OM ONS HEEN
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 22 MEI 1920 DERDE BLAD
No. 2751
Een kinderachtige belasting.
Kinderachtig, wel te versta ju niei
kinderlijk, mag de nieuwe belasting op
speelkaarten genoemd worden. Omdat
ze een van die belas :i ig*n is, waarvan
•we mogen veronder Hellen, da; de netto
opbreng:; gering zal w-zen, dat wil zeg-
gcu de ontvangst na aftrek van dc kos
ten van toezicht a coat role. Dc fisgas
beeft geld noodig. goed, het moet er
komen en wie da».-egen bezwaar maaki,
begrijpt niet dat do tegenwoordige toe
standen veel geld vorderen en doet dus
bekrompen. Maar de belastingschuldigen
hebben dan ook hot recht, om tc ver
langen, dat zij niet zullen worden lastig
gevallen mei beffingen, die het eenige
doel waarmee zij worden ingesteld, niet
of niet voldoende verwezenlijken, name
lijk geld in het laadjc brengen.
Toen indertijd Minister Treub aaa-
kwam met zijn verzameling belastingen,
die (ik begreep niet en begrijp nog niet
waarom) voor eeti meesterwerk werd uit
gekreten, heb ik in deze rubriek de aan
dacht er op gevestigd, dat het geen
kunst is, allerlei objecten aan te wij
zen waarop belasting moet worden ge
heven, maar dat he: ei op aankomt, aan
twee voorwaarden te voldoen, namelijk
flinke netto opbrengst en een zekere
logica, wil men liever aannemelijkheid
in de belasting zelf. In zoover is de be
lasting op speelkaarten redelijker, dan
bijvoorbeeld die op dc voornamen, welke
ook aan de orde is geweest. Men kan
zeggen, dat speelkaarten weelde zijn,
maai waarom zou een vader er finan
cieel voor mrcien boeten, wanneer hij
zijn zoon" de drie voornamen meegeef:,
die hij z-.lf draagt en die wijlen zijn va-
der gedragen heeft?
Niema-behoeft kaart te spelen, wan
neer h'j vizt wil. Dc belasting op speel-
kaarten behoort dus, evenals die op de
L openbare vermakelijkheden, tot de
I soort van heffingen, die dc Ncderland-
sche burger ontgaan kan, zichzelf op
legt. Artikel I van de belasting vermeldt
gelukkig, dat de heffing geschiedt van
binnen- en buitenlandschc speelkaarten:
er zit dur, geen kunstmatige bescherming
van J- Nederlandsche nijverheid achter.
Maar het tarief dat geheven wordt, is
zuiver willekeurig. Waarom een kwartje
belasting van 32 kaarten en twee kwart
jes van elk ander spel? De wetgever
heeft zeei zeker niet het Duiische s-kat
willen bevorderen en het Engelsche
whist belemmeren, inaar waarom dan
dat onderscheid? Is het er om te doen,
de belasting te berekenen naar het aau-
tal vierkante centimeters carton? We
zouden hei baast denken,"omdat kaar
ten, die met grooter zijn dan 35 bij 27
j millimeter, worden vrijgesteld.
Het Weekblad voor den Kantoor-
boekhandel in Nederland" maakt de zeer
1 juiste opmerking, dat liet een raadsel is,
l waarom ons kleinste soort speelkaart
„patience" aldus van belasting is vrij-
gesteld. Wordt dit soon op eens niet
meer tot de weelde-artikclen gerekend?
luist patience is een spel, dat geheel en
il beperkt blijft tot deftige en gefortu
neerde families en nagenoeg door. nie
mand anders dan dames gespeeld wordt.
Een andere kant van deze uitzondering
is," of de fabrikanten zich nu op de fa-
brikatic van kleine speelkaarten in 't
bijzonder zullen gaau toeleggen en of
het publiek daarmee voortaan zal gaan
spelen; in dat geval zal de fiscus aan-
deze belasting weinig te tellen hebben.
De wet schrijft verder voor, dat in de
verpakking van ieder spel kaarten
voortaan een ronde opening «moet aan
wezig ziju, waarin de ambtenaren een
stempel kunnen plaatsen. Dat stempel
is bewijs van betaling der belasting en
uit een reeks van bepalingen blijkt dat
de fiscus (de inspecteur van accijnzen te
Amsterdam is met de uitvoering van
de wet belast) van plan is om een streng
toerzicht uit te oefenen op de fabrikan
ten, zoodat de belasting nie; kan worden
ontdoken. Dit is begrijpelijk en ook
noodzakelijk, omdat een belastingver
ordening, wanneer ze eenmaal bestaat,
met moet worden tot een spot voor be
langhebbenden. Maar we zien daaruit
toch meteen, dat er vrij wat ambtenaren
noodig zullen 2tjn om de controle uit
te oefenen. Inval op ongezette tijden in
de fabriekstokalen, toezicht op registers
en andere boeken, op bergplaatsen van
onafgewerkte speelkaarten, het stempe
len zelf en wat daar verder bij behoort,
vorderen veel menschen, veel tijd, dus
ook veel geld. De opbrengst van de be
lasting wordt daarmee alvast vermin
derd.
