ageuua OM ONS HEEN Stadsnieuws Muziek Blnnsmana 88e Jaargang No 11510 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen WOENSDAG 8 DECEMBER 1920 HAARLEM S DAGBLAD ILBONNEMEMEN per 3 maasden Voor üaailti. ec üe do pen ir. oen on-tiek waar een Agenlgevestigd is (kom citi guu.ttLle) f S.bV,,. Franco pei poet door Nederlsnc të.kl1/-. Afxcceerlijke nun.ii.iiE 1 0.16. Geflluttr. Zondagsblad, voor Haarlem en om-dreken ftt.676; Iranco per post 10.6b. Uitgave dor N. V. Lourer.o Oester, Directenr-Heotdredaetoar J. C. FEEREECOK, Telcfccr. 8082 A DVERTEM IE.N: \au 1—6 regels f 1.75, iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts. per regei. Bij ebocnemeni tatnenlijk ralat. ïvvaallstuivere-advei ten liet. >an Vroeg «n Aanbod van 1—4 regele 60 Cts. per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; botten het Airopdisttruotit dubbele prijs. Directie ea Adoiiaiatretie t Crcete Houtstraat ES. Teieteannrs. der Keeeetie 600 en der Administratie 724 DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EEHteTE 3LAD Heden: WOENSDAG 8 DECEMBER. Stadsschouwburg Wéflsonspleir V. V. Tooneelvercemging: „GbeLto", 8 du r. Schouwburg J&nsweg: Kon. Lettert. Veieeniging „J. J. Creiner". Populaire Voorst© ing „Oud II eid albert"', 7,30 tur. Cilffi-Restaurant „Populair", Tem- jelierestraat 56, Avondconcert. H'.orcoop voorstellingen. Zandvoort. Raadhuis. Vergade- Jlng van dein Gemeenteraad, 7,30 DONDERDAG 9 DECEMBER. Stadsschouwburg WilsonspVein Jon. Rederijkerskamer ,,Jan van feeers" uit Utrcclït: „Saul", 7,30 uur. Schouwburg Jansweg. Vereeniging „Gruno", opvoering van „Onder één dak", 8 uur. Museum van Kunstnijverheid, ten toonstelling dagelijks van '104 uur. kunstliaude] F. 11. Simt, Groote Houtstraat 69, Tentoonstelling van een collectie Satyrieke toekeningen door ComLesse, 10—6 uur. Kunstzaai „Het Masker". Tentoon stelling van hst werk van J. Toorop. Waaggebouw. „Kunst zij ons doel", Tentoonstelling der Kunstwerken aan gekocht door „Arti et Amiclliae", 10 tot 4 "ur. Café-Restaurant /Populair'1, Teni- peliersstraat 56, Avondconcert. Schouwburg De Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Cinema Palace, Groote Houtstraat Bioscoopvoorstelling, 8 uur. Scala-Theater. Kleine Houtstraat 77 Bioscoopvoorstelling 8 uur. Familie-Bioscoop, Kleine Houtwee 12, Bïoscoopvoorstell'i ng, 8 uur. Bloemen da al. Raadhuis, Vergadering van den Gemeenteraad. 2 No. 2823 H. HEUFF. Ongeveer in het midden van de Koe- üec.jb<ut te Heemstede sLaat een eigen- autu;g oudt-rwcisou huis, vroeger het koii.uciuia „de Dorstige Kuil", weleer plaats van samenkomst vun vele iii- gezetcnc-u uit het dorp en lieden uit «Mn omtrek, van vrojin ieliugen ook op dagen van harddraverij; vermaard by nog anderen om zijn advocaten- horrei. Tooi cie stroom van bezoekers in andere richting vloeide werd het gebouw een woonhui® de schilder erf restaurateur Frans Vos hoeft er eeni- ge jaioh gewoond on nadat deze weer in Haarlem was teruggekeerd, is liet gebouw gebruikt voor de Fransche kindertjes, die >n den oorlog over ojjzo grenzen waren gespoeld. Ook deze piuiae raakte voorbij, de stakker tjes gingen naar huis terug en het ge bouw was een poos onbewoond, tot dat de schilder Hcuff zich er vestigde met zijn gezin. Een maand of wat gal eden, midden in'hot gelukkige zomertijdperk, toeoi de tuin achter hol huis lag in- de volle veelde vun kleur en gour, kwam ik' er vc-or 't eerst. De heer Heuff nam met vriendelijke opgewektheid do hon neurs waar van zijn woning, dio hij met e-cht'in schik! ©raaf ke-or van nuch tere, banale plekken, had aangekleed met een aardige klok hier, een kleu rige stof daar en vorder niet zijn e'gen werk, schilderijen, taéfcening-Mi, etsen. IIij houdt van de romantiek. Als hij bij een gondeltocht