Sehaakrubrlek
1
n o op
m
ff
mi
m
Onze LasMoek
ZELFBEWUST.
Mensenlief, wat heb je weer uil-
gehaaid, zegt de bezoekster zuurzoet.
;'i k- of 't niet op kan'
Dat kan t ook niet, antwoordt
.mevrouw Nieuwrijk z.cdfbewust.
(Pr. Nrd. Br.)
in Wagoningen v verwachtte
iedereen dat de regeering bij den
:bou\v der benoodigd® gebouwen en de
voorziening van wetenschappelijke
Jiuipmiddelen den grootst mogeiijKtn
spoed zou betrachten en waarbij af-
]een de kwa'.iteitseisch omdat men
het meest moderne en best bruikba
re wil bezitten wellicht hier en
daar vertraging zou veroorzaken.
„Minister Postkuma ging en minis
ter Van IJsselstein nam de teugels
van het bewind over. Toen werd het
sukkelen. De minister leed in de ner-
ste Kamer een échec over onder-
handschen aankoop van terreinen en
-waarbij de Kamer zuinigheidsoverwe
gingen deed voorgaan, die haar ge
voegelijk uit het hoofd hadden moe
ten en kunnen gepraat worden, want
wat men op de terreinen uitspaart,
zal men door de inmiddels weer ge
stegen bouwkosten toch betalen, ter
wijl nu veel kostbare tijd verloren
ging en nog zal gaan.
„Wie thans in Wageningcn rond
kijkt, krijgt in het geheel den in
druk, dat hier iets in wording is. Er
zijn twee gebouwen in aanbouw (de
inrichting voor plantenphysiologie en
die voor microbiologie) overigens ne-
koort alles nog tol de vrome wen
schen. Er is dan ook 'n gebrek aan
voortvarendheid, dat onaangenaam
aandoet in .een tijd, waarin groote ge
meenten woningen bouwen bij duizen
den tegelijk en waarin men met
kijkt op een tiental millioenen, wan
neer een landsbelang de uitgave niet
alleen recht vaardigt, maar ook nood
zakelijk maakt. Voor Wageningen is
men nu via onze geheel verouderde
Onteigeningswet bezig land te ont
eigenen, welke procedure jaren kan
duren, en ïntusschen raakt de uni
versiteit en voor de te geven lessen
en voor het wetenschappelijk onder
zoek steeds meer in do verdrukking".
WEERSTELSEL EN POLITIEWEZEN.
In de September-aflevering van Onze
Eeuw schrijft „Lucia i or" over bovenstaand
onderwerp o.w.
liet is wcnschclijk om een zaak van zulk
een hctcekcnis als hervorming van dc de
fensie is. eerst dan ter band te nemen wan
neer liet oogcnblik gunstig is en dc uivoe
ring ongestoord kan plaats vinden, i.e. wan
neer dc buitcnlandseho politieke toeslund bel
toelaat, cn er voldoende waarborgen zijn voor
'de verzekering van dc inwendige orde cn
rust.
Om dit laatste te verkrijgen moet hervor
ming van het wecfslelvel voorafgegaan wor
den door herziening van het politiewezen cn
zeker is dit bet govj!. wil zij gaan in de
richting, waarin de vulksdraog baar onmis
kenbaar stuwt.
Volgens de beginselen der Grondwet is het"
doel der weermacht handhaving vari de uit
wendige en inwendige veiligheid des Rijks.
In overeenstemming met do cïsclicn van den
tijd moeten tie twee doelen dezer laak
.voortaan gescheiden worden en ieder afzon
derlijke uitvoerders hebben.
Het doel der weermacht, dat tot laak
lieertlundlmving der uitwendige veiligheid,
mag slechts in de uiterste noodzakelijkheid
aangewezen worden om steun te verlecncn
aan hei tweede lui handhaving der hiimen-
landsclic mst.
Het tweede heeft doe! waken voor
'de openbare en persoonlijke veiligheid cn
leent zijn diensten aan de justitie, do uit
voerende macht voor den inwendigen dienst
do Rijks, de Rijks-Politic.
Indien het politiewezen vau den slaat nu
zoodanig georganiseerd is, dal het voor de
handhaving der inwendige veiligheid vol
doende waarborgen biedt, dan behoeft b v.
rc-eds tot dit doel geen blijvend gedeelte,
noeh een zeer kostbare cavalerie onder de
wapenen gehouden te worden en dan is het
motief van hen die aanvoeren dat o.m. ten
behoeve van de bïnnenlandschc veiligheid bet
knzernestelsel ongewijzigd gehandhaafd moet
blijven, opgeheven.
