i lager en uitgebreid lager
openbaar onderwijs.
Deze wijzigingen slaan op de mede-
deeUng, door den Minister aan me
vrouw Montessori gedaan. Worden zij
door de Kanier goedgekeurd dan zal
de mogelijkheid zijn geschapen voor
de volledige en vrije onwtikkeling van
het. Montessori-onderwijs. Uit de toe
lichting van den Minister blijkt ech
ter tevens, da', de .belemmeringen
der normale schooliivrichiing niet
alleen voor dit onderwijs zullen kun
nen worden weggenomen, maar ook
,voor andere „nieuwe denkbeelden op
.pncd agogisch terrein"
TREIN 8.28. Wij ontvingen een
culaire van bovengenoemde vereeniging,
die gedurende de laatste 15 jaar kinde
ren (min- en onvermogende), uitzendt,
die, door ziekte verzwakt, of door andere
oorzaken, voorbestemd zijn als slachtof
fers der tuberculose vallen.
In de circulaire deelt het bestuur mee,
dat er uitbreidingsplannen bestaan (men
wil in eigen gebouwen 120 plaatsen voor
doorloopende winter- en zomcrverple-
ging in gereedheid brengen) waarvoor
T 300.000 benoodigd is.
Bijdragen hiervoor kunnen gezonden
worden aan den penningmeester der ver
eeniging, den heer L. van Weereo, Hee-
rengrach: 230, Amsterdam.
DE BOMMEN OP GOES. Aan den
minister van Buiteniandsche Zaken zijn
de volgende vragen gesteld door den
heer De Savornin Lohman
Op 22 December 1917 zijn des avonds
te 103(4 uur zeven projectielen uit een
vliegmachine geschoten op de stad Goes,
tengevolge waarvan niet alleen verschil
lende perceelen, alsmede een beurivaar-
tuig en de haven zijn beschadigd, maar
o een ingezetene is getroffen, die den
assten d. a. v. tengevolge van de beko
men wonden is overleden.
Is bet juist, dat uit liet van regcerings-
wingesteld onderzoek is gebleken,
dat dc scnerveu van lie projectielen van
Eii'-ilschen oorsprong zijn?
Zoo ja, heeft de Engólschc regeering
haar verantwoordelijkheid voor het bo
venbedoelde feit erken«.i en kan, is dat
het geval, de regeering meedeelen, hoe
ver de onderhandelingen daaromtrent
2tjn gevorderd, en wanneer op uitbeta
ling der schadevergoeding mag worden
gerckfcnd?
EEN MOOIE GIET. Door mevr.
de wed. en de erven van wijlen den heer
G. J. van Heek, is aan de gemeente En
schedé een bedrag van f 50.000 aange
boden, ter bestrijding van de kosten, ver
bonden aan het stichten van een pavil
joen, sportiribune en tennisveld in het
G. J. van Heek-park, welke schenking
door den Raad is aanvaard.
SCHADEVERGOEDINGEN. Aan
den minister van Buiteniandsche Zaken
zijn de volgende vragen gesteld door den
heer H. G. M. Hermans
Kan de minister mededcelingen doen
omtrent
a. de door Zijne Excellentie gedane
stappen teneinde schadevergoeding te
bekomen voor de talrijke Nederlanders,
die tijdens den oorlog of onmiddellijk
na den wapenstilstand nadeel hebben ge
leden door handelingen van vreemde
mogendheden
I). de resultaten, welke hiermede ver
kregen zijn of het vermoedelijk tijdstip
■waarop die resultaten bekend zullen
zijn?
DE HYCleNE-TENTOONSTELLING.
Het Tijdschrift voor Sociale Hygiene
deelt mee, dat de iu Augustus te houden
nygiene-tentoonstclling zal verdeeld wor
den in de volgende groepen
Algemeene hygiene ca demographie,
statistiek en epidemiologie, medische po
litie en bacteriologie, bestrijding van
volksziekten, o.a. tuberculose, alcoholis
me, epilepsie en geslachtsziekten.
Reinheid van bodem, water en lucht,
vuilafvoer, verontreiniging van openbare
wateren, ontsmetting.
Lichamelijke reinneid en opvoeding,
volks- ea schoolbaden, zwemscholen,
ih>giene en individueelc hygiene.
Volkshuisvesting en woninghygiene,
arbeiderswoningen, tuinsteden, stadsuit
breiding.
Voedingshygienc en drinkwatervoor
ziening, keuringsdiensten, vee- ea
vlecschkeuring, abattoirs ea koelhuizen,
melkhygiëne.
.u betusnygiëne, geic-dheidsmaaucge-
len ia fabrieken en werkplaatsen, uitrus
ting van den werkman.
Kruiden, gewassen en praeparaten ter
voorkoming en genezing van ziekten,
kruidtuinen, bestrijding van kwakzal
verij.
becretaris van het uiwoeringscomilé is
de heer J. H. Faber, te 's-Graven'hage.
DUURTEWET EN LOON.
