente toege-
.- tan dai het Duiteche leger op 10
April nog 200.000 man bedraagt en
10 Juli nog 100.000. Berst was be-
.p:iu!d, dat het maximum van 100.000
1 ccdö op 31 Maart bereikt zou moeten
zijn.
DE TURK8CHE QUAE8TIE.
Blijkens een ulUaung von Lloyd
George, in "t Legerbuis, is nog niet
definitief over Konstantioopa be
slist.
Er is evenwel heel spoedig een be
slissing te verwachten, want de pre
mier verklaarde, dat de Lageriiuisle-
den hem de volgende week mogen
ïriterpelieerem over de Turksahe
quaeetie.
Algemeen wordt aangenomen, dait
Konstiantiniopei aan den Turk blijft,
maar dat de DardaneAlen ham ontno
men worden.
OVER EEN DUITSCH STAATS
BANKROET.
Een Nedertandsch blad heeft ge
meld, dat binnen een week het Duit-
sche staatsbankroet te wachten zou
zijn, als de oorlogsschattingen, aan
Duitechlaiid opgelegd, niet veel ver
minderd worden.
De Duiteche regeering spredkt dil
bericht legen en noem; hei een beurs-
man oeuvre.
ONLUSTEN IN ITALI8.
Ln de provincie Ligurie Uatiden de
patroons de ioonen verlaagd. Daarop
volgde ecu staking. Bij dit conflict
zijn ernstige onlusten voorgekomen.
De troepen kwamen jn het geweer.Dit
had tot resultaat, dat een ziekenhuis
vol gewoncfen ligt.
Verspreid nieuws
20.000 MAN WERKLOOS. He:
sluiten van de sigarettenfahriaken te
Dresden maakt 20.000 arbeiders werk
loos.
DE PRUISISCHE AGRARlëRS heb
ben voor het eeret sinds 5 jaar weer
een drukbezochte vergadering te
Berlijn gehouden.
ln zijn openingswoord zei de voor
zitter, dr. Roesike, dat niemand ooit
had vermoed, dat Duitachland zoo
diep zou kunnen zinken. De schuld
van dezen treurigen toestand zijn de
«ociaal-democraten. Het jaar repu
bliek, dat Duitachland thans heef'
doorgemaakt, heeft In geen enkel on
zich verbetering gebracht. Diegenen
die vroeger klaagden over k'esse-
heereohoppij hebban thans een Was-
scregeermg van de ergste soort tot
stand gebracht. Het is zelfs erger dan
een klasse regeering, een partij-regee
ring. Niemand draagt in Duitachland
meer verantwoordelijklieid. Orde en
vlijt hebben voor wanorde en luiheid
plaats gemaakt Moorden en diefstal
len zijn aan de orde van den dag en
iedereen is om te koopen. De Duitsche
geest is verdwenen. Dit is een gevo'.e
van een halve eeuw samenwerking
tuseehon sociaail-demceratie en Jood-
sche vrijzinnigheid. De spreker vis!
Erzberger aan en noemde hem onder
groot gejuich der vergadering een
„Schweuihund".
Voom protesteerde spreker tegen
de stakingen, die de voedselvoorzie
riing bei-emmeren.
DE SPOORWEGSTAKING IN DE
EREBNIGDE STATEN is althans
voorloopig afgewend.
President Wilson beloofde een tri
bunaal te zullen inste !en waarin de
directies en werklieden vertegenwoor
digd zijn om de hangende quaestiet
op te lossen.
'T PROCES TEGEN CAILLAUX.
heeft de eerste dagen nog geen nieuws
eebracht.
Er zijn 51 getuigen a chage 63
A décharge niet zoo bijzonder vee',
wanneer men zich herinnert dat sena
tor Charles Humbert, er 115 had ge
dagvaard.
Toch zal het proces wel eenige
maanden duren. Cai'laux ziet er vrij
goed uit, hoewel hij tijdens zijn
hechtenis ble&ker geworden is. Hij is
evenwel vol moed om zijn zaalk te ver
dedigen.
OOK AMNESTIE IN FRANKRIJK.
