Jonkvrouw Jacqueline
OM ONS HEEN
iuiteniandsch Overzicht
HAARLEM'S
„RIJDAO 23 JULI 1920
DAGBLAD
- TWEEDE BLAD
No. 2768
Opmerkingen over het valscherm.
laag ¥1110UB gevaarlijk Ken Duitsche dokter als parachutist
le vrije valsnalLeiil van daling 3 3 3 meier Versnelde polsslag
- lilt de luclit vallende menseden.
's Avonds omstreeks acht uur vvan-
leer de passagiersvluohten begir.-
>cn, zien de bewoners van Haarlem
jn omstreken de vliegtuigen laag
>ver de stad scheren en geven aiah
[r geen rekenschap van, dat dit go-
fa arlijik ia. Niet zoozeer voor de
iardbewoners, maar voor de vliegers
•n hun passagiers zelf. Als de motor
plotseling den dienst weigert (en
lat komt voor) dan kan een koel
bloedige vlieger, wanneer hij op
troote hoogte zweeft, zonder eenig
>ezwaar „en vol plané" gaan dalen
jn een noodlanding doen op een
Jaarvoor geschikt terrein. Maar
iweeft hij diclit boven do aarde, dan
e er voor zoo'n daling in zweefvlucht
feen ruimte meer, het toestel stort
jus onmiddellijk naar beneden en
Je kans is zeer groot, dat de. inzitteu-
len er het leven bij laten.
J Ontstaan er moeilijkheden tijdens
iet vliegen, dan zijn luchtreizigers
>P gcoote hoogte dus veiliger, dan
>p geringe hoogte.
•Mieschiien met één uitzondering,
i mei ijk wanneer de motor in brand
rhegt; dan helpt op groote hoogte
'een vol plané, maar de vraag is, of
»p geringe hoogte de vei.ig© aarde
jan "nog wel te bereiken is. Ervaren
v iegers zullen daarop geen stellig
ititwoord weten te geven, liet hangt
ran omstandigheden af. Deze en an-
jere overwegingen leiden evenwel lot
leze vraag: of niet ieder, die omhoog
gaat, moet voorzien zijn van een
ralscherm, zóó ingericht, dat wan-
rt'xr hij maar van een ontredderd
rliegtuig weet vrij te komen, de
parachute hem verder in betrekkelij-
se veiligheid naar beneden draagt.
Hieruit volgt, dat met aantrekken
>f bevestigen geen seconde verloren
fiiag gaan, maar dat elke luchtreizi
ger gekleed moet zijn in een val
scherm, dat zich zonder meer opent,
ioodra de val begint.
Sprongen als van Fehrenbach heb
ben daarom meer dan acrobatische
waarde, zij demonstreeren, dat
koelbloedig mensch met een goed
ralscherm veilig naar beneden dalen
tan. Staat dit vast, dan is een gTOot
pezwaar togen het algemeen gebruik
ran vliegtuigein vervallen, immers
lan daalt voortaan per parachute
edereen, zoodra het vliegtuig den
lienst weigert.
Dr. Köschel, een officier van ge-
jondheid van den staf van den lo
rt Ivoerenden generaal der lue-ht-ti ijd-
Érachteiv, heeft een sprong met liet
ialscherm ondernomen, uitsluitend
pet het doel, om daarbij wetenschap-
Selijke waarnemingen op zichzelf te
oen. Gemakkelijk werd Ihet bem
liet gemaakt, de kameraden ontne-.
len hem den sprong algemeen en
Fooral werd het bezwaar geopperd,
Jat het valscherm zich misschien niet
jntplooien zou. Hij vond dit niet
it eekhoudend, naar zijn meening
moest het valscherm dat bij liet
Duitsche leger in gebruik is. zich van
ielf openen.
De grofheid van de kameraden
)f hij het adres van zijn nagelaten
ietrekkingen opgegeven had (de
man zelf noemt dat een goedaardige
grap) was hem, met andere opmer
kingen van die soort wel niet oange-i
Daam, maar verontrustte hem toch
Piet.
I hoschei steeg dus in een ballon tot
een hoogte van 500 meters en sprong
er toen met zijn parachute uit. Nu is
liet bekend, dat het valscherm niet
nadeiijk opengaat, het begin is dus
pen vrije vaL Wat gebcuit er in dal
oogenblik? Velen beweren, dat
iemand in die korte oogenblikken be
wusteloos worden moet door de snel
heid van den va! en een waarnemer,
flie bij een vijandelijken aanval naar
peneden sprong, beweerde dat hij in
derdaad zijn bewustzijn had verloren.
Köschel met, die hield zijn oogen
opzettelijk gericht op een houten to
ren op liet terrein en vond het alleen
blaar jammer, dat hij daardoor niet
naar boven kon zien hoe het scherm
kich ontplooide. Tegelijk nam hij bij
zichzelf vreugde waar over het eigen
aardig gevoel van gewichtloosheid.
