tiUHLEM'S OiiSUII
Van opperman tot
metselaar.
TWEEÖE BLAD.
Zatordag 3 Juli 1120
Er is niets nieuws onder de zon. en
abnormale perioden zijn er meer ge
weest, ook in de middeleeuwen, ook in
den oertijd, 't Zal daarom wel meer
voorgekomen zijn, dat heele groepen
menscben van ambacht of vak verwis
selden, betzij noodgedwongen, betzij
omdat ze Voordeel daarin zagen. Maar
dat van gemeentewege moeite wordt
gedaan een bepaalde categorie lieden
een ietwat andere richting op te stu-
Ten, dat zal in Haarlem toch wel niet
voorgekomen zijn.-
's-Heriogcü'oosch was tot voor kort
Eet arbeidsveld voor den sigarenmaker,
de gxoote, bekende sigarenfabrieken
zijn daar. Maar de sigarenmakers kwa
men aan den dijk te staan, zonder werk
waren en bicven ze. Er moest wat op
gevonden worden. Den Bosch bad grooi
gebrek aan opperliedenzou men het
ikunnen wage i, heeft men daar waar
schijnlijk wel gedachtimmers, de me
tamorphose »3 wel wat heel groot i si-
garenmaker- opperman, Maar men
heeft het aangedurfd.
Hier ter stede is groote werkloosheid
onder de oppcriui en gebrek aan metse-
laars. Nu is ondersteuning wel goed,1
om de wer'cloozcn in 't leven te houden,
maar als ir iets anders op gevonden
'kon worden, waarom dan niet eens na
gedacht en uitgekeken?
En ook hier zag men een oplossing,
niet door naar Den Bosch te staren,
naar den es-sigarenmaker, neen, Haar
lem koesterde reeds lang plannen met
aijn wenkloore opperlieden.- Dat lag ook
meer voor dc hand, van opperman tot
metselaar is zc.o'n stap niet. In overleg
met het Burgerlijk Armbestuur zocht
men een oplossing te vinden. Voorts
werd de medewerking verkregen van
den Directeur der Ambachtsschool, den
heer Hengeveld, die zich bijzonder
voor de zaak interesseerde.
Nu was bet nog de vraag hoe de
werkgevers en dc werknemers der or
ganisaties er over dachten, ook met
hen moest dus overleg gepleegd, kort
om er moest eens gepolst worden. Het
resultaat wac, dat ongeveer 50 man wel
voor een promotie voelden, Masr niet
allen kwamen, naar de meening van de
deskundigen, in aanmerking om een
cursus te volgen, in verband met de
lenigheid der spieren, de handvaardig
heid. Va- de 50 man, die zich aange
meld hadden, werden uitgekozen zij,
die niet jonger, dan 20 en niet ouder
dan 40 jaar zijn.
Wat v/il een dergelijke opleiding
nu zeggen? Wel, de theoretische kennis
en de practische vaardigheid moet
den a.s. metselaars bijgebracht worg
den. Een lokaal in de Ambachtsschool
•werd zeer welwillend ter beschikking
gesteld. Met het theoretisch onder
wijs is de heer Slagter belast, waai-
over zoo dadelijk meer. Hetgeen in dc
Ambachtsschool geleerd wordt, wordt
in de praktijk in toepassing gebracht
op de terreinen der voormalige Haar-
lemsche Katoenfabrieken. Daar echter
nu maar te blijven modderen,' als er
vorderingen gemaakt zijn, zou evenwel
niet rendeerend zijn.
't Toeval wilde, dat de heer Henge
veld, die plezier er in heeft dit zaakje
eens op pooten te zetten, architect Is
van de woningbouwvereeoiging
Haarlem", die aan de Kleverlaan aan
t bouwen is. Wanneer nu de adspirant-
metsclaars voldoende onder de knie
hebben, wat kalk-aanmaken, wat met
selen is, dan kunnen de mannen hier
terecht. Dan zullen de ploegen samen
gesteld worden, die eerst noodwendig
alleen aangeduid kunnen worden als
>,opleidingsploegen",
Zoo'n opleidingsploeg bestaat uit één
leermeester-metselaar, 2 leerling-mei-
selaars (de menschen om wie dit arti
keltje'draait) en 2 opperlieden. Een
normale ploeg, zooals ze overal aan 't
werk zijn, bestaat uit 3 metselaars, die
2 opperlieden noodig hebben.
't Is feitelijk uilen naar Athene dra
gen, nog to gewagen van 't groo'e
voordeel dat iu deze methode zit j het
mes snijdt om zoo te zeggen aan twee
kanten. Do leerling-metselaars zijn a.vn
't werk, behoeven dus niet meer onder
steund te worden, en omdat zij werken,
zijn er weer twee (anders werklooze)
opperlieden noodig, wiea nu uok nie:
meer uitgekeerd behoeft te worden.