Een amnestie-ontwerp zan binnen
kort ln de Kamer worden Ingediend
voor militaire en burgerlijke gevan
genen. Er zal een uitzondering wor
den gemaakt voor hen. die misdaden
pleegden tegen de veiligheid van den
staat
DE N.EUWE FftANSCHE PRESI
DENT
Aangaande de aanvaarding van
het bewind door den nieuwen presi
dent wordt gemeld:
Om 1.45 verdrong zich een dichte
menigte in de omgeving van het Elv-
sée. Een bataiflon van het 119e reg.
inf met het vaandel en de muziek
kwam aan onder bevel van 'n ko'one'.
Polnearé was reeds a-vnwezig; even
nu twaalf uur kwamen dc president
van du Kamer en de ministers; ver-
va gene RaouJ Peret en de leden van
het bureel der Kamer cmder geleide
van een esc ad r on dragonders. Om
2.25 arriveerde Leon Bourgeois; vijf
minuten later verliet Mi 10 er and het
Elyséo om Deschanél te halen, niet
vvien hij na tien minuten terugkeer
de. De militaire eerbewijzen werden
verricht, waarna Desclionel de zaal
binnentrad. Poincaré drukte hem de
hand en heette hem welkom. Hij
drukte de hoop uit. dat de nieuwe
president tijdens ziin 7-jarig presi
dentschap de hand zou houden aan
het tenuitvoer brengen van het vre
desverdrag door Duitschland en
dat hij de buitenlandsche positie van
Frankrijk zou weten te waarborgen,
aisinede de verbonden mei ue andere
landen. Voorts moest de Volkenbond
worden opgericht; de vrede moest
niet meer een hoop zijn maar
werkelijkheid worden.
Deschane, bedankte Poincaré voor
zijn welkomstrede en zeide. dat hij
zijn plicht des te gemakkelijker zou
kunnen vervuilen, vanneer hij alleen
maar een voorbeeld nam aan de
loopbaan van Poincaré, die tijdens
het meest critieke oogenbllk, dat
Frankrijk doorstaan had. op krach
tige wijze het bestuur van liet land
heeft geleid. Voorts zeide hij zijn
best te zuiden doen om die Fransche
republiek hoog Ie houden, In de
achting van de weie-a te doen stij
gen en haar aanzien te vexhoogeD.
DE ONLUSTEN IN BRiTSCH-SO
MALILAND. - ln het Lagerhuis is
een uitvoerige mededee.ing gedaan
over den toestand in Som alt-and.
Medegedeeld weid, dat ais gevolg van
krijgsbedrijven die drie weken duur
den en door den vhegd lenst werden
geleed, de macht van de derwisjen
in Dntfich-Soiualiland volkomen is
vernietigd. De MulLah, die herhaalde
lijk wist te ontsnappen, was de woes
tijn in gevlucht en ziju macht, die
den vrede en de veiligheid van Soma-
.iland bedreigde, was gefnuikt Zijm
geheele krijgsmtudht, al zijn vorraden
en bezittingen zijn in handen van de
Billsche troepen gevallen.
Stadsnieuws
Plaatselijke commissie
vau toezicht op het L. 0.
Hst ambulantisme.
De commissie spreekt uitliever enkele
scholen met nlel-ambulante dan dubbele-
met ambulante hoofden.
Onder voorzitterschap van den heer
Vincent Loosjes vergaderde Donder
dagavond de plaatsel jke commissie
van toezicht op het lager onderwijs.
Bij de opening der vergadering
heette de voorzitter de nieuw
gekozen leden welkom, den wensen
uitsprekende, dat zij in de commissie
werkzaam mochlen zijn tot eigen vol
doening en in het belang van het
onderwijs.
Onder de ingekomen stukken was
de mededeeling dat B. en W. bericht
hadden gezonden dat, daar eenige
noen nog me. had- en kunnen
doen aan de voorwaarden, aan eenige
bewaarscholen een voorschot op de te
verletnen subsidie was verstrekt.
Samengesteld werden daarna de
subcommissies voor hel schoolbezoek.
Bij dit punt werd medegedeeld, dat
ook dr. Borst Pauw-ek ais lid der
commissie lieett bedankt. Vertier
had praats de regeling \an hei voor
jaa: sexaiuen.
