OPRIJIMIMG
SCHOOLBOEKEN
AD VERTENTIEN
bij ABR. MEIJER, firma G. W. VON SCHP^IT Zn., Groote Houtstraat 16
GEBR. VAN BREDERODE
Do N.V.Ned. IJSCO
Moordhollandseh Landbouwersdist
RIJWIELEN.
De kampioen der apti-poMtiefcèvs
wist in de Kamer imraere niete beter»
te doen dan een politieke combinatie
te formeeren, die zich in haar vol
maakte overbodigheid tot een niets
zeggende neutraliteit moest bepalen,
totdat mr. Treub zich thans geroepen
iic-eft gevoeld over de positie van den
li. B. e enige perspectieven te openen.
In Dlaata van een nieuw geluid,
komt 'zijn „Sluit de gelfcderen" ech
ter neer op een „Sluit one maar lie
ver buiten de gelederen", want ais
economische studieclub bedoeld, is
onze Bond, tegen de oorspronkelijke
bedoeling van zijn oprichters, ge
zien de politieke campagne van 1918
een zonderling misverstand! in de
poiitiek gegaan. En er is onder alles
wat zich n 1 e t-kerkelijk en n i e t-
revolutionnair noemt al verdeeldheid
genoeg oin onze vergissing te besten
digen. Laten wij daarom wat ge
schied ie vergeten en vergeven en er
één greote vrijzinnige familie van
maken, waar Dressefhuys en Mar-
ohant en Ter HaM en Riiik en Braaf,
het eens kunnen zijn over datgene
wat zij en wij niet willen". Zoo
luidt ongeveer het testament van den
polit-ieken leider Treub.
Het recept om uit de verpolitiekte
ellende lo 'komen, la niet bepaald
nieuw, liet roept herinneringen wak
ker aan do antithese van dr. Ituyper
en het onvruchtbaar politieke spel
letje tusschen ooaJitie en concentra
tie, welke geforceerde formaties in
de laatste jaren plaate hebben ge
maakt voor oen gezonder tegenstel
ling tussohen democratisch en con-
servhtief. De vrijzinnig-democraten
zulicji zonder beginselverzaking dan
ook niet de minste neiging kunnen
toonen, de uitnoodiging van mr.
Treub om ach ter wille van den E.
B. met de liberalen te laten neutrali
seeren, ook maar in overweging te
nemen.
Mr. Treub zou echter toch goed
werk kunnen doen met klaarheid te
brengen in het onkerkelijk conserva
tieve kamp, door onder de liberalen
van vorch 11 lende nuancen wat meer
eenheid to brengen, want een krach
tige liberale politiek, die niet
schroomt om uit te konion voor het
geen zij wil en kan zijn n.L een
gematigd behoudende richting van
kapitaalkrachtige groepen in mate-
rieeleh zin en een vrij sterk gepronon
ceerd into! lectueel bourgeois-mono-
polie in geestelijken zin vindt In ons
maatschappelijk leven een onbetwist
bestaansrecht. Een combinatie of
fusio vsn Liberale Unie, Vrije Libe
ralen en E. B. met aanverwante spe
cialiteiten lijkt ons dan ook zeer wel
voor verwezenlijking vatbaar en zou
overbodig© politieke versnippering
een flink stuk' tegengaan. Bovendien
is het lang genoeg geleden, dat mr.
Treub zich met den riaarn „demo
craat'sierde om tegen 1922 met goed
fatsoen een „liberale" candidature-
te kunnen aanvaarden. Zijn gedegen
economische redevoeringen zouden
er niet minder schoon om zijn en de
13. zou zich verder rustig aan de
studie kunnen wijden.
"innsnland
nULPVF.Rl.EEMNG IN OOSTENRIJK.
