88e Jaargang No 11B3Ï
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
WOENSDAG 5 JANUARI 1621
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
ie (kom der gemeente; f3.571/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers f0.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/,franco per post f0.65.
Uitgave der M.V. Lourena Ceater, Dlrecteur-Hooldredacteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ADVEHTEiNTIÈNVan 1—5 regale fl.76; iedere regel meer 36 Cta. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-advertentiën van Vraag en aanbod van 1 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs..
Dlreetle en Administratie Grooto Houtstraat 83. Teteleonnra. de Redactie 600 en der Administratie 724
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Maximumprijzen
Huisbrand.
De maximumprijzen voor
anthraoloi zijn vorvalien.
Wijziging prijzen «rirkolen: f3.40
Afgehaald, f3.65 thuisbezorgd.. De
roode bons voor de extra drie een
heden vervallen 29 Januari a.s.
Directeur Brandstoffenbareau
R. C. J. WILLINK,
ABBÜUa
Heden.
WOENSDAG 5 JANUARI.
Statteschouwbürg, Wllsonspleln:
N.V. Toonoelvereenigjng. ...Vriend
Fritz", 8 uur.
isweg. Ensemble
Weet, je 't al van
Schouwburg Jans'
Soleer en Hosse:
Schellevis Mie'?", 8
Sociëteit Vereeniguig. Maatschappij
tot bevordering dor Toonkunst: Con
ceit, 8 uur.
Oud-Holland, Vcrwulft, Strijkorkest
Café Restaurant „Populair", Tem
pel iersstraat 56, Avondconcert.
Bioscoopvoorstellingen.
DONDERDAG 6 JANUARI.
Stadsschouwh urg, Wil sonsplein
Liefdadigheidsvoorstelling: „Koning
Brombeer", 74 uur.
Schouwburg Jansweg. Ensemble
Solser en Hesse. „Weet je 't al van
ScheJlovis ML®?", 8 uur.
Stadhuis: Verkieaing van twee le
den dJer Provinciale Staten van Noord
Holland, 12i uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest
Café-Restaurant „Populair-1, Tem-
peliersetraat 56, Avondconcert.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Groole Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
l'amilie-Bioscoop, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorste' lin 8 uur.
Georges Carpentier.
Georges Carpentier is een bokser,
een FranscJio beroepsbokser,
daarom in de oogen van vele leoers
waarschijnlijk een minderwaardig in
dividu. In de groote hloeiperiocle die
het boksen tegenwoordig doormaakt
ie ook ons land begrepen Terwijl
vroeger maar enkelen het nut van
deze sport inzagen, zijn er nu hon
derd© beoefenaren binnen onze
grenzen en hun aantal neemt voort
durend toe. Maar toch staat liet over
ga ote deel van ons volk nog afkee-
riiz tegenover deze bij uitstek manne-
I lijk© sport. Hoo kan het anders al:
no? zoo velen zelfs voetbal veroor-
«Teélen als een brute sport, zoovelen
die in hun oordeel krampachtig vast
bonden aan gebroken beeaien of ar
men. Een gebroken been in vijf jaar
ongeveer, een op de tienduizend wed
strijden. En don boksen! Men vergeet
dat do boksaport meor dan eenige
andere, door talloozo regels gebon-
diMi is, dio haar maloen tot een sport
uiting, die niet alleen de spïeresn
staalt, maar ook do zenuwen ver
sterkt, de tegenwoordigheid van
geest vergroot, de hersens scherpt
en dwingt tot een sober leven.
Wat het boiksem n,ls een» ben-oep be
treft, flit veroordeel en ook wij sterk.
Wij achten iedere sportbeoefening
om geldprijzen ©an© ontaarding van
de sport als zoodanig Wij hebben af
schuw van een wedstrijd als tuesclien
Johnny Basham en Ted Lewis, twee
sterren, waarbij laatstgenoemde zijn
tegenstander van hot begin af ver
zwakt© door hem voortdurend te ra
ken op eien vroeger gekregen verwon
ding achter liet oor, waardoor na
den eersten slag roede het bloed rij
kelijk begon te vloeden. Zoo iets is
misselijk en weeizinwekkend. De
groote bedragen dio tegenwoordig
aan beroemde Jfoltsers worden be
taald zijn vernntwonn'-.vAr-: nog
meer ergerlijke misstanden.
F.n toch willen wij hot een en an
der uit hot leven van een beroepsbok
ser vertollen, een der gróótster» on
der de grooten. eon die onlangs een
contract lieoft gesloten met den we
reldkampioen Jack Dompsey voor een
wedstrijd om den titel van wereld
kampioen zwaargewicht. Een con
tract dat hem verzekert van een ho
norarium van 400.000 dollars en zijn
ti-const on der 600.0000 dollar toezegt.
