Ons Zondagsblad.
OM ONS HEEN
S7e Jaargang Wo0 11322
Verschijnt degelijks, beheiv© op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 1 MEI IS20
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 8 maaiiden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f 3.26. Franco per post door Nederland l 3.b0. Afzonderlijke nummers 10.15- Gelllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.67*j franco per post 10.65.
urens Coster, Directour-Hooidredactcar J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3CS2
Uitga
5 dor N. V. Loi
ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.50; iedere regel meer 30 Cts. Reclames GO Cts. per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tienstuivers-advertentién van Vraag en Aanbod van 1—regels 50 Cts.
per plaatsing, elke regel meer lSl/a Cts. a contant; buiten hei Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie Grocto Houtstraat 93. Tolefoonr.rs. der Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
Het Qeïll. Zondagsblad ls niet
op ttjd gearriveerd, wij kunnen
het dus eerst Maandag bij onze
abonné's laten bezorgen.
Ageuua
Heden
ZATE i; DAG 1 MEI.
Stadsschouwburg Wilsonsplein: Het
Rottefdamsch 'I ooneelgezclschap
„Rosniersliolm".
Gebouw „Het Blauw© Kruis", Wel
dadigheidsuitvoering voor viool-leer
lingen van Joh, Stoen man, 8—9(r nux.
Soc. „Vereeniging", bovenzaal, Dans
club J. B. Bonigers Bal-awond, 8 uur*
Bioscoopvoorstellingen.
ZONDAG, a MEI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein
„Het Sobouwiooneel" „De weg naar de
hel", 8 uur.
Schouwburg Jansweg Ensemble Sol
ier cn Hes-se „Rooie Sien", 8 uur.
Soc. „Vereeniging", Concertzaal
Kon. Liédertafel „Zang en Vriend
schap", Volksconcert, 8 uur.
Melkinrichting v.h. Van Bruggen,
Den Iloul Strijkconcert.
Café-Restaurant „Lio-n d'Or", Kruis
weg 36 Concer, 8n uur.
Schouwburg De Kroon Gr, Markt
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m. ai.
Cinema Palace, Groo'.e Houtstraat
Bioscoopvoorstelling van 2 uut n.m. aL
MAANDAG, 3 MEI,
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Comédie Fran^aise: „La Rafale", 8
uur.
Scdiouwiburg, Jansweg' Ensemble Sol-
ser en Hesse „Rooie Sien", 8 uur.
Opening Drin'khal Wilhelminabron
7.30io uur van. en 35 uur n.m.
Schouwburg De Kroon Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Ginema Palace, Groote* Houtstraat
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Panid 7 rood Alg. Herijk voor maten
eü gewichten, voor Houtmarkt, Dijk-
straat, Oost-vest, Glasblazerstraat,
Scheepma'kers-dijk, Hanmenjansweg en
Papentorcnvest van g12 uur en voor
Koclsieeg, Kerkhofslraat, Leliestraat,
Amsterdamstraat, Arnsterdamsche
Vaart, Tcding van Berkhoutstraat, Da
Ccstastraat, Adriaan Loosjesstraat, Oos-
terstrftat en Potgieterstraat van 1—4 uur.
No. 2742
Opmerkingen over Bouwkunst
los van liti uaiiiiie Waarom pi;
küukeii lieen arcbitactsn moe
laser prijken te verwaeiiea.
Wie met de tram door het Haar-
lemiiierhoutpark naar Heemstede
gaai, kan," wanneer het 110» dag is,
niet laten, een bijzonder eigenaardig
huis te zien op de Zonnekade, aan
den Spaarnekaiu, 't Heeft maar één
verdieping en een plat dak, de ver
dieping is omgeven door twee ate ik
ze zoo noemen mag, gesloten baloons.
Het zijn juist deze uitbouwsels, die
zoo'n eigenaardig, vreemd' uiterlijk
geven aan dit landhuisje, dat voor
rekening van dokter Valken gebouwd
wor ll door den bouwmeester Van
Loghem.
Ais ik zei, dat he;, publiek dit bouw
werk prijst of zelfs maar waardeert,
zou ik jokken, integendeel, wanneer
criiiek in ataai was de fundeering te
laten schudden, stond er geen steen
meer op den andere. Evenwel moeten
wij me; de beoordeeling van kun;;
werken (en daar behoort toch een
woning toe) voorzichtig wezen. In de
muziek, Je schilderkunst., de bouw
kunst, gaan de kunstenaars vooraan
cn v-olgen de leeken, de een alleen
wal vlugger dan de ander, ma-ar altijd
wat pruttelend en men tegenzin. Hun
oog en oor aan nieuwe vormen, ge
wennen kost moeite en d© mensch
is op zijn gemak gesteld. En tooh
waren er geen baanbrekers, dan
kwam er nooit iets nieuws en zou
ten slotte alles in duffe verveling on
dergaan. Daar nu de kunst, het soms
zoo dorre leven versiert en verhei
dert. ia liet een groote ramp wanneer
eenlcmghekl en'zielloosheid de be
lang? telling dooden.