I De vrije val duurt trouwens maar
45 Meter, daarna moet het valscherm
{opengaan. Na korten tijd hoorde
Ivöschel dan ook iets boven zich flad
deren, zonder dat hij vertraging in
n val opmerkte; hij voeldo een kor-
'.•n ruk oin de borst en onder de ar-
.-Jerren. Maori hoeve ren onzer zpu-
den twintig jaar geleden hebben wil
len stappen in een wagen, die sneller
kon loopen dan een spoortrein en wie
heeft er nu nog becwaar tegen, om in
een auto t© gaan zitten?
Zoo hoop ik het "ook nog te bele
ven, dat althans jonge menschen er
weinig been in zien, om naar boven te
snorren en hetzij uit nood of wel uit
genoegen, als een reusachtige h.>gei-_
steen per valscherm naar beneden te
dalen. Dat we nooit moeten zeggen:
dit of dat kan niet of zal niet, hebben
we nu wel geleerd.
J. C. P.
men, die uiet pijnlijk was en zag hel
geheel ontplooide scherm boven zich
in de lucht. Een oogenblik meende
hij in de lucht te hangen, maar ge
voelde toen, dat hij daalde. Het gevoel
van zweven was gelijk aan dat in een
dalenden, vrijen nallon.
Naar zijn schatting daalde hij toen
drie meter per seconde. Blijkbaar
was hij tojn uiterst kalm. Althans de
gedachte kwarn bij hem op, dat hij
zijn muls zou kunnen verliezen; dius
zotte hij die vast, trok een van zijn
bont handschoenen u>t om zichze'f
den pols te voelen en trok daarna den
handschoen weer aan. „Ik had het
gevoel", schrijft hij, ..dat ik gemak
kelijk een briefkaart had kunnen
schrijven". Bovendien merkte hij op.
dat do menschen beneden naar de
plek liepen, waar hij vermoedelijk
neer komen zou.
Tot nu toe was hij blijkbaar rustig
en zuiver verticaal gedaald- Op 25ö
Meter boven de aarde begon hij even
wel te schommelen, in een hoek van
ongeveer 40 graden. Op zichzelf wa
ren die sclion melingen niet onaan
genaam, maar zij maakten hem een
oogenblik ongerust, omdat hij vrees
de te schuin te gaan, zoodat hij bij
de landing teg n den grond zou bon-
Nu kwam Köschel boven bosch en
werd de val aanzienlijk sneller, on
geveer 4 5 Meter per seconde, als
gevolg van de sterke verwarming der
ucht bovi-n den grond op den' zeer
warmen dag. Toch daalde hij niet in
het bosch, maar dreèf daarover heen
naar vlak, kaal land; hier laveerde
hij door een lichte kniebuiging zoo,
dat hij bij het neerkomen alleen maar
een kleinen stoot in den rug voelde,
als iemand, die van een hoogte van
120 c.M. op den grond springt. Hij
bleef staan, maar nu geschiedde nog
een. kleine, niet voorziene moeilijk-
neid: het valscherm woei verder en
wilde hem meeslepen. E enige snelle
schralen naar het scherm toe hadden
tengevolge, dat de koorden verslap
ten en het scherm dichtviel.
De daling had nauwelijks 3 minu
ten geduurd. Köschel schat de groot
ste snelheid tijdens den vrijen val,
dus vóórdat het scherm opengaat, op
dertig meter per seconde en bij die
snelheid verliest iemand zijn bewust
zijn niet, zooals uit ervaringen in het
vliegtuig1 gebleken is. Horizontaal
bereikt immers de vlieger een snel
heid van 40 it 50 meter per seconde
en bij een steile vol plané, ovarii eft
de snelheid ook meer dan 30 meter
per seconde. Uitvoerig gaat Köschel
op die quaestie van het verliezen
van het bewustzijn in, omdat hij na.
tuurlijk die groote beteekenis daarvan
inziet. Zou werkelijk bij een daling
per valscherm gevaar voor bewuete-
io.sheid bestaan, dan heeft de uec--
dalende persoon veel grooter kans om
t' 'i ongeluk te krijgen, dan wan neer
h'j door eenvoudige spartelbewegin-
gen eenigen invloed op het juiste punt
van neerdalen verkrijgen kan. Daar
mee kan hij bijvoorbeeld een toren
vermijden of een schoorsteen, over
oer. broeikas of een kleinen wate, a' is
heenkomen, waarop of waarin hij in
bewustetoozen toestand zou kunnen
verongelukken of zich ten minste ern
stig bezeeren.
Kort vóór den sprong had Köschel
zijn pols opgenomen. Die eioeg regel
matig 144 maal in de minuut, tegen
78 slagen in rust, hetgeen hij toe
schreef aan een gevoel van angstige
onrust, gevolg van vele ongelukken,
die hij als arts op een vliegterrein
bijgewoond had. Onmiddellijk na de
daling gaf een polsopneming 1G4 sla
gen per minuut, dus ongeveer hot
.tul bele van den pols in rust. Een uur
later was de polsslag nog iOi en p is
na meer dan twee uur keerde hij
raar het normale terug.
Teze bijzonderheden zijn ontleen!
aan een uittreksel in de Wetenschap-
pe'ijke Bladen van ©en relaas in ae
Rundschau".
