Ruiiun Dishim
Suitantsndseh Gvsrziehi
TWEEDE BLAD.
Vrtldau 24 Septemiier 1920
IReeds in eea gedeelte van ons vorig
nun;mer opgenomen.)
Estland, oen riassisciia
randstaat
ligging en Bevolking. De
lijdensgeschiedenis der laatste
jaren. Russuah gewest.
Bolsjewistische dictatuur..
Duitsche overhoersching. ue
hoogst^ nood. Do Redding.
Tegenwoordig Bestuur.
De donkere toekomst. Over
het Bolsjewismo in Rusland.
Laat ik het eerlijk bekennen, mijn
kennis van de randstaten aan de
Westgrens van Rusland was uiterst
gering, niettegenstaande het veie
nieuws dat in de couranten over deze
rijkjes in de laatste maanden te lezen
is geweest Aan Polen heb je tenmin
ste een beetje houvast, maar de rest...
Zoo was daar onlangs het bericht,
dat Lithauen en Letland hoogloopen
de meeningsverschillen hadden, die
wel «ens op een oorlog konden uit-
loopen. Den volgenden dag waren de
berichten alweer "geruststellencl en
het was een pak van mijn hart, want
ik wi6t zelfs niet bi) benadering,
waar de béide staten liggen. JJc
sell a am mij er» natuurlijk voor, maai
heeft overigens niet Lloyd George
op de Parijsohe Vredesconferentie ge
vraagd: „Waar ligt ïeschenl", toen
die landstreek besproken werd 1
Mijn kennis over een der randsta
ten althans is eeirigszins vermeer-;
derd dank zij mijne ontmoeting met
een oudstadgenoot, die na zeven jaar
in Reval geweest te zijn, zijn verioi
in het vaderland kwam doorbrengen.
„Als je lust hebt," begon ik „vertol
dan eens wat van je ervaringen en
van het land, waarin je ze beleefd
bobt. Het zal den lezers van Haar
lem's Dagblad interesseeren. Reval
is toch immers de hoofdstad van de
republiek Estland?"
„Bijna juist", antwoordde hij. „De
hoofdstad van Eettland, maar je
schrijft het Estland."
„Best", zei ik „ik zal hol onthou
den. Ga voort met je boeiend betoog.
En toen vertelde hij mij, wat hier
voigt
„Estland heeft eene oppervlakte
van ongeveer 2V6 maal Nederland,
maar het heeft niet meer dan een
huif miliicen inwoners. Van dit aan
tal wonen ongeveer 100.000 in de
hoofdstad Reval aan de Finsohe golf,
plaatsen a's Dorpat, bekend om zijne
universiteit en Pernau zijn niet groo-
ter dan Meppel. Reval is kleiner dan
de hoofdstad van Lethland, Riga,
maar grooter dan eene andere beken
de Lettisóhe stad, Libau. De haven
van Reval is met IJsbrekers ook in
den winter bereikbaar voor de zee
scheepvaart Het land hoeft zeer uit
gestrekte bosschen.
„Do bevolking .is een mengelmoes
van Duitschers, Russen en Eslen,
terwijl ook veel Zweden en Denen in
het land wonen. Het meerendeel van
de inwoners van vreemde afkomst is
genaturaliseerd EstSscÜ. Zij kunnen
elkaar als versohi!lende rassen geen
vuil allen erg goed zetten.
„Na deze afwijking van de hoold-
za-ak zullen verscheidene toestanden
later beter begrepen worden.
„Voor den oorlog was Estland een
Russisch gewest. Het werd bestuurd
door een gouverneur en men leefde er
tevreden en in betrekke!ijken voor
spoed. Tom de oorlog kwam werd hel
Estische leger op regelmatige wijze
een onderdeel van het Russische, tn
toen de revolutie een einde maakte
aan bet Czarisme kwam bierin geen
verandering. Dat was do tijd van Ke-
rensky. Lang duurde het niet, want
reeds acht maanden later, in Novem
ber iyl7 kwamen de Bolsjewiki aan
bet bewind. De middenklasse beeft in
die eerste dagen van het Bolsjewisme
in Estland weinig van zijne 'radicale
pructïjken geleden. Lenin en Trotsky
namen echter wel onmiddellijk dras
tische maatregelen tegen den caei,
die geheel bestaat uit afstammelingen
van den Pruisisehen adel. Deze bad
nog feudale rechten, die werkelijk
wel zeer uit den tijd waren, maar die
hij door zijn grooten invloed in St.
Petersburg al dien tijd had weten te
behouden.
Steeds bad deze adel ernaar go
streefd het Estische volk te Germani
seer en, terwijl de Russen het tracht
ten te Russificeeren. Geen van hei
den slaagde. Hun aantal was niet
groot genoeg.
De Bolsjewtki dun, met aan het
hoofd de commissarissen van de Re-
V«>_6che Locale Sovjet, nopaaiden zich
niet tot het afschaffen van de ge
noemde feudale rechten. Zij verklaar
den eenvoudig den geheelen adel vo
gelvrij.Iedereen mocht hen ongestraft
hestefen en zelfs vermoorden. Maar
voordat het tot een bloedbad kon ko
men, werd de geheele adel, bestaande
uit ongeveer 200 personen, zoo wei
mannen als vrouwen, gevangen geno
men. De mannen worden opgesloten in
graan-elevatons, de vrouwen in barak
ken. Dat was in liet hartje van den
W uit ar en je begrijpt, dat in een der
gelijk soort gevangenissen van ver
warming geen sprake is. Eenige
maanden heeft dat zoo geduurd. Ten
slotte werd het keele gezelschap naar
blixirië getransporteerd, daar de Duit-
scliors naar Estland oprukten. Een
van de bepalingen van het vredesver
drag van Brest Litoffi.lv was de bevrij
ding van den Estischen adel uit de Si
berische gevangenschap. Dit gebeur
de dan ook. Allen kwamen terug op
enkele ouden van dagen na, die on
derweg bezweken waren.
De Duitsche veldtocht had succes, in
Februari '1918 was de Duitsche ver
overing van Estland een voldongen
feit. In den nacht van 23 op 24 Fe-
hruar! 191S, met de Duitschers vlak
H.i de hoofdstad, en de Bolsjewiki op
dc-n terugtocht, verklaarden de Esk-n
zich eene onafhankelijke republiek
Toen de bewoners vau Mevar des-
morgens op. .str at kwamen, brachten
manifesten op de hoeken der straten
hun deze belangrijke tijding. De vroug
de was kort. Denzelfden morgen voor
IS uur rukten de Biüteckere de 6tad
binnen en dealden mede, dat zij van
die onafhankelijkheid niets wilder
weten.
„Nu kwam de Diutacho overheer-
sclung. Orde en veiligheid keerden in
ntl land weer. Maar dat is ook het
cenlgo goede wat de veroveraars ui
heiland gedaan hebben. Tot ui
tijd was het met de voedselvoorziening
good gegaan, maar de Duitschers
haaiden alias wat eetbaar was, weg
en stuurden het naar hun eigen lam..
In November 1918 werden hunne sol
daten oproerig, zij vormden soldate-
raden en besloten naar Duitse';
terug te koeren. De legerleiding stond
nier machteloos tegenover. Zij namen
aiie geweren en kanonnen mee en wat
zij niet zoo gauw mee konden krijgen,
maakten zij volkomen onbruikbaar.
„Nu was Esthland geheel machte
loos en overgeleverd aan tie genade
van de Bosjewiki, die het land reeds
binnen rukten. Dat was een moeilij
ke tijd. Het Estische leger had geen
wapens en was in alle andere opzich
ten buitengewoon slecht en geiheei ver-
wuarlooei. Zeer veel soldaten deser
teerden en liepen roovend en plunde-
uena de dorpen af. Op een oogenblik
w aren de Bolsjewiki nog slechts 20
K.M. van Reveil verwijderd en men
bereidde zich weer voor op de Bolsje
wistische dictatuur en al de ellende,
die daarer-oe gepaard gaat
Toen hebben een drietal energieke,
dappere mannen Estland gered. In
de eerste plaats admiraal John Pitka,
later om zijne groote vts-diensten d<-oi
do Engelsolien in den ridderstand ver
heven. Hij zette met medewerking
vaii guceraal Leidoaar, den opper
bevelhebber van het Estische leger,
eer pantseitreên in elkander. De hulp
middelen waren zeer gebrekkig.Eenige
platte goederen wagens word en met 'n
borstwering van zandmld-mn voorzien
en enkele kanonnen en mitrailleurs,
die aan do Duitsche veiDüelzuoht wa
ren ontkomen, er op geplaatst Deze
poateartrafcewn hebben onschatbare
diensten bewtszen, zij reisden het
land af en vielen ovos al de plunderen
de benden der Bolsjewiki aan. Die
successen waren mogelijk omdat de
Bolsjewiki bij een beet;-? krachligen
iegw*fcicd onmiddellijk aan den liaai
guigxn. Zij v-oohlsn immars a-ltewi
maar, omdat zij slechts op deze wijze
voldoende te eten konden krijgen en
misschien nog kans hadden op buit
door plunderen.
Op 4 Januari 1919 keerde de kans
voor goed. Finland zond -een legertje
van 600 goed uitgeruste soldaten en
de geallieerden steunden met muni
tie en uitrustingen het Estische leger.
Dat leger werd geheel gereorgani
seerd. Gedurende liet jaar 1919 werd
onafgebroken oorlog gevoerd tegen
de Bolsjewiki. In deze periode heeft
de Minister-President Pets veel voor
land gedaan. Want de proclamatie
van onafhankelijkheid wfis nog van
kracht en tijdens de periode der DuH-
sclie overheerschïng had men zich be
paald tot een lijdelijk verzet. Toen
de Duitschers aftrokken, werd eene
voorloopige regeering gevormd met
Pets aan het hoofd.
Op 1 Januari van dit jaar tensloLto
werd een wapenstilstand gesloten,
waarbij de Bolsjewiki de onafhanke
lijkbeid van Estland erkenden. Na
het aftreden der voorloopige regen-
ring werd eene Consutucerende Ver
gadering samengesteld met een mi
msterraad als hoogste gezag. Men
wilde geen president. De geheele
overhead is samengesteld uit socialis
ten die zeer sterk links zijn. Zij zijn
allen Esten. De regeering staat zeer
scherp tegenover de bourgeoisie. De
adel is afgeschaft, allen zijn gelijk.
Het land is tot staatseigendom go-
maakt evenals de bosschen en men
is van plan het geheel te verdeden
onder de arheideis, de soldaten eu
do nagelaten betrekkingen der ge
sneuvelden. Op dit oogenblik wordt
èuti Grondwet samengesteld. Toen ik
het land verliet, een paar maanden
geleden, had de Staat den geheelen
export en import in handen genomen.
„Met dat al is de economische toe
stand van het land zeer slecht Goud
dekking voor de groote hoeveelheden
papiergeld ontbreekt geheel. Wel be
taalden de Bolsjewiki na het vredes
verdrag een paai- millioen roebel m
goud, maar dit bedrag is lang gele
den gebruikt voor dèn aankoop van
levensmiddelen in liet buitenland,
hoofdzakelijk in Amerika. Na do on
afhankelijkheidsverklaring werd als
niunteenheidi de Mark aangenomen
en deze gebaseerd op de Latijnsche
Unie. Toen de geallieerden nog in
het land waxen en er dus veel geal
lieerd geld binnenkwam, was de va
luta nog. zoo slecht niet. Een En
ge! sch Pond Sterling werd betaald
met 80 Estische Marken. Alle benoo-
digdheden waren nog voor redelijke
prijzen te krijgen. Daarna is liet.
echter steeds slechter geworden en
nu is een Pond meer dan 1000 Mark*
waard.
Letterlijk allies moet worden inge
voerd. Onder- andoren ook al het
graan.Niemand heeft lust-om geld te
stoken in-den landbouw met het voor
uitzicht, dat het door den Staat ont
eigend kan worden,, wanneer.do oogst
er goed voor staat.
De uitvoer is zeer gering. Zij be
staat uit een weinig vlasen hout.
Met het geld, dat de staat hiervoor
ontvangt, worden in Amerika lev en S;
middelen gekocht. Iedere transactie
is natuurlijk een geweldig verlies,
want voor .het goede buitenlandsche
geld ontvangt de Staat uit de levens
middelendistributie zijn eigen vrij
wel waardelooze papiergeld terug.
Het eenige wat den boel nog gaande
(houdt, is de ijver van het Estische
volk.
„De toekomst ziet er voor Estland
zeer donker- uit en het' is- nr. i. on
mogelijk, dat het de vurig begeerde
onafhankelijkheid behoudt. Rusland
kan het op- don duur niet zonder Est
land, met name Reval, stellen. Revat
beheerscht de geheele Finsche golf
en is tevens de beste verdediging van
Petrograd. In dezen tijd gaat het nog,
want Rusland !s toch nïet In contact
met de buitenwereld. Maar op den
duur moet do toestand onhoudbaar
blijkon em zal Rusland ongetwijfeld
trachten, Reval- weer in handen te
krijgen.
Overigens ben ik er van overtuigd,
dat ook het Bolsjewistische bewind
niet lang meer kan voortduren. De
pers is in Estland slecht, dus uitvoe
rig worden wij over de Russische toe
standen niet ingelicht. Maar wat
heeft het stelsel tenslotte bereikt? Het
heeft met veel succes de rijken arm
gemaakt, maar de armen zijn nog
steeds niet rijker geworden. De in
dustrie staat vrijwel geheel stil. Er
komt van buiten af niets in het land.
De graan voorrad wi kunnen niet ge
distribueerd worden door het vrijwel
totale gebrek aan spoorwegraateriaa-l,
in het bijzonder locomotieven. Wan
neer na eene verovering ergens een
Volkscommissaris moet worden aan
gesteld, wordt altijd een beroepsdief
of beroepsmoordenaar voor die func
tie aangewezen. Nog ste-eds zijn er
in liet land groote rijkdommen en
daar wordt op geteerd. Hoe lang dat
nog zoo voortduren kan, valt natuur
lijk moeilijk te zeggen. Maar dat het
met erg lang meer zal zijn geloof
ik zeker. En dan volgt de groote slag.
En als het buitenland dan meehelpt
en de zaak wordt krachtig ter hand
genomen, dan zal Rusland juist door
de groote rijkdommen, die nog in het
land zijn, er eerder bovenop zijn, don
menig onder land, dat nu in moei
lijke omstandigheden ven-keert.
Van do 15 millioen inwoners dio
het Europeesche Rusland thans nog
maar telt, kan men aannemen dai
75 slechts in naam Bolsjewiki zijn.
Als ik 4 schat als overtuigd Bols
jewistisch, zal ik wel te hoog schatten.
POLEN EN LITHAUEN.
Naar uit Warschau gemeld wordt,
keerde de Poolsche delegatie Maan
dag terug van Kalvaria, nadat net
niet gelukt was met de Lithauers tot
overeenstemming te geraken en ae
wapenstilstand eindigde dientenge
volge Zondagmorgen. De Lithiuwrb
verklaarden officieel, geen keums
te dragen van de Curzcm-lijn,
maar evenwel bereid, te zijn,
daarachter terug te trekken, auch
slechts op voorwaarde, dat de Polen
een evenredigen afstand zouden te
rugtrekken van de lijn, die zij mans
bezettan, hetgeen geweigerd werd.
Indien de vijandelijkheden weder
mochten beginnen za] dit geschieden
in de Seiny-Suwolki streek of meer
zuidwaarts. Volgens geloofwaardig
bericht concontreeren d'e Bolsjewist en
troepen achter het scherm van ui-
thauscho troepen, d'ie ook de forten
van Grodno bezetten, volgens het
verdrag tusschen de Lithauers en de
Bolsjewisten. Deze maken gebruik
van de spoorwegen van Lithauen en
zenden troepen door Wilna. Indien
in deze streek gevechten plaats grij
pen tusschen Polen en Bolsjewisten
zullen de Lithauers hierin onvermij
delijk betrokken worden.
POOLSCH-ELkkblSCHE ONDERBANDE-
LLNGEN GEOPEND.
De eerste bijeen komst der vredes
conferentie te Riga had, zooals we
reeds meldden, plaats, journalisten
van alle landen waren hierbij verte
genwoordigd.
De Lettiscko Minister van Buiten
landsche zaken hield eên openingsre
de, waarin hij wees op de groote oe-
hoefte, die Oost-Europa aan vrede
heeft en op de blijdschap, waarmede
de bevolking van Riga het sluiten
van den vrede in him midden zouden
begroeten.
pc-mheki, het hoofd der Poolsche
gede.egeerden, antwoordde namens
deze. Vervolgens werd het woord ge
voerd door Joffe, het hoofd der Rus
sische legatie. Alle redevoeringen,
in het Fransch, Poolsoh en Russisch
uitgesproken, waren kort. Nadat vet-
volgens de geloofsbrieven waren uit
gewisseld, werd de zitting gesloten.
De Westminster Gazette sohrijft
dienaangaande:
De veiligheid van Europa en hare
kansen op economisch herstel hangen
in zeer hooga mate van het succes
dezer onderhandelingen af. Het ie
■orha've te hopen, dat beide j>artijen
zullen werken met het vaste besluit,
dat de conferentie moet eindigen mei
het sluiten van den vrede. De invloea
der geallieerden zal te dien einde
worden aangewend.
DE DUITSCHE BEGROOTING.
In de zitting van liet Rijkskabinet
verklaarde de Minister van Finan
ciën, Dr. Wirth, dat de buitengewone
begrooting van 1920 oen deficit ver
toonde van 37 milliard. Daarin waren
do uitgaven voor de spoorwegen en
de post niet begrepen. Voor deze bei
de zou een bijzondere begrooting in
gediend worden. Het bleek, dat bii
de spoorwegen een deficit van 16
milliard en bij de post een deficit
van 2 mülard Mark was vastgesta_d
geworden. Het bedrag der vorderin
gen van verschillende personen, ten
gevolge van den oorlog bedroeg 131
milliard; door de bezettingslegei's, de
commissie van herstel en andere ge
allieerde commissiën waren 14.9 mil
liard noodig.
Er zullen alle noodige maatregelen
worden getroffen tot vermijding v&u
een instorting der financiën. Zooveel
mogelijk zal getracht worden geen
nieuwe beambten aan te stellen eu do
legerdiensten tot het noodzakelijkste
te bc-parken.
Do Rijksrégèéring besloot in 1921
vooretellen te doen tot n&tionulisee-
ring der mijnen.
DE STRIJD IN RUSLAND.
Een communiqué van Wrange!
jneldt, dat zijn troepen de bolsjewie
ken vervolgen, die naai- het N.O.te
rugtrekken. Er werden 2000 gevange
nen gemaakt; de buit bestaat o.a. uit
tanks.
Wxangel's troepen oporeeren thans
in de Oékcajine.
HET CONGRES TE BAKOE.
Omtrent het verloop van het congres
den- Oostexecïie volken in Bakoe,
>vordt uit Moskou gameid, dat de
groote redo van Slnovlef, Waarin hij
den heiligen oorlog voor de national©
en socialistisch© bevrijding van '.lie
Oostereche volken predikte, geestdrif
tige instemming verwekt©. De gede
legeerden zwaaiden met hun eace a
en zwoeren Lloyd George en Miller,-: cd
iwraak in alle talen van den Kaukri-
sus, Klein-Azië en Midden-Azië. Het
congres koos een comité van actie.
Elke staat ie in dit lichaam vertegen
woordigd.
Ook Enver Pasja nam aan het con
gres dee. en verklaarde zich in een
lange rede voor de derde internatio
nale.
In Russische regeeringsknogen
heerecht groote bevrediging over ilcu
uitslag van het congres. l'sjitjerlr.
verklaarde openlijk in een ede in
de central© commissie te Moskou, dut
het hem getukt was het geheels Oos
ten tegen Engeland te mobiliseerer.
Volgens een bericht uit Moskou is
Enver Pasja voornemens van l>ak'*c
naar de troepen van Moest af a KcnmJ
Pasja te vertrekken en het opperbevel
op zich te nemen.
(Wij wijzen ex op, dat dit bericht
uit Moskou afkomstig is.)
HET FINANCIEEL BELEID DER
BOLSJEWIKI.
De „Daily Telegraph'is in het be
zit gekomen van do juiste cijfers van
de begroeting der Russische Sovjet-re-
geering voor de eerste zes maanden
■van 1919. Deze cijfers zijn afkomstig
van het financieele commissariaat in
Moskou.
-£ Producti e.
Inkomsten Uitgaven
Millioen Rb. Mill.Rb.
Genationaliseerde
industrieën 5.812 8.684
Suiker monopolie 493 344
Wodka monopolio 257 242
Bouwmateriaal mono
polie 164. 88
6.726 9.358
II. Distributie.
Inkomsten Uitgaven
Millioen Rb. Mill. Rb.
Levensmiddelen 6.500 8.158
Belasting op dito 2.250
Aankoop van goederen 127
8.750 8.280
III. Tr an sp ort
Inkomsten Uitgaven
Millioen Rb. Mali. Rb.
Spoorwegen 923 5-004
Riviervloot 302 425
1.225 5.429
IV. Andere posten.
Inkomsten Uitgaven
Millioen Rb. Mill. Rb.
Belastingen
2,123
Royalties
61
Domeinen en kapit.
1.117
r
Andere inkomsten
347
Ondes'wijs
2.326
Openbare werken
1.395
Leger
12.491
Andere uitgaven
11,424
3.648
27.636
De,total© inkomsten bedragen dus
20.349 mülioen Roebel en de uitgaven
50.103 mii'Iioen, hetgeen een deficit
van 60 pet. op de begrooting voor het
eerste half jaar van 1919 beduidt.
De noodzakelijkheid, aldus de
„Daily Telegraph", voor de gestadige
groeiende productie van papiergeld is
dus volstrekt duidelijk geworden. In,
October 1917, even vóór den bolsje
wist lachen staatsgreep, bedroeg de
waarde van het in omloop zijnde pa
piergeld 18 000 millioen Rb. In Ja-
nuarii912 verklaarden de bolsjewieken
zelf dat meer dan 200.000 millioen aan
papiergeld was uitgegeven.
Het blad bespreekt de verschillende
posten der bogrooting en wijst er op.
dat aau belastingen slechts 2.193 mil
lioen (11 pet. van het geheel aan in
komsten) Ie opgebracht. De bolsje
wieken, die hun stelsel van nationali
satie, confiscatie en afschaffing van
particulier eigendom voortzettenzijn
verplicht geweest het heffen van be
lastingen op eigendom, op winsten en
op vereenig-in gen te staken. De belas
ting op levensmiddelen (2.250 millioen')
Ï6 in het minst geen belasting, doch
slechts een andere naam voor het op
legden van extra lasten aan de be
volking om aan het deficit der le
vensmiddelen-distributie tegemoet te
komen. Het deficit der genationali
seerde industrieën bedraagt bijkans
3.000 millioen lib., op de spoorwegen
4.000 millioen. Voor het leger wordt
12.491 millioen uitgegeven, dus meer
dan 20 pet. der begrooting. Voor „an
dere uitgaven." staan 11,424 millioen
gehoekt, waarschijnlijk «ie kosten
der central© organisatie te Moskou en
der Derde Internationale.
Verspreid niouws
DE VERKIEZINGEN IN DENE
MARKEN. Bij de parlements-vor-
Klezing in Denemarken winnen do so
ciaal-democraten vijf zetels.
OOSTENRIJK EN DUITS" 11 LAND.
De Nationale Vergadering van
Oostenrijk zal den 19en October bijeen
komen. Op deze agenda staat o u. e*-n
bespreking dar kwestie tot het hou
den van een volksstemming voor
aansluiting van Oostenrijk aan
Duitschland.
DE DUITSCHE MINISTERCRISIS
BIJGELEGD Uit Berlijn wordt
gemeld: Na de laatste zitting van liet
kahinei kan de crisis als bijgelegd,be
schouwd worden. Het kabinet heeft
zich principieel op liet 6tandpunt van
den Rijksminister van Financiën, dr.
Wirth gesteld. Men kan daarbij op
merken, dat weliswaar niet all© te
genstellingen, die zich hebben voorge
daan ,ult den weg "zijn geruimd, -aa-
dat de leden van het kabinet -l sa
menwerking bereid zijn,
DE HOOGE AARDAPPELPRIJZEN
IN DUITSCHLAND. De wegens de
hooge aardappelprijzen aan de Op
per Hesslsohe Centrale uitgstp.ok-vi
slaking is bijgelegd gewo den. 1)©
georganiseerde Opper Hesslrehe land
bouwers hebbers zich beroti ver
klaard, aan de arbeiders ©vi.' .'ent©-
naar aardappelen tegen 2o Mark lel
leveren.
HET CONGRES DER VAkVEilEE-
NIGINGEN. Aan het congres vun
vakvereonlgingen ,dat op 11 Oct. te
Londen plaats heeft, zuilen de Duit
sche meerderheids-socialist Hue en
verscheidene economische deskundi-
gr.n als gelijkgerechtigd© gedelegeer
den deelnemen.
Dit congres zal zich met de kwestie
der internationale verdeeling van le
vensmiddelen, steenkolen en grond
stoffen en de stabilisatie van den
muntstandaaxd en mot oe sodallsoe-
ring van de industrie beaig houden.
Blnaeniana
VESTINGBEGROOTING. Inge
komen is een wetsontwerp tot vast
stelling van de begrooting van uit
gaven ten-behoeve van de boltooiing
van. het vestingstelseJ, dienst 1921.
Het bij dit wetsontwerp aangevraagde
bedrag van f 400.000 is bestemd "ter
bestrijding van de uitgaven voor eo-
nige noodzakelijke verbeteringen.
Daaronder zijn begrepen liedragexi
reep. groot f 32.000 en f 200.090. be
stemd achtereenvolgens voor voorzie
ningen aan verdedigingswerken, ter
verbetering van den staat van onder
houd dier werken en voor aankoop
c.q. onteigening van eenige gronden,
welke tijdens de mobilisatie ten be
hoeve van den aanleg van verdedi
gingswerken in gebruik genomen zijn.
UITVOER VAN KLEIAARD APPE
LEN? Naar de „Leeuw. Crt." ver
noemt is de mogelijkheid groot, dat
do uitvoer zaj worden toegestaan van
te velde goedgekeurde klei aardappe
len.
BEROEPSKEUZE. Do Minister
van Arbeid heeft de heeren Antln
Folmer, directeur van den Rijksdiwist
der Wesrldoosheidsverzekering en Ar
beidsbemiddeling en rnr. P. A. van
Toorenburg, commies bij dien dienst,
aangewezen tot bijwoning van de
conferentie op 27 en 28 Sept. a.s. te
Genève van personen die in de on
derscheidene landen van Europa tot
taak hebben do wetenschappelijke
grondslagen der voorlichting bij be
roepskeuze te bestudeeren.
EEN KRANKZINNIGE. -- I11 de
bosschen bij Bussum is een Krank
zinnige vrouw aangehouden, die-door
de politie naar het bureau werd ge
bracht cn daar een nacht heeft door
gebracht. Vervolgens is zij naar een
gesticht te Amsterdam overgebra-ht.
Het bleek een 22-jarig meisje te zijn
uit Alkmaar, die zich een ongelukkige
liefde al te ernstig had aangetrokken.
VERGIFTIGINGSVERSCHIJNSE
LEN. Bij leden van een vijftal go- j
zinnen, zoowel te Ouder- als Nieu
wer Amstel, hebben zich, zoo mtldt
de Tol., verschijnselen van vergifti
ging voorgedaan. Geconstateerd werd
dat deze een gevolg waren van het
eten van ondeugdelijk vleesch. Alle
5 gezinnen hadden bij denzolfden sla
ger te Ouder-Amstel vleesch gekocht,
dat bleek niet voor de consumptie ge
schikt te zijn.
DE XEDERLANDSCHE DELEGA
TIE EN DE VOLKENBOND. De
heai Troelstra heeft de volgende
schriftelijke vragen gesteld aan oen
Minister van Buitenlandsche Zaken -
lo. Is de regeering van plan vóór
dat de instructie aan de Ned. Delega
tie in den Volkenbond wordt vastge
steld, deze aan de Kamer mede te cmu-
len, opdat de Kamer in de gelegen
heid zij hare inzichten daarover te
doen kennen?
2e. Denki de rehearing bij de we-
noeming dier delegatie rekening te
houden met de vaak uitgesproken
wensch, dat ook leden der Staten-
Generaai daarin zitting zullen heb
ben?
DEN VELDWACHTER TE GAUW
AF. In het arrestantenlokaai te
Rhenen werden, zoo meldt het Hbiu.,
Dinsdag een man en een vrouw in
gesloten, die te Amerorigcn gearres
teerd werden wegens te Rhenen ge
pleegde inbraken. Er werden in bun
woonwagen, waarjpede zij door net
land tr oioken tal van voorwerpen, cue
te Rhenen gestolen waren, -in besiug
genomen. Men zocht nog een deruen
persoon. Deze is er nu in geslaagd
in de woning van den veldwachter,
die aan het arrestantenlokaal grenst,
de sleutels der cellen machtig ie wor
den; zoo kon hij 's nachts de beide
arrestanten bevrijden. Woensdag
morgen vond de veldwachter zijn mus
deur afgesloten en de cellen ledig.
EEN ALGEMEEN BOUWBUREAU.
Naar het Hbld. verneemt, worden
er onderhandelingen gevoerd tusschen
den gemeentelijken W.oningdienst,
bestuurders der hier gevestigde ai-
chitectenbureaux en het bestuur der
Federatie van woningbouwvereenlgin
gen te Amsterdam om een geregelde
samenwerking tot stand te brengen
voor de uitvoering van bouwplannen.
D© bedoeling van dat Bureau zou
zijn van de uitwerking der plannen
van de architecten en toezicht op ue
uitvoering van den bouw. Door aeze
regeling zou feitelijk, wat de bedoe
ling is, de bouwcontrole worden uit
geoefend door een vertegenwoordi
ging van alle belanghebbenden.
Wanneer de onderhandelingen sia-
gen zouden B. en W. de leden van
dat Bouwbureau benoemen uit een
voordracht, door de daartoe medewer
kende lichamen gedaan, ln hei
Bouwbureau zullen dan zitting ne
men één vertegenwoordiger van oen
Woningdienst, één van de Federatie
van Woningbouwvereanigingen en
één ]id voorgedragen door do Arcai-
"iectenvereepigingen.
HET SLOT LOEVESTEIN. - Op
de vragen van heb Tsveede Kamerlid
Ter Huil betreffende den toestand van
liet slot Loevestein, luidt liet ant
woord van den minister van Onder
wijs als volgt:
yl-Iet is den minister bekend, dat
de toestand van het &lot Loevestein
veu te wen schor: overlaat. Genooiud
slot werd op 29 December 1913 door
bel Dep. van Uorlog aan liet Lep.
van iimnenl. Zaken in beheer over-
godiregeru De miniötei- van Oorlog
beluij_d zicli de bevoegdheid voor,
het gebouw voor militaire doe.einden
te gebruiken. Al» gevolg hiervan
wordt de kelderverdieping nog y.oodc.
tot berging van munitie gebezigd.
Het intreden van den mobilisatie-
toestand, waarbij bet slot tot kazar-
neering van ttroepen werd bestemd,
was oorzaak, dat aau liet voornemen,
om met de restauratie van het elot
aan te vangen, nog geen gevolg kon
worden gegeven.
Gedurende de mobilisatie hebben
do werkzaamheden zich tot de meest
urgente beperkt en mede door het
verblijf der militaiiren is de toestand
die bij de overneming reeds te wen
sch en overliet, slechter geworden.
Nadat van den minister van Oor
log bericht was ontvangen, dat het
aiot door de militairen was ontruimd
en dat tegen de restauratie van hot
slot geen bezwaar bestond, werd hier
van in den aanvang van dit jaar- me-
dedoeJing gedaan aan den Rijks
bouwmeester voor de onderwijsgebou
wen, onder wien© technisch bcheor
dit monument staat. Deze heeft, voor
voorver de beschikbare middelen voocr
1920 toelaten, de moest noodzakelijk©
maatregelen tegen verder verval ge
nomen.
Ren plan tot alcreheole restauratie is
bij genoemden Rijksbouwmeester in
middels in bewerking. Daaromtrent
zal hei oordeel van de af deeling B
der Rijkscommissie voor de monu
mentenzorg werden ingeroepen".
KWARTJESVINDER IN DE VAL GE-
LOOPEN. Een jong Rotterdamsch politie
agent, die op zjjn vrijen dag in zijn burger-
pukje voor een winkel nan de Hoogstraat
aldaar stond te kijken, werd, zoo meldt het
„Hbld.", aangesproken door een heer, dia
hem trachtte te herkennen als een kame
raad met wicn hij in dienst was geweest.
Zelfs schreef de heer den dienaar van Her
mandad, toen deze niei al te happig <le
vriendschap erkende, den officiersrang toe.
De agent liet zich, om de bedoelingen van
den vreemde te weten tc komen, de
„sterren" aanleunen. Al gauw kwam de aap
uit den mouw. Op invitatie van den man
begaf het paar zich naar een .-roeg in den
Hang, waar zich weldra een derde min
xan bun tafeltje zette.
Toen een partij billarö tuaschen den laatst-
aangekomene en zijn firmant als te vervelend
werd afgeslagen, kwam er een ander spel
letje vour den dag, variatie op het één, twee,
«lric klaveraasdrie notendoppen en een
knikkertje. Eerst deden dc twee maau cea
spelletje en daarna werd de agent uitgeuoo-
digd ook eens te zetten. Uii ging op dc in-
vltatio in, maar wilde niet hooger dan vijf
gulden gaan.
Toen hij die, natuurlijk, verspeeld had,
haalde hij zijn politiepenning te voorschijn
en arresteerde zijn „ouden bekende", in wien
men aan het politiebureau l'aauwensteeg
eveneens een ouden kennL zag. De kwartjes
vinder was nog in het bezit van 50.000 kro
nen, het overschot van eea bedrag van
28U-0Ü0 kronen, die hij deze week op dca
SctiicdamscUendijk vau ©en vreemdeling had
afgewonnen.
SloomïiartbsrlcMen
STV.-M1J. NEDERLAND.
Bawean. vau Java naar Hamburg, pass,
22 Sopt Ouessant.
Biuiaug vertrok 22 Sept. van Amsterdam
naar Java.
(irotius arriv. 21 Sept. van Amsterdam 1©
Batavia.
KON. NED. STOOMB.-M1J.
Adonis vertrok £2 Sept. van Newcastle caag
Amsterdam.
CalypM vertrok 22 Sept. ran Newcastle
naar Amsterdam.
Dido arriv. 23 Sept. van Danzig te Am
sterdam.
Irene arriv. 20 Sept. van Bari te Venctië.
Mars xrriv. 21 Sept. van Amsterdam Ut
Bordeaux.
Oberon yertrok 21 Sept. van MaitA naxg
Patras.
Orion arriv. S3 Sept. van Hamburg te
Amsterdam.
Pollux arriv. 21 Sopt. van Cardiff te Malta,
KON. HOLL. LLOYD.
Amstollaud (uitreis) vertrok 22 Sept. van
Boulogne.
Oooilaud (uitreis) arriv. 21 Sept. te Mon
tevideo.
KON. WEST-1ND. MA15JHEN8T.
Nickerie (thuisreis) vertrok 20 Sept. Ton
Funchal (Madera).
HOLLAND—WEST-AF Rf KA-LIJN.
Arostelstroom (uitrei:) arriv. 18 Sept. te
Accra.
HOLLAND—AMEEIKA-LUN.
Gorredijk, arriv. 20 Sept. van Havana t©
Taw pa.
KOTTEED. LLOYD.
Insulindc (thuisreis) pass. 21 Sept. Suez.
Kawi (uitreis) pass. 22 Sept. Kaap Bon.
Burgerlijks Stanl
VELSEN.
Bevallen; L. Dukelde Vries 2 tl.,
M. Haverde Reus z., N. Bijwaard
lies z., G. Voorting—Hoeet-irbeek z.,
A. C. ZegwaardGooijer d., M. van
Aalsburgvan Dessei z., H. A. van
l.icropUtenhoven x_ M. B. Suï|k—Vun
Essen z.
Overleden: Jan Meiier 2 jaar, zoon
Van C. Meijer en R. Th. Blinkhof; J^
Heeremarts 86 j-, weduwnaar van Cv
Nieuwland.
BENNEBROEK. Ondertrouwl: IL
A. Piessius 'en H.* Koster.
Kerk en Scbcol
ADVISEERENDE LEDEN IN
EEN SCHOOLCOMMISSIE.'
I>© raad van Vlissingen besloot in
zijn April-vergadermg de commissie
van toezicht op het L. O. uit te brei
den met drie adviseerende leden, ^11©
onderwijzers. Thans is "bericht ont
vangen, dat de minister van onder
wijs togen zulk een regeling bezwaar
maakt, daar de wet slechts spreekt
van de leden of dc voorzitter en de
leden. B. en W. meen en, dat dit niét
hot benoemen van adviseerende leden
uitsluit en stollen voor niet te vol
doen aan den wenk om de wijziging
in de verordening te niet te doen, ook
a] zullen do commissies in bun te-
genwoordigen vorm niet Hang meer
bestaan.