Het hoofdbestuur van het Nederlandsche
Roode Kruis beeft een briof van bet Ne-
derlandsche hulpcomité te Woenen ont
vangen, waaraan het volgende Is ontleend:
Door de belangrijke voorraden, welke bot
N'ederlandsehc Roode Kruis, dank zij do
van particuliere zijde ingekomen giften,
niet dc in Mei ck in Juni van Rotterdam
vertrokken treineu toezond, was bel mo
gelijk niet alleen aan de 5000 gezinnen,
«elke reeds vun bet oogenblik af dat door
de Xederlaiidsche zendingen een actie ln
Oo-tenrijk mogelijk werd. maandelijks weer
een hoeveelheid levensmiddelen en andere
noodigc zaken tc doen toekomen cn
spij-nitdeeling aan kinderen en oudere
scholieren vort tc zetten, maar kon thans
speciaal do ondersteuning van vacantieka-
lonies ook nog ter hand genomen worden.
Dertien yacantiekolonies, waarin 3000
kinderen zijn ondergebracht, werden door 't
Wcenschc comité van levensmiddelen voor-
Voorts exploiteert het comité zelf do
v.ucantïekoloiiica St. Wolfsgnng en Neuleng-
bach, waar 2000 kindoren een onderdak
vinden. In al deze vaoantle-bolonica werden
slechts drie kinderen ondergebracht, die
door hun leeftijd niet meer in aanmerking
komen om in het buitenland tijdelijk
dergebrarht tc worden.
Het Wccnsche hulpcomité heeft hier een
briof bijgevoegd, waarin een Weeimehe arts.
specialist voor tuberculose, met grootenlof
spreekt over de resultaten, bereikt in de
herstellingsoorden van liet Nederlaudsohe
comité.
De groole dankbaarheid, welke uit dien
brief psrcekl, is aunleiding, nogmaals een op
roep tc richten tot allen, die het werk van
het N'ederlajidscke comité te Weenen, het
welk op zoo schitterende wijze den naam
van Nederland in den vreemde hoog houdt,
door het zenden van gelden aan liet hoofd
bestuur van hel Ncderi&ndsche Roode Kruis,
Princessegraiht 27. "s-Gravenhage. ook nog
in do komende maanden op gelijke wijze als
ïu toe mogelijk te maken.
B RA XDST OFFE N-EC ON O MI E.
De Telegraaf schrijft:
Bij Koninklijk Beeluit van 1 Juli is
ingesteld een Instituut voor Brand
stoffen-economie, met het do&l het eco
nomisch gebruik van brandstoffen in
den meest uitgebreiden zin te bevor
deren en wel door het verrichten, het
lelden eu het steunen van onderzoe
kingen en proeven op dat gebied, het
verstrekken van voorlichting "en het
voorbereiden en handhaven vun wette
lijke maatregelen.
In andere landen, en vooral in
Duitschland, ia men ons land in dit
opzicht lang vooruit; sedert eenigë ju-
ren worden aldaar met succes midde
len aangewend om de beschikbare
brandstof met hooger nuttig effect te
vorbranden.
Het ls wel zeer opmerkelijk, dat
reen niet reeds veel vroeger is over
gegaan tot het op krachtige wijze te
gengaan van grove verspilling der in
de steenkool opgehoopte warmte.
Want dat men zich altijd aan zeer
grove verspilling heeft schuldig ge
maald te dezen opzichte, kan uit het
volgende blijken. Een gewone
warmingskaëhel, waarmede per uur
b.v 5 kilogram anthraciet verstookt
wordt eu in welke hoeveelheid brand
stof ongeveer 37.000 warmtehoeveel
heden (calorieën) zijn opgehoopt, staat
aan hare omgeving slechts 7500 van
die warmtehoeveelheden af; het nut
tig effect van die kachelverwarming
is dus ongeveer 20 procent. Vier vijfde
gedeelte van de in de brandstof opge
hoopte warmte verlaat den schoor
steen, zonder dat daarvan eenig nut
wordt getrokken: van de 5 K G. ver
bruikte anthraciet 'wordt 6lecli(6 één
K.G. nuttig aangewend. Neemt i
nu aan, dat van de ruim twee mil-
lioen ton brandstof welke gedurende
de crisisjaren per jaar voor huisbrand
is verbruikt, één miilioen ton in ge
wone kachels wordt gestookt, dan
wordt in ons land alleen bij de kachel
verwarming de warmte van 81)0.000
ton anthraciet den schoorsteen inge
jaagd, dus onnut verbruikt.' Door ver
vanging der kachels door een centrale
verwarming zou hierbij reeds een
bvandstofbesparing van 100 pet. of
van 500.000 ton kolen per jaar te bei ei
ken zijn.