op het Spaaraie vijf minuten lang een tafereel opmerkt vun merkwaardig lichteffect op gon dels en op stille huizon aan dien kant, grijpt hij zijn pensee'-en en legt de herinnering vast; als hij op zijn uit stapjes ni België komt, vindt hij in Antwerpen de inspiratie voor, een groote cts van de „Gewonde Schoen markt", een oorlogsbeeld. En belandt li ij in Ziorikfce, dan treft hij kost'-lijk de romantiek ran het stille, eertijds bloeiende stadje, met kleine visscbors- schuitjes in zijn haven, die vroeger zoowel grooter schepen heeft gezien. Was zoohi man bestemd voor den nuttigen, maar nucliteren Nederiaaid- pchcn Waterstaat te dienen? Tom hit ex-men gedaan had,, schrikte hij er- voor teruK en bleef er buiten; wel is hij naderhand djuncl-commi;s ge veest aan de afdeeling Financier:, maar ook daar schoot zijn geest geen wortel; die had zich in vriie urec vcr- frisclit aan teékenen on schilderen en keerde zich ten slotte geheel en al naar do kunst. Destijds woonde ï-ij te Voorhing, kende do liaagsche schil ders, ontmoet to er vooral Floris Arnt- Bccuus en Th. van Iloijteiua „ik hebzegt hy bescheiden, „van deze twee vee] geleerd". Naderhand kwam hij naar Haarlem, woonde daar aan den Koudenliorn, trok vervolgens naar Heemstede. „Niet zoozeer", zegt hij, „om buiten te wezen, want hei is hier eigenlijk niet binten, meer een ver lengstuk vuil de stad. Een schilder hoeft ook niet op de hel te wonen om het mooie buiten to kunnen zien, ik geioof veel eerder, dat hij in contact moet blijven met de stad, waar toch het intense leven van de menschen is". Zoo blijft hij ook niet op zijn atelier, hoven In hot oude huie, hokken, maar trekt er Iedere week wel een of twee dagen op uit. Het water lokt hem aan, snel zijn schepen en schuiten, ook de Écmiderachtigheid van zoo menig plekje in ouuo sleden. Zoo kwam bij er toe, een roelis teekeningen te ma ken voor „Amsterdam, oud en nieuw" In 1918 bij Moulennoff verschenen een ware krachtproef, omdat er ook veile reproducties ij» voorkomen naar ouu0 schilderijen en teekeningen uit den Stedelijken Atlas. Het gevaar, dat dvze oude meesters hem in de scha duw zouden zetten, heeft hij glansrijk overwonnen, zeds doet menige repro ductie uit vroeger eeuwen Sn haar bijna j>hotographische preciesheid nuchter aan tegenover zijn meestal romantisch, toch stemmingsvol gehou den teekeningen. Maar lleud is in de eerste plaats zorgvuldig en consciën tieus Lokenaar, met eerbied voor de historie, die eenmaal (wie weet noe spoedig) zijn teekeningen geworden zuilen zijn, wanneer de ©isciien van i verkeer zoo menig hoekje van oud- Amsterdam zullej) hebben opgeruimd. Een kenner van Amsterdam als R. W P. de Vries mocht dan ook in het voorwoord van dit mooie boek schrij ven- „de schetsen van den heer Heuff rijn bijzonder te wnurdocren in hun ne tegenstelling met do oude toestan den, wij zien hier de geschiedenis van ..Verscholen Amsterdam", zoo juist in beeïd gebracht, hoekjes waarvan wij niet wisten, dat zij nog l-ostonden. kortom het schilderachtige van h»t Venetië van het Noorden". Is het. niet lioog tijd, om op deze zelfde manier de vele mooie hoekjes n plekjes van Haarlem in een boek vast te leggen? Ook hij ens sloopt de aioker langzaam aan, maar on feil baar zeker, zooveel, dat althans in ceeld bewaard dient te blijven; als do oereenigang „Haorlc-m" in samenwer king met do uitgevoivs dö Erven F. Doini dit werk aandurft, voorspel ik in teelten a ren genoeg. Zelfs in 'dezen duren tijd voor papier, drukwerk en -Ja dié. Juist, denk Ik, omdat Heuff zulk oan goed toeken aar is, veelde hij zich, riu omstreeks tien jaar geleden, aan getrokken tot de etsnaald. Op dien rnilden zomer-Zoiidag heb ik zitten bladeren in «en groote portefeuille mot etsen en naderhand, op