Aan de Tweede Kamer hebben het
Ned. Verbond van Vakverecnigingon en
hc: Nat. Arbeids-Secretariaat een adres
gezonden, waarin zij zeggen met verwon
dering te hebben kennis genomen vandc
Memorie van Antwoord en de discussiën
in tie Tweede Kamer, waaruit bleek, dat
volgens de opvatting der regeering ook
de loousovereenkomsten tusschen werk
gevers en arbeiders afgesloten, aan het
oordcel en de beslissing van den Centra-
ten Raad, die bij het tot stand komen
der Duurtewet 1919 zal worden inge
steld, zouden kunnen worden onderwor
pen.
Adressanten meenen, dat dc vragen,
die bij de beoordeeling van ingevoerde
loonicgelingen, waarover tusscheu par
tijen overeenstemming is verkregen, een
beslissende rol spelen, van geheel ande
ren aard zijn dan die, welke gelden bij
de beoordeeling van handelsovereenkom
sten of van prijsopdrijving in en door
den kleinhandel.
Wanneer het wenschelijk zóu zijn, een
instituut te stichten dat de rechtmatig
heid van afgesloten loonovereenkomsten
zou moeten beoordeelen, zou volgens
adressanten dit instituut geheel anders
moeten worden opgebouwd als met dc in
dc Duurtewet-1919 ingestelde Duurte-
raden en Cenualeu Raad het geval is.
Zii verzoeken derhalve, door aanne
ming van het amendement-Sannes c.s.
dc loonovereenkomsten uit de Duurte-
wet-1919 ie verwijderen.
NEDERLAND's TOETREDING TOT
HET VOLKENBONDSVERORAC.
Aan de Memorie van Antwoord op
het voorloopig versiag der Eerste Ka-
iner op het wetsontwerp houdende
voorbehoud van de bevoegdheid
tot. toetreding tot het Volkenbond
verdrag is nog het volgende ontleend:
Op do vraag welk het nadeel zou
zijn. wanneer Nederland niet dade
lijk zou toetredendoch zich later
aan ballotage onderwerpenwenscht
de regeenng te antwoorden, dat de
wijze, waarop thans do uitbouw van
het Volkenbondainslitnut zal worden
ter hand genomen, van grooten in
vloed zai zijn voor de ontwikkeling
der nieuwe organisatie.
Juist daarom zal hot van groot
gewicht zijn van den aanvang
af aan dezen uitbouw te kunnen
medewerken. In dit verband wordt
gewezen op het hoogst belangrijke
Permanente Hof van Internationale
Justitie, ter bestudeering van welke
organisatie thans door den VoLke
renbond een commissie is ingesteld,
waarin ook een Nederlander zitting
heeft.
Vermoedelijk zou dit niet liet gevail
zijn geweest indien Nederland had te
kennen gegeven, dat het voorloopig
niet van den Bond deel uit wenschte
te maken.
Overigens zullen de later toetreden
de staten in den Bond. althans in den
aanvang, waarschijnlijk niet dezelfde
positie kunnen innemen als zij. die
van den beginne af. als oorspronke
lijke leden tot den Bond behooren.
Krachtens art. 1 bestaat inderdaad
de mogelijkheid, dat aan Nederland
wegens zijn koloniën nog een tweede
stem zou worden toegekend. De toe
lating van eenige kolonie is echter
afhankelijk van do goedkeuring door
twee derden van de vergadering. No
pens de vooruitzichten zijn uit dien
hoofde geen voorspellingen to doen.
Het feit dat Zwitserland, ten koste
van zekere offers, do onzijdigheid
heeft weten to handhaven, bewijst
niet, dat Nederland, dat deze perma
nente onzijdigheid nooit heeft beze
ten en nooit heeft gewenscht te be
zitten. thans ook daarop aanspraak
zou kunnen maken.
Het geval van Zwitserland ligt ge
heel anders dan dat van Nederland
en kon voor de regeering geetn grond
opleveren voor eenige actie. Do Zwit-
sersche onzijdigheid is 111 het Vreaes-
drag uitdrukkelijk bevestigd ge
worden.
DE OPVOEDING VAN PRINSES
JULIANA.
Bij het nederieggeu harer functie
ontving Hr. Ms. Dame du Palais Ho
noraire. belast met do opvoeding van
Prinses Juliana, Jonkvrouwe L. P.
v. d. Poll!, als blijk van de hooge
waardeering en erkentelijkheid van
het koninklijke ouderenpaar uit de
handen van de Koningin liet versier
sel van Eeredame in de Huisorde
van Oranje.
De Koningin heeft, mot Ingang van
1 Maart, jonkvrouwe 1. G. baronesse
Sloet van Marxveld benoemd tot Eer
ste Hofdame, belast met de opvoeding
van Prinses Juliana.
Tevens aanvaardde op dezen zelf
den datum mejuffrouw A. E. Oo&
terlee hare functie van gouvernante
van de Prinses.
Mejuffrouw Ooslerlee zul zich tevens
tevens belasten met het onderwijs in
de Fransche taal aan de Prinses. Zij
studeerde aan de Rijksuniversiteit
te Groningen bij Prof. Salverda de
Grave, waar zij iti December j-1. met
goed gevolg haar examen aflegde
voor de akte Midelbaar Fransch B.