Behoiiaeld werd nu 't verzoek van
B. ei. W. om advies over 't volgende
laadjbesiuit: „Burgemeester en Wet
houders te verzoeken voorstellen voor
re bereiden tot spjusing dor z.g. dub-
beie jcaolen in enkelvoudige scho-en,
ten e.nde le kunnen overgaan tol af
schatting van hel ambul m:i?«ne".
De voorzitter leidde dil punt
in. Spr. zeide, dat hem persoonlijk
niet gelukkig voorkwam om nu de
dubbeie scholen op te heffen al is
spr l dan er mede eens dat aan dub
bele scholen een afschaffing van het
amDulanticme onmogelijk is, daar z.i.
de dubbele scholen m onze gemeente
van groot paedngogisch belang zijn,
omda; een voordeel van die scholen
is, dat er de kinderen tweemaal per
jaar kunnen worden bevorderd en dat
de K.in<iereu om een half jaar bij een
anderen onderwijzer kunnen komen.
sen om te komen tot afschaffing van
't ambulantisme zou spr. eveneens af
keuren, ln 't algemeen meende spr.,
dat t niet gewenscht is om hier een
proef te gaan nemen met afschaffing
van 't ambulantisme, daar men ten
aanzien van 1 ambuiantUme genotg
reeus ondervinding op andere plaat
sen lieefi opgedaan, waar het ambu
lannsme reeds is afgeschaft. Wil men
aan B. en W. een voorsiel doen om
't arubniantisroe af te schaffen, dan
is dai wat andere.
De heer R e i n a 1 d a aanvaardt
niet de conclusie dat aan de dubbele
scholen een afschaffing van 't ambu-
.n.ume umiofaiiij.-. - c-f uai au.
'/arover in 't algeme v i'ons is
gens hem is een afschaffing van 't am-
bulan'isme meer waard dan een half-
jaarlijksclie bevordering. Spr. herin
nert er aan dat biina alle onderwijzers
voor een afschaffing van 't ambulan-
lisme zijn en dal in 't paedagogisch
belang van '1 kind achten.
Om die reden meent spr. dat ook
de ieeken voor een afschaffing van
't ambu'antisme moeien zijn. Ten
slotte zegt spr. niet in te zien, dat het
de bedoeling van 't gemeentebestuur
is om een proef te nemen met een
afschaffing van 't ambulantisme. Het
is alleen maar de vraag: wat is. de
weg om te komen tot een af3ohaffing
vnn .n -u: ni
6pr.' dat dc beste weg is om er toe te
komen door een splitsing van de dub
bele scholen in enkele.
Mr. B r u c h herinnert er aan, dat
B. er W in principe voor een afschaf
fing vau een ambulantisme zijn, dat
met geld: een proefneming, maar
alleen de vraag of 't practisch moge
scholen in enkele kan in verband met
de plaatsruimte.
De vooizitter meent, dat de
comm. alleen B. en W. kan advise-e-
ren of een splitsing van de dubbele
scholen in enkele in 't belang van "t
onderwij6 is. maar dat de kwestie van
de schoolruimte niet ter beoordeeling
van de commissie ligt, maar van die
van 't gemeentebestuur.
Naar aanleiding van een vraag van
•nej. B-"Tfliani.-- 1 Der' om zea; mr.
Bruch dal B. en W in principe
voor een afschaffing van 't ambu'an-
lisme zijn, maar dat zij er tegen zijn
zoolang de scholen zoo groot zijn als
zij nu zijn en dat 'I nu hierom gaat:
is 't gewenscht om die groote scho
len lot kleine ie maken en zijn daar
bezwaren tegen I
De heer Éngelgeer, zelf een
ouo-hoofd, be'oogt. dat de school in
't gedrang komt indien men de dub
bele soiiolen in enkelvoudige splitst
splitsing in "t belang van 't onder
wijs is. Om a' die redenen is spr. te-
3,11 en splitsing.
Mej. B r .1 i s van Berle-
k o m zeg'., dat voor- cn nadeelen
van een afschaffing van 't am bui an-
tism? zijn aan te voeren. In 't alge
meen is 6pr. in 't belang van liet
onderwijs er tegen om vaak in 't on
dei v.-ijs vertuide ing aan te breng?»
Ook in 't onderwijs dient rust te zijn.