liet ulo- lier, bijgewoond hoe hij zelf een daar van, een rijzig kerkgebouw, uiet slan ken toren, die naar d ?n hemel scheen op te schieten, op zijn persje afdruk- HOI STAAT 'I MET liet reizen per E. 8. M. Vóór den ooriog iom men per K. S. in den tijd van 40 minuten van Haarlem naar Amsterdam reizen.Toen kwam de mieeretijd, die op letterlijk alles zijn invloed deed geiden, dus ook op liet reizen per E.S.M. Teneinde ma teriaal en kolen te sparen, liet de direc tie de trams steeds langzamer rijden, totdat zelf6 geconstateerd werd dat de reis een uur en een paar minuten duurde! Dit heert evenwel, aldus deel de men ons bij informatie van de zijde der directie mede, slechts een paar maanden geduurd. Tegenwoordig duren de meeste dien sten 54 minuten over het traject Haaa-iam—Amsterdam ,maar verschil lende eaieldiecsten zijn ingelegd men zie hiervoor de winterdienst-regeliiiig die slechts 4 4minuten duren. Op onze vraag, of het de bedoeling is, weer de oude snelheid in te voeren, ard ons geantwoord, dat dit langza merhand weer zal worden ingevoerd. Dit hangt samen met het nieuwe mate riaal, dat in aantocht ia. te. Toch schildert hij nug liever. Om <ie kleur. Hij bracht dingen mee uit Norman die, uit het bijna overkieuri- ge Italië, maar ook uit zijn naaste omgeving. Toen ik dezer dagen voel de tweede maal in zijn iiuis zat, dezen keer m de huiskamer hij de lamp en liij van links en rechts greep naar teekcin en schilderwerk, waren er fel oode tulpen bij, haast brutaal van Ideur, die we; lid beste bewijs leve ren, dat het stemmig zwart van de els hem tóch niet voldoende is. Er zal dnn ook hl d© tentoonstelling, die w. i 1 bezig zijn voor te bereiden 111 on zo Tij dingzaal, van allerlei te zien zijn: scJiilderijen, pastel, teekeningen, et sen. Meemate» hebben wij van die kleine exposities in on/© Tijdingzaa' gehouden deze za] tot de aantrek- alijkste behoor en. De „Nieuwe Roti. Courant'' zegt van ee« tentoon stelling van Ileuffs werk' in „Pictura" te Dordrociit o.a.: eon fijnzinnig etser en tedtenaar is llcuff. die jmet liefde en intimiteit de nutuur aanschouwt en haar weergeeft «x-:i- oudig zooals zijn oog haar zic-t, zon der ander zoeken, du« de impressie fijn-gevoedig of zco forsch, of zoo indrukwekkend of zoo zonnig-Iicht mogeJijk weer te geven". En verder: „Het krachtigst is de „Gewonde Sihoeiunarkt te Antwerpen", die slachtoffer van dien oorlog werd. Met •:1e ineengestorte huizen, de uit-stekoii- de, op-reikende muurbrokken, de ho len der nog overeind-staande raam- ipoimingen, tc zaam een donkere, lu gubere massa, grillig tegen lichte lucht gevormd, is zij oen toonbeeld van de ontzetting dezer tijden. E11 als treurend over zoovee] lood verheft zicli slank en teer en bleek, in oen aureool van stralend lieht, hoog boven _dezo zwarte wonde de gespaard gebleven toren der kerk. Do indruk, welken deze et© goeft, gevoegd bij haar groo- ten eenvoud, maakt haar tof. een aan grijpend document voor liet nage slacht". Deze volzinnen zijn vol lof over het werk van Heuff. Als het werk is ook de man. Met den grooien brij voor de blijkbaar sterk bijziende oogem, den spoedig doorbrekend»!! glimlach, den altijd zaclit, bijna muzikaal klinket 1- den lach, maakt hij den indruk van een goed en vriendelijk man. liet is geen toeval, dat zijn liefste dichter Guid'o Gezel te is: hii voeJt den fris- schen wind in diens krachtige verzen, hij ziet er het stralende licht in, hij ruikt er de geur uit van de lentebloe men en het geurende hooi. „Ik geloof", zegt hij, „dat een vreemdeling, 0 oen Duilscher of eai^En- gêischmon, dc taal van Gezeide, verstaat hij dio niet, begrijpen zou, wanneer zij door iemand, dio haar totaal begrepen had, werd voorgedra gen". We hebben in dien rustigen hulse lijken kring