Naast het verbruik van kolen voor
huisbrand staat dat voor in duet ri eel e
doeleinden en het is vooral in fa
brieken, die drijfkracht betrekken van
electrieche centrales en den voor kook-
en verwarmingsdoeleinden benoodig-
den 6toom zelf opwekken uit stoei
kool, dat een zeer groote warmte-
verepilling plaats heeft. Dat de vrij
wel nog algemeen geldende meening,
als zou het bedrijf op deze wijze op de
meest zuinige manier worden gedre
ven, onjuist 13, kan blijken uit liet vol
gende, in het weekblad ,,De Inge
nieur" aangehaalde voorbeeld uit de
pi actijk.
Een fabriek betrok haar drijfkracht
van een centrale en had buitendien
een ketel-installatie voor hare kook-
e'. verwarmingsdoeleinden. De oxploi-
tatiekosten van die fabriek bedroegen
per jaar rond f 264.000, terwijl aan
steenkolen werd verbruikt per jaar
rond 3900 ton. Wanneer deze fabriek
nu eens in haar stoomketels stoom
van hooge spanning gaat opwekken en
dien stoom eerst, arbeid laat verrich
ten in een stoomwerktuig en daarna
dien stoom voor verwarming aanv.
zullen de exploitatiekosten der fa
briek bedragen rond 169.000 gulden,
dus een geldelijke besparing opleveren-
van ongeveer 39 procent; de hoeveel
heid verbruikte steenkolen-per jaar is
te stollen op rond 2900 ton, derhalve
een besparing aan kolen van ongeveer
26 procent.
Dat Is maar een enkel voorbeeld,
dat met vele is te vermeerderen. Hoe-
vele fabrieken werken hier nog met
een condensatie-machine voor de drijf
kracht en wekken daarnaast stoom
van lage spanning voor kook- en ver
warmingsdoeleinden op. Bij ieder
stoomwerktuig, dat met condensatie
werkt, wordt 70 h 80 procent der in
wendige en uitwendige verdampings-
warmta van den atoom vernietigd. De
ze warmte vormt juist het hoofdkwan
tum, hetwelk voor koken en verwar
ming noodig is.
In Duitschland heeft reeds de prac-
tijk bewezen, dat door nuttige aan
wending der warmte, welke anders
bij condensatie van den stoom wordt
vernietigd, en door oordcelkundigen
aanleg der stoomleidingen, een kolen-
bzsparing van ongeveer 25 procent is
te bereiken. Waar in ons land de in
dustrie ongeveer 5 miüloen ton Icolen
per Jaar gebruikt, zou op bovenge
noemde wijze ongeveer 1.125.000 ton
kolen per jaar bespaard kunnen wor
den. Een oordeelkundige aanwending
van de warmte, die met het koel- en
condensatiewater verloren gaat, zal
voor ons land het gevolg hebben, dat
ir plaats van brandstofnood een over
vloed van brandstof te constateeren
valt. Ook het financieel voordeel, dat
hiermede bereikt wordt, zal niet
laten invloed uit te oefenen op den
prij6 van het fabrikaat; een daling
oer productiekosten, du6 ook van den
lmndelsprijs van het fabrikaat, n.oet
hiervan het gevolg zijn. Het is der
halve een landsbelang, dat spoedig
wettelijke voorschriften worden vast
gesteld omtrent een economisch ge
bruik der brandstoffen.
