Van onzen reizenden Redacteur
Buiteniandsch Overzicht
oma LéêMOèï
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 10 NOVEMBER IS£Q
TWEEOB BLAD
(Vierde reeks.)
No. 118
Jeugd'Bioscoop.
Amsterdam, U November,
ür Ks eoh IHfUwxié vuil liét eicheh
lv i.i ii vciiioousbepalingen, waamoij
yooï liet vcnboa&u© nit-ta in d© pvaau*
gegeven wnrilt. Dut ia de gcmaake-
iiina methode! Je verbiedt en daarmee
uill M aar, bel ia met do beste ma
nier, omdat lift gemis van bet verbo
den o uittor aard meer gevoeld wordt,
nvuiuieor or jileta voor teruggegeven
wordt. Zoo gaat het ook met oe bioa-
coopbcstrijdirig. Het wordt wel door
niemand moer aangevochten, dut de
dooisn ee-bioecoopDi.ana verdieTlelijfc
zijn voor do jeugd. De ovwrhoid, die
aitijd voor ziolzMttf traag ie in het
ivafitetcllon van feiten raakt thans ook
doordrongen van die waarheid en ver
biedt nn kort-cn-goed aan de jeugd
het bezoek van do bioscoopvoorstellin
gen, wanneer een commissie van
filmkeurdore de fïhits niot toelaat
baar ivclit, om die in vooreteUnngeo
voor kinderen t« doen vertoonen. Of
de rest dun zoo geschikt is voor de
jeugd? 'k Heb ©ene in een bijeenkomst
van e?n keuringBcommiesie de stelline
hooien opperen, dat «genüjk
enkele t van d© gewone films, die de
commissile t© keuren krijgt, goed ia,
en dat daarom liet iverk van de keur
ders minder i6 na te gaan, of een film
meer-of-minder gechlkt is voor de
jeugde duu wel om te zien of een tril-
beeld moer of minderongeschikt is voor
óe v erHboning voor kind eroogen. Onge
schikt waren z® alle, meende hij. 1
Veracht) tueechen de eene en de an
dere was maar gradueel
Zooais in alle paradoxal© stellin
gen, ligt m den© opmerking naast een
kern van waarheid, ook ©en kern van
onwaarheid, heler nog van onbillijk
heid ten opzichte van de bioscoop ge
legen. Want er zijn ©en aantal beel
denreeksen, die ook wel voor jonge
oogea geschikt zijn, as men maar be
denken wh, dat, evenmin als dit met
de gewone litteratuur het geval is.
ook de filroa voor de vertooningsn
voor groote menschen niet voor onvol
wassen en aanbevelenswaard mogen
heeten. Maar behalve dtaa krijgt de
fiimvertooner langzamerhand de be
schikking over een groote verzameling
speciale kinderfilms. Dien weg moet
het iwtt Voor do jeugd kinderfilms,
zooals er voor de jeugd ook kinder
boeken zijn. Ten behoeve van degenen,
die dan niet meer geheel tot de kinde
ren gerekend kunnen worden, maar
toch nog geen volwassenen zijn, ont-
etnut daarnaast 'n reeks filmwerken;
die dal weer als 'n parallel met do lit
teratuur voor d© rijpere jeugd t© be
schouwen zijn.
Zooa!» op dit oagenbMk al gdbehrt
met bekende romans, welke verfilmd
worden 't geen wel geen ideaal is,
maar toch dikwijls goede resultaten
op levert I zouden evengoed, wel;
licht nog beter, de goede kinder
boeken voor de bioscoop bewerkt kun
nen worden. Denk eens aan als Jules
Verne, de vermaarde Dik Trom,
kinderboeken van Schuil van Van As
en zooveel anderen op toet witte
scherm kwamen, welk een genot zou
dat voor de jongens en xnei6ji
voor onze heertjes en dametjes zijn.
Dc samensteller van een bioscooppro-
grain voor de jeugd kon dan d© han
den afhouden van do films, welke
eigenlijk alleen voor volwassenen
en voor die vaak nog niet eens!
schikt zijn en er kwam een belang
wekkende voorraad jeugdfilm, wei
kei- aantal nog vergroot zou kunnen
worden met trllboeldgaecaiiedemssen,
.waarvoor het scenario speciaal voor
de jongelui geschreven wend.
De lezer ziet, dat hel bovenstaande
een pleidooi is, vVjor een bioscoop in
het bijzonder voor de jeucd. Want
dicht men die, dan berrikt men, dat
als de overtuid een bioscoopverbod
uitvaardigt, onze jongens en meisjes
leb; anders voor de ernoote-menscben-
bio<s o©p in de plaat© krijgen, wat ge
heel nsct hun leeftijd overeen komt.
Eeivl op di© wijze zal een bioscoop
verbod voor nog onvol w essen en hel
nieste effect hebben. Het zal dan
riet noodhr zijn, dat de uit het film
theater verdrevenen hunkerend eamen
scholen voor de boeiend-bont© aanplak
biljetten der filmpaleizen en er zou
Reen g*poog meer behoeven te zijn een
toch maar een fifcü toegelaten te krij-
oa" "1 de jeugd elk
zijn eigen voorstellingen, dat moet de
ïeus worden!
gen. De volw
Ir'e uuieïoii
VOGELVRlT
Naar li ot Kngelsch van
DAVID HENNESSEY.