Mej. Ooslerlee is de dochter van
den directeur van don Christelijke
Normaalschool op den Klokkenberg
te Nijmegen. Zii studeerde ooit lan
gen tijd aan de Universiteit te
Lausanne.
DIENSTPLICHTIGEN BIJ DE GE
NIE. Nu geen inlijving meer plaats
heeft bij de Motor-afdceling, heeft ae
Minister van Oorlog a. i. het noodig ge
acht om de positie der dienstplichtigen
van oudere lichtingen dan 192°. benoo-
rende tot de genie (Motordienst), die uit
stel van oefening hebben, nader te rege
len en het volgende bepaald
Alle dienstplichtigen, als hiervoren be
doeld, worden overgeplaatst naar de in
fanterie en wel naar het regiment, waar
voor het bataljonsdistrict levert, waar
toe de gemeente behoo.t. in welke zij
voor de militie zijn ingeschreven. Zij,
die uitstel van eerste-oefenir.g hebben tot
19 Juli 1920 (zie L. O. 191Q. B. 442) wor
den nader bestemd voor de lilde batal
jons der regimenten infanterie het uit
stel wordt geacht te zijn verleend tot
4(6) October 1920 (z*e L. O. 1920, No.
Zij, wier uitstel modu zijn verlengd tot
het tijdvak van inlijving van de genie
(Motordienst) der lichting 1921. be
sterad, hetzij voor het ersie hetzij voor
het tweede in te lijven gedeelte, worden
nader bestemd onderscheidenlijk yoor
het eerst in te lijven gedeelte en voor het
laatst in te lijven gedeelte der regimen
ten infanterie van de lichting 1921. De
ze verlenging van uitstel moet alzoo ge
acht worden te zijn verleend tot liet tijd
vak van inlijving van het gedeelte der
infanterie, waartoe zij thans komen te
behooren.
INVALIDITEITSWET.
De heer l. Janssen, vestigt in
„Ec. Stat. Bót." de aandacht op en-
aele misstanden ten gevolge van de
LnvaJiditiuLl&wet. Hij geeft o.m. hei
volgende voorbeeld:
Een man te „zelfstandige" werker
Lot zijn 03e jaar, doch nu gaat hij
Ioilliet ten gevolge van omstandighe
den, welke hem niet tot schande
-.trekken. De man ig doodarm cn ge
noodzaakt in loondienst te gaan mj
anderen, omdat hij toch levon moet,
en hij slaagt er in, arbeid te vinnen.
Hij Is dus verplicht verzekerd.
De patroon* moet voor hem zegel
tjes plakken.
Als hij 65 jaar wondt, krijgt hij
geen rente, omdat hij vult onder art.
873, derde LUI, luidende als volgt:
„Bedraagt hut aantal premtSn min
der dan 156, don wordt geen rem*,
toegekend lenzg de voiaoeker aanne
melijk maakt, dat hij ui het tijdvak
van tien jaren, dat onmiddellijk voor
af gaat aan de vervulling van zijn
65e jaar, te zaïnen goüurende 15o
weken m de ternieu van verzakenngs-
plicht zou zijn geval'.un, indien de
verzekering bij den aanvang van da.
tijdvak reeds ingevoerd ware".
Immers, hij kan dit niet aanneane-
ijk maken.
De patioon plakt zijn 60 cent^ per
week dus voor niets. Het ergste ec
ter is dit: omdat de man verzekerings
piichtig is krachtens de Invaliding
wet, kan hij zich ook bij de Ouder
domswet niet verzekeren voor f 3 pen
sioen A f 0.39 premie per week. De
wetten sluiten dezen man buitan, ge-
teel en aL
PAST OP UW KLEINEN. Het
3-jarig zoontje van de familie B. uit
do Mee rd ervoor (straat 49 te Rotter
dam heeft in de ouderlijke woning
door het omtrekken van een emmer
kokend water ernstige brandwonden
bekomen. Het kind is in hot zieken
huis aait de gevolgen overleden.
DF. EERSTE RENTEN INGEVOL
GE DE INVALIDITEITSWET TOE
GEKEND. Artikel 373 der Invali
diteitswet geeft aan een arbeider, die
ui het eers'.e jour nu 3 Dec. 1919 ver
zekerd wordt, bij het bereiken van
den leeftijd van 65 jour recht op een
ouderdomsrent van 3 gulden per week
(f 2.50 per weck indien de echtge
noot^ van don arbeider in het genot
is van een ouderdomsrente), mits een
zeken- aantal j)rennen voor dien ar
beider zijn betaald.
Op 1 Februari jL waren in totaal
318 aanvragen 0111 zoodanige rente
bij hot bestuur der Rijksverzekerings
bank ingekomen. Daarvan leidden 123
tot toekenning van een ouderdoms
rente van 3 gulden per week en 26
lot lockenning van een rente van
f 2.50 por week. Afgewezen werd 1
aanvrage, terwijl op do overige aan
vragen nog geen beslising is geno
men-
De eerste weduwen- en weezeinnen-
tan zullen in verband met den ge
stelden wachttijd van 15 weken in
den loop van deze maand worden
'oogokend.
Pers-üïareleüst
DE STAKING DER HAVEN-
ARBEIDERS.