Met betrekking tot het nuttig ge
bruik van condensatiewater d.ent er
de aandacht op gevestigd te worden,
dat in onze eiectriciteitsfabrieken on
geveer 75 procent der stoomwarmte
met het condensatiewater verdwijnt.
Daardoor zijn de electriciteit&fabrie-
ken onzer groote steden bijzonder aan
gewezen cvoor levering van warm wa
ter, waardoor enorme hoeveelheden
huisbrandkolen uitgespaard kunnen
worden. De bezwaren, verbonden aan
een doelmatige distributie door nvd-
üel van een buizenstelsel door de ge-
fceele stad, heeft men nog niet geneel
kunnen opheffen. Voorioopig schijnt
het rondbrengen van het warme wa
ter met tankwagens nog het meest
economisch te zijn; gedurende een
laatst en tijd in Duitschland uitgevoer
de „Fernheizwerke" hebben chter
aangetoond, dat voor een combinatie
van electriciteitswerk en bad- er
zweminrichtingen er tegen een pijp]
leiding van warm water door de stad
geen technische bewaren bestaan.
Behalve do warmte van nfge-
werkten stoom kan ook de schior-
steenwarmte van fabrieken voor cen
trale verwarming van woonhuizen
worden aangewend.
Uit het bovenstaande moge blij km,
welk een ruim en vruchtbaar arbeids
veld voor het nieuw opgerichte last
tuut voor Brandstoffen-economie
open ligt. Het is to hopen, dat met
kracht 5e liauden aan den ploeg zui
len worden geslagen en dat mtn
daarbij van de ondervinding, «elke
reen ten opzichte van brandstofen-
bezuiniging reeds ln het buitenhuid
heeft opgedaan, een nuttig gebruik zal
w eten te maken. Indien men profiteert
\an hetgeen vooral Duitschland ons ie
dezen opzichte te leeren geeft, zal htt
mogelijk zijn reeds zeer spoedig con
crete voorstellen te doen tot het r.e-
men van wettelijke maatregelen, welke
ook in ons land tot beduidende brand-
stofbesparing zullen leiden, met als
gevolg hiervan, verlaagde productie
kosten van het fabrikaat. Wellicht
kon dan reeds in den komenden win
ter de gunstige invloed van dat Insti-
stuut merkbaar worden.
CEEN KAA8UITVOER.
Naar aanleiding van geruchten be-
rcffende een uitvoerverbod van kaas,
heef' de Tel.- te bevoegder plaatse in
lichtingen ingewonnen en kan thans he:
volgende mededeelen i
Van vrijen uitvoer van kaas is ook
den laats'en tijd geen sprake geweest.
Voor alle kaaszentlingen naar het bui
tenland moe: ontheffing aangevraagd
worden van het nog s'.eeds van kracht
zijnde uhvoerverbod van kaas. In ver
band met de enorme prijsstijging van
kaas, welke tot direct gevolg heef: een
hoogeren melkprijs, terwijl bovendien
een zeer groot kwanuim consumptie-
melk voor dc kaasbereiding gebruikt
wordt, zullen tijdelijk géén ontheffingen
van het uitvoerverbod van kaas meer
worden verleend.
Een dusdanige ministerieele beschik
king kan eers'daags in de Staatscourant
worden tegemoet gezien*
Semangti Nieuws
OVER ARBEIDERjSBESCHERMING.
Uit" Zurich wordt geschreven:
Dezer dagen beginnen in Bazel de
zittingen van het achtste internatio
nale congres voor arbeidersbeecher-
ming. Kort geleden nog Icon men le
zen, dat deze bijeenkomst hoogst-
waarschijnlijk de laatste zal zijn, wijl
immers het Internationaal Arbeids
bureau te Gcnève het aangewezen
instituut is, om dezen arbeid voort
to zetten. Daarentegen brengt de
„National Ztg." van Bazel een blijk
baar» geïnspireerd artikel waarin een
lans gebroken wordt voor het behoud
van de bestaande organisatie en
haar Bureau In Bazö! (leider prof
Stephan Bauer van de Bazelsche uni
versiteit).
