r«u fiehrak aai eetlust
Muziek
Biimsnlanii
Sport en Wedstrijden
t'. ciu bina«:a cakele dagent De
cmrekkiuff v.m Chemnitz had ca doc!
d atbeiucxs diet stad niet .cgca do re-
g .a. ring ia het bat aas te jagen. De uit-
a..;ciide i - ad heelt bepaald, dat de ver
scherpte aigemeene staking tot» -titbre*
ken, ai. dc troepen, ondanks do gedane
belofte, toch de stad mochtca binnen
rukken.
üo misdaden van don
„roo verhoofdman" Holt.
Hot schijnt dat hot met do hoer-
eeluippij vuil Höii in Vogtland, ge
daan is. -Volgens do laatste berichten
helminste, is hij uict z'n bondgenoo-
tvJi in «-en atuital auto's in do rich
ting van de Boheornsche grens ver
dwenen, toon do nadering der rijks-
w oortroepen gemeld werd.
Voordat hij verdween, heeft hij de
bevolking echter nog oen herin (ta
ring achtergelaten door zijn laatste
daden. Zoodra hij vernomen had
dat do troepen naderden, vaardigde
hii een proclamatie uit, waarin hij
al'le opgerichte z g. brondcomités be
vel gaf om bij hot binnenrukken der
rijkswecr te Plauen dadelijk in actie
te komen, d w z. do villa's der be
zittende klasse, purtictUiere wonin
gen, gerechtsgebouwen1 011 uJle ande
re zetels van autoriteiten in brand
te steken, niet echter de banken,
daar deze voor het algemeen belang
onmisbaar waren. Verder moesten
deze comité's azle bruggen en spoor
lijnen m de lucht laten vliegen. Fa
brieken mochten volgens deze „in
structie" alleen op bevel van den
Róód en Uitvoerenden Raad te Fal
kenstein beachadigti worden.
Zaterdagavond trokken de Roode
benden rnet het geweer in de hand
in Plauen door de straten eu plun
derden naar hartelust. In café Trö-
mel drongen zij binnen eo eischten
van alle aanwijzigen de portemon-
naies op, en gingen verder, na me
deneming van ti.ia wat verder nog
waarde had: horloges, eeiuge pak
ken kleere-n enz. Van oen ander res
taurant werd de eigenaar medege
nomen omdat hij niet in Blaat wus
om de van hem geëischte 10.000 Mark
te geven. Hij werd echter op straat
door een menigte bevrijd. Verder
werd bij eenige mulionaira ingebro
ken, de brandkasten geledigd, ter
wijf drie personen als gijzelaars
naar Falkenstein, de residentie van
Hoiz, medegenomen werden. Toen
dit werk ufgeloopen was, verliet
alles wat lot Roode gardes behoorde,
de stad in automobielen niet mede
neming der gijzelaars om te Falken
stein het vernielingswerk voort te
zetten
Om 11 uur a avonds kwam de
bende te Falkenstein en werd het in
het slot levendig. Men hoorde vrou
wen krijschen en Uölz hield een le
vendig toegejuichte redevoering.
Kort daarna begon t brandcomité z'n
taak. De vijf mooiste villa's worden
in brand gestoken en woldra gedeek
de geheole s'.ad één vlammenzee. Tn
vele woningen werden handgrana
ten geworpen, terwijl hot huisraad
zoo veol mogelijk vernield werd. In
het gerechtsgebouw had Hölz allo
door de bevolking afgegeven wape
nen laten bijeen brengen en het
vuur te hulp geroepen, om deze te
vernielen. In dc zoogenaamde kazer
ne, waar de Roode garde gehuisd
had werd goen stuk heel gelaten.
In een ander bericht wordt gemeld,
dat Holz van de Bank ié Plauen een be
drag van i millioen mark eischte.
■Nader wordt geseind Voigtlaud is
door de Rijksweer geheel omsingeld.
Binnen enkele dagen zal 'een begin ge
maakt worden met de zuivering van de
Streek van roovers.
Holz heeft 200 gewapende volgelingen,
de regeenagst roepen die jacht op hem
maken zijn 1500 man sterft.
Een nieuwe reactlonnalre
staatsgreep?
De „Vorwirts" vermoedt dat er een
nieuwe staatsgreep door de reacrionnai-
xea wordt vooibereid.
Arbeiders, beambten en ambtenaren
worden opgewekt zich aan een te sluiten
tegen deze reactie.
Er worden reactionnaire troepen sa
mengetrokken bij de Poolsche grenzen,
zoogenaamd ter bescherming van die
grens, hoewel et daar in 't geheel geen
gevaar dreigt*
Uit Opper-Sllezlë.
De Entente-commissie in Opper-Süe-
xte heeft aan de leden der Nat. Vergade
ring uit ca: gebied verboden de zitting
Verspreid nieuws
DE FRANSCHE LEENING heeft 15
milliard 700 millioen francs opgebracht.
HONCARIJE EN DE VREDE.