Hieruit is af te leiden, dat inder-
daad een afdaling uit de luoht van
500 metere hoogte nog iets andere is,
dan een wandelingetje over dien af
stand up de aarde, zelfs voor een naar
wetenschap dorstenden vliegerdoUnr
en dat kunnen we ons ook wel voor-
0o Turksche
Do Engelsclio premier Lloyd George heeft
in zijn I.ngerhuis-rcdo ook oen on under ge
/.egd over do Turltschc quaestie. Kort maar
krachtig!
,,Als de Turk het vredesverdrag niet toe
kent, zal hij misschien niet een» in hel bezit
blijven van liet gebied dat hem bij dezen vre
de nog wordt gelaten. De regeoring van den
Sultan zal dat wel inzien," verzekerde Lloyd
George. Zijn overtuiging is natuurlijk ge
grond op do zekerheid, dat de Sultan niet
bij maebte is iets anders te doen dan het
geen hem door do Geallieerden wordt voor
geschreven: liet Aziatische gebiod heeft zich
aan zijn gezag onttrokken en in Europa be
zit de huogc l'orte geen legermacht van
ccnig belang; bovendien huist zij vlak voor
de monden van het Uritsche schoepsgeictiut.
De Sultan bezit echter geeD regeermg die be
reid is het verdrag van Neuilly te teekc-
neii. Hei kabinet is heengegaan en alleen de
grootvizier blijft „op hoog bevel". Maar
wat heeft de Sultan aan een enkelen groot
vizier!
Toch heeft de Sultan nu naar Pa
rijs getelegrafeerd, dat Turkije 't
vredesverdrag zal teckenen.
Een de'egatie zal naar Parijs ge
stuurd worden.
Inmiddels brokkolt liet gezag van
don Turkschen St-'Unn ook in Eu
ropa af. Dc Grieken zetten hun opmarsch te
gen dc terugwijkende hoofdmacht van Moce-
lafa Kcmal Pa*ja voort, en dringen tege-
ci tijd Thr.ocïc binnen nm Eiiropccsch Tur
kije tot de Tajataldsja-linio in bezit te ne
men. Onder bescherming van dc Britsr.he en
Grieksche oorlogsschepen zijn Qrieksrhe troe
pen te Eregli en te Rodosla. op den Noor
delijken oever van dc 7.cc van Marmora, aan
land gezet. 15ij Uodosta hebben de Turken
Cenigen tegenstand geboden, maar spoedig
zijn zij naar het binnenland gevlucht.
Klaarblijkelijk wil zoo wordt aan 't
..N v d. D." gemold de Grieksche opper
bevelhebber de Turken in Thraciè van twee
kanten aanvallen en brengt liij de Grieken
op de noordkust van' de Zee van Marmora
.-.aii land. om de Turken, zoo zij een Griek-
sclic.i opmarsch aan de Warit.*.» ronden wiilon
stuiten, in den rug te vallen. Deze Turken
tellen nog nnecvecr 30 000 man. Zondag reeds
is de verlr: ;m„ »n«riien Konstantinopcl en
nopel door de Grieken verbroken. Kon-
stnnlinopel kan geen voeling meer houden,
telegrafisch noch telefonisch met dit in bet
hooiden staande leger. De optuarsch der
Grieken is begonnen en hot behoeft geen
betoog dal de strijd van korten duur zal
zijn. De Grieksche koniug bevindt zich reeds
te Pandemia, gereed oiu'tlo zee over te ste
ken wanne;- dc zege bevochten is. Dat dc
Stolon in deze omstandigheden graag het vre
desverdrag onderteekend wil zien, is te be
grijpen, doch waar vindt bij do band die do
beslissende pennestroek onder hei vcrurag
kan zetten? Wat den, veldtocht tn Klem Azie
bc-iefl, -i i, i ..iatischen oever van dc zee-
cngicn bevinden zieli thans gocn Keinalis-
len meer Moeslnf» heeft zijn leger vermoe
delijk hij Afiocn Karahissar verzameld. Op
de door hem rdeds onneembaar geprezen
linio? Het zal spoedig kunnen blijken.
Inmiddels lieltben tie Franschcn in Syrië
eveneens succes niet hun gewapend optrc-
don. Do lastige en onbetrouwbare Emir Fai-
val beeft liet hem door Frankrijk gestelde
ultimatum ter elfder ure aanvaard. Frankrijk
wordt daardoor officieel de machthebber in
Syriè.
Alleen dc Engcl&chcn in Mesopotamië be
vinden zich dus nog in een betlardc positie.
Te meer nu dc Kemalisten zich Oostwaarts
verplaatsen eu bun Russische bondgenoot
Siecds grooter troepentuassa's op de Zuid-
kus: van dc Kaspische Zee in Perzië ont-
schccpt-
li,lussdien stnurt Engeland veel troepen
u.tar Mesopotamia
"t Gaat evenwel voor de Britten
om al te veel troepen uit Engelsch-lndië weg
te halen, vvaut ook daar is 't rocriis.
l.enin, de leider der Bolljevviki, heeft'voor-
spetd dat de groote wereldrevolutie van
Britsch-Indic uit zou beginnen.
'iBsaarte Polen, na Bolsjewiki
•n west-aaroja.
De Boisjwviki rukken nog op en de
Polen trekken al vechtena terug.