Maar dan moei de leek zich ook
een weinig moeite geven, om den ge
daehiengang van oen kunstenaar te
.volgen en te begrijpen. Derhalve
bracht ik lezer dagen een bezoek bij
den heer Van Loghem, om hem ie
verzoeken, mij eenige inlichting te
willen geven.
11 ij voldeed daaraan met de gr,
et© vriendelijkheid en sprak over de
opleiding op de academie te" Del
die uit den aard van de zaak vastzit
aan allerlei traditie en op haar beur;
die weer meageei't aan haar leerlin
gen. Verkieslijker, uit een oogpunt
van practijik, vond de heer van
Loghem de opleiding in den
geesi van de Parijsche arehi-
lecienhurerux, al is ook niet te
ontkennen, dat daarbij de theoreti
eche ondergrond veel geringer is dan
die vali Delft. Een combinatie van
iheorie en practijk zou waarschijnlijk
het ideaal wezen, maar dat moeilijk
te bereiken is.
Iedere architect ruoet zich, wanneer
hij m de praouijk komt, losmaken
van de traditie. Sommigen zijn-daar
toe onmiddellijk in staat, ik niel, bij
mij is he-„ zeer langzaam gegaan. Dit
liu-s waar ik in woon bijvoorbeeld,de
Steenhaag, werd in hel begin zeer
veroordeeld, hoewel toch .nog geheel
verwant aan 17de en JScle eeuweche
vormen. Nu zijn de menschen
aan den vorm gewend, ook de bouw
trant, van huizen, die ai weer wat
verder zijn, Honk en Eigen Haard,
heeft genade gevonden; de verbazing
is nu weer groot over het huisje
dokter Valken.
Waarom ik het zoo gebouwd heb 1
Omdat er boven meer ruimte noodig
is dan beneden. Een tweede ver
dieping er op zetten ging niet in
verband met het omringende land
schap; de horizontale lijn zou dan
verloren zijn gegaan. Om economi
sch© redenen maak ik tegenwoordig
platte daken: de grond is duur en
een puntdak neemt veel ruimte weg.
Nu hel er zoo alléén staat, maakt
het huisje een vreemden indruk,
maar zooira er een tweede staat op
den tfurenovarcesteldcn hoek wordt
aas daken? Os woonkamer
Het flrondbezwaar Qaen
dait voel boter bovendien bouw ik
ook T u i n w ij k, dat er dicbubij
wordl geslicht, met een plat dak, ook
Rozen h ag h e, ook dc huizen
aan den Zijl weg.
We zuilen er dus aan moeten wen
nen, Of ik ook niet vind, dat. een
bouwmeester ©en beetje tiranniek is':
ja zeker, hij ig min of meer een ti
ran.
liij ©en eersbe conferentie met oen
principaal moeten gewoonlijk wel
een paar opvattingen omver geloopeu
worden. Niet, dat ik het onaange
naam vind, wanneer een principaal
veel te vragen heeft; integendeel, hoe
meer hoe liever, want van iemand
die niets wenscht, gaat dan toch ook
niets uit; juist voor zulke menschen
is ,'t moeilijk om'te bouwen. Het dienst
bodenvraagstuk dient ook eindelijk
arcliilectonisch t© worden opgelost. Is
hot, bepaald noodig, dat ulie3 door een
gang moet worden gebracht en ge
baald? Waarom niet een woonkamer-
keuken, vooraten van de nieuwst©
electrische apparaten? Op do eene of
andere manier zal men tol vereenvou
diging moeten komen. Maai-zoo
iets moet ook weer niet uitgebuit
worden, zooals men in Den Haag
schijnt to willen doen; om de ontzag
lijke sommen, die de bouwvoorechot-
len heloopen, denken ze daar over
een woonkamer-keuken cii drie slaap
kamertjes. Voldoend© is dit absoluut
«liet. ledereen wil de beeiieu wei eens
onbelemmerd uitstrekken, ook do ar
beiiders hebben behoefte aan een yer-
trék, waar ze rustig kunnen praten
of werken.