gepraat over allerlei na tionaliteiten en hun deugden en ge breken, regcoringen en hunne tekort kom,in trr-n ook wel, onder anderen 1 het gebrek aan belangstelling, dat de onze nog altijd toont voor den beel- denden kunstenaar. Maar hij Is daar niet bitter over, eet» beetje verwon derd en ook bespiegelend alsof hij tegenover een landschap staat of een interessant stadshoekje. Als dit de kunst geeft, dan verfraait zij niet 'een lm! leven, maar vergemakkelijkt het ook. Met «ai paar boeken onder 1 arm, ter lezing, stap ik ten slotte de deur uit van Ik-e ouderwfctscho huis met de vele lotgevallen. Built» is net siicik-koud, met flikker an de sterren» maar niet onaangenaam, doodstil ligt de omgeving, die iiclaas meer en meer wordt volgebouwd, maar nu nog groo- t.' openingen heeft met kijkjes oj< vel den en hoornen. Aangeleund tegen stad, zeker, maar locn nog ui jvergang tussclien stad en land. drake alles ëcn steenklomp geworden zuj zijn, ook hier, zie ik ook lleiafi weer trekken ergens heen, waar de zon niet tegengehouden en de v mot lieleamiaid wordt; waar bloe; gturai en hoornen ruischen. Omuat hij tn al zijn uitingen, penseel, potlood, krijt, etsnaald, een romantisch kunstenaar is. J. C. P. KRABBELS Dalende bouwprijzen. Er is we dec-idea net in oc^ iuab- cltje van Zaterdag reeds mede, eciïl- ge daling gekomen in enkele bouwma terialen. Hout is in prijs verminderd met ongeveer 15 smeedijzer is m don laatst en tijd gedaaid van 55 op 23 cent per K.G. en ook bewerkt ijzer (zooals spijkers) is met 20 ver laagd. Op don bouw van huizen heeft deze prijsvermindering reeds een vrij be langrijken invloed. Een deskundige heel t ons in dezen voorgelicht en voor gerekend, dat de dalingen per arbei derswoning zeker al «on besparing van 250 A 300 gulden geven, Vooral het liout werkt daartoe mede, want er ordt gauw voor een 1500 gulden hout in een woning vertimmerd. Deze daling der prijzen is wel on verwacht gekomen. Enkele maanden geiedeji heelt hier ter stede de bouw ütfi ceii groot aantal orbeidersliuïaeai plaats gonad. Zoo de aanbesteding galioudien zou zijn, zou met grond lagere inschrijving van een lUO.Oüü guodcu verwacht mogen rijn. liet xs evenwel de vraag of de nu ingetreden daling eon b 1 ij v e n cl karakter zal hebben. Voor hout is dat niet onmogelijk, daar di© dialing voor al door die verlaging der vrachtkosten is veroorzaakt. Voor ijzer moeten de oorzaken evenwel elders gezocht wor den, zoodat het niet te verwonderen cu zijn, als de prijzen weer even on- erwaeht na eeuigen tijd naar hoven ioopen. verlaging der materiaal-prijzen levert bij aangenomen werk voor den aannemer een belangrijk voordeel °P» zoo hij niet reeds van te voren con tracten gesloten heeft over de benoo- digfle materialen. Meestal worden evenwel bij groote werken kort na U'c aajibestednng contracten gesloten mot hout- steen- en ijzerleveranciers. In dat geval baat de prijsverlaging den aannemer niet, Ilceft hij evenwel zelf liet risico voor zich gencxmen, dan kan ij nu verblijd zijn over winst. Maar hetzelfde risico had hem ook bij prijs stijging belangrijke verliezen kunnen bezorgen. verzoekschrift gcriolit. waarin zij er 0.3. ann lieriuiieri, dat rc<|ucslrante iu dc vorige maand bij dit College beeft ingediend een verzoek om toekenning ecner subsidie van f 3000.' over het jaar 1021 ten boboèvc van do xcploltotie vafi lui re Kindclibéwaiirplaats aan de Asterstraat alhier dat requestrante thans met leedwezen heeft kennis genomen, dat li. en W. op do hegrooting voor 1021. slcc-his een subsidie van 2000.voorstellen. De Vcreenigiiig schrijft, dat echter liet be drag van f 3000.volstrekt onontbeerlijk is, wil de exploitatie van de kindcrbcwaarplata in het volgend jaar kunnen worden voortge zet. zoo-dat, ingeval slechts een subsidie van ƒ2000.