Want er is veelden en boksen. Do
bokser, die slechts vechten kan is dc.
bruut, dio door geweldige lichaams
kracht, door wilde, lukraak geplaat
ste vuistslagen zijn tegenstander
tracht neer te slaan. De bokser is de
man, diio zijn sport groolendee!s tot
liMv iiwork heeft gemaakt, de rnan,
die zijn tegenstander den vechter,
sonis zal overwinnen door zijn we
tenschappelijk stoeten, ontduiken en
verdedig©», die andere keeren den
r-edorlaa^f zal Jijden door een oog-in
blik van onnadenkendheid dat dén
ander in staat stelt met een van zijne
mokerslagen het gevecht te beëin-
dfigCTi. Do man d'ie beide eigenschap
pen in z'ch vereenigt. ie eene uitzon
dering. En van deao laatste categorie
is Georges Carpentier de merkwaar
digste vertegenwoordiger.
Georges Carpentier komt 8 oiezer in
Amsterdam om exhibities te goven.
Later zat hij te Rotterdam nog als
scheidsrechter optreden.
Carpentier werd 12 Januari 1894 ge
boren te Liévin in de mijnstreek van
Noord-Frankrijk. Als zoon van een
mijnwerker, was hij ook liestemd voor
dit beroep. Maar op twaalfjarigen
leeftijd verbaas.Je hij den instructeur
van een athlotiekelub door veel oudere
ledon jn oen gemoedelijk bokspartijtjo
te weerstaan en zelfs to overtreffen.
Deze instructeur heette Frangois Dea
con, ps ©n is tot op den huidigen dag
do beschermer en tegelijkertijd de
voor oen bokser onontbeerlijke „ma
nager" van Carpentier. D esc amps
.verloor van dien dag af den jongen
niet meer uit het oog, maar legde
zicli met hart en ziel toe op de taak
om hem to maken tot een groot bok
ser. In dien tijd, nu veertien jaar ge
leden was het boksen in Frankrijk
ïiog vrijwel onbekend en zoo gebrek
kig geregeld, dat er in hei 'geheel
«ren klassenindeeiing naar het ge-
corzaak van dozie adoratie zijn, maan
verdiend door dé médaille militaire.
En in Engeland, waar hij tot twee
maal too den nation al en kampioenen
zeer besliste nederlagen toebracht, is
de vareering niet veel minder. Waar
uit blijkt dat hel sportelement uit de
beroepsbokser ij niet geheel verdwe
nen is, wanneer het een waardig
kampioen betreft.
P. W. P.
HOS 8TA4T 'T MET
de veranderingen in hot Blocmon-
daaleoho Bosoh.
Eenige maanden geleden is men begon
nen mei het reorganiseeren van hel Bloe
mc-ndsalsche Bosch. Daar is men sinds
dien rustig mee voortgegaan. In do Kor
te Laan en de Zomeraorgerlean is een
wijziging aangebracht; er zijn vele voet
paden bij gemaakt en op verschillend©
Elaalsen ia jong hout aangeplant. Dc
om van SaxenbuTg, de bekende vijver,
is drie maal zoo groot goworden.
Men gaat nog gestadig voort met bet
aanbrengen van veranderingen, zoodat
het bosefc van den zomer wel een heel
ander aanzien verkregen ral hebben.
KRABBELS
wicht bestond. Toer. de jonge Geor
ges dan ook in 1906 voor het eerst
voor het publiek verscheen ui dis-
trictskampioenschappen, werd hij met
zijn 35 K.G. gewicht geplaatet togen
veel zwaardere tegenstanders. Niette
min bereikte hij den eindstrijd, maa-
werd overwonnen dooi oen tegenstan
der die precies tweemaal zoo zwaar
woog c.li hij. Hij was toen,, zooals
vanzelf spreekt nog amaUur, maar
reeus m 1908 werd hij beroepsbokser,
na het wereldkampioenschap veder-
gewicht (tot 50 K.G.) Fiuns.-h boksen
■voor amateurs te hebben gewonnen.
Bij dezo wedstrijden werd wel een
klasse-verdeeling m aclit genomen,
maar Georgre had nog steeds ton ge
wicht va» 35 K.G. en was dus bij zijne
concurrenten sterk in het nadeel. Hoe
het mogelijk was op zoo n jeugdigen
leeftijd etai wereldkampioenschap te
wdrihtm wordt verklaard doordat vol
gons de Fransi.h,o methode werd ge
bokst, waarbij do voeten voor afwe
ren en bepaalde omschreven trappen
mogen worden gebruikt. Deze metho
de wend slechts in Frankrijk gevolg 1
en ie uu vrijwel geheel verdrongen
door do Engel sellt-, dile dit voetwerk
verbiedt.
tn 1909 werd Carpentier voor «lit
eerste maal kampioen van Frankrijk.