In een cn ander nu ligt hel nauwe ver
band tusschen defensie en politiewezen.
Voor de inwendige veiligheid is een pre
ventieve actie noodig, uitgeoefend door vol
strekt betrouwbare over liet gebeele land ver
spreide politiekernen. die gewoon zijn zoo
wel zelfstandig als in militair verband politie-
gezag uit te oefenen, ni.a.w. een krachtig
militair georganiseerde rijkspolitiemacht als
openbare macht.
Men mag hopen dat dit een populaire in
stelling zal zijn, die vertrouwen geeft, ook
a3n de werkgevers wier ondernemingsgeest
bel lpud weer vooruit moet brengen.
Pc belangrijke taak dor grensbewaking tot
het kecien van ongewensehte vreemdelingen
uit andere in gisting vcrkcCrcnde staten, kan
ook alleen aan zulk een instelling mol ver
trouwen worden overgelaten, omdat, zij, in
gevolge hare organisatie, geheel zal kunnen
bestaan uit rcgecringsgelrouwe personen cn
aanhangers of agitators van een politiek,
die op omwenteling aanstuurt, daaruit ge
weerd kunnen worden
Het bovenstaande moge geen verkeerden
Indruk wekkenelke gedachte aan streven
naar mililairisme zij daarbij uitgesloten. Het
doel moet zijn vorming van een Rijkspolitie
macht. een openbare macht, den sterken arm
der uitvoerende macht, wier leden zijn po
litieambtenaren. Met de legende dat een mi
litair georganiseerde rijkspolitie hier te lande
niet op baar plaats is, moge veilig voorgoed
afgerekend worden.
Het is bekend dal ook verschillende leden
'der Volksvertegenwoordiging zich op het
standpunt stellen, ondanks hunne bekendheid
met dc bezwaren daartegen aangevoerd, dat
belangrijk snellere ïitbreiding van ons Mili
tair Rijks-Politiekorps noodzakelijk cn ook
moge-lijk is, met behoud zijner goede eigen
schappen en deugdelijkheid cn .1st zij daar
voor ijveren Het is niet te veel gezegd wan
neer verklaard wordt dat zjj in ruime en ook
in gezaghebbende kringen overtuigende me
destanders hebben. Het is te hopen dat de
Regeering nu eens met gunstig gevolg het
«inr zal leunen aan deze stemmen, en dezo
aangelegenheid opnieuw aan een ernstig
nauwkeurig onderzoek zul onderwerpen niet
bet oog op de belangrijke betcckenïs, welke
de goede oplossing dezer oogenschijnlijk
meer interm aangelegenheid eener instelling
van thans nog beperkten omvang heeft voor
dc ontwikkeling van dc gewichtige vraag
stukken dei herziening van legerstelscl cn
Mdgc zij daarbij dan tot liet besluit komen
dal bel aaiivailingspnnt van dezcu arbeid ge
legen is in liet scheppen van een krachtige
Rijks-politiemacht, waarvoor als grond- cn
bouwsteen zal worden genomen dc maré-
chaussée, wier organisatie, voor zooveel dit
gecischt moet worden, en uitbreiding onver
wijld met beleid en met kracht ter band moe
ten worden genomen, ongeacht de daartegen
aangevoerde bezwaren, die overwonnen koo-
Het artikel was geschreven vóór dc plan
nen van minister Pop waren bekend ge
mankt. I)c denkbeelden daarin aangegeven,
gaan voor een groot deel parallel aan die
van „Luctator". al wil deze meer uitsluitend
uitbreiding van de Kon Maréchausséc en niet
van de militaire politielroepen, merkt „He
Maasbode" op
Oplossingen, vrages aas., ta zandan aan den
Sohaakredaotaur van Haarlem's Dagblad, Groots
Houtstraat S3, Haarlem.
Problaem No. 60.
W. PAULY (Boekarest).
Mat in vier zetten
Stand der stukken:
Win Kgö, Lf7, Pd3, a2, b5, c3, c$, f3, f6, h4, h5
ZwartKd6, &4, b6, c7, g6
Partij Ko. 62.
Win Zwart i
A. 8. Sselesnew E. D. Bogoljubow
(Moskou). (Kiew).
d4.0pe«iKg.