De architect moei steun vinden bij
liet publiek, want niemand kan zich
op don duur, Lederen dag, tot inspi
rafcie opdraaien; toch moet hij het
publiek ook weer voorgaan. Wat be
lieft den eigenbouw. Ik ontken mat,
dat hij zijn verdienste heeft gehad;
door allerlei wat de architect te zwaar
bouwde, lichter en dus goedkooper
:e maken. Het ongeluk was, dab hij
daar hij goedkooper bouwde, ook
meende dat hij het beter deed. Thans
is aan een eigenhouwer te Amsterdam
on. die redenen van goedkoopheid de
Richting van een groot aantal wo
ningen opgedragen, maar onder be
ding, dat de plannen door een zeer
bekwaam architect gemaakt worden.
Do moderne tijd brengt speciaal
moderne plattegronden voor de ge
bouwen. Deze moderne plattegronden
eischen moderne geveloplossingen,
anders ontstaat een conflict.
Dat is vooral goed te zien aan het
gebouw van de Kroon op de Groote
.vlarkt, waai' zonder succes getracht
.a, den ouden gevelvorm met het doel
van 't gebouw te vereenzelvigen. We
uenten immers niet vergelen, dab
iedere tijd een eigen vorm vraagt
,:-n Oceaan boot kan bijvoorbeeld veel
mooier wezen, dan vele huizen van 't
©gemwoordig type. En vliegtuig en
auto hebben wel degelijk hun eigen
schoonheid, waarmee rekening ge
houden moet worden. Toen groote
heer en in 'n staatsiekaros reden, had
sen hoog© staatsiedeiur in eon huis wel
z.n, maar zet daar nu eens een a.uto
voor en heb staat bespottelijk. Waar
schijnlijk kent u d© moderne huizen
te Bergen wel: ze zijn wat bandeloos,
maar &r zitten mooie dingen voor de
toekomst in.
Op een vergadering van architecten
heeft Berlage onlangs gezegd: „we
moeten eigenlijk geen architecten
meer hebben!'' en die opmerking is
toegejuicht. Gewone vaklieden moe
ten we weer worden.
Het onaangename van bét bouwen
met. rijks- en gemeen'.e-steun is, dat
het zoo schrikkelijk lang duurt. Ver
beeld u, Ik moe,(, plannen uitvoeren,
die al drie jaar geleden gemaakt
werden en dus niet meer beaniwooi"
den aan mijn eigen eischen. Of denkt
u, da; een musicus of een schrijver
een compositie of een boek die hij
drie jaar geleden ontiworpen heeft, on
veranderd ui zou geven? Natuurlijk
niet.
Een tweede, zeer groote moeilijk"
iheid zijn de hooge prijzen van den
grond. Op een bouwsom van f 23.000
kom; dikwijls een grondprijs van
f 11.000. Dat is toch veel te veel.
Daarover heb ik zeer radicale begrip
pen: de grond behoort aan de ge
meenschap en diende door de ge
meente onteigend ;e worden zonder
vergoeding van de eigenaars, maar
hiermee gaat natuurlijk gepaard ook
de verdere opheffing van het privaat
bezit
U vraagt of er uitzicht ie op daling
van de bouwmaterialen. In het geheel
nie;, integendeel, alles word", nog
duurder. Ik heb hier een schrijven
van een van de grootste Zaandomsche
houthandelaars, da; weer een" pnjs-
verhooging heeft plaats gehad. An
dere artikelen worden nog wpl aan
geboden, maar de leveranciers zijn
blij als je ze niet neem;. Da; zegt ge
noeg. We zoeken naar een mate
riaal, dat hie: zoo ontzaglijk veel
.o.cfi vraag: als baksteen. Klei is er
genoeg, maar de steenbakkerij heeft-
zooveel kolen noodig. Of houtbouw
den steenbouw kan vervangen? Neen,
die- is daarvoor onvoldoende. En op
verlaging var. de vrachten is evenmin
kans. De hooge winsten van de
Scheepvaartmaatschappijen zijn nor
maal geworden ja u vindt ze ah"
normaal, maar de helangbebhen-
zijn er aan gewend geraakt en willen
zich me; minder niet tevreden stellen.
Alles ;e zamen is dus naar mijn over
tuiging vermindering van bouwkos
ten vooreerst. nie; te wachten."
Ik nam afscheid, met dank voor de
voorlichting. Het was helder weer.