Het antwoord op de opmerkingen der
llongaarsche vredesdclegaiie .ai deze
weck overhandigd worden.
'T PROCES TEGEN" PRINS JOA
CHIM ALBRECHT. Ui; Berlijn
wordt aan 't „Hbld." geseind Naar wij
vernemen zal de zaak tegen prins Joa
chim Albrecht van Pruisen op vrijdag
16 April worden behandeld, in de groote
„Schwurgcrichtssnal", waar ook '1 pro-
ces-Erzbeiger— Hclffcrick word ge-
v,-:rd.
Evenals in dit procc-s zal ook de
„Landgerichtsdircktor" Baumbach het
presidentschap beklci-dcn.
Behalve prins Joachim Albrecht zullen
ooi; de 23-jarige prins Hokenlohe en
ritmeester v. Platen terechtstaan.
Alle beklaagden on-,kennen het i-un
ten laste gelegde.
Onder dc 25 gedagvaarde getuigen
bevinden zich behalve de overvallen ka
pitein Klein, de prins van Iseüburg en
de Franscbe kapitein Rugcvin.
EEN RECHTERSSTAKINC». In
Opper-Silezië zijn alle rechte;s, naar
aanleiding van dc uitwijzing van den
eersten „Staaisanwalc" in stakiug ge
gaan. Eveneens staken alle lagere rcch-
terliikt» ambtenaren.
STAKINGSONLUSTEN IN SPANJE.
Volgens particuliere befichren, door
socialistische afgevaardigden ontvan
gen, heeft er ia he; bekken van Asturie
een botsing plaats gehad tusschen de
gendarmerie en stakets. Elf stakers wer
den gedood, talrijke gewond.
ITALlc EN Dli 11SCII LAND.
De „Associated Press" meldt dat in
Oos'anrijksche po.itièke kringen
hardnekkige geruchten loopett, 'iut
Itahaaitsche politici een plan uit-
Werken tot het scheppen van een ver
binding met Duitschland door Tirol 1
Eon onderdeel van dit F®an la. hef
stichten van oen onaflianko ijken
staat Tirol, welke zou worden ge
steld onder protectie van ItaSlC.
DE SPOORWEGSTAKING IN
AMERIKA.
Uit Washington wordt geseind:
De laatste ontwikkeling der go-
beurtenissen wijst op eeai verbet©-
ring in den toestand.
De hoofdstad en haar voorstoden
staan echter tengevolge van de sta
king voor een tekort aan levensmid
delen. Honderd ern vijftig chauffeurs
zijn aangewezen voor de verzorging,
der voedsel voorziening met automo
bielen tusschen New York, Baltimo
re en Philadelphia.
Te New Yersey is het geheele pa»
sagiersverkeer stopgezet. Ook andere
verbindingen zijn verbroken.
INGEZONDEN MEDEDKEUCNGEPi
a 60 Cta. per regel.
Df. flommel'8 Hasmatogen
Snelle zekero werking
25-jarig succaa I
Waarschuwing! Men verlange
uitdrukkelijk den naam Dr.
Hammet.
Stadsnieuws
ORGELBESPELING in de Groote-
of St, Bavokerk te Haarlem, op
Donderdag 15 April 1920, dee namid
dag» van i.'3 uur, door den heer
heer Lcuis Robert.
Programma: 1. Praeiudium b kL
terts, J. S. Bach; 2. Sonate d kl. terts,
J. G. Topfer. Allegro maestoso, An
dunie, Finale (Allegro vivace}. 3. Can-
i'abüe, Jos. Jongen; i. Cantilène Pas-
orale, Alex. Gudmant; 5. Toccata,
Th. Dubois.
Eet Tosneel
Als de kersen bloeien
door Haarlem"s Tooneel.
Het is te begrijpen, dat de wer
kende lenen van Haarlem's Tooneel,
na het succes van hun eerste opvoe
ringen den drang in zich voelden oin
iians aan grooter werk hun krachten
te beproeven. Dat zij de keuze .ie en
vallen op Ale de kersen
bloeien van Dr. J. van Epen,
pleit zeer zeker voor hun arastiekem
smaak. Van Epen'e tooneelepel ia een
van de meest frissche stukken van het
nieuwe repertoire; hei is ©en werk
van zuiver gevoel, echt Hollandsch in
zijn klare structuur en zijn gezond
realisme.
Ook in deze opvoeriug van Haar
lem'e Tooneel viel zeer veel -te waar
deer eo. Allereerst trof ons weer de
groote zorg aan de aankleeding van
h^t tooneel besteed. Het- tuindécor met
dien bloeienden kersenboomgaard op
den achtergrond in I was reeds dade
lijk een verrassing eo de kaaner in II
was met veel smaak en gevoel voor
kdeUr gemeubeld. Het stuk was blijk
baar met ernst ingestudeerd al liet
de rolkeDnis bij Johan Kramer wel
wat veel te wenschen over en er
waren verschillende tooneettjes— zoo
a.s het 6lot van I en het heele laatste
bedrijf die door goed spel tot hun
recht kwamen. Jaap, de tuinman,
werd door juiste en rake typeering
een zeer aardige figuur en het open
doekje in II was volkomen verdiend
Van alle spelers was hij gisten en dan
001; ongetwijfeld de beste.
