Van onzen reizenden Redacteur
Huitsniandsch Overzicht
Oiiza Lacbllook
k'eiBiiieton
VULscLVRiJ
HAARLEM'S DAGBLAD
DIHSDAG 18 JANUARI 1921 TWEEDE BLAD
(Viard* reeks.)
No. 131
Het „Ada" en andere zeer merk-
ivaardage uitvindingen des heeren
Coos Speenhof!'».
Ruiterij ani, 11 Januari.
„A da laf a adal" Dit ia geen Dada,
waarover Parijs en de overige wereld zich
een tijd-Jan'c vrooljjk hebben gemaakt,
het is „ADA het Ad-i van den vermaar
den dichter zanger Spconhoff, die zidli
voórgonomen heeft om do wereld to ver
bazen met oen nieuwo wereldtaal, waar
in do geciteerde zin bcteekenl: „Ik
spreek gaarne Ada". Als je liet zoo zegt:
„Ik spreek gaarne Ada", geeft do uit
drukking misschien aanleiding tot bo
gripsyei-warring, maar welke taal geeft
geen aanleiding tot misverstand? Doch
als kovsvcrsch adept, kan ik verklaren,
dat dit ,,Ada" geen verlokkende vrou
wennaam is, doen een aaneenvoeging van
„a", d. i. „ik", c-n „da" d. i. „spreek".
„Ada", do naam dien Speenhoff aan zijn
taal gegeven heeft, is dus diep van be-
tookeins: „lk spreek!" Daarin ligi zeker
het geheele begrip van „taal" opgesloten.
Toen het gerucht van een nieuwo we
reld taalfonnatie tot me doorgedrongen
was en Mevrouw Cesarine me via bet
woonhuis telefonisch inet het kantoor had
aangesloten, werd 'k ge-waar, dat het nu
niet precies een nieuwje was, wat 'k ver
nomen had.
lk ben er zeker al een jaar of tien
mee bezig, vertelde de stem in Rotterdam,
maar, als u de moeite wilt nemen, zal ik
het zeer interessant vinden daarover een
onderhoud met u to hebben, voegdo de
zeer hoffelijke man, dio do heer Speen
hoff is, er aan toe. Daar nu een ietwat
„belegen" nieuwtje, ook nog wel van be
lang kan zijn, als er eigenlijk niemand
iets van af blijkt te weten, ben 'k maar
eens naar do. volkrijko Rotterdanrscbe
winkel buurt gestapt, waar het echtpaar
Bpecnhoit op de „Kruiska", zooals een
goed Rotterdammer zegt, inet weglating
van het „do" van „kade", resideert.
Resideert boven een bloemenwinkel, die
wellicht voor een deel verklaring geoft
*u» het bloemigc of bloemrijke hi dce
dichters verzentaai. Ik vestig op deze
omstandigheid de bijzondere aandacht van
toekomstige bestudeerders van het oeuvre
van "den diobter-zanger. die voor
niuchien zijn, een essai te wijden
laai des hoeren Specnlioff.
In het trapduister der hooge Rottcrdam-
«cho huizen, verzocht me een dame-in-hcl
paars, die ik voor des dichters eega bicld,
nog een trap op to gaaD, waar de heer
Speenhof! aan zijn bureau druk aan den
arbeid was.
Heer vereerd, zei de dichter, die naar
'k al zei een buitengewoon hoffelijk
rneusch is, en meteen greep hij niet een
excuus naar zijn boordeloos hemd onder
zijn grijze jasje.
k Bon zoo druk aan het werk, ziet
u I Net m'n krekelzang voor de „Groene"
geschreven en vee! correspondentie afge
daan.
Dij dook in een stapel boeken, waarvan
zijn kamer vol is, cahiers en dikko schrijf
boeken gestapeld op zijn bureau, muziek
boeken op de middentafel, utensiliën van
een ijverig werker, maar alles keurig ge
stapeld, vrouwenzorg en vrouwenhand
Verradend.
Doch nu zat wel do man met do ooïf
lure-ó-la-Papoea, halve-bollenwaas van
weelderig zwart haar voor me, maar het
was. ditmaal niet de dichter-zanger, doch
da uitvinder, in do hand een dik schrijf
boek, waarin hij de geheimen van het
„Ada" heeft neergeschreven en waar ach
terin hot manuscript van bekende liedjes,
als „Lottre d'une intro framjaise A une
mere allemande", „Oud vondriet" en
„Klacht, van een Rotterdamsch Fnkkio"
voorkomen.
bezig hiold, dat ik me er eerst «en
beetje heb moeten inwerken, zei do hoer
Bpeenhoff. Toen u me telefoneerde heb ik
mijn paperassenweer opgeschareld en hier
heb ik er het een-en-ander over. Ik heb
nog heel wat meer «r aan gewerkt, want
ik heb ook een woordenboek iu opzet
bijna klaar. Maar als je eenmaal inzioht
in de nieuwe taal hebt, dan kun je eigen
lijk dadelijk allé woorden vormen. Wan
neer ik bier De-Vrics-en-Te-Winkel voor
me neem, dan kan ik bladzijde-na-bladzij-
de in het „Ada" overzetten. Wat me er
toe gebracht heeft? Wel ik vond het Es
peranto teveel Franseh en Latijn. Als
je een wereldtaal wilt hebben, dio dus bij
allo volken ingang zal vinden, moet je
woorden formeeren, die in elke taal zin
ledige klanken vormen. Natuurlijk krijg
10 altijd wel eens combinaties van tee-
:ens, die toevallig een woord uit dio taal
opleveren, maar dan is de" beteekenis van
het- woord toch een andere, dan van dat
in het „Ada".
Gui nu te komen tot het materiaal van
mijn taal, beu ik uitgegaan van het ai-
faboth, dat de meeste volken kenneu. De
letters verbind ik volgens bepaalde re
gels tot woorden, die nooit mc-er dan uit
rijf letters bestaan.
lk heb mo zoo gedacht: Om „ik" draait
Bilt--, dus neem ik voor „ik" do letter
,.,aaan en in verband daaraieo de ou
dere persoonlijke voornaamwoorden zoo
als die in dc werkwoordvervoeging op el
kaar volgen, dus: (ik), gij, hij (zij), wij de
overige klinkers in de volgorde van hel
n. 1», e, dus <a). e, i, (o), u. De bezittelijke
voornaamwoorden, van de persoonlijke
afgeleid, krijgen een horizontaal streepje
boven den klinker. De vragende voor
naamwoorden maak ik door achter de
klinkers een i te zetten. „Wie", „wat",
„waar", worden dan. ai. ei, oi. Al deze
Woorden of teckens. bestaan uit klinkers.
Na dezo eerste groep, de voornaam
woorden, komen de werkwoorden, waar
van do grondvorm steeds uit twee letters
bostaat, n.l. een medeklinker, gevolgd
door eon klinker of omgekeerd. Daarbij
ben ilt uitgegaan van „hoofdwerkwoor
den", wiianneo eon aantal werkwoorden
verband houden. B.v. „water", is een zelf
standigheid, waarmee werkwoorden als:
varen, vissollen, zeilen, sloomon, sturen,
deinen naar hun beteekenis verband hou
den, maar ook werkwoorden als regenen,
vriezen, hagelen, sneeuwen, dampen enz.
In al dio werkwoorden komt nu een zelf
da medeklinker voor, lil. do „m", waar
voor, of waarachter een klinker geplaatst
wordt; en wel .steeds in do volgorde, waar
in zij in hot a, b, o, voorkomen. Zoo is
.varen", „ma", „vissohen", „me", enz.
De zelfstandige naamwoorden worden
gevormd van de werkwoorden, waarmee
ze verband houden. Zoo is „water" „ama".
De substuntioveu bestaan dus uit drie
letters, de bijvoeglijke naamwoorden uit
-lor letters enz.
Zooals gezegd ia Esperanto den heer
Speeuhoff voel te ingewikkeld. Wanneer
een Hollander deze kromme taal leert,
aldus do dichter, denkt hij Franseh te
moeten gaan spreken. Bovendien zijn z. i.
do woorden veel te long. Een wereldtaal
moet bestaan uit woorden van hoogstens
vijf lettors.
In mijn wereldtaal, bestaande uit
duizenden cn duizenden woorden (de sa
menstelling van klinkers en medeklin
kers schijnen oneindig) bestaan dio moei
lijkheden vau het onleesbare Esperanto
"iet, zegt de heer Speenboff.
Om den lezer een inzicht te geven, boe
do werkwoorden, zelfstandig naamwoorden
en byvoegelijk naamwoorden mei elkaar ver
ban! houden, volgen hier eenigc vormen, rer-
b3nd houdend met spreken.
A da Ik spreek a dad ik sprak a daad
k zal spreken (8peenhoff's „Ada" kent drie
Ijdcji der werkwoorden) ada Taaladii
Gcsjirek. onderhoud, besprekingda»
woord dap zin dag woordenkeu? dar
welsprekendheid dara welsprekend.
Dc telwoorden rijn de volgende
ta 6 ta 100 tau. S te 7 të 1000 tol.
3 ti 8 tr 1000000 tui. i to 9 to 100000
taa-toe. 6 tu 10 ti7 milliard toe-tui.
20te-ta_+ plus aas. S0 tl-ta"—mm as.
40 to-ta X maal aar. 50 tu-ta ge.
dceld ar
Eenigc Eigennamen luiden aldus
Marie Mij Mina Dij Dora Lij, Jacob:
VyrWillem: Zyr; Jan Jijr.
.Ter illustratie van bet „Ada" verzocht ik
dea heer Speenhof! eens een coupleijc van
een zijner bokendo verzen in het „Ada" over
te zetten. Hij voldeed er aan en koos er voer
hel eerste vera van het „Marinicrsafscheid",
tr in het „Ada" zoo uitziet
Vaarwel Marie ik moet je gaan verlaten
dono Mij a fo i la lo
Ik heb geteekend bij de zee-soldaten
fa aid ar ama-abad-fu
Ik moot gaan varen langs da hooge ze0
fa la ma ad dano ama
Vaarwel Marie je kan niet me mee
Ma dono Mij 1 de uöriö as a as
Enz.
Op dezo wijze gaf do «lii-.hter-zanger collogo'
i het „ada", me verbijsterend metdho,
dok, bod cn bah, haf, bok en ik was geluk
kig, toen ik eindelijk het zwarte boek met
het hu du fu te pakken had, om tc zien of
tr thuis nog wat uit .wijs zou kunnen
•orden.
Dj heer Specnlioff ia zelf nog al optimis
tisch gestemd over liet. resultaat van zjjn
pogingen, om een wereldtaal te fabricccren,
liocwe. je in het algemeen twijfelen zou aan
zijn optimisme, daar hij „lever.' ,,'oa" heeft
gedoopt.
Klinkt het niet vloeiend, dat „ada"?
roeg hij. Literatuur zal er wel niet in ge
schreven kunnen worden, maar hot is nok
a. ice o do bedoeling, dat dc menseden zioh
aan elkaar verstaanbaar zullen kunnen ma
ken
-- Mijn vrouw gelooft er niet erg aan, dat
_»t sui l es zal hobben, erkende de heer
Speenboff, en tot nu toe hebben de menschec
cr zich ook niet veel om bekommerd, traar
uu !.eb ik iets anders uitgevonden, n.l. om
sabc'tgi in dc Kamer onmogelijk te male».
Ala do president ziet aankomen, dat cr hen ie
ivor.lt gemaakt, drukt hij op een knop en de
jprsker kan gewoon door gaan, want al!ts
wat hij zegt. verschijnt in groote letters op
den ïiuur.
C is een uitvinder, die voor gein Klein
tje venaard is!
O, repliceerde de heer Speealn.If. ik
heb al zooveel bedacht, lk heb tie laigcn
lijd uivig gehouden met dc omzetting ven
eb tn vloed in beweegkracht voor de -uJos-
trie. Maar ze zeggen, dat daarmee measchen
gek zijn geworden en op bel laatst zit ik cr
zuti ov ei tc piekeren, dat ik er van mijn
mecicus lucv moest uitscheiden-
Je vindt het toch nicl. zei-ie.
Het malle was. dat toen zc me W-Men
bewijzen, waarom het niet kon, ik het niet
begreep. Dan heb ik nog ecu haajlticing
Mor ii.iartlcggcu samengesteld, waarmee jc
SOO'J antwoordeu kunt krijgen. Dal 's e.gui-
H-zar een aardigheidje, maar het ie
:k«aardig, dat jo soms trelfend-jaiste un-
i.slcn krijgi. Ik zat een? bij „Kras «n
toen uo kei Iner me bediende, zei k bciu
„Kei i, wat heb jij een gelukkige en rijke
bano!' Dc lijnen van dc hand kan ik goed
lezen. Hij wou or meer van
a en ik heb
Sem naar zijn opgaven 32 aniv...orden se-1 mevrouw Fj.cenbolf al-V-niet gelijk See-Tt,
zonden, die-ie kon wmbineereu en bet kwam het wax mijn doel niet d-.zc Speenhoffiaan-
best uit. Och. het is een aardig ding voor xche vinding nit to gaan pluizen en te beoor-
ee;i gezelschapsspel! Al» eon uitgever het 1 deolenalleen v/u bet er me om te doen
wil hebben, kan hij bet krijgen. den letcr een kan', tc Iaien zien van o
Wat de schrijver van dit artikel 'den uit- I vermaarden dichter-zanger. die tot-nu
gevers dan ook iu overweging geeft. wel voor bet nienschdom verborgen was.
Of zijn „Ada" toekomst zal hebben, of zijn 1
p 11 iv r> faal .ton to At? d Ar rrilif-P lean dnnr- JAC. C. M.
Rubriek voor Vrouwen.
HET WASSCHEN VAN WIN TERG OEI).
Moet wlntergned gewassclien
worden of Biet? Fluweel
«toornen of wassehen. Ge
breide stoffen. Verschil
lende zeepsdorteu. Wol
len klecrcn. Strijken.
Het is oen tig. I.nge eigenschap
van velo ntensclicn, dat do voorwclpeii,
raan men het vuil niet ziet, ook
niet gewaBBcben behoeven te worden. Du
lichte zomorklecien worden meestal gauw
wat smoezelig en omdat do dunne stofjos
gemakkelijk drogen en ook omdat do tem
perutuur daartoe meewerkt is het een
kleine inoello om ze even „door sop te ha-
in", zooala do technische term luidt.
Maar eigenlijk wordt ons wintel-goed
tdch niets minder vuil alleen 't is
heel wat minder zichtbaar, In den zomer,
wanneer do draagster zonder mantel uit
gaat, heeft het stof van den weg veel vat
.p het dunne japonnetje, maar niet min
der stoffig worden onze winterkleuren in
de vulkachel atmosfeer! Natuurlijk kan cr
bij het dikkere goed veel gedaan worden
met borstelen, maar afdoende is 't nont
bovendien lijdt de stof er vaak al tc
veel onder. Nu zullen wij niet de stellyig
huldigen van alles maar in de waschloV
.e stoppen, want er zijn nu eenmaal
stoffen, die daarvoor minder geschikt zijn.
In de theorie kan alles gewassehen
den, behalve natuurlijk geglansd la
ken, dat er onherroepelijk den mooien
gloed door zou moeten verliezen. Maat
tot zelfs fluweel toe kan gewassehen wor
den in water met zeep, mits cr natuurlijk
de noodige zorg aan besteed wordt. En
toch zouden wij ook hiei kunnen zeggen
twikkel niet al te veel ijver en. netheids-
i op het punt van uw wmterkleeren, en
bedenk u nog eens, voordat go het goed
iet water en zeep gaal behandelen.
Een japon, die geregeld door borstelen
wordt onderhouden is niets minder frisch,
dan eeu mantel, die toch ook niet wordt
gewassehen. en wanneer de bezitster van
een fluweelen japon bijvoorbeeld vindt,
dat het goed noodig schoongemaakt moet
worden laat zij er dan liever eens het geld
>or uitstoomen voor over hebben!
Zooale wij al zeiden, kan fluweel gewas
schen worden, of beter gezegd, het kan
door zeepsop gehaald worden. Want om
het pletten te voorkomen, mag er natuur
lijk lieelemaal met op gewassehen worden
o ei); uitwringen of uitdrukken uit
den hooze.
Na het doorslaan van de japon in nage
noeg koud zeepsop en het sjxieleu in koud
water, word' due kletsnat opgehangen om
te drogen. En hierbij moet men veel ge
duld hebben, want drogen is in den win
ter toch al lastig en wapneer het good
dan nog kletsnat is ook, kan het een Do
len tijd duren, vooTdat het door en door
droog is. Om fluweel te strijken zet men
een warm strijkijzer omgekeerd stevig
vast, bijvoorbeeld tusschen een wonwen
plankje cn haalt, daar hot fluweel aan
den verkeerden kant overheen. Natuurlijk
kan alles goed afloopen, maar het is
eenigszins een waag.
Wintevgoed, dat tegenwoordig, veel ge
wassehen moet worden, is de gebreide
jumper of heele japon. Sommigen klagen
ver, dat do wol na het wnssolien zoo
geliromjjen Je, anderen weer, dat zo zoo is
uitgerekt, dat de jumper als een zak om
de draagster heen hangt. Dit ligt niet al
aan de manier van wnssehen maar
veeleer aan do soort van wol waarvan do
jumper gemaakt is. Daarom is een eerste
vereischto bij het wassolien van rekbare
stoffen, om de kleeren to meten, voordat
in do wasohtobba gaan, en ze daarna
eer op dezolfde maten neer te leggeu oin
i drogen. De voornaam?!* maten zijn dc
lengte der armen, dc wijdte over do bcvsl,
de lengte der jumper, en dc wijdte van
den onderrand. Legt men zo nu op die
zelfde maten te drogen, dan is liot model
ier even goed als vóór liet wasHi-hen.
Zooals iedereen wel weten zal, wor.lt
wollen goed in lauw water gewassehen.
Vóór den oorlog was er voor leder soort
;tof ook een bepaalde soort zeep voor?.--
sohreven, maar toen deze in den crisistijd
niet meer te krijgen waren, kon plotse
ling bijna alles wel met de beslaande zeep
eew.iscben worden. Zijde eu andere fijne
stoffen maken daarop wel eer uitzonde
ring: ze zijn een paar jaar geleden ook
wel" mot de distributiezeep behandeld,
t er was wel duidelijk aan te merken,
dat bet goed daarvan achteruil ging.
Gewone wollen stoffen nö kunnen heel
goed behandeld worden vif Sunlight zeep
of een ander soort, dio daarop lijkt. Is het
goed erg vuil, dan wasscht man het twee
keer iu het lauwe sop en drukt het
daarna uit. Uitwringen i« uil deu hooze.
want dan is het gevaar voor uitrekken cn
daardoor hpt wegnemen van het model,
extra groot.
Het goed wordt daarna eenige malen
in lauw water nagespoeld, on op een
eohoouen doek te drogen gelegd. Dit lig
gend laten drogen dient natuurlijk voor
het behoud van den goeden snit: het wo-
loopt naar do laageto gedeelten luj
het ophangen, dezo worden daardoor
ir en trekken tc veel liet goed uit el
kaar. Als dun de gebreide jumper of ja
pon heeleuiaal droog is, kan ze met een
warm, vuoral niet te heet ijzer worden
opgestreken.
Voor het wasscben van stoffen japon
nen en blouses is de houlzeep altijd nog
het beste middel. Deze wordt in een lapje
genaaid en net zóólang door koud water
geslagen, totdat er een goed sop ontstaan
is. Daarna neemt de zuinige huis
vrouw do houtvezels uit het lapje en legt
ze bij de kachel te drogen, want ze kun
nen twee keer gebruikt worden I Sommigen
nu laten de japon of blouse geaurende 24
uur in het koude zeepsop slaap en spoe
len ze dan, ook in koud water' na, ande
ren echter wasschen het goed op de vuile
plekken (die met. draden zijn aangegeven,
want op nat goed kan men ze niet terug
vinden) slaan bet eenige malen door nel
zeepsop en spoelen het dadelijk na. - Ook
dit goed wordt, na het uitdrukken, liefst
neergelegd omdat de zware stóf, nog
verzwaard door het water, alle schuine,
naden doet uitzijgen en ook de schuin-ge
knipte stof uit elkaar trekt. Bijna alle
stoffen geven af in water, zelfs in het
koude sop van houtzecp. Om dit wat
te verminderen, wordt het 'goed eerst vaak
een tijdje in water met een scheut azijn
of met wat zout er in te weeken gezet,
maar dit is tooh niet afdoende. Daarom
is liet wel aan te raden alle anders getinte
versiering zooveel mogelijk van de japon
af te halen opdat er geen kans bestaat
voor dooxloopen.
Geverfde stoffen geven mc-estal meer af,
dan zoo gekocht gekleurd goed, zonder dat
ze daarbij echter iels van hun kleur be
hoeven in to boeten.
Het stoffen goed moet altijd aan dsn
verkeerden kant gestreken worden, ook
met een alleen maar warm ijzer.
De naden moeten daarbij echter niet te
veel platgoïtreken worden, want men loopt
daarbij veel gevaar dat de omslagen der
naad glimmend doorgedrukt worden rp
den rechten kant der stof. Eigenlijk is dit
strijken nog het moeilijkste werk, want
het moet onberispelijk netjes 'gedaan wor
den, anders valt de japon niet goed. En
niets staat 200 ongelukig en akelig als
jen slecht, gestreken en opgeperst wollen
win terjaponnetje,
E. E. PEF.REP.OOM.
HET NIEUWE FRANSCHE MINIS
TERIE.
Blijkbaar is president Millerand inder
daad nog geen pop in een vergulde kooi.
Hij heeft zoo wordt aan 't Alg. Han
delsblad gemeld de kracht, gehad weer-
suiid t bicdn aan de krachtige strooming
om Foincaró naar voren te brengen en
daarmedo 0011 tegen Duitschland gerichte
Shylock-politiek in tc leiden. In plaats
van den oud-president van de republiek
hoeft hij Briand genomen om de door hem
ingoieido meer gematigde politiek voort
te zetten.
Volgens de bladen heeft Briand ver
klaard dat hij 'n ministerie van nationale
eenheid wilde in de meest uitgebreide be
teekenis van het woord. Met Millerand
heeft hij do politiek betreffende het her
stel vastgesteld.
Volgens den nationalisliscben afgevaar
digde ia thans het lot van Frankrijk be
zegeld: liet bankroet Btaat voor de deur;
van betaling door Duiwchland geen sprake
en als gevolg daarvan binnenlandsche
troebelen, oproeren, revolutionaire aansla
gen en do „ohambardement soeal" 1
Volgens lie „Matln" willen Millerand en
Briand deze catastrophe voorkomen, niet
door een eenzijdige afdwing-politiek tegen
over BuKochliod, maar door een gematig
de politiek van billijkheid en geduld, des
noods met la8lating van overdreven eischen
met waarborging van de verwezenlijking
er van door den steun van de geallieerden.