4)
In klqpding en voorkomen was Sa-
lathiei nu heol iemand anders dan d®
'bajigo en angstige dwapgarbeider met
een stierkalf aan con touw op den v,eg
naar Maitiand. Zijn dikke oruine
baurd en snor waren goh col naar de
laatste mode bijgeknipt. Een gouden
ketting liing uit het horlogexakje van
rijn rijbroek en met zijn rijlaarzen,
breed© sporen, mooie rijja© en breed-
goranden hoed, geleek hij veel op een
welgestelden squatter of c©n cavalori®-
officior in politiek.
Niemand in do gelagkamer durfde
een hand tegen do woudloopers uit
stoken, want zij wisten hooi goed, dat
dit gelijk stond met een doodvonnis.
Toon de buffetchef, die zoo wit als
een tafellaken zag, d© mannen buiten
bediend had, moesten hij en da ande
ren naar de monsterkamer, waar al
het poreoneel reeds onder bewaking
bij elkaar was.
Nadat hij zich overtuigd had, dat
buiten nJJeti in orde was, kwam Sala-
thiei binnen en beval een van zijn
manschappen op do lang© tafel vor-
De aanleiding tot deze beeciiouwlng
vormde de opening van do jeugd 4>ios-
eoop hedenmiddag in liet Paleis voor
Volksvlijt. To Amsterdam zal men
n.L ook komen tot hot bioscoopverbod
voor da jeugd. Do heer N. H
heeft daarom het initiatief genomen
voor do stichting van een jeugd-bice-
coop, af liever hij beeft het reeds vroe
ger bedachte, maar toen nog niet
voor verwezenlijking vatbare plan
weer opgevat en van Louis Bouwmees
ter Jr. de schouwburgzaal van het
Paleis voor den Zaterdagmiddag go-
kregen, hoewel de exploitant daardoor
een meer winstgevende verhuring zij
ner zaal heeft moeten laten loopen,
to prijzen daad, welke alleszins
den warmen hijval verdiende, die er
weerklonk, toen de heer Wolf van het
mooie gebaar van den jongen Bouw
meester mededeeiing deed aan de tal
rijke met de kinderen meegekomen
onderwijzers en aan de stedelijke- en
onderwijsautonteiten, die bij tl3 ape-
nuiff tegenwoordig waren. D© heer
Wad heeft den leider van d© liaug-
sche schoolbioscoop, den heer Van
Staveren, bereid gevonden, om de
liims toe te lichten. Loopt d© nieuwe
onderneming, dan zal ock des Woens
dagmiddag voorstelling gegeven
worden, met toelichting van den heer
Van Staveren.
Bij de vermelding van het aandeel
van den directeur der Haag ache
6cfaooübïcscoop in deze onderneming
behoort er de aandacht op gevaat isd-
te worden, dat een schoolbioscoop niet
hetzelfde is als een jeugd-bloecoop.D©
eenste staat geheel in dienst van het
onderwijs en moet dus er op ingericht
zijn, dat do voorstellingen geheoi aan
sluiten aan de in de l«üda<e« behan
delde zaken. De eohoolfüns zijn dus
d© illustratie van d® les. Al zuOen in
d« Echooifbioscoop ook. wol ontspan-
Hngsfi.'ims loopen, dit geschiedt dan
toch meer Als bijzaak, de 6choolfikn
zal uitteraard in hoofdzaak moeten
dienen, om opzettelijke beeriippen aan
te brengen. De jeugdbloecoop daaren
tegen, zal geheel vrij zijn in de keuze
van den aard dor films, mits dio dan
natuurlijk voar de Jongelieden g -schiikt
zijn. Zeer goed kunnen in de jeugd-
biascocp verschillende leerrijke film8
ui't d eau schooit» Lcsooopvoorraad ver
toond warden, xoaaJs nu bij de ope
ning van de Amsterdamsclie onderne
ming ook met welslagen geschieden,
maar het is dunkt me noodig, dat er
een iuiimo serie onspanningsfilzna voor
d© Jeugd komt, in den goest al© 'k
reeds aangaf, omdat de J©uigd-bioe-
coop geen schooltje, ook niet hot ver
lengstuk van een school moet worden,
wil men op den duur d© belangstel
ling der Jongelui hliijven trekken Dit
klemt te moer als strak© de school
bioscoop meer nol gaan inburgeren en
de steden, wellfce zulk oen uitstekend
leermiddel rijk zijn, niet meer tot de
zeldzaamheden behoaren. Het lijdt
toch geen twijfel, of dea® toepassing
van de bioscoop zal binnen enkel* Ja
ren een onmisbaar leermiddel bij alk-
takken va none onderwijs zijn, omdat
eerst door haar de elech van aanechou
welljfkhold van t onderwijs op voldoen
de wijae verwezenlijkt kan worden. Is
dit eenmaal zoo, dan moei men or op
uif zijn, dat den kinderen In d« voor
stellingen van do jeugdblosooop lot*
ander» wordt geboden dan zij reeds
ter school te» aanschouwen krijgt of
reeds vroeger hebben gekregen."
Maar zoolang de Jewgd-bloscoop nog
niet beschikken kan over zu'k een uit
gebreid en zulk een ideaal filmma
teriaal, al© 'k als wenecbelljk aangaf
en zoolang alleen de Haa<rche en
T-eidsoh® scholleren van een school
bioscoop kunnen nroftteeren. kan er
mrt de ond-erwijsf 11 ms bulten de
pchool heel wat m?»tig» gedaan wor
den. Dat bleek bij de veitoonfng van
hedenmiddag. Rr w.-© als evmte mini-
rner een bijenfiVrv Wel, Tc moet ver
klarend dat "k door de biiwontng van
versohd/lene Veringen over dit onder
werp. zette door die me* lichtbeelden
nooit zuïc ©en beeld h«b gekregen van
net wondere bijenleven ak hier In een
half uur door deze film. Het ultko.
öven der cellen, het zwermen, het *g©-
vecfat der Jonge koninginnen, het doo-
den dor darren door de werKDijen, om
maar cenige belangweiilierida vooival-
lon in de korven en kusten te noemen,
ziet de toeschouwer hier in een paar
kwartier en hij heeft dan meer waar
genomen, dan iemand die z:lf bijen
houdt, dikwijle in een heel erizoen tc
aanschouwen krijgt. Zoo was het oOk
met de volgende bteldenreektcn: Een
rondgang op een plantage in Indlfc en
een zeer interessante f Jm: Eeu kijkje
in liet Kijksmuntg tbouw te Utrecht,
waarbij de bioscoopbezoeker de staven
zilver en goud tot lange dunne ree
pen ziet walsen, deze .tinnen" uit-
ponsen en het uilponsel volgt bij het
«tempelen tot geldstukken.
Een sprookje: de gelaarsd© kat,
voor het kleine publiek zeer geschikt,
besloot de voorstolling. Jammer dat
oen defect aan het nieuwe toestel niet
olie doelen der films tot hun recht
deed komen, maar dit is geen bezwaar
dat speciaal aan de -jeugdbioscoop
kan geweten worden, evenmin ak het
wol heel malle voorval, dat bij het
begin der' voorst el'ring geprobeerd
werd oenige recarnofÜrns te vertoo
nen, vooral mal, omdat de eerste eem
aanbeveling was voor een merk..., sl-
gairen en de tweede nog erger het ge-
ruik van wlÜ6ky aanbeval. Uit de
zaal werd geprotesteerd: ,,Dat k niet
erg geschikt voor de Jeugd!" en de
directeur der Haagsche echoo'bioscoop
voegde er oen verontwaardigde opmer
king aan toe, waarop de geheele re
clame verdween. Het bleek niet, wat
de aanleiding was van de vertooning
deze zeker zoer misplaatst*?
films. Maar afgezien van dez© paar
storende momenten, kon wel duidelijk
opgemerkt worden, ook uit de groote
opkomst van het jonge publiek en zijn
uitbundigen bijval, d<at een jeugdbloe
coop alleszins reden van bertaan
heeft. De heer Schetzes- van het Haar-
lemche bioecooptheater, die het hoofd
bestuur van den Bond van Bioscoop
directeuren vertegenwoordigde, zetde
me, dat ook hij veel voor h©t denk-
lweld voe'de. Misschien krügen we
binnenkort ook een jeugdbloecoop te
Haarlem.
juBUerde aato'i* bebbra de SackviLle-
straal, de voonnira.ite Hr»*t vaa Dnbllo,
ccn inral iredaao. waardoor ket verkeer
ilnar gedorende verKneidcae ure* gtiJircmd
Te Looilondcrry. waar opaieuw Ski Fei-
ncr-d-'igcrciicldiiedea iiiiykwanieii, ia de toe-
st:ir.-i rfrcijicnd. Fr rco gruot# kruide-
r.i'.w.Inkcl in brand zeafokoa en beï geweer
vuur klonk dca beclcn iwcbt tot iaat in de*
oektcad.
't Spoorwegverkeer.
Op verscheidene kleine spoorwegen in
Ierland i* de dienst gestaakt en op de
hoofdlijnen Is de dicn*t beperkt. Men ver
wacht dat het spoorwegverkeer aan het eind
van deze week geheel "1 stilliggen.
Do homo-rule wet.
hij de voortgezette bespreking in hot La
gerhuis vaD de home-rnlc wet zeïde Carson,
dat hij in enkele vau de bepalingen de kiem
r.ng van ecu vcreenigd Ierland. Bonar La*
betoogde, dat hij niot wilde weigeren mede
ie werken aan een wet die verder ging dan
de bepalingen van de gewone hooie-rnle wet.
Wanneor het wetsontwerp tot wet werd ver
heven, zon, naar bü meende, een nieuwe toe
stand In Ierland ontstaan. Asquith noemde
eenige vau de regeeringsvoorstellen kluchtig
en Donald Maoloau zeide dat de wet dood
was.
De bonding va*
Lloyd .George.
In bet Lagerhuis werd Lloyd George van
alle zijden bestookt met vragen over do ver
geldingen in Ierland. Bij .weigerde de bs-
wering te aanvaarden, dat de regconng ver
antwoordelijk was voor de wraakoefeningen.
Hij was van moenlifg, dat het land er vrsdc
j beeft dat de regeering -
de moorden.
JAC. C. XL Jr.
DB TOESTAND IN IEHLAND.
Verwoesting en bnnd-
stichting op beveL
Hugh Martin, de bijzondere cor
respondent van de „Daily News" ln
letland, die, naar man weet, wegens
zijn uitvoerige „berichten over de
weerwraakmaatregêlen der Black
and Tons" aan een vervolging bloot
staat, en xloh nergens meer langen
tijd kan ophouden, heeft een nieuw
relaas aan zijn blad gezonden uit
Longford.
l'e correspondent 1© per auto van
Dublin naar Granard gereden, ©en
landelijk plaatsje, dat hii half verla
ten en bijkans in ruïnen aantrof.