Wat Gr echter aan Je opvoering
ontbrak, was de lentes tem
ming, die dit stuk van v. Epen :n dc
eerste plaats vereischt. Het spel van
ti.ua alien was vooral in het eerst*
bedrijf j,e zwaar. Kramer was geen
cogenblik de jonge oude man, die
hij moes-, zijn. Zijn spe4 miste alle
a.-pptgheid en humor van dezen Ie
venslustigen, vod loedigen kerel, die
de lente in zich v„tl:. HLirdoor was
er geen tegenstelling iuöcnen dtu
vader en deu zoon, en die -tegensta)
iing toen 't motief waarop he3,e
s.uk gebouwd.Rosetie'6 liefdevoor
der ouden Kramer werd nu nut vol
doende verklaard. Pas toen hij oud
en. gebrekkig wa», vond Kramer den
juisten toon; hier wa6 hij in z'n ara .-hl
al werd het tempo ook twee maal te
langzaam genomen. Een -reatic
was deze Kramer echter aHerminet.
Hosetle Bonpré had ongetwijfeld
goede momenten. Haar spel mot
Tom aan het slot van I was levendig
en elegant en ook in de
toon eel an met don ouden Kra
mer wist zij dikwijls he-t jirisl ac
cent te treffen. Over het algemeen
waren hare dictie en houding echter
wat te gemaniëreerd. De groo.c char
me van deze ltoeeite Boupré moet
jui&t. haar natuurlijkheid en eenvoud
zijn. Tom Kramer wist van deu hou-
terigen jongen ge,eerde wel iels
eigens te maken. In he; gesprek met
zijn vader in III leek: ons zijn toon te
heftig en zijn spel ie druk. Uier-
dooi boette hij onnoodig het laaiste
restje sympathie geheel en al bij ons
in.
De tragische figuur van de huis
houdster Anna Bos werd door het pu
bliek niö! geheel begrepen, wat zeer
zeker niet aan de speelster lag, die
voldoende gevoel en warmte in haar
spel wist, h' geven.
De opvoering van Van Epen'e
stuk heeft het talrijke publiek zéér
geboeid. Na het tweede bedrijf, toen
aan alle spelenden bloemen en aan
den heer Th. Bouwmeester, den regis
seur, een krans werden aangeboden,
groeide het applaus zelfs aan tot een
ovatie. Haarlem's Tooneel kan met
groote voldoening op dit eers.e winter
seizoen terugzien; de vereeniging heeft
reeds nu een zeer voorname plaats
onder de dEeUanteuvereenigingcn te
Haarlem ingenomen.
J, B. SCHUIL.
N. V. NATIONALE OPERA,
„AIDA", VAN G. VERDI,
STADSSCHOL WBURG.
De Nationale Opera heeft, met de
ze vertooning haar prestige in onze
stad weer hersteld. Het was noodig,
dat zij het deed, want wrjj waren dên
lautsten tijd door het gezelschap vrij
provinciaal behandeld Fats*,, Trou-
badoui... het werd echt kleni-burger-
hjk. en to:, haar schade moest de
directie, ondervinden, dat de dure
plaatsen ledig bleven. Wat ik meer
malen gezegd heb: breng wat goeds
1 de mensclien komen wel, I-'"
Maandagavond weer waar te zijn, dé
'schouwburg was ditmaal stampvol
en Huzevoot za hot nieit precies
kunnen zeggen hoeveel hij er heeft
moeten teleurstellen, maar dat, het,
er heel veel waren is zeker.
,,Aïd&" is een paradestuk, maar
een van de beste soort, daarbij het
loont ons den operacomponist Verdi
in zijne hoogste krach:, de man van
het hartstochtelijk lyrisme, van het
echt-luiJljansehe melos, maar dat nu
geadeld is door diepe dramatiek en
zuiver muzikale uitdrukking. Soms
even toont zijne melodievorming nog
eens een banu&l trekje, al tracht hij
door rijkere polyphonic dan in 2ijne
vroegere werken ie dekken, maai' dit
is maar een oogenblik, over 't alge
meen is de muziek van ,.Aïda" inte
ressant en oorspronkelijk. Vooral de
behandeling van het koor is onge
meen schoon en nieuw voor tijd
waarin het werk ontstond (1871), deze
is soms gehc-el berekend om evenals
de orchcstratie het klankschoon van
hrt werk te verhoogen. Het moet
gezegd worden, dat Verdi aldi» ver
rassende effecten bereikt heeft.