Deze mededeel ingen werden ons ver
strekt door den heer J.- Vader, den
directeur van den dienst der Werk
loosheidsbestrijding, die ons verder uit-
noodigdc namens dea wethouder voor
Werkloosheidsverzekering en Arbeids
bemiddeling een les in de Ambachts
school bij tc wonen; En ja, daar ston
den ze in bun vrije uren te werken met
potlood en liniaal, gebogen over de
teekenborden; Dit te werken, wat bun
leeraar hun verteld had, en aanschou
welijk had voorgesteld met „s.eentjcs"
in het klein, Eenige autoriteiten, a.a.
wethouder Heerkens Thijssen en de heer
Dumont, woonden Maandag de les ge
deeltelijk bij, 't Was aardig den heer
Hengeveld te hooren vertellen van de
ambitie, die de mannen hebben, 'tWas
trouwens goed tc zien met hoeveel ple
zier de adspirant-metselaars hun werk
dedende tcekeningen, waarvan we er
enkele, inzagen, maakten een kcurigen
indruk en toch waren er bij de tecke-
naars, die vóór 7 Juni toen is met den
cursus een begin gemaakt om zoo :e
zeggen, nog geen potlood gehanteerd
hadden,
Een paar dagen later waren we in
de gelegenheid op het terrein van de
voormalige katoenfabrieken de mannen
in de practijk eens bezig te zien. Op
een stil plekje waren een paar profie
len opgesteld. Ik weet niet, of u weet
wat profielen zijn. Natuurlijk de vak-
menschen wel, maar voor de anderen
dan profielen xijn bat best te verge
lijken met een klein soort goal-palen op
een meter of tien van elkaar opgesteld.
Daartusschen wordt dan een laag
muurtje gemetseld, 't Zelfde clubje uit
de Ambachtsschool was er weer present
en 't was weer in hun vrijen tijd. Maar
mopperen hoorde je niet, integendeel,
kwiek liepen ze 't hobbelachrige terrain
over, handig de brokstukken van dc
fundamenten, die nog uitsteken, ont
wijkend, om daarbij op nog listiger
wijze te equilibreeren met een partijtje
steenen, dio ze als een veertje op den
schouder torschen.
De kameraden begieten de steenen,
twee ras-echte metselaars geven, wuar
noodig is, nog aanwijzingen en dan
wordt met nieuwen moed aan de derde
laag (als het geen technisch zuiver
woord is, m'n excuses) begonnen. Een
volgenden dag wordt het muurtje weer
afgebroken door een nieuwe groep, om
't weer op te bouwen in een ander „ver
band" misschien. Zoo komt de routine
wel en routine, lezers, is de hoofdzaak.
Verschillende autoriteiten woonden
Woensdagavond deze oefeningen bij.
Zoo waren daar de wethouders Mts.
Heerkens Thijssen en Slingenberg, dc
gemeenteraadsleden, de heeren Ger-
ritsz en Dijk. Natuurlijk liep de heer
Hengeveld, dc directeur der Ambachts
school. er heen en weer en was ook de
heer Vader, die ons de inlichtingen zoo
bereidwillig verschafte, aanwezig.
We twijfelen niet of over eenigen tijd
is er een keurcorps metselaars ont
staan, oud-opperlieden,wier plaatsen
ingenomen worden door andere opp»r-
lieden, die dus nu" niet meer werkloos
zijn, die op. hun beurt misschien w«er
metselaar zullen worden enzoo
blijft het een opschuiving, een opschui
ving, die slechts te loven valt.
Letteren en Knnst
Het Tooneel
Do première van „Starkadd"
In het Arnhemsch Open
lucht-Theater.
In mijn vorig artikel gaf ik reeds
aan, welke m. i. de leidende gedachte
is van dit drama hoofdpersoon, bijna
meer nog dan Starkadd, is Inge], de
koningszoon, die door zijn karakter
zwakheid een willoos werktuig wordt
in handen van Saemund, den vroege-
ren goudsmid, nu kamerheer, wiens
eerzuchtig verlangen reikt naar de
kroon,
Ingel verlangt naar het koningschap
en vreest dat dit hem door Starkadd
ontfutseld zal wordenSaemund maakt
hier gebruik van en weet den zwakke
ling er too te brengen, zijn vader uit
den weg te ruimen, eer Starkadd van
een krijgstocht tegen de Friezen is te
ruggekeerd. Ingel wondt zijn vader en
de oude koning, gebroken door smart
nu hij ziet hoe zijn zoon het op zijn
leven toelegt, doodt zichzelf.
Die aanslag van Ingel op zijn va
der is de zwakste steë van het stuk
het heeft meer zwakke plekken, ook in
de taal, wat niet te verwonderen is in
het jeugdwerk .van een dichter
want die schrikbarende gruweldaad
vindt absoluut geen verklaring* in wat
vorafgtng; 't is of de schrijver zich geen
rekenschap heeft gegeven van de
zwaarte dezer misdaad.
Overigens valt er juist in de teeke-
ning der Ingel-figuur veel te prijzen;
de schrijver vond de juiste woorden om
hem later zijn wroeging in te doen uit
schreien en te worstelen tegen eigen
zwakheid. En Johan de Meester Jr., die
de rol uit te beelden kreeg, een moeilij
ke taak voor een jong acteur, wist de
figuur te doen leven; wij zagen een
man van vleesch en bloed, die lijdt on
der eigen zwakheid en er aan ten on
der gaat.- Mocht hij een enkelen keer
wat te veel geven in zijn spel. wij aan
vaardden dat gaarne, waar or zooveel te
prijzen en te bewonderen viel. Hij heeft
de kans, hem door dea regisseur Vogel
geschonken,met succes benut, Naast
hem mochten wij een uitstekenden Sae
mund zien van Paul Huf; zijn spel was
lenig, vol nuance, zijn grime karakte
ristiek en rijn sarkasme had den juis-
ten demonischen toon; deze beide ac
teurs dragen met Albert Vogel, die de
rol van Starkadd met verve en heroï
sche zeggingskracht vervulde, 't leeu
wenaandeel bij tot het welslagen van
do opvoering.