Links 6taic lie; nieuwe landhuis zijn
eigenaardig silhouet omhoog en naar
,hiuis wandelend keek ik er de Steen
haag, Honk err Eigen Haard nog
eens op aan en vroeg mij af, of bin
nen een paai- jaar ons oog zich ook
weer gewend zal hebben aan den
nieuwen vorm. Wij leeken 6taan heel
wat. nuchterder ;egenover een bouw
werk dan de bouwmeester zelf. Wat
dunkt u van deze twee stellingen,
die de heer Van Loghem opwierp
„iemand behoor,;, tot architect te kie
zen den man, die het innerlijk met
hem èens.is!" en: „wie van woning
verwissel: moest bijna nieis van zijn
inboedel in zijn nieuwe huis meene
men!"
„Ken huls-is ook een levendiete!"
zei d© bouwmeester tot slot.
Wij leeken reiken met crnze meé-
niing over een liuie zoo hoog niet.
3. C. P.
Stadsnieuws
EINDEXAMENS BURGERAVOND
SCHOOL.
Bevorderd van de le naar de 2e
klasse:
P. J. Bestenbreur, prijs; S. G. A.
Diependaal, C. J. Doilé, W.J. v. lieer
den, G. Hekkert, J, H. Hansen, F. A.
Joosten, W. S. A. Kraak, J. C. Nieu-
wenhuyzen, voorwaardelijk; W. M. A.
Planting; W. J. F. Rosenhart, J. H.
Staphorst., A. C. Tales, A. Vcrniik.
1 B. M. Akkerman, G. Appel
boom, G. J. Bastiaan, voorw.; A. v.
d. Bergh, G. W. Blokker, P. N. A.
Braun, J. Broekman, voorw,; C. J.
de Bruyn, prijs; N. J. van Delft, H. G.
Docs, D. J. Fabel, prij6; W.J. Fijlotra,
L. Griek, J. de Haan, F,Haak, voorw..
J; Harwij11 en, Th. D. Hetem, vöorw,;
A. Blom, prij6; W. v. d. Heuvel,
voorw.K. Hoogendoorn, II. F. K.
Hulsteyn, T. W. Klinkenberg, voorw.:
R. Kneynsberg, J. W. Kordclaar, C.
G. Linthout, voorw.; D. C2i. Moor-
hoff, voonv.; J. de Nobel, W. Prinsen
voorw.; J. A. Reamné, J. Rietman,
1 D.,T. C. Sparrebooin. J.S. Stanne
voorw., M. J. Tkn.mers, D, H. v. Tor-
geren, A. Veerman, voorw.; B. Ver
ineer; L. J. Verputten, J, M. Vester,
J. F. Wesselius, prijs; M. Worlee,
voorw.A. v. Zon, A. Zijletra.
Van de 2e naar de 3e klasse.
G. M. v. d. Aakster, prije; A.v. Beem;
R. J. Br©voord, J. de Gr&aff, H. Heu-
gens, D. Laüuc, voorw.; G. Palder"
vaar;., voorw.; A. Rietvink, H. Sival,
J. Surendohk, prijs; C. Sijpesteyn,
I. W. G. Vink, C. P. Way, J. P. v.
Wel, voorw., W. H. M. Rupert, voorw.
2 B. W. H. Aarts, J. Borende, L.
H. Bastings, M. Blom, J. v. d. Burg,
A. Drenth, prijs; A. v. Egmond, prijs;
R. F. Eleveld; M. Gerritsen; A. B.
Govers, J. J. Hartman, A. v. d. Heu
vel, H. v. d. Laan, J. Lind, A. v. d.
linden, S. v. d. Meulen.
2 C. W. J. C. Moon en, J, Poetma,
M. Raaphorst, voorw.; R. E. Schoe-
maker, H. F. Sonnemans, J. B. Steen-
kist, voorw.; Th. A. Suurendonk; J. M.
Verschuren, G. A. Visser, J. Vlaser.
C. H. Voetelink, W. C. Voogee, J. M
Vorderhake, H. A. G. Water.
Van de derde naar de 4e klasse:
J. J. Bloem, J. A. Busé, F. W. C. P.
Cruyff, P- v. d. Heuvel, P. Jansen, W.
,T. Jansen, prijs; P. Klop, C. G. v. Ma
ren, S. Meijer (voorw.); G. A. de Rid
der, voorw.; J. H. v, Vastenhoven,
J. H. de Vilder, B. II. Wenipe.
3 B. J. J. v. Beem, M. J. Boeree,
prijs; J. J. 11. Buytink, voorw., L. M.
Cassée, G. Coster, A. Fibbe, prijs; P.
H. J. Heuvel, S. J. H. Israel; J. Jan
sen; G. Koome, P. Koopman, J. J. v.
Koperen, voorw,; W. P. Kuiper.