Acht van d© grootste gebouwen, als
mede het gemeentehuis, waren vol
komen verwoest. Zes andere gebou
wen waren zwaar beschadigd. D©
wraak had hier nog duohtiger gevol
gen gehad dan ln Balbriggan, waar
het a&ntal verwoeste gebouwen gerin-
ger 1«.
De weerw raak-maatregelen vonden
hun oorsprong in den rnuord op den
district»-inspecteur Kelleher en ser
geant Gooney. De poLtie ontkent, dal
zij de hand "heef gehad zn de vernie
ling, alhoewel de militairen verkla
ren, dat het de politie en n et zij ia
Sew&eet. De correspondent zegt, dat
ij dex© wederzijdscha beschuldiging
heeft vernomen van de hoogst moge
lijke autoritei ten in het graafschap:
den aanvoerder van het 9e regiment
lanciers te Longford aan den ©enen
kant en den inspecteur der R. I. C.
aan den anderen kant. Deze laatste
vertelde, dat wel ls waar acht zijner
mannen tijdens het gebeurde in de
nvotoriorrie aanwezig waren, doch
dat zij slechts als een beschermende
patrouille roet de politie waren mee
gegaan en rustig in d© lorrie zaten
toen d« stad werd verwoest.
De correspondent beschrijft hoe d©
stad werd verwoest, hoe d« bewoners
ten deele werden geëvacueerd, en hoe
gepantserde auto's met zwaar geschut
d® gebouwen ln elkaar schoten. En
hij besluit zijn relaas roet de woor
den: „Zij (de burger3) troffen hun
stad al© een rookend geraamte aan.
Er waren geen levens verloren, doch
Granard was een ruina Het wa« koel
wetenschappelijk en methodisch uit
gebrand door lieden, die van den eer
ete tot den laatste onder een soort
tucht stonden. Een vooruit opgmiaakt
wraakplan had tot dit resultaat ge
leld. Sir Ham ar Greenwood's onken-
ntngen tuilen nutteloos zijn. De
waarheid zal t© kracütig voor. hem
rijn."
De grewelddsdea
Politie ea militairen, gesteund door *e-
ONRU&T IN ITALU.
Ia Bologoa on Vorona werd de algemee
ne staking geproclameerd. Het tremvor
keer U gestaakt. In Verona werden nel
stadhuis, het station en dc staatsgebouw
en door mill In Iron beret. De prefect heeft
en staat van beleg afgekondigd.
Bij een socialistische betooglag te Milaan
werden twee politie-ageuun mishandeld, en
kele personen gewond en de advocaat Carlo
Rossi, redacteur van de „Secoio .gedood.
Toen op bet gebouw van een liberale ver-
eeniging een nationale vlag gehescben werd,
ontstonden nieuwe vechtpartijen, waarbij
en man gedood werd.
Bd een vechtpartij tusschea socialistische
n liberale betoogers te TurtJn werd gescbo-
ux. Eenige personen zijn verwond.
DE 8TRIJD IN ZUID-RUSLAND.
Uit Sebastopol wordt geseind:
ÏVrsogel heeft de Bolsjewistische aanval
len op de landengten van Tsjongar en Pere-
kop afgeslagen. Pcrckop werd met genomen.
De Bolsjewisten hebben de aanvallen op
het geheele front en met een overmacht her-
Ia de Oekraïne.
Uit Kamenctx Pcóolesk wordt
Tan noorden van SJimerinki ls het
front van het rood© leger totaal ver
slaan. Da voret, de slechte wegen en
d© vijandige hoikiing der bevolking
hebben het rood© leger genoopt zijn
stellingen overhaast te ontruimen en
in wanorde maar het noord-oosten te
trekken. Bij Chmelnik heeft een troep
van 4000 opstandelingen de achterhoe
de der roeden aangevallen en versla
tten. Na Roenlza en B rats law te heb;
ben veroverd zetten d© Oekrajlenache
troepen hun optnar&ch tussohen de
Boeg en do Djester voort. B»j Balta
heeft de cavalerie, dlo achter het
Bolsjewistisch front oprukt, vooling
gekregen roet de opstandelingen.
MASSA-FUSILLADE IN RUSLAND.
N&ar da skouer Isveptia meldt, hebben
de Moskousctio rovolutionalre reohtbauken
in verband met de laatste onlusten, I1S0
peisonen laten fusillet-ren.
DB VOLKENBOND.
Naar uit Parije wordt gemeld, betoo't de
„Totnps", dat de toekomst van den Vol
kenbond afhangt van Amerika. Zoolang
men niet weet wat dit land wil, kan men
niet praten over de toelating van Dultach
land. Niemand beweert, dat Duitsobland
voorgoed terzijde moet worden gelaten.
Van Prauscho zijde U «r reeds opgewezen,
dal de Duitsche regeering welf kan zorgen
v.jor Duitschiand'a toelatme. Indien Ama
riks ton slotte in den Voïkepboud moet
tieden, is bel duidelijk, dal men zich nist
behoeft te haasten om Duitschland' eerst
daarin te doen opnemen; indien Amerika
niet toetreedt en een ander© internationale
veieenigmg voorstelt, zou het oogenblik
slechts gekomen «fjn om Duitschland te
laten toetreden.