In ©en Poolseh legerbericht wordt
gezegd:
„Een groot aantal vrijwilligers,
sluit zich hij liet leger aan. De bevol-
.ving toont zich tot groote offers be
reid. Evenals de andere politieke par
tijen, epoort ook d© sociaal-deinocra-
tische partij de arbi-iders .van, vrij
willig dienst te nemen. Ook ondor de
boeren is de patriottische beweging
zeer groot. Do openbar© meening en
de pera zien den toestand optimis
tisch in.
Dit bericht is natuurlijk zoo gesteld
om den benaidcu Polen wat moed in
>e spreken.
Toch is tusschen de regels door te
lezon, dat de toestand voor de Polen
critiek is.
zuilen ze i met <5e BosjewiET nog
ter elfder ure op ©en accoordje kun
nen gooien?
Polen heeft thane, ln overeenstem
ming met de raadgeving van Lloyd
George, een nota aan de Sovjet-regee
ring gestuurd, waarin een onmiddel
lijke wapenstilstand wordt voorge
steld op de voorwaarden zooais Lloyd
George die aangegeven heeft.
De toestand Ls ingewikkelder go-
worden door de regeeringscrisis in
Polen. Waarschijnlijk zal Witosk eer
ste minister woeden; hij vertoeft op
het oogenblik echter niet te War
schau. De tegenwoordig© premier,
Grabski, zal een ondergeschikten post
in het nieuwe ministerie krijgen. AD
minister van Buitenlondsche Zaken
treedt op Daskineky, ©en vurig socia-
'ist, die voor onderhandelingen met
dc- bolsjewiki beter geschikt is dan
prins Sapkiekn zoo merkt de
Times op.
Do „Éclair" schrijft over Polen en het
Bolsjewisme en betoogt, tlat erkend dient te
werden, dat thans de kansen, welke ons res
ten om de Bolsjewistische nctïc te breken,
die onze bezittingen en vrijheden bedreigt,
zeer zijn verminderd. Lenin cn Trotzky we
ien, dat de politiek van l.loyd George hun
Polen heeft overgeleverd en zij spotten met
d>- ''reigementen uit Londen. Wat Frankrijk
betreft, welks Russische politiek helder ge-
n r-g is, weten zij beel goed, (laf dit land ge
bon.ien is door zijn geallieerden, die liet zijn
over-.- inning misgunnen. Dij bet slaan van
een Mik in de lockomst zijn wij verschrikt
d-ior de conclusie», waartoe noodzakelijker
wijze elke logische redeneering moet ko
men Het schijnt, dat alleen een mirakel
Frankrijk en L.npeland. wier belangen ten
slvttc solidair zijn. kan redden van een ver
schrikkelijke catastrofe. Gelukkig de oor-
leg heeft bet aangetoond is het wonder
nog niet uit de geschiedenis verdwenen Men
moet wel rekenen op hetgeen men niet voe-
l«n en tasten kan. indien hetgeen men ziet
cn tasten kan. m-iar al te weinig hoop Isat.
Pertinax schrijft- Frankrijk /.eruit krijgs
tuig naar Warschau Ongetwijfeld zal En
geland dit voorbeeld volgen: reeds zijn be
langrijke militaire missie» op het punt scheep
te g-a ii. Dat is zeer goed. maar wij kunnen
nichopen Polen te redden cn Europa te be
houden in den vorm. welken wij het in de
velschillende vredesverdragen wilden geven,
da.i d"or ons aan het hoofd te stellen van
alle randstaten. Tsjtcbo-SIowakije inbegre
pen. Sinds twee jaar laten wij deze 't/'-n
ma i ilun gang gaan en hun eigen belangen
drijven. Het is thans (yó lnm dc richting
anti te geven. Wij hebben de middelen om te
Tot zoover deze persstemmen.
Aangeteekcnd zij» dat thans Lloyd George
aan Polen alle noodige bulp heeft toegezegd
Of t nog bijtijds voor Polen zal zijn?
De houding van de Duitoche regee
ring vraagt ook alle aandacht.
Bekend is, dat Duitschiaud offi
cieel neutraal zal blijver, in 't conflict
tussclien Rusland en Polen.
Toch volgen de Duitschers den oor
log met belangstelling. Een overwin
ning der Russen zou wellicht bette
kenen "n gemeenschappelijke Duitscli
Ruesische gnen3 en dat zou voor de
Duitsche ns in economisch opzicht van
veel beteekenis zijn.
Daartegenover etaat, dat 't voor
Duitschland ook veel bezwaren heeft,
dat de macht der Bo'sjewiki zich zoo
ver naar 't westen uitbreidt.
BF.LA KUN WORDT NAAR OOSTENRIJK
TERUGGESTUURD.
Vat bevoegde Duitsche zijde wordt mede
gedeeld-
„De Oostemijkscho .regocring heeft kort
eeledeii aan de DuitS bh e toestemming ver
zocht, dc nog in Oostenrijk geïiilenici.rdo
"Ru.ssi.xi-.Te krijgsgevangenen door Dullsch-
land heen naar Rusland to mogen vervoeren,
wat toegestaan werd.