De vertolking was in één woord
sohi terend. Noch kosten noch moei
te waren gespaard om de veeleischen-
de o^iera Le monteeren zooals het
hooroe, dat was nu eens eene opvoe
ring m grooten stijl. De groo:e
schouwburgen in het buitenland mo
gen het werk nog meer luister bijzet
ten door hunne reusachtige toonee-
en, hunne o> genverblindende dé
cors, door machtiger koren en talrij
ker figuratie, doch een muzikaat-
dramatisch geheel geven dat deze
pree latte van de Nat. Opera overtreft
es haast- niet denkbaar.'
Er was vooral in het samenspel
en m de groepeeringen eeaie prach
tige harmonie, in decors, cos:tunes
en accessoires eene zc,-izame verzor
ging, iu de figuratie, waarbij op uit
nemende wijze partij getrokken was
van het balie.korps, eene heerlijke
siijieenheid, kortom het was een
triomf voor regisseur Vereiurme.
Hi t. muzilcaie gedeelte deed niet
onder voor het dramaiisclie, wat was
Mevr. Hei. van KaalteHorneman
eene prachtige Aida, Mevr. Poolman—
Meissner eene Amneria, wier gelij
ken geen enkel theater der wereld
toonen kan, wat 'n plastiek, wat 'n
spel, wat 'n atom I Schulza (Radamèsj
heeft zich ditmaal op zijn gunstigst
laten hooren„ dat. was nog eens echt
zingen In het slottafereel, waarlijk ik
wist met clat, bchutze dat zoókon.
Heerlijk zingen en acteeren deel ook
Rich, van 11 e Ivoirt Pel, Anion as iro)
en Coen Muiier was een goede ko
mug. Kubhmga s geluid is niet
mooi, maar loch mankte zijn Kamfis
indruk door zijn stang spel en over-1
tuigde voordracht. JanSieinmetz zong
den bode niet mooie stem.
liet koor vooiaj dat üer dames,
was ongemeen klankrijk en be
schaafd van klank en het ballet, dal
eene verbazend zware taak had, is
niet geuccg te roemen om zijne mi
mische illustraties. Voor de muzikale
leiding van Albert van Raaite ook
alien tof, de minste dé.aiis had
vetzorgd, en ais zangers en orkest,
zulk schuierend werk leverden, is
het dunk aan zijne bezieling.
Een warme geukwensch aan de
Nationale Opera voor deze belangrij
ke vertooning.
JOS. DE KLERK
NAAK DEN WEDSTRIJD. Ter
golegenheid van het 12i-jarig bestaan
der gemengde zang vereeniging „Eu-
piionia" te Rotterdam wordt een na^
üonale zangwedstrijd gehouden al
daar.
Lit Haai-iem neemt hieraan a.s.
Zondag deel in de superieure afdee-
Hng gemengde koren: Haarlem's klein
a cajieJla koor* directeur de heer Nico
Hcogerwerf.
liet verphclite koor ia: Invocatio
Anions, van .\nf. B. II. VerBey. het
vrije nummer. ,,Le vendredi saint"
van Ch. Gounod.
HET 1 MEI-FEEST.
Do Coiniuié&i© inzake het 1-Mei-
fcest, gevormd door: Haarl. Best
Bond, S. D. A. P. {aid. Haarlem,
Scholen en Spaarndam) en de Coöp.
„Vooruitging" heeft thans het pro
gramma voor dién dag vasigesieid,
l. w.:
's Morgens 8 uur samenkomst in
het Volksgebouw Smedeslraac voor
een wandeling; '8 middags van 2 tot
4 uur openbare vergadering in de
groote zaai van de Soc. Vereeniging,
waar als spreker zal ojjtreden de heer
A. W. Jenscli, voorzitter van liet
hoofdbestuur van den Nederl. Schil-
dersgezeiUmhond, terwijl verder me
dewerking zal worden verleend uoor
do zungvereonlging ,,De Stem des
Volks".
Aan de burgemeesters van Haar
lem en Schoten is toeslemming ge-
viaagd tot hot houden van een siraat-
(ieraoustratie iang3 de volgende rou
te: Groote Markt, Barteljoj'isstraat,
Kruisstraat, Kruisweg, Viaduct, Ken-
neinei-pfaiu, Scliolerbrug; Schoterweg,
Gen. Cronjéstruat, Dr. Leydsstraat,
Spionkopstraat, Klooeterstr., Sclialk-
burgorkracht, Calensostraat, Pres.
Steynstraat, Paul Krugerstraat, Ken-
nomerslraat, Saenredamslraat, M. v.
lleeiiisköricstraat, Noorderbrug, Sta
ten Bolwerk, Y'iaducl, Kenaupark,
Pieter KieseUaat, Zijlweg, Zijlstraat,
Groote Markt,
's Avonds zal een feestelijke bijeen
komst worden gehouden in den
schouwburg aan den J ons weg. Daar
zal het woord worden gevoerd door
den heer M. A. Reinalda. Ais decla
mator zal optreen de heer Jae. Haze-
broek uit Utrecht. Verder zal mede
werking worden verleend 'door de
'zair;v, rooniging ,.T)e Stom das .Volks"
er *Ari - M - ub ..Apol
lo".