— wordt toegekend, het voor ondoenlijk is met haar arbeid voort te gaan; tij wijst er in dit verhand op, dat haar be moeiingen uitsluitend strekken, eenerzijds na tuurlijk in liet belang der door haar verzorg de kinderen, doch anderzijds speciaal in het algemeen belang, co in de eerste plaats in het belang der gemeente, omdat zij in hi kinderbewiiarplaaia dagelijks verzorgt en n tig bozig lioodt omstreeks 30 A 40 kinderen, wier moeder» uit werken gaan, en die dus zeer zeker amiers voor een groot deel op straat zouden zwerven, zéér tot schade hun zedelijk en geestelijk welzijn eo vai gemeentelijke orde. Wanneer, zooals in Tersohillcnde andere gemeenten E geschied, de gemeente zelf de kinderbewaarplaats overnam, zou al bet work, dat thans aan toezicht, controle, ad ministratie enz. door haar bestuursleden gra- ti- en met opoMering van veel tijd wordt ver- rich». moeten geschieden door bezoldigd ce- meente-personeci. terwijl dc tlians door de bcmoeiit.'tcii der bestuursleden bijeengebrach te cou!..ljuties, giften etc. eveneens zouden worden gederfd, zoodat dc kosten dan voor de gemeente vele malen hoogcr zouden zijn. Dc verecniging i> van oordeel, dat liet in het welbegrepen belang der gemeente is, dat deze door dc toekenning van liet gevraagde subsidie der voortzetting der exploitatie door requcsixanie inagdjjk make. BEZWAAR TEGEN UITKEERING EEN WERKLOOZENKAS. De nJra&tor van arbeid heeft verklaard, dat li. en \S'. van Haarlem te recht in zwaar liobbtn gemaakt ósg-an ;::lkeering©n, welke aan H. Scholten uit de werklooKiikas van de Neti. Fe- dc-iati© van Transportarbeiders zijai veivstrckl over liet tijdvak 17 Mc-i—26 Juni tot oen totaal hodra^ van f 90, en lieelt bevolen, dat dit bedrag bin- eeji maand in de werkloozenkas mort worden terug-gestort. (St. CL) DIEFSTAL VAN AARDAPPELEN- - Uit liet pakhuis, Laaige Heerenvest '1 zijn in de laatst© 10 dagen 45 zak ken met aardappelen verdwenen. Bij de politie werd hiervan aangifte ge- VEHEENIGING VOOR KINDERBEWAAR PLAATSEN ENZ. De Vereenigjng voor Kinderbewaarplaal- -jn en voor het Onderwee io Kindervorxor- giog heeft aan dea Haarlcmecben Raad een RAADSSTUKKEN. B. en W. sted- :m voor aan J. Fransz alhier voor :ltai tijd van 5 jaar ingaande 1 Jan. 1921 to verhureai een stukje grond ge- hgiMi iuui tK- Sp^amoogstraat tegon en liuur van f 0.10 per M2. Voor de bond min g van twee le ien van do plaatsol ij ko commissie van toezicht op de scholen voor middel baar onderwijs worden de volgende dubbeltallen aanbevolen: Vacature-Dr. Kersbergen: de hecren il. T. C. A. Bolger, 2. E. S. Frank. Vocaiure-De Rijll Nachenius: de hee- •c-n; 1. 11. A. ,1. dc Rijll Nachenius, 2. i. van HaremcarapeL GEVONDEN VOORWERPEN. Te- ■Ug te bekomen bij: C. dc Jager, KI. HoutstraSt 16, armband; 1). Iüesser, I.i ïis i-iat 24, boez-.Jaar; J. de Koe, Hofstraat 1 rood, gereedschappen; Selois, Gr. Heiligland 43. liond: 1). Wigel, Spionkopstraat 46, hand- schoen ibruin wollen); W. Boesmans, KI Houtstraat 52, handschoen; J. Of- fci 1 berg. Rijksstraatweg 164. Schoten, handschoen (biuin wollen); H. W. Hoes, Fr Halsstraat 36, kerkboekje; K. Pc-tri li, Burgwal 30, halsketting. C. Lijster. Schoterweg 49 rood, pakje aaivn, naaiden enz.-, J. v. Andel, Kle~ jrp.'.rkweg 60 rood, portemorui-de (donker bruin); C. Philippo, "Hagestr. 