Het artikel begint met een terug
blik op de groote dingen, die de ver-
eeniging in de afgeloopen jaren tot
stand bracht. Een serie van interna
tionale verdragen (1906 en 1913) tot
bescherming van den arbeider bij
de uitoefening van zijn bedrijf, en
vooral de verzekeringswetten voor
hern en zijn gezin, ook war.neer hij
niet burger wns van den staat, waar
hij door een ongeluk getroffen werd.
Het verbod van het gebruik van fos
for in de lucifers-fabricatie; een rege
ling van den nachtarbeid; het ver
bod of althans de beperking van vrou
wen- «n kinderarbeid en dergelijke
zegenrijke dingen meer.
Na deze opsomming drukt het ar
tikel onverholen de teleurstelling uit,
die men in do kringen der vereeni-
ging ondervond, toen bij de oprich
ting van het Internationaal Arbeids
bureau het nu reeds jarenlang be
staande bureau in Ba ze", gepasseerd
werd, ondanks zijn verdienstelijken
arbeid, zijn rijke ervaring, zijn ge
documenteerd archief, zijn voorbeel
dig doorgevoerde organisatie en zijn
eminente leiders.
Is du» de tendenz, om trots de cp
richting van het Vo'kenbonds-insti
tuut een besluit tot behoud der oude
organisatie door te zetten, een stuk
oppositie? De schrijver van het arti
kel, die met G. C?. teekent, zogt van
neen.
Het nieuwe instituut, aldus verde
digt de schrijver zijn standpunt, heeft
reeds op het Congres to Washing
ton (1919), en nu weer op het Con
gres te Genua getoond, dat het zijn
taak volkomen meester is. Maar wij
staan toch nog voor de onzekerheid,
of de regeeringen de daar genomen
besluiten zullen overnemen en ook
werkelijk ten uitvoer zullen brengen.
De bedenking, die hier en daar ge
opperd is, dat ook het nieuwe insti
tuut, als zijnde een officie&lo admi
nistratie, behept zooi kunnen zijn
met de traditioneele omslachtigheid
en traagheid, die een kenmerk zijn
van zoo menige officieel e organisatie
laat zich niet" zonder meer afwijzen.
Kortom, „die Wachsamkeit finer
freien Internationalen Vereinigung
erscheint nützlich", m.n.w. er IV ijkt
in Bazel een beweging te zijn, die t
voortbestaan der oude vereen!ging
wenscht.
Wat het congres daaromtrent zegt,
zal wel in de naaste toekomst blijken.
Intusschen ging echter het zeer ge
schoolde personeefl van hot Bazelsche
Bureau reeds in den dienst van het
Geneefsche Instituut over. Alleen
prof. Stephan Bauer bleef in Bazel.
EEN GEHEIMZINNIGE KLEEFSTOF.
Er zijn vele vogelsoorten, bij welke men in
verlegenheid raakt, waneer het er om gaat
te vorscKeo, door welke oorzaken zij in
aam ui verminderen. Dat zijn in de eerste
plaais wel de vogels der volle zee, de koeten,
alken, Jan van Genten, zee-duikers, pape
gaal-duikers onz. Wanneer deze niet al ie
zeer worden bejaagd of hun broedplaatsen
verstoord, dan ziel men niet In. hoe de
menscli hen schade kan toebrengen.