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug -e bekomen bij: S. Kore, Haam
vest 13 b, mesje; T. Meuzart, Jtui-:-
straaf 15, brociie; J. v. d. Ikusch, Pa"
pen torenvoet 2 rood, ceintuur; J J.
Tlhöne, WiltielralnapM-k 34, halsk-
ting; C. v. d. Veer, Ged. Oudegracbt
126, waschgeld; J. Wit, Schouw.jes-
laan 61, poremomnaie; M. Neiissen,
Gasthuissiugel 8, schaartje; F. Wor-
da, Sophiasiraat 14, bankbiljet on zil
verbons; J. A. de Jager, Ver-
spronckweg 59 rood, das; J. Bottelier,
Kiaverstraat 11, oorbelle: je; R. BI au"
keötein, ÏSaenredamsili-aat 5 rood,
band van een kinderwagen;; J. Vogels
Busken Hueis- raat 26, liandsolioen;
J. Wiliigers, Teding van Berkhout-
sti'aat 16 rood, hand6clioen; E. de
Jong. Beerensteinstraat 27, sleutel.
Yan het Politieke Tour-
nooiveld.
TWEEDE KAMER.
13 ApriJ.
De Pacificatie op onderwijs
gebied.
Vandaag is d;ui de groote dag von
de wettelijke codificatie der pacifica
tie op schoolgebied gekomen, nu de
nieuwe onderwijswet aun de orde
kwam welke van den politieken
schoolstrijd van een halve eeuw een
einde moe: maken.
Men zou een voile Kamer hebben
mogen verwachten, maar de anti-re-
vol uiionn aire heer en op één na waren
ter deputaui.-vergadering in
Utrecht, de sociaaldemocraten kwa
men nagenoeg alleen luisteren toen
hun partijgenooten Ossendorp en K.
i-er Laan spraken, en voor de rest
was de belangstelling zoo ongelijkma
tig tusschen de kanier en de koffie
kamer verdeeld, dat de heer KeAeiaur
op een gegeven oogenblik zelf» van
„lèege" banken moes; gewagen,
maar gelukkig zag hij daarin het be
wijs voor het gelukkig verschijnsel,
dat, de pacificatie vrijwel veritregeu
i a.
Nu, pacifiak ging het den eers-.en
dag tusschen Unite en rechts wel toe;
de oude klanken schenen nagenoeg
verstorven te zijn.
Nagenoeg, want men vernam ze
nog eenmaal van den heer Otto, die,
schoon een loflied zingend op de
openbare school, die de liefde heef:
van zijn hart, en waarin hij nog al
tijd de algemeen Qhiietelijlke school
ziel, die ons volk behoeft, eon school
zonder geloofsverdeeldheid, toch er-
kennen moest, dat er in de gezindheid
van ons vol'k tegenover de openbare
school iets vernn-dard is. En dat, Ls,
ilep hij met eenige stemverheffing
uit, da: is de schuld van die drijvers
onder de openbare onderwijzers o.ls
gij, mijnheer Ossendorp, die aan de
openbare school haar nationaal ka
rakter hebben ontnomen,
Dat was een ernstige beschuldiging.
En aans:onds riep Mr. Troclstra den
heer Otto ;oe: Gij gate;, over 6tag,
mijnheer Otto!
Gij behoort bij de rechterzijde!
klonk het uit den mond van den heer
Wijnkoop.
En toen de heer Ketelaar even la
ter aan hc woord kwam, voegde deze
gemoedelijker, den heer Otto toe: Och.
mijnheer Otto, gij zijl nog zoo jongt,!!)
maar anders zoudt gij weten dat uw
verwijven vroeger van de rechterzijde
tegenover de liberalen zijn geuit,
hetgeen de heer Otto zeiclu wel te we
ten.
Voor het overige was er geen spre
ker, van wien rnen verz. tegen hel
gronddenkbeeld van he; wetsontwerp
vernam, maar bezwaren bleven 1
evenwel nog genoeg.De heer Ke;e
gaf toe, dat liet ontwerp een eerlijkj
poging is om art. 192 te reaiiseeren
en de heer K. er Laan erkende, d t'
het een zeer grooto materieele verbe
tering voor het onderwijs beteekear.
Maar nu de bezwaren.
De heer Ossendorp, eerste spreker,
noemde als zoodanig en kraohlcne
de onderwijs-resolutie der S. D. A. 1'.
sloot, de heer Ter Laan zich doarb.j
aan. er moet komen kosteloos lager
onderwijs, de standenscholen moeten
verdwijnen, de ouderwijzere beter be
zoldigd en een achtste leerjaar nge-
voerd. Bij deze twee Laatste wanschen
sloot, zich de heer Ketelaar krachtig
aan; wij komen iiu, zeidc hij, to: I.e.
zevende leerjaar, waarom nu nl:
aanstonds een 8ste leerjaar natuur
rijk met. bijbeiioorende leerverplich
ting! ingevoerd? Hij diende an
ook en motie in om dc Kamer t e
doen uüspreken dat de tijd voor een
dergelijke leerp'ichtutfbretding is ge
komen.
