HAARLEM'S DAGBLAD
Rubriek, voor Vrouwen.
Feuilleton
Db Parels van Parlay
Bsebtszalen
ZATERDAQ 26 JUNI 1920 VIERDE BLAD
DE TUIN VAN FRANKRIJK.
Zoo Hoornen cl» Franselieu de
sn-eek aan do rivier de Loire van Or-
ieonS tol aan zee, en waarlijk de
naam is goed gekozen.
Leuk; niet, als ge dit land be-
reie:, dat ge hooge bergen en water"
vallen zult zien, neen, het is de om
geving van een breede, maar ondiepe
rivier, waarin zooveel zandbanken
dat zij geheel onbevaarbaar ie, maar
•niet zulke liefelijke oevers, eeuigezine
heuvelachtig niet mooie boeschen,
vriendelijke dorpen en prachtige
landhuizen. Veel zware e: een en brug
gen verbinden de oevers en de piia -
ters of bogen rusten op de zand
banken.
Het Is het land van veel zonne
schijn, veel bloemen, heerlijke vruch
ten, waar nu om dezen tijd de lin
den bloeien en de korenvelden rood
zien van papavers; waar de oude mu
ren begroeid zijn met rozen en andere
rcode bloemen, die zelfs op de daken
der oude kerkje» wortel schieten en
waar hec ruik; naar de lavendel en de
abrikozen. Het is een streek waar
mooi, zangerig Franech gesproken
wordt, zelfs door de mindei"ontwik-
keiden, en waar de vrouwen reeds dik
wijls het mooie donkere type der
zuidelijke bewoners hebben met de
gezonde eizxt. van het noorden.
Hier is geen oorlog geweest," al
zag men er de ellende van, doordal
veel gewonden hierheen werden g,-
brachr, en ach, in iedere kerk, ook de
kleinste, hangt de lijst van namen der
gevallenen, en hang; de Fransohe
vlag voor het altaar. Maar-me; zoo-
vee! zonneschijn moet het karakter
zonnig wezen en de menschen lachen
hier gaarne en gul, en yerlellen u
hoe mooi de oogst etaa-, en hoe prach
tig de wijngaarden beloven. Daarbij
komen er nu zooveel jonge menschen
thuis, het „bleu horizonis overal
het lichtpunt. Ge weet nie: hoe moo;
deze kleur hei doet in de oude kerken,
èn in de vnje nauur. Wat een aan
trekkelijk wezen is die Fransche sol-
daa;, hetzij ge liem als kranig, maar
r.iinmer s;ijf officier, de borst vol
indderorden ie paard of in een auto
ziet, of van iets minder gewichugheiu
ontmoet, op een tocht naar buiten,
en hij even vriendelijk en voorkomend
is voor een oudere ais vopr een jonge-
vi ouw! Of als eenvoudig soldaat,
in den trein teruggaand naar zijn
xéhuie, en dadelijk klaar voor een ge
sprek en een grap!
Nu ik ;och over de Fransehen aan
het praten ben geraak:, kan ik niet
ié:en het proa»ye :egen te spreken, dat
bij. ons in Holland rondga a alsof
iften in Frankrijk niet vriendelijk ont"
i .rangen zou worden.
tk wil niet ontkennen, dat hei
vreemdelingenverkeer hier nog heel
gering is en men dus alle reizigers
gaarne ziet, maar er is een spontane
vriendelijkheid, enminste hier iu de
provincie, die toch rue; op eigen be
lang gebaseerd schijnt. Het heeft
meer van liet vriendelijk tegemoet ke
rnen van wee oude vrienden, die el
kaar na lange afwezigheid begroeten.
•En ziet men in ons Engelscben, of
Belgen en maakt men zich bekend aJs
Hollanders, dan volgt dikwijls 'n vroo
I Ljk ,,:ant mieujl"
I Maar laat ik nu eens iete meer van
I dl: schoon© land zelf ver.'ellen. De
eigenlijke reis. begint bij de stad
I Orleans, die vrij doodsch en vervelend
lijkt, en waar men na de Kathedraal
bekeken te hebben, en de eindelooze
I standbeelden van Jeanne d' Are, ge
rust ui.' Kan gaan. Een veis van een
paar uur breng- u dan in Blois een
•bekoorlijke oude stad, naar mijn idéé
de mooiste van de Itoire-steden. Zij i6
geheel amphitolieaiere-gewijze tegen de
heuvels gebouwd, en alle s:raten zijn
vrij s eil. Het mooie van de stad ie,
dat behalve het kasteel en de beziens"
vaardige kerken, men overal de meest
rijk versierde huizen aantref-, sommi
ge zeer vervallen maar toch bewoond.
Ge komi ui een nauw raatje me;
kleine winkels en ziet ineens 'n huis
met heerlijk beeldhouwwerk en pracl-
;ig ijzeren smeedw erk aan de raambal
cons, waar de schoenmaker zit te ver-
s ellen. En dan de prachtige hoogge
legen Lloem-terrassen aan de Loire, de
tuinen van het bisschoppelijk paleis,
waardoor ge naai- de oude kerk wan
delt, wanr wij des avonds een mooie,
j zingende mis hoorden. De kroon op al
dl: schoons is het kasteel, midden in
cloor
JACK LONDON.
lu den waj lag de Tahun, een slank
scheepje, doch met te veel rondhout.
De ankers hielden nog, maar de kn.
pitein, die vergeefs naar een kleine
1 verademing in den storm uitzag,
j traditie de kracht van don wind to
verminderen door zijn masten af te
Lkappen.
Ik feliciteer je met je prachtige
machine, zei Grief tot den schipper. We
kunnen onze masten nu tenminste sna
ren.
I Kapitein Warfield schudde twijfelend
het hoofd.
De golf, die op lagune stond, rol
de vlug weg tun; de verandering van
den wmd, maar rij begonnen nu de
volle kracht te voelen van de open ree,
w:?r golven op den atol braken.- Er
Waren nie; veel boomen meer overgeble
ven i'-ukele waren glad doorgebreken,
andere ontworteld.- Zij zagen één
boom, waarin drie menschen! wa-
reu geklauterd, door den v ind onne-
hei siadje, hoog gelegen. Ho-, kasteel
van Blois, dateert uit 7 verschillende
tijdperken, maar niet de alleroudere
gedeelten zijn het fraaist maar liet gé"
deelt© uit het tijdperk van Frans de
eerste, niet de prachtig gebeeldhouwde
wen-ekTup, die op de groote cour uit
komt. Een aardige gid6 wijst u mei
genoegen de kamers van Frans den
eerste, van Catharina de Medlcis en
van Hendrik den derde. Hij geniet bij
iio; ver.ellen van gruwelverhalen van
giftmengingen, van ontvluchtingen en
geeft u in kleuren en geuren de ge
schiedenis van den moord van den
Hertog de Grise ,die zich met anderen
te warmen zar voor een der monu
mentale schouwen, in de groote zaal,
oenHendrik de 3de hem liet roepen om
hem verraderlijk te doen vermoor
den. Opmerkelijk zijn in dit kasteel de
prach'ig bewaarde vloertegels, liet
mooie hou'snijwerk, en overal het
mooie embleem der koningen, de sa
lamander van Frans de eere-e en het
stekelvarken van Lodewijk de 12e, me:
het hermelijn van Anna van Bretugne.
s c-eds omgeven door de Fransche le
lie.
In deze stad van heerlijke oude
bouwwerken en waar de romantiek
van de renaissance hoogtij viert,
lieb ik ook iets gezien, wat meer van
moderne tijden dateer-.. Ik bedoel een
gemeentelijke chèehe; men vindt
inFrankrijlc veel dezer inrichtingen die
door Roomsch-Kaclh. zusters worden
bestierdmaar cle kleine stad Blois is
reeds sinds 22 jaar een stads-lnrlch-
ting rijk, waar de moeders, meesJ fc-
brieksarbeidsrors, haar kleintjes ge
heel kosielooe verzorgd eii gevoed
krijgen. Aan het hoofd staa; nu een
vrij jonge ooriogsweduwe, die met
haar eigen drie al naast de crèche
woont. Ik zag de zaal voor de wie-
genHkinderijes, waar de meisjes m
ijzeren wiegen bc-kleei me: rose ka
toen, de jongens in die met blauw la
gen. Een oudere vrouw is hier de
baas en bakerde de binders in, zooals
bij ons 50 jaar geleden! Dan waren er
flinke zalen voor d© groot eren om te
spelen en slaapgelegenheid voor des
middags, gezellige, klein© tafel jes en
stoeltjes voor do maaitijden. Ah de
kinderen komen, krijgen ze warme,
zoet© melk, dan otn elf uur, soep me.
groenten en veel brood er in gekookt,
en "3 middags een maal ijd van rijste
brij of andere melkpap, voor ze weg
gaan weer melk en schrikt nie;, altijd
's middags een kroes lindebloesem,
heel zoe Het aardigste was de
groite thin zoo halverwege den berg.
mooi begroeid, waar al da. kleine
grut aan het spelen was. De direc
trice vertelde mij veel van .haar werk
met d© moeders dié zoo ontzaglijk veel
'eeren moeten, meer dan tets andere
wat meer verantwoordelijkheidsgevoel
en schaamte als zij haar kinderen
's Maandags vuiler of slechter ver
zorgd terug brengen, dan ze Zater
dags verdwenen.
,,0, die Zondag'', zeide zij, „die be
derft. weer zoo veel, dan krijgen ze
weer ongeschikt voedsel en zoo dik
wijls wijn, enz."
Van Blois is het maar een korf reis
je naar Amboise. een zeer klein
plaatsje, aan beide kanten van de
Loire, die. hier in het midden ees
groot eiland heeft, het gouden eiland
genaamd, waar de brug ophoudt en
weer begin-;, zoodat feitelijk 2 brug
gen de oevers verbinden. Het. kasteel
ligt hoog aan het water en men heeft
een prach'ig gezicht van de wallen
en torens, maar het is gedeeltelijk
bewoond, en ©enige zalen door de mi"
Iitairen ingenomen, zooda; men liet
maar voor een klein deel bekijkt. De
groote toren is zoo breed, dat daarin
een weg naar boven wentel:, waar
langs vroeger de heeren te paard of
mef hun karossen naar boven kwa
men.
Wie van een aardig oud plaatsje
houdt en gaarne winkels, opgepropt
m«s antiquiteiten ziet, moet Amboise
niet voorbij gaan al is liet kasteel
nies het belangrijkste. Een veel groe
ier 6tad is Tours, het ware middelpunt
van het toerisme. Maai- de stad zelf Is
heel mooi en ruim gebouwd met
prachtig, monumentaal stadhuis en
grootle parken. De ca'ihedraal n<?'t
twee groote zeer bewerkte torens, ziet
men op grooen afstand boven de ad
troon en en verder zijn er nog tal van
mooie oude kerken en huizen. Het is
liet centrum van den wijnhandel en
men en in, dc lagune slingeren. Twee
wisten* los te komen, en zwommen naar
de Tahaa. Kort daarna, nog juist voor
de duisternis viel, mgen zij een van de
zen van hei achterschip overboord sprin
gen hij werkte zich door de wv.e woe
dende golven aa.ir de Malahini.-
Het is Tai-Hotauri, meende Grief.
Nu zullen we we! wa: nieuws hooren.
De Kanaka-neger greep het wa-.ersug,
klom over den boeg en kroop nader. Na
dat hem eenigen tijd was gegeven tot
adem te komen, vertelde hii, achter
den uitbouw van de kajuit gezeten, in
afgebroken-zinnetje; en met breede ge
baren zijn ervaring. Narriidie rcto-
verlHij wou de parels stelen
Parlay vermoordenEen man zou het
doenDrie Kanaka's, Narrii, ik
vijf boonenin een hoed., -. Narrii
zei: één boon zwartNiemand wist
wie het gedaan hadParlay vermoor
denDie leugenaar van een Narrii..
Alle boonen waren zwart.... 'i Was
donker in de kopra-schuurieder
kreeg een zwarte booner komt een
sterke wind...- Geen kans..— We
klommen allemaal in een boomEr
is geen geluk bij die parels, dat zei ik u
wel van ;e vorengeen geluk.-
Waar is Parlay? schreeuwde Grief.
Tn gen boomDrie van ziin
Kanaka's in één booni; Narrii en een
Kanaka in een anderen boomMijn
boom woei om, toe kwam ik aan boord.
Waar zijn de parels?
de mark-, van gedroogde én ïngeiüaak-
e vruchten ©n men merit-, dadelijk,
hoe de ganseh© omtrek naar deae
stad kom: proviandeeren..
Van Tours uit gaan dagelijks groo
te auto-omnibussen, die langere en
kortere tochten maken om de -ur.stio-
ken, vooral de kasleelen, :e oezoek^u.
Wij doden tweemaal zulk een tocht,
eens om 7 kasteden rje bezoeken, waar
van één Viliandry, bijzonder opvalt
door de praoh-ig aangelegde Fran"
sche tuinen door een schilderijen--
galerij waar men eenige stukken van
Velasquez, Ribera en andere, voo j.1
Spaansche meestere vindt Een ander,
ook nog bewoond kasteel, is da. van
Langeais, dat zulk een verzameling
oude gobelins en antieke meubelen
Gezis, en di". alles in kamers gesdiikt
alsof zij dagelijks bewoond waren,
dat men hier geheel onder den indruk
komt van hei. leven in vorige eeuwen.
Azay de Rideau is door oen Frarr
;chen Staat aangekooht en wordt nu
langzamerhand io, Musc-um ingericht.
Welk een schat van kunstvoorwer
pen herbergen deze oude gebouwen,
en dit alles in prachtige zalen, met
gebeeldhouwde deuren, beschilderle
plafonds, oude ramen en torenkamers
waarvan ut: men het heerlijk?; e uit
zicht op de omgeving heef;. Op de
innen van kasteel' van Luyoe*
slaande onder de geurende lindeboo-
men, kan rnen zich verbeelden, dal
zoodra een vroolijke stoet ridders en
edelvrouwen het plein op zai komen,
of men verwacht 'n slanken pay; uit
een deur te zien verschijnen nu; e:r.
minnebrief voor zijne meesteres. De
luclw is vol roman lek, en de aardige
gidsen, of Ia „Tourangèle" in haar
write mutsje zijn niet zooveer in
disharmonie met de omgeving, als
onze snorrende reuzen-auto en de kra
kende stemmen der Amerikaan sche
dames ach .er ons. Zij lieten het man
nelijk element maar thuis, zeker uit
angst dat deze te jaloersch zoude-
worden op den groei van ,,la jol ie
vigne" of dat de luch'. vau den iau -
wijn, die ui al de groo'-e va;en op"
stijgt, die aan den weg worden g -
reii.igd, hen met al te veel wrok aan
het droge Amerika zouden doen den
ken.
In do streek van xoucraiue tref:
men verscheidene woningen aan, die
in de rote zijn uitgehold, soms mei
twee verdiepingen en de ramen voor
zien van klourigè blinden. Eoo oppe-
viakkig en vooral nu in den zomer al
les begroeid m-.v festoenen bloemen,
ziet het er wel aardig uit, maar ik
denk toch dat he: in deze woningen
vochtig en kil moed zijn en ik geloof
uiet, dat groote wel»:and tot deze
bewoning heef: geleid.
Gehoorig© of ochtige muren zooals
bij revoluuebouw-huizen zullen hier
wel niet voorkomen, ook heef; het zijn
voordeel om bij vergrooiang van het
gezin een nieuwe kamer uit de hou
wen in dè rots! Waar de rotswonin
gen natuurlijk uitstekend voor zijn en
ook algemeen voor gebruikt worden, is
■«•uur ïVlJnHc'.'.lere, mei» Oio- auai var.
rijen achtereen naast elkaar ln dc
rots gehouwen, een houten hek er
voor, de naum van den eigenaar er op
geschilderd en klaar is menl
Een volgende maal reizen we nog
wat verder.
P. J, WILLEKES MACDONA LD—
REYNVAAN.
CEZELLI CHEID.
De gezellige sfser. Klei
nigheden. Huissloof on
huisvrouw. Muziek ln
huis. Een opgewekte
Jeugd.
Hei gebeur, zoo dikwijls, dat men
hoort zeggen: die of die is zoo gezellig;
waar zij ook kom:, a-rijd gaat er van
haar een prettige geest ui-, en ze
heeft altijd een kringetje menschen
om zich heen.
Daarom worth zoo iemand bewon"
derd en benijd, en heel war: anderen,
die de kune. daartoe niet zoo vei-
s;aanzeggen, dat het toch zoo heer
lijk moet zijn om zoo'ri opgewekten
aard te hebben en zoo veel gezellig
heid om zich hoen e verspreidén.
Natuurlijk komt de aard er wel bij
te pas, maar zeïfs iemand met een
grille, eenigszins sombere na uur kan
;och nog erg veel gezelligheid otn rich
heen veispreiden. Het spreekt ook
vanzelf, da. de eene menscli haar ge-
iuk vindt in een heel andere gezellig
heid dan de andere, de eerste mis
schien door veel uitgaan, veel andere
menschen spreken en me; hen van ge
dachten wisselen, de tweede door een
gemoedelijke intimiteit van een klein
kringetje
Maar de taak van de huisvrouw is,
dat kleine kringetje, dat haar gezLn
i„ zoo gezellig mogelijk té maken.
Misschien heeft Narrii de parels
nu.
Grief vertelde do geschieden:; aan de
anderen over door hen beurtelings al
le; ia lie: car te st-hreeuwen.-
Kapitein Warfield vooral was woedend
en nj zagen, dat hq tandenknarste.
Herman ging naar beneden en kwam
met het ankerlicht terug, maar op het
oogenblik, dat het boven de kajuit uit
kwam, woei de wind hec uit. Hij had
meer succes met de kompaslamp, die
hij met .eel moeite had aangestoken.
't Wordt een fijne stormnachtI
schreeuwde Grief Mui&all ia het oor.
Het gaat nianr steeds harder waaien*
Hoe hard wel?
Honderd mijlen per uurweo
honderd.... ik weet het nietharder
dan ik ooit gezien heb.-
De lagune werd méér en meer bewo
gen door de zee die op den atol stond*
Honderden roiileu van den oceaan wer
den door den orkaan opgezweept, die de
intrede van de eb meer dan te niet de
den j
Zoodra dan ook de vloed opkwam,
werden de golven al grooter en
zwaarder Maart en wind werkten nu
samen en hoopten het water van den
stillen Oceaan op tegen- den atol
Hikihoho.
Kapitein Warfield kwam uit de
machinekamer, waar hij van tijd tot
tijd heenging, met de tijding, dat de
machinist een flauwte had gekregen.
Er zijn vrouwen wie dat «I verbor
gen is, te weinig aan den weg timme
rend, zooale het heeL Heï is dan ook
niet van de huisgenoot en inet wie zij
dagelijks omgaa't, te vergen, dat zij
altijd maar weer hun waardeering
voor haar uiten, en bovendien went
men er aan.
Maar komt de nood aan den man, j
dan kan zij van haar kleine kringetje
op allo mogelijke hulp rekenen, ter
wijl zij, die een grootten kennissen
kring ln hel openbaar geroaaJon heef:,
in hetzelfde geval misschien bij toeval
een ontinoe;die haar dan wel za!
willen helpen.
En dat ondervindt nie-; alleen de
huisvrouw in haar gezin; iedereen kan
rich wel op de een of andere manier
et n gezellig vriendenkringe.je schep"
pen, maar men moe', er wat moeite
voor over hebben!
He-, leven bestan nu eenmaal gre -
teudeél8 uit kleinigheden en zoo kan
dc dagelijksche omgang ook zooveel
gezelliger gemaakt worden door aller
lei schijnbare kleinigheden.
Er zijn wel meisjes, die er prat op
gaan, dab zij een hekel hebben aan
•huishouden en er dan ook niets van
kennen, omdat zij het beneden haar
■waardigheid vinden zich er oo*: mee
te bemoeien, Zij hebben zich ook nooit
verdiep, in de gezelligheid, behalve
die van haar eigen kamer, w.iar ue
„cosy-corner" niet ontbreekt, waar
iedereen het een ideaal van hfórn -
Teil vindt, maar waarin zij zelf voor
he: onderhoud nooit een hand uitste
ken. Hoe zullen zulke meisjes da la"
ter in een eigen huishouden hebben,
waar het verbazend aardig is inge
richt, maar waar zichtbaar de hand
van de huisvrouw ontbreekt? Als zij
dan nog willen lezen en tea'en en
zeif visi.e on Vangen, blijft er van
huiselijkheid niet veei over
.De huisvrouw, die 's avonds zit te
verstellen, nieuwe kleeren te naaien
or t© handwerken, schept een sfeer,
die nieo door welke iheevisi'e ook,
gemaakt kan worden.
Nu moet men zich zooiets niet den
ken als een sloof, die nooit ergens
uiiders tijd en gedachten voor beef.
dan voor haar huishouden! Zij kan
no? heel goed op de hoogte blijven
van alles wM er dn de wereld om
gaat, zondc-i daarbij de belangrijkheid
van haar huishouding uit het. oog te
moeten verliezen. Iemand, die dage
lijks haar geregelde bezigheden in
huis heeft, krijgt, er groo e routine en
handigheid in, en bovendien neenij, de
geheel e omgeving iets speciaals aan,
die zij er alleen in kan brengen.
Wan: hoeveel toewijding een vreem
de krach; ook in de huishouding zou
hebben, voor de vrouw des huizes is
het aites 'och nog veel meer eigen, en
onwillekeurig schep: zij zich een sfeer
die geheel van haar zelf alleen ie. en
waarin de huisgenooten onbewust
misschien, zich het behagelijkst ge"
voelen.
Maar dat daarvoor een bui epg -
woon persoon je noodig zou moeten
zijn, is :ocn «icnvtwating: ieder die wil
kuu zooiois (01 ©tand brengen, al is
he? dan ook geheel op haar eigen
manier.
Een der belangrijkste factoren om
het buis tot een eigen thuis fce maken
its zeker wel de muziek! Iedereen
hoor.t, graag muziek, al zijn de sma
ken dan ook verschillend en nog lie
ver doen de moesten er zelf aan mee.
Wat hinden het, of hei zoo nu en dan
eens valsch gaat of nie* heelsmaal in
de maai, de vroolijke stemming is er,
en da: is toch de hoofdzaak, v
Vooral voor kinderen is kuns geno
vaak heeleniaal geen genot, maar
wanneer zij teder op hun eigen ma
nier eenvoudige liedjes mogen mee
zingen vinden zij het heerlijk.
Trouwens, wie kan zich een feest,
groot of klein, vooretellen, zonder mu
ziek! En wanneer dan de vrouw des
huizes er op de een of andere manier
lie:zij door zelf meedoen, hetzij door
animeeren, toe aanzet, draag; zij a'-
weer veel bij to.p de algemeens gezel
ligheid ln huis, die ook mssohen do
huisgenooten onderling zoo'n s erken
band kan vormen. Want wie de her
innering me:, zich meedraagt van een
prettige, opgewekte jeugd, zal la.er
in eigen huishouding vol dankbaar
heid eraan terug denken en probeer en
het bij haar in denzc-ifden gees; te
doen.
Natuurlijk zijn de omstandigheden
ook vaak echu'.d aan de onliuiseliit-
heid, maar hoe dikwijls komt het toch
ook niet voor, dat er alle fao:oren
voor een gezellig thuis aanwezig zijn,
maar dac de vrouw des huizes nie. in
ziet, dat door haar de band gevormd
moet worden, die de huisgenooten
voor him heels leven aan elkaar
bindit.
Hij kan de machine niet stop
zetten 1 besloot hij radeloos.
Welnu, zei Grief. Breng hem
aan dek. Ik zal hem wel aflossen.
Hot luik, dat toegang gaf to; de
machinekamer, was m« latten dicht
gespijkerd en men kon slecho toe
gang Krijgen door een nauwe opening
van de kajuit uit. De hitte e.n vers; V.
kende gasseu waren ondraaglijk.
Grief wierp een haastigen, onderzo
kenden kennersblik op de machine
de uitrusting van de kleine kamer en
bliiis toen de olielamp uit Toen. werk
te hij in de duisternis, en rookte aan.
houdend sigaren, die liij als ze goed
brandden, in de kajuit wierp, om nog
eerrig Licht te hebbeoi. Kalm als hij
was, gaf hij zich goed rekenschap van
d© inspanning, die het zou kosten, op
gesloten te zijn met een mechanisch
monster dat zwoegde en ronkte in liet
vreeselijke duister. Tot aan het inid.
del naakt, besmeurd met vel en olie,
vol Schramm an en builen dcor de fto
ton. die hij had opgelocpe.n tengevol
ge van het heftig bewegende schip,
duizelend van het gas. en luchtmeng-
sel 't welk hij moest inademen, werk.
te riij maar steeds voort, nu eens de
machine on haar doelen prijzend en
zegenend, dan weer vet vloekend. Hot
viol hoe langer hoe moeilijker, het
vuur ta onderhouden. De brandstof
slonk. En wat het ergste van allea
Laat zij he: dan ectrer nlot te ver
zoeken door groo'e dingen te willen
doen: allerlei kleinigheden geven liet
huis het stempel van gezelligheid, en
de aanwezigheid van de vrouw led
huizes bij de huiskomst der huisg -
noo'.en, is zoo'n schijnbaar onbelang
rijk ding, da? als vanzelf-eprekond
wordt, beschouwd, en toch zooveel
waarde heeft. En al zeggen zij het.
nieti, ho;i wordt toch nu of laiter ge
waardeerd,
E. E. PEEREiBOOM.
VRIJHE1DSBEROOVING DOOR
EEN DOKTER. Een eigenaardige
zaak mr. Vaillant, die als verde
diger er in optrad, zeide nog nooit
van een dergelijk proces :n zijn lang
jarige praktijk gehoord te hebben
diende voor de Amsterrimsche Recht
bank.
Terechtstond, zoo lezen wij in het
verslag van hot N. v. d. D., een 50-
jarigo arts, uit de Indische buurt te
Amsterdam. Hij zou een brandweer
man van zijn vrijheid beroofd heli-
ben door hem op zijn schriftelijke
verklaring, volgens welke deze man
lijdende was aan krankzinnigheid,
naar de zenuwinrichting van het Wil-
halmina Gasthuis te laten vervoeren.
Blijkens het ten laste gelegde, lind
hij deze medische verklaring mei
groote lichtvaardigheid afgegeven
Op de vragen van den president,
mr. Eekhou:, doelde de beklaagde
mede, dat hij de schoonmoeder van
den brandweerman, in 1917 overle
den behandeld had. Sind dien was hij
als busdokter- niet meer in het gezin
geweest. Beklaagde had cle laatste ja
ren van de vrouw een en ander ver
nomen, waaruit hij afleidde, dat de
ze niet normaal was. (Deze had b.v.
heftige driftbuien, liet zijn vrouw des
nachts kleedenkloppen, lijmde een
stuk in zijn broek en weigerde de
JeneesmLddelen voor zijn schoonmoe
er te betalen).
De president: De vrouw die met
haar man in oneeniglreid leefde, had
verzocht, dezen krankzinnig te doen
verklaren? Dat is toch een dubieu-c
bron voor al die medededttngen. i
wist, dat, indien de man in observa
tie genomen werd, hem zijn vrijheid
ontnomen werd? Hoe wilt u nu uw
houding goedpraten? Heeft u de ver
schijnselen niet zeif waargenomen?
Beklaagde- Ik observeerde den man
in het voorbijgaan op straat. IIij
maakte een schuwen indruk. De bu
ren spraken van geestelijke afwijkin
gen. Toen zijn vrouw bij hem kwam.
zeide zij, dat haar man snel naar een
inrichting moest, daar er anders
thuis ongelukken zouden gebeuren.
Toen heb ik hem, als spoederiBchenó
geval naar het Wilhelmma^Gasthuis
laten overbrengen, overeenkomstig do
bepalingen van de Krankzinnigen
wet.
Hoe deze overbrenging in April 1919
gesel:ied is, verleide de 54-jarige
brandweerman zelf, die in echtschei
ding is met z:jn vrouw. Hij maakte
acJiter het geiuigonhefcje een norma
len indruk. Hij doet trouwens na dit
Qnpleizierige ..intermezzo" weer ge
woon dl en el tol] tie bmralweer, z«köi
do moest ongeschikte tak var» dienst
waarbij men krankzinnig kan zijn.
Hij vertelde dan ongeveer alls volgt
Ik was in do brandweer-kazerne
Weesperplain, toen men mij aanzeg
de. een zieke te begeleiden naar het
Wilhelmina-Gasthuis. Ik nam plaats
in de auto van den Geneeskundigen
Dienst met twee broeders. Tegen de
de „zieke" die iater bleek geen zieke
te zijn, zeide ik: „leun maar tegen
mij aan. Toen koesterde ik nog geen
achterdocht. In het gasthuis zeide
een der broeders tot mij: ,.Je moei
uitstappen, en een bad nemen." Ik
dacht toen, dat dit met net oog op
den hcerschenden vlektyphus was. Ik
wist niet, dat Ik krankzinnig ver
klaard was. Dit bleek eerst, toen ik
naar de zenuwufdeeling gebracht
werd.
Mr. Eekhout: Toen u op de zenuw-
afdeeling was, heef u ach toeai kalm
gehouden?
Getuige: Ja. Later kwam de com
mandaat van de brandweer, de heer
Gordijn, mij opzoeken en een dag o'
wat later zcode dr. Driesen, werk
zaam op deze afdeeling, dat ik weg
kon gaan.
Op een vraag van don president,
aangaande de zoogenaamd© „vreem
de verschijnselen" deelde getuige nog
mede, dat hij h'ijmen van een stuk"
in een broek op het Wateriooplein
van een Belg had gezien, het Weed-
jeskloppen was niet des nachts .maai;
des morgens 6 uur geschied, en he'.
weigeren versterkende middelte
koopen voor ziin schoonmoeder, moti
veerde hij, wegens de duurte der
eieren.
Dr. F. S Meyers, neurouogisch-psy
chiatrisch adviseur van don Genees
kundigen Dienst, gaf eerst ©en uit
eenzetting van do wijze, waarop men
volgens een medische verklaring naar
een zenuwinrichting vervoerd wordt.
Op een desbetreffende vraag van
was, de cylinder; begonnen te gloeien.
Bij hot gezamenlijk overleg in de 1:
juli hfld de machinist, e^n halfblred,
verzocht en bepl.-b de machine voor
ceu half uur stop t0 zetten om ze :e
doen afkoelen en de watercirculaile
na te jan. Kapitein Warfield was
iv. gen. De machinist bad bezworen
dat dc machine er aan zou gaan en
weldra voor goed.
Grief, met bevuilde ©n vermoeide,
doch vlammende oogen, gilde en
vloekte z© beiden uit en bleef zijn b -
vci o geven. Mulhall, de supercargo,
en llcvruan waren afin het werk gezet
in de kajuit om de gasoline te zui
veren. Men had e?n gat gehakt in den
vloer van dc machinekamer" en een.
Kivankmneger stortte water op de cy
linders, terwijl Grief voortging, do
raderen ©n alle bewegende doelen der
machine met olie t© begieten»
Ik wist niet, dat gij een go
öliuc-exiKrt WOur', Zöl kapitein W ar
field vol bewondering, toen Grief een
oogenblik hi de kajmt kwam, om een
weirigje mind- r onzuivere lucht !n te
ademen.
Ik baad in gasoline, knarst© luj
woest door zijn :r«aden. Ik eet ze.
Hij had eohtcr goen gelegenln-d
meer, zijn kewils op dit gebied nog
langer toe te passen, want op dat
oogenblik werden alle mannen in de
kajuit met dc gezuiverde gasoline at
den verdediger mr, Valilunt, zeide
•deze getuige, dat dc medic! wel een*
rueer voor het d.:emma staan: doen
of nalaten, waarbij op hen een groote
verantwoordelijkheid rus:. „Wij psy
chiaters' a;dus getuige „zijn iner ter
stede wei eens verplicht in te grijpen
ui gevallen van met absolute krank-
ziiuiigfleid zoolang wij missen een
lak van dienst als de medische poli
tic".
in hun ver klaring zetten de medici
vaak door elkaar wa;t zij zelfstandig
waargenomen hebben, en van onde
ren gehoord hebben, aangaande den
gecses-toestand van een patiënt.
Dr. H. W. F. Driesen, psychiater
aan paviljoen III (Wunehnina-Gast-
liu.s zeule, dat daar eerst dc patiën
ten komen, en eerst 'ater Jici ai schrift
van de geneeskundige verklaring, in
lichtingen aangiumde den patiënt zijn
dus niet direct te verkrijgen. De be
wuste „patiënt" maakte bij een op
pervlakkig onderzoek den indruk niet
abnormaai te zijn. Daar hij echter
niet dadelijk protisieerdo tegen dc- up
sluiting, kon hij echter wei abnor
maal zijn. De patiënt is geïnterneerd;
liij mocht niet uit de zaal, die afge
sloten is. Van Woensdag tot Zater
dag is hij er geweest. Get had hem
nog even aangeraden te blijven, ten
einde een oplossing te vinden voor do
huiselijke oneeriigheid. Spoedig kon
hij weggaan.
De president: U heeft den ij. ar uk
gekregen dat h:j geheel normaal is.
Dr. Driesen zeide overtuigd te zijn,
dal er geen afwijkingen een brand
weerman zijn.
Naar de president mededeelde,
had ook commandant Gordijn ver
klaard, dat de man niet gel; was.
Nadat nog een paar buren \er-
teld hadden, dat er tusechen de echte
lieden nog al eens quaestie was, nam
de officier van justitie, mr. Masslnk,
zijn requisitor. Hij zeide, dal het
strafartikel vrijheidsberooving niet
vaak vervolgd wordt, en nog zeldza
mer is het- als deze vrijheidsberooving
in een krankzinnigengesticht ge
schiedt. De beklaagde heeft het .ga-
val langs den spcedeischenden weg
behandeld, en hok wel op klachten
van de vrouw. Wij hebben allerlei
gehoord over tafereel en, tusschen de
echtgenoöten voorgekomen, maar
waar gebeuren de/.- niet? Menige
man speelt wel eens tegen zijn vrouw
op, maar al deze mannen kan mc-n
toch niet in een gekkenhuis opslui
ten? Dan zou daar geen plaatsruimte
meer zijn
Beklaagde heeft In grove mate de
belangen van anderen geschaad.
Bek!, wist den toestand, waarin bel
de partijen verkoerden, en hij had
dus uitermate voor/.ichug moeten zijn
mot zijn verklaring. Hij heeft den
Geneeskundigen dienst op een dwaal
spoor gebracht, en de praatjes van
anderen niet eerst, onderzocht. Welk
een onnoemlijk leed kan uit, een dus
danige handelwijze niet voor anderen
voortvloeien? Hoewel het misdrijf
zeer ernstig is. meende het O. M.
geen gevangenisstraf te moeten ei-
schen, doch de hoogste geldboete, na
melijk f 300. subsidalr 3 maanden
gevangenisstrraf
HET ROOELBAAN-ONCELUK TE
CRONINCEN.
Voor de rccil Groningen
word Donderdag bciiandeld dc zaak
tegen den heer H. ,op wiens robe'caa.i
cp den eersten Zondagavond der Ker
mis aldaar he; bekende nuodioitige
ongeluk plaats had, waatdocr drie
jeugdige personen (.twee 'oogeiiugen
tn een meisje) werden ged if>d en een
dertigtal min of meer ernc-:ig gcr
vond. Uit het deskundig onderzoek
moet zij" gebleken, dat de paal, waar
mede de breuk plaats had, en die van
een andere piek was genomen, nie*,
geschikt was voor de plaa:?. waar nij
i.ii stond.
De heer H. verklaarde da. zijn in
richting voor zeer solide werd gehou
den, en da; het ongeluk, da: hij ten
zeers'.© betreurde, ;e wijt-rj was a
re; hossen en dansen de/ bezoekers.
De rodelbaan was den daz v '>r -Je
opening nog van gemeen ©.vege ge
keurd. Bek!, heef: zich belangrijke fi
nancieel© offers getroost voor de be
grafenis der drie slachtoffers en ook
voor de verpleging dor pvkr. en in
ue ziekenhuizen.
lie; O.M. vroeg schorsing tot Oc
tober en benoeming van een commis
sie van drie personen tot *on vorder
onderzoek, daar de deskundigen van
mening verschillen.
VITRIOOL WERPER. Hel Hof te
Vmstocdam heef: uitspraak gedaan in
Jo zaak tegen den ril'.iarigen kellner,
.a dcor de vierde kamer der reel:
bank aldaar w«g vcroordoeld tot -
jaar gevangera-: Wegens poging
zware mishandeling op zün
jarig echlgenoote. Hij had haar op
l.ci-uwc. o. l-'u woning aan il©
IWibbiDeRisUns! roét vitriool gewor
pen. De vrouw kreeg ernstige brand,
.voud'-n. .Het i-Ioi eraiin arde do
>-"f -,ot één jr.ur.
ai. iivyen het scliot gestaakt, toen de
Mslahint ope&ns diep onderdook. Go.
durende verscheidene minuten kon.
den zij niet v. er oj> de b?c-n komen
on rolden vo. on a dit eruit en wer-
0© van der. karrt naar den sli
de ren geslingerd. De schoener, door
dri'. zware zêecn aangegrepen, kraak,
te en kreunde en trilde, en bewoog
zwaar en log dcor ,'e geweldige mas.
sa water op hst dek. Grief kro,»p naar
de machine, terwijl kapitein Warfield
zijn kans waarnam om laags de ka-
jni'sTcp aan dek le komen.
Het duurde ©en half uur. vóór hij
terugkwam.
De sloep is weggeslagen! berichte
to hij. Alles is weg behalve het dek
cn do luiken! T.n ola we die machina
niet gehad hadden, waren wc al voor
de hraien gc-w. est'. Houd dat ding in
gang!
Tc middennacht waa de machinist
weer ©enigszins bijgekomen en waren
zijn hoofd en Jongen weer vrij van den
veretikkenden gasrook, «oodat hij
Grief kon afrossen, die nu weer naar
dek ging om te :r ach ton wat bij te
komen. Hij voegde zich bij de anderen
die achter de kajuit gehurkt zaten,
zich met beide handen /asthoudend
en vastgebonden met sterk© touwen,
(Wordt vervolgd.)
