87 a Jaargang Ha. 11339
Verschijnt dageïlfTts, befiafere op Zon- en Feestdagen.
Zaterdag 22 ME! 1920
ABONNEMENTEN per 3 maanden Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agentgeveetigd
ia (kooi der gemeente) l 3.26. Franco per poet door Nederland f 3.t>ü. Afzonderlijke nummers 10.16. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken fu.676; franco per post f0.65.
Uitgave der N. V. Laurens Coster, Directesr-Hoofclredaoteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.60; iedere regel meer 80 Cts. Reclames 60 Cts. per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Tienstuivers-adveitenuen van Vraag en Aanbod van 1—6 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer li7, Cts. a contant botten het Arrondissement dubbele prijs.
Dlreotio en Administratis Groots Houtstraat 93. Taleioonnrs. der RedaoUo 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
WEGENS DE PINKSTERDAGEN
VERSCHIJNT HET EERSTVOL
GEND NUMMER DINSDAG 25 MEI
1920.
0016 58'" uitkeerinu
groot t 3a.
(vijf en dertig gulden) geschiedde
heden aan den Heer J. JANSEN,
wonende Anihoniesteeg 17, wegens
het hem overkomen ongeval 'op
11 Mei 1920.
Agens
Heden.
ZATERDAG 22 MEI.
Schouwburg Janswcg: Gecombi
neerde Tooneersten „Do Koopman
van Venetië", 8 uur.
Societen „Vercoutging": Federatie
Haarlem S. D. A. P. Groijte openbare
vergaueiing, spreker: de lieer A. B.
Kleerekoper, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera
miek, 10—4 uur.
Bioscoopvooretell ingen.
ZONDAG 23 MEI.
(lste Pinksterdag).
Geen publieke vermakelijkheden.
Bloernendaal: Hole] „Duin en
Daal": Namiddag-, diner en avond
concert.
MAANDAG 21 MEI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
(2c Pinksterdag).
Gecombineerde Tooneeliston: „De
Spaansche Vlieg", 8 uur.
Schouwvurg: Jausweg: Het nieuwe
msterdamschc' Tooneel Ensemble:
„liet Toeken d» Kruises", 8 uur.
Sociëteit ,',Vereenighig" ter gelegen
beid van den Pinkster Maandag.
Groot Bal, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera
miek, 104 uur.
Stadstent, Den Hout: Gone ei". Haar-.
Jem's Muziekkorps, 2,30 uur.
Melkinrichting' v.h. Van Bruggen,
Den Hout Sirijkconceri.
Café-Restaurant „Lion d'Or", Kruis
weg oó: iuncart 8—11 uur.
Schouwburg ,.De Kroon", doorl lo
pend bioscope-voorstelling van 2 uur
nam. af.
Cinema Palace, Groote Houtstraat
Bioscoopvoorstelling van 2 uur n.m. af.
Bloemen daal: Hotel „Duin
en Daal": Namiddag, diner en avond
concert
DINSDAG 25 MEI.
Groote- of St. Bavo-kerk Orgelbe-
spcling, 2—3 uur.
Schouwburg Jansweg: Het Nieuwe
Amstcrdamsche Tooneel Ensemble:
„Het Teeken des Kruises", 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van weefkunst en cera-
njiekf 10—4 uur.
Schouwburg De Kroon Gr. Markt
Bioscoopvoorstelling, 8 unr.
Cinema Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
8taiiSAlBllY/S
HOLLANDCSHE HANDELSBANK
TE HAARLEM. Aan de aandieel-
houders van de Hollandeche Handels
bank te Haarlem zal worden voorge-
eteld het <£ivi<i ad to bepalen cp 7J
(vorig jaar 6J
S. A. P.-CONCRES.
In bet Brongebouw te Haarlem
wordt gedurende de Pinksterdagen
eu den dfcaropvo'gendeo Dinsdag liet
£4ste congres gehouden. Het congres
begint Zondagochtend 11 uur.
In behandeling komen o.m.: Ope
ningsrede door W. H. Vliegen, voor
zitter, jaarverslagen en verkiezingen,
algemeens politiek (Inleider P. J.
Troelst.-a), Landsverdediging, de In
ternationale, Volk-edactie. Sooialisa-
üerapport, Inleider F. M. Wibout,
Organisatie propagandisten, Propa
ganda, Statuten en Reglement. Finan
cieele verslagen, Begrooting enz..