Thans is er eet transport van JOd mannen
en 8 vrouwen naar Stettin gebracht. Daar
aangekomen, deelde de Oostenrijkschc offi
cier, die het transport geleidde, mede, dat
zien daarbij personen van groote politieke be
teekenis bevonden. Daar de Duitsche re pee
ring. toen de Otslenrijlcscbc gezant te. Ber
lijn dc toestemming vroeg, uitdrukkelijk ver
klaard heeft, dat deze uitsluitend op het
vervoer van krijgsgevangenen betrekking
had en dal DuitseJiïand niet kou toestaan dat
politieke vervolgden als Bela Kun bij liet
transport ingerfe ló werden, moest het trans
port to Stettin langehouden cn naar Oosten
rijk teruggebracht -.vorden.
lier bericht dat Bela Kun reeds te Moskou
aingekomen zou zijn, is dus onjuist geble
ken.
an andere zijde wordt geïndd;
Voor de Oostcnrijkeclie regocring
het terugkómen der Russische krijgs-
gevange-nen en der communie ten-lei
ders een groote misrekening, daar.de
Russische regoei-ing de uitlevering der
P.ussisch© krijgsgevangenen aan Oos
tenrijk als voorwaarde had gesteld
voor de uitlevering der 40 A 50 dub
zend Oosten rij kscJie krijgsgevangenen,
die zich op het oogenblik nog in Rus
kind bevinden.
DE DUITSCHE R1JKSDAGCOMM1SS1F,
EN SPA.
Dc Kijksdagcommissie voor buitenlaiidsch©
aangelegenheden zette haar beraadslagingen
over Spa voort.
Do idgevaaidige Spahn (Centrum) kcurdo
de houding van de delegatie goed.
De afgevaardigde Strcscraann (Duitsche
Volkspartij) sprak uitvoerig over de kolcn-
r,mostic. Volgens berekeningen van deskun
digen zou Duitschland voortaan twintig pro
cent. minder kolen krijgen dan op dit oogen
blik. De laaie tegenstand van de werkgevers
en deskundigen :s uiet voortgesproten uit ka
pitalistische overwegingen, maar alleen go-
hast ,-rd op economische argumenten en daar
om ook in overeenstemming met dc opvatting
fler Ce.-tanaTgen u(ï de kringen Jer werk
nemers.
Dc afgevaardigde Brictscheidt (onafhanke
lijk socialist) verklaarde, dat een herziening
van Let «red es ver drag alleen te verwachten
i* door den invloed van de arbeidende klasse.
Hij wenscht de bezetting van het Rnhrge-
bi-d niet. doch indien er een verlenging koini
van den werktijd, dan zou dc afkeer van de
arbeider» tegen een vreemde bezetting zeer
verminderen.
De ulgcaardigde Stampfer (meerderbeids-
Sociuli*t) «prak deze bewering tegen. De
arbcidcis lieten zich in dc bczettings-qnaes-
tin nirt ouder den invloed brengen van der
gelijke materialistisch-egoisiische argumen-
tc i en waien tot eiken prijs bereid de een
heid v.tu het volk te waarborgen.
De rijksminister van buitenlandschc zaken
dr Simons verklaarde: Wat de delegatie
men naar huis heeft gebracht, is een zware
b' kisting voor ons volk cn ons economisch
Ifvtn Wi, moeten or naar streven, dal onze
li-gi ustuulors do grenzen van onzen capa-
ciioit erkennen
Indien de Entento van plan mocht zijn,
I 'TitM-li. ind als etappe- of doormarschgebied
leg'-ii lapland te beschouwen om Polen to
li" d u -ag. geen Duitscüer zich zwij
gend voor een dergelijk plan huigen of aan
I-lm Lilvoe- brengen van dit plan nico
tic !'u-li
FRANKRIJK EN DE KOLEN-
De Kamer-afgevaardigd© van
de Ben&den-Seine, André Feyrouse,
heeft een open brief gericht tot den
minister-president, waarin hij ver
klaart volstrekt niet te dee'.en in d©
oldoening over de re;uTaten van
Spa.
Hij geeft daarin uiting aan de
vree*, dat ten slotte Engeland, dat
ve©l goedkooper aan kolen kan komen
Frankrijk van alle wereldmarkten
zal vea'dringen, terwijl Duitschland
zich veól spoediger en gemakkelijke:
zal opheffen dan Frankrijk. Hetgeen
Peyroux met in overeenstemming
acht met het feit, dat Frankrijk de
overwinning he;ft betaald met
1300.000 dood en, 1400.000 invaliden en
ticu verwoeste departementen.
V«rspr»<d nieuws
DE BOYCOT VAN HONGARIJE.
De Hongaarsohe regeerir.g heeft, in
verband met de inbeslagneming door
Oostenrijk van 'n Honguarechen ;rm
ine*, vruchten, bestemd voor Duitsch
land, de zendingen levensmiddelen
naar Duitschland 6top gezet
Stadsnieuws
HET GEMEENTE-ARCHIEF.
Ver-i henen is het verslag van den
toestand van het Gemetme-archief te
Haarlem over 't jaar 1919
Daaraan oniletnen wij dat liet ar
chief door schenkingen door aankoop
weder met verscheidene aanwinsten
weid vermeerderd.
Blijkens de daarvan gehouden re
gisters, werd het archief geraadpleegd
door 91 personen. Van deze 91 perso
nen brachten 08 een persoonlijk be
zoek, te zamen 702 bezoeken, waar
van 283 des namiddags.