Dat was de tweede motie; de heer
Ossendorp liad er al een Ingediend
om de Kamer te doen uitspreken, dat
de underwijzerssalari&seii moe: en
worden vastgesteld in „georganiseer!
overieg" mei de onderwijzers-orgnni-
satiee, en in het, bezoldigingsbesluit
vastgelegd. Cijfers staan in deze mo
tie niet, maan1 de heer Ossendorp
meent, dat dat „overleg" zal moe- m
komen ;ot hot door ouderwijzere \an
onderscheiden richting aanvaarde It-
drag van f 2200—f 4500.
Ook de heer Ketelaar crr.iseerde de
salaris-politiek van minister De Vis
ser, en bleek het met de bovengemel
de motie vodtomen eens.
Een punt van ernstige critiek was
de 1 oor den minister opengelaten mo
gelijkheid om aan de bijzondere s ho
len vrijheid te laten uit particuliere
kassen giften te ontvangen. De heé'
ren Ossendorp en Otto zagen aaun
geen geringe bevoordeeling van hei
bijzonder onderwijs, en de heer Ter
Laan kondigde een paar amendemen
ten aan, die de strekking hebben
alle giften aan de scholen ;en goe.tr
te doen komen aan alle scholen
van dezelfde soort. Hij zal rich wel
niet voorstellen dat dit voorstel veel
kans heeft.
Ook kouien er van zijn zijde nog
voorstellen om de regeling der kosten
van den scbooJbouw anders te maken
en haar van de gemeenten af te no
men. De schoolgebouwen zouden dan
door ha; Rijk, met de daarop rusten
de schulden, moeten worden overge
nomen.
INTIMUS.
HET SOCIALISATJE-RAPPORT DER
S. D. A. P.
III.
In hot derde gedeelte van het
rapport wordt uiteengezet dat de
binnenvisscherij en die op de groote
rivieren weónig bateekenis voor de
volksvoeding - heeft en ©en verbrok
keld bedrijf is. Om deze redenen is
socialisatie dan ook voorloopig uiige
éloten. Voor de kustvisscherij is so
cialisatie ©enerzijds moeilijk door-
voerbaar en anderzijds weinig ur
gent.
Alleen de travriervisscherij komt
voor socialisatie in aanmerking.
Aangestuurd zal moeten worden op
een Rijksorganisatie die een gedeel
te van d© visch zal moeten afleveren
aan de gemeentelijke distributie be
drijven, die voor den verkoop aan
de consumenten zorg dragen en het
restecjcnd gedeelte zal op oen af-
slagplaats moeten worden verkocht,
eventueel voor het buitenland.
Een volgend hoofdstuk is gewijd
aan de textiein ij verheid en kleeding-
industrie. De voordeelen, met socia
lisatie te bereiken, zijn hier in hoofd
zaak gelegen in de uitschakeling van
een parasitaireu tusschenhandel en
van de winsten der fabrikanten en 111
een veel verdare doorvoering van
specialisatie en normalisatie .dan tot
nu toe is bereikt.
Bij de katoenindustrie moet als
eerst in aanmerking komende aocia-
iisaiti©maatregel worden genoemd 't
siuiten van leveringscontracten met
enkele fabrieken voor groote hoe
veelheden stoffen. De wol-industrie
zal een eerste maatregel van socia
lisatie politiek moeten zijn, de woi-
ïevering geheel aan de gemeenschap
te brengen.
- Ten opzichte van de schoenen
industrie ia het eerste wat te doen
zal zijn van overheidswege de con
centratie ter hand te nemen, door
overnemen of uitbreiden, van de
grootste fabrieken, o< door den
bouw van gr00tere, nieuwe in rich
ting un. In de Overheidifabrljkcn
worde de specialisatie naar fabriek
ingevoerd. Het bestuur van dezen
nijverheidstak, dat deze concentratie,
socialisatie en slandardisa/tie leidt,
moot bestaan uit een evenwichtige
vertegenwoordiging van belangh*b-
benden.
Gewenscht is ook de looijerij en
de drijfriemfabricage in deze Over
heidsbemoeiing te betrekken, even
als den aanvoer van buiteniandsche
huiden, onder uitschakeling van den
tussclieniiandei.
Behandeld worden voorts do wo
ningbouw en woning exploitatie.
De bouw van arbeiders- en midden-
standswoningen is aldus wordt
betoogd reeds gesocialiseerd en
zal gesocialiseerd moeten blijven, om
dat de ervaring heeft geleerd, dat
de particuJ/iere bouwers, behoudens
enkele -uitzonderingen, nieit geneigd
zijn to werken onder de volwaarden
die do overheid hun moet steilen,
wanneer dezehun de noodige kapi
talen moet aanschaffen en omdat
van een geheel vrij particular bouw
bedrijf alleen sproke zou kunnen zijn
indien de huren minstens driemaal
zoo hoog werden opgevoerd als thans
liet geval is en dus ook de huren der
oude woningen tot het drievoudige
zouden oploopen.
Wat moet nu met de reeds bestaan
de woningen geschieden, die thans
nog in particulier bezit zijn?
Hier is de eerete eisch v an socia-
:.satie-polatiek dat het inkomen van
de huiseigenaare in beginsel gefi
xeerd blijve op hetzelfde bedrag in
guldens als dit voor en tijdens de
werking van de tegenwoordige Huur-
commi-iiewet is geweest. De prijs
van de woningen moet met be-
heerscht worden door het „vrije
verkeer", maar door- een sociale or
ganisatie. die er zorg voor draagt,
dal wel alle kosten van woningbouw
ook door de prijzen worden goed
gemaakt, maar die elke verdere ver-
zijking van woningbezittere defini
tief uitsluit.
In de toekomst dient de geheole
woning-exploitatie met uitzondering
van den luxe bouw te komen in hon
den van de gemeenschap, eventueel
in den gecentraliseerd en vorm, waar
bij den huurders een groot aandeel
in het beheer kan worden gegeven
op de wijze als ze zich titans reeds
in de woningbouwvcrcenigingcn
heeft ontwikkeld.
Verkoop van huizen moet worden
verboden; de eigenaar die zich van
zijn eigendom wil ontdoen, kan dit
overdragen aan de gemeente, tegen
sdmdevergoeding aan de ei-fgcn 1-
raen. Bij vererving van huizen ver
vallen doze aan de gemeente tegen
schadevergoeding aan de erfgena
men.
In het hoofdstuk bouwmaterialen
woi'd't opgemerkt dat het steenbak
kersbedrijf en de .productie van kalk
voor socialisatie aangewezen zijn.
In de metaalindustrie zal de eerste
taak in die richting van socialisatie
moeten zijn orgaiusaio der metaal
nijverheid. een proces dat deze nij
verheid ten slotte geschikt zal maken
voor eociaisatiet
HEEMSCHUT. Te Amsterdam is
de derde Heemfichutcaaferentie gehou
den. De heer J. W. Gerhard sprak
over Heemschut en de school; de hier
A. van Erven Doren» over openlucht
musea en de heer W. Kromhout Dzn.,
over: Heemschut, standbeelden en
gedenk reekenen.
Tenslotte voerde het woord, mr. dr.
J. Veastoeg, voorzitter van de pro
vinciale adviescommissie van Noord"
Holland over „Adviescommissies".
Spr. stélde de noodzakelijkheid In
het Hch"da: de overheid zich ook
bemoeit me» het uiterlijk van een
gebouw en ntet- alleen er op Iet of
voldaan wordt aan de cone'.ruc'ie.He;
uiterlijk toch behoort aan bet pu
bliek. Zoo kwam na do overstioo*
ming van Noard"Ho!land een connnis»
sie tot e.and om e-1 ige leiding :e ge
ven bij den herbouw.
Deee commissie heeft sue. gehad
door het samenstelico van een 70-tal
ues-hetische ontwerpen, waarnaar over
het algemeen gebouwd werd. Er i»
:Juui6 door een permanente commis
sie suuiéKv. erkuig verkregen niet vela
gemeenten.
EEN PANIEK - Te Messina ia
Zondagavond na afloop van volks
feesten door onbekende oorzaak een
paniek ontstaan, waarin elf men
sdien don dood hebben gevonden en
velen gewond, zijn.
DEPUTATENVERCADERINC.
Tc Utrecht is Dinsdag een buitenge
wone deputateavergadecing der anti-rev.-
partij gehouden onder leiding van den
heer H. Colijn. In zijn ©ptuingsrede
bracht dc neer Colijn in herinnering de
afwezigheid van dr. A. Kuyper, lie 19
van <lc 20 géhouden deputaienvergsde-
ringea had geleid.
Wij zullen, zoide spr., voor zoovel
mcuschclijk oordeel gaat, den invloed
van dien machtigen g-.est op onze verga
deringen voortaan int.-sen. Ia dat feit
ligt op zichzelf diepe ontroering, en zoo
zal het woiden gevoeld door u allen, door
ai onze kii ^vcreeaigiugen, door heel het
Volk van anii-ievolutionnaircn huize. De
teleurstelling, die wij gevoelen, niet het
minst nu wij dr. Kuyper als leider van
onze deputaienvergadcring voortaan znl-
Ica missen, mag echter niet zoover gaaa,
dat wij er de dankbaarheid door vergeten
zouden. \\;j zijn dr. Kuyper innig dank
baar voor hetgeen bij ons volk en voor
zeker verreweg de meesten onzer ook
persoonlijk geweest is. .Maar wij aken
bovenal God met ootmoed voor hetgeen
lip ons in den persoon en het wtrk van
dr. Kuyper liceit willen schenden, en :n
ons haii rij;t de bede. dat Hij cï« ver
dere levensdagen van dea hor uar-
dea leider rijkelijk moge zegenen en
ons getiouw doen blijven aan de begin
selen, waaraan dr. Kuyper een ïnea-
schenleeftijd lang de getrouwe en be
zielde pleitbezorger u geweest.