Jeugdorganisatie, Gemeente-politiek.
Partij en Vakbeweging, Invaliditeitts-
rerzekering, Onverceniehaarheid van
functiee.
Heden gaat aan liet congres vooraf
de jaarvergadering der Soc.-Dem.
Vrouwenclubs. dos avonds wordt tor
in'eiding van 't congres een openbic-
vergadering gehouden, waarin de
heer Kleerekopor als spreker optreedt.
„ROBBEDOES". Emma Morel
heeft Vrijdagavond in den Svd£
schouwburg weer een puithekje 0u<
veel jong publiek geluid, dot dank
baar was voor de aardige manier,
waarop zij Lotje „de Robbedoes'
speelde. Kreeft cu Rafael Bouw
meester vormden een gezriüg stel, da-
zeer komiech in de ieci aarskamer
deed.
Een e* tra-lof woordje verdient Ma
rie van Weeterhovon, die vooral een
mimisch succes had. Hein Harms als
de prof. en Truus Post nis z'n a.s.
vrouw vulden goed bet voortreffelijk
©pel van Emma Morel aan. Charl.
Gilhuys was de slechte latinist. Hij
hnd een aardig tooneeltje met Lotje
en later eon grappige scène met den
Prof.
liet publiek had grooter kunnen
zijd. Of was dial allemaal ter luilaks
markt?
R.-K. PROPACANDACLUB.
In de groo:© zaal van de 90cieteit
Vereeniging die tot in alle hoeken ge-
lvuid was, ook de galerij was beze.,
eer wijl zich velen met een staanplaats
moesten vergenoegen, hield de R-K.
politieke propagandaclub Vrijdag
avond een propagand a-vergadering,
sprekers waren pa:er Borroinaeus de
Greeve en mr. J. B. Bomans.
Mr. Bomans, de vergadering ope
nende, bracht dank voor de „geweldi
ge opkomst van R. K. Haarlem'' op de
vergadering en zeide, dat he. doel er
van was, leden te werven voor de R.K.
kies vereeniging, niet alleen mannen,
maar ook en vooral vrouwen. Hij
deed opmerken, dat, gezien he: aan"
lal stemmen, dat de R. K. uitbren
gen bij de verkiezingen het leden"a
der R. K. Kiesvereeniging veel groo"
ter moet zijn dan het nu is en da.
kan zijn. Dan bracht spr. dank aan
den cerw.pater Borromaens de Greeve
voor zijn bereidwilligheid om bier
als spreker op te treden.
Hij gaf daarna het woord aan pater
Borromaeus de Greeve. Deze zeide
te willen betoogen, da: he: lidmaat
schap van een R. K. Kiesvereenigtog
noodzakelijk is voor iederen R. K.
man en iedere R. K. vrouw. Als is bij
dan priester, als vrije burger in bet
vrije Nederland, meeat de hij zich met
de politiek :e mogen bezighouden,
mede omdat ook op politiek gebied
een prieeterwerk noodiig is om de
rechten van God en godsdienst ;e be
vechten. Een woord van hulde bracht
spr. aan de R. K. die in Haarlem on
der leiding van mr. Bomans zulk een
propagandistisch© kracht op poliiek
gebied hadden ontwikkeld en op zulke
mooie resultaten mogen bogen, da; nu
noe in Haarlem drie reolwsche
wethouders zijn.
De noodzakelijkheid van bet. .lid
maatschap der R.K. kiesvereniei 'g
beioogde spr. uit kracht vait ba R K.
beginsel en uit kracht van tegenueu\
De R. K. 'dienen aan de wereld e
toonen wie ze zijn, zeide spr. Het
gaat om den '.rlumf van de Chr. be
ginselen bij den strijd op politiek ge
bied. Bij velerlei is noodig-da; ook i
stem van d© R. K. in bet parlement
weerk.inkt; o.m. wanneer de zedeltjk-
heKlsquaestie ter eprakè n>m. De
Kcomaohe kracht ojt politiek gebied
aie verweermiddel is noodig inzonder
heid in dezen tijd nu op zedelijk ge
bied een enorme verwording vait
waar .e nemen, de vrije liefde wordt
gepredik: en slecht© lectuur wordt
verspreidt.
lrr parlement en in gemeenteraad is
om al die redenen noodig, dat er ver
egenwoordigers van de R. K. zijn. Er
moet bij de R. K. belangstelling zijn
voor het politieke leven; men dient
er aan gedachtig :e zijn, da; bij vel©
vraagstukken ook op sociaal gebied,
de R. K. beginselen in het gedrang
komen. He-, i? verband daarmee e
noodzakelijk, dat alle R. K. lid van
de H. K. Kiesvereeniging worden. De
R.K dienen dat in de tweede plaats,
ff in- spr. voor;, ;e doen uit kracht van
tegenweer.