De Walen hebben geprotesteerd tegen het
vooruemen der Belgische regeering om in de
delegatie naar de Volkenbond» verga'lering
geen Waal op te nemen.
Het November-nommer van de „Anglo-
French Revne" bevat een artikel van de
hand van Lord Robert Cecil getiteld
Frankrijk en de Volkenbond.
Na betoogd te hebben, dat de wereldbe
langen van Engeland en Frankrijk dezelfde
zijn, vervolgt hQ
„Hei heeft geen nut te ontkennen, dat er
een zekere vrees ln Engeland heeft be.-uvm
met betrekking toi Frsnkrjjk'z houding lea
aansien van den Volkenbond, maar ik kan
niet zeggen, dal die vrees gerechtvaardigd
vu, want Frankrijk wil geen oneenigheld.
Hel heefi geen enkele agressieve bedoeling
jegens zijn na baren. Slecbu wil bei waar
borgen tegen een eventueelen aanval tegen
zijn Ousi-grens en dat is te rechtvaardigen.
't ls waar, dal Duiwchland voor oogen
blik te teer verpletterd b. om zieb te roe
ren. Maar da: zal niet lang dur«n en indien
er nu geen afdoende barrière tegen don oor
log "weed opgericht, sou Frankrijk zich weer
in den toestand Tan 1914 bevinden en n,Iï-
:hien nog erger.
De eenige politiek, die boop geeft root de
veiligheid van de heele mensehLeid en ln 't
bijzonder voor Frankrijk. Is ©en Volkenbond
>t handhaving vjo den vrede, of met andere
oorden: een volmaakten Volkenbond, want
de tegenwoordige Volkenbond b niet Xol-
tnaskt.
Ik weel, dal er Franschcn en ook Kngel-
scbeD zijn, die zeggen, dat bei een lllorie is,
ien op den Bond te verlaten. Maar wit kan
iku Ln zijn plaate stellen! Kan men aan de
duurzaamheid van bondgenootschappen ge-
looven? Kan men maar «teeds doorgaaa niet
do bewapenÏDg op te voeren!
Natnarlijk nietl De eenige uitkomst voor
de wereld en bovenal voor Frankrijk la dua,
zooals gozegd, een meer volmaakte Volk in
bond.
Zoolang er nog machtige Staten bniten den
Bond staan, zal zijn autoriteit beperkt zijn
en ook bestaat de mogelijkheid van een con-
surreerenden Bond.
Men kan zeggen, dat boe meer wij Duitsch
land wantrouwen, hoe eerder het lid van den
Bond moet worden. In den Bond zal het
wellicht tot moeilijkheden aanleiding geven.
bniten den Bond vormt Dultschlznd
oen bedreiging.
DE STRIJD OM DEN TROON IN
GRIEKENLAND.
De „Éclair" verneemt uit Athene, dat b|J
de pas gemelde botsingen tusechen aanhan
gers van koning Constanlijn en Venlzelo»,
een officier die Constantijn aanhing, ge
dood werd. De regeering Leeft alle demon-
'es voor ex-koning Constantijn vorbj-
tr de- Psrijsohe Ubld.-corresponded
meldt, wordt door een oud-/nlnister in bet
blad „Acropolis" als oplossing van de dy
nastieke quaesti© voorgesteld de erkenning
an het kind van Alexander, na diens
ood geboren.
Uit Athene wordt verder gemeld, dat
Konstantijn van plan i« het huwelijk van
Alexander nietig te doen verklaren en voor
hem en voor den broer vsn den overledene
de geheele erfenis op t. eischen.
SERVIë EN BULGARIJE.
Het Bulgaarsche gezantschap publiceert
en bericht uit Sofia, volgeu» welke de ger-
isehe troepen de Bulgaarsche grens hebbe®
overschreden om de gebieden te bezetten,
mlgen» het Bulgaareche vredesverdjai,
Neoilly moesten worden afgca-aun.
zonder af te wachten boe de internstionaie
grenscomtniasie deze kwestie zal regelen. De
Bulgaarsche regeering vindt deze bezetting
ontijdig en hceff daartegen protest aauge-
teekend.
De Servische troepen bezetten O.a. C-zajH
brod, waar alle winkels ten tceken v«n rouw
protest waren gesloten, ln geheel Bul
garije is esa driedaagsebe landsrouw be
volen.
DE ECONOMISCHE VERHOUDING VAN
BELGIë TUT. FRANKRIJK,
van de Perre, dezelfde die ook actie
beeft gevoerd tegen het Fransch-Belgitch
militair verbond, is thans ln de iirnvie'.s--!ie
„Standaard" bezig, in een reeks artike'en
zijn inzichten te ontwikkelen over de al dan
niet wenschelijkheid van een Frioseh Bel
gisch verbond. Aan zijn opstellen ontlee:
wij bet volgende
,In geen enkel opzicht ataan we zoo
i Frankrijk als ln de ecobomisehe polk
lick. Een Fransch-Belgisch tolverbond !s een
hersenschim. Door een tolverbond tnct
Frankrijk zou België als kleine mogendheid
zijn economische politiek moeten
Niemand is toch dwaas genoeg »m
onderstellen, dat een groote mogendheid zijn
politiek zou laten varen ln het voordeel van
een kleine mogendheid als België- Gr
kele groote mogendheid zou hei doen,
hier en daar een en dan tijdelijk -
kleine mogendheid te verschalken, totdat de
inpalming gebeurd ia. Het ridderlijke "ralik-
rijk denkt daar ni« an. Bovendien, in de ver
onderstelling, dat België do Fraiiscbc poli
tiek zou aanvaarden, zoudon we in I tank-
een klein afzetgebied vinden, maar oo* eer
grooten mededinger in "België, en sndorzljd;
zonden wij door onze beseberru'iuspolitiek
heel de wereld van ons vervreemden e
besluiten, een Franach-Belgiach tolverbond
staat gelijk met de invoering eenor scherpe
bcsehermingapoiiliek. Behalve dat ze niet
strookt met onze vrijheids- en vooruitstre
vende gedachte, zou ze Belgik naar de eco
nomische afhankelijkheid eu lndnstrieelen
ondergang voeren.