De heer Kraak is voor een enke
le school en dan met een niet-ambu-
lant hoofd, omdat het z.i. in 't belang
van 't onderwijs is. Hij meent dat de
enkele school paedagogisch hooger
dient te worden gewaardeerd dan de
dubt omda' 't op de enkele schooi
gemoedelijker kun toegaan en daar de
onderwijzers meer met de kinderen
kunnen modeleven.
Mr. Bruch zegt, dat B. en W. de
kwestie van afschaffing van 't ambu
Iautisme 111 principe iveds n.
maak; achten, maar dat 't hierom
gaat: kan 't in varband met de kwes
uc van dc ruimte en zijn er pooocgo
giiclie bezwaren tegen aan :e voeren?
Tenslotte is met 106 stemmen aan
genomen een motie van den heer
rieyman: De commissie van oor
deel, dat zij liever enkele scholen met
niet-ambulante dan dubbele soholen
met ambulante hoofden heeft.
In dien zin zal dus 't advies van
de commissie aan B. en W. luiden.
Op de aanbeveling ter voorziening
ïm de vacature dr II. Drongt' <:r w
den geplaatst: 1. de heer I-I. Koorn-
stra. 2. dr. J. Haak en op die ter voor
ziening in de vacature Jacobson: 1.
uir. Th. A. Weslru en u Mr. vjui.am
lanL
Daarna gaat de vergadering in een
zitur.g met gesloten deuren over.
PLAATSEL1J KE FEDERATIE VAN
BROEDERSCHAPPEN. In een dei
zalen van het gebouw „De Nijverheid"
had Donderdagavond een bijeenkomst
van dames en heeren (6 dames en 10 hee-
ren ivaren aanwezig) plaats, die gepre-
sideeiu weid doo- den heer H. A. Kooij.
Deze zeite in zijr. openingswoord uit-
eea, wat de bedoeling van deze bijeen
komst was, namelijk om te geraken tot
de opiicnting va een Plaatselijke Fe
deratie van Broederschappen op verschil
lend gebied, namelijk op dat van naas
tenliefde, geheelonthouding. Rein Leven,
leveusvidieping. practisch idealisme,
harmumsche opvoeding, spiritisme enz.,
om aldus elkanders idealen te leereu
kenQ^n en tc bespreken en de gedachte
aau be; stichten van een Volkenbond te
verwezenlijken. Spreker deelde mede,
dat hem juist dezer dagen het verzoek
bereikt luid, om hei secretariaat van de
bestaande Landelijke Federatie op dit
gebiïd op ziel' te nemen. Hij had geaut-
woord dat er in Haarlem een vergade
ring gehouden zo worden, en hij wilde
eer^t he- resultaat van deze vergadering
kennen, alvorens een besluit te nemen.
De hoer Koojj lichue daarop in den
breeJc het streven van de federatie na
der toe en was van tneening dat, al werd
deze plaatselijke federatie opgericht, het
nog niet dauelijit noodig was, zich bij
de Landeiyke l ederaue aan te sluiten.
Wanneer la'er de ivensch daartoe tot
uiting komt, dan kan altijd nog tot aan
sluiting besloten worden.
Hoofdzaak is, dat er zich verschillen
de grocpeu (bovengenoemd) zullen ver
eenigen en dat elk af en toe een spreker
laat op iedeu, om iets van zijn organi
satie te vtrieilcu. „Leggen wij," zei
spreker, ,.de deugden en eigenschappen,
die elk in eigen kring tracht te ontwik
keld, bijeen, dan vormen zij samen een
beeld van de karakter-eigenschappen
van den ware. iceeelen mensch."
Na deze uiteeazetiing gaf de heer
Kooij gelegenheid iot het stellen van
vragi-.u, waai van eenige aanwezigen ge
bruik maakten. Allen werden uitvoerig
door den heer Kooi beantwoord.
H.crop weid dc Plaatselijke Federatie
van Broederschappen gesticht, waartoe
acht aanwezigen namens hun organisatie
als lid toe*raden.
Binnenkort zat een nieuwe vergadering
woiden uitgeschreven waarou de vc
schillende organisaties met eik willekeu
rig aantal leden aanwezig -kunnen zijn,
maar voorloopig slechts één stem mogen
uitbrengen.