In het weekblad van den A. N. D. B.
publiceert de heer Polak een artikel over
de havenarbeidcisStaking, waarin hij be
toogt, dat dc looncisch van f 8 pci dag
alles behalve buitensporig is te noemen
en het scheepvaartbedrijf het gevraagde
loon gemakkelijk betalen kan.
Voorts behandelt de heer Polak de ver
broken samenwerking tusschen de Fe
deratie en den Cenlralen Bond. Het
sprak van zelf, aldus de heer Polak, dat
tot eiken prijs een herhaling van 1903
voorkomen moest worden.
„Hetgeen toen geschied is," aldus
gaat de bondsvoorzitter van den A. N. D.
B. voort, „moet ons voor altijd afkeerig
maken van elk politiek optreden ge
zamenlijk met syndicalisten, anarchis
ten, communisten en dergelijke elemen
ten. Het is de vraag, hoe laag het nog
mogelijk zal zijn met de syndicalisten
voor vak-doeleinden samen te werken.
De Sigarenmakeisbond heeft juist dezer
dagen de samenwerking met de syndi
calistische Federatie verbroken. Op den
duur zullen andere bonden wel moeten
volgen, omdat de gedragingen der di
verse federaties er hoe langer hoe meer
toe noodzaken. Doch in elk geval is het
onmogelijk, met dezulken eén gemeen
schappelijke politiek te voeren.
Hun politiek is de onze niet, kan dat
niet zijn. Wij doen niet mee aan dwaze
poginkjes" lot het fabricceren van revolu
ties. Wij gevoelen niet de geringste roe
ping om Wijnkoop, Lisser, Mevrouw Ro
land Holst, Colly, Sneevliet, De Visser,
Kitsz, Schilp en- Wcsselingh, benevèns
een aantal half-gare dominees, dichters,
ingenieurs en andere „inteHêctueelen"
in het zadel en aan de macht te helpen.
Wij moeten, integendeel, '1 koste wat het
wil, bcleten, dat deze lieden een werke
lijke rol gaan spelen. En derhalve moest
er een einde komen aart de sa-
merwerking met de Federatie,
toen deze laatste hare bedoelingen dé-
masqueeide en er openlijk werk van ging
maken andere arbeidersgroepen tè sleu
ren in den strijd, ten einde, onder het
voorwendsel van steun aan den loon
strijd, te komen tot de politieke alge
meene werkstaking."
Kerk en School
DE LAGER ONDERWIJS-WET.
De Vereeniging van Nedcrlandsche Ge
meenten heeft tegen 15 dezer een buiten
gewone algemeene vergadering in Den
Haag uitgeschreven naar aanleiding
de memorie van antwoord op het
wetsontwerp tot wijziging van de La-
g.: Onderwijs-wet. In deze memorie van
antwoord wordt verworpen het stelsel
1. de verdeeling van de kosten over
Rijk en gemeenten, hetwelk onlangs in
een adres der Vereeniging werd voorge
daan en blijkens het voorloopig verslag
an dc Tweede Kamer de instemming
an vele leden vond. De leden der Twee
de Kamer zullen tot bijwoning van die
rgaderiug worden uitgenoodigd,
NED. I-IERV. KERK. Ds. Otto
Schrieke, Ned. Herv. predikant te En
schedé, heeft om gezondheidsredenen te
gen half Mei emeritaat aangevraagd.
Letteren cn Kunst
TILLY KOENEN IN AMERIKA.
De zangeres Tilly Koenen heeft al
dus meldt het „N. v. d. D." in Ame
rika haar oude succes teruggevonden
buitengewoon succes gaf zij in de
vorige maand een liederenavond in
Washington. Tegenwoordig waren de
gezant cn vele leden der verschillende
legaties. President Wilsoa liet weten, dat
hij wegens ziekte tot zijn spijt niet aan
wezig kon zijn.
AMSTERDAM'S SCHOUWBURG.
De „N. R. Ct." schrijft
Het besluit door den gemeenteraad
van Amsterdam genomen, heeft een bc-
teekenis, wclkê ver over de grenzen gaat
eener enkele gemcnic, zij die de hoofd
stad des lands. Het heeft beiang voor
's lands tooneel. Het zou dat altijd heb
ben gehad. Doch veel meer thans bij
den schouwburgnood, in de stakingsver
wikkelingen en vooral na wat aan deze
beslissing is voorafgegaan, na wat zij
aan tijd, aan'debat, aan meeningsuitin-
gen gekost heeft. Ook hierom hebben
wij niet geaarzeld, in deze zaak van een
andere gemeente dan die waar dit blad
verschijnt, een stellige meening uit te
spreken, nog vóórdat andere bladen dit
deden.
En hierom ook verheugt ons, met den
bij zóó grootc meerderheid verkregen
Tslag, wat er in het debat gezegd is
door twee mannen, wier levens- of maat
schappij-beschouwing anders is dan die
van den benoemde.
„Dr. Royaards heeft op tooneelgebied
in ons laad grootc dingen gedaan met
zijn veelzijdigheid zal Royaards meer
waarborgen geven voor een goede bespe
ling van den Stadsschouwburg dan een
van de andere sollicitanten." Zoo getuig
de de socialist Vliegen.