Een en nnder schijnt hoop te geven op
in matiging der Framsohe eischen. het-
jen echter niet in overeenstemming is
niet de mentaliteit van de Kamermeerder
heid, die juist Leyguea liet vallen a.s
slap. Het feit echter, dat a-e handige
Briand deze politiek aandurft, is misschien
hieruit te verklaren, dat de nieuwe premier
fovoelt hoe toch ook een niet onaanzicn-
ijk deel van het volk het gevaar-Poincaró
vroest en langzamerhand meer gaat v._-e-
len voor het halve ei dan voor de leeg©
Belangwekkend zal Eet intusschen zijn
ir» do eerstkomende weken de ontwikke
ling na te gaan van den strijd tusschen
de 8trooniingen Millerand en Poincaré,
welke thans tot eon crisis moet komen.
Wuatbi'3 .ie uitslag van de &.s. geallieerde
conferentie van grooie beteekenis zal wor
den. Briand zal thans ran Lloyd George
iets „los" moeten weten te krijgen; met
ekeringen, dat alhft goed gaat, en de
geallieerden het meer dan ooit eens zijn,
cn dergelijke niets zeggende fraaiigheden
meer zal men thans in Frankrijk geen ge
noegen meer nemen. Naast de ontwape-
nings«)aavdio en dio van het herstel om
„het bankroet van den overwinnaar" te
voorkomen, is de koienquaestie het bran
dende vraagstuk. In vérband met de ui',
breiding der Fransehe metaalindustrie
moet Frankrijk over méér kolen kunnen
beschikken, én Engelsche én Duitsche.
Over deze. aangelegenheid zullen do aan
elk aai' gewaagde Engelsche en Fran-
ache priniers in do komende dagen
waarschijnlijk al glimlachende menig
hartig wöordjo zeggen.
Zoowel du.< de toekomstig© li
het- Fransehe parlement tegenover Briand
ai? het verloop van do geintcrallicerdo
conferentie vragen de volle aandacht,
daar zij van bot grootst© belang zijn
de ontwikkeling van den toestand ir
rojra.
De „Matin" zet uiteen, dat het beginsel
van die politiek, ingeleid door Millerand
en ODdorwhrcvcn door Briand, i«. dat de
oplossing van het probleem van hot her
stel niet schuilt In een regeling mot
Duitschland, maar in ©cn overeenkomst
tusschen Frankrijk en dc geallieerden,
inzonderheid met Engeland, en dat het
beter is wat minder hooggcstcldc eischen,
op voorwaarde dat zij gewaarborgd zijn
door een afdoend contract met de noodigt
waarborgen ©n- sancties, dan buiten dl
geallieerden om hoogcre betalingen voor
1 verre toekomst.
leze methode, welke ©en practisohe toe-
si ng te Spa vond voor ae kolenquaes
en de ontwapening, sluit natuurlijk
niet het gebruik'van gowe.ld uit, maar
slechts in samenwerking met de gealh-
serden en na uitputting vun allo andere
dwangmaatregelen.
Volgens het ,,Pctit Journal" zal hot
nieuwe ministerie zich Woensdag of Don
derdag aan do Kamer voorstellen.
In wolko richting dc politick van Poincaré
gevoerd zou zijn, is af Ic leiden uit eeu arti
kel door den oud-prcrident in do. „Revue des
Deux Xfnmli*". Poincaré schrijf! I.atcn wij
toch r.iet deze waarheid uit het oog verlie
zen dat. wanneer we vandaag aan Duilseli-
land iets toestaan, wij liet morgen voel meer
moeten afstaan. Een jaar geleden zou het
niet, hebben durven zeggen, dat zijn legers
niet overwonnen zijn hot zou niet van re
vanche hebben durveu spreken, F'ninkrijk be
spot hebben, zoo openlijk ala nu dc komedie
iun zijn ellende hebben durven spelen, cr
->;» gepocht hebben, dat liet Verdrag
uitgevoerd zou worden. Wcc»t er van
overtuigd, da; wanneer wij oris zwak jegens
Dui'sehland betoonen. het ons spoedig bo
ven het hoofd zal groeien en verachten. Het
heeft in 2ijn ineenstorting den dubbelen eer
bied voor de stoffelijke kracht en dc gees
telijke kracht bewaard, lk wil in het ge
heel niet zeggen, dat hei sleelit? aan de
vrees gehoorzaamt. In liet geheel niet. Maar
dc vwecring. die het heeft voor alles wat
krachtig 1». die bewondering voor de men-
schelijke energie; dat trotselic vertrouwen
op de kwaliteiten van rijn ras, doen liet dik
werf in goedgunstigheid en edelmoedigheid
teekencn van zwakheid «n aarzeling zieo. Eo
niets kan meer dan onze zwakheid in
Duitschland dc atavistische instincten wak
ker roepen van zijn veroveringen e» rijn su
perioriteit. Daar zetolt bet eeuwige misver
stand tiiischen enkelen onzer en het Duitsche
volk. Er zijn Fransehen die altijd de illusie
hebben, dat zij met een glimlach en een
vriendschappelijk gebaar zullen slagen in
een ontwapening van Dnitschland. Bij onze
extremisten wordt die naïeve gedachte zelfs
dogma. Ik wil gaarne toegeven, dat bet
noodig is ons door Duitschland te doen
vreezeu. doch in het belang van onze toe
komstige betrekkingen, is bet noodzakelijk,
dar het on? aclit, en wanneer het voek, dat
wij zwak zijn, zullen wij in zijn oogen altijd
een inferieur volk zijn.
Wanneer, zullen wij den dageraad van die
nieuwe dagen begroeten, waarop de vrede,
nederdalende over den Rijn. eindelijk de ge
heele wereld zal verlichten? Bet zijn niet de
ovaties waarmede Griekenland Constantijn
■crstelpt, noeli dc demonstraties
norfi dc pan-geriministifichc bedreigingen
Tsjecbo-Slowakije, noch de voortdurende
eïgcringen van Dnitschland om zijn burger-
achten tc ontwapenen, die Europa het be-
n van een halm en arbeidzaam tijdperk
wjllen verzekeren. De leden van dc Vol
kenbond svergadering te Genftve vaarwel zeg
gend, beeft do Zwitsersclie president Motto
het Evangeliewoord herhaald: „Vrede op
aarde voor de meiisehen, die van goeden wille
zijn Dc slechte wil van een man is echter
ongelukkigerwijze voldoende om den goeden
wil van honderd andoren te wiet te doei:.