Johan de Meester had er nog meer
aandeel aan: wij dankten aan zijn ont
werp de smaakvol-sobere tooncelop-
stelüng en de kleurcn-rykdom der cos-
tuums, die tegen de omgeving van hoo
rnen, gras en blauwe lucht een schoon
effect maakten. De ontwerper had te
recht begrepen, dat het natuurtooneel
sober décor vraagt; wij zagen den in
gang van den koningsburebt int den
nenstammen opgebouwd, omgeven
door sparren en afgesloten door een
gordijn van warm-matroode tintze- j
tels en troon op het terras vóór den
burcht waren -eenvoudig van vorm en
in dezelfde tint gehouden als de gevel.
In de costuums, vooral van Helga, de
koningsdochter, en Hilde, Ingel's ga
de, was gestreefd naar harmonie van
kleurennaast Saemund's schoone
kleedij in oranje-achti-g rood, deed die
van Ingel in groen en zwart, wel wat
heel sober aanvooral waar Ingel als
koning zijn geweten zoekt te verdooven
door praal van feesten^ had hij rijker
gekleed kunnn zijn.
Doch dit is slechts een opmerking,
die niets afdoet aan den lof voor het
geheel der uiterlijke aankleeding.
Op het feest, aan het slot, hadden
wij graag nog wat figuratie gezien; het
wijde tooneel vraagt veel menschen om
den indruk van een festijn te geven,
doch wij weten dat het moeilijk is, er
de geschikte menschen voor te vinden.
Van de overige medespelenden noem.
ik in de eerste plaats Gretha Gyswyt,
die aan het kind-meisje Helga een lie
ve persoonlijkheid verleende. In dictie
en gebaar lag een bekoorlijke naïviteit,
Zij en Starkadd--Vogel- stonden waar
lijk tegenover elkaar als voortgekomen
uit twee verschillende werelden.
Aan den heer Willem van der Hoog
als koning Tiroth, mocjit het niet ge
lukken ons te ontroeren zijn eentonige
verzen-zegging, meer declamatie dan
spel, met de rollende r's, schiep een
sfeer van verveling, waaruit ook mevr.
Aleida Roelofsen, als Hilde, ons niet
vermocht te bevrijdenzij speelt of zij
ons met geweld een emotie op wil drin- j
gen, wat gewoonlijk een hachelijk on
dernemen is. Louis van Gasteren had
weinig te doen als Wolf en deed dit
weinige goed Frits van Dijk maakte
iets aardigs van een paar bij-rolletjes.
Het theater was goed bezet en de uit-'
voering werd beschenen door .stralend
zonlichtals een bijzondere onder
scheiding valt het bezoek van Minister
De Visser te veimelden.
Vóór den aanvang van bet stuk sprak
de heer Baron Van Heemstra als voor-
ziter van de Commissie van het Open
lucht-Theater, een welkomstwoord ea
aan bet slot werden kransen aangedra
gen voor Albert Vogel.
Een welverdien-do hulde, waarin de
heer Vogel in een dankwoordje zijn
medespelrs deed deelea.
Over het geheel een voorstelling, die
er wezen mag en die getuigt van ern
stig willenArnhem bezit in het Open
lucht-Theater weer een attracrie_ te
ANNA VAN GOGH—KAULBACH.
Sta^nl8üW8
OPENLUCIITDAG LAGER F SCHO
LEN. Aan den a.s. Donderdof op
het II. F. C.-terrein te houden open-
duclitdag zullen 19 scholen medewer
ken, dn wel de Opleidingsscholen 1,
2 en 3; de U.L O. scholen A, D, C en
D; de scholen voor G. L. O. 3, 4, 5,
6, 7, 8 en 9; de Rijksleerschool, de St.
Jozefschool; het Instituut Oranje-Nas-
sau, en de beide Doopsgezinde scho
len. Hei aantal deelnemers bedraagt
ongeveer '2200.
Van het voor alle openlucht dagen,
enz. door den Raad toegestane cre-
diet van f IOOO is een bedrag van
f 200 speciaal bestemd voor een trak
tatie der medewc-K/tende kindereai.
Des middags bestaat deze iractatie
uit een kvvaita-reep voor elk kind.
Het bureau Alphenaar laat ter ge
legenheid van den Openluchtdag des
avonds in den Schouwburg aan den
Jansweg optreden den heer Keilen
bach met zijn Sprookjes-Poppenspel.
Voor deze kinder-voorstelling gél-
den speciule toegangsprijzen.
KINDERVOEDING. De afd.