Wij leven nog steeds in een han
gen .ijd en de sociale revolutie gust
nog steeds als een prairicbrand over
Europa; 't menschdom is nog etcecis
rade.oos en reddeloos.
Ons land is nie: van de wereld ge
scheiden en daarom dreigt nog
steeds van bui.en af de revolutie.
Men dient daartegen paraa: te zijn
en daarom is het noodig, da: bet wets-
on werp van minister Heemskerk te
gen dc revolutie met ovèrgnyne meer
derheid wordt aangenomen. De R.K.
dienen in de tweede plaa.s aan de
poli- iök mede ce doe» uil kracht van
tegenweer tegen het socialisme. "Te
genover het socialisme dienen de R.K.
een geweldige politieke campagne te
wellen, tegenover het socialism©, dat
aldus spr., volksbedrog pleegt met zijn
generalieeering ©11 dat een Jeugencam-
pagne voert.
Men kan Marx of Christus dienen,
en niec beiden :egelijk.Di.t dienen we"
merkte spr. op, aan het volk voor ;e
houden. Wij dienen de menigte zeg
gen, dat de R. K. d© pioniers op het
gebied van de woningverbetering zijn.
haar voor te houden, hoezeer mui -
nen als dr. Béhaepman en dr. Poete er
van bewust waren er van ge u gdeu.
dat de woningen van het volk dienon
verbeterd :e worden; dat op he gebied
van de cbaritas meer van de Ghriste-
'uken dan van de 6oc.~dem. is te
wau., en. Dat alles maak" het nood-1
znkelijv. Hat de R.K. op politiek ge
bied zich krachtig gaan organiseeren.
In bet verder gedeeLe zijner rede
fVb te spr. ziclt tot de R.K. vrouwen
«m baar op te wekken zich in de R K.
Klefvcreeniging :e organiseeren, om
mede te helpen bevechten den triumf
van dtn Christus op poli iek gebied,
opdat Jij weder worde gekroond In
he; opeoiare- 0n in 't -staatsleven;
baar volhoudende, da bet ook haar
taak is om zich in h©t publieke leven
te bewegen.
Na een kleine pauze deelde mr. Bo
mans mede dat zich 100 nieuwe leden
hadden aangemeld en da; de inkom
sten van de Kiesvereeniging, mede
doordat velen hun contributie hebben
verhoogd, verdrievoudigd zijn. Hij
hield verder een korte toespraak,
waarin werd nagegaan da: in deze
dagen het materialisme* aAch op> -
baart en da: er is een absoluut ge
mis aan erkenning van hel Gels-
bes: ier in liet wereldgebeuren; dat bet
occultisme nu hoogtijd viert. Dat al
les is onnatuur, want de religieuze
aanleg in den mensch is zijn naruur,
zeide spr.
Onnatuur ziet man in de wijsbegeer
te, in de schilderkunst, in de archi
tectuur. in de moraai, onna.uur ook
in de politiek; wai^t he: bolsjewisme i6
de verdierlijking van den mensch.
Daartegenover stelde spr., dat de R.K.
de natuur van den mensch noog houdt
en dal de R. K. poiv-iek rekening
houdt me. den natuurlijken aanleg
van den merisch; ook, daar zij erkent,
be: privaatbezit; wan, zeide spr., dat
bezit is natuurlijk. Het social terne is
zijn einde nabij, maar duizenden kin
deren ui: R.K. ouders geboren zullen
opgroeien tot kinderen Gods.
De R. K. aanvaarden he; vrouwen
kiesrecht dat bun werd opgedrongen,
als een geschenk, -en nu bij de raads
verkiezingen te Maastricht, hebben zij
nun tegenpartij met dat geschenk oni
de ooren geslagen.I11 da; verband riep
spr. de vrouwen op om mede op te
rekken tot een herstel van de natuur
der dingen in de wereld, die alleen in
liefde kan komen. De godsdienstige
idee, aldus spr., kan alleen de .wereld
redden.Tegenover de politiek der soc -
dem. stelde spr. die van de R.K.
staatspartij.