En wethouder Wibaut, ook socialist
hij, de kunstzinnige, die in Multatuli nog
iets anders eerde, en dit meer, dan een
schrijver hij, een der twee die naar
Gotha gingen hij heeft het beslissende
woord gesproken, doorna hulde aan
den tooneelschrijver Heijermans en aan
den teoneelspeler Muich 'te Hebben ge
bracht, te bctoogen, dat hier een leider
gevraagd werd, een regisseur, en dat,
op grond van wat Royaards gedóón
heeft, het vast staat dat deze in den
Stadschouwburg nog uitmuntend werk
zal kunnen doen.
Beter testimonium dan hem gewerd
uit dezen mond, kon Willem Royaards
niet worden gegeven;
DE SCHILDER WILLEM
BU YTEWECH.
In de N. R. Ot. vinden wij een be
langwekkende bijdrage van den heer
P. S. Degene?, directeur van hot mu
seum Boy mans te Rotterdam, aan
gaande den 17-eeuwsclien schild-er
Buyuenweoh, een Rotterdammer van
geboorte, die luter naar Haarlem
ging, daar in 't huwelijk, trad en op
de Haarlemsche kunst dtepgaanden in
vloed heeft gehad. Wij ontleenen er
het volgende aan
Hoe was de verhouding vu.11 Fi'fi
Ilals en Buytewech? Is de Rotterdam
mer den grooten meester vóór ge
weest? Buytewech's Zwaanshuls-g:u
vure van 1606 blijft vijf jaar liet
vroegst bekehde portret van Huls
vooruit; die gravure vertoont reeds
een oomposiiie-sciiema, door Hals nog
omstreeks 1620 bij herhaling toege
past. Merkwaardig ook da', de jonge
re Hals, Dirck, ondanks den invloed
van zijn broer, teelt van Buytewech
het wezenlijke zijner gezelschaps
stukken. typen en houdingen, over
neemt. Géén toeval dat de zeldzame
schilderijen van Buytewech gewoon
lijk door de kenners aan Dirck Hals
werden' gegeven.
De „geestige Willem" was in do
eerste plaats (eekenaar, Hals uitslui
tend schilden Maar wanneer Buyte
wech bij uilzondering schiloercie, was
hij dan wellicht de omvangende par
tij? De vijf tol nog toe bekend gewor
den schilderijen vertellen zoowel van
overeenkomst als van verschil met
Fr una Hals.
Een vroege figuurstudie, een gc-
noegolljke sella Int ei-speler dr.
Scheurleer-in Den Haag bezit er com
horhaling van is breed gepenseeld.
Het schijnt, dat Buytewech's toets, al
naarmate zijn werk later te dateoren
valt, gaandew?g zorgvuldiger wordt.
Naar de zeer eenvoudige compositie te
oordeelen, is het indrukwekkende
fragment, toebehoorend aan den heer
Krottig in Den Haag, een der oudste
schilderijen; het interieur te Boeda
pest waarschijnlijk het jongste: tus
schen deze beide in staan heit tafereel
van Boymans en wanneer het een
origineel is het vroolijk gezelschap
der collectie Elkins te New-York,
Deze schilderstukken, waarmj drie
gegraveerde composities aansluiten,
vonoonen een hoogs; eigenaardig sa
menstel. Ze zijn volgens een lineair
scneuia gebouwd, dat op symmetrische
erlicaten nadruk legt; boven en be
neden sluiten enkele horizontal en de
compositie af; de daardoor verkregen
grondslag heri 11 nent aan een gothisch
brieipa-neei, zoo'n briefpaiieel aio
Duyieweeh zeil' soms in zijn achter
gronden aanbracht. Bij d-eze als het
ware met een passer uitgameien sym
metrie, is ook op de diagonalen ge
let, daar juist liet snijpunt door een
test met vuur, een coupe of een kan
delaar een accent kreeg. Aan dn
zoeken naar symmetrie zijn niet alleen
alle voorwerpen,'maar ook.de figuren
.onderworpen: deze zijn hl eorrtv.ppn-
-deerende groepen van -twee "of van
drie -terzijde van het midden ver
deeld. Leonarao m z'ijn Avondmaal is
in du opzicht niet strenger te werk
gegaan dan Buytewech op het tafereel
111 Boymans. Dat voor zulk een hard
nekkig streven naar volstrekte sym-
motrte Hals met het voorbeeld gegeven
heeft, is duidelijk. Buytewech's teeke-
ntngen zijn losser ineengezet, maar bij
nauer toezien blijkt spoedig, dat ook
hier de eerste conceptie symmetrisch
Overeenkomsten zijn er echter ook.
Men lette, om ons bij de aanwinst van
Boymans te houden, op de lachende
ligiiur links in helderrood wambuis,
tegen oen elfen grijzen'grond, met ha-
geiwitten kraag en zwarte over dun
schouder hangende muts: dat- herin
nen. triet alleen aan Hals, liet. is de
zelfde kunst. Men vergete daarbij
dat a'-le personnages portretten
zijn.
Soil ent, het oudste schuit-teratuk van
1-Ials ontdaan is van den kunstmati
ger! toou uien den indruk versCiaui;
is de suamhoorigheid van dit wek uit
1616 met, een kleine groep zijner
genre-tafereeien, waaronder ook het
zoogenaamde Festijn van Cocret, dui
delijk geworden. Dit Festijn, dat men
omstreeks 1614 daleeten kan, een van
de verbiuffeudste en kleuxigste schep
pingen van Hals, (thans in het Metro-,
politan Museum te New-York) ver
toont ook aanrakingspunten met Buy
tewech's interieurs. Op het genoemde
schuiterstuk zijn overigens de vaan
drig en de twee rechts staande figuren
gehuld ui Buytewech'scli&n geest op-
ïvau
Overeenkomsten als deze wijzen
minder op ontleening dan wel op een
gemeenschappelijk milieu, dat ,to'. de
zelfde interpretatie noopte. Een zeker
slag onder Buytewech's personages
mort lot denzelfden kring waarin
Frans Hals mod.-llen vond, 'n we
reldje vol kamerzotten en vosten*
avundgekken, dat aan Judith Leyster
haar pantalonnades eu aan Hendrik
Pot zijn bekende, door het Museum
Boymans Verworven klucht, ingaf.
E11 waarschijnlijk hebben zoowel Hals
als Buyteweoh gekeken naar de En-
gelsche oomedianten, wier optreden
in deze jaren bel contüieiiit in verba
zing bracht.
En verder:
Vreemd is het dat Buytewech aan
Haarlem, dat hem zooveel impressies
had gegeven, niet getrouw bleef. We
weten niet waarom hij, in de tweede
helft van zijn kor te carrière, naar Rot
terdam terugkeerde, waar hij in 1618
ais gezeten burgei in den Oppert
woonde. Hij hield echter bezittingen
in Haarlem en bleef met Haarlemsche
graveurs in relatie. Was het zijn
gezondheid die hem een rustiger om
geving deed wenschen dan tusschen
de „Haarlemsche droge harten" mo
gelijk was? in September 1625 heet
het reeds van Buytewech „sieokelijk
van Iichaeme ende in sijn stoel zitten
de", hetgeen een slepende kwaal doet
veronderstellen. Hij stierf in het
voorjaar van 1627.
In het. jaar van zijn overlijden her
bergde Haarlem reeds een anderen
jongen kunstenaar, wten het praed'-
c/ia-t geniaal ten volle toekomt, en die
aan do Haarlemsche school den loat-
stcn schok en 'ri onverwachte wending
gaf: Adriaen Brouwer. Met Buytewech
vergeleken een geest van bcjierk-tcr
vlucht, een duistere makker, een uoe-
beie ziel, maar wiens scheppingsdrift
hem in de nabijheid der grootsten
...i-U doen belanden.Wat Buytewech's
gre'-.ge 0ogen lrndden genoten, die
luchtige werkelijke wereld, bevolkt
met schepselen overtuigender van
aard dan welke realiteit ook; een
menschheid vol boosheid en ondeug
den, maar waaraan het onbetwist
bare en de bitterheid van het essen
tieels eigen was. Slechts weinigen
konden de gegevens van Brouwer met
voordeel verwerken; voor do kleinere
italemten. was Brouwer's onbegrepen
visie een verderfelijk element. Na
ilrouwer's vöreorJjning worden in do
Nederlanden karakteristiek cn karri-
katuur al te diuwtjls doorcetng-ehauJd.
Brouwer bedierf de Haarlemsche blij
moedigheid.
Veel gelukkiger was Buytewech's
invloed die jammer genoeg' te zwak
was om zich lang naast Brouwer's
prestige te handhaven. Buytewech
laat zien wat de vaderlandsche aanleg
vermocht vóór het ingrijpen van den
genialen VlaauL Buytewech's geest
had kwaliteiten die Holland sinsdien
maar al te zelden zag. Weldadiger
voor Holland's kunst ware geweckt, in
stee van Brouwer's hartstochten, het
duurzame voorbeeld van Buytewech's
glimlach en Buytewech's zonnige on
bevangenheid.
Yan ingezonden «tnkken, geplaatst of
niot geplaatst, wordt ds kopls don inzender
niet teruggegeven
Voor den inhoud dezer rubriak stelt de
Bedaotïe zich niot aansprakelijk.
SECRETARIE-, ONTVANGERS-
AMBTENAREN enz.
M. de R.
Gedeputeerde Staten van Noord-lfol-
land hebben een goed werk gedaan zij
hebben n.i. aan de gemeentebesturen
verzocht eens ernstig na ic gaan of de
jaarwedden van de secretarie- en on'-
gers-anibienaren nog wel in redelijke
verhouding staan tol die van den bur
gemeester, den secretaris en den ont
vanger, zooals die onlangs door ge
noemd college zijn vastgesteld.
De afd. Noord-Iiolland van den ,Nc-
derlandschen Bond van Gemeente-amb
tenaren heeft naar aanleiding van be
doeld rondschrijven een adres gericht
aan de gemeenteraden, met verzoek om
titans, en zoodra mogelijk, den achter
stand in de salarissen van het secreta
rie- en ontvangerspersoiieel in te halen.
Verzocht wordt de bezoldiging te rege
len naar 4,rs-stelsel, d.w.z. dat elke amb-
tcnaar in een lageren rang 4/5 erlangt van
hem die boven hem staat. De eerste se-
arie- en ontvangers-ambtenaar krijgt
daarbij 4/5 van de jaarwedde van den
secretaris, resp. ontvanger. En als al
gemeen minimum woidt gevraagd een
jaarwedde van f 1500.Dit laai ste ;s
zeker niet te veel. Stel u voor honderd
vijf en twintig gulden in de maand om
van te leven. Dikwijls met een gezin.
En dat in den tegenwoordigen tijd. Treu- j
rig, dat voor een dergelijk salaris nog
,;geageerd" moet worden. De meeste
ambachtslieden, verdienen thans f40-—
k f 50.per weck. Waar blijft de waar
deering voor den intellectueelen arbeid?
En wanneer zullen de gemeenteraden
eens inzien, dat het gemeentebelang
dubbel en dwars geschaad wordt bij een
onvoldoende bezoldiging van de ambte
naren die den burgemeester, den secre
taris en den ontvanger in hun bestuurs
taak mneten bijstaan?
_f meenen zij, dal het onverschillig
is, op welke wijze hun besluiten worden
voorbereid en uitgevoerd, en hoe hun
gemeente wordt bestuurd? Ja, ook dat
laatste legt voor dit geval gewicht, groo:
gewicht in de schaal. Want het is toch
erbekend, dat de burgemeesters en se
cretarissen van straks voor een goed
deel en terecht worden gerecru-
teerd uit de ambtenaren van heden. Laat
het Arnhemsche voorbeeld hen een les
zijn.
Het is daaiom, dat wij meenen met
kracht te moeten aandringen bij de
Noord-Holiandsolie gemeentebesturen,
om, nu alles verhooging van salaris
„cischt", deze categoric van ambtena
ren, die kort geleden, tijdens den oor
log, zoo groote werkkracht ontplooit
heeft ten bate der gemeenschap, en voor
wie hun organisatie thans met een za
kelijk betoog om positieverbetering
komt, onvoorwaardelijk en zonder uit
zondering het gevraagde toe te scaan.
Hoogachtend,
H.
Gemsngd Nieuws
VREEMDELINGEN GEWEERD.
De verbittering over het stijgende
gebrek aan levensmiddelen in Opper-
Beieren heeft zich ontladen in een
onweer tegen de gaaien in ae win
ter-kurplaatsen. die men verantwoor
deüjk steil voor het toenemen van den
Sluikhandel eu vou de woekerprij
zen. AJs centrum van de ongeoorloof
de weelderige levenswijze wordt Gar
inisch Partnekirchen genoemd, waar
inderdaad erg gezondigd moet wor
den door rijkelijk gebruik Vun
vieesch. maskerades en hazardspelen
In den gemeenteraad is vastgesteld,
dat de duizend vijf honderd vreem
delingen daar per week vijf pond
vieesch krijgen per persoon, terwijl
de bevolking in zes tof. acht weken
geen vfeescli meer zullen zien.
Het gemeentebestuur besloot. tot
oen radicaal middol om hieraan een
eind te maliën: va.n midden Maart
af zullen alile hotels en pensions in
G armisch-P ortenkirch en gesloten
worden.
DE KOLENNOOD IN DUITSCH-
LAND. Daar het aantal beschik
bare wagons van 22,000 tot^ 16,700 is
ingekrompen, is het koQengebrek
weer grooter geworden.
De voorraden zijn gestegen van
115.000 ton tot 146.000 ton.
In dé havens van Duisburg en Rulir-
rort had men ook bij de overlading
met gebrek aan scheepsruimte te
kampen, waf te ernstiger werd ten
gevolge van de staking van de trans
portarbeiders te Rotterdam.
EEN DRAADLOOS GESPREK
TUSSCHEN LONDEN EN CANADA.
Marconi heeft aan de „Sun oud
New-York Herald" verklaard, dat in
de naaste toekomst telefonische ge
sprekken zulten kunnen worden ge
voerd tusschian Groot-BrntLiinnië en
d^ VereenJgde Staten o» dat de kos
ten niot meer zullen bedragen dan
24 (Amerikaansche) centen per mi.
nuut.
Marconi zoute, dat hij in T bcgi*
van Februari van Londen reent-
tracks met Canada had gesproken.
Het, voeren van gesprokken uusschen
New-York en Londen is nog slecnta
een kwi^&üo van lijd. Geslaagde proef
nemingen zijn reeds geaaan tussen en
Leiden en liet vasteland en voegua
ue uitvinder hieraan toe, wij zulten
vveklra in slaat zijn mede i« deeien,
dat een diraad.oos leleIoon-„noF' ovar
de geheels wereld wordt aangelegd.
On.ze plannen ontwikkelen zich sneL
Trans~oceaüiscl>e gesprekken zul
len gevoerd worden per gewone tele
foon, welke mei. hot draadteoze sta
tion verbonden is, Marconi heeft reeaa
vergunning aangevraagd een station
in Noorwegen op te richten, ten eui-
de proeven te nemen mei gesprekken
over groote uitgestrektheden water.
EEN SCHAT 1:S' EEN DUÜDKfST.