Tbl—el 29 Tfc8—a3
Pe5Xf7! 80 Ke8Xf7
TelX«6 81 Ta»Xc8f
Tc6Xc3 32 Kf7Xe6
Tc3c7 33 Opgageven
1) Er moest 8.Lf6—b4f ge
speeld worden.
Wit profiteert uitstekend van zijn
posltievoordeel.
Zwart mag den Looper niet nemen,
wegens 17. d5—d6.
4) De eene verrassing volgt op de
andere.
(Aanteekeningen van den Zwart-
speler).
Oplossing Probleem No. 65.
Stand der stukken
WitKh7, Db3, Le4, Pf7, g7.
Zwart i Kf6, e6.
1. Le4—f5, enz.
Goed opgelostdoor
Jao. J. Bert, P. Fabriek en B. A.
Snelleman, allen te Haarlem; H.
W. v. Dort en Joh. v. Teunenbroek,
beiden te Schoten.
Correspondentie.
Schoten. H. w. v. D. Zeker, in
probl. No. 62 faalt 1. Da7— aS na
1.c0c5het probleem ie
derhalve onoplosbaar, hetgeen in de
rubriek van 27 Aug. 1.1. onder corr.
met G. J. is medegedeeld.
EiBdsps! Fio. 6.
De volgende stand ontstond in eene, op 14 October 1914, te Karlsbad ge
speelde partij
d2—d4
Pg8—f6
Pgl— f8
2
e7—e6
Lel—g6
8
c7c5
•2-e3
4
DdS—b6
Pblc3
6
c5Xd4
e3Xd4
6
a7a6
Pc3&4
7
DbG—c6
c2c4
8
bï—b&
d4—d5 1
9
Dc6--b7
Lg5Xf6
10
g7xf0
c4Xb5
11
Lf8—b4f
Pa4—c3
12
a6Xbö
Ddl—d4
13
Pb8-a6
Dd4Xf6
14
Tb8—g8
Pf3-e5
15
TgS-fS
LflXb5!
16
Db7xd6
Lb5c6
17
d7Xc6
Tal—dl
18
Lb4Xc3f
1)2 Xc3
19
Dd5—c44"
Kei—fl
20
LcS-b7
Tdl—d7
21
De4—blf
Kfl-e2
22
Dblc2f
Ke2—f3
23
Dc2—f5f
Df6xf5
24
e6xf&.
Td7Xb7
25
Pa6— c5
Tb7-c7
26
Pc5—e6
Tc7Xc6
27
Ta8Xa2
Thl-bl
28
Ïa2a8
Wit i Zwart
A. Spira. V. Tietz.
Zwart, aan zet epeolde 1,
d5—d4, waarna volgde
e3Xd4 8 Td8Xd4
Ddl—*4 8 Le7Xc5
Een prachtige zet, die de inleiding
is tot een schitterende combinatie.
PcS—b5 4
Wit stelde zich begrijpelijker wijze veel
van dezen zet voor, dear hij or drei
gend uitziet voor Zwart.
4 De5Xg3f 11
De „Wiener Schachzeitung" merkt
leukweg bij deien zet op, dat wit
door een Zeppelin-aanval nauwelijks
meer zou hebben kunnen BChrikken
dan bij deze demonische combinatie.
h2xg3 5 Lh5xf8
Tf2xf3 6 Td4—dlf f
Zwart kondigde mat'aan in
acht zettenl
Kglg2 7 Tdl—d2f
TfS—f2 8 Td2Xf2f
KgSgl 9 PaG-g5
Pb5-d6f 10 Kc8 b8
b4Xc5 11
Wit kan op geen enkele manier het
dreigende raat ontloopen, b.v. 11.
Da4-e8f, Th8xe8; 12. b4xcö, Pgö—
h3f13. Kgl—hl, Te8-e2 14. cv,
Tf2—l)2f
Kglhl 12
Khl—gl 13
Kgl—fl 14
Pg5-h3f
Ph3-f4+
Tf2-g2f
Th8—hlT
Damrubriek
Damrodacteur: J. W. van Dartelen,
Schoten, Spionkopstraat 55.
Alle correspondentie, deze rubriek
betreffende, gelieve men te zenden
•Jaar bovengenoemd adres.
WEDSTRIJD OM HET KAMPIOEN
SCHAP VAN NEDERLAND.
Partij gespeeld op 31 Apugustus
1920 te Amsterdam tusschen de liee-
ren P. J. van Dartelen te Sohoten,
(„Haarlemaohe Damclub") met Wit
en L. Prijs to Amsterdam (Damver-
eeniging „Van Embden") met
Zwart.
ONREGELMATIGE OPENING.
Wit: Zwart:
1. 32—28 18—23
2. 38-32
Theoretisch wordt 3429 Voorge
schreven.
12—18
3. 43-38 7—12
4. 49-43 20-24
Zw. 1—7 is sterteer.
5. 34-29 23:34
6. 40 20 15:24
7. 45-40 10—15
8. 40—34 5—10
9. 31—27 15-20
10. 34—30 20—25
11. 39-34
Wil neemt de opsluiting van z'n
zwakken vleugel aan.
1—7
12. 44-39 18—23
13. 36-31 37-21
14. 41—36 12-17
Zwart laat zich eveneens opstui
ten.
15. 31—26 7—12
16. 47—41 12—18
17. 50-45 8—12
Stand na 'den 17den zet van
Zw ait:
Zwart 18 schijven op: 2/4, 6, 9/14,
,16/19, 21, 23/5.
Wit 18 schijven op: 26/8, 30, 32/39,
41/3, 45/6 en 48.
Wit gaat thans een zeer goeden uit
ruil doen, waardoor Zwart een zwak
stuk op veld 34 krijgt.
29. 41—37 *-9
30. 46-41 9—14
Stand na den 30eten zet van Zwart:
Zwart: 12 schijven op 6. 8, 10/1, 13.'4
•16/8, 21, 23 en 34.
Wit: 12 schijven op: 26/7, 32/3, 35 7,
41/3, 45 on en 48.
31. 33—29 17—22
Thans meende \yit do Zwarte
schijf 34 te kunnen vragen en door
een schijf off er Zwart to dwingen do
schijf weder terug te geven.
Wit kon eohter moeilijk in deze stol
ling doorrekenen aat Zwart er toch
nog zonder kleerscheuren kon afko
men.
32. 26:19 13:33
33. 35—30
Wit had dezen uitruil verwacht en
meende door de volgende zetten de
schrijf winst te kunnen behouden.
34—25
34. 433S 14-19
Zwart 33—39 gaat nu natuurt ijk
niet door 38—33 en 33:3.
35. 38:29 19-23
Zwart 6laat nu wol een schijf ach
ter, doch wint dezo na eenige zetten
weder terug.
36. 29-24 8—12
37. 42-38 23:28
38. 32-23 18:20
39. 48-43 20-24
40. 37—32 10—14
41. 32—28 14—19
42. 41-37 24-29
Zwart's stelling i6 nu vrijwel ver
loren.
43. 32—27 12-18
,44. 4540 16-23
liet nu volgend gedeelte wordt door
Wit zeer sterk gespeeld, waardoor hij
zich van don winst verzekerde.
Stand rta den 44sten zet van Zwart:
Zwart: 7 schijven op: 6, 11, 15, 19,
23. 25, en 29.
Wit: 7 schijven op: 27,'8, 32, 36, 38,
40 en 43.
45. 40-35 29-34.
46. 3S—33 26-30
Nog wel dc beste, hoewel dc zwarte
stelling toch verloren is.
47. 35:13 35—40 i
48. 28:19 40-44
49. 33—29
Zwart geeft op.
PROBLEEM No. 244.
'Auteur: J. Siegerist, Haarlem.
(Lid der llaarlemsche Damclub.)
Eerst© publicatie.
ZWART
I I I I IHI I I I
i i a i i i i
□1 ID ID! Hi I I
i i i i o 1 r i
i i i ID i i i i
46
47
48
49
50
WIT
Stand in cijfers.
Zwart: 14 schijven op: 3, 6/8, 10/4,
19. 21, 23/4 en 26.
Wit 14 schijven op: 22, 25, 28, 31/9,
43 en 48.
PROBLEEM No. 245.
Auteur: II. G. Teunisse, Haarlem.
(Lid der llaarlemsche Damclub.)
Eerste publicatie.
ZWART
1 2 3 4 5
i i LL m j
bil
a
i i i i i
11
OHO
l
O 1 1 O
l
1 1 O s
11
1 IQ OI 1
□i 1
IQ I 1 1 1
18. 17—25
18:27
19. 34—29
23:34
20. 28—23
19:28
21. 30:8
2:13
22. 33:31
3-8
23. 39:30
25:34
24. 32—28
13-49
25. 37—32
19—23
26. 28:19
14:23
27. 31—27
9—13
28. 38-33
Wit gaat thans ediijf 34 aanvallen.