I.atcn w(j on» liever houden aan het woord
van Ifymans, den president dor Volkcnbonils--
vergadering: „Wij hebben dc wereld de hoop
legeven." Ja, laten wij hopen. Dc hoop is
•ofgens Rivarol, een leening op liet geluk,
laar waarom is bet helaas noodig. dat liet
gclnk ons tegen zoo liooge rente leent en dat
brongen.
DE NIEUWE MINISTER-PRESIDENT.
Briand wa» vóór hij in de Kamer geko-
au werd journalist.
In 1802 iinni hij riuiug in d« Kamer.
Den 12deu Manrt 1906 trad Briand tot
het kabinet Sarrien toe. Als minister van
Onderwijs werd hij den 6dcn Mc: 1906 tn
ziin distriet herkozen.
Den 4den Januari 1908 inoee: Briand
feitelijk tegen zijn zin dc portefeuille van
Justitie aanvaarden.
Den 20steu Juli 190S viel het kabinet
Cleinenceivu. BriaDd kreeg opdracht aen
icuw ministerie te vormen.
Op 27 Februari 18il trad Briand weder
af bij de liehandciing van de wot op
de congregaties. In 1912 word hij minister
1 Justitie in het nnnistcrie-PoLncaré
na diens verkiezing tol president was
hij ©en korten tijd premier.
In 1914 uiaokte hij opnieuw als mJnis-
.jr van Justitie deel ui', va» hei kabinet-
Viviani. In 1915 werd hij opnieuw premier.
Zoosls men zich zal herinneren kon hij
rich toen niet lang «taande houden, hij
werd in 1916 gedwong©» af te treden.
DE VERBEN1GDE STATEN EN DE
ONTWAPEN 1NGSQUAEST1E.
De correspondent van de „Morningpost" te
Washington, constateert verschil in houding
een dcc! der groote per? cn het pnbliek
izijds en de politici anderzijds ten aau-
vzii hot vraagstuk van een vlootvcrdrag
•1 eit de Vereenigde Staten en Kngc-
Dc correspondent zegt dat terwijl
gro"'e bladen ala „New Yora WnrM „Ncw-
Vuk Times" cn andere invloedrijke bladen
hmF'igen «tenn verleencu aan een derge
lijk vidrag en liet publier, in bet algemecu
rijn bijvul betuigt met alles wat de sjiaa--
zsar.bcid bevordert en -1© belastingen ver
adsyt. blijven de polit;."i «enigszins seen
liseli teu aanzien van dc zaak De toestand
OVERBLUFT.
Een grappenmaker trachtte een boertje
„cr tusschen te nemen", door heui allerlei
onmogelijke verbalen te doen orer liet b©.
klimmen var. hoog© bergen.
Dat is allemaal uu- niet», merkt© het
boertje op. Mijn vader heeft een berg
beklommen en xoen hij op den top was,
kon hij geen rijksdaalder schuiven tus
schen zijn hoofd en het hemelgewelf.
Het gezicht van den grappenmaker wa»
één groot vraagteeken.
Neen, zei bet boertje met nadruk,
dat kon hij piet. En hij voegde er droog
jes bij 1 „Mijn vader bod n.l. geen rijks
daalder 1"
is, voJgCüx hem. op bet oogenblik gelijk aan
cj, welke bestond to©n president Wil on
•l convriiant a:in den V- Jkeubond aan den
•naai voorlegde. Toen verklaarde liet v -Ik
zich voor bet beginsel van oert V0lkcnbo.1l,
doch de politici maakten er zich meester van
zij wi ie» in staat, er hot volk van .10
irtuigen dat Amerika i'le? prijsgaf cn Fn-
and alles won, met het resultaat dat <ie
Volkcnfc- nd werd afgewezen
Het vraagstuk van de vermindering don
oot nu, betoogt de correspondent, wordt
thans evenzeer betrokken bij Internationale
geschillen, welke het publiek verwaasloont,
doch de politici In het oog houden, en vol
gens hem zijn het de verschillen met Enge
land, waarom de politici niet geneigd zija
den vioolbouw te beperken. Hij baalt al»
voorbeeld do Panama-cjuaestie aan en ver
meldt een bericht van de „Washington Post",
volgens hetwelk senator Harding, zuodro lilj
verkiezingsbelofte zal hebben aanvaard, zijn
•rkiezingsbelofle om hei Kanaal vrij te )»-
n voor de Amerikaanscbc kustvaartuigen,
zal inlossen. Indien Engeland dit niet zoo
oedvinden, „zullen de Vereenigde Staten
erplieht zijn aan bun rechten kracht hij to
ctt.en". Dc correspondent merkt hierbij te
recht op, dat het niet moeilijk is het verhand
ontdekken tusschen een land „dat aan zijn
lehten kracht bijzet", en een machtige
vlo 0
DE CRED1ETEN VOOR OOSTENRIJK.
Dc Amstexdainsch© ï-inauoier o» der
Hcyden, heeft in do „Neue Prcsse" een ar
tikel geschreven omtrent het verleenea
een levensmiddelen crcdict. 'ce-
voor grondstoffen, een leening voor
den wederopbouw d©r 'ei'- bet
oprichten vet: bin aan,_ Oostenrijk.
Hij wijst er op, dal daarvoor groot®
spaarzaamheid i?» 'xu -ik iükl'ig
De schrijver hondt bet plan van den
heer Vissering voor de juis'.e oplossing,
olgens welk plan met behulp van het
buitenland een Bank wordt opgericht,
lbe goud ter beschikking heeft. De heer
Van der Heijden rioht een oprocn t.c het
buitenland en be*luit met erop te wijzen,
dat bet buitenland een groot© taak heeft,
een geheel in ellende verkeerend volk t«
redden. Ernstige besprekingen tusschen
vertegenwoordigers uit het buitenland en
Oostenrijk zijn noodig. Elke dag, v.-elken
.-wacht wordt, breDgt verdere .rcrge
ne van den toestand in Oosten: ijl:.