In een goederenwagen, die te
hambiuK klaar Stond om naar De
nemarken getransporteerd tp womut,
stond een groote doodkist- Èon man,
111 hei zwart gekleed, een hoogen hoed
op, hield de wacht. Hij keek met een
biddersgezicht en ieder eon die hem
zag, had medelijden niet hem. Hij,
u:e zoo leed, moes; wel veel gehou
den hebben van eten doode.
Een werkman die dc kist had hel
pen dragen, deelde aan de douane
ambtenaren moe, dat hij dc viauit
erg zwaar had gevonden, vei dacht
zwaar. De kist werd, niettegenstaan
de het protest van den treurende,
open gemaakt. E11 men vond er geen
doode in. doch goud en zilver.
Heclitszskefi
DE DIEFSTAL BIJ DE FIRMA
GOUDSMIT TE DEN HAAG.
Yoor de rechtbank ie Den I-Iaig
hebben zioh te verantwoorden gehad
de verdachten van den bekenden dief
stal bij de firma Goudsmit cp ite
Plaats, aldaar.
In de eerste plaats stond terecht «o
19-jarige koopman A. II., te 's-Gra-
venliage, wien de dagvaarding ten
las'e legt, dat hij op 1 November j.L
aan een ander gelegenheid heeft ge-
?n uit het magazijn van dein
heer Goudsmit een en ander weg tc
nemen, door item op de duo-zitting
van een motorrijwiel te vervoeren
naar de Plaats, voor den winkel heeft
stilgehouden, waardoor de ander kon
afstappen, teneinde den diefstal Ic
plegen en hem daarna weder op zij a
motorfiets heeft medegenomen.
Bij zijn verhoor verkiaart bekl. 1L
dien dag aan hot toeren te zijn ge
weest met een geleenden motor. Op de
brug van het Zieken hield een on
bekende hom aan en vroeg liem of hij
iets verdienen wilde. De opdracht
bestond daarin, dat hij met dien on
bekende op do fiets onder de Gevan
genpoort door moest rijden en dan
zachtjes zijn vaart verminderen. Bij
den winkel van Goudsmit sprong de
onbekende af, bekl. zag toen, hoe hij
ruit vernielde en iels uit de éla-
lagekast greep. De onbekende stapte
toen weer vlug op «1 bekl. reeds met
hem weg. Onderweg sprong hij af en
bekl. zag hem niet weer.
Als getuige werd in de eerste plaa-s
gehoord de hoer Goudsmit en vervol
gens de ooggetuige, de heer Petri;
beiden verklaren, dat de tijd, waarop
het feit plaats greep ongeveer kwart
voor zes moet zijn geweest. z
Getuige P. kreeg den indruk, dat de
berijder van de motorfiets wachde
op de terugkomst van den dader cn
niet, gelijk bekl. opgeeft, zachtjes aan
het doorrijden was.
BekL II. had den motor geleend
van getuige v. d. B., aan wien bekl.
vertelde, dat hij iemand had vervoerd
op den motor, die een ruit had inge
worpen hij Goudsmit en icta uit de
étalage wegnam. Een naam noemde
bekl. niot.
Tn de streek van zes uur kwam be
klaagde met den mater in deWitte de
Withstraat bij den rijwielhandelaar
zette hem daar neer en ging weg.
Naar zijn zoggen was de mo'.or kapot
en hij zei later nog wel ter :;-' ie zullen
komen. Dit is imtusschen niet gebeurd
en de motor kon i.og heel goed loo-
pen.
Het O.M. vorderde tegen den bekl. i
jaar gevangenisstraf.
Hierna kwam in de beklaagdenbank de
24-jarige koopman J. W.-K., alhier, be
klaagd dat hij uit de winkelkast van den
heer Goudsmit eea hnlssien ad heeft ge
ilen na een winkelruit en een ruit van
a vitrine verbrijzeld te hebben.
Tegen deren bekl. werd 5 jaar gevan
genisstraf gevorderd.
SloomvaariligricMeii
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
Baweau van New-Vonk naar Java,
arriveerde 29 Febr. lo Port Said.
Prins dar Nederlanden (uitreis) ver
trok 29 Febr. va.n Port Said
Billiton (uitreis) vertrok 28 Febr.
in Colombo.
Nias (thuisreis- vertrok 28 Febr.
van Colombo.
Oranje (uitrci»>) vertrok 28 Febr.
van Colombo.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
Neplunus arriveerde 5 Maart van
Smirna to Amsterdam.
4 mor vertrek 21 Febr. van Tarra
gona naar Amsterdam.
Me rope vertrok 26 Febr. van Bar
celona naar Valencia.
Titan arive-rdC 23 Febr. van Lissa
bon te Valencia.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
Agapenor vertrok 23 Febr. van Pe-
nang naar Amsterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Djocja (uitreis-) ver took 25 Febr.
van Singaj>ore.
KON. WEST-MAILDIENST.
Almelo van Coronel naar Dari-
tnouili, passeerde 2 Maart; Lizard.
Berenice vertrok 2 Maart van New
York naar Wcsl-Indic.
Van Rensselaer is 23 Febr. te Tri
nidad uitgeklaard naar Amsterdam.