I C. P. Louter, W.H. Mansheym,
Peters, J. II. Piet, prijs; J. v. Poel
geest}!. P. Ramakers, C, W. d© Reus,
prijs; N. Ronde; S. A. F. Rijbroek; J.
R. Schoemakcr, C. Smelter; J. A. A.
Sini M. W. Willand, J. de Vries, L.
M. Wuhl, D. de Zaaijer, J. v. Zon, J.
T. v. Zijp.
Einddiploma B. A. S. werd uitge
reikt aan:
E. J. A. Andeieon; P. den Besten,
G. J. Byiders, W. Th. Hire, C. Kriele,
Cb. PhJippo 11. Rustige, G. Snoeks,
B. II. Visser, T. de Vries, C. Wahher,
4 B. W. v. Alphen, N. J. Beem-
sterboer, prijs; G. Beenbaklier, P. de
Bruyn, J. N. A. Busé, C. G. Co e li
man, W. Felix, P. K. Fiegen, J. de
Herder, II, Kaan, 3. A. v. d. Kamp,
prijs.
4 C. B. Konings, P. Kraiver,
prijs; W. J. Lingeman, N. J. de Mun-
nik, Th. v. Oecli, J H. Scheen, W. L.
C. Smit, II. A. Veldheer, J. E. Von-
kenberg, J. A. de Vries, J. H. Wern"
sen, J. J. Wesselnis, prijs; C. A.
Zwart.
Vakleerlingen: Th. J. v. d. Weydcn.
Vervolgcursussen.
Bevorderd van klasse 1 naar II:
Vei-volgcursus W erktuigktih de I:
H. Eek, Th. M. Hillefcrand, L. P. Hui-
zinga, J. P. Jurrius, J. Meijer, F. A.
de Nijs, W. Péechar, II. J. Roolfsema,
P. v. d.Schaar, S. J. Teunisse, P. Ver-
zijlberge 'Ilh. A. Wilemse, P.G. .Akker
man.
Vervolgcursus El. Techniek 1: J.
Braakcnbui'g, W. Kerlöhoff, J. Son-
dorp, G. J. Ti'omp,
Vervolgcursus Brugbouwkunde I.
P. Heyinel, J. v. Holten, B. J. Meer
man, P. G. M. Ofctolini, A. Swaaif, J.
G. Tromp,
Vakleerlingen: H.Bekooy, D. A. v.d.
Plas.
Diploma's vervolgcursus uitgereikt
aan:
Vervolgcursus Werktuigkunde: W.
v. d. Ham, B. M. v. Huizen, W. C.
Hulshoff, J. v. Leeuwen, J. C. Mes, C.
Pet, J. Schreur, T. J. Strijbosch, J. A.
Wuhbe.
Vervolgcursus El ectroiechnic-kP.
H. v. d. Eem, C. Scliouien.
Vervolgcursus Brugbouwkunde:
J. Poldennan; C'. H. WiUemse.
TRAMPERSONEEL. Vrijdag
avond had in Sb Bavo 'een gecombi
neerde vergadering p'iaate van St.
Raphael en den Prob Chr. Bond
van Spoor- en Trampersoneel onder
leiding van den heer Wijkhuizen
voorzitter van de afd. Haarlem van
den P. C. B. Deze zette in het kort
heit d'oel van de vergadering uiteen;
de wonschen van d© leden der beide
organisaties te teeren kennen be
treffende de punten, die op de eerst
volgende d'riemaandelijksche confe
rentie mei de directie ter sprake zou
den kunnen komen
De P. C. B. aldus spr., heeft, dc
volgende wenschen: het salaris ge
lijk aan dat der gemeentewerklieden
©en diensttijd van niet langer1 dan 8
uur per dag, een betere regeling
van verlofdagen, men late eiken con
ducteur niet meer dan 2 wagens be
dienen (dit geldt vooral voor Zon- en
feestdagen op de lijn Haarlem
Zandvoort), beding van vrij vervoer
van het personeel per spoor.
Velschillende desiderata werden te
berde gebracht. Besloten werd te vra
gen om '14 dagen vcrilof, 1 maal 7 te
gelijk (mat een week loon als reis
penning) en dan nog 7 dagan niet
achter elkaar. Verder om te vragen1
om vrij vervoer per spoor.
Er ontstond verder een vrij venvar-
de discussie, die door den heer Van
Oost, vertegenwoordiger van bet
hoofdbestuur van den P. C. B., uit
Deu Haag, weer in rechte banen,
werd geleid. Deze spr. oordeelde het
noodig dat. in de allereerste plaats
gewerkt wordt voor een betere 6ala-
risregel'ing op de 1 basis van de Ico
nen van liet. gemeontepersoneel van
Haarlem (eon grondtoon van f 31.05).