Haarlem der Diocesaan-Vereeniging
van R.K. Bijz. Onderwijzers in het
Bisdom Haorifem, in vergadering bij
een op Woensdag 30 Juni heeft de
volgende motie aangenomen: „gezien
het voornemen van B. en W. om de
kindervoeding door de Gemeen
ten op d e scholen te doen
plaats vinden;
Spreekt als haar gevoelen uit; dat
kindervoeding geen taak
der school is;
Dat de beslaande particuliere com
missie niet behoort uitgeschakeld te
worden;
Dat om deze redenen de kathoHe
ke Onderwijzers cm Onderwijzeressen
niet aan het verzoek van B. en W.
kunnen voldoen zich beschikbaar te
stellen tot het houden van toezicht
e. d.;
en besluit deze motie ter kennte le
brengen van den Raad der Gemeente
Haarlem en aan de pers.
GEEN FIETSEN MEER. Naar
men ons mededeelt zal dezer dagen
in perceel Kruieetraat 45, waarin zijn
gevestigd de bureaux van den Bur
gerlijken Stand, bevolking, bouwpo-
litie, en huurcommissie, de gelegen
heid tot het bergen van rijwielen in
de vestibule worden opgeheven. Er
zullen geen rijwielen meer in hét ge
bouw worden toegelaten.
NEDERLANDSCHE ROOMSCH-
KATHOLIEKE BOND VAN
OVERHEIDSPERSONEEL
„ST. PAULUS".
(Eerste dag).
Vrijdagmiddag is in het gebouw
St. Bavo te Haarlem, de tweedaag-
sche bondsvergadering geopend van
den Nederlandschen Roomseh-Kaiho-
lieken Bond van Overheidspersoneel
„St Pauhis". De bondsvoorzitter, de
beer L. F. Guit, de afgevaardigden
verwelkomend, wees op der. steeds
stijgenden Invloed van den bond.
waarmee men moer-en-meer reke
ning gaat houden. In dit verband
wees spreker op de houding van den
bond bij do laatste staking. Hij her
innerde aan de stichting van de
Rqpmsch-Katholieke internationale.
De afdeelingen Rotterdam, Tilburg
an Zaandam werden aangewezen, om
de financieels commissie te vormen.
Aan het jaarverslag, welks voorlezing
anderhalf uur in beslag nam, is ont
leend, dat het aantal leden steeg van
3869 tot 5135, waarvan 437G gemeente
werklieden; 479 rijkswerk lieden en
280 werklieden 7>ü df provincie. Mee
gedeeld word, dat het Room?ch-Ka-
tholiek Vakvei'kond 159.050 leden telt.-
De geestelijk adviseur Rector Stroo-
mer, evenals de voorzitter den heer
Van Zeggelen huldigend voor zijn
belangrijk verslag, sprak zijn voldoe
ning uit over de houding van St.
Paulus tijdens de stakingsbeweging
en beval dringend de aansluiting
der leden hij de standsorganisaties,
tenslotte er op wijzend, dat de ver-
eenigingen bij het veroveren van va-
canties er op bedacht moeten zijn,
dat haar leden behooren dee' te ne
men aan de retraites. Daarop werd
een aanvang gemaakt met de bespre
king van het bestuursbeleid. Aan
het slot der eerste verrgadering hul
digde dc vertegenwoordiger van het
Vakbureau den Bond, die aan de
spits van de Roomsch-Katholieke
vakbeweging komt te staan. De hou
ding van" den bond bij de laatste
staking lovend prees de lieer De
Bruin vooral de houding van het
Amsterdamsche trampersoneel, lid
van den bond. Hij deod opmerken,
dat de socialisten den voor hen schrik
barenden groei der Roomsche vakbe
weging moeten erkennen cn schetste
het optreden dor socialisten als anti-
Katholiek anti-maatschappelijk en
arbeldsv ij andig.
Het FHmkOkspsl
Het Scala-Theator.
In «lit theater gaat deze week als
hoofdnummer „De Jodin" („La Juire")
naar de opera van dien naam sari
Jacq, Halévv. Liefhebbers van schit
terende kleediag en mooie groepen
kunnen hier weer genieten, wac: het
s;uk_ speelt in de middeleeuwen.- De
geschiedenis is in het kort deze: Prins
Leopold heeft met zijn leger eezi groo;c
overwinning op xya vijanden behaald.
Nu zal hij met groote pracht ingehaald
worden, doch de prins verkeert reeds
incognito in de stad, waar hij zijn ge
liefde, Recha, de dochter van
Eleazar, bezoekt onder den naatn van
Samuel. In den tijd waarin de opera
speek, waren de Joden nog net ver
guisde volk en alle middelen waren ge
oorloofd hen te verdelgen.- De prins
doet zich ook als Jood voor, doch kan
dit niet langer volhouden en einde
lijk bekent b-tj Recha dat hij Christen
is. Als de Jood zijn toestemming geeft
dat tc zullen trouwen, zegt de prins
dat hij dat niet wil en verlaat het huis.
Bij zijn huldiging koini echter Recha,
rukt hem de eere-teekenen van het
lijf en zegt dat hij haar bemint.- Dit
heef: tot gevolg dat Recha en E'eazar
in de gevangenis worden geworpen,
later worden ze ter dotx! gebracht,
doch eerst heeft het meisje, dat alle
schuld op zich genomen heeft, gezorgd
dat de trouwelooze prins wel verban
nen doch niet ter dood gebracht wordi.