57, portemonnaie met portret; B. Zuur ■nd, Damstraat 2, rozenkrans. KUNSTZAAL „HET MASKER". De öpeiinïgetenAoctisLïlïing van werken door Jan Toorop is lieden gesloten. Zii was ton overwegend succes en werd door 935 persouen bezocht; een tweertal teekeningen vonden kooperê. Binnenkort wordt Oen Kcrsrttenloon- steliins van moderne en ultra-moderne toegepast© kunst geopend. FEESTU1TYOER1NG. De Haar- leinsche Sportvereoniging ,J)e Kam pioen" geeft Zateitlag-avond in het ge- houw „Zang en Vriendschap" een feestiutvoefring ter gelegenheid van haar 15-jarig bestaan. CO'ÖP. BOUWVEREENIGING „DE EENDRACHT". Dinsdagavond hield de coöperatieve bouwvercesiiguig „De Eendracht", de gewone jaarlijk- sche vergadeiing. Door dien penning meester werd een overzicht gegeven van den financieel en toestand, waar uit bleek diat de vcreeniging dit jaar financieel gunstig heeft, gewerkt. Aan de verplichte aflossing kiui worden vodaan, terwijl nog een voldoende re serve overblijft. Er werd f 1000 be- si hi kb aar gesteld voor mogelij k aan te vrageji binnen schilderwerk. T-en opzichte van liet buiten schilderwerk v erd besloten om als dit noodJg blijki die pc rc ooi on di© aan don zonnakant gelegen zijn te scliilderen. PERSONALU. Op het drietal voor predikant bij de Gereformeerde kerk van Axnlieifi koint voor dB. H. Brouxvor H.M.zn, te Heemstede. Voor 't examen wiskunde L 0. is geslaagd de heei J. J. M. Bruechke te Haarlem. Tot hoofd der Ciir. Bewaar- handwerksohool te Delden is benoemd mej. W. Snijders te Haarlem, die deze benoeming heeft aangenomen. Uitgaan STADSSCHOUWBURG. Er werd ons bericht ,dat niet alleen alle plaats bewijzen voor die volksvoorstelling Dinsdag wjren uitverkocht, doch zo-f; honderden terug gestuurd moesten worden zoodat besloten is, n.s. Dins dag 14 Dec. opnieuw een volksvoo stelling van „Een gcccheiden vrouw' te geven. DRANKBESTRIJDERS. Alhier ie de 6de loge der Intern. Orde van Goe de Tempelieren gesticht, onder leiding van boren nation, voorzitter den heer Uzuret Nu ruirn tien jaar geledon werd Haarlem de eerst© loge gesticht. Deze- log© h genaamd „de Schakel' en zal in hel vervolg des Zondags avonds van 810 uur vergaderen het gebouw der L O. G. T., Wolstraat 7. 17 joden traden toe. Het Dleowe Goaveruements- Ü8Ü0ÜW. Geinc-id is, dut* door de Kegeering een cnediet is aangevraagd voor den aankoop van dc ierremen voor hei Gouvernementsgebouw', doch naar wc vei nemén is het niet onmogelijk, dat d© bouw van liet nieuw© provincie huis voorloop^ nog wordt uitgesteld. Uo reden duitri-an zou zijn, dat men --cl nog eons zou willen aanzien, lwe do Joop van de prijzen der bouwma t.riolen is. Het nieuwe gebouw zal nl. wel meer <kyj een znülioen koeten. Verder is er op dit oogenbUk bij de departemailen een streven waar U- nemen orn te.bezumigen en alles uit ie steilen, wat nog ©enigszins uitstel kan leiden. Daarbij komt nog, dat er allee op gezet wordt den woningbouw vcor te laten gaan, daar zulke bouw werken, als 'n provinciehuis uiteraard werklieden ©n materiaal onttrekken aan den woningbouw, waarmede met inspanning van alle krachten moet worden voortgegaan. Zekerheid bestaat op düt 0ogenblik nog niet. Vermoedelijk zal als de bc- grooting van het Bouwfonds in de Kamer beliandedd wordt blijken welke beslissing dé minister genomen heeft. Omtrent de evciltueele inrichting an het gebouw is nog niets vastge steld. Waarschijnlijk zal het provin ciehuis bestaan uit een hoofdgebouw van twee verdiepirig<.m met zijvleugels voor.de Statenzaal en voor liet a.r- chiefgebouw. In overweging zal wor den genomen, can te breken met het z.g. Kiaaner-systeem, waarbij de amb tenaren van een afdeeling over ver- schileaide kamers verdeeld zijn, zoo- als thans in het oude gebouw. In de plaats daarvan denkt men zich dan den bouw van groote zalen, voor elke afdeeling een, met een aangrenzend vertrek voor den afdeelingschof. Dit systeem wordt, naar men weet ook bij de groote bankinstellingen toegepast. De ufdeelingen, waarmede het publiek te maken heeft zouden dan gegroe peerd worden om een hal, waai het publiek dc loketten voor de verschil lende afdeeliiigeft vindt Deze zaak Kscht evenwel nog eén nadere béstu- deering. liet gebouw zou vooits ver trekken moeten bevatten voor den Commissaris uer Koningin, den Grif fier. vergaderzaal voor Gedcpute.rde Staten, 6eetiekamers eriz. De bouw ia.-, ongeveer drie jaar in beslag nemen, zpodat, indien thans de bouw door gaat, liet nieuw© provinciehuis niet voor 1924 in gebruik zal kunnen wor den genomen. .Et, Het (lorde concert van de Hoorlcuischc Bachvercenigmg verschatte den leden, voir het eerst weder in dit ecuoen, het voor de prestaties ran hot Concertgebouw orkest onder leiding van Willem Mengel- beig te kunnen bewonderen. JJat du vcbr- rcclit op prijs werd gesteld, bleek wel uit de bijzonder groote opkomst van he bliek. De kians aan don lessenaar 1 geestdriftig applaus bij Mengelberg'! schijnen op bet podium, mochten den di rigent doen blijken, hoezeer men, ooit in Haarlem, zijne talenten erkent en bcwon Nu allerwegen Beuthovcnfeostcn gevierd woiden ter core van dc 150sie herdenking 1 zijn geboortedag, krijgt ook Haarlem deel van deze feestelijkheden en zoo genoten wij gisterenavond van een pro gramma, louter uit werken van Beethoven imengesteld. Twee Ouvertures waren hierbij: de „I'idelio" en de 3de Leonore (de „Groo- 'lijgenaamd). Een groot contrast tus- 1 deze beide werken, eerste mol haar vroolijk, feestelijk ksrakter, in een vurig Allegro vourtetor- d, de tweede met het innerlijk drama tisch gebeuren zooals Beethoven dat In dc Leonorestof voelde, geniaal verklankt. Was Beethoven in dc opera gebonden, én door text en door tooncel-technische bezwaren, in de Ouverture wae hij van al ie, drang bevrijd, hionn kon liij geven, wat hij wilde en zoo ontstond (na dc Leo no.e I en eu II) dit schitterend orchestrate stuk, dat Mengelberg ons gisterenavond op rkelijk magistrale wijze deed hooren. Hij st hier het orchest tot do uiterste span ning op te vocTen en maakte, voor mij al thans, de uitvoering van deze Ouverture en der hoogtepunten van den avond. „Pastorale" symphonic vormde met de Fidclio-ouvcrture het eerste deel van het programma. Men kan deze zesde symphonic..tl» een tegen stuk van de „vijfdo", met baar tra gische conflicten, beschouwon. In de Pastorale toch vindt men in 't ge sel geen tragiek, het i« al onschuldige blijmoedigheid, wal, men hoort, zonnig» stemmingen, vogolgeicweel, beekgoruiscij en dit alles zonder ecnige diepzinnigheid; van ingowikkelde thematische bewerking is geen sprake; de gedachten worden, al9 iiei ware, onveranderd, aaneengeknoopt de dramatische tegenstelling van thema'» vinden wij hier niet; het is een mc-lodisch vloeiend geheel met prachtig koloriet, een steeds wisselend kleurensapl, dat voort durend de aandacht boeit, en heerlijke dynamische effecten. Beethoven toont met dit werk hoe hij met de eenvoudigste middelen, de schoon ste resultaten weet te verkrijgen. Wan neer men b.v. de beperking ziet, dia Beethoven zich oplegt bij het gebruik van orcliestr&le middelen om het ^Gewit- ter" weer te geven, zoo kan meu slechts bewondering uiten voor het genie, dal met zulk boperkt materiaal, een tafereel van eene dusdanige realiteit kon schilderen. De vraag of do Pastorale tot de „pro- gramma"-muziek valt te rekenen, is dik wijls gesteld. Beethoven zelf zeide hier over: „Mehr Ausdruck der Empfindung als Malerei", maar dit neemt toch niet weg, dat verscheidene gedeelten der Par tituur een zuiver illustratief karakter dra- gón- Maar wat doet het er tenslotte loei "Beethoven was een genie en.hij kon hier door het programmatische naaT eene hoo- gere, reine sfeer trekken. Het orkes: gaf ons van de Symphonie eene prachtige, gave, soepele vertolking en met zulke verrukkelijke schcJceerlngen, dat met voortdurend geboeid bleef en en kele bedenkingen aangaande de tempi a'.s het ware weggevaagd werden. Het publiek huldigde Mengelberg en zijn orkest na de Symphonie hartelijk en langdurig Dc solist van dezen avond was Louie Zimmermann, de uitmuntende concert- raersler van het Concertgebouw-orkest. Hij speelde he'. Vioolconcert van BeethoTC-n op eeu wijze, zooals alleen een heel gevoelig, rs muzikaal incnsch dit vermag, ge- van binnen uit en^violistisch voortref felijk. Zooais hij het zangthema aan het slot van het eerste deel ons -roorzoDg, zoo- als hij (met het orchest) in 't Larghetto one de poëzie van dit schoone tweege sprek als 't ware improvisserend voorgedra gon, liet beluisteren, kunnen sicolits zeer enl.eien, uitverkorenen. Mengelberg zorgde in bet Vioolconcert oor een orchesiralep ach tergrond, dia transparant en van sublieme krinkschoon- Ziinmermonn ontving enthousiaste toe juichingen, welke huldebetuigingen bij voor een doel overbracht op Mengelberg er zijn onvolprezen orchest. GEORGE ROBERT. LOONREGELING VAN HET SPOORWEG- PERSONEEL. :ar d© ,,'lci. vui,10eint. is iji dó Maandag tc "s-Gravciiiiag© gehouden ccHiierantie tussciien minister ivönig 011 do venegtnivooroiigors der Spoor- wegdirècties nog geen besliseiiig ge- vaileii. De directies blijven afwijzend' staan tegenover liet vooretel van den Loon- aud om de ponsioenen de ecaslo drie jaren te bou-ekken van de bedragai, zonder aftrek van premievrij pen sioen. J11 verband lnormede is door de di recties der Ncd. Spourwegei aan -Je Irestin'tTi der verschillend© porsonecé- orvanisaties medegedeeld, dat zij ten opzichte van het gewijzigde compro nisvoorstol van den Loonraad een af- ijzond standpunt innemen. De lie&r Treug diende in de Kamer e volgend© mötie in: De Kamer van oordeel, dat liet ter bevordering van een goeden geest on der liet spoorwegpersoneel wenschelyk :s. dat gevolg wordt gegeven aan liet advies, uitgebracht door den Loon raad \an het spoorwegpersoneel, in zijn vergadering van 4 December ji„ gaat over tot de orde van den dag. VERDENKING VAN EEN POST AMBTENAAR. De brievengaarder van Sciierineriiorn i.N.-H.) is, zoo mei -t het N.v.ö.D., Zaterdag gevankelijk naar Alkmaar overgebracht. Hij wordt verdacht fraud© gepleegd te hebben inei een poctv i«se; ad f 45. be-'emd voor maande';ijksch levenscnderlioud voor een paar oudjes te Scheimerborn, dien hij niet aan rechthebbenden zou hebben uitbetaald, maar door ©en val- sche handteekening zelf geïnd. De ver dachte ontkent. BEHANDELING VAN PSYCHOPA TEN. Het bestuur van de vereeni- ginc tot stichting van Christelijke in richtingen voor de verpleging van wt&zlnnigen heeft in een adres aan den minister van Justitie verzocht door een partieel e aanvulling van het Wet boek van Strafrecht mogelijk to maken, dat zwakzinnigen en psohopaten, die misdrijven hebben gepleegd, voor zo- keren iiid uit de maatschappij worden (/«•schnkeld en in veer h- n e «temde asyls worden ondergebracht. DE OUD-MINISTER CORT VAN DER LINDEN. Men het ongemak aan den voet, dat oud-minister Gort van der Linden dezer dagen bij het uitstappen uit een tram kreeg, gaat het eenigszlns beter, maar hij beweegt zich nog zeer moeilijk en moet te huie veel rust houden. MOORDAANSLAG. Te Nieuw-Bui- nen is garresteerd de zeventien-jarige A. S., die bekende Zondagnacht te Mue selkonaal een moordaanslag op Mein- dert Sroit te hebben gepleegd. BESCHERMING ONZER IN DUSTRIE? Door den Nijverheids- raad is een commissie benoemd ter on derzoek van den toestand in de in dustrie in verband met de vraag of bescherming tegen bet buitenland gpwenscht is. UITVOER VAN GRAAN GEVRAAGD. Het hoofdbestuur van de Gronin ger maatschappij van Landbouw heeft den minister van Landbouw verzocht den uitvoer van binnenlandschc roggo en tarwe onverwijld vrij ie lal 'T

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1920 | | pagina 1