Daarna begon hij eene successieve
lijk© verovering van alle Europeeeche
kampioenschappen, eerst licht-mid-
demg©wcilit, dim nnddengciwiclit en
via Ilchizwaar naar zwaar gewicht,
welk laatste hij in het geheet! drie
maal veroverde, of liever gezegd drie
maal bekrachtigd©. Dergelijke boks-
liajupioenscJiappen wordieai niet in
competities beslist, de kampioen
wordt uitgedaagd door aspiranten
naar zijn meesterschap. Onnoodig te
zeggen dat dit tot misstanden aanlei
ding geeft, daar een kampioen, met
oen beetje handige omzeiling van de
publieke opinie, zijn gevaarlijke te
genstanders kon ontwijken en slechts
inferieure krachten behoeft te ont
moeten om zeker te blijven va«i zijn
titel.
Nu onlangs is Carpecaier door zijne
overwinning In Amerika op Battling
Levinsky wereldkampioen middenge-
wicJit Keworden. Do uitslag van dezen
wedstrijd belette Jack Dempsey om
wider te weigeren hem in de gede
genheid te slcdlon een kans te wagen
naar den hoogsten tilei in de boks
wereld, het wereldkampioen cshap
zwaargewicht. Welke sommen bij
deze ontmoeting betrokken zijn, zei
den wij reeds. Het is geen wonder
dat, om een dergelijke onderneming
te doen rendecren, <J© goedkoopste
plaatsen 5 pond sterling -f daarom
trent zullen moeien kosten.
In liet geheel bokste Carpentier 88
odstrijden ale beroepsbokser. Hier-
;ui won hij ei 74, iu 5 werd geesi
beslissing verkregen cj Gooiden de te
genstanders de eej' en de overige 9
verloor hit. De grootst© huift zijner
nederlagen valt in de eerste twee jaar
na zijn debuut.
Toen de groote oorlog uilbrak was
liet voorloopig met boksen eu geld-
verdrenen op groote schaal gedaan.
Carpentier liet zich inlijven bij den
viiifjd'ienst. Een jaar lang heeft hij
als avïateur zijn loven voor zijn va
derland! veil gehad e:i daarmee be
wezen dat hij bereid was een veel ge
vaarlijker gevecht te leveren in dleiist
van zijn land, voor bescheiden ver
goeding, dan hij ooit in een boksring
gedaan had voor veel geld. Herhaal
delijk werd bij In dagorders vernield
on in October 1916 word hem do hoog
ste Framsche militaire onderschei
ding verleend, de médaille militaire.
Na deze glorie werd Carpentier aan
gesteld als boksleeraar aan de mili
taire school te Joinvllie, wat hij tot
zijne demobilisatie in hot einde van
1919 bleef.
Hoewel oen prachtig geproportion-
noc-rd athloet, Is Carpentier bijna al
tijd physiek do mindere in zijne wed
strijden. Zijn schranderheid, inoed,
tegenwoordigheid van geest en snel
heid brengen hein echter steeds de
overwinning. Hec-1 Frankrijk vergoodt
hem als <en nationale» hold. Over
dreven natuurlijk, wanneer mon he- 1/e .C4I1U1CU WUIJCU
denkt dat zijno boksoapaciteiten de de iww'ver'trekj'éj' en'
ird gevoa-
is altijd!
kinderen
NOG EENS MET DE VOLKSTELLEH8
OP PAD.
Maandagmiddag, na liet nuttigen van het
■twaalf-uurtje^ zou de 65-jarige volksitllc-r,
net wien we in de morgenuren een poosje op
etap waren geweest, mt-t frisschen moed zijn
werk hervatten.
Hem wachtte toen geen gemakkelijk
werkje, want hij wist van te voren, dat hij
i bij gezinnen zou kernen, waar de kaarten
ruot Of niet goed zouden zijn ingevuld.
Dil kwam uit.
Aan de benrt kwam nu een hofje, waar
ia elke woning een groot gezin woonde. Hier
bleek eerst recht, over welk een groote hoe
veelheid geduld een volkstcller moet be-
Mhikken.
Weluu. dit had „onze" volkstellcr. En ook
wat we trouwens reeds in ons nummer
iu Maandag schreven een onveranderlijk
goed humeur!
E» als geduld en een goed humeur samen
gaan, dan kan het niet uitblijven, of het
werk moet goed gaan.
Er waren gezinnen, waai de teller wel een
half uur werk bad met het invullen van
de kaarten. Eén vrouw moest over elke
ig, die haar gesteld werd, eerst e/>nip*m
tijd radenken, eer zij een antwoord
den had. En dat vond zij niet eens
Zij wist niet eens wanneer haar
verjaarden! Bij elke kaart moest zij
naar binnen gaan, waar een geheimzinnige
„heldere kop" het zwakke denkvermogen van
de vrouw te hulp kwam
Toen kwam aan haar zélf de beurt.
En vertel u nie nou eens, zei de
volkstellcrj 'nadat hij met mooite den gc-
boorte-datum te weten was gekomen wan-
u getrouwd bent.' Ja, nu moet het hooge
woord er UitI
Ook dat wist de vrouw niet to vertellen.
Zij ging dus maar weer „Daar binnen", om
hot te weten te komeii.
Tot eer van de vrouw moeten we er aan
toevoegen, dat ze met baar onwetendheid
verlegen was.
Daarvan was bij een andere vrouw niet
veel te bespeuren. Die bleef kalm bij de
kachel zitten en liet, alsof liet zoo hoor
de, den teller het stapeltje kaarten invullen!
Zij trok er zich niets van aan!
Toch maakte onze oude vriend geen on
derscheid. Hij Dam hier even vriendelijk af
scheid als van de mensohen, die het hem
i 't geheel niet moeilijk maakten.
In een huisgezin, waar de man blijkbaar
in allo opzichten „de baas" is. waren de
kaarten óók nog niet ingevuld.
Gééf maar hier' zei de teller. Dat
zal ik'dan wel voor u do
Als de baas het maar goed vindt! zei
vrouw cenigszins angstig.
Wel komaan, die zal het wel goed
:n. Geef ze maar bier. dan kunnen we op
schieten!
N'ee, ik bedoel ra ij n man! antwoord
de de vrouw. llij heeft gezegd, dat hij
zèif de kaarten wel zou invullen.
(Zij kijkt even om de deur.)
Wat denk je er van, man?
Ja, ik zal ze zelf wel in orde ma
ken, klonk een barsche mannenstem.
De teller baalde even de schouders op en
zei dreigend
Als u er dan maar voor zorgt, dat ze
morgenochtend klaar zijn, hoor!
Het gebeurde óók wel, dat er ergens een
kaart te kort kwam. liet werd niet duidelijk,
of die te weinig uitgereikt of zoek geraakt
was. Dit was evenwel geen bezwaar. De
TOlkstellcr was op alle gebeurlijkheden voor-
berci 1.
't Hindert nic-t, juffrouw. Ik heb er nog
genoeg bij me! Wat moet het wezen, een man
of eeu vrouw?
Eer. grappenmaker had dc vraag, waar hij
in den nacht van 31 December op 1 Januari
geweest was, ais volgt beantwoord „Heer
lijk in mijn bed gelegen!"
Zooeven schreven we, dat een moeder niet
■ist. wanneer haar kinderen verjaarden. Het
ook dikwijls andersom.
Dinsdagmorgen was een gezin aan de
beurt, waar moeder binnen bleef zrtten en
17-jarige dochter aan de deur dc
huDneurs liet waarnemen. Daar schoot de
teller evenwel niet veel mee op, want hot
meisje wist niet te vertellen, wanneer haar
moeder geboren was en op welken datum
het huwelijk van haar ouders plaats hud.
Dat moest zij telkens even binnen vragen.
Hoeveel kinderen zijn hier? vroeg
de volksteller.
Negen, geloof ik 'k Wéét hel niet!
Toen het meisje uitgepraat was, bleef er
nog éen kaart over.
Zij gaf toen nog eens den naam
broer oji, die reeds aan dc beurt
In een vim die huisjes woonden zelfs twee
gezinnen! Het eene bestaande uit 7 en hel
andere uil 0 personen! De kinderen van hei
de gezinnen -• cr zijn er bij van 18 jaar
slapen gezamenlijk op zolder met één v
de twee moedors, dit dezer dagen bov
dien nog vermeerdering van haar gezin v
wacht!
Vind u dat nu geen verschrikkelijke
toestanden? vroeg ze. Ik weet niet,
hoeveel keeren ik al niet naar Bouw- en
Woningtoezicht geweest hen, oni een nood
woning te vragen. Maar het Is telkens v.
niets! Ik weet dnn ook waarlijk niet, wat
zoo straks moet doeu. En dan dat kleine I
mertje, WBiir ik in wonen moet. Ik kan
or haast niet iu omdraaien. Kijk u zelf mi
eens!
We bezichtigden even bet woonvertrek
moesten dc vrouw niet anders dan gelijk
We beloofden het haar e
toch vootal dun moed niet
't Woningvrangsluk is n<
lost!
Ion haar aan,
erüezen.
Dg niet opge-
Siaösnieaws
180.
In het vorige nummer van ons blad,
Dinsdag 4 Januari, kwamen 180 adver
tentie» van Vraag en Aanbod voor, op
allerlei gebied.
Dit ie een zeer aanzien)ijk getal.
Waar ai die advertentie» vandaan
komen?
Van personen, die weten pit eigen er
varing of uit ervaring van anderen,
dat deze Advertenttën in Haarlem';
Dagblad groot succes hebben.
TL WATER. Men schrijft ons:
Zondagavond omstreeks hadf tien
ie] cetn kind van vijf jaar in het
water van <!«i Burgwal. Dit werd ge-
zien door <i&i lieer E. Th. van de N.,
wonende Gasthuis-vfst, die, hoewel
hij niet kon zwommen, onmiddellijk
het water sprong en den kleine,
roet behulp van oesi aan den kant toe
geschoten persoon op liet drogs
bracht.
PERSONALIA.
Bij resolutie van don minister van
Koloniën is de heer van Werdt, te
Over vee»,, ter beschikking gesteld van
der. Gouvo rneur- Generaal van Ne-
'erlnndBch-Indie. oni daar te lande
•net aanstelling tot burgerlijk ambte
naar te worden belast met een in
spected rend p betrekking hii den dienst
der Arbeidsinspectie.
™^r':7£"ISME' ZIJN VOORDEELEN
EN GfAAJlKN. Daar in den laatsten tijd
de heiaiipytelHng en het expermenteclc onder
zoek naar de psychische krachten in den
racnsch, meer cn meer toenemen, beert het
bestuur der Hiiarlcuwdhe Loge der „Theoso-
I.se.ie vcrccniging, Ncd. Afd.", het wensehe-
lijk geacht oiu in hot gebouw van den Pro
testantenbond een serie van 3 lezingen te
organised en. mot toet doel het Psyohisme, zijn
voordeden en gevaren, van theosofische zijde
toe tc lichten.
Te dien einde heeft bovengenoemd bestuur
zich tot Mevr. W. A. I. Roe-Vrijman, te
s-yravenhngc, gewend, die zich gaarne be
reid verklaarde een serie inleidingen over
bovcnsiannd onderwerp te geven, beslaande
uil drie openbare voordrachten.
Dc volgende onderwerpen zullen behandeld
warden Dinsdag II JanuariSensiliriteit,
Helderziendheid. Heldtrbiiorendheid, Hypno
tisme, SomnambulismeDinsdag 8 Februari
Telepathie. Psychometrie. Droomen, Psychi
sche Anlys" 22 Maart .Spiritisme. Medium-
schap. Christian- en Metai-Seience. Psvehi-
sche Geneeswijze.
NIEUWJAARSRECEPTIE BIJ MGR.
GALLIER. Op Nieuwjaamlsg w is
aadus meldt St. Bavo de Haarlemsohe
Geestelijkheid wederom bij den Bisschop
van Haarlem, teneinde <ien Bisschop hare
gelukwenecben aan te bieden bij Let be
gin van hel nieuwe jaar. De Hoogeer
waarde Vicaris Generaal sprak den Bis
schop toe.
De Bisschop bracht dank voor de uit
gebrachte wenschen en met minder ook
voor de vele blijken van aanhankelijk
heid. vooral in den iaatateu lijd onder
vonden van de Eerw Geestelijkheid bij
he: groote werk. waaraan op het „ogen
blik de volle aandacht van hem is ge
wijd, nl. den bouw van het nieuwe Se
minarie.
Hoogst dankbaar ais hij war. iioopte de
Bisschop toch te kunnen rekenen op de
blijvende medewerking der Eerw. Geer-
lelijkheid, wanneer nogmaals een beroep
op haar werd gedaan.
Buitenland
- Nee, - zei dc teller, toet moet een
meisje wezen!
Het meisje legde even den wijsvinger le
gen den neus en ducht na. Toen lachte zy
opeens cn riep
O ju, we hebben nog een klein mcissie!
ie zou 'k heclcmaal vergelen!
Maar toen wist ze nóg niet te vertellen,
hoe oud dit kind was. Zij raadpleegde een
jongere zuster, muur deze wist het óók
'et! Dan inaur weer even naar binnen om
:t te vragen. Toen kwam het in orde.
In een zeer nauw verband met de volks
telling staat het woningvraagstuk.
Zoo woonden er ia één hofje 170 men
schen!
Allemaal grooie gezinnen.
En welke toestanden troffen we daar aan!
De gezinnen wonen in een huisje, bevat ten-
een zolder.
DE TOESTAND IN IERLAND.
Dp finanriede verliezen.
Een corresjiondent van de „Manchester
(jiiarai.tn in Ierland schrijft over de schade,
welke de Iersebc oorlog aan Engeland en
ierland heeft gebracht, het volgende
Na afloop van het begrootiugsjaar zullen
wij weten, wat dc „sort of «var", zooals
l i» üt'"rgt' (lc' Jcrsehe troebelen noemt,
den Engeiscfceii belastingbetaler beeft gekost
en bet bedrag za! hem niet meevallen. De
schade, die Ierland zichzelve heeft toege
bracht. is echter nog veel grooter en daarbij
"dorst moeilijk te berekenen.
Gedurende den oorlog is Ierland, niette-
gensiaaiidc al zijn politieke troobelon, met
reuzeiircli roden vooruitgegaan, maar de laat
ste IJ nuunden is bet land zoodanig verarmd,
dat er takken van bedrijf zijn, die zich eerst
na jaren zullen kunnen herstellen. Het stop-
zcitcii van toet goederenverkeer per spoor
heeft een onnoemelijke? cbadce toegebracht
aan den bande) en niet minder aan landbouw
cn vceoelt Hot verbod tot het toouden van
markten, dat reeds in districten als Kerry
en Limerick de dagelijkselio producten van
dc boerderij enorm in waarde beeft doen ver
minderen. zal, nu de staat van beleg is af
gekondigd wol gehandhaafd blijven, doch de
hervattmg van het spoorwegverkeer zal eeni
ge verlichting geven.
De behoorlijke regeling van dc gocdcren-
verdeeüng heeft daarbij veel guleden door
politieke bewegingen als door boycot van
goederen uit Ulstey door den handel in het
Auideii, welke ais represaille bedoeld was
logen de uitsluiting van Katholieke arbeiders
te Belfast.
Er is bijna geen stad buiten de ultra-unio
nistische gedeelten van Ulster, waarvan niet
ten minslc eui huis is iieergcbrand. cn indien
er geen hulzen zijn verbrand, dan toch zeker
wel politie-kazeres en bureaux. De verwoes
tingen zKu bovendien niet beperkt tot bet
..opstandige gedeelte van Ierland"
ster heeft veel sdbadc geleden in den afgcloo-
pen zomer.
Er kunnen slechts zeer voorloopigc
nig bepaalde cijfers gegeven worden
bedrag der schade, welke het land door de
oipusten heef: geleden. Daarbij zijn deze ge
gevens niet compleet, daar verschillende
graafschappen en gemeenten niet- hebben ge
antwoord op ecu rondschrijven dienaangaan
de. Voorts gaat geen der opgaven verder dan
tot 11 November j.l. (behalve die van Cork).
Iu die van Cork is dc schade begrepen, welke
de jongste grooto brand heeft veroorzaakt.
Daarbij zn vele van de gegevens gobascerd
op de ingediende eisóhen tot schadeloosstel
ling, welke zooals gewoonlijk overdreven
zijn. 'loch kan men er eenig donkbeeld door
krijgen, van hetgeen de „oorlog" reeds aan
Ierland heeft gekost.
In de stad Cork wordt de schade op
3.300.000 pond sterling geschat (tot 20 Octo
ber j.l.). In het graafschap' Cork, buiten de
stad 1,881.680 p. st. (tot 8 November), in
Kerry 650.000 p. et., in Limerick 58.127 p. St.;
voorts in het graafschap Mealh 247.595 p. st.,
in de stad Dublin 75.000 p. st. (tot 14 Oct.),
ia het graafschap Londonderry (Ulster) 12.622
p. st. (tot 25 Oct.), in de stad 1-ondonderry
101.040 p. st. (tot 19 Oct.). in de stad Belfast
1.500 000 p. st., m het graafschap 4D.267 p. st.
(tot 11 Oct.) en Cavan 78.576 p. st.
De totale schade in 15 van de 33 graaf
schappen beo raagt 3.031.386 p. st. eu in de
steden 5.038.602 p. st. Daarhy h o.a.
rekend de brandschade in Balbriggan
(150 000 p. st.) c-n de enorme verliezen, die
in Traiee (Kerry), Thrales, Teropleinore. Tip-
perary, Ncnagto (graafschap Tipperary) en in
de graafschappen Clarc. I-oiigford, Lligo. Gal-
way en Liburn zijn geleden. Tc Lisburn
(graafschap Antrim) wordt 815.000 p. st. scha
deloosstelling gecischi tc Banbridgc (graaf
schap üowt.) 100.000 p. st. eu ie Dromore
(graafschap Down) 30.000 p. st.
EEN GEHEIM VERDRAG?
In verband m&t onthullingen van Denman
over het geheim Kngelsoh-Japausch verdrag,
zal wellicht door het Arocrikaansche Congres
eeu onderzoek door hei Amerikaansche Con
gres ecu onderzoek worden ingesteld.- Dc Ja-
pansehe gezant te Londen legdo verklaringen
af over hel verdrag, o.a. Terklarend. dat het
e>t legen Amerika gericht is-
POLEN EN L1THAUEN. De
Poolscli-LitliauscTie vredosonderiia»-
delingen zouden weer afgebroken
zijn.
DE VOLKENBOND. - Maandag
zal de eerste verjaardag van de eUch-
Ving van den Volkenbond in verschil
lende doelen vim Engeland feestelijk
worden herdacht.
DUITSCHLANDS ONTWAPENING.
Het antwoord van Duttsohland.
Naar aanleiding van de nota van den
voorzitter der intergeallieorde nnliuirt
controle-commissie, in welke er bezwaren
tegen worden gemaakt, dat de couinnssie
- n medodeeiing beeft c r.tvangen
ontbinding der burgerwachten in
alle Duitsclie landen, heofl bet Dmtsche
ministerie in do aan generaal Noliet
handigde nota er op gewezen, dat
commissie reeds sedert langen tijd
het bezit is van de mede-Lulmgeu
aanuiorking komende staten, met
uitzondering van Meeklenburg-Schwerin
ei Bremen.
Zooals reeds ter kennis van de oom-
missie werd gebraóht, werd de veiligheids
politie in dezo beide staten respectieve.ijk
i Augustus eu September ontbonden.
In de landen, omtrent welke de com
missie tot dusver geen mededeel:ng beeft
ontvangen, heeft geen veiligheidspolitie
bestaan. Togen de bewering dvr oci.trole-
commiwie, dat de tegenwoordige orde
politie niets anders is da-i veiUgnoidspoli-
lilie. versterkt rnel een gedeelte der vroe-
.g. „blauwe" politie, en dat de niet
iform gckleede politie een met de
bepalingen van hc-t •r-xicsvordrag onver-
eeuigbare venneerdering heeft ondergaan,
kan dc Duitsche regeennp, in aanslui
ting met reeds eerder ler kennis gebrach
te protesten, mededeclen, da: de tegen
woordige orde-politic is gevormd volgens
een plan, dat is opgesteld in gemeen
schappelijke beepreking met de verte-en
wc-ordigers der controle-commisaie.
Voor zoover een reorganisatie in hei
algemeen noodzakelijk was, is zij in al-
staterf volgens overeengekomen plan
nen. tot stand gebracht, toodftt thans
nog' sledits sprake kan zijn van tekort
komingen bij de uilvoeiirig daarvan.
Eers: wanneer de Duitsche legeering in
het bezit zal zijn van de reeds eerder
verzochte nadere gegevens, ral liet hl
mogelijk zijn. om iu ieder govai afzond,
lijk ar.n te tóenen, dat met is afgciveken
van de bepalingen van het vredesverdrag
en van die, welke werden opgesteld te
Boulogne.
De commissie had du» geen aanroer
kingen moeten maken op <ic in earner,
werking met haar beraamde maatregelen,
nadat de reorganisatie reeds tot stand
was gekomen.
Voorts geeft de nota nog een overzicht
kn de verschillen tussc.ien de tegenwooi-
ige orde-pohtie en de vroegere veilig
heidspolitie. waarin zij vooral doet uit
komen, dat hes militaire karakter atn dit
iorps geheel is ontnomen.
ELECTRISCHE DRUKKERIJ
LOüRENS COSTER
III III
LEVERING VAN ALLE
PARTICULIER
EN HANDELS
DRUKWERK
GROOTE HOUTSTRAAT 9
TELEFOON No. 724
Cemensd tfieuws
SPOORWEGRAMPEN IN FRANKRIJK.
Op 1 Januari heeft in de nabijheid van i
Narbonrie een botsing plaats g.had tus-
schen twee goederentreinen. De inaterice-
le schade is zeer groot. De spoorbaan
was over een grooten afsuvnd •.«:-! in! -u
verschillende waggons werden v^ri.i.-id.
Op 2 Januari :s een goed leiitiwn ,p
del ijn van Montiers haar Bourg .- -n.-ii
Maurice ontspoord. De mich.:
stokerw erden ernstig gekwe'-' !>e
baan werd versperd. De lun. n.ele
schade is groot.
Verder heef:- op 2 Januari tengevolge
van oen defect aan een wissel een ont
sporing plaats gehad ui een irein hij
het station van Hazebrouck. Ken wag-joa
2e klasse werd omvergeworpen. De inzit
tenden kwamen er met lichte kwc'.suren
af.
Uit dg Umstreken
HILLEGOM. Ontsporing bi) Hille-
gom. In den nacht van Maandag op
Dinsdag is bij Hillegoin de laatste trein
uit Amsterdam naar Den Haag ont
spoord. Persoonlijke ongelukkon gebeur
den niet, zoo meldt het N. v. d. De
materieele scbade is ^cring. De laatste
trein naur Amsterdam kwum daardoor
met veel vertraging binnen.
Ook de posttrein on-lcrvond oponthoud
en vele poststukken kwamen zeer laat
hier aim. Omstreeks 4 uur was dc baan
vrij.
Rinneuland
DOOR E LECTRI CITE IT GEDOOD.
De werkman H. Kampen le Borium is
Dinsdag bij de in aanbouw zijnde zuivel
fabriek aldaar in aanraking gekomen met
de electrisChe geleiding, llij wits spce
dig dood.
DRONKEN MACHINIST. Het O. D.
meldt: De machinist, dio op Nlouwj'inrs-
dng den morgen-D.-troin van Amsterdam
naar Oldanzal had gebracht en des
avonds den goederentrein van Oldenzaa!
naar Amsterdam zou rijdoh i» in die»
tussohentijd aan het zwieren geraakt eu
stond dek avonds dronken op de machine.
De stationschef gelastte lo m de machine
te verloten, waaraan hij geen gevolg
gaf, waarop de stalionspohtio den niacin
nist verwijderde en in reuokerde bcwa
Ook Ui- ring nam.
MENSCH-APEN De BeriijiisORö
(ücrgaaa'de) is «ïlarigs in het hectit go-
komeji van ©enige meusch-apeai, af-
ko)listig van het opgeJieven Duitsclte
oBxlerzoekingsstation voor ajiUfropoï-
de apen op Teneriffe. Deze apen,
dl« indertijd zoo uit de» natuurstaat
naar Teneriffe waren overgebracht,
leefden daar in om traliede tuinen,
waarin zij zelf har, voedsel, wortelen,
vruchten, insecten enz. koudem zoe-,
ken. Zij werden uit verborgen waar
nemingsplaatsen gadegeslagen en
hierbij zijn, naar dr. v. d. Sleon in
de Wereldkroniek meedeelt, aardig©
bijzonderhed':-» aan het licht geko
men.
Zoodra een gevangen chimpansé in
zijn tuin plantenwortels ging zoeken,
bleek, dat onze vriend blijkbaar niet©
geen zin had. om zijn handen vuil te
niakejn.of zijn nogals te beaeeren.
Hij haaide daarom e«n stokje, waar
mede hij deo grend rondom den wor
tel lospeuterde, totdat dez© aan het
loof kon worden te voorschijn getrok
ken. En een zijner kameraden maakte
het nog mooier. Die kon alleen ©en
stok vinden die onhandig lang was
voor het beoogd© doel en wist zich
na even probeeren to helpen, dour
van den langen stok een stuk af te
breken, d,at liom een handiger in
strument toeleek. Niet alleen dus, dat
de apen voorwerpen oppakken om de
een of onder^ handeling mee uil le
voeren, maar zij maken die voorwer
pen ook geschikter voor het bedrijf
en dus moeten wij hier werkelijk van
hot gebruik van werktuigen spreken.
Het gebruik van dien stok gaf trou
wens aanleiding tot meer intereesan-
te toonoedtjes. Meermalen gebeurde
hot, dat een chimpansé een langen
stok, die toevallig bij de hand lag,
gebruikte, om een zijner kameraden
een ribbestoot toe te dienen. Oogon-
bJil.kelijk liet hij den stok dan val
len en keek met een heeJ onschuldig
gezicht een anderen kant uit. Eclit
pingen dus en ge weet, dat plagen
reeds eesn hoog intellect verraadt.
Dikwijls begreep het slachtoffer de
aardigheid en antwoordd© op dezelfde
wijze, waarop dan meestal een stok-
kengevecht ontstond onder allerlei
grimassen «n groot gejuich, maar
steeds uit de grap. Kreeg dan toe-
aHig ©cn van beide een gevoehgen
tik op d© vingers, dan werd het da
delijk tneenens. D© stokken werden
egge worpen en met nagels an tan
den ging. Itet frici elkaar t© lijf. Bij
vechten Wferd d© stok echter nooit ge
bruikt. Dat doet de Gorilla blijkbaar
we). Men zegt, dat di© den möis«:h
vaak met een knuppel aanvalt, maar
met diergelijke verhalen moet men
steeds voorzichtig zijn.
Een tweede aardig geval deed zich
'oor, toen eens een chimpansé een
'ruchl wilde plukken, die zoo hoog
hing, dat hij er, op de nchterpooten
zicli oprichtende, net niet bij kon. Na
een paar vergeefsche pogingen, ging
hi» op zoek in zijn kooi en kwam al
spoedig met een stuk hout aanstre
pen, ging daarop staan en kon zoo
doend© het begeerde voorwerp t© pak
ken krijgen.
Stoomvaartberlehten
STV.-MIJ. NEDERLAND.
Batjan (uitreis; ariaveei-do 3 Jan. te
Calanca.
Prins der Nederlanden (thuisreis)
ertrok 31 Deo. van Singapore.
Lombok (thuisreis; vertrek 2 Jan.
van Colombo.
SnJabtuigka (uitreis) passeerde 3
Januari Ouessant.
Oranje (uitreis) passeerde 4 Jan. Gi
braltar.
Vondel (thuisreis) vertrok 3 Jan,
'an Port Said.
HOLLAND AMERIK A-LIJN.
Rijndum arriveerde 2 Jan. van Rot
terdam to New York.
ROTT. LLOYD.
Buitenzoij? uitreis) vertrok 3 Jan.
an Port Said."
Ojobrcs, van Soera.baya naar Ho
hart, passeerde 31 Dec. Geraldton.