I)e heer A. van Wcrveke, conserva
tor vun de Museum* van Oudheden
en van d© Historische Monumenten
der stad Gent, vroeg inlichtingen
over de klok in den St. Bavotoren,
waarop hei. hbelunr geslagen wordt.
De klokke Roeland te Gent, die niet
meer Ifegtaat, heeft namelijk tot mo
del gediond voor die van Haarlem, in
1503 ontving Geert van Wou „die
cloekghieter van Cumpen" de op-
draciil een „liuyerclock" te leveren
„wéghende tyen dusent van onse stuf
of «hieromtrent ecorn van ghe.uyt al
sender fauyt, die die stem hebben sel
van XII dusent inghelike resonancy
ghelyc dio huorcluuk heeft lot Ghent
uls liij dat oldornaest raken kan".
Zoo trok de beroemde klokkengieter
naar Gent om de groote stormklok
aldaar te bezichtigen en „die maet
larir of te nemen".
Thans, na vier eeuwen, had het
omgekeerde plaats. De heer Van
Werveke ontving, behalve uitvoerige
inlichtingen, een teekening in door
snede op juiste grootte met ©;n
opgaaf der maten; het opschrift in
papier ingedrukt en afdruksels in
stopverf on klei van de letters van
het opschrift en van do randbn der
k ok. Een en ander werd, met welwil
lende toestemming van den president
keikvoo?d der NederL Herv. Gem.
den hoer Joh. dp Breuk, vervaardigd
door den koster der St. Bavokerk, den
neer G. A. l.uitingh, die met veel
overleg en niet zonder inoauijkheden
overwonnen t© heiiben, de klok opmut
©n in beeli bracht.
Sport es Wadstfjjden
ZWEMMEN.
Het zwemfeest Uer Kykshweeksehool roor
Undcrwyzera.
Dondend;ignj.uu -y .—u in de zwem
school aan ue oliuivaart het zwem
feest der leerlingen van d© Rijks
kweekschool voor onderwijzers plaate
Hoewol het weer niet erg meewerkte,
is het een echt prettig» middag ge
weest. F.r w.iö dan ook tamelijk veel
belangstelling; onder do aanwezigen
zagen weo.e. den directeur der Rijks
kweekschool, den hoen- P. H. van der
Leij, die nimmer bij zuik© Toertjes
van zijd leerlingen ontbreekt, en vele
leeraren. Het piogramma b: stond uif
vele aardige nummers»
Het feest begon niet enkele num
mers in het ondicpo bad, nl. h&rdloo-
pen, touwtrekken en bnclzwunmen.
Dit was voo.- de jongens, di© nog
niet zoover in het zwemmen gevor
derd waren, dat ze mee kon<h-n d cn
in het diepe bad.
D© 1ste prijs voor hot hardloopeu
werd behaald door P. Stigter, de 2«
door P. Peys, beiden uit het iste
studiejaar.
De prijzen voor het touwtrekken
werden gewonnen door twee ploegen
uit het 2© studiejaar, terwijl dc lrte,
2e en 3e prijs voor het ©m ewemmen
achtereenvolgens behaald werden
door H. Beer uit het 1ste, C. Vogel
zang en J. Walters uit het 2de,
Nu volgden do nummers in het
diepe bad.
Hel begon met een opmarsch (of
liever gezegd „opzwem") die heel
aardig in elkaar zat. Hierna werd e>*
gesprongen en gedoken. De mooiste
sprongen worden gedaan door den
onderwijzer Van Wijk, evenwel bul
ten mededinging. De prijz n worden
toegekend aan G. J. van der Keuken
n J. Snoek.
Toen volgden estafette zwemmen
.waarvan de prijzen behaald werden
door 2 ploegen uit het 3e stud.) cn
snclzwemmen, waarvan de prijzen
aan A. Kieft, J. Bauer, C. SchHIe-
maiis en F. Waage uit het Se stud,
ten dee! vielen.
Het tobbegevecht gaf den toeschou
wers veel vermaak. De deelnemers
moesten namelijk in oen tobbe g Ze
len, hun tegenstanders verslaan cn
dan naar den overkant zien tc kom. n.
Sommigen duikelden bij T begin
al om, natuurlijk onder luid. gelach
van het publiek. Waroa or twee zoo
gelukkig, het m:Jden t© bereiken, don
moesten ze probceren elkaar om le
duwen. Soms gingen ze allebei om!
't Was een leuk nummertje!
De gelukkigen die den prijs kregen
waren L. vun Uoon on W. van der
Zanden.
Het volgend nummer was onder
water zwemmen. Do 1ste prijs werd
toegekend aan F. Waage. uo 2de aan
J. Snoek.
Ook liet hindemiszwemmen was
aardig. Sommigen waren er erg han
dig in. De winners waren achtereen
volgens J. Biir, A. Kieft, F. Waage cn
J. lïauer.
Het touwtrekken ln het diepe bad
werd gewonnen door twee pUx-gcn uit
het 3e studiejaar.
Jammer, dat de tijd al zoover he:n
was, dat het laatste nummer, oen
pantomine, vervallen moest.