Slechts langdurige stormen, meent men,
zondrn hen bij de vischvangst kunnen hin
deren cn hen daardoor met hongersnood be
dreigen. Reeds vroeger heeft men dat op het
eiland Helgoland beleefd met de zeekoeien.
zonder.de oorzaak te kunnen vinden. Wel
licht kotuen ook onder de vogels wel epide
mieën voor. Doch sedert het voorjaar van
1518 vindt ln de gcheele Noordzee een op
vallende massa-dood onder de alken, koeten,
zeednikers en futen plaats, welke geheel
nieuw en onbekend is. Zelfs do levendigste
fantasie is niet in staat den ernst van dit
gevaar te omvatten. Door de „Vogelwarte
der Slnatl Biologischcn Anstalt auf Helgo
land", dr. Hugo Weigold, wordt in bet Juni-
nummer van bet Zeitscbrift fur Vogelschiitz
een uitvoerige bijdrage aan dit zonderlinge
gebeuren gewijd
De kwestie is, dat vele doode en zieke
vogels worden waargenomen, wier geve-
dertc met een teer-aehlige stof is besmeurd.
Het betreft een zwart-bruine. zeer kleveri
ge massa, die niet sterk riekt, niet aan de
lucht droogt, zooaB zuivere teer en zich
niet sodawater gemakkelijk van handen of
hout laat verwijderen. Zulk een stof drijft
minstens sinds 't voorjaar van 1919, waarschijn
lijk reeds langer, overal op de. Noordzee, nu
eens hier, dan weer daar, naar gelang der
heerseliende winden. Menigmaal vindt men
druppels van cent-grootte, die zich echter
meestal tot plakkaten aaneen voegen. On
der den invloed van lucht en zout water
schijnt de massa taaier en dichter te wor
den. Vaak treft men zulke dikke en groote
vlakten aan. dat een kleine roeiboot moeite
heeft, er door te komen en wanneer het goed
op 't strand wordt geworpen, ziet het er als
teer uit. Wat het eigenlijk is. heeft Dr. Wei-
gold nog niet kunnen uitmaken, doch het is
wel aan geen twijfel onderhevig, of het is
een menpcbelijk product
Komt nu een zwemvogel toevalligerwijze
of expres deze echte zeevogels plegen
gaarne bij drijvende, tranige stoffen in te
vallen bij dag of eerder nog hg nacht, in
deze stof terecht, dan is hij meteen „ge
lijmd". Want bet kleeft als vogellijm. De
dieren trachten liet natuurlijk te verwijde
ren, doch het blijft hun aan den snavel nan
gen en zoodoende smeren ze zich hoe langer
hoe dikker in, met. liet natuurlijk gevolg,
dat zij geen vrijheid van beweging meer heb
ben en veelal ellendig omkomen.
Daar deze „zeevogeHjJm" nu reeds een
jaar. wellicht al langer, steeds heen en
weer drijft, is be: einde ran het geraar
nog niet te zien. Er schijnen geweldige
ma-w'v van aanwezig te zijn. die klaar
blijkelijk niet licht stranden en zoodoende
onschadelijk zouden worden. Misschien
vindt telkens nog nieuwe aanvoer plaats.
Dat deze stof uit vergane schepen stamt,
is wel vrij zeker, doch positieve feiten zijn
daaromtrent nog niet te. vermelden. Aan
nemelijk is de verklaring, dat de oorzaak
ligt in de vele verzonken onderzeebooten,
welker olie-tanks langzamerhand lek wor
den cn haar inhoud naar de oppervlakte
ontwijken laten. Misschien vervoerde ook
een of ander vergaan handelsschip een olie-
lading. welke nu uit vaten en tonnen vrij
wordt. Het zou inderdaad een eigenaardig
geval zijn als de verderfelijke onderzee
boot-oorlog ook deze verwoestingen in dc
natuur aanrichtte.
Den omvang van het kwaad noemt Dr.
Weigold zeer groot; bij schat het aantal
slachtoffers op vele duizenden, ongerekend
nog degenen, die in Engeland zijn aange
dreven. want ook vandaar bericht men van
deze dingen.
HADDEN DE OUDE BABYLO
NIëRS TELESCOPEN? In 1610
zag Gali'eï met den eersten telescoop
naar Venus en bemerkte haar sikkei
vorm; geen zijner voorgangers,
Egyptenaren, Arabieren of Grieken,
had dit feit ooit waargenomen. En
toch is er nu twijfel ontstaan of Ga
iilei wel de eerste ontdekker van de
fasen van Venus ia geweest.