12—18
De beste voortzetting. Op Wit 33—29
volgt 17—22 en
13:33. Hierdoor ver
Iiest Zwart wel
een schijf, doch staan
dc zwarte schijven 33 en 34 zeer sterk.
46 47 48 49 50
WIT
Stand in cijfers.
Zwart 10 schijven op: 4, 8/10, 12/3,
16, 18/20 ©n dam op 40.
Wit: 13 schijven op; 26/8, 30, 32/3,
35, 39, 41, 43/4, 46 en 48
Oplossingen van deze problemen
worden guttm© ingewacht lot uiterlijk
Maandag 27 September a.s. bij den
redacteur dezer rubriek.
Voor beide vraagstukken geldt
„Wit speelt en wint".
OPLOSSINGEN.
De antenreop lossing van probleem
No. 236 van den heer E. R. Gabrléls
*Wit: 30 24; 28:19; 42:2; 2:39 en
wint.
Zwart: 19:39; 39:37; 13:33.
De auteuröoplotssing van Probleem
■No. 237 van den heer P. A. Nooy is:
Wit: 27—21; 36—31; 34-30, 30—24;
15:4 en wint.
Zwart: 16:27; 27:47 23:32; 47:20.
De Uiuleur&oplossing van Probicetm
No. 238 van den lieer II. T. Luif is;
Wit: 17—12; 43—39; 37—32; 39 33;
23:3 en wint.
Zwart: 8:26; 38:27; 27:38; 38:29.
Van deze problemen ontvingen wij
goede oplossingen van de hoeren: F.
K Berkemeijer, G. P. Heck, Ph. F.
Amelung, P. Mollema, C. Serodini.
W*. J. A. Malla, H. Bok6, .T. Siegerist,
H. G. en W. J, Teunisse, C. J. van
Wijk en J. L. Versteeg (alleen No. 230)
oliën te Haarlem; P. yan Amersfoort,
Verheelc van Mourik, A. Slinger cn P.
J. Evpe, allen te Schoten.
DAMNIEUWS.
WEDSTRIJD OM HET KAMPIOEN
SCHAP VAN HAARLEM EN
OMSTREKEN.
De tweede ronde van dezen wed-
ötrijd vangt Maandagavond a.s. aan
in het clublokaal van de „llaarlem
sche Damclub", bovenzaal café „De
Korenbeurs", Spaorne 36.
Belangstellenden hebben vrijen toe
gang.
Stmentjtl Nltnws
SCHEPPINGEN VAN JEUGDIGEN
„Wetensch. BI." ontleent aan „Die
Umschau" van 31 Juli j.k:
Euripides was 18 jaar oud, toen hij
zijn censte tragedie schreef cn Dante
begon zijn „Divina Coiuedia" -op zijn
20ste jaar.
Donatello schiep zijn „St. George",
toen hij 20, Michel Angelo zijn ,,Pie-
'a", toen hij 21 jaar was.
Rafaöls „Sposalizio di Maria" een
volkomen rijip product zijnor kunst,
dateert van zijn 21ste jaar.
llans Holbein do Jongere, van Dijok
en Velasquez, schilderden op luin
20ste jaar beroemd geworden schil
derijen.
Lessing schreef op zijn 17de, Lope
Vega en Schiller schreven reeds
op hun 13de jaar verdienstelijke too-
neelstukken..
Van Flaubert is later bekend gewor
den, dat hij nooit iele geschreven
heeft, waarvan hij niet reedft als jon
geling de gedachten in zijn hoofd
had.
Verscheidene jonge componisten
zijn bekend; naast den 15-jarigen Mo
zart kan de 14-jarigo Weber en de
18-jarige Johann Sebastian Bach ge
noemd worden.
Aristoteles was 18, Spinoza 20 jaar
oud, toen zij- met hun baanbrekende
overdenkingen optraden.
Gauez vond op zijn 18de jaar de
leer-, der kleinste kwadraten uit, Hal-
ley schreef op zijn 19de over de
theorie der planeten en Newton be
kroonde op zijn 22ete jaar vier jaren
•an pliysisch-astronomische etudien
met de ontdekking der zwaarte
kracht.
Laplace en Lavoisier waren op hun
25ste jaa.r reeds waardig gekeurd om
lid van de Parijsche Academie van
Wetenschappen te worden.
En hoeveel ha roemde liederen van
lyrische dichters vóór het £0ste jaar
geschreven werden, zullen wij niet
trachten na te gaan.