Voorts zagen we nog de klucht „De
nicht uit Brazilië", wat wel aardig was
ea „Sterke hanen maar slappe
knieën"..
VRAAG: lk ben gehuwd en heb
een inkomen van f 1776 per jaar. Ben
ik verplicht, met dit inkomen een
ouder te eteunen? Zoo ja, hoeveel?
De andere kinderen zijn eveneens
onvermogend. Kunnen wij dus vader
kosteloos in een erf andere inrichting
krijgen? ANTWOORD: De kinderen
zijn verplicht aan hunne ouders, in
dien dezen behoeftig zijn levensonder
houd te verschaffen. IJ kunt uw va-
dor niet kosteloos in een inrichting
püuatsen.
VRAAG: Ik heb bij mijn patroon,
van wien ik een stuk grond had ge
kregen om te beplanten, ontslag ge
nomen. Ik heb op dien grond aard
appelen gepoot. Heb ik nu nog het
recht om ze te rooien, wanneer ze
rijp zijn? ANTWOORD: Indien uw
patroon u het stuk grond gratis heeft
afgestaan voor het gebruik eti hij
wil dit nu niet langer doen, heeft u
alleen recht om de aardappelen thans
zooaJs zij nu zijn, uit de grond te
holen.
VRAAG- Mijn zuster heeft een man,
die zich slecht gedraagt en niet meer
voor haar zorgen wil. Zij beweert,
dat wij -(haar ongetrouwde broers)
voor haar en haar vijf kinderen moe
ten zorgen. Is dat juist? ANTWOORD
Wetteliik zijn broers en zusters niet
verplicht elkander* levensonderhoud
te verschaffen.
VRAAG: Ik had een kamer per
week verhuurd, maar die persoon
ging heen, zonder een week vooruit
op to zeggen, lk heb hem toen een
halve week schadevergoeding laten
betalen. Eón dag daarna heb ik die
kamer evenwel weer verhuurd. Ben
ilc nu verplicht, die halve week scha
devergoeding terug te betalen? ANT
WOORD: Neen, u had recht op den
huurprijs voor een voile, wedk.
VRAAG: Mag een hulsheer, wan
neer de huurder bij vonnis van het
Kantongerecht irit het huis gezel
moet worden, na het uitgesproken
vonnis nog huur ontvangen? ANT
WOORD: Over den tijd, dat de huur
der in het genot is van hel gehuurde
heeft de huisheer ook na het uitspre
ken van het vonnis, recht op de
huurpenningen.
VRAAG betreffende het vermaken
van een nalatenschap aan de doch
ter van een broeder. ANTWOORD:
In uw geval is het 't beste dat de
langst levende echtgenoot zich na 't
overlijden van den ander tot een no
taris wendt en bij testament allies
aan uw nittht vermaakt.
VRAAG: Ik ben sinds 19 weken
bij een patroon als opperman werk
zaam. Zaterdags werd ik met één
week opgezegd, daar ev geen werk
voor mij was. Maar 's Maandags
daaropvolgende werd ik ongesteld,
zoodal ik de gefaeolc wedt thuis mow!
blijven. Hoeveel loon kan ik van
dien patroon vorderen? (Het huidig*
bestaande conflict heeft met dit ge
val niets te*maker!. ANTWOORD.
Het plaatselijk gebruik brengt me-de,
dat opzegging a'.ieen geldig is. in
dien er twee betalingsdogen tusschen
den dag der opzegging en bet verla
ten der betrekking vallen.
Binnenland
DE VLIEGDIENST AMSTERDAM-
LONDEN. Uit Londen wordt go-
öeind:
Met ingang van Maandag a.a. zal
<»r een dageiijkschc vliegpofitdaenst
worden geopend, uitgezonden- Zon
dag, tusechen Londen <111 Amsterdam.
Het tarief voor de luchtpost is vast
gesteld op den lagen prijs van drl«
ponce per ons (Engelscb).
EEN GEVAARLIJK" HEER. In
het „Algemeen Politieblad/' wordt de
aandacht gevestigd op Johann Selflitz,
die onder den naam John Meslier
diende hij het Amertkaansche bezet
tingsleger in Duitschland. Hij doodde
op 3 Febr. 1920 In Cob'.c-nz een /rmeri»
kaansch onderofficier, werd 10 Fe
bruari 1920 gearresteerd e« op 31
Maart 1920 in Limburg a./d. Lahn
overgegeven aan de AraerteuuifiChe
be-zettingsautoriteiten. Kort geleden if
hij uit de militaire gevangenis te Co-
bi enz ontvlucht
Zijn signalement lu.vit: ca. 25 jaar,
lengte 1.85 M., krachtig, breed, haren
donkerblond en kort. geen snor of
baard, onbetrouwbaar uiterdijk, oogen
grijsblauw-, voorhoofd gewoon, wenk
brauwen boogvormig, neus groot,
bijna recht, ooren smal en laag, rnond
gewoon, handen en voeten groot, hou
ding en gang scheef, spreekt Duitsch
on Engelech.