ZUID-SLAVIë EN ITALlë.
Dinsdag ^|jn dc besprekingen begonnen. De
Itallaansche miniater vau BuIteoLndzche
Zaken. Sforza. verklaarde, dadelijk ut de
kern van de zaak te willen komen co ie
willen trachten terstond reed* in de eerste
zittingen tot resultaten te komen en volgens
de voorstellen van de haliaanscho rej-eeriug
tot een oplossing te komen, welke, door waar
borging van de wederzydscbe belangen der
beide volken, van Invloed moet zijn op den
aigtmeenen toestand.
DE 8TAKINO TE BERLIJN.
De- stemming onder de gemeente-werklie
den heeft niet de voor de ataling noodige
meerderheid van 2,3 gegeven: msa ver
wacht dat het werk hervat zal worden.
In een vergadering der electricite:taarbel-
der» werd besloten, dat de stakingsleider»
Dinsdag met den geheelen bedrijfshal over
de hervatting van hel werk in de itcJelqke
bedrijven zouden onderhandelen. Men ver
wachte. dat Dinsdagsavonds weer z»u wor
den gewerkt.
DE STAKING SPOORWEGPERSONEEL
IN DUITSCLHANO.
Uit Berlijn wordt gemeld: Volgens eea
gehouden st-mmmg zal hot werk in spoor
wegwerkpiaalsen warden neerslegd. D©
Minister voor het Verkeerswezen ioj evea
wel zoo wordt geseind trachten bot
bedrijf gaande te houden.
DE MIJNWERKERS IN FRANKRIJK.
De ministers Le Trocquer en Jourdain
hebben een onderhoud gohad met d* ver
A. De mcoa'.e mcoschen werken ziek oa
iiar die man werkt zich naar beneden ec
saai hem toch goed!
B.W»t doet bij daa?
A.HIJ b duikerl
'er ook bezodt geweest
terwijl Ut olt wm!
"ienstbode: Neem mevrouw!
e v r o o w Wat Jammer! Da* bea Ik
den beeiea middag voor niets uit geweest!
:enr/oordlger* van bet c ntrale comité va*
uijneigenaren. Dexe laats'.en hebben ver
klaard, dat het nooit bij hen was opge
komen een onderhoud te weigeren met d©
arbeider» over de quaestie der ialarias*n|
inaar naar bun meaning behoort dez©
quaestie tot de bevoegdheid van de g»-
iiciigde eominissiea, naartoe ingesteld op
erzoek vgn de fcdexati6.
ALGEMEENE Ml JNV/ERK ER8STAKINQ
IN BELGIS.
De ruljtjwerkere te Charleroi hebben da
Staking uitgeroepen. Deze is algemeen ln
I et kolenbekken. Een stemming wordt nt|
r rbodig geacht.
Verspreid nieuwe
FOCII EN LlE WAPENSTILSTAND»
- Do correspondent van den „Matin"
Sauorwwn, iieeft in den trein naar
.vuii'.ns een langdurig oiidai'noini ga
nad mot maarseiiaUi Poch over den
wapenstilstand en liet verdrag.
Een wapenstilstand, heelt iocn ga
.gd, ls ©ca siroiiKing van d® wapens,
.veike sliedit© tan dool hooft over den
r-xle te spreken, cn de regeeringtn
De in deaon toestem men, in ue geto-
gt-nJieid t« stellen den vi ede op te ,eg-
,ej», zooais zij dien hfeijirou besloten.
Du waponstils-tfind van II Nov. heeft
a-in dot doel beantwoord. Ik heb aan
Cleincnceuu gezegd: Ziedaar mijn v.a-
p.-üStilstazid; gij kunt tiiaria onver-
aChlllig weik-.n vrede suilen: ik be*
n &taut hem op te leggen. D het mqi
schuld, rodaen de vrede itLa goed i»
■joweesl? Dat was de taak van dc cnefi
ier ixgeering.
Clóiiiónceau wa© niot al te vrLendo-
ijk, toen hij van F och hoorde, dat dt
wapenstilstand was geteekend. In
April 1919 in den ministerraad ove*
de vredesvoorwaarden heelt Foch zijn
standpunt ontwikkald: geen wetarbore
~<ai, geen za-'-eihexL Al.oen Poincar4
on de; steunde hein. Bij het weggaan
zoid© Foch tot ïardieux: wellicht cal
tens een hooggerechtshof over on©
oorekelen, omdat Frankrijk nooit zal
begrijpen, dat wij uit de overwmiunf
net bankroet hehben Laten ts voor-
schijn komen. Dien dag wil ik vere
schijnen met een gems', geweten en
oiiju papieren in oroe.
lious liaeft Foch go-acigerd Clamaa
ceau naar VersaiLea le vorg^jetien
om het verdnm t© teekc-nen. Dit ver
drag, zoi^e F och, wijs ik «X ea ik
wensch niet, door naast u plaats ta
nenten, in de varantwxx-raelijedieul t©
doelen. Teneinde de zaak van o© ge
ollioerden met te verzwakken, heb ut
Kit slotte toegestemd toch t« gaan.