KINDERZORG IN DUITSCHLAND.
Naar Gohde te Potsdam in het
„Zfr. i. Schulgesundkeitspflege" mee
deed heeft zich te Berlijn een vereen r-
ging gevormd tot bescherming vtin
Kinderen tegen exploitatie en mishan
deling. Dc vereeniging staat in directe
verbinding met de voogdijraden cn
gemeentelijke autoriteiten. Ieder gevat
waarvan ue vereeniging kennis krijgt,
wordt dadelijk onderzocht.
Nadat voor korten tijd in Neukölln
een kindertheater geopend werd,
volgde Lichtenberg. In de ochtend
uren krijgen de leerlingen op werk
dagen kosteloos toegang lot plant- en
dierkundige en technische films, in
de middaguren worden ontspannings
films vertoond. De avondvoorsteiln-
gen zijn allet toegankelijk voor vol
wassenen. De entreeprijs voor de kin
dervoorstellingen (4 uur 's middags)
is voor kinderen 40 pf. voor volwasse
nen 60 pf. Voor de avondvoorstellin
gen wordt 1,50 M. betaald.
Door de Frankforlsche afdeeling
van de bioscoop-ondernemersbond is
een stedelijke schoolbioscoop geopend
Het doel is onderwijs- cn ontspan-
ningsfilms te verloonen en om het
gaan zien van slechte films tegen te
houden. In Potsdam verzocht het ge
meentebestuur dc onderwijzersveree-
niging, een bioscoopcommissie te be
noemen, die de kindervoorstellingen
van een bestaand bioscooptheater zal
overnemen. Dit is geschied.
DE FRANKFORTKR NAJAARS-
BEURS.
De Esporanto-dionst van bovenge
noemde beurs bericht ons het volgen
de:
n de beschouwingen, welke de
dag- en vakbladen aan de voorjaars-
beurs hebben gewijd, werd met lof
getuigd van de practische organisatie
der beurs. De beurs heeft dit succes
bereikt door de streng doorgevoerde
groepeering van de verschillende vak
ken der exposanten. Het is dan ook
vanzelfsprekend, dat zij deze indet-
ling ook zal volgen op de 3e beurs
(van 3—9 October a.s.). De regislree-
ronde voorbereidingen zijn juist, ge
ëindigd. De verschillende vakken
omvatten ongeveer 17 speciale beurs
gebouwen met 29 groepen en verschei
dene onderafdeelingen. De deelne
mers aan de beurs in de verschillen
de afdeelingen is opnieuw buitenge
woon groot. De beurs, gemakkelijk
te overzien cn duidelijk gerangschikt,
zal dit op afdo.ende wijze aantoonen.
Nog zij medegedeeld, dat het be
stuur er in is geslaagd de misère,
verbonden aan het verkrijgen van
een paspoort, voor een goed deel op
te heffen, zoodat buitenlandsche be
zoekers op vrij gemakkelijke wijze
zicli de noodige papieren kunnen aan
schaffen.
Prospectussen en bijzonderheden
betreffende de beurs zijn in 9 talen
verkrijgbaar. Voor de wereldrecla-
rac gebruikt het bestuur ook de hulp
taal Esperanto.
Men schrijve aan: Messamt (Espe-
ranlo-fako) Frankfort a./M.
TE IVEINIG STEENKOLEN. Uil
Berlijn wordt gemeld. Het deficit aan
Oppsr-Sikeische kolen tengevolge van
het Poolsche oproer bedroeg in Aug.
650.000 ton.
KLEURVERANDERINGEN OP JUPI
TER. Dc kleur van de streken aan weers
zijden van den equator vail Jupiter is ge
woonlijk wit, maar soms vertoonou ze oen
gcleu (of liever een tanige of Isabella-)
r. Mr. A. Stóuloy Williams beeft alia
•meningen hieromtrent zoo zorgvuldig
dijk verzameld cn komt tot het besluit,
in de laatste 1ö!> jaren minstens vijl
en die kleur verandering lieVt onder
gaan Oil wel in ITS'.). 1S39. I860. 1S71 cn
ÏS.'S. meer tijden heeft hij niet kunnen in
den. De zichtbaarheid van de klcurvariatie
duuri altijd minstens drie jaren.
Dit jaar is die gele kleur weer teruggc-
jnicn. Met inachtneming van verschillende
inder stellige medcdcelingcn vindt hij een
periode van 11.1)6 jaar on deze tijd komt zóó
ovcieen met den omlooptijd van do planeten
om de zon (n.l. 4.'132.0 dagen), dal ze waar
schijnlijk wel even groot genomen mag wor
den.
De tanige kleur treedt altijd op even voor
dat de planeet haar perihelium (kortslcn
zonsafstand) bereikt. Ook dringt zich een
verband met de zonnevlekken-periode als
vanzelf op, maar bol is moeilijk uit te ma
ken of dat verband werkelijk bestaat cn
evenmin kan men vaststellen wal dc eigen
lijke icdcn van 't verschijnsel is.
DE MILLIOENEN VAN PONZI. Wij
hebben onlangs iets verteld van den Italiaan
Ponzi, die te Boston een kantoor liud ge
opend. waar bij duizenden geldbeleggers tot
zich trok doordat hij over 45 dagen een
interest uitkeerde van 50 procent. l'onzi
werd een beroemdheid; hij werd geïnter
viewd, zijn beeltenis op dc film toegejuicht.
Men vroeg hem, zijn systeem uit te leggen:
dit bleek dc eenvoud zelve te zijn. Ponzi had
het bestaan ontdekt van dc intcrnalionalo
post coupon voor antwoord, die over de go-
hecle wereld verkocht wordt voor ecu equi
valent van vijf AmcriknanHcho centen (12)4
Ncderlandscli). Deze coupon kan voor
postzegel van die waarde worden ingc-
I in het land, waar hij wordt aangebo
den. Ten gevolge vau don hoogcu koers van
bet geld in Amerika slaat een Amerikaan-
sche cent gelijk met vijf Amcrikaanschc centen
in cpaansch geld het eenige wat Ponzi to
doea liad. was. zoo verklaarde hij ruiterlijk,
ccn cent tc zenden naar zijn agent in Ma
drid die een antwoordcoupon kocht ter
aarde vau vijf cents, die de coupon weer
aar een anderen agent zond deze kreeg
r een postzegel ter waarde van vijf Arneri-
aaiisehc centen voor, verkocht hem en
..laakte aldus een vwnsl van 400 Ponzi
gaf zijn agenten 200%, betaalde dengccn, die
geld bij hem belegd had, 50 cn de rest
as zijn bescheiden winstje. liet was liet e?
in Columbus!
Iedereen zou zooicis kunnen doen, maar
Ponzi was zoo vriendelijk er bij te vi-rtcllcn,
dat er nog enkele technische bijzonderheden
waren, die men eerst onder de knie moest
helmen. Doch die waren zijn geheim!
Maar uu zit, zoo vertelt de „Morning l'osl"-
jrrespondent, l'onzil in de gevangenis,
narrare hij al vroeger heeft kennis ge
aaid. Zijn geheim was het oude interest van
in ten met het geld van den ander. Rech-
rs. hooggeplaatste politieamblrtiaren, groote
zakcM-ienseben -:;u d' 'ós geworden.
Dl'. 1'AlïX.I RATI EN JACHT.
Nog vóór de officiccie opening van dc ral
lenjaeht te Parijs, dat wil zeggen, nog vóó;
dat. liet premiestelsel van 25 centimes vooi
iedere doodc ral in werking trad, zijn dt
Parijsche ratteudooders al aan liet werk ge
gaan. Op den dag die aan do opening van de
jacht vooraf ging, zijn er al 960 doodc ratten
ingeleverd en liet stadsbestuur Iiccft dien
ijver beloond door nok daarvoor al vast de
premie uit te betalen. Dit begin beloofde al
voor de resultaten welke men verwnch-
moclit voor het eigenlijke groote offensief
de Parijsche bevolking tegen het leger
acht iniiiioen knaagdieren, da', nu Zon
dag geopend is
Die resultaten zijn center, volgens de
..Temps", niet zoo heel schitterend geweest.
Er waren verschillende posten aangewezen
de gedoode dieren tegen de uitgeloofde
premie moesten worden ingeleverd, en een
vcrslaggcvei vau hol blad is eens op informa
tie uitgegaan. In één van die posten, bij do
Ecole de Médecine, was één rat gedeponeerd,
den post bij de Beurs twee, in dien hij de
Opera \ijf latten. Een wildrijk terrein voor
deze jacht zijn stellig de Halles Centrales.
Maar daar was het kantoortje waar do pre
mies moesten worden uitbetaald nog gesloten
een man die bezig was de ballen schoon te
maken, wist van niet» cn verwees den vra-
mar het bureau van den directeur-
generaal. waar men zich ook al van den
domme hield. SVal zou er gebeurd zijn. vraagt
dc verslaggever, als ik daar met een doode
was gekomen om dc uitgeloofde promio
25 centimes in ontvangst te nemen? Ilel
doode beest zou vermoedelijk in een riool
zijn terecht gekomen, in strijd mol alle hy
giënische voorschriften.
Maar al waren er dan ook geen doode
ilten, de overheid bad toch alle mogelijke
jorzorgsmaafregelen genomen dal dc ver
wachte groote slachting geen bronnen van
infec.lic zou doen ontstaan. Aan do ver
schillende posten cn op de vuilnisknrren wa-
talen kisten geplaatst om er dc ratten-
lijken in te doen en er waren ontsmettings
middelen aanwezig om er de doodc dieren
le begieten. De vuilnisophalers Krijgen 30
imes voor iedere doode rat die ze aan
brengen en waarvoor zo zelf 25 centimes aan
dc jiïeers uitbetalen, zoodat. ze zelf ook nog
ui voordeeltje hebben cn hun ijver bij het
•sporen wordt aangespoord.
De Rjkcn worden in de vuilverbrandings
ovens vernietigd, of wanneer deze niet wer
ken. begraven en met ongcbluscbte kalk be
dekt.
Al die maatregelen zijn goed cn best. als
u de jagers zich untar niet onbetuigd laten,
ant ecu oogst van acht doodc ratten, ter
wijl cr nclit milliocn te verdelgen zijn, is wel
-at heel povei.
liet „Journal des Débat#" meldt wal. hetero
_2suitateu, deelt mede dat cr den eersten dag
zeshond 3rd ratten zijn ingeleverd en ver
wacht dat dil cijfer in do eerstvolgende da
gen niet oubelangrijk stijgen zal. wanncor do
jagers er beter den slag van beet krijgen hoe
dc ongure, knaagdieren moeten vaugeo.
in! ook zeshonderd nog veel te weinig;
DE KONING DER KRANTENJONGENS.
Op bet oogenblik yertoeft, naar de „Daily
Mail" meldt, in Londen dc koning dor_kran
tenjongens, Som II. Colo, die bezig is een
reis om dc wereld te maken, om slof (c ver
zamelen voor zijn bock over het leven der
krantenjongens. Hij tracht tegelijkertijd in
lichtingen le verkrijgen voor de vorming vau
een internationaal verbond van krantenjon
gens. waarmede hij zijn levenstaak hoopt (e
vervullen. „Koning" Cole, zooals hij in Ame-
rikc hekend is, is een opgewekte „jongen"
van omstreeks 30 jaar. en begon zijn reis
met twee en een halven stuiver op zak, den
17den Februari van bet vorig jaar.
Gedurende cenigeti tijd reisde hij door de
Yoreenigdc Staten, zijn kost verdienende met
den verkoop van kranten, terwijl hy verschil
lende gouverneurs van de Amerikaanseho
Staten bezocht. Sam Cole, die eon persoon
lijke aantrekkingskracht bezit cn cr opge
wekt uitziet, vertelde aan een verslaggever
van de „Daily Mail' ccn On ander uit zijn le-
„ïfc ben krantenjongen geweest sinds ik
negen jaar was." zcidc hij. „Tk heli twee
lange leizen gemaakt vóór ik deze wereld
reis begon, naar Saloniki, Griekenland,
China, Japan cn naar vele andere landen.
Nu ben ik bezig een reis om de wereld le
maken en ik poog mijn kost op dc beste ma
nier tc verdienen. Ik noern in Londen liet
doen en laten van (Ie krantenjongens waar.
In Amerika kan een handige krantenjongen
wel tien pond per dag verdienen cn er
woont in Milwaukee ccn krantenjongen, die
eigenaar is van meer dan driehonderd taxi-
auto's, een rij huizen cn wiens vermogen ge
schat wordt op GOtDXK) pd. st."
Vóór „koning" C'olc naar Engeland kwam,
rei.-de hij van Gothenburg naar Stockholm.
Malmü. Kopenhagen en Christiania, altijd op
kosten van dc transportmaa'schappijen. In
Londen lieeft hij met een Hngelscli nm-ajo
kennis gemaakt, niet wij hij hoopt !0 trou
wen vóór hij naar Parijs, Berlijn, Rome,
Madrid en Petrogrnd gaat, waarna hij naar
de Vcrecnigde Stalen tccggkeert,