Voorts bcsjirak dc heer Colijn in den
breedc den laiernaiionalcn toestand ea
de totstandkoming van dea Volkenbond*
Zoodra, aldus spr., de voorstellen van
den Uitvoerenden Raad komen, zal wel
blijken, dat aan dc aardrijkskundige lig
ging van Nedcrlaad'dc noodige aandacht
soia! indien Duitsch
land dan nog niet in den Bond mocht
zón opgenomen. Dan toch zouden wij d«
uiterste flank vormen van een Entente-
bond, eu zou Nederland militair-strate
gisch gesproken de plaats innemen, die
Belg ié voor 1914 innam. Ongetwijfeld
zal het dan ook verder blijken, da: dc bij
zondere omstandigheden, waarin Neder
land verkeert, n.l. het hebben van een
groot koloniaal bezit, in een steeds neer
in bcteckcnis toenemend deel van de we-
ïeld, aan dc aandacht van den P ad aiet
ontgaan.
Persoonlijk is spr. overtuigd, dat het
totaal van onze militaire uitgaven niet
zoo heel veel vermindering zr.l onder
gaan, zelfs niet, indien de Volkenbond
zich in dc gevvenschtc richting blij et te
zullen ontwikkelen. Is dit niet hm ge
val, wanneer b.v. landen als Du-.scnland
en Rusland niet spoedig als leden van
deu iiond toetreden, dan vreest spr., ilat
er van vermindering niets komt, -n is
z. i. de mogelijkheid van verhoogde ver
plichtingen geenszins uitgesloten. Veel
in deze beschouwingen is uiteraard spe
culatief, maar dit eene staat toch vast,
dai wij niet weteu, hoe de 2aker. zich iu
de eerstvolgende paar jaren zullen ont
wikkelen.
Na dan dc bezuinig ingsvraa;: te heb
ben besproken en de richting, die in ons
land gevolgd werd met de legerorgani-
satie van 19121913. met =n aan
gloeiende geoefende landstotmreserve,
zeide spr.: laat ons dat appa.aat nog
een paar jaren behouden, zooals het was,
toen wij tot demobilisatie ove-gingen.
Ia twee jaren tijds zullen wij och wel
eei-ige vingerwijzing hebben, we'ken
kant het opgaat. Persoonlijke iastea
brengt dit met mee, want de lenschen
zi;u naar iiuts. Kosten van L meekeais
evenmin. De bezuiniging ince: hierin
gevonden worden, dat de jaarlijksche
lichtingen van 1920 en 1921 niet voor
normalen oefentijd onder de wapenen
worden geroepen, maar over een belang-
1. korteie periode, van b.v. 2)4 maand,
me het doel, ze alleen zoover te oefe
nen, dat ze ingeval een nieuwe mo
bilisatie noodig bleek bii de depoLS
veider geoefend konden worden.
Dit stelsel zou een belangT.jke bespa
ring opleveren en „uze militaire positie
to land, ia het tijdperk van afwachting,
volstrekt onaangetast laten.
Hij weidde verder uit over 't ideaal van
Lenin en diens sociaiisatieplan, alsmede
over de velerlei moeilijke problemen, die
orn oplossing vragen en ging na de po
sitie, die z. i. de A.-R. partij te midden
van dit alles moet innemen. Wij willen,
zoo deed spr. opmerken, geen plotselin
ge algchecle omzetting van het maa<-
schappijleven, geen ruw ingrgpen in het
beslaande. Dat is tegen de Goddelijke
uidc in Slaat en Maatschappij. Wjj wil
len voortarbeiden aan de opruiming vah
misstanden en als het noodig is iu snel
ler tempo voortarbeiden, maar wij willen
blijven in de historische lijn. Dat is een
van die onveranderlijke beginselen,
waarvan wij nimmer moeten afwijken.
Na den toestand in de anti-revolution-
naire prviproken en de vraag ge
steld ie i" Heeft men ons partij-
leven kracht bout door het voortdu
rend vooropstellen van stoffelijke belan
gen, spoorde spr. aan om werkzaam ie
zijn in de richting van zelfherzicuiug. In
de volle aanvaarding van het Evangelie,
aldus zijn slotwoord, ligt het genees
middel tegen alle euvelen van alle lij
den. En wie zich aan den eisch van dat
Evangelie onvoorwaardelijk onderwerpt,
die behoeft niet te boven voor de ongunst
der tijden.
LAWN i EN NIS.
SUZANNA LENGLEN. Madiie.
Suzawia Lengten, de beroemde
Fr arische tennisspeelster, zal niet in
de wedstrijden 0111 het Fransche kam-
pioenschap uitkomen.
Ze is lichtelijk ongesteld en zai
een paar maanden rust nemen.
Zij zai u'tieen de wedstrijden om
liet wereldkampioenschap en die te
Wimbleton meemaken, de laatste om
haar kampioenstitel te verdedigen.