VOORDRACHTAVOND VAN DR,
WILLEM RCYAARDS.
Eer voordrachtavond, zooals Willem
Royaards gisteren in den itadsschouw-
burg he' ft gegeven, is vermoeiend, mis
schien nog meer voor de toehoorders dan
voor den voordrager -.elf Royaards droeg
van verschillende dichters eenige
meestal kleine verzen voor. Zelfs al
kent men alle verzen, dan nog kost het
inspanning er telkens weer onnuddeii
,,:n 't komen". Maar u >g inspannender
wordt het, wanneer men de gedichten
niet alle kent. En nu is het een moeilijk
te ontkennen bedroevend feit, dat de Ne-
deriandcr ziin d-chters met of althans
zeer onvoldoende lcenf. Met Huygen-
„Schecpspraet" zijn wij allen op bekend
terrein ..Wildzang" vaD Vondel, herin
neren de meestcn zich ook en het „Boe-
reu-Gczeischap", van Bredeio
geestig door Koyaaids voorgedragen -
zullen voien ook wel eens eerder hebben
gehoord. Maar van Vondel's „Prinseliet"
en zijn „Olijtiak aan Gustaaf Adolf" zou
ik dit ai niet meer duiven zoggen! ivloos
prachtig „ik ween om bloemen in cP
r.i.op :;cbruken", zal misschien door de
velen kennen de gedichten van Dr.
Boeken? Gorter zou het geestelijk eigen
dom van ons allen moeten wezen, maar
is hij he' in werkelijkheid?
vVij, HoUaaaers, zun heiaas niet als
de lauitschers, die hun klassieken bijna
-allen uil üei hoofd kennen. Ja, ik durf
zelfs beweien, dat bchiller's Lied von
der Glocke den meesten Holiandeis min
der vreemd is dan 'vondel's „Klinkdicht
up 1 '.cderick Hendiik". uit moest met
zoo zijn, maarhet is zoo! Het luiste
ren naar Hodandsche dicme.s Kost oen
meesten hoorders dus een groote inspan
ning. voorat wanneer ae oorgediageu
verzen bijna alle zooals gisteren
lyriek zijn. Het programma, oat
Royaards gekozen had, was hoe mooi
de verzen ook warenl wat te veel in
een zelfden toon. Het was eigenlijk meer
voor de binnenkamer dan voor een
schouwburgzaal.
En voor ons is Royaards in deze ver
zen niet het sterkst!
Wel is zijn zeggen merkbaar sober
der dan vroeger, en is er steeds een
groote, steeds voelbare liefde voor dc
uiciuers, die nij tot ons brengt, maar hu
heeft niet het sterk beeldende in zijn
voordracht van een Musch of het impo-
neerecd-sugges tieve van een Wüllner.
Hierdoor is het ook te verklaren, dat
hel succes na de pauze zooveel warmer
was dan bij de lyrische gedichten, d
voornamelijk het eerste en tweede deel
vulden. In „Prometheus" kon hij dra
matische kracht brengen al was de
voordracht van dit vers niet zoo over
weldigend als onlangs van Wtillner
en .n „Der Gott und die Bajadere"
dat ij op zijn beurt met rijker schakee-
rtng gaf dan zijn Duitsche kunstbroe
der - - was de dramatische spanning, die
onmiddellijk dooi het publiek werd mee-
gevoeld. Eu toen Royaards in plaats
van „Das Lied von der Glocke" Mul-
tatuli's „Kruissprook" voordroeg en wij
daar met den voordrager tegelijk den
beeldenden acteur zagen, kwam eerst
goed het entnousasme in de zaal los.
Wij zijn Royaards dankbaar, voor wal
hij ons gisteren gebracht heeft, maar
wij weasclien hartelijk, dat hij spoedig
weer zijn groote talenten ten volle kan
ontplooien, dat is ais krachtig speler en
bezielend tooneelleider.
J. B. SCHUIL,
ACTIE VAN METAALBEWERKERS.
Het hoofdbestuur van den Alg. Ned.