Nu ging het naar 't schoolgebouw,
waar de prijzen uitgedeeld werden.
't Was een prettig waterfeest voor
dp dcolnemem zoowel als voor de toe
schouwers.
WIRLRIJDEN.
J. TULLEKl.N i HET STADION.
In den wedstrijd om (len groeten
Stadionprijs plauUto J. Tulleken zich
in de finale No. 1; Aandewiel was
No. 2 met een halve wicllengte ver
schil; No. 3 Van Mectc'-ei»
VOETBAL.
DE ZILVERi-..\ ri.vu-WEDSTRÏjD.
Naar liet Hbld. verneemt, zullen de
zilveren balwodstrijd-en op het Spar-
ta-terrein te Rotterdam dit jaar op
5, 12 en 19 S pi ember worden ge-
opeekL.
WATERPOLO.
In de Ainrteraiunsche Bad- en
Zweminrichting is de wedstrijd IJ 1
Dolfijn I gespeeld.
Beide partijen kwanten met Inval
lers uit, waardoor de spelquaüteit
zeer lead.
Einde kwam met 3—0 voor het IJ.
DE ONTWIKKELING VAN IIET VI.IEG-
WEZEN IN INDIK
Wij waren reeds eerder in de go
tegenheid a-dus de Av.p. nu cn
dan de aandacht te vestigen op den
vooruitgang op 'uchtvnartgcbled en
•ning van het aantel Licht-
astverbindingen en we wezen er p,
hoe uit alles blijkt, dat Indic op het
gebifid der aviatiek een z<y>r g->ede
toekomst tegemoet gaat.
Op 4 Juni werd nabij Bandoeng
een uitgebreide vliegdemonstratie ge
houden, waarbij het publiek ad libi
tum gelegenheid word gegeven,
viuchten mede te maken.
Een talrijke schare belangstellen
den was naar het vliegeterroin bij
Soeka Miskin getogen. Onder hen vele.
autoriteiten.
Klokslag acht werden acht toestel
len gereed gemaakt, waarvan er
steeds 70s in de lucht waren Deze'
toestellen werden bestuurd door de
officieren Van Tinten, Leendertz. Ten
Zeldam Stom, dc Ruyter, en den ing.
Vredenbürg vun den vliegdienst.
Een negende vliegtuig kwam later
nog even van Kalt Djati over den
Tangkoeban Pralioe aangevlogen.
EEN VERHAAL UIT HET OUDE
KAMERIJK,
Vrij vertaald naar het
Engelschvan
BARONES ORCZY.
23)
En hier eindigde de zaak voorioo-
>ig. Gilles nam afscheid van zijn
Leide gastheeren en keerde terug
aar „De Drie Koningen", nadat hij
lech tig verklaard had dat men hem
len tijd moest gunnen om zich op
ïilk ©en ongowon© vrijage voor i
joreiden. Een gemaskerd meisje,
Jeuk eens aan! Dc heele toestand ver
inderde er weer door! Meer dan vier
lagen tijd wild© men hem echter
liet gunnen voor deze voorbereidin-
len, en Messire Gilles dacht de e«rst-
'olgende uren na over de beste ma-
lier waarop hij de Vlaamsche hoeren
|tn den tuin zou kunnen leiden en
acquelino te zien zou kunnen krij-
En voor hij haar openlijk het hof
Iin? maken. Die langzame, stijve
iHnringon waar Monsieur zoo min
achtend over sprak, waren even goede
dliplomaten en even voorzichtig als
de prins van Valois zelfl Deze tegen
zet van hun kant, was eigenlijk een
klap in het gezicht van den verwaan
den prins die nauwelijks wilde toe
stemmen in een verbintenis waarop
ieder Europea&'h vorstenhuis trotach
had kunnen zijn.
I-IOOFDSTUK VII.
Waarom Jonkvrouw Jac
queline zoo laat naar
bed ging.
I.
De oude Nicolle liep brommerig en
rusteloos door de kamer, en ruimde
de prachtige kleeren op di© haar
meesteres eon half uur geleden, toen
ze zich klaar maakte om naar bed te
gaan, had. uitgetrokken prachtige
kleeren van groote waarde, die meer
geld gekost hadden dan Nicolle ooit
van haar leven m handen gehad liad.
Daar was de prachtige japon die
jonkvrouw Jacqueline gedragen had
aan 't souper vanavond, gemaakt van
zwart satijn en versierd met wit en
geborduurd met parels. Dan was er
de onderjapon van zware, roode zij
de, bewerkt met goud en zilveren
tres; dan de rood zijden kousen,
de hooggehakte fluweelen schoentjes,
cu mooi bewerkte waaier, de zachte
lecren handschoenen en de wijde
kraag, afgezet met kostbare kant.
Dan was er ook uog dat vreeselijke
ding genaamd de hoepelrok, groote
hoepels van balein en van ijzer, die,
samen met het ©ven vreeselijke cor
set van liout en staal, ten doel had
het figuur van de vrouwen te verbe
teren en waarmoe men juist het om
gekeerde hbreikte. Dan waren er
nog de tallooze kostbare kleinigheden
die een rijk© dame bij haar toilet,
noodig heeft.
Jonkvrouw Jacqueline had alles
terzijde gelegd en had zich in een
wollen rok laten wikkelen en ee'n
doek over de schoudei-s laten leggen.
Toen was zij,, terwijl haar blonde
haar in zware vlechten op haar rug
hing, in den hoogen stoel bij het
raam, het open raam, stel u voor,
gaan zitten! en dat op een avond
vroeg in Maartl De oude Nicolle had
gebromd Het was tien uur en al lang
bedtijd. F.eist had zij getracht den
tijd te dooden met het hetasteri van
het prachtige satijn van de japon
die in haar rijkdom op de gebeeld
houwde kist lag. Nicolle hield van al
deze dingen. Zij vond het heerlijk om
haar jonge meesteres gekleed té zien
in all© mogelijke kostbaarheden. Zij
vond de zijde en het satijn nooit
zwaar als Jacqueline ze droeg: zij
vond den hoepelrok en i ooreet nooit
ieelijk als Jacqueline's schouders en
hooldje er boven uitkwamen als liet
sierlijke knopje van een groote bel.
Maar eindelijk raakte haar geduld
toch ten einde. De arme oude Nicolle
kreeg slaap! En Jonkvrouw Jacque
line zat nog maar steeds in den Hoo
gen stoel bij het open raam en deed
niets anders don over den muur van
het plein in de verte staren, waar liet
mooie torentje van St. Géry als fijn
kantwerk afstak legen de avondlucht.
Het is tijd voor u om naar bed
te gaan. zcide de oude vrouw voor
den twintigsten keer. De klok van
de kathedraal heeft het kwartier al
weer geslagen. Wie heeft er nu ooit
van gehoord dat jonge menschen om
dezen tijd nog niet naar bed vvarenl
En u zit hier maar. bromde zij in
zichzelf, niet eens voldoend© aan
gekleed. Ik vind het uiet netjes!
Jacqueline keek om naar Nicolle
met een spotlachje in de mooie blau
we oogon.
Niet netjes? riep ze lachend uit.
Och kom, Nicolle, niemand ziet
mij hier behalve jij!
Menschen die over het plein loo
pen zouden u kunnen zien, zeide Ni
colle brommerig.
Mensciicu.' antwoordde Jacque
line vroolijk. Welke menschen.'
Er was vanavond een groot ge
zelschap.
Die zijn allemaal oen uur gcle-
cien weggcgaunl
Dan de knechts en de meiden.
Zelfs als die er zijn, wat hin
dert het dan, ik zie er keurig uit. Ik
ben tol aan mijn neus in een doek ge
wikkeld, en o, voegde zij er met een
zucht van ongeduld bij, ik voel mij
zoo prettig in dezen wollen rok. Ik
voel me nu als een mensch en niet
als een bel. Ik wüd© wel dat mijn
voogd er niet zoo op gesteld was dat
ik al die Parijsche kieeren droeg! Het
was veel gemakkelijker e.n prettiger
toen ik aan kon trekken waar ik lust
in had.
Baron d'lnchj, zeide Nicolle be
straffend;, weet wat gij aan uw
rang en rijkdom verschuldigd zijt.
O. wat kunnen nnj rang en rijk
dom schelen! riep het jong© meisje
driftig uit. lk wou dat ik niet in
dez© kringen thuis hoorde. Was ik
maar een kind vun eenvoudige ouders
dan kon ik rij door «Ie stad loopen,
als ik daar lust in had, met een kor
te wollen Jurk aan en mijn haar loe
over mijn schouders. Wat zou ik ge
lukkig geweest zijn als ik de dochter
gewe twas van ©envoudig® burgers
of vuu boeren. Ik verafschuw al die
stijfheid en ceremoniën en de geste
ven plooisels cn de huoge hakken. Ik
wil vrij zijn vrij! Oh
En Jncquchne dc Brovart strekte
d© armen uit ©n zuchtte weer half
verlangend, half onscduidia.
Ge wilt vrij zijn, madame, mom
pelde de oude Nicolle, om uit te
kunnen gaan en dien gemaskerden
man te ontmoeten die dien Iaatsten
tijd hier met zijn muziek in de straat
rondloopt. Voor Inj op het tooneel
verscheen verlangde u niet zoo naar
vrijheid en leelijke japonnen.
Niet booe zijn, oud© Golle, vroeg
het meisje zacht. En nu strekte zij
haar armen naar haar oude verzorg
ster uit.
Nicolle weerstond haar. Zc was nu
echt boos. Vastberaden keerde zij
Jacqueline haar rug toe en vermeed
zoo haar in de schitterend© blauwe
oogen to "kijken, die door verliefde
jongelingen zoo vaak vergeleken wa
ren met de wild© hyacinthen di© in
d© bosschen boven Carcolng groeien.
Geef mij maar een kus, Collo,
fluisterde het meisje. Ik voel me
zoo e-czaara vanavond. Ik heb een
gevoel alsofaleof
Fn het eindigde in een shIk.
In een oogenblik kni«ide Nicoilo,
berouwvol en vergevensgezind, naast
den hoogen etoe. ©n veegde met een
mooi kanten zakdoekje do tranen af
cK© aan Jacqueline's vingers hingen.,
(Wordt varvolgdL