De vergadering betuigde hiermede
ham- instemming. Voorts hechtte «j
haar goedkeuring aan een kindertoe
slag (van f 1 per kind) als bij het
Rijk, te beginnen bij het eerele kind
eai aan een premievrij pensioen.
Deze punten zullen bij de directie
ter sprake worden gebracht.
NEDER],ANDSCHE HANDELS- EN
LANDBOUWBANK. In de Jaar
lijksche vergadering van aandeelhou
ders werden het Jaarverslag en de
balans goedgokeurd en het, dividend
vastgesteld op vijf procent. In de be
staande vacaturen van commissaris
sen werden gekozen de hoeren B. M.
Bariagen te Nieuwolda en J, Boven
te Middeburen. Medegedeeld werd
aan d© vergadering dat, onder goed
keuring van den Raad van Toezicht,
door de Directie was aangekocht hot
DerceeJ Gedemnta Oude Gracht No.
29. het welk tot kantoorgebouw 7.1I
worden ingericht.
Muziek
E. S. M.'a FANFARECORPS. Uit
voering in liet Brongebouw.
De f an f ar 0 voreen i g i ng der tr&mlxy
ambten houdt er den gang in. Pas
twee maanden geleden gaf zij een
concert en woei' had de directeur Rei-
nier van 't Iloff een nieuw program
ma klaar. En dat ©r gedurende die
acht weken knap gewerkt te, was aan
alles te merken, de sonoriteit van hot
corps heeft reeds vesl aan evenredig
heid gewonnen en, moest het een
paar bugels meer hebben van het. ge
halte van dezen van den eersten les
senaar, de tram fanfare zou een ge
duchte concurrent op de wedstrijden
worden. Doch ook nu reeds gaat zij
met veel kans naar hel concours van
Zuid - S ch arwou dc, wij kunnen ten
minste met. veel lof spreken over de
vertolking van 't stuk dat zij daar als
vrij nummer zal spelen. De ouver
ture Bailli (le la Bassée, van G Guil-
lement, die de lieer Van 't Hoff daar
voor uitkoos, is een alleszins belang
rijk muziekwerk, stukken van dit ge
halte komen helaas te weinig op liet
repertoire der blaaskapellen voor.
Dl©. keus alleen te reeds e©n geluk
wensen waard. Wat de execuLe be
treft, hoe veeJe'ischend dan ook, zij
stond op hoog peil. Nóg een beetje
meer pit bij iieo inzetten van het Al
legro, nog wat afronding van den
klank en over 't aigemeem nog wat
meer souplesse, en het vrije nummer
staat flink op zijn poolen. Wat heb
ben de bugels in deze ouverture mooi
gezongen! Knap was ook hunne varia
tie in liet finale.
Verder werd gespeeld „Paimes et
Lauriens" van Lauglote, 'de uitge
breide wak van Govaert „CoqueJicots
et Bluets", met zijne aardige inlei
ding en een paar raarschen.
D© heer II. Jonge waard, lid der
vereeniging, is een zeer 'veiuaenste-
lijk saxophonist. Begeleid dooi- mevr,
v. d. Bui-gt-Stoetzer, speelde hij een
arrangement van R. v. 't Hoff op
Verdi's „Rigolotto".
Het dubbel mannenlcwartat Inter
Nas" zong met veel. bijval, onder lei
ding van den heer Nico lloogerwerf,
eenige nummertjes. Het ensemble
mist© een zijner gewone tenoren, en
dat was van merkbaren invloed op de
uitvoering, die niet net evenwicht van
klank had, du*, wij meestal van „In
ter No»hooren. Soms was ook de
toonhoogte twijfelachtig, steeds met
eene neiging tot zakken, de mei. halve
slem gezongen" gedeelten smolten
goed ineen en waren zuiver van toon-
peil. Aan de Duitscüe uitspraaü heelt
„Inteu- Nots'1 nog hard te werken, al
maken uilen n'.e; de grove loutei; van
enkelen. De leuke „Pepita" was na^
luuriijk ecn daverend succes, maar
werd ook gcea gezongen.
Over hel hoogst geestig repertoire
van den humorist heb ik gelukkig
geen oordeel te vellen, evenmin als
over de flauw© geestigheid waarmede
„Inter Nos om succes kwam bede
len.
JOS. DE KLERK.
DE VOLKSUNIVERSITEIT.