De gebruikers hebben nu twee nmlde-
I len, om de kosten van de belaste speel
kaarten zooveel mogelijk te ontgaan. Zij
kunnen hun „kinderlijke spelen" sta-
1 ken, wat zij wel niet doen zullen, wan-
neer zij op hun spel gesteld zijn, of een
voudig langer dan tot dusver een en
I hetzelfde spel blijven gebruiken. Wie in
Duitschland gereisd heeft, vvcct met
welke vuile kaarten een groot deel van
't publiek daar gewend is te spekn ze
I waren dikwijls meer dan groe^lig, ze
waren rondweg zwart. In cafés, soms
ook wel op banken in een park of op
een plein, zagen keurige Hollanders, af-
I kecrig van alles wat onfrisch is, meer-
I malen het daar zoo geliefde ska; spelen
met kaarten om van te nllen. Wij kun
nen ons verbeelden, dat Nederlander:
1 daartoe niet zulleu komen eu uit reinheid
vaak hun speelkaarten vernieuwen
toch is de keus tussclien geil uitgeven
en reinheid bedenkelijk, zoodat wi°
eenmaal aan smoezelige kaarten geiend
I is, zich daar niet ve l meer van zal aan-
L trekken.
k Moeten w'u dat alleen betreuren als
een Schönbcitsfehle.r, als een ge-
L l>rek aan sierlijkheid, of komt hier een
j hygiënisch bezwaar bovcu? Houdt uw
handen schoon, wordt ons al sinds jaren
dringend aangeraden. Medici, die een
patient behandelen, geven het voorbeeld
dooi hunne handen grondig te wasschcn
en hun nagels te reinigen. De vereeniging
tot bestrijding der tuberculose voert een
ware campagne voo: het schoonhouden
van de hand. Meermalen is betoogd, dat
vuile handen een vruchtbare bodem
kunnen zijn voor hst voortwoekeren van
ongewcnschte bacillen, dat vooral de na
gels, a'.s bewaaxpk.^-f.-n van vuil, niet
aan de aandacht m. g. r, ontsnappen. Zal
nu dc bc.asting op <!- speelkaarten door
v?aï 8rvolgen aic l.ignan JC8rcn een
maatregelIk beu er lang
hyg!- -
niet gerust op en vooral daarom niet,
dat maar zeiden aangetoond zal kun
nen worden, dat een aandoening of een
infectie wcrkeljk aan het omgaan me:
vervuilde speelkaarten te wijten is.
Uiu al deze redenen noemde ik dit
een kinderachtige belasting, ofschoon
uit het laatste bezwaar blijkt, dat het
woord „gevaarlijk" ex zelfs op van toe
passing wezea kan. Ten slotte zal zij
ook nog vexatoir kunnen worden. Arti
kel 18 luidt, dat de ambtenaren toe
gang hebben tot de magazijnen, win
kels of dergelijke lokalcD, waarin ver
moed wordt, dat er speelkaarten te koop
worden aangeboden. Maar daarbij blij:;
hei riet. „Zoo ook tot koffiehuizen en
verder voor het publiek toegankelijke
inr.chtingcu, alsmede tot sociëteiten."
Lieden die in een van deze locaHteiten
een tustig spelletje kaart zitten te spe
len, kunnen dus plotseling een ambte
naar achter zich zien staan, die vordert,
het stempel te zien. En de wetgever spot
er niet mee. „Op verzoek moeten de
aanwezige spellen kaarten vertoond wor
den en de hulp verleend om te onderzoe
ken, of die spellen afgestempeld zijn.
Wordt de toegang belet of geweigerd,
.:.i.i verschaflen de ambtenaren zich
dieu, desnoods met behulp van den ster
ken arm."
rsii wie aan een ambtenaar dep toe
gang belet, wordt gestraft met een
boete -van ten hoogste zeshonderd gul
den.
Welk leger van ambtenaren noodig zal
wezen, om aan dez? controle bij weder-
verkoopers en gebruikers eenige betee-
kenis te geven, durf ik niet taxeeren.
Maar dat ze veel geld zal kosten is wei
zeker.
Om al deze redenen stel ik mij van de
beiastiug weinig voor. Door het kleine
formaat vrij te stellen, liet de wetge
ver zelf een weg tot ontduiking open, de
gebruikers gullen hun middel lang met
hetzelfde spel te spelen, niet ongebruikt
laten, de kosten van controle zuilen
groot, de opbrengst zal dus gering we
zen. En wat net eigstc is ae beiasung
Zul ingaan tegen de belangen van de
hygiene.
/.00 ziet de balans er uit. Zal de
winst- en verliesrekening een batig saldo
opleveren?
J< C. P.
htaismeiiws
LUILAK.
Al dn oude vdlKSgewóonteo raken
zoo langzamerhand in onbruik. Tal
van volksfeesten vroeger algemeen
gevierd ralten onbekend, nog snechtó
zwakke sporen vertoornen zich. in
ouzo bpaaraeslad is luilak nog al
tijd een groo'i, algemeen leest.
/Vla elk jaar koop en veilen hun pot
je bloemen of oen ruiker op cle lui
lak markt 011 Lo beginnen Vrijdag
vóór Luilak lot Zaterdagmorgen voor
Pinksteren, tot bij twaatven zaet men
jong en oud de bloemen en pJiaoi'ten
naai- huis torsen. Schandalen en
«Ü'aatherrie komt er niet bij voor.