- ANTI-CEALLI EERDE BETOO
GERS VOOR DE RECHTBANK. -
Naar uit Breslau woidt gemeld 1©
voor d© rechtbank aldaar h-et prooei
begonnen tegen de personen, die m
deitijd wvgc«ns vernieling van d»
Fransche en Fooische c -nsulatein ujd
gearresteerd. Er Ls een groot aanta!
getuigen gedagvaard tr sijn dri©
derkundigon aanwezig. D© oelang-
8tolllng van de zijd® van het puidiei
is zeer groot; ook vertegenwoordiger*
von binnen- en buiten.auasche pert
zijn in grooten getal© aanwezig.
DUITSCH IN LOTHARINGEN
VERBODEN. Uit Bellijn wordt ga
meid: D® Fransch© autoriteiten heh
ben in d© plaatsen van Lotharingen
bekendmakingen aangeölagen, d>«
op geldstraffe verbieden Duitsch t«
spreken.
DUITSCHERS UIT ELZAS-LOTHARIN-
OE.N UITGEWEZEN. In d» hoofdcom
missie van den Dunsclun Rijksdag werd
ii ied «gedeald, dat 110.000 Duitscnera ui»
Lizaa Lotharingen zijn uitgewezen.
BTAKING IN DB BINNENSCHEEP
VAART IN DUITSL.HLAND.
De sohippersstaking iu de N.W. DuiUcb©
kanalen blijft voortduren; in de kanalen
en de havens slaat het bedrijf stii. D©
we;*ge«er» hebben de L-esiissing van e-et
acbeidsgertcbl geweigerd en willen ver
dere onderhandelingen over de tarieven
waarover bet geschil loopt.
STAKING EN INBREKERS.
In het geheele industriegebied van Op-
p-.r Sileziè staat het verceer met de eleo-
trischo tram stil door een staking b:j da
elecinache centrale te Cbsrxow. De vel©
L-ii desa centrale aangesloten industrieën
rijn zonder licht en kracht. Het gro-.nst©
gedeelte van de kranten kan niet ver
schijnen. Inbrekers he'-ben van de duis
ternis gebruik gemaakt om uit bet post
kantoor Moment IsO.CCO mark te stelen.
DE ONTWAPENING VAN DUITSCH
LAND. De commissaris voor ontwape
ning vorklaarde dat to'. nu 2214 macliio©
g weren en 1.824.137 geweren zijn afgele
verd.
veisotüxigieD te zeit©n. Het U uor-
lijk betaald, heorMi, z©id© hij, en
wi© zin heeft, moet zich maar 1 ««he
nen.
i erwijl hij dat zeide, keek hij wat
nauwkeuriger do kamer rond,"knikte
eens tegen Sam Grant en een paar
anderen, dl© hij kende, waaronder de
herbergier van Miutland en vroeg
'toen: Waar ts McBurton?
Ik woe* ni«t of hy wel tbui© ia,
antwoordde d© buffetohef vhig.
Nou geen leugens, zei do Salathiel
kalm. Ga hom halen, of wider© kan
je nou vast krijgen, wat wij van plan
zijm strakje© hem te geven.
Een paar minuten later word Mo-
Burton door een van Sabathlel'e man
schappen en den buffetchef blnnen-
geed&opt Zij liadden hem half dron
ken ln den kelder gevonden.
Zet ham daar aan het andere ein
de aan de tafel neer, beval Salathiel.
Jack had gehoopt, dat zijn»vroegere
baas ook bij het gezelschap zou zijn,
waartoe, behalve de reeds genoem
den, ook dri© handelsreizigers en do
administrateur van een groot station
in het noorden behoorden.
We zullen den man behoorlijk
laten terechtstaan, zeide de woudloo-
per, en ak wij hem schuldig be
vinden, zal hij zijn gerecht© atrai met
cntloopen. Hij wordt be&chuldigd, dot
hij twaalf maanden geleden zonder
roden twee man van zijn pcrsouool
liev-il laten opuungatt en dat üij later
anderen voor matige beleedigmgcn
heeft laten geeseien Wat nut» je
daarop te zeggen, McBurton, ben je
schultug of niet?
Om hemelswil, spaar me, Jack
Salathiel, kermde de man vol angst.
Zeker, wo zullen wel zorgen, e.at
J© onsolmdtg verklaard worüt.
Fitz, zèid© hij tegen een va*
zijn manschappen, ga jij in tiet
kantoor den ouden magistraten-bijbel
eens halen van McBurton, waarop hij
gewoon was te zweren, voor hij be
dankte ais vrederechter, om dit hotel
te beginnen; en jij, George", (dit tegen
een van d® handelsrelzgers) kom
jij eens luer met je orderboek en
schrijf als eon goede klerk de getui
genissen op. Versta j© me? riep hij
ruw, terwijl hij zijn pistool van die
tafel nam, toen George aarzelde.