Er is een tichelsteen gevonden reet
spijkerschrift door een Babylonisch
astronoom: „wanneer het komt te ge
beuren, dat Venus met haar rechter
hoorn oen ster bedekt en ais Venus
groot is en de ster klein, dan zal de
Koning v. Elam sterk cn machtig zijn.
hij zal over de. vier windstreken heer
schen c-n de andere koningen zuilen
hem schatting betalen." Dezelfde zin
wordt herhaald, maar rechter is ver
anderd in linker en de naam Elam
in dien van AkkadL Deze laatste be
teeken t Babyionïe, de aardsvijand
van Elam; beide landen toch waren
in de oudheid (2000 J. v. C. ongeveer}
de groote rijken van Klem-Azië,
steeds in strijd over do „wereldheer
schappij". Het bedekken van een ster
door een lvoorn van Venus wordt door
den ouden astronoom (of astroloog)
voor een feit van zoo hooge beteek fi
nis gehouden, dat daarmede ernstige
aardsche gebeurtenissen gepaard
moeten gaan.
t?.r is geen twijfel, dat het Babylo
nisch woord, waurom het hier gaat,
hoorn beteekent- en zoo moet uit den
aangehaalden toL.-t wed blijken, dat
de Babylonische stromanen met de
fasen van Vernis bekend waren. Nu
is het waar, dat de atmosfeer in hun
land helderder is dan in Europa en
daarbij is aan te nemen, dat vele
Babyioniera zee: scherpziend waren,
maar daardoor kan hoogstens een
vormverandering van de planeet, een
verlenging van het beeld, tot hun
kennis zijn gekomen; van het waar
nemen van de eigenlijke fasen n
echter moeilijk sprake zijn. En zoo
komt men tot de onderstelling, dat
zij, zoo niet telescopen don toch de
lens of den het! en spiegel hebben ge
kend.
Uit de geschiedenia weten we, dat
in de oudheid holle spiegels in ge
bruik waren b.v. in Griekenland,
waar ze gebruikt werden om het hei
lige offervuur, door de zon zelf, te
doen ontsteken, Evenzoo weten we,
dat Archimedes, bij het beleg van
Syracuse, zich van brandspiegels be
diende en dat de bijziende Nero een
genepen-smaragd gebruikte om de
spelen in den circus te kunn;n vol
gen. En hoewel deze feiten van Tate
ren datum zijn, kan de ondersteking,
dat de Bn.byloniërs, met lens of snie-
gel, of beide, bec-lden van de hemel
lichamen ontwierpen en op deze wijze
ook de hoorns van Venus ontdekt
hebben, zeer goed waarheid zijn. Be
denken we ooit, dat de wetenschap
alleen door de priesters, de ingewij
den, werd beoefend, die er angst
vallig voor waakten, dat hunne me
thoden niet buiten de tempels kwa
men, dan is het niet te verwonderen,
dat de wijze van waarnemen in late-
ren tijd verloren ging en dat alleen
enkele hunner uitkomsten (zooals de
ze en slechts door een toevallige
vondst) voor het nageslacht b-v.-nard
zijn gebleven.
Maar als ze de fasen van Venus
kenden, moeten ze ook de ringen van
Sarturnus hebben opgemerkt en hier
omtrent bestaat geen zekerheid. De
overleden onderzoeker M. \V. Meijer
vermeldt wel, dat de Babyloniërs een
voorstelling van die planeet gaven
met ringelt er om heen maar ook an
dere planeten h«- -ben zo op deze wij
ze afgebeeld. Dit alles moet ong om
trent hun l>ezit van optische instru
menten wol ongeioovig stommen en
tot de meaning voeren, dat du vervor
ming van Venus zooals zij die za
gen, toe te schrijven is aan brokings
verschijnselen in de atmosfeer, zoo
als wij die ook soms kunnen waar
nemen; daardoor kan de planeet
uitgerekt verschijnen, zood it een der
uiteinden dicht bij een kleine ster
gezien wordt. Y.\ licht sullen echter
verdere vondsten van aanteekeningen
ons ook op dit punt nader inlichten.
Sjort sn Wedstrijden
DE OLYMPISCHE SPELEN.
DE ATHLETIEKPLOEG. Naai
do Tel. verneemt, zal de Ncdesrland-
sche Athlettek Unie de volgende
ploeg afvaardigen naar de Olympi
sche spelen: A. E. Heynnemann, C.
A. Wezepoel en Harry van Rappard.
100 Meter, 200 Meter en estafette:
J. C. de Vries; 100 Meter en estafette:
A. Paulen Jr.; SOO Meter: G. J. v. cL
Wel; 5000 Meter: H. F. Wezel en Chr.
Huygens; Marathon: Oscor van Rap
pard; 110 Meter Hordenloop: C. A-
Gubbels en Aug. Schotte: 3000 Meter
snelwandelen. Tevens zat een touw-
trekploeg van acht man, leden van
„Arcliill es" te Arnhem N. A. U.
te Antwerpen vertegenwoordigen. De
loopers zijn thans in twee groepen te
Amsterdam en te Den Haag in trai
ning.
Kerk en School
NED. HERV. KERK.
VACANTE PLAATSEN. Op 1
Juli 1920 waren na** het „Doetin-
chemsch Weekblad" mededeelt, va
cant 232 plaatsen.
Als men rekening houdt met het
feit, dat 4 Juli 11. vier plaatsen ver
vuld worden door predikanten die
27 Juni M. een standplaats verlieten,
is het getal vacatures 228, wat sind3
1 Januari 1920 een vermeerdering ia
van 20 plaatten, en sinds 1 Juli 1919
een vermeerdering van 50 plaatsen.
Gedurende de Opruiming is de winkel gesloten van 127. tot 2 uur 's middags
voor alls inrichtingen yan Onderwijs levert
e». MARKT ai - TELEF. 409
ZONDER de 5 pCt. verhooging
„AMBROSIA"
Ombnritjke Vruchteallmenade per flesch f 1.50
Verkrijgbaar bij P. J. d. LINDEN
ZIJLSTRAAT 29, hoek Vogelkoopsteeg Telefoon 3496
fïaarfemïclj 6
•JiccountanlsKanfoór
■siriTaultiaitDcutm
Zijfetr.fJ T»Ief.//Aj
- van Vereenigde Banketbakkers -
heeft den alléén-verkoop van IJS op dt
I. L. V. O.
zoowel op het Vliegterrein als in het Lunapark
Vaste standplaats
Verwuift - Haarlemmer Hout
Bioemead. Sosoh - Kraantje
Lek Aardenhout (halte Doodw.)
Zandvoort - Haamstede - Hi!lo
go m - Beverwijk - Veisen
(«Imuiden - e.a.
P. 3. Let vooral op ons adres «n Gi$ zijl
gewaarborgd zuiver ijs te gebruiken
Alkmaar, E-Soera, Haarlem, Leiden, 's-Gravenhags,
Doift «n Rettardam.
STAAT OP 30 JUNI 1920.
Volgestort Kapitaal
Reser*»
Déposit»'»
Craditeurei
Acceptatierekeaiag (op accapt vtrittade
crediatan)
Debiteuren
Voorschottea ia rakg. crt. op prol. voorw
De Vice-Voorzitter van
Commissarissen,
Jhr. Mr. P. VAN FOREEST.
f 3.500.000,—
f 379.000,—
I 2.554.008,69
f 4.077.702,47
i 8.978.977,50
i 4.034.296,99
f 5.724.161,657,
De Dlraciie,
J. F. MOENS.
Mr. M. MOENi.
Rijwie en - Banden - Onderdeelen
Verruilen - Vernikkelen - Emaifle;ren
A. KOELEMEIJER C".
Breestraat 3 - Telefoon 2647