Metaalbcwerkersbond deelt aan de le
den en iet-georganiseerde vakgenooten
mede. dat binnenkort de verleden jaar
met den Metaalhond gesloten arbeids
overeenkomst moet worden opgezegd en
dat het daarom nu tijd is om te overwe
gen wat zal moeten geschieden. Ook al
zouden de loone belangrijk worden ver
hoogd, kan de overeenkomst niet worden
gehandhaafd, omdat, zoo wordt gezegd,
daarin het onbillijke en met te contro
leeren gemiddelde uurloon is ojjgeno-
men.
Heeft de organisatie dit het vorge
jaar noodgedwongen aanvaard, nu daar
omtrent ervaringen zijn opgedaan, is
men van meening het niet meer te kun
nen accepteeren en dat desnoods nog
liever in het geheel geen overeenkomst
moet worden aangegaan.
Het hoofdbestuur wijst er in een ma
nifest op, dat thans de strijd moet gaan
voor een overeenkomst, die een mini
mum-loon waarborgt en wel zóó, dat een
arbeidersgezin er behoorlek van leven
kan.
Er zal bij den komenden strijd reke
ning worden gehouden met de moge
lijkheid en ook met de machtsverhou
dingen het vorig jaar hebben partyen
elkander leeren kenocn. Nu einde Mei
bet contract afloopt, zal het hoofdbe
stuur dezen tijd benutten om de organi
saties tot elkander te brengen en de
nieuwe eis eken met de leden te bespre
ken.
Een ernstig woord wordt in het mani
fest gericht tot de ongeorganiseerden
om den strijd niet te bemoeilijken en zfj
worden gewaarschuwd, dat er verschil
lende bezwaren beslaan Om niet-georga-
niseerden te steune uit de bondskas, wan
neer het tot stijd mocht komen. Ernstig
wordt er op aangedrongen zich aan te
sluiten, opdat elk bij het vaststellen van
de nieuwe eischen ïnedezeggingschap
kan hebben.
DE HAARLEMSCHE BESTUUR-
D7RSBOND EN DE HAVENARBEI-
DERSSTAKING. Donderdagavond
was door het bestuur van den Haarlem-
schen Bestuurdersbond een buitenge
wone leden-vergadering belegd, ter be
spreking van de steunbeweging voor de
stakende transportarbeiders te Rotter
dam en Amsterdam.
Namens het bestuur van het Neder-
landsch Verbond van Vakvereenigingen
was aanweaig de heer H. Overst, uit Am
sterdam. In een uitvoerig betoog zette
deze de wordingsgeschiedenis en de be-
teekenis van dit conflict uteen. Heta ver
loop van deze stakng zal, volgens den
spreker, van groote beteekenis zijn voor
de positie van de geheele vakbeweging.
Zoowel op deze gronden als op gronden
van solidariteit, zijn alle arbeiders, doch
inzonderheid de georganiseerde arbei
ders, deze staking te steuneD, zooveel
als in hun vermogen is.
Het bestuur deelde mede, dat de steun-
Hjstcn bereids aan de organisaties wa
ren toegezonden, zoodat de leden reeds
deze week in de gelegenheid worden
gesteld, op de lijsten te teekenen.
Verder werden tal van organisatori
sche maatregelen genomen, teneinde het
bedrag der steunopbrengst zoo groot
mogehjk te doen zijn.
Arr. ResiitkaM
Aangereden.
Wegens het als bestuurder van een
hooiwagen aanrijden van een kar, waar
op een granieten toonbank lag, met het
gevolg dat die toonbank vernield werd,
hetgeen voor den eigenaar, B. v. d. K„
graniethandclaar te Amsterdam, een
schadepost van f 75 beteekende, werd te
gen J. v. S-, boerenarbeider alhier, ge-
requireerd een geldboete van f 10, subs.
10 dagen hechtenis.
Verzot
az Juli 1919 bevond A. M. Th., tuin
man, alhier, rich in kennelijken staat van
dronkenschap op den openbaren weg.
De agent van politie A. P. wilde heiu
gratis gelegenheid geven om zijn roes uit
te slapen. Beki. verzette rioh daar heftig
tegen.
Ter terechtzitting wist hij zich „ner-
geus meer iets van te herinneren".
Eisch ƒ15- boete of 20 dagen hech-
Twist
G. S„ 20 jaar, nettenboetster, was boos
op D. K., eveneens netteniboetster, en
ook te IJmuiden wonende. D. K. had
kwaad van haar zuster gesproken en
daarom gaf G. haar op 9 Juli van het
vorige jaar met den geschoeiden voet
een trap in den rug.
is boete of 5 dagen hechtenis eisch-
te het O. M.
SAMENVOEGING VAN CONSU
MENTEN-COÖPERATIES.
Men schrijft ons:
In verschillende plarteen van o
iand worden den laats ten tijd pogin
gen aangewend om de verschillende
consumenten-coöperaties, die In die
plaatsen of omstrekan beetaan lot één
groote coöperatie te vereeuigen. Ook
hier ter stede zijn deze pluimen al
sii ds lang besproken, ln het laats,
verschenen blaadje van de coöpera
tie „Vooruitgang" worden aan dp le
den daarover eenige meiicdes'lngen
gedaan, het plan in het kort ingricii'
en den leden ter overweging aangebo
den. Ontegenzeggelijk maken de coo
peraties moeilijke tijden door. Uit de
jaarvers.agen van „De Dageend" te
Amsterdam en de beide Hnagscho coö
peraties „De Volharding en „de
Hooi)" blijkt, dat de bedrijfsresultaten
voora.1 ton opzichte vam do kruidenieis
afdeciingeii niet schitterend zijn.
Er dreigt voor de coooeraües een
ernstig gevaar, nu grootnandolaare in
kruidenierswaren trachten, met uit
schakeling van den tusschenhdiiue',,
dc consumenten direct van het be-
noodigde uit eigem filialen te voor
zien. Een Belgische firma o.v. is in
dezen geest ln België en ook lu ons
land werkzaam.
Ten opzichte Yan de bakkerijen Hit
men hetzelfde. Te Amsterdam Is eon
combinatie opgericht dis brood zal
gaan bukken in '11 inrithilng die tot
lieden niet bestaat, alleen do machi
nerieën zullen f 300-000 kosten; daar
mode wordU Lu 6 uur rijd met 16 nun
moor geproduceerd dan thans inet 60
man in 7 uur. Anderzijds .ordee
.atigc J.ogingea gedaan den gehee
len melkhandel in één .'saiid t? krij
gen, zoodat, mocht dit gelukk-m, ae
coöperaties aan handen en vovui ge
bonden zijn.
Dit alles noodzaakt de .oópoiuties
om maat tegel en te nemen. Het eerst
1. >odige is, kleinere en groote re ver
sohil.an op zij te zetten m vereenigd
•op te treden, want buiton de genoem
de is er nog een gevaar, hi' toncen-
treeren v&n de groote iiHP-k-instjli'u-
gen, waardoor de mogel'ikheid ont
staat, dat de Coöperaties geheel op
eigen middelen aangewezen jt.'Uen
z;,n. Dan zal 't alleen voer hoe. groo
te coöperaties mogelijk zijn zich te
handhaven.
De Nederlandsohe coöpenties zijn
vereenigd in den Ned. Coöo. Bord
met ongeveer 170.000 leden, cn oen
Bond van Ned. Arbeiders Coöperaties
met 55.000 leden. Van rerstgei oemoe
gaat niet veel kracht ujt; van de
tweede is bekend, dat .li-s Z'.-or jjverig
is, maar te zwak om veel ie kunnen
doen.
Beide hoofdbesturen -tenken er dan
ook over om met vooretellen tot op
heffing te komen en een nieuw ju con
treien Bond van Ned. Vcriuuiks coö
peraties te stichten. Dit bceekent
iet een aansluiting van len ven bij
ft en ander, maar bepaaldelijk een
nieuwe bond op nieuwen grondslag.
In den nieuwen naam komt len <tui
delijkste uit, dat slechts verbruiks
coöperaties tot dezen bond zullen be-
hooren. In de omschrijving van lief
doel der vereemging laten de ton-
cep'tstatuten het nnrt-kapifnri^tischs
clnr nieuwe combinatie uitkomen.
Uitvloeisel van den nieuwen toe
stand zal zijn het stichten van één
oorperatie in elke plaats. In Zaan
dam Zutphen, Amsterdam is men al
reeds in deze richting werkzaam en
heeft reeds de etiohting oen bezin van
uitvoering gekregen
Haarlem heeft vter verhruikaccö
peraties: „Eigm Hulp", .Vooruit
gang", „De Eendracht" en \rbeid
Adelt". Sinds drie jaren is er al eenio
samenwerking; elke coop^rr'.ic liieft
een commissie, die nu en dan gfza-
•Lienlijk vergaderen om .le bsiaugw te
bespreken; resultaat vail die - imer-
werking is dat loonregeling, werktij
den enz. bij alle hetzeifle zijn, Het
werkprogram van deze conin.:,.'i :s
van grooten omvang, 0 a. z% n je-
sp reking cn gevoerd over Iprirh.ingiu
die thans nog niet bes'.im en doT
ieder afzonderlijk niet kinnei wur-
dei: opgericht, b.v. wasscherij, sl.ige-
rij, brand stoffenhandel, confectie be-
arijf. enz.
Ook is de gedachte aan 'n fusie al
eons besproken, zonder voo.' tsltaat
Natuurlijk zijn er tal vaa bezwa.on,
zelfs de bespreking van du mogelijk
heid was voor „Arbeid Adelt' al een
reden om hare commissie terug te
trekken; omdat daar geheel andere
ideeën omtrent coöperatie bes. ian.
dan die door de andere woiden ge
huldigd.
Blijven dus drie coöperaties ove.
die de beslissing zullen kmgeo of een
'usie mogelijk. Wel vr'.ieeren alle
nu nog in een bloelenden wsrvu. en
kunnen, eik voor zich haar p-gu: 'as
ten dragen, doch de dring der om
standigheden z: 1 hel misschien -.ooriig
maken bij elkander steun tc zocitui.
Hel is daarom, dat de coöv>. „voor
uitgang" de goede gedaalde heeft ge
had, een esn ander in he* blanljc te
bespreken, omdat de loacii misschien
weldra voor een gewichtige üi-slissing
zullen staan. Het i6 een ernstige zaak,
die niet zonder medeweien of oordeel
van de leden kan geschiedïl. iïoe
duidelijker de toestand wordt blootge
legd, des te gemakkelijker zal du be
slissing kunnen worden genomen.
Gemengd Nieuws
IJSBERGEN. Het as. Stockholm
van de Zweedsche Amerikaansche
Linie, uit New-York te Gothenburg
aangekomen rapporteert dat het on
derweg buitengewoon veel ijsbergen
opgemerkt heeft, welke dit jaar min
stens een maand eerder te zien zijn,
dan andere jaren.
RUILHANDEL MET BELEREN.
Uit Praag wordt aan het „BerL
Tagebi." gemeld: Zooals bekend is
hebben Tsjecbo-Slowakije en Beieren
eia overeenkomst gesioten: Tsjccho-
Slowakije levert Beieren suiker en
Beieren Tsj echo-S lowak ij e geweren
en machinegeweren. Ln de jongste
zitting van het Beiersche kabinet
weid over deze levering gesproken.
Geconstateerd werd, dat Beteren tot
nu geleverd had 15.000 mausergewe
ren, 10.000 karabijnen, 200 machine
geweren en 3000 zoeklichten. Beieren
zou in ruil krijgen 400.000 ton kolen
er. 30.000 ton suiker. Niettegenstaande
Beieren protopt had voldaan aan zijn
verplichtingen, leverde Tsjecho-Slo-
wakije tot nu alleen suiker en geer
lolsn.
EEN LEGAAT. Gahy Deslys, de
rrlangis overleden Parijsche danseres
heeft een testament nagelaten, waar
in bepaald wordt, dat het geheele ver
mogen (op verscheidene ini lioenen
geraamd) na den dood van haar
moeder en van haar zuster die het
c-htgebruik krijgen zal komen
aan de stad Marseille, ten behoeve
vau de armen. Gahy Deslys was ge-
bartig uit Marseille en was zeer ge
hecht aan deze stad waar zij haar
eerste jeugd had doorgebracht. Zij
had er verscheidene huizen, o.a. een
piachtig gelegen villa, met een ver
uitzicht over de Middellandsche Zee.
Deze villa zal, krachtens de bepaling
van het testament worden ingericht
tot een hoepiaaJ voor jeugdige tu
berculoselijders, ter nagedachtenis
nun een zuster, die eenige jaren gele
den aan de tering is gestorven.