Ja, ik kom al, Salatliiel^-tnaar leg
dat schiettuig neer, zeide de handels
reiziger, de vertegenwoordiger vun
een groote firma uit Sydney. Ik ver
zoek u, heereu, er op 1e* letten, ging
hij wat zenuwachtig voort, dat Ik
gedwongen word.
anderen, waaronder Baxter,
Grant, een handelsreiziger en de her
bergier uit Maitiand, moesten op Tdc-
Bulton's bijbel zweren, dat zij oen
rechtvaardig vonnis zouden uitspro
ken, waarop Salathiel eon van zijn
manschappen al» eerste getuig©
cutug© hc* vooiivuiaa uy uet heau
da tieihge Sciirift kussen, zooals d©
ïormaliteit dat wilde.
De man was oen ontsnapte dwang
arbeider, die tot voor korten tijd go
oiend Had op «xyi boerdery, dae aah
McBurton toebolioorde. Hq verklaar
de, dut luj er ooggetuig© van geweest
wiie, da* zijn makkers op ©en open
veld op slechts enkele meters van den
hoofdweg opgehangen waren. Nadat
zij schandelijk mishandeld waren,
haddcQ zy getracht McBurton te doo-
deu.
Hoe dikwijle waren die mannen
op beval vun den beschuldigd© gegeo-
3<tld, voordat zij oi>gahangen werden?
vroeg Salathiel.
Bijna iedere maand, antwoordde
de getuige.
McBurton koek over de tafel zijn
vrocgéreai knecht aan cm men hoor
de dat hij iets mompelde.
- Still donderde Salathiel, terwijl
hij zijn pistool op den gevangene
richtte» Ik wil niet, dat de getuige
geïntimideerd wordt. Nog één woord,
voordat jo gevraagd wordt om te spre
ken en ik zal zelf Jé vannis uitspre
ken,
Terwijl hij dit zeide, maakten dege
nen, die achter cn naast den gevan
gene zaten, zich zoo ver mogelijk uit
de voeten.
Vervolgoi» legden twee ander© ge-
tulgen den eed of «m bevestigden Mc
bunou a wreeUiioiu, waarvan zy vel©
voorbeelden aanhaalden.
En wat heb je nu op di© beschul
digingen te zeggen, bex-Auga®? zeide
Su-latuiel scherp. Wil Jo, -lat ®r ge
tuigen a deel Large verschijnen, dan
zul.an ws z© latun halen.
McBurton bleek, hoe wreed en
hearsctizuciitlg hij ook was, in njn
hart een lafaard te zijn. Hij stond,
half bezwijmend van angst, aan het
©inde der tafel te waggoien en hield
hel blad met zijn boide handen vast;
het zweelt stond in drikk© druppels op
zijn voorhoofd, maar hy gaf geom ant
woord. Hij had geen getuigen om to
lutem roepem. Zijn schandelijk© wreed
heid tegen zijn tot dwangarbeid ver
oordeeld personeel was ln het geheel©
land spreekwoordelijk. HIJ knikte van
neen, maar zead© geen woord. Zijn
verwachting en die van ieder onder
in liet vertrek, behalve van Salatliiel'g
mannen, was. dat hij neergeschoten
zou worden, zooala hij duur aan het
ernd der tafel stond.
Haeren juryleden! solde SuJalhlel,
de mannen, die hij hod laten zworen
oen rechtvaardig vonnis uit te spro
ken, ernstig aankijkend, gij hebt d©
getuigen gehoord: do beklaagd® wus
vroeger, zooals sooveet anderen, uit
hst vaderland naar hier verbannen.
Wat hij misdaan had, wort ik niet.
Hier wist hij een wit voet]® t® krijgen
bij do autoriteiten totdat lij tons! ot to
ik-tzy uuor zyi» rqzuuiu, j.cu.j uoor
zyn slimheid, Letzy op een 6unksch*
manier, tot uiagjsu-aut benoemd werd
wat op Ziclizeif al onwettig ls, zoo-
^1© gy weet maar, toen hy éénmaal
vreuerechter was, stelde dat hem la
o© geuugouiieid nog wreeder op tc tre
uen. Hy Vertt geu*i merelydcu getoond
voor menschen, wier hard io* nij zeif
dx) goed kent. Op hunne kreten en
oiueekbedeu om genade, heeft hy geez.
acht geslagen. Gy hebt gehoord, ho©
hj eigenhandig vrouwen gegevseM
heeft, wanneer de daarvoor van rege«
rings weg© aangosLelde persoon wet»
gerd© verder te gaan. Vurscheidene
mannen zijn gestorven ten gevolg©
vun geoseiingon op zijn bevel, twee
van zijn slachtoffer» heeft hij opge
hangen; en tientallen zijn op verschil
lende wijzen schandeljk door hem
mishandeld. Ik wil gaarne toegeven,
dat souuxugon van hen siecht zyn ge-
woest, maar tij zyn het voorn am oljk
door zijn dulveleche wreedheid gewor
den. Gy hebt gezworen recht te tuliea
doen. Daarvoor behoeft gij u niet t»
rug t© trekken in een afzonderlijk ver
trek. Ik geef u vijf minuten ooi uw
vonnis te overwegen. Is de beklaagd©
«-huldig of niet schuldig aan hetgöéM
heen ten laste gelegd wordt?
Hierna ging Salathiel zaten, terwtfl
©en doodalyke stilt© onder de aunw»
zigen heerschta»
(Wordt vervelt»!). J