Hij voorspelde, dar. bij de volgende
verkiezingen voor den raad, Haarlem
weder om zou gaan. Haarlem weder
rechts zou worden en wekte op 0111 op
poliriek gebied steeds meer kracht te
gaan ontplooien, opdat eindigde spr,
Christus weder moge heerscben en
■regeeren over on« en onze kinderen.
Daarna sloot, hij de vergadering
toet den Chr. groet.
PLAATSELIJKE SCHOOLCOMMIS
SIE, Vrijdagavond vergaderde de
Plaatselijke commissie van toezicht
op het Lager Onderwijs, onder voor
zitterschap van den heer Vincent
Loosjes.
Onder de ingekomen stukken was
een schrijven van den hoer Keven-
hu v sen met het verzoek het daarheen
te leiden, dait aan dé II.B,-scholen
een nieuwe eerste klasse wordt toe
gevoegd voor leerhngen düe geen
Fransch gevolgd bobben.
In overleg met het moderomen is
aan den verzoeker medegedeeld, dat
het verzoek niet ingewilligd kan wor
den zoolang wettelijk F ran ach ge-
ëisehi wordt voor het toelatingsexa
men
Gegeven werd een overzicht van 't
schoolexamen. Daaruit bleek, dat 166
meisjes en 195 jongens, dus totaal
355, aan dit examen hebben deelge
nomen. Dit is een getal dal tot heden
niet bereikt werd. De St. Anthonius-
school maakte bij dit examen het bes
te figuur wat betreft de behaalde
cijfers. De rekencijfers van een der
meisjesscholen waren buitengewoon
laag. blijkbaar werd aan deze school
meer aandacht gewijd aan de nutti
ge handwerken. Dit vond dc 2e se
cretaris de heer Ter Haar, die het
verslag uitbracht, een verontschuldi
ging. Ter illustratie werden eentge
staaltjes genoemd van fouten bij
taal gemaakt Een der kinderen
schrééf..Mijnheer scheidde om zijn
bcliende" maar de jonge taalvriend
bedoelde schellen en niet
schelden. Verder bleek dut wat
betreft .het examen teek enen gebro
ken is met bet stelsel om te teekenen-
van bestaande schoolplaten. Een der
commissieleden heeft twee teekenjn-
gen vervaardigd die vermenigvul
digd zijn.
Mevrouw Maarscnaïl-Konxln was M
niet eens met den 2en secretarie, dat
nuttige handwerken belangrijker
zijn voor meisjes dan het rekenen,
't Is noodig voor het verdere leven,
dat de meisjes ook goed kunnen re
kenen
De voorzitter was overtuigd, dat de
beer Ter Haar het hiermee ook vol
komen eens is.
"t Concept-jaarverslag is reeds aan
de leden toegezonden Het zal thans
aan bet gemeentebestuur worden toe
gezonden
De heer Engelgeer had in di'. ver
slag gelazèn. dat er een schoolhoofd
Ls die zijn leerlingen verplicht eens
per week de zwembaden te gebrui
ken. Verzuim wordt gestraft op de
zelfde wijze als bij gewoon schoolver
zuim. Dit gaat toch niet op. het is al
te kras.
De voorzitter veronderstelde, dat
alleen bedoeld is, daf. de teerlingen
die zich opgegeven hebben voor bet
zwemmen ook verplicht zijn 1e ko
men zwemmen.
De secretaresse, niej. Berd ems van
Betlekom deelde mede, dat bedoelde
zin letterlijk staat in de mededeelmg
van he: hoofd van school 4. Als de
autoriteiten dit lezen, dan moeten
zo beslissen of het schoolhoofd In zijn
recht is of niet.
Aan de orde kwam de vraag of het
gewenscht i$ om he; leerplan voor
bc'. herhalingsonderwijs voor meisjes
uit tc breiden met huish&udonderwijs
en vereer onderwijs in hygiëne op
te nemers onder M. natuurkundig on
derwijs.
De secretaresse gaJ een nadere toe
lichting over deze vragen. Zij betoog
de, dal Haarlem den naam hoeft goed
te zorgen voor hei onderwijs. Wil
Haarlem evenwel dion naam behou
den, dan moet meer zorg besteed wor
den aan liet onderwijs aan meisjes.