Dat was vroeger anders in de Hot-
landsche al', eden. Toen maakten dp
straatjongens een dol rumoer. Lang
voor dat de dag aangebroken was,
trokken ze met troepen rond en
sloopten de vuile dingetn, die ze van
te voren hadden bijeengezameld, mee
Do deuren, die ze gesloten vonden
bonden ze vaat en hingen or, niet als
ornament, aan knop schal of klop
per het vieze ding vast Wat wij
Liever in onze grachten niet zien
drijven, zooab doode katten werd met
wellust uit het smoezelige gracht
water opgediept an als deurverfraai
ing gebezigd. Een bons legen de
deur, of een ken tegien die deur
gesmeten htoeet voor do bewoners 'n
blij ontwaken, gevolgd door een ge
lukkige vondSt bet eek en en. Vaal zulke
vieze baldadigheid hooren we geluk
kig niet meer. Wel bleef de gewoon-,
te „Luilak" op de deur te schrijven.
In de 10e cn 17e eeuw ging het
evenwel op de Luilaksdagan nog heel
wat wilder en cm gem an i order toe.
Dut begon al Vrijdagsavonds en duur
de den ganschen Zaterdag door.
Vechtpartijen waren niet zeldzaam.
Daaraan maakten zich niet aüleen
opgeschoten jongens, maar ook vol
wassen mannen schuldig. De bedoe
ling was zeker te toonen dat zij geen
luilakken waren. Ze trokken op met
„stocken en vendels" en leverden op
bruggen en pleinen slag.
Als tegen elk uitwas, maakte de
stedelijke regeering van Amsterdam
ook hiertegen keuren. Zoo bestaat
er daar een van 22 Mei 1597 en 5
Apri 1600, waarbij in magtstratensthi
gesproken wordt van .toecomendo
Pinx tern acht".
Men kent in Duitschland den Lui
lak oog hij heet daar Pfingstschla-
fer en PLngstlumnieL (Zie Duiische
Mythologie van Grimm).
Dat slaper en lummel geeft ook
de ware boleekems aan. Volgens bet
volksbegrip waaruit de hiilakviering
voortsproot was het een schande op
Pinksteren lang te slapen.
Schande wie niet, vóór den dag,
Oprees uit dö voeren.
Om de sefcoone Pinksterbloem,
Zingend te vereeren.
In Drenthe wordt mét de koeien-
luilak gehouden maar onder andere
benamingen cn is hei somtijds ae
koe. maar veelal de drijver of drijf-
sl r, dio wordlt rondgeleid als lang-
slaapeter. Pinkstermorgen wordt er
op gelet. wie het laatst, met de koe
op do atgemoene wedde van Coevcrr-
den komt. Een heele schaar van jon
gelui die eerst 's morgens heeft ai-
Seloord, komt 'a avonds weer. De koe.
io 0 morgens het laatst kwam,
wordt opgesierd met bloeiende braam
cn veldgroen en zoo uitgedost wordt
het', arme dier naar de stad gebracht.
In Zuid-Laren wordt het kind, dal
op Pinkstermaandag het eerst de
koeien van den stal naar dc weide
brengt als Vroegrijp betiteld. Die
tweederee komt. heet Dauw room, die
dan volgt. ..midden in den ton" en wie
helemaal achteraonkomt vertel:
de Dren acht- volksalmanak van 1839
„NuslboekV Dat uust komt dan van
nusselen, wal talmen beteekenL
Toen Luilak in H oil ami nog m volle
fleur was, bestond liet uit een vedks-
lees. en kwajongenspret. waarbij
de herbergiers en de bakkers m«t
krenten- en andere lekkere broodjes,
wel voeren.
Wie in den ouden tijd van een
huisgezin het laatst op Luil&kmorgen
in den Wittèn .Doelen kwam, was de
Luilak. Hij zou en moest trakteer en
op warme bollen met stroop en wie
van de ambachtslieden liet laatst op
den winkel of de Karwei kwam moest
de maats op slokjes trakteeren. Niet
beter kwam de groen'eboer er af,
die het laatst op de mark* kwam. llii
had te trakteer eo of dc kans te zien
zijn schuit leeggeplunderd te zien.
De schooljongens haddon ook hun
luilak. Wie het laatst kwam had
ook de keus afgeranseld te worden
door alle anderen, of te tra Weer en
op drie duits-korstjes. Dat is al lang
geleden, want een Amsterdarosch
korstje koet nu aJ 8 a 9 cent. da: is
om en bij de 14 duiten.
De dienstmeisjes kwamen er ook
al niet beter af. Degene, die te voor
schijn kwam als al de meisjes uit
de buurt met bezem en emmer aan
de gang waren was de Luilak in de
buur! en had bij ,.dc koffievrouw
op lavas of anijs te trakteer en.
dinneDlana
DE STIJCINC DER PAPIER-
PRIJZEN.
Wij maakten lécus melding van dc
atijgin# der papierprijzen. la 't Hbld.
wormen wij dezer dagen die u aan
gaande een belangrijke beschouwing.
Het blad begint mei een paar voor
beelden uil liet eigen bedrijf mede te
deel en.
Vóór 1914 en in dien eersten tijd van
den oorlog was die prijs van couran
tenpapier 11 cent per K.G. Begin 1910
begon de groote, voortdurende stij
ging, die tol een hoogste niveau van
45 cent leidde.
Na den wapenstilstand trad een da
ling iai: na -verloop van oemge maan
den w as er zelfs voor even minder
dian 30 cent popier te krijgen. Maar
'l duurde niet. lang: een nieuwe stij
ging trad in tot een prijs van 41 cent
'was bereikt-, en wie nu couiantenpa-
ftier bestelt moetcemt per K G.
netaleii! Een sprong van bijna vijfug
procent.
I11 het buitenland, zet het blad uit
een, was de prijsstijging nog erger.
The Times deelde dezer dagen mee,
dat die prijs van papier op hel oogen-
blik is: 6i d. per pond (dus pLm, 65
cent per Kilo; 1 Engelsch pond is 0.45
K.G.) En „The Newspaper World (een
te Londen verschijnend vakblad) van
8 Mui verzekert zelfs, dat er nu al
contracten worden afgesloten voor
t"i en 8i d. (dus omstreeks 80 en 90
eenit per ldlo!) Men vreest nog erger:
over oenige maanden zou de prijs op
9 (L konten, dat is uus meer uaai een
gulden per luiograin courantenpa
pier! Dat, betceikent, dat de verkoops
prijs van d'e courant veir beneden de
Kolven van ilea, papier uueen blijft: bij
ceai prijs van 8 a, 8i d. bedraagt au
verlies al 30 pd.et. op iedere 100 pd.et.
3,an vèrKochoe exemplaren.
De Engelsche dagbladdirecteuren
besjoten daarom, het formaat in te
Krimpen, de prijzen te vtsrüOGgen en
geen risico van onverkochte exeinplu
ren meer op zich te nemen. Zoo zal
oij voorbeeld do „Munches,er Guar
dian'* 2 d. in plaats van 1,5 d. gaon
kosten.
In andere landen is het niet minder
treurig gesteld. In DuitschLand staan
veto couranten al einds lang op. hei
aiamóije van den afgrond; in Amoiika
is een krankzinnige vraag naai* po-
pier, d.e den prijs stoetls mow weer
opjaagt.
Het blad zegt dan verder dat hot
zich tot een dei- grootste papierindus-
briieeJen hier te lande heeft gewend en
diens meaning over de geweldige prijs
stijging gevraagd. Wat wij boorden,
bevestigde in hoofdzaak het zooeiven
aangehaalde uit dc buitenlondsche
blaiteu, zegt het blad, de misère hier
is indirect een gevolg van dio in an
dere landen.
Do zaait zit namelijk zoo, volgens
onzen zegsman: de natuurlijke ontwik
keling van de papierindustrie in de
v'. S. is in de oorlogsjaren ook tegen
gehouden door de Regeorkigs-politiek
Er is namelijk in het begin van den
oorlog öp aandringen van de dagblad-
aireceeuren een maximumprijs voor
het in Amerika gefabriceerde papiei
vastgesteld en tevens een rantsoentje-
ring voor ds couranten. Daarnaast
bleef de vrijheid, om zich op de wie-
re dmarkt te voorzien. Het gevo-g
wae, oat de Amerikaanscne industrie
zich weuug of met uilbreaddc (al is
ue maximumprijs wel eenigszuis ver-
noogdj, terwijl er een dolle jacht out
stond, om voor het groeiende bedrijf
m oe Scandinavische luuaeu in ma
teriaal én pap,or op te koopen.
Dat geeft, nu hel veriteer weep nor
maal is, de ontzettende prijsstijging,
waarvan ons Land. nu ook het slacht
offer wordt. Er s geen ontkomen
aan, de overige houtpioduceereude
landen zooais Finland, Polen en
Duitachiand kunnen ons geen grond
stoffen teger lagere prijzen le\ore-i;
wij zya ook op do Scandinavische ton
u6n aangewezen en deze hebben hun
ma;eriaa-prijzen in het ec:>ie kwar
taal van dit jaar eenvoudig verdub
beld. Daarbij komen vrachten van bij
voorbeeld I 16G per vaam togen f 16
vóór den oorlog dat alles veroor
zaakt den geweldigen sprong van hot
oogenbiik.
Wij vroegen nog, of er geen kans
was op eenige uitredding door regoo-
ringsmaatregcieii, bijvoorbeeld stop
zetting van den uitvoer, of wel het
bekende systeem van verlaagde prij
zen in het binnenlaaid met compensa
tie door hoogere exportprijzen.
Het antwoord iuïdde: „Voor zoover
dit laatste stelsel toegepast kan wor-
riian, is het feitelijk al in werking. De
Aedtriandsche papierindustrie produ
ceert ongeveer anderhalf maal de hoe
veelheid, die voor het couranten ver-
hruik van ons land nooig is. De prijs
van het courantenpapier, beet oma
voor ons land, wordt zoo laag moge
lijk gecalculeerd; het overschot wordt
grooiendeels uitgevoerd. De winst is
ine-rop iets hooger dan die op liet ge
wone papier, maar dat ts noodig om
verliezen <;p don krap-bcrekenden
prijs to voorkomen; mov.lijkln.dtn met
leveraacica uil Duitsclilarul bijvooi--
bec.-i zouden daartoe anders hebben
geleid. Wij weten uc prijzen van onze
gromtstoffen 11 Uc altijd nauwkeurig
van te voren en moeten dan toch een
prijs voor het b.jnientand vaststellen.
kutic gerust aannemen, dat deze
laatste hooier zou zijn, wanneer wij
den e-vport niet hadden".
„Voor den oorlog had Neder-
landsciie papierindustrie een zoer be
langrijken export, dat is dus veran
derd vroegen wij.
„Voor den oorlog werd een \Tij
groote hoeveelheid geïmporteerd. De
import is nu sterk afgenomen, het
verbruik echter aanzienlijk toegeno
men. Er schiet «lus veel minder over
„Is de prijsstijging van andere pa
piersoorten de z c. „houtvrije"
ook evenredig Iicog?"
„Die houtvrije soorten worden uit
sluitend ui', cellulose vervaardigd en
dezo grond-Mof is evenredig m prijs
gestegen".
„Hoo denkt u owr de mogclijkiieid
van hernieuwden import uit Duitsch
land.' De daar gekiende prijs ié, in
llollandsclie centen uitgedrukt, altijd
oog laag".
„Op iict oogenbiik ie de prijs in
Duitschland voor courantenpapier
150 M. per K.G., tegen '20 pf. voor
den oorlog; dat, dns 22.5 maal zoo
veel. Zeg nu, dat die Mark 6 cent
wordt, dan zou dat gelijk staan met
27 cent Maar die lage prijs van
Duitscli papier - in Duitschland
beeft voor den Nederiundscben ver
bruiker geen beteekcaie, want dc
Duitsche lmlustrle is lamgeslagen,
ueeft geen kolen, geen grondstof en
w weinig arbeidskracht en niettegen
staande den voor Duitschland ontz<A-
teud hoogon prijs is er 111 Duitsch
land papic-rnood on natuurlijk uitvoer
verbod. Het beetje, dat dc grenz-.-n
overgesrnokkeld wordt, wordt hier te
gen den wereldmarktprijs verkocht en
uezorgt tien Dulteelten smokkelaar
1U winAL Een van de bijkomende
redenen van den papioniood is juist
dat Duitschland, Ocstenrijk en Rus-
rand als producent zijn uitgeschakeld.
\De bewering dat al het Duiische pa
pier voor bankiiO.cn gebruikt wordt
js dus onjuist. Red. Hbld.)
„L zegt, dai de grondstoffen ia
prijs zijn verdubbeld. Moot, het pro
duct daarom wel noodzukelijk 100
duurder worden? Naar onze bereke
ning zou in veibantl niet het aandeel
dat do grondstoffen lubben in den
edudpriis viu; het papier een prijs
stijging van 30 tot 59 cent wijzen op
verviervoudigde grondstoffonprijzen".
„U vergeel, dat op den prijs van 30
cent verlies is geleden. Na het slui
ten vaai den wapenstilstand krogon
wijs p'iofsel'ing weer concurrentie van
buiten en moesten ons wetl handlha-
van dloor een tc groote prijsverlaging.
Ook is sedert dien de aéli'.urenda^ in
gevoerd, wat ons product aanzten-ijk
duurder heeft gemaakt. Ik zie gooi
kans hoe graag ik zou willen
om eeuig middel aan de hand t,o doen,
dat de geweldige stijging zou kun,nou
voorkomen".
Op onze vraag len slotte, of er ook
gevaar was, dat hier te lande ook eens
tekort zou ontstaan, a 11 t woorddo onze
zegsman: „Dat zoker niet. Onze fa
brieken zijn groot genoeg onze valu
ta cn geografische ligging zijn gun
stig. Papier zal er wezen rnaar
duur".
Het laatste is org genoeg. Maar wij
zullen er wel iat moeten berusten.
EEN MOOIE GIFT. - - De heer en
mevrouw .lohs. ten Cato—Kortenbout
van der Sluys tc Almelo hebben aan
de arbeiders dei firma li. ten Catte
Hzn. Co tuldaar, een stamkapi
taal van f 50.000 geschonken voor een
fonds ter verpleging van tuberculose
patiënt en.
TEGEN DE ANTI-REVOLUTIE"
WET. Op een vergadering van het
Nationaal Arbeidssecretariaat cn dc
andere reeds eerder vcsmclde sanien-
weiitetule organisaties is de actie te
gen liet oncwerp lleemekci'k nader ge
regeld. Er zullen vergaderingen wor
den gehouden, manifesten en brochu
res worden uitgegeven en er zal tegen
6 Juni een revolutionair congres wor
den bijeengeroepen. Algemeen werd
de opvatting gehuldigd, dat hot raid"
del van de staking als afweer door de
arbeidersklasse moest worden toege
past, waarbij er den nadruk op wend
gelegd dat. den dag, waarop de open
bare behandeling in de Tweede en
Eerste Kamer aan de orde kom'., als
het moment van de s'.akingsdaad voor
de arbeiders dient te worden be
schouwd. In dozen zin en op dezen
grondslag zal dan ook de aktie zoo
scherp mogelijk worden getoerd.
EEN VERBLIJDEND TEEKEN,
Men schrijft aan „De Tijd" t
Woensdag is me: he'. s.s. „Limbur-
gla", van den Ken. Ho!!. Lloyd, de be
kende professor Tedor Krause, wonende
te Berlijn, van Amsterdam naar Zuid-
Amerika vertrokken, om te Rio dc Ja
neiro een operatic tc verrichten. Moge
di- mooie voorbeeld van verzoening, door
de wetenschap gegeven, spoedig worden
gevolgd door meer andere teckcncB van
herleving der vreedzame betrekkingen
tusschen de volkeren, opdat eindelijk in
plaats van haai en afkeer, de vooi we
deropbouw zoo noodigc samenwerking
tot stand kome<
EEN EXPEDITIE NAAR SPITSBER
GEN. Den sen Juni a.s. vertrekt
naar de „N. R. Ct." meldt uit de
Rotterdanische haven me: het stoomschip
„Mout Cenis" van v. d. Li en Dies-
eelhuys' Scheepvaart-Mij een expeditie
naar Spitsbergen, me: he: doel een geo
logisch onderzoek in te stellen naar de
steenkolenontginmng-conccssies van de
Noorsche Maatschappij, waart)ij de heer
Dresselhuys geïnteresseerd is en waarvan
de aandeden voor meer dan de helft in
Nederlandsche handen zijn gekomen en
om tot ontginning over tt gaan.
ONTAARDE KINDEREN. - Over
eenkomstig den eisch van het O. M. ver
oordeelde de rechtbank te Roermond v.
L, cn diens vrouw, berden wonende ic
Swalmen, to: een voorwaardelijke ge
vangenisstraf van een half jaar. Beiden
waren aangeklaagd wegens zware mis
handeling van hun vader en schoon
vader.
SYNODE DER NED. HERV. KERK.
Ds. M. van Grieken berekent in de
Waarheidsvriend, dat de eerstvolgende
synode van de Ned. Herv. Kerk, die op
21 Juli bijeenkomt, zal bestaan uit 12
orrhodoxe en 7 vrijzinnige leden.
EEN STANDBEELD VOOR GENE
RAAL DE WET? Uit Ede meldt
V. D.:
Reerls vroeger werd in de bladen
molding gemaakt, dat bij de fam
Kröler bij haar terreinen op de Ve-
luwe een standbeeld zou doen plaat-
senvoor wijlen den Boerengeneraal
De Wet. Thans zijn acht wagonladin
gen hardsteen bestemd voor den on
derbouw op de plaats van bestem
ming aangevoerd- He: gehetf zal
groote a/metingen hebben en ver
scheidene meters hoog zijn Een
bekend beeèdhottwer werkt reeds
ang aan het standbeeld. N'Oar ver
luidt is dit Mende» da Costa Het
monument komt te staan op den weg
russchen Oud Recmst en Otterloo bij
den Compagniesherg.
VAN EEN DROGE KERMIS. Op
de Groninger kermis, die droog hee:,
zijn meldt het Hbld. op een avond
10 personen wegens dronkenschap naar
het politiebureau gebracht!!..
EEN INBREKER. Te Didaan is
gearresteerd een zekere Balduk, een
jongmcnsch, dat reeds lang de streek
onveilig maakte door diefstallen en in
braken. Een bedrag van eenige duizen
den guldens werd nog op hem bevonden.
Hij heeft reeds bekend en is gevankelijk
naar Arnhem geleid.
Buitenland
FRANKRIJK'8 TOEKOMST.
Het jongste nummer van de „Illustra
tion" maakt melding van een redevoe
ring van André "Tardieu, waarin hij
door mededeehng van feiten en cijfers,
een overzicht gaf van Frankrijks acüef
cn passief en naar aanleiding daaiTan
aanspoorde tot verdubbelden ijver en
krachtige werkzaamheid.
Tardieu betoogde dat men er goed
aan doea zal, tege.nover de beschouwin
gen van de apostelen der ontmoediging
en van hen die het pessimisme leeraren,
de herinnering te plaatsen aan de over
winning en de lessen die daaruit zijn te
pulten. Herinnerend aan de verliezen die
Frankrijk heeft geleden, wees hij te
vens op de nieuwe bronnen waarover
het beschikt cn over het ontzaglijke her
stellingswerk dat sedert een jaar reeds
is verricht. Hij wees er op, dat van de
3.200.000 hectaren die tijdens den oor
log verwoest zijn, er 3 millioen zijn ge
zuiverd van projectielen en de over-
blijfseleu daarvan, 1.700.000 zijn ge
ëffend en 1.500.000 de eerste bewerking
hebben ondergaan. Van de 5000 kilo
meters spoorweg die onbruikbaar waren,
zijn er weer 4000 in gebruik genomen
van de 4700 vernielde bruggen cn tun
nels zijü er 3500 hersteld; van de 11.500
fabrieken die werden afgebroken, zijn er
3500 weer in volle productie en worden
er 3500 weer opgebouwd.
Belangrijk werk is bovendien gedaan
door den omvangrijken arbeid op be
lastinggebied. welke de Kamer heeft tot
stand gebraclift
Frankrijk is bereid tot den arbeid, ge
lijk het bereid was om zich op te offe
ren. Er zijn lijdelijke afdwalingen,
waarvan het algemeen belang de dupe
is en waardoor sommigen tot, staking
aansporen, terwijl onverpoosde inspan
ning zoo hoog noodig ismaar tegen
over die afdwalingen staat de vastbe
sloten wil van het geheele Volk om zich
daartegen ie_ verzotten.
Wat Frankrijk op het oogenbiik mist
zoo zeide Tardieu verder is een
juist en duidelijk begrip van zijn taak
en van zijn vooruirachten, een nauw
keurig opgemaakte balans van den hul
digen toestand. De oorlog, die vier
en een half jaar heeft geduurd, heef; het
land op zijn grondvesten doen schudden.
Denk: ge, dat he: herstel korter duren
zal, niet alleen in de door den oor
log geteisterde en verwoeste streken,
maar ia geheel Frankrijk? Neen, im
mers, want ieder weet, dat het gemakke
lijker is te vernielen dan op te bouwen.
De oorlog heeft ontzettende verwoestin
gen aangericht, waarvan de overwin
ning dc prijs is geweest. Denkt
ge. dat de overwinning op
zichzelf al voldoende is geweest
om die verwoestingen te herstellen? Om
zijn leven te redden heeft Frankrijk met
zijn hondgenootcn zijn bloed gestort en
zijn geld geofferd. Denkt ge niet, dat die
verliezen zich nog gedurende vele jaren
in onze werkkracht zullen doen gevoe
len? Dat is onvermiidebjk. Da: zal men
moeten erkennen. -Maar eveneens moet
mee erkennen, dat, hoe groot de moei
lijkheden ook zijn, we ia staat zullen zijn
die ;e boven te komen.
..Er rijn er die zeggen dat Frankrijk
na zijn overwinning meer uitgeput :s
dan vroeger na zijn nederlaag. Dit is
niet waar! Er zijn ei die zeggen dat
Frankt pk zich niet zal kunnen heretei
len van de ontzaggelijke inspanning die
van 't volk gevorderd is en dat de vrede
niet voldoende heef: gegeven tot herstel
van de oorlogsellende. Dat is nie:
waar! Ik antwoord degenen die zoo
spreken en ik bewijs bet door cijfers
en feiten dat van nu af aan Frank
rijk zelf» onder het gewicht van oen fi-
nancieelen last, die zijn schuld ver
zevenvoud igd ea zijn belastingen ver-
vijfvoudige heeft, getoond heeft waar
toe bet :a vredestijd in staat fs. Ik ant
woord - en de gebeurtenissen zullen het
bewijzen dat Frankrijk, na zijn over
winning en dank zij de nieuwe hulp'
middelen waarmede het ca deze over
winning is toegerust, zal kunnen doen
en nog beter zal kunnen doen dan het
vijftig jaar geleden na zijn nederlaag
heeft gedaanten minste wanneer
men luister: naar de wijze les, die Cle-
memceau in zijn laatste redevoering heef:
gegeven en wanneer men met hem be
denkt, dat er geen overwinning is en
geen tractaat en geen mirakel, dat een
volk in staat is in een zaKg niets doen
in te dommelen, zijn waakzaamheid te
verslappen en zich van krachtigen arbeid
te spenen.
„We zijn thans op een keerpunt waar
op Frankrijk minder behoefte heeft aan
heldendaden, maar niet minder behoefte
aan volharding dao tijdens den oorlog,
een keerpunt waarop de krachtige on
verpoosde arbeid noodig is van allen,
werkers met het hoofd en me: de han
den, om Frankrijk weer te brengen tot
grooten bloei cn krachtig leven."
ENGELSCHE OUD-OFFICIEREN
„ZONDER WERK". in de „Daily
Mail" beschrijft iemand cue e^nig.-n
..jd werkzaam is geweest in pen Lon-
ueiisch restaurant voor oud-officie
ren, dat door een lief cl au.giieateiimiAj
aug was opgericht, enkoje gévai*in,
uie hij daar heef; meegemaakt, ia
act, begin was het restaurant over
vol, zegt hij, inaar 3l epootiig veran
derde dut. Zoo kwam*or eon majoor,
ven man van ongeveer 4u jour. d:o
2'Ja betrekking in den steek had go
uden en in den oorlog wee gegaan.
Hij was in den beginne eeu dagelyk-
oche gast en keek alle bladen na, om
een betrekking te vinden. D-t scheen
uem niet te gelukken. Hij vertelde
ons, dat. hij zijn leeftijd togen bad.
Na enkele dagen ontbrak liij bij het
ontbijt. Daarna zagen wij heui met
meer bij het soupér en op een goeden
dag zeide hij bij cie lunch: „ik alleen
pudding vandaag". Ik vroeg hem, of
iuj geen trek in eten had. „O jawel
antwoordde hy, „ik heb zeer zeker
u-ek, maar lk wil dezen keer niets
anders dan pudding hebben". De vol
gende dagen ging dat net zoo cn to au
ik hem eens naar do 1 eden vroeg, be
nende hij mij, dat liij zich geen an-
dere schotel van hei menu kon ver
oorloven en dat pudding het goed
koopst wae en het best „vulde
Ook hoeft het blad een schrijven
ontvangen van een luitenant-kolonel,
wiens 50-jange oppasser, ^lie hem drie
lange jaren in Frankrijk diende, me*,
het weikhuis bedreigd wordt „lk heb
alles voor hom gedaan, wat ik met
mijn beperkte middelen kon doen,
schrijft de officier, maar ook ik hen
„zonder werk".
DE RUMOERICE TSJECHEN.
Uit Weenen wondt gemeld: De toe
stand In Tjsechen wordt zeer kritiek.
De op 2 Juni vastgest-e.de volksstem
ming echijnti onmogelijk geworden,
daar de doorvoering ongetwijfeld tot
gevoig zal hebben, dat een oorlog
ontstaat tusschen Polen en Tsjechie.
Beide landen concentreeren iroe-
pen en trachten in Tsjechen terreur
uit te oefenen.
HET POOL3CHE 0FFEN8IEF,
We lezen ia „De Telegraaf"
Te San Remo bad Lloyd George Sn een Inter
view verklaard, dat hij niet onwelwillend stond
tegenover Duitscbland's verlangen, 200.000 in
plaats van 100.000 man op de been te mogen
houden. Die welwillendheid sproot voort uit do
bij' herhaling tot uiting gekomen vrees, welke
Lloyd George voor het Russische bolsjewisme,
of eigenlijk voor het bolsjewistische Rusland
koestert.
Maandenlang waren, vooral uit Duitscbe bron
geruchten verspreid over een geweldig voor
jaarsoffensief der sovjet-legers tegen Polen.
Duitschland zou dan het laatste bolwerk, de
reddende engel tegen de moscovletlsche horden
zijn.
Nog onlangs constateerden wij, dat de inter
nationale besprekingen gevoerd werden onder
den druk van die vrees voor het bolsjewistische
Rusland, een vrees, welke ccn gunstige factor
werd voor Duitschland.
Thans, nu Polen door een offensief voor ge-
ruimen tijd datgene hoeft kunnen voorkomen,
waarvoor Londen zoozeer beducht was, cn
waaruit Berlijn bij voorbaat reeds politiek#
winst sloeg; nu Polen met wapengeweld een
deel van de overweldigde Oekraïne bevrijd heeft
en een bondgenootschap heeft gesloten met do
Oekraïne, aldus tevens een einde makend aan
de vijandschap tiisschen deze twee groote sta
len, vraagt men in Engeland zich af of Polen
hier wel juist heeft gehandeld. Het geheele be
toog van den liberalen leider, sir Donald
Maclean, komt, indien men de ontwikkeling der
gebeurtenissen In de laatste maanden in aan
merking neemt, hierop neer: Polen had zich
liever op wettige wijze aan een bolsjewistische
invasie moeten blootstellen, dan op onwettige
wijze znik eeu invasie te voorkomen.
Dit is in de hoogste mate onbillijk tegenover
Polen. In beginsel hebben zeer zeker zij ge
lijk, die intérventie van den Volkenbond had
den gewenscht, maar kon Polen, dat evenzeer
als Engeland geloofde in een dreigend bolsje
wistisch gevaar, zieh toevertrouwen aan zóó
onzekere kansen? Er beetond niet de minste
reden om aan te nemen, dat Lenin, die ver
trouwt op zijn militaire kracht, de bemiddeling
van den Volkenbond eerlijk zou aanvaarden. Ka
het is zeer zeker niet de schuld van Polen, lp-
dien thans nog de betrekkingen tusschen Rus
land en Europa van zoodanigen aard ziju, dat
de sovjet-republiek in elk opzicht buiten bet
statenverband staat.
Lord Cecil heeft terecht beweerd, dat de mis
lukte onderhandelingen tusschen de Pooriche
regeering en de Raden regeering voor den Vol
kenbond aanleiding moeeten zijn geweest, om
tusschenbeH© te komen. Maar welk preatige
heeft de Volkenbond te Moskou? Zou voor Po
len, indien het de interventie bad afgewacht,
het gunstige militaire moment niet zijn voor-
bijgegs&n? Ets dan zou elke interventie nutte
loos zijn geworden. Maar juist th&nE, nu aan
zienlijke voordeelee op het slagveld zijn be
haald door de Poolsche troepen, nu ook Finland
en Roemenië met oorlog tegen Mo3kou dreigeu
en dientengevolge de sovjet-regeertng in een
veel zwakker positie staat dan een maand gele
den, is het oogenbiik aangebroken om tusschon-
belde te komen. Ten eerste, omdat dit than#
kan geschieden zonder gevaar voor Poten: ten
tweede omdat resultaten thans ui«l meer zUa
uitgesloten, resultaten, welke het geheele
Russische vraagstuk van aanzien kunnen doea
veranderen.
Door het offensief tegen Rusland op te ne
men, beeft Polen niet slechts zijn eigen veilig
heid verdedigd en de Oekraïne bevrijd, het beeft
ook een grooten dienst bewezen aan de zaak
van den algemeen en vrede. Maar dan zal ook
thans de Volkenbond moeten optreden Cn al
dus bewijzen, dat bij werkelijkheid ia
Hetgeen lord Robert Cecil hieromtrent zeide. k
van buitengewoon groot belang.
In zijn antwoord rechtvaardigde Bonar Law,
die naméns de regeering sprak. Polen op af
doende wijze, doch zijn negatieve verklaring
omtrent den Volkenbond schonk weinig voldoe
ning. Want uit zijne woorden blijkt niet, dat do
Britsche regeering er op zal aandringen, dat d<
Bond het gunstige oogenbiik zal aangrijpen om
tnsschenbeide te komen ln Rusland. En dit ia
thans noodig ln het belang van dcu Volkenbond
zelf, in het belang van den vrede en in het be
lang van Polen, welks jongste opofferingen an
ders ter er geefech zijn geweeoL