Het artikel van Van der Heydcn beeft
1 Tegeeringe- en financieele kringen een
sterken indruk gemaakt zoo wordt uit
Weenen gemeld.
OPPER-S1LEZU'.
ir de „Schlesische Volkszeitung" uit
Opper-Silezié meldt, worden uit all© grens
districten berichten van groote Pooïsche
troepenconcentraties ontvangen. Bij Mve
towilz en jsnowioe zij 1 verschillende
igimenteii Poolsche infanterie aangeko-
teil. Van de grensbevolking heeft zich
iri groote opwinding meester geroaakL
Ook aan dc Oost Pruisische grens worden
troepenconcentraties opgemerkt. Ten Hui-
"en van Johann-ioburg zijn minstens tw?«
ivisies bijeen.
Uit Breslau word' gemeld
Naar uit jecrouwbare bron gemeld
wordt, bestaat tusschen het Franscho op
percommando, de internationale volks-
sLc-nuuingscomniissie en de Poolsche le
gerleiding in alle bijzonderheden overeen-
stemming omtrent een operatie plan vnot
liet geval van een Poolsehen opmarscli ia
Opper Silezië. Volgens dit plan zullen
zie li de Fransehe bezettingstroepen mot
achterlating van wapenen, munitie en
voorraden, welke door Poolsche ofiïcieren
7ulen worden overgenomen, over de Tsje-
co-Slowakijsehe grens terugtrekken >'n
Opper-Silezié geheel aan de Poolsche
troepen overlaten. Men rekent er op, dat
de Italiaansche troepen het Franseh»
irbeeld zullen volgen.
LUDENDORFF EN DE BOLSJEV/IKI.
Ludendorff heeft het sensationeel© be-
riclr. in een EDgelsch blad venchenen,
da: hij bij de regeeringen Parijs en
Londen een memorandum lieeft ingediend
met een plan tot gemeenschappelijke ver
nietiging van bet bolsjewisme, in dezen
vornT door eer. blad in Beieren loten te
genspreken: „Naar wij van generaal Lu
dendorff persoonlijk vernemen, i« «r geen
woord waar van, dat de generaal zich
met een memorandum of waarmee dan
ook in deze quaestie beeft gewend tot <i«
vreemde regeuringen".
Doch d© kapitein Recliberc. gewezen
adjudant van Ludendorff, schijf; nu tn
dc „München-Augsburger Abendaeitung",
da; vertegenwoordigers van de Entent©
hém vaak hadden gevraagd 0:11 de mee-
ning van Ludendorff omtrent do militair©
gevaren, die uit het Oosten dreigen, „lk
heb hierop me; Ludendorff d© militair©
situatie in Europa besproken. He; resul
taat, heb ik genoteerd en Ludendorff hcafi
sohriftolijk bevestigd, da: dit memoran
dum van 8 December 1920 overeenkom
stig zijn inzichten is. lk heb dit memo
randum aan ae Entente gezonden. D©
verantwoording hiervoor draag ik alleen".
DAVID HENNESSEY.
61)
Lajiguil op <Jji_:i dik'vcn tak liggend,
za» hij, dat do twee toogangon tot cio
gtul scherp bewaakt werden, ©n dal
au-n bc'ido kaai ton van den waterval,
•waarlangs liet •water in de geul
stroomde, ©en paar intuinen gepos
teerd waren. In liet zuiden was tv 11
tem opgeslagen lue© man waren
nog bezig er aan l© werken. Hij vea-
inoecudc, dat de officieren daarin zou
den eten, slapen ©n beraadslagen.
Hij kreeg den indruk alsof zij ver
wachtten, dat d© gi'vuugenneining
wol e©n paar dagen in beslag zou ne
men.
Verscheidene van d© inansehapppn
rookten, maar schild wachten liepen
met overgenomen geweer op gerogol-
de afstanden af en aan. Anderen weer
lagen op den grond te slapen.
Er was geen zeil over de tent, waar
in licht brai.dd«, en nu en dan waren
de bewegingen van twee schaduwen
op den wand te zien.
Scherp toeluisterend kon Salathiel
bij tiissehenpoozen gedeelten van het
gesprek opvangen. Hij hoorde tien
«men soldaat aan den onderen vra
gen
Wat was dat? Beidon luisterden
een halve minuut, waarna zijn kame
raad antwoordde: Het is een uil,
verduiveld 1 De geul zit vol met nacht-
vogeis ©n wouüloopftre. Toen ik gis
terenavond, nadat de majoor het
kreupelhout had laten omhakken om
de paarden to kunnen laten drinken,
aan uen anderen kant van de kreek
op wacht stond, zag ik een groot© kat
met eon jong op haar rug zitten.
Dat was i:«n Australische beer,
stommeling! antwoordde do ander.
Voor mijn part kun hot een klei
ne boor gew&cftt zijn. Mijn neef uit
Amerika heeft me verteld, dat z©
daar irt dc hoornen klimmen en ho
ning eten, m far ik heb nooit gehoord,
dut ze hun jongen op den rug dra
gon, zooals 111 dit idiote land hier!
A! pratende had do soldaat ©en pijp
opgestoken, waarna zij samen verder
gingen.
Zoo, hebben z© kreupelhout opj-
geluikt, dacht Snlathiel. Dan staat,
er natuurlijk ©on speciale wacht bij
dén uitgang.
Hij bleef nauwlettend op de hoogten
toezien, want daar scheen wat gaan-
do t© zijn, Tien uur, zeidc hij' tot
zichzelf, dan worden do wachten
tipccJijk nfgol'jst. Mc-Failane en Moo
re zullen wal komen insoectcerou.
Hot was zcoajs Jack vermoedde cn
hij iag daar langer dor. ©en half uur,
terwijl de officieren hun ronde de
den. Zij noch liun manschappen sche-
neu erg bang <>m do geul to naderen;
zij vermoed dei echter niet wiens ge
weer zoo dicht bij hor- was.
Lievo hemel! mompelde Sala-
Ihid. at ©en opluchting zou het
voor do heel o kolonie zijn, als ik hem
een kogel door zijn kop joeg!
L'ruk pratend kwam zij dichterbij
en bleven op den over tegenover Sa-
lathieTs uitkijkplaats stuaii. Hij zou
er wat voor gegeven hebben als hij
had kunnen verstaan wat zij zeiden,
inaar liet was cc-n drukkend watmo
avond cn in een pne: bunnen vlak
bij waren krekels mui bot sjirpen,
wat, gevoegd bij het lawaai van do
kreek, hein bnette iets te hooran. II0
was in een gepr ik kolden toestand
genoeg om iets wanhopigs ft- doen;
hij kroop wat verder cp den tak en
luisterde scherp, toe. Do krekels hiel
den juist op. Kapitein Mcore was aan
het woord.
Het is ©ven tien uur, majoor,
zeide hij. Ze moeten) zioh nu gauw
aanmelden.
Zich aanmelden, waarachtig,
dacht Salathiel. Hij moest eens weten,
dat de schavuiten met een prop in
hun mond aan boomen vas'.gobonder
zijn.
YVeoi u zeker dot we zo yertrou-
w©n kmi.nen vroeg een noi-sohe ston.
0, ja, zij zijn te ver gega«m om
zich nog terug te trokken, zeide de
inspecteur. Als Sa-athiel het merkt,
hangt hij z© samen op. Deed hij het
maar, dan zou hun mond verder ge
snoerd zijn en do premie aan ande
ren, die het meer verdienen, ten deel
valleu.
Weten ze het wachtwoord voor
vanavond 1
Ja. zei Moore, ik heb het hun
gisterenavond gezegd: „Maitland
West"; maar nu ga ik een paar uur
slapen, Lk hel) vannacht geen oog
dicht gedaan. U wilt rtic zeker wel ui
ten i'oopen, als er wat gebeurt?
De twee mannen verwijderden zich,
waarop Salathiel zoo gauw als hij
kon, naar beneden klom. Ik hab nu
gemoeg gehoord, daoht hij, cm de
geul uit te kunnen komen en wat
meer to vei-nemen. Het wachtwoord
zou hem helpen en desnoods kon hij
zich voor Feuten laten doorgaan,
want zij waren ongeveer even groot.
Hij was echter nauwelijks op den
beg au:t grond, waar twee van zijn
manschappen op hem stonden wach
ten. of een hand -werd op zijn schou
der gelegd en een hem welbekende
aten fluisterde: Goeden avond, kapi
tein.
Het was George Lennox.
Ik dacht wel, dat je zoudt komen,
zeide Salathiel, hem de hand druk
kend; wo zijn in ©en hachelijke po
sitie. Maar hoe hen jo hier binnen
gekomen '1 -
Door middel van Maitland West,
zei George lachend.
Zoo, weet. je dat ook al? vroeg
Jack, terwijl hij hem wat terzijde
nam, om onder vier oogen met. hem
te sprekenlk hel) daar net ze'.f ook
het wachtwoord ontdokt.
O, het zijn ©en troop uilskuikens,
die 'kersohversch uit Ierland gekomen
zijn, antwoordde Lennox. Toevallig
heb ik liet ©ein uur geleden gehoord.
Dc avond was donker en hel kreu-
p© Lbo sell dicht, en Lennox had op dio
manier bij den waterval langs de
schildwachten kunnen kruipen en
was daarna onopgemerkt door hel
plonzen do water beneden gekomen.
Nadat zij ieder hun nieuws hadden
verteld, bracht Lennox Salathiel op
de hoogte van d© maatregelen, die hij
in verband met hun bevrijding geno
men had. Van uit Kingdom Honds
was den vorigèn middag een waar
schuwing omtrent do hinderlaag en
het verraad van Fenton en Snov,- ge
seind, maar te laat, om nog iets t©
kunnen verhinderen. Daarom had
Lennox alle manschappen uit Adui-
lam meegebracht. Zij lagen met hun
paarden ©en mij] noord westwaarts om
Sa atliiel's bevelen te wachten.
Er moet geen blood vergoten
.worden, ;©ido Salathiel, terzij we ei
absoluut to© gedwongen worden. Dat
heb ik Sir James beloofd. Maar nu
we het wachtwoord weten, kunnen
we. dunkt me, wel een wandelingetje
buiten wagen en proboeren of w© niet
at meer le weten kunnen komen
omtrent hun aantal en hun plannen.
Het zou geen onaardige set zijn, als
er kalm uit konden komen en ze
hier een paar dagen oen leege geul
lieten bewaken
Eerst moeten die twee verraders
gestraft worden, zeide Icrmox met
een flinken vüoeik. Ik héb juist een
van de politie hoorni zeggen, dat
zonder hen Moore nooit het westelij
ke bosch in brand gesloken zou heb
ben; dooi' hun verraad zijn zooveel
mensch en levens verloren gegaan,
Wat heb j© met de jongens bui
ten afgesproken 1 vroeg Salathiel,
Als z© in de geui hooren schie
ten. komen ze onmiddellijk hierheen
en beginnen Te vuren om ©en tegen-
demonstratie te doen Al» u cén> op
uw fluit blaast, zullen zij zich, wan
neer zij aangevallen worden, terug
trekken; bij tweernftal of meer komen
zij ons te hulp. Z© zijn precies met
hun tienen.
Dan zouden we ze, riep Salathiel
uit, makkelijk kunnen verslaan, als
ik Sir Jair.o- ili© belof'e niet la.'in
had. Ze zijn met elkaar met hun
veertigen.
Wordt vervolgd);