Huiehoodonderwijs aan meisjes ts
noodig. Do It. K. meisjesschool te
Haarlem on'vangs reeds nu drie
maal per week meisjes der R.K. scho
len om huishoudondcrwijB te genie
ten Zoo iets zou ook voor hc-t open
baar onderwijs noodig zijn. Wij zul
len evenwel -- zoo zoi de secretaresse
al tevreden zijn als het volgend
jaar hinshoudonderwijs opgenomen
wordt in het leerplan voor het ber
haliugaonderwije voor meisjes. Ook
onderwijs in hygiene is zeer noodig.
Het la gcwenscht dat dt onderwijs
gegeven wordt door een vrouw
Met algcmecnc stemmen werd be-
slo'en om het gemeentebestuur ln
bedoelden geest, te schrijven.
Mevrouw Maarsch ail-Komi n, in
herinnering brengend hetgeen zij de
zer dagen in den gemeenteraad ge
zegd hoeft verzocht aan den ge>-
meenferaad ook te verzoeken to be
palen. dat aan de meisjes in het twee
de jaar herhaiingsonderwija in de
staatkunde zullen ontvangen
De voorzitter steunde dit betoog.
De vrouwen hebben riu vrouwenkies
recht. zoodal ze ook onderwijs in de
staatsinrichting dringend' noodig heb
ben.
De secretaresse wae het eens met
hen die meen en dat de meisjes en
vrouwen' onderwijs in de staatsin
richting noodig hebben maar 't is ge-
■wenscht dit uur af te nemen vun
de g uur herhalingsonderwijs. Het
nog meer «nuttige onderwijs zal et-
door lijden'. Beter is onderwijs in
staatsinrichting op to nemen in liet
leerplan voor bot 7d'e leerjaar der
gewone scholen.
De heer Bruch, wethouder van
onderwijs achtle bet geweuscbl eerst
in do commissie te overwegen hoe
het praktisch mogelijk is onderwijs
in <le staatftinrichting-op nemen in "t
leerplan voor he". berhaWngsonder-
wij«. En is dan noodig een ander
vak te laten vervallen, de lessen uit
te breiden, den cursus op 3 jaar te
brengen enz,? I11 den Haag is thans
het. voortgezet-onderwijs aan de arde.
Daar komen zulke zaken nu aan de
orde, Is hot niet gewenschter dat
de commissie zich tot de regeertng
wendt?
Mevrouw MaarsohalO-Komin wees
erop. dat er voor de jongens wel on
derwijs in de staatsinrichting be
staat. Laten we don desnoods een
uur handw'erken van do meisjes af
nemen. De vrouw beeft tegenwoordig
meer noodig dan kennis in kousen
stoppen.
De heer Bruch: waarschijnlijk zul
len andere dame© en heeren tegen
zoo n verandering bezwaar hebben.
De voorzitter meende, dal als de
commissie een wensch uit. bot tot de
bevoegdheid van hot dagelijksch be
stuur is om te overwogen in hoever
re dP toe te passen is. Het beste is
dan bet gttMeentehcetuur te schrijven
dat de commissie meent, dat bet.
geweiischt is. zoo mogelijk aan de
me.iöj«.« ut het tweede jaar van het
herbal iugsonderwijs oen uur Icb te
geven in staatsinrichting
Met 11 togen 5 stemmen werd dit
voorstel aangenomen
Ter voorziening in de vacature Dr.
Borst Pauwels werd de volgende aan
beveling gemaakt. 1. dr. J J Haak,
2. C. M J v. d. Heuvel ReAndere;
De heer Bartels protesteerde er te
gen. dat in een R.K. vacature een
niet R.K. is gestold, hoewel spreker
eettige R. K candidaten ggenoemd
had.
De voorzitter verklaarde, dat poli
tiek in de commissie niet gevoerd
wordt. Zeker is het gcwenscht dat
elke pertij in de commissie vertegen
woordigd is. waar er zijn R K. in de
commissie. Een soort evenredige ver-
tegenwoordiging is met de bedoe
ling Vixn'Mcr zijn wel R.K. benoemd
111 undere*vacatures.
De heer Dartele h.-.ndhaafdo zijn
protee;
Bij de rondvraag werd nog ter
sprake gebracht dc maatstaf om f 2
per kind uit Ie trekken voor leermid
delen op de scholen. Dit werd door
den heer Robbers e laag geacht,
vooral waar veel artikehni veel duur
der gewordn zijn.
D beer Bruch verkaard©, dat
vroeger f 1.10 gegeven werd. nu f 2.
Er is nog geen verzoek gekomen om
dit bedrag opnieuw te verbo©gen.*
Do secretaresse verklaarde, da* de
verslagen ook geen aanleiding geven
om ami te dringen op verhooging.
Hierna werd de openbare vergade-
DE VRIJWHJJGE BURGER
WACHT. De Vrijwillige Burger
wacht to Haarlem hield Vrijdag
avond de jaarlijkecbe algemeene ver
gader: n- onder leiding van Jhr. C.
van l—np. Do hceo F. H. Smit
bracht it. t jaarverst rig ui:, waarin
in den broekie het doei van de bur-
gerwai ln word nagegaan Uit ret
Jaarvei-siag van den penningmoester
den lieer .s. Rei'smo.. bleek dat er
een vootxK'clig ©aido in ka& \s van
f 112,62. \'o'.gens het reglement moes
ten bJs best ontvloden aftreden de
heeren A. J M Swtke, 11 k. Slap
en H. A. v. Zwijndrecht. D© heer
Van Zwijndrecht stelde zich wegens
ziekte niet meer herkiesbaar, de
andere heeren wél. Met groote meer
derheid van stemmen werden de hee
ren Stap en Seveke herkozen, terwijl
de heer Pie!ago als nieuw hd van het
bestuur gekozen werd.
NEDERLAND6CH TOONEELVER-
BOND. Het hoofdbestuur en de af
gevaardigden van het Nederlandsch
Tooneelverbond. die cp Vrijdag en
Zaterdag 28 en 29 Mei in Haarlem
verblijven voor het bijwonen van de
jaarlijkfiche algemeen© vergadering,
zijn door het bestuur van de afdee-
Üng Haarlem eat Omstreken urtge-
noodigd tot het bijwonen van een
uitvoering door ..Het Schouw tooneel"
(directie Adr. van der Horst en Jan
Musch) van „Zijne Majesteit", blij
spel van H. v. d. Wal, welke zal
plaats hebben 051 Vrijdagavond 28
Mei in den Stadsschouwburg. De le
den van het verbond hebben voor
deze uitvoering ook toe-gang
Uit dB Umslreften
BLOEMENDAAL.
DE HEER CERHARO OVER
SOCIALISATIE.
Vrijdagavond hield de afd. Bloeraen-
daal van de S. D. A. P. een openbare
vergadering in Hotel „Vreeburg", waar
als spreker optrad de heer A. H. Ger
hard, lid van de Tweede Kamer. Het
onderwerp „Socialisatie" had heel wat
bezoekers gelokt, zoodal de zaal mooi
bezet was, loen de heer C. Schultz aan
den heer Gerhard het woord gaf. Deze
noemde hei geen kleinigheid om in één
avond het begrip socialisatie te behan
delen. "Een serie avonden zou daarvoor
noodig zijn. Spr. verwijst naar het lij
vige rapport van de Comm. uit d S. D.
A. P. en zal de grondgedachte daaruit
uiteenzetten. Hij hoopt dan te bereiken
dat ieder modern voelend arbeider, die
gevoelt dat de Maatschappij nieuwe we
gen zal moeten beneden, het rapport
zelf zal gaan bestuderen.
Hoe komt het, vervolgt spr., dat in
den laatsten tijd de socialisatie meer op
den voorgrond is gebracht? Dit is toe te
schrijven aan den onizcitenden tijd, dien
wü achter den rug hebben, nu wij ge
zien hefbben, dat de maatschappij nog
veel slechter is dan we ooit hebben ge
dacht. Meer dan vroeger hebben we ge
voeld de groote tekorten en als oorzaak
werd door velen aangenomenwat de een
te weinig heeft, heeft de ander te veel.
En men heeft maar te verdeden, om
alles in orde te maken. Natuurlijk is dit
niet waar. Neen, in den oorlog, meer
dan ooit, is gebleken, dat er een wezen
lijk tekort is aan eigenlijke levensbehoef
ten, aan huizen, aan kleedtng, aau
voedsel. Materialen zijn niet in voldoen
de hoeveelheden aanwezig, evenmin als
ruwe grondstoffen. Met verdeden komt
men er dus niet, want er is niet genoeg
te verdeden.
Het karakter der maatschappij dien
de te zijn, dat ieder naar de mate van
ziji? krachten en talenten zich inspant
om kleeding enz. te produceeren. Spr.
schetst dan hoe het toe 20u gaan toe
hoorde :e gaan in een ge-isoleerde
maaischappü van xo.ooo menschen, die
verstandig zijn en verstandig blijven.
Men zou den arbeid verdeden en deze
zou gericht zijn op datgene wat de men
schen behoeven. Dan zou men moeten
aanvullen, herstellen, vernieuwen. Hier
voor zouden alle werkkrachten niet noo
dig zijn, zoodat arbeid vrij kwam voor
dingen, die bet leven aangenamer ma
ken. Als 100 bakkers genoeg waren, zou
men er geen 500 neuten. Een paar siga
renwinkels zouden voldoende zijn.
In Haarlem vinden we op een bevol
king van pi nt. 80.000 menschen een 300
sigarenwinkeliers of voor pl.m. 300 men
schen een winkelier. Spr. is naar Hee
renveen geweest tn gezelschap van 12
handelsreizigers. Zeven reizigers in ijzer
waren streken op het stadje neer, waar
één toch zeker het werk af kon.
In Nederland kosten de pl.m. 10.000
handelsreizigers, berekend tegen f 6000
per persoon aan loon, reiskosten enz.,
f 60.000.000, welk bedrag moet komen
uit den prijs van het product. Ter hoofd,
per jaar beteekent dat pl.m. 9. De
totale kosten van arbeid aan reclame be
steed volkomen oanoodig in spr.'s
verstandige maatschappij van 10.000
bedraagt pi jaar f 100 mill.ocn.
In den oorlog hebben we de distribu
tie gehad en de zotheid van onze hui
dige maatschappij is toen wel zeer dui
delijk geworden. De suiker werd b.v.
duur, omdat ze alleen verkocht mocht
worden langs den langen weg fabri-
kant-grossier-groote winkelier-kleine
winkelier Wil spr. dan den middenstand
uitschakelen? Neen, maar een groot
aantal van hen is te veel.
Een andere fout van oozc maat
schappij is, da: wij niet produceeren wal
we noodig Lobben, maar wat gekocht
wordt. Daardoor kan het kouten da: er
een tekort is aan kleeren, maar da: er
dingen over zijn, die oanoodig zijn.
Men produceer: nu, om geld :e ont-
vangen en om daarvoor datgene :e
koopeii, wat men noodig heeft.
In zijn wereldje van ro.oeo die nog
steeds verstandig blijven weet ieder
die produceert, dat hij werkt ook voer
zich zeit*. De grooie ramp van de maat
schappij is, dat de arbeider in het pro
duct van zijn arbeid niet het product
zijner medemensrhen riet. Hoe dit komt,
is gemakkelijk tc verklaren. Zijn
gxootere ijver diende om anderen te
verrijken.
Stakingen doen groote schade aan de
arbeiders, maar daarom zijn ze nog wel
verklaarbaat. De oorzaak is, dat de
maatschappij den arbeid altijd heeft be
schouwd als een middel om geld te ver
dienen.
De socialisatie wil nu trachten de
maatschajipu zoodanig te vervormen dat
in stede dat de productie rich ten doel
stel; winst te makea voor he: kapitaal^
zij zich richt op de "doelmatige voorzie
ning voor allen van datgene, wat wij
behoeven. Als de menschen alleen werk
ten aan datgene, wat ze behoefden, was
ook een lange werkdag nie: nood:g en
zou de som der productie aanmerve1ijk
kunnen worden vergroot.
Hoe staan wij, socialisten, aldus spr.,
tegenover deze vraagstukken? Wij zijn
de producten van onze kapitalis ische
maatschappij en bezitten de fouten
daaruit ontstaan. Maar wij kunnen vra
gen wat moet men doen, om ui: Jen
chaos te komen tot een betere produciie,
waarbij we moeten onthouden, da' .ne:s
ineens kan veranderen, blaar de socta-
lisarieridée is er, en haar kracht ligt
in de kritiek van millioenen op he: be
staande stelsel. Veel zullen wc ons ver
gissen, maar onze fouten zullen ons aan
sporen te zoeken naar betere wegen. In
bedrijven, waar dit mogelijk is, moeten
we winstbejag uitschakelen en oen an
der elemen: invoeren gemeenschapiJC-
lijke arbeid voor gemeenschappelijke be
hoeften. Wij zullen dat niet bereiken en
eerstkomende geslachten ook niet. Maar
dat hindert niet, indien wij utaar voelent
da; wij de dragers zijn van een ideaal.
Een hartelijk applaus beloonde den
heer Gerhard voor zijn helder l.etoog*
Nadat de heer Schultz den spreker be
dankt had, ging de vergadering ui.een*
Horloge gestolen. Onder bet spe
len bad een leerling der BI. Schoolver-
eensging zijn horloge even neergelegd*
Later bleek het verdwenen en de politie
spoord eeen loopjongen uit Haarlem op*
die het had meegenomen. Het horloge
is in beslag genomen.
Teleurstelling. Donderdag heeft
de Raad besloten 1 52 van het jaarloon
als vacantietoeslag uit te keeren. Dit
heeft teleurgesteld, ;e meer omdat de
voorstellen van de salariscoramissie gun
stiger waren. De2e voorstellen noemden
bedragen van f 80 cd f too.
LJMITDEN. Vischaanvoe-
r. n. Gedurende de week van 13 t. tn.
19 Mei 1920 kwamen te IJmuideii d#
navolgende vaartuigen binnen: 13
stoomtrawlers, 1 IJslander, 62 zeil-
loggoi's, 1 stoombeuger, 3 stoepen, 67
kuetvisscbers waarvan 8 sleepboot
trawlers.
De besommingen Waren als volgt:
Stoomtrawlers van f 588 tot f 8394.
ld. (IJsland) f 19123.
Zeilloggers van f 194 tot f 1783.
Stoombeuger f 3201.
Sloepen van f 2622 bot f 3524.
Terwijl de kustvisscliet» f 16867 be-
somden, waarvan de sleepboottraw
lers van f 669 tot f 2039. De aanvoer
bestond uiit 306273 K G. trawlvisch
29112 KG, beug vise li. 53491 K.G. IJs
land Ische zoutovuscb.
De totaal-opbrengst bedroeg de som
van f 151343,57.
De Staatscourant bevat de wijzlgur
gen in de staturen der N.Y. VtsscheriJ
Maatschappij „Primo", gevestigd te
IJmuiden.
Het maa schappelijk kapitaal der
vennootschap bedraagt f 15.000, ver
deeld in 30 aandeelett, elk groot 1 500
van welk kapitaal 6 aandeelett zijn
geplaas: en volgestorl.
De Staatscourant bevat de s:atuten
van he; Christelijk Fanfarecorps
„Wilhehnina'" gevestigd e IJmuiden-
HAARLEMMERMEER.
ZWEEDSCHE INGENIEURS iN
ONS LAND Vrijdag werd door
een elftal Zweedsche Ingenieurs et)
waterbouwkundigen en bezoek ge
bracht aan deze gemeente. Onder ge
leide van eentge Hollandeche colle
ga's werden 'n weebal stoomgemalen
bezichtigd en een bezoek gebracht
aan hei prachtige, modern ingerich
te polderhuis. Het gezelschap bezocht
bovendien de model-boerderij van het
Kamerlid Coltjn te Nieuwer-Ametél,
welke eceltrisch gedreven wordt. De
heeren maakten de rondreis in een
zestal auto's, die van de HoBand-
sche en Zweedsche vlag waren voor
zien.
Sport en WedstrUien
VOETBAL.
Van Beekum scoort twee maal In
Zweden.
Br oen wedstrijd, die H. B. S. ia
Zweden tegen een Gothenbnrgsche ploeg
speelde en met 3—2 won, wist ome be
kende H. F. C.-schutter Van Beekum
twee maal te doelpunten.
D. F. C.—Wlllom II.
Zondag 23 Mei, ten Pinksterdag,-
speelt D. F. C. te Dordrecht tegen
Wil lm II.
Nieuwe spelers voor D. F. C.
De spelers v. Roessel en Noltée, resp*
gespeeld hebbende voor N. A. C. en
Wilhelmina, zullen hei volgend seizoen
voor D. F. C. uitkomen.
CRICKET.
NEOERL. CRICKETBOND.
Wedstrijdprogran...;^ voor Pinkslerer.
23 Mei.
Eers:e klasse*
Haarka R. W.—V. R. A.
's-Gravenhage H. C. C.V.- V* V.
2e klasse Noord
Amsterdam V. V. V. Jl—Haarlem (I*
Haarlem ForwardAlbion IR.W.-ter-
rein)*
3e klasse
Amsterdam V. R. A. 3R. W. 3.
34 Mei
Tweede klasse Noord j
flaarfern: R. W. 2—V. V. V. 3.
Amsterdam: V. K. A. 2—Forward*