Vingerafdrukken en photo zijn aan
het. dep. van Justitie aanwezig. Bij
ontdekking wordt onverwijld bericht
aan het dep. van Justitie verzocht.
Bij aanhouding wordt groote voorzich
tigheid aanbevolen. Verdachte is ge
wapend en zeer gevaarlijk.
VOOR ONZE EIGEN KINDEREN.
Men schrijft ons:
Tengevolge der overstrooming van
het platteland door de Weenscho-
en Horigaarsche kinderen Btuit. do
Centrale Commissie voor uitzending
van Nederiandsche kindaren naar bui
ten op ongekende moeilijkheden bij
het opsporen van gezinnen geschikt
cn bereid een zwak. doch overigens
gezond landgenootje voor den
tijd van zes weken te huisvesten,
zelfs wanneer daarvoor een billijke
vergoeding wordt toegestaan.
Het aantal zwakke Neder!,
stadskinderen dat dagelijks
op uitzending wacht is ontstellend
groot. Daarom mag hier dankbaar
vermeld worden dat dank zij de acti
viteit van het plaatselijk ccmaté te
Oorredïjk, Wijnjeterp en omstreken
80 kinderen uit Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag daar 9 Juli in ver
schillende gezinnen zullen worden
opgenomen.
Welke provincie volgt nu h$t
voorbeeld van het gastvrije Friesland
Wat daar in enkele plaatsen moge
lijk gebleken is moet voor een go*
heele provincie gemakkelijk te berd*
ken zijn. Kindervrienden op het plat
teland bewijst gastvrijheid aan het
Nederlandsche kind en bedenkt „wie
spoedig helpt, heïpt dubbel"!
NED. BOND VAN HUIS- EN GROND
EIGENAREN EN BOUWKUNDIGEN
Op de Centraal Comité vergadering
van den Nedeilandschen Bond van
Huis- en Grondeigenaren en Bouw
kundigen dezer dagen te Utrecht ge
houden, is een motte aangenomen,
waarin het bestuur wordt uitgonoo*
digd, om krachtig bij de regeering
aan te dringen op spoedige beha 11 de
ling der aanhangig zijnde Wijziging
der Huurcommissiewet. De voorzit
ter wees in zijn openingsrede ev op,
dat, oïlerwege het besef baanbreckt,
dat de particuliere Bouwnijverheid
bij den nieuwbouw 'n vooraanstaan
de rod zal hebben te vervullen. Alles-
zal door den Bond in het werk moe
ten worden gesteld, om de meest mo
gelijke ontplooing der particulier#
bouwnijverheid te bevorderen.
De heer D. MuyR te, Rotterdam
werd tot lid van het Bondsbestuur
gekozen.
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Teen de directeur van dit blad mij
de gewone jaarlijksche" vacanrie had
verleend, .was daarmee mijn reisplan
nog niet in orde. Vier weken lang had
ik gezccht naar iets nieuws, een an-
dci middel van vervoer, een nieuwe be
stemming.- Alles is zoo oud, bekend en
versleten.- Per trein naar Zwitserlard?
Je stapt in een smalle doos, genaamd
coupé, de machinist fluit, de trein be
gint te rollen, altijd met hetzelfde ge
luid ronron, ronron, ronron. Als 't
raampje dicht is, stik je, als het open
gaat, krijg- jc stinkenden kolenwaltn in
je neusje kunt in de coupedoos niet
liggen, niet staan, niet loopen, niet
slapen, alleen maar zitten, zitten to
vervelens toe. Als jc aankomt heb j<_
handen als een kolendrager en een ge
zicht, zwart als roet. Neen, met den
trein reis ik niet meer.-
Pei boot dan? Daar-op kun je wan
delen, zooveel meter breed, zooveel me
ter lang, net als een tijger in een hok
je kunt er evenmin uit ais hij. Gp
een boot ruik je afwisselend teer, kof
fie. het middagmaal en de zilte zee
lucht, namelijk als mooi weer is. Bij
slecht weer, harde wind of storm, ruik
je niets meer, je hoort of ziet ook mets
meer, je hangt alleen over de ver
schansing en wenscht dat je dood was.
jBij aankomst beloof je jezelf, njoir
meer met een boot te varen; Neen, n.et
eec boot reis ik niet meer.-
Pei auto dan? Dagenlang kijk je op
dtn rug van den chauffeur, ïedeie voet
ganger is je vijand, de kindereu roe
pen „O.W.l" als je voorbij komt, je
laatste band springt, als je midden op
de hei bent, ver van de bewoonde we
reld en op 't onverwachtst is juist al-
tij<i de benzine op. Jezelf en al het
andere w-at in een auto huist, zijn ge
zamenlijk warm en stoffig, behalve
als_ regent, want dan kun je uns uit-
Wiingetu Neen, in een auto reis ik
met meer.-
En dan die passeclast, wanneer je
naar een ander land gaai! Dat gezeur
met visa en contróle aan de grens,
zonder dat het iets helpt, want Bol.je-
wisi en andere boosdoeners reizen toch
me; de keurigste valsche papieren die
je denken kunt. Alleen fatsoenlijke
menschen hebben las: van al die f;r-
tnaii'.citen en voor dezen zijn ze niet
bedoeld. Laatst nog, teer. ik Lloyd
George ontmoette, die incognito de
vijchwinkeltjes in Haarlem kwam In-
specteeren, omdat hij daarvan zoo ont
zaglijk veel goeds had gehoord, mocht
ik zoo tegen hem zeggen George,
ik zal jc niet verklappen, maar doe nuj
dan ook een plezier schaf die malle
passen en visa af." „Och," zei hij,
„ik zou wel willen, maar Millerand is
er niet toe te bewegenl" Een week
daarna spreek ik Millerand te Rotter
dam aan de Boompjes, op weg naar.
Engeland, „Millerand," zeg ik, „maak
toch eens een einde aan den last mot
de passen." „Niets liever dan dat,"
zegt hij, „maar Lloyd George staat er
op en hij is zoo koppig als een ezel."
Daar heb je nu een staaltje van wat wc
diplomatie noemen.
Intusschea, zóó schoot het niet op.
Als je tegenzin hebt in een spoor of
boot of auto, waarmee moet jc dan
reizen? Het toeval kwam inij te hulp.
Ik zag op het station, een man, die
strak voor zich uitkeek en toch tel
ken; tegen de menschen aanbotste.
„Meneer," zei ik, hem aanspreken
de, „u moet een vlieger wezen."
„Waarom?" vroeg hij. „U is, dat
kan ik zien, aan de wijde ruimte ge
wend." „Dat is zoo, maar wat wilt
u?" „Heeft u een vliegtuig be
schikbaar?" „Zoo pas is er juist een
van den schilder gekomen, de verf was
wat beschadigd. Wil u op reis gaan?"
„Juist. Maar zonder pas, we nemen
dus geen notitie van de grenzen."
„O," zei hij, met een minachtcod ge
baar, ,,is liet anders niet? Met die
onnoozele streepca hebben ,we niets
te maken.- Als we daarbij komen,
vliegen we maar wat hooger en dan
denken de grensbeambten, dat ze een
stofje in hun oog hebben. Morgenoch
tend om. zes uur kom ik met mijn pas
geverfde machine voor. Op de Groote
Markt vertrekken we. Neem een
denborstel mee, een paar extra sokken
en een warme stoof, wan: 't kan boven
in de wolken ongemakke'i k koud we
zen." Over den priis waren we't gauw-
eens gewordeD. En den volgenden och
tend, precies elf minuten over zessen,
sloeg de motor aan en vlogen we de
lucht in, nadat wc bij Franken wat
leeftocht hadden opgedaan voor de eer
ste uren. Naderhand zouden we ons
kostje wel ophalen;
De afspraak was om eerst een beetje
boven Europa rond te vliegen, „een
straatje om," zooals mijn vriend de
vlieger dat kalmpjes noemde. Aardig
om zoo van boven af op alles neer te
kijkende grootste geheimen van de
menschen kijk je af. In Duitschland
waren ze bezig menschen te drillen,
éen twee, éen tweeze droegen alle-
mal gymnastiekpakken en zeien, dat 't
vrije- en orde-oefeningen waren voor
het eerstvolgendo groote gymnasuek-
feest, maar ik begreep dat ze zich oe
fenden voor den revanche-oorlog, over
tien jaar, waar de helft van de Duit-
schers over spreekt en de andere helft
aan denkt;
Boven Engeland kregen wc een heer
lijken geur van ham en gebakzen eie
ren in den neus. Daar daalden we dus
om er koffie te dnnken in een dorpje,
waarvan ik dea naam vergeten ben cn
waar de veldwachter, van pure belang
stelling ia onze verschijning, verga: om
naar onze papieren te vragen; Eerst
toen we op 't punt stonden tc vertrek
ken, maakte hij moeilijkheden, maar
mijn vriend de vlieger zette den mo-.or
aan en de winddruk blies liem omver.
Wij koersten naar Rqsland, omda: ik
van boven af een studie wou maken
van 'i Bolsjewisme,
Dat was me daar een mooie Iris-
Het land zag er uit als een boeren
dorp op zijn Zondagsch. .Wie er nog
werkte, deed dat voor zichzelf, maar
niet voor anderen, omdat wat h>j voort
bracht toch niet betaald, maar hem
eenvoudig afgenomen werd. Waarom
zou hij zich ia dezen communisüschen
heilstaat dan druk gemaak: hebben?
Ik maakte den vlieger er op attent, da;
dit land meer schatten in zijn bodem
heeft, dan eenig ander land van Europa
en tegelijk van al de Europeescbe lan
den de slechtste betaler is. Hij knik:e
maar, want boven in de luch'., in een
vliegtuig, kun je niet gemakkelijk ge
sprekken voerenoverigens keek hij
bezorgd. „Heb je soms ook Russen?"
riep ik, maar hij schudde zijn hoofd en
wees op den motor. We kregen gebrek
aan benzine. Dat was erger. Een nood
landing in Rusland zonder papieren en
de zekerheid, dat we gesmeten zouden
worden in een Russische gevangenis,
die nog voller en vuiler is, dan ze was
onder de regeering van den Czaar, was
in 't geheel niet aanlokkelijk. Het eeni
ge redmiddel was een glijvlucht, zoo
schuin mogelijk cn jawel (dat is het
voordeel wanneer je in goed gezelschap
uitgaat) we kwamen precies even over
de grens van Roemenië terecht.
En daar moesten we juist wezen, om
dat Roemenië he-t land is van petro
leum en benzine. De voorraad is zoo
groot, dat wailneer de lamp bij de boe
ren leeg is, 'de boerin haar jongste
zoontje uitstuurt om die te vullen in dc
sloot langs deu weg. Dit lijkt op een
verhaal uit Luilekkerland, maar de pe
troleumlucht js minder plezierig ea
daarom verlaagden we er naar om weg
te komen, daar de bevolking, die na
tuurlijk bij onze daling was komen toe
snellen, wat al tc dnagend begon te
worden, terwijl een dikke heer, mei «en
sabel om, die waarschijnlijk de ge
meente-veldwachter Was, ook al over
papieren begon zaniken, "'."recti;a
toch, zeiden .wij tegen elkaar, dat er
in Europa zoo'n algemeene neiging
naar papieren bestaar, terwijl het pa
pier zoo duur is. Het kunstje om te
deen of we niets begrepen, kon na
tuurlijk niet blijven duren en zoo be
sloten we, maar zoo gauw mogelijk te
vertrekken. Toen he; bedtijd werd en
ons gezelschap langzamerhand af
droop, maakten we gebruik van de ge
legenheid om op te stijgen. Maar de
veldwachter was op zijn hoede en
kwam op een drafje aanloopen juist
toen wc de lacht ia gingen, wist hij
ons toestel te grypea en ging mee om
hoog. We konden er, uit zelfbehoud,
niet aan denken om hem mee te ne
men, zoodat bij hangen bleef. Lang
kon dat niet duren, opeens liet bij los
cn schoot ons vliegtuig met een vaart
de wolken in. Als zijn dikke buik door
veerende eigenschappen hem bij den
val Diet gered beeft, dan is er op dit
oogenblik een vacature voor veldwach
ter in een Roemeenscb dorpje.
Intusschen was de zon ondergegaan.
We hadden in 't donker moeien vlie
gen, wat altijd een gevaarlijke liefheb
berij ite, wanneer de sterren niet bijzon
der helder waren geweestwe konden
dus den Melkweg duidelijk onderschei
den ea hebben dien eenige malen op
en neer gevlogen, zooals andere men
schen pantoffelparade houden in de
Groote Houtstraat. Door dit vernufti
ge denkbeeld werden we bewaard voor
verdwalen en konden, toen de zon op
kwam, onmiddellijk onzen tocht voort
zetten. Slaperig waren we wei en op
den duur was de versche verf op he:
vliegtuig ook niet aangenaam om tc
Tuiken. Veel prettiger werden onze
neuzen gestreeld door de geuren van
een worstfabriek op Italiaanschen bo
dem. Kortweg gezegd: we hadden een
verslindenden honger en besloten tot
een koen waagstuks Mijn vlieger daal
de even, ik iprong er uit, stoimöe op
een wagen af. die juist voor de fabriek
werd volgeladen, greep er vier norsicn
af cn spreng weci in 't vliegtuig. Zij
kwamen juist te laa:, om mij te grijpen.
Evenwel stel ik, ter wille van onze goe*
de reputatie, er prijs op te zoggen, dat
ik een van ooze vervolgers juist op zijn
neus raakte met een Nederlandschen
rijksdaalder, die wegens den hoogen
stand van onze muntwaarde, stellig een
meer dan voldoende betaling moe: zij»
geweest.
Gesterkt zetten we onzen tocht vooxl
in dc richting van Zwitserland, waar wc
een beetje dachten te rusten. Een vlieg
tuig is heel goed, maar een dubfauteuü
altijd gemakkelijker en je loop: niet
de kans van kramp in je knieën, zoo
als bij de gedwongen houding in een
vliegtuig licht voorkom:. In Zwitser
land, dacht ik, zouden we nie: veel
moeilijkheden hebben mei onze pa
pieren inderdaad daalden we zonder
bezwaar op een weide bij Zurich,-
•buurden een groote schuur, borgen
daar het vliegtuig in en wandelden, na
dat we den sleutel in den zak hadden
gestoken, welgemoed in de richting
van de stad.- Een flink middagmaal,-
gevolgd door een dutje, bracht ons al
heel gauw weer in dc beste conditie.-
Het was nog niet donker, toen we een
wandeling door de stad deden: Maar
daar hadden we zoo'n merkwaardige
ontmoeting, da; ik mijn gedachten
daarover nog eens verzamelen en mijn
aanteekeningen raadplegen moe:. Dit
verhaal wordt dus dc volgende v.eek
voortgezet. Het kan wezen, dat mijn
lezers in dien tusscheotijd twijfel hoo
ien opperen aan de. waarheid van dit
relaas menschen aan wie ik iDÓenijd
we! eens een diensi heb kunnen be
wijzen en die dus mijn vijanden ge
worden zijn, verspreiden daaromtrent
allerlei lastertaal.
Die zal, ik twijfel er niet aan, op het
vei trouwen van de lezers in den vol
maakten ernst van deze rubriek, smade
lijk afstuiten.
FlDELlOj