Onder leiding van den voorziiter, den
heer A. H. Gerhard, had Vrijdagaivoud
een ledenvergadering; plaats, waarin hei
jaarverslag van den secretaris, den heer
A. S. Bartsira, werd vastgesteld. In dit
verslag wordt opgemerkt, dai de scep
tici, die twijfelden aan de levensvatbaar
heid in Haarlem van de Volksuniversi
teit, zich hebben vergis. Niet, da- de
Haarl. Volksuniversiteit er reeds hei
eerste jaar voldoende in is gekomen bij
de bevolking en nog veel «rriuder, dat zij
reeds nu de methodes zou hebben ge
vonden otu voor haar cursisten het groot
ste nul te beieiken. Maar reeds en dui
delijkste is gebleken, dat een belangrijk
aantal mannen en vrouwen van allerlei
levenscondilie en ontwikkeling hunke
rend werd gemaakt, 't Ledental bedraagt
thans 534 leden, waaronder 12 vereeni-
gingen en instellingen en 11 begunsti
gers. De Financteele Commissie onder
vond, groote moeilijkheden bij haar ar
beid. Waarschijnlijk hielden tal van ge-
fortuneeulen, wegens de tijdsomstan
digheden dc beurs gesloten voor dit werk
van voorui:gang en evolutionnaire ont
wikkeling. Door de propaganda onder
de cursisten waren 170 nieuwe leden ge
wonnen. Nog in hoofdzaak zijn de be
langhebbenden lid, een systematische le
denwerving onder de belangstellende in
gezetenen en vereenigingen moet nog
warden begonnen.
Het algemeen bestuur bestaat thans
uit 33 leden. Ten ópzidhte van de keuze
van docenten cn vergaderzalen werden
groote moeilijkheden ondervonden. Pas
op 15 October konden de eerste lessen
worden geopend. Gehouden zijn 13 cur
sussen 1A en B voor eerstbeginnen-
den en meer ontwikkelden en 2 B vo^r
meer-ontwikkelden allecD. Aan de cur
sussen namen deel 120s deelnemers, o.w.
651 vrouwen, d. 1. 53.S pCt. en 160 uit
de buitengemeenten. 18 deelnemers van
de V.U. naimen deel aan den cursus van de
Maatscn. vsn Nijverheid, maar bet wordt
de vraag geacht, of de V. U. een vol
gend aar nog wel op dezen grondslag
met een andere organisatie kan samen
werken. Er was ecu bevredigend deelne
men vaa alle bevolkingsklassen. Het aan
tal werklieden-deelnemers 211 (o.w. ióc
leden van vaaverccmgingen) of 17.4 pC;,
van het toiaal, is nog niet voldoende.
Van de audere bevolkingsgroepen waren
onder de deelnemers 34 personen in
dienstbetrekking belast met controle
{2.8 pCi.}, lagere beambten 275 (22.8
pCt.), 1:2 handels- en kantoorbedienden
Jo.a dC rss nerincrrloendeji t
pCt.), 119 onderwijzers (9.9 pCt.), 74
ui: vrije fcciocpen fó.i jiCt.), onderne
mers 22 (i.8 hoogerc beambten só
(4.9 pC l-'iliagen 33 (=-S pCt.), zon
der beriep ro8 fC't.), zonder gegevens
39 (3.2 pC„).
Uit boveusta?i.de cijfers blijk:, dat d©
vree::, da-, ie V. L. voornamelijk zou
worden bezocht door hen die haar he:
minst bf-lioevcri, gtneei ongegrond is.
51.9 pL:. der deelnemers volgde allen
L.O., 17 pCts Mulo, 22.9 pC:. M.O., 3.4
pCt. H.O. Van 4-8 pCt. had men gcea
gegevens.
Het verloop der leerlingen gedurende
de cursussen bedroeg van 47.7 pCt. 101
90.1 pCt. Ziekte en audere omstandig
heden bleken bij ecn gehouden enquête
de oorzaken van het verloop van een der
6ierkst in deelnemers verminderde cur
sussen te zijn.
Door cén gezin werden zelfs 6, 8 en 11
kaarten genomen.
Herinnerd wordt aan dc pogingen om
een Openbare Leeszaal gesticht te "krij
gen. De hoop wordt uitgesproken, dat
dit plan dit vercenigingsjaar verwezen
lijk: zal worden.
Tenslotte word: geconstateerd, da; do
H. V, U. diep zal moetCD wortelen in do
voortdurende belangstelling der Haarlem
sche burgerij, of zij zal niet zijn.
Goedgekeurd werd het financieel vc.-
slag van den penningmeester.
Mr. P. Fiihii Sncthlage. De
uitgaven bedroggen f 2804,64/--. liet 112.-
deelig saldo van f 274.69 wordt gedekt
door-het Gemeente-subsidie. Eveneens
v.erd de begrooting voor 1920 goedge
keurd, ten bedrage van 10.516.66)9 in
uigaaf. Het nadeelig sldo van 2000 bad
het bestuur denken te kunnen dekken
door Rijks- en Provinciaal subsidie^
Voor dit laatste is nog ecn algcmcene
regeling in onderzoek, op faet eerste zal
men wellicht dit jaar niet meer kunnen
rekenen, althans n-.et voor he; gchcele
jaar.
Vastgesteld werd een huishoudelijk
reglement.
Herkozen werden bij acclamatie ah le
den vac he; algemeen bestuur Mej. Par
rot en dc het-ren A. II. Gerhard, voor
zitter, A. S. Bartstra, secretaris, Dr. Jj
K. Schepers en Dr. J. J. Haak. De heer
Gerhard werd voor 4 jaar tot voorzit
ter benoeand.
Medegedeeld werd, dat dit jaar drie
algemeene voordrachten voor dc leden
eullen gehouden worden.
R.-K. METAALBEWERKERS.
De afd. Haarlem yan den Ned.
R. K .Metaa 11)ewetkersiiond liield
Vrijdagavond in een der bovenzalen
van het. gebouw St. Bavo '©en propa-
gauda-vergadermg, d'ie toegankeujlc
was voor alle R. K. Metaalbewerkers
en hun dames. De zaal was goh col
bezet.
De voorziiter, de lieer J. B. Dijlc-
maïiB, opende de bijeenkomst., die o.a.
ook bijgewoondwcrd door den gees
telijk adviseur, tien WeiEerw. heer
Kapelaan Brinkman, met een rede.
waarin hij schetste, wat de R.K. or)
nisatie reeds tot stand heeft weten
te brengen, wal verhooging van
loon en verkorting van arbeidsdag hi
treft.
Hierna verleende hij liet woord oail
den Bondsvoorzitter den heer E.
Schaaper, die he; van het bestuur' Ier
Haarlcmsche afdeeling een gelukkig©
gedachte vond, om deze buitengewone
vergadering uit le schrijven, want
het is voor de Katholieke organisatie
wel eens noodig. om propaganda tö
maliën. Hij herinnerde aan den
grooten economische» strijd, die op
het oogenblik met zoo groote kracht
gevoerd wordt, niet alleen door ar
beiders van fabrieken en werkplaat
sen, maar ook door de intellectueel on
zooals ambtenaren, enz., om den ach
terstand, die door den oorlogstoe
stand in de huisgezinnen is ontstaan,
weer in te halen ©11 een betere stof
felijke welvaart te verkrijgen. Deze
strijd zal, zei spreker, door de orga
nisaties van de verschillende richtin
gen geivoerd worden, hoofdzakelijk
iusscheu die van de bij hert N. V. V.,
aangesloten organisaties en de R. I.'„
Ook zal die strijd scherp, maar zui
ver gestreden worden, want eindetijk,
zei spreker, hebben de leiders vuil
de moderne vakbeweging openlijk >r-
kertd, (lat "de bij het N. V. V. aange
sloten organisaties sociaal -d emoe r.v-
tiseh zijn. „Trouwens, elk denkord
vakman heeft (laar nooit aan getwij
feld," zei spr! Hij oefende scherpe
criiiek op te houding van den Alg.
Ned. Metaalbewerkersbond en wekte
de ongeorganiseerde -aanwezigen op,
om van de R.K. organisatie lid te
worden, die eiken dag groeit Dit
acht spreker ook noodig, want de
leiders van de soci aal-dein ocratiscLe
en syndicalistische organisaties zog
gen volgens hem. aan hot volk de
waarhèid niet. „Wij Katholieken."
zei spreker, „zullen evenwel wanneer
Troelstra of oen ander weer een to-
ging mocht wagen, om het Neder-
landsche volk in een bloedigen bur
geroorlog te drijven, als één man op
staan, om die poging te verijdelen.
Wij willen geen revolutie maar evo
lutie!"
De heer Schaaper hoorde aan het
einde van zijn rede luide bewijzen
van instemming.
Het dubhel-mannenkwartel De
Damiaten" (tenminste de helft er
van, want er waren een paar zan
gers ongesteld geworden) verleende
op dezen avond zijn medewerking
met het. zingen van eenige r
VEREENICINC „N E D EHL AN D8CH
FABRIKAAT".
De Haarlemsche afdecling der vereeni
ging „Nedeilandsch Fabrikaat" had
Vrijdagavond in haar midden den heer
J.A. E. VorifBdjt. uil Zaandam, dia A--'