HAARLEM'S DAGBLAD
Van onzen reizenden Redacteur
iuitenlaoÉcii Üvsrzicht
Onze Lacbhoek
f
WOENSDAG «16 JANUARI 1921 TWEEDE BLAD
(Viord* reeks.)
No. 134
Het Onderwijzerstekort in indië en
de voorgenomen Duitsche Invasie
Ben onderhoud met den Cheï van de atdeellng
Onderwijs aan tiet Departement van Koloniën.
D e n H a a g, 25 Januari 1921.
De Secretaris-generaal van liet de-
parlement van Minister De Graaf!
hóeft het-Correspondentiebureau de
verklaring verstrekt dat het gerucht,
dat do Nederlandsejie Regeering van
plan'was 200 Duitsche onderwijzers
op iNcdenlandsch-lndië los t© laten in
zoover onjui6t is, diat er noK vaii geen
voornemen sprake ia, doch dat het
nog slechts een los daarheen gewor
pen denkbeeld is, dat opgekomen is
in de Commissie voor de uitzending
van onderwijzers.
Nu zijn or altijd arglistige lieden
en liöl is goed, dat die er zijn ten
voord eel e van hun min der-ar g LLsuge
natuurgenootendaar de eersten door
hun ergdenkemdheid dikwijls voorko
men, dat den 1 aalsten iets minder
weuschelijks overkomt. Die arglistige
lieden dun meesmuilen op het oogen-
blik, dat het openhaar maken van
het bericht, omtrent de uitzending
der Duitscbers, mets anders zou ge
weest zijn, dan can proefballonnetje
onzer Regeering om de goe-genicent©
eens te polsen, lioe zij over het denk
beeld dacht. Hoe dit zij, de Regee
ring weet thans wel hos het mee ren
de el der Nederlandsche meening en
blijkens de jongste mailberichten ook
do publieke opinie in Indië ten op
zichte van het, laat ik het maar zacht
zoggen, onvoorzichtige plain, gestemd
is.
"Menigeen zul hij ziciizelf de vraag
"hebben voelen lijzen boe het toen
mogelijk was, "8at zulk een denkbeeld
bij iemand ia kunnen opkomen. Om
daarop oen antwoord te ontvangen
heb 'k me om inlichtingen gewend
tot den Cliol van de af deeling Un-
derwijs van liet Departement van Ko
loniën, welke afdeeling deze aange-
leganbeid behandelt.
De lieer De Main, de chef dezer af
deeling, die liet Indische Onderwijs
uit eigen ervaring leent, begon zijn
mededeelingcai met de opmerking,
dat in alle takken-van-ddenst in Ne-
derLandsch-Indie gekampt wordt met
een tekort aan krachten. Nederland
ls een betrekkelijk klein land in ver
houding tot Indië, m.a.w. het is zeer
moeilijk, om uit Nederland een vol
doend aantal geschikte personen te
t krijgen voor den (Jjenst in Indje, Het
is dus niet zoo-zeer de zaak, dat er
minder ambtenaren enz. naar Indië
uitkomen, als wel, dat Indië door de
uitbreiding van de" diensten zooveel
nieuwe krachten noodig heeft, dat hel
dikwijls moeilijk is voor een voldoen
de aanvulling zorg te dragen. Dit
klemt voor het onderwijs nog meer
dan voor andere diensttakken. Wan
neer men voor do administratie, voor
de spoorwegen enz. niet beschikken
kan over sollicitanten van bepaalde
bevoegdheid, kan mem in den regel
wel genoegen nemen met personen
van mindere bevoegdheid. Maar dit
gaat bij hot onderwijs niet zoo ge
makkelijk. lin nu heeft men bij liet
onderwijs in Indië nog dit excoptio-
neeie dat de bevolking, d.i. de iniand-
sclie, a.li.w. schreeuwt om Hollundsch
onderwijs, omdat zij inziet, dat de
leerlingen, die dit onderwijs hebbesi
genoten in aaumerking komen »voor
verschillend* betrekkingen.
Het onderwijs voor de Europeesclie
kinderen, dat uitsluitend gegeven
wordt door Europeesclie leerkrachten,
ook ai omdat men de proef om een
Javaan voor een klas van Europeaan-
ij es te zetten wel niet zqo gauw zal
aandurven, beschikt over voldoende
leerkrachten, uit Nederland afkom
stig. De moeilijkheid schuilt voorna
melijk liierili, dat men niet voldoende
leerkrachten uit_Nede>land en Indie
zelf kan krijgen" voor de z.g. llol-
laiidscli-InlaiKlsclie en Hollandsch-
Cliineesche scholen, waarop voorna
melijk kinderen van inlanders en
Cluneezen en hiei'-en-daar ook tenige
Europeesche ki mieren gaan en die
liet Nederlandsch als voertaal voor
hot onderwijs liebben. Deze scholen
hebben een personeel, dat bestaat uit
drie Nederlandsche onderwijzers en
vier inlandsclie. Nu moet men er
langzamerhand toe komen, om het
aantal vau d© Europeesche leerkrach
ten aan deze oob ar wijsin richtingen
te verminderen tot twee, door een der
Hollanders te vervangen door een uit
stekende inlandsclie leerkracht. Maar
mil ia niet zoo eenvoudig. Het Ne-
aorlandscli element kan men alleen
vennteuieren, wanneer men daarvoor
in de plaats een zeer ontwikkeld in
lander kan aanstellen, want het Ne-
derlan<lsch element moet de school op
peil houden en kan dus alleesi ver-"-
vangen worden door de beste leer
krachten onder de inlanders. Maar
nu hangt het aantal dezer inlandisclie
leerkrachten woei- af van het aantal
H oh andach-Inlandsclie scholen, om
dat allee ui deze scholen liet materiaal
kunnen leveren voor de vervanging
o'er Nederlandsche leerkrachten en
omgekeerd kan men het aantal decer
scholen niet vermeerderen, indien er
niet meer leerkrachten door deze
scholen opgeleverd worden., Men
draait dus in een kringetje rónd em
kan derhalve het aantal Hodlandsch-
Inlandsche scholen alleen maar lieed
langzaam uitbreiden, wat echter weer
zeer ongowenscht is, omdat er aller-
wego zulk ©en ontzaglijk© aandrang
onder de Inlanders naai' Neder-
landsch onderwijs is. Dat inderdaad
bet oiiderwijzerswateriaal voor deze
scholen zeer beperkt is, volgt uit de
cijfers, die de hoer De Man me gaf.
In 1911 waren er voor de Hollandsch
Inlandsche scholen 168 leerkrachten
beschikbaar en 7 jaar later nieu
were cijfers had de heer D© Man niet
bij de hand 283. Voor de Hol-
lnndsch-Ghineesche scholen, dus on
derwijsinrichtingen voor Chineesche
k in deren, waarbij liet onuerwJjs in
■het Nederlandsch gegeven wordt, wa
ren er in die jaren achtereenvolgens
99 en. 200 beschikbaar Men ziet daar
uit, dat het aantal dezer scholen voor
een koloniaal rijk van meer dan 50
inilüoen inwoners allesbehalve schit
terend is en dat uitbreiding dringend
noodzakelijk is, wil Nederland zijn
taak in Indië blijven vervullen. Be
halve deze scholen zijn er in Indië
honderden gewone inlandsche scho
len on nog meer z.g. volksscholen,
waarop het onderwijs editor alleen
in de inlandsdie talen wordt gege
ven.
Het gi'oote tekort tuin Nedêrlandsch-
sprekende leerkrachten schuilt voor
namelijk onder d© anderwij-zors.
meer nog dan onder de onderwijze
rossen.
Er is een tekort aan mannetjes,
zooals de chef-van-Onderwijs het uit
drukte. D© Hollandars-m-lndiè laten
hiui kinderen geen onderwijzer wor
den, ook niet de ouderwijzers zelf.
Dat i» niet zoo verwonderlijk, want
zij komen juist naar Indië, teaimin
ft© voor een groot doel, omdat hun
betere financieel© omstandigheden
datir liet hun veroorloven, om hun
kinderen een betere opvoeding te ge
ven, dan het in Nederland met de
kleinere salarissen mogelijk is. Het
komt voor, dat onderwijzers in staat
blijken vier kinderen hooger onder
wijs te laten genieten. Ze moeten
zichzelf dan wel opofferingen getroos
ten, maar het is toch mogelijk, wat
voor oen onderwijzer in Nederland
natuurlijk niet 't geval is. En nu kan
men wel redeneer en, dat 't vak van
onderwijzer even mooi is ais b.v. dat
van ingenieur, maar als de ouders op
die redeneering niet ingaan en hun
kinderen niet bij het onderwijs luten
gaan, heelt men eenvoudig rekening
te houden met de feiten. Wat de In
do-Europeanen aangaat, dezen hebben
ook weinig- geneigdheid voor het on
derwijs. Het is opmerkelijk, dat die
voor isommigo betrekkingen weinig
animo hebben en voor andere wei
weer. Zoo is het aantal Indo-Euro
peanen, dat b.v. dc opleiding voor
stuurman kiest maar zeer gering,
terwijl ze wel weer voorkeur toon en
voor bot vak van machinist op een
suikerfabriek.
Voor het onderwijs in Indië moet
de Regeering dus voornamelijk een
beroep dosn cp Europa. Maar de uit
zending van Nederlandsche onder
wijzers is ook beperkt. In 1916 gin
gen er 61 mannelijke en 110 vrouwe
lijk© naar Indie, in 1917. het jaar
van den duikboolenoorlog, toen de
vaart op Indië stop stond, waardeer
een tekort aan uitgezonden onderwij
zers nog vergroot werd, maar 18 man
nelijke en 20 vrouwelijke, in 1918 45
mannelijke en 31 vrouwelijke, in 1919
88 en 57 en m 1920 maar 49 manne
lijke en 2i vrouwelijke onderwijs
krachten. Waarschijniijk wilde men
hier toen eerst eens afwachten wat
dc nieuwe salarisregeling van Mi
nister-De Visser bracht." Nu die in
'cp, 'dat men er in Indië al toe 'geko
men is. om bij het lager onderwijs
(ook voor bet' Middelbaar Onderwijs
waarbij onderwijzers mat hoofdactè
les geven, evenals in Nederland ook
wel gebeurt) n iet-bevoegd en voor de
klasse te zetter. Daar heeft men er
n.l. dit op gevonden, dat men gezegd
heeft; „We beschouwen voortaan het
eerste leerjaar der lagere sohcol als
Fröbelonderwijs en zetten «voor die
klassen houdsters van liet diploma
voor Fröbelonderwijs, die dus geen
Jageracte hebben". Er zijn er zelfs,
die beweren, dat meisjes met deze
opleiding e4n^ grooter aanpassing
hebben voor de* kinderen der eerste
klase, dan de jonge onderwijzeressen
met de lager acte. Misschien zou men
in die richting nog iets verder kun
nen gaan, maar men moet bedenken,
dat dit zijn grenzen heeft, voegde de
heer De Man er aan toe. Hiermee
eindigde mijn onderhoud.
Laten we hopen, dat de adviezen
uit Indië in overeenstemming zullen
zijn met. de vrij algemeeme meerling,
die in Nederland en Indië omtrent,
het denkbeeld van het lid der Com-
misse, dat zooveel stof aan het opja
gen is, lieerscht. Een der bladen uitte
dezer dagen de verwachting, dat ook
wel geen der Duitsche onderwijzers
zich zcu beschikbaar stellen, omdat
zij zelf wel moeten inzien hoe krom
het denkbeeld is. Helaas meet ik den
optimistische!) schrijver teleurstel
len. Teryij} ik in gesprek was met
den Chef van de afdeeling onderwijs,
kwam, blijkbaar door een misver-,
stand, een liebenswürdiges Fraulein
onaangediend het vertrok binnen, om
haar dienstan aan te bieden, daar zij
gehoord had, dat de Hollandsche Re-
regeering Duitsche leerkrachten voor
Indië zeeht.
Daar hebt U het al. lachte de
heer De Man, toen hij de onverwacn-
t© bezoekster naar buiten had ge
loodst.
JAC. C. M. Jr.
DE ONTWAPENING.
Oud-ambassadeur Henry White, die
deel heelt uitgemaakt van de AznerSk&an-
sche vrcdesdelegatie, heeft naar de „Echo
de Paria" verneemt, verklaard, dat thans
het oogenblik voor de algeheels ontwape
ning je aangebroken en dat de Vereenigde
Staten het initiatief hiertoe moeten ne
men, want de wereld roept eenstemmig
om vermindering der bewapeningen even
goed als om middelen om de lasten, die
op haar rusten, te verlichten.
Zoudt gij niet denken hoeft hij in
den Ioojj van een debat over een stopzet
ting van den vlootbouw gezegd dut de
Vereenigde Staten zelf het voorbeeld hier
toe moeten gevent Hoe graag zou ik
Amerika aan het hoofd sien yan een der
gelijke IxHeging, thans nu de ontwapt-
ningekwestie aan de orde van den dag is.
Amerika moest op een tot dat doel bijeen
geroepeD conferentie het voorstel doen,
datv het effectief der verschillende
vloten in gemeen-overleg wordt vastge
steld.
DE' SCHADELOOSSTELLING.
In de begrootmgsomuiissie van di l:
Duitscljgn Rijksdag hoeft, bij de be'u&n
deflng wn». de b'egrooting van buïtenl ->'■
sobe zaken, minister Simons een overzhk.
gegeven van de Uians gevoerde onderhau
delingen en hierbij er met nadruk op ge
wezen, dat hij alleen kan afzien 'in het
vaststellen van de totale door Duitsch-
land te betalen som, die Duitschland,
krachtens het vredesverdrag, vóór 1 Mc»
kan tegemoet zien, indien er voor dien
tijd overeenstemming is bereikt met den
gewezen vijand over de concessies, die
thans te Drussel een onderwerp van be
spreking uitmaken. Komt het niet tot een
overeenstemming over wat er van Duit
sche zijde is vooropgesteld omtrent
Duitsehlaads capaciteit en over de te vol
gen methodes, dan meet Duilsohland er
op blijven staan, dat de totale som voor 1
Mei wordt vastgesteld, omdat de regee
ring de vcork6ur geeft aan een onrecht
vaardig diot&ct boven een onafzienbare
verplichting- Aan den anderen kant zal
de regeering niets nalaten om c-en samen
working met den gewezen vijand tot een
genieenschapelpijk herstel van de finan
cieele en economisohe krachten van
Europa mogelijk te maken.
HET GRIEKSCHE LEGER IN KLEIN-
AZI6 VERSLAGEN?
Volgens te 5arÖ® ingekomen berichten van
de „Radio AgentuT' zouden de troepen van
Mustaplu! Mekal PascJia liet Griehsche leger
bij Eskischcher een zware nederlaag hebben
toegebracht. Men spreekt van 2000 dooden
cu gewonden.
Naar dc „Information" meldt, begint het
bericht van de overwinning van Kemal
Pascha grooten invloed uit te oefenen op de
openbare meening te CoiïsUntinopel, on
danks dc strenge Engolschc censuur.
Reizigers uit Athene verzekeren, dat men
^daar niets weet van hetgeen In Anatolië
''voorvalt
Verspreid nieuws
OPPER-SlLEZIë.
Uit BrCJlau wordt gemeld
Naar gemeld wordt zullen binnenkort 6000
m.:n Itaiiaansche uoepen komen, ter bewa
king van de Poolsche grens.
POGROMS TEGEN DE JODEN.
Men meldt uit Lvof aan de „Gazet» V»r-
sehavaka" dat na den terugtocht v;in het
Bolsjewistische leger van Mogulef en Dou-
naief de Bolsjcwiki een pogrom hebben ge
organiseerd togen aè bevolking, ODdér be
schuldiging van sympathie voor Petljura.
Daarenboven w/.-rd aan de stad Dounaicf een
boete opgelegd van 10 millioco kronen.
Volgens bet anti-seniitiscke blad „My»l
Nie-podlegla" heeft het roode leger nmstji-
nioorden uitgevoerd in Bortchsevka. Yolo-
darka en Tetiouief- In Dratof werden drie
duizend personen gedood, te Jiv'otowska le
venduizend, evenals te Lonkachcvka. Een
gedeelte der Joden in Radomyzl en Kodo-
novkha ia door de vluoht aan de moorden
ontkomen.
CIJFERS OVER DE POGROMS IN DÈ
OEKRAÏNE.
De ^secretaris van de Joodsche Nationale
Verga'dering te Kiew is tc Warschau aange
komen. Hij heeft een rapport uitgebracht
over de pogroms in de Oekraïne- Volgens de
gegeven statistieken bereikt bet cijfer der
moorden '2*0.000, dat der gewonden en ver
minkten bijna een half roillioen.
DE ECONOMISCHE CRISIS IN' ZWITSER
LAND.
Dit Genéye^wordt gemeld:
De buitengewoon booge stand van de
Zwitserschc valuta dreigt voor het land een
•aarlükc-ö'endiiig voor liet economische le-
...i te zullen nemen. Reeds is een crisis in
het economische leven ontstaan. Naar de
Bondspresident Sclmltes mededeelde, bedraagt
het deficit van de handelsbalans een milliard.
De uitvoer van Zwitsersche goederen blijft
dalen, terwijl de' invoer van buitenlandscho
producten dagelijks toeneemt. Tengevolge van
den boogen stand der valuta verkeert dc
Zwitsersche industrie in de onmogelijkheid Ie
exporteeren. Vele bedrijven worden stopge
zet en dc werkeloosheid neemt dagelijks toe.
Men overweegt bet uitvaardigen van invoer-
'erboden voor bepaalde goederen.
IS LENIN ZIEK? De „Berlingske Ti-
dende" verneemt nit Helsingfors dat de ge
ruchten over Lenin's ziekte onder dc uit hel
land gevluohie anti-Bolsjewistische Russen
steede vasteren vorm aannemen. De anti-
Bolsjewistische pers gc-cft zelfs tc kennen,
dat Lenin dood is, maar dat dit om politieke
redenen geheim gehouden wordt.
GEEN SOCIALISTISCHE REGEE
RING MEER IN L1PPE. Bij de
erkietzlngen voor dein Landdag van
Lippe kwam een ©ind-e aan dc socia
listische meerderheid. Volgcjis het re
sultaat der verkiezingen konipn 7 ze-
aan de sociaal-democraten, 3 aan
de democraten, 5 aan de Duitsch-na-
üonalen, 4 aan de Duitsche Volks
partij, 1 aan den Bond van^Vakver-
eenigingen en 1 aan de communisten.
De onafhankelijken hebben geen en
kel mandaat gekregen, zij hebben ved
stemmen aan de communisten verlo-
DE OOSTENRTJKSCHE LEERAREN
DREIGEN MET STAKING. De
Bond van leeraren aan middelbare
scholen in Oostenrijk heeft de regee
ring een ultimatum gezonden, dat 31
Januari afloopt en waarin geëischt
wordt dat alle toelagen, die de-staats
beambten ontvangen, ook aan d© leer
aren aan middelbare scholar worden
Uitbetaald. Indien dc regeering deze
eisch niet inwilligt, zal op I Febr.
aan alle middelbar© scholen in
Duitsch-Oostenrijk het onderwijs wor-
den gestaakt.
DE EENHEID ONDER DE BELGI
SCHE SOCIALISTEN HERSTELD. -
De groop der minderheids-socialislen die
onder leiding van Jacctlerootte uit dc
partij wilden treden, omdat li. i. geen
voldoende vrijheid werd gelaten om hui»
opvattingen ta handhaven en die in dc
„Exploité" ls verdedigen, heeft de motte,
die de uittreding dei minderheids-socia
listen tengevolge zou hebben, ingetrok
ken. De eenheid in de partij is hierdoor
weer hersteld. De uitgave van de „Ex-
ploitó" wordt voortgezet en de „Amis de
l'Exploité" zullen hun propaganda ver-
olgen.
DREIGENDE STAKING VAN VIS
SCHERS IN ENGELAND. Do onder
handelingen tus8chen den uationalon
bond van visschers en de Tecders van
treiters te Grimsby zijn definitief mis
lukt.
Deze week zullen de staking® aankon
digingen worden vorzoaden. Er zijn
12.CC0 visschers bij betrokken, alle voor
name visschershaven van Engeland en
Schotland worden" ei door getroffen.
HET BELGISCHE LEGER. VDe ex
chef van den Belgischen generak-n staf,
generaal De Selliers de Moranville,
h6eft een parlementaire enquête aangc
vraagd om de rol van het Belgische le
er van liet uilbrejten van den oorlog af
it aan den slag bij den Yser te onder-
HET I. V. V. Het .bestuur van bet
I. V. V. heeft besloten enquète-oommis
sies te zenden naar Noord-Frankrijk, het
Saar-geiried en Oostenrijk.
HONGERSTAKING VAN GEÏNTERNEER
DE RUSSEN. Uit Berlijn wordt gemeld
In bet gevangenenkamp te Gardelegen zijn
de daar ondergebrachte Russen een honger
staking begonnen. Zij willen door deze sta
king het ontslag van een kampgeestelijke, die
onsympathiek is, afdwingen.
UIT DE SIGAREN NIJVERHEID.
Namens de patroonsbonden in de
sigarennijverheid zijn de arbeiders
organisaties in die nijverheid bij
ieu-rwaa rdersexploit in gebreke ge
steld. Dc arbeidersorganisaties zou-
k-'euinictoii
VoutuVrtlJ
.N r Hot L n g e s o li van
D-Vv ID HENNESSEY.
68j
Haal nog een kussen en leg dat
Onder zijn lioofd, zeiüe Salatlncl tot
Betsy. Vervolgens haalde luj een klom
leduien fotidruai uit zijn zak, aam er
'Uii/i flesciije uit en scnonk een paar
droppels blauwachtig vocht in een
wijngias water, hut kostte heel wat
moeite om het den majoor in tc krij
gen, maar het resultaat openbaarde
zich ai heei spoedig De strakke spie
ren ontspanden zich ei: het hootd van
dun patient zona terug op liet kussen.
Met zijn horloge in da hand voelde
Salatluel den pols en teQde dc adem
halingen; «na een half uur stoiuien
dikke zweetdruppels op het voorhoofd
van den majoor. De crisis was voor-
hih
Ik was juist bijtijds, zeitie Sala-
thJel, hij zal niet sterven; maar
het zal iio« wel eenige dagen duron
voor hij beter wordt. Dit is een won
derbaarlijk geneesmiddel. Hij zal nu
wol een paar uur blijven slapen. Hij
heoft een leelijke instorting gehad;
de krateiit-en van den aim en kurel zijn
zoo goed ais uitgeput. Bob, ga jij nu
ook slapen, en Miss Carey, komt u
op de veranda even naar Fleetfoot
kijken'?
De dageraad overstroomde den he
mel in het oosten met gouden licht,
toen Jack met üetsji op de veranda
kwam. Er was niemand in de buurt
behalve Fieelioot, die zijn meester
een vroolijken ochtend groei toefun-
nikte.
Betsy, zeide Jack en hij keek
haar lang e') vol liefde aan je bent
©eai buitengewone vrouw. Te deukeifr»
aim al wat je voor mij gedaan en
geleden hebt, en je bent nog mooier
dan vroeger; en to denken, dat je dit
alles voor een woudlooper en een vo
golvrij verklaarde gedaan hebt! En
bij die woorden drukte hij haai* aan
ziju hart en kuste haar
Betsy_had hem Mr. Bennett willen
noemen, doch alles wat zij zeggen kon
was. Jack, wat wou ik graag, dat
je uit Australië weg was, ver van dit
alles en vrij!
Dat komt Betsy, zeide Jack.
Ik heb een brief in mijn zak, d'ien ik
jo voor zal lezen Hij is van kapiteju
Frasen van do Nancy Lee. Luister.
„Waarde Heer.
Met vrienden in Sydney heb ik olies
in orde gebracht. De volgende maand
zal efin geschikte tijd zijn voor ooi»
cnderwijekrfrigen leléursteHinfe heeft
verwekt le het mogelijk, dat de toe
loop naar Indië wat grooter wordt,
maar zeker is dat niet. Nu zegt men
wel, dat, als we maar de salarissen
van de onderwijzers verhoogen, we
ook voldoende leerkrachten zullen
krijgen, maar daaraan ts toch ook
een grens. Er is al ven allerlei ge
probeerd. Zco heeft men overwogen,
om degenen, die voor de Hoofdactè
studeeren en zich verhinden wil ten
oon, na het behalen er van. naar In
dië uit te komen, een toelage te ge
ven van 800 gulden per jaar teneinde
hun het studeer en in Nederland wat
aantrekkelijker te maken en thans
zijn bij den Volksraad voorstellen
der Indische Regeering in behande
ling, om de salarissen te verhoogen,
waardoor dan het maximum van de
onderwijzers met hoofdact© van 750
gulden per maand tot 1000 grilden
stijgt, maar bii die venhoogincm
moet men altijd in het oog houden,
dat do eene verhooging aan de nn
dere vnslzit. Men moot. nu eenmaal
een leeras.r hooger salariec-ren dan
een onderwijzer en verhoogt men het
salaris van den leeraar, dan moet
ook de salarissen van andere gre
pen die mot de van de leeraaren ver
hand houden, wüwgen. Da* dus is
ror pemvondig niet.
In Indië zelf heeft men natuurlijk
ook al van allerlei overwogen, om
Zoo is dear o.m de vraag ter sma
ken gekomen, of liet niet mogelijk
zou zijn. om Vlaamsche onderwijzers
nit te laten komen, maar dat is niet
gewensclit, om verschillende iede
n-en. Ik zeg maar, verteld© de hcor
De Man, dat men niet alleen nan
Duitsche onderwiizors heeft gedacn;,
maar ook in anderen zin,het denk
beeld van de uitzending vnn buiten
landers heeft besnrok(#i. Zooals be
kend is hebben a'lerlei diénsten ad
ministratie, stoombootmaalsrhai-i-
pijen, spoorwegen al buitenlanders
moeten laten uitkomen. Ook de Com
missie voor dp uitzending van' ond»r-
wiiwrs bier te lande de oód-imso'>c-
fewr vnn het 1ng©r rmderwiis is voor-
z'tter en versobijUlende. onderwiii«-
aiitoriteiten. o.a. oud-inspecteurs vnn
hr-t enderwiis te Indië maken deel
uit, vnn de commissie hebben lang
en breed overwogen wat er gedaan
zou kunnen worden, om in het leer
krachten-tekort, te voorzien. D©?e
commissi© heeft ten doel. om de nnn-
vragen voor soUic'tanten vcor het
Tndiscb onderwijs te onderzoeken en
gegadigden bii hun onderwijs te
•he oord ooien. Slechts een enkele mn-1
gebeurt het. dnt d© commissie zelf
e«ns met een nnndidnat aankomt.
Dat is ook minder haar taak; wel
echter om den minister te advisea-
ren tot het nemen van maatregelen.
Zoo is dan cok in het laatst, van het
vorig jaar, de heer De Man, die nu
lid van de .commissie is, maakte er
toen nog geen deel van uit. de vraag
ter sprake gekomen, of het mogelijk
zou ziin het onderwijzerseorps aan
te vullen met Duitsche leerkrachten.
Nu moet men niet denken, dat do
commissie dit denkbeeld maar zco
heeft, aangegrejien als het middel,
zei de heer De Man, integendeel, al
de bezworen, die er te opperen zijn
tegen de uitzending der Dütschern
zijn er in de commissie ook tegen in
gebracht. Mén gevoelde ook zeer le
vendig de politieke bezwaren on die
van anderen aard. die er nu in de
pers tegen zijn ingebracht en men is
na langdurige besnreking er toe ge
komen, om te zeggen: ..Laten we bet
denkbeeld eens voorleggen aan don
Mins'er." U moet begrijpen, zei de
heer De Man, dat een kat in be
nauwdheid kromme sprengen maakt
en met dat beeld is inderdaad de po
sitie van ons oudermis in Indië niet.
slecht geteekend. De Minister gevoel
de de bezwaren ook teTdegé, waarbij
in het oog moet gehouden worden,
dat de Commissie, toen zij het denk
beeld bij den Minister ter sprake
bracht, uitvoerig het vcor-en-tegen
er van tea' kennis van den Minister
heeft gebraalil. Minister De Gragff
1b inderdaad ook niet verder gegaan,
don te zeggen, dat hij den Indischcn
autoriteiten eens om advies zou vra
gen. Dit is thans gebeurd en we moe
ten dit advies nu afwachten.
Ik bracht den heer De Man in her
innering, dat een der bladen de niet
onjuiste opmerking heeft gemaakt,
dat het beter was, om niet-bevoevd
(d. i. natuurlijk nog heel wat anders
a's ni©t-bekwaam-) personeel aan lo
stellen dan Duitsche onderwijzers,
die èn dcor hun manier van onder
wijs geven en docr hun geest zoovei
afstaan van het Nederlandsche en
Indische volkskarakter nog afge
scheiden van het gevaar voor een
pénétration pagifique, die den Duit
schei' in» eenmaal in het blood zit
en zich zeker niet zou verloochenen,
a's de kans wordt geboden, om in ona
grcolo koloniaal bezit een aequivalent
te vinden voor de bij den oorlog ver
loren gegane koloniën, waar liet
spelletje-van-vredig-inpalmen wel
vooiioopig uit zal zijn.
De hoor De Man antwoordde hier-
reis uaar liet oosten. Met voTe maan
zal de Nancy Lee met voile lading in
da haven van Newcastle hggen. iioud
dit gohtcUn en neeiu uw maatregelen
zoo spoedig mogelijk.
Ow dienstwillige,
Donald Fraser".
Betsy, ging hij voort, ik heb
ook xijjjn maatregelen genomen. Je
familie stemt toe tn tiomme McEwan
zal ons, voor dat we uitzeilen, trouwen
Wil je'?
Betsy deed wat enige vrouw voor
haar gedaan Jieeft en nog zal doen,
stelde haar volle vertrouwen in uen
man, dien zij liefhad, en beloofde
„lil voor- en tegenspoed".
Verscheidene uren waakten zij &&-
men nog aan het bed van den ma
joor, terwijl Jack Betsy vertelde wel
ke Symplon en zich waarschijnlijk nog
zouden voordoen cu hoe zij moest
handelen.
Samen ontbeten zij met Bob. Toen
weru Fleetfoot uit den stal gehaald
en ditmaal verdween Jack in zuide
lijke richting.
Is hij niet bang? vroeg Bob aan
Betsy en Morrison, terwijl zij hem
nakeken, toen hij over de kreek reed.
-- Wel neen, zeide de herbergier,
hij weet heel goed hoe hij voor zich
zelf moet zorgen; maar op het oogen
blik behoeft liij heelemaal niet hang
te zijn*
Een week later was do majuoi g-.-
Jiecil .buiten gevaar e« op een goeden
dag logde Betsy haar koele hand op
liet voorhoofd van haar patiënt.
lk zul u vandaag een cotcletje voor
uw lunch geven, zeide zij: het is
wonderlijk hoe gauw gij Schonen
herstelt, wanneer uc crisis voorbij is,
u zult het spoedig zonder verpleeg
ster kunnen stellen.
Ik wou dat ik u altijd bij me
kon bobben, zeide de majoor ver
moeid; zonder u zou ik al lang on
der den grond liggen. U hebt me zoo
tot uw schuldenaar gemaakt, zuster,
dat het uiet in mijn macht ligt u te
rug to betalen,
Zoudt u wat voor mij willen
doen, majoor, als ik uw hulp harti
noodig heb? vroeg Betsy, terwijl zij
hem aankeek, alsof zij in zijn ziel
wilde lezen.
Betsy, aiiie^ de majoor, liaar
voo! het eerst bij haai' voornaam
noemend, ik zou mijn leven voor
je willen geven.
li bent nu nog niet sterk, ma
joor, mcnschen zeggen zoo gauw wat,*
wanneer zij herstellende zijn. U zult
me weer heel gauw vergeten zijnl
lk zeg het op mijn woord vori
eer als soldaat, antwoordde McFar-
lane. - Nu kan ik niet meer zeggen,
doch wacht ma i, tot ik heelemfcal
beter ben. Ik beu voor eaiwig uw
vriend.
IK isd u golooïcn, majoor, zeido
Bctsy, verrast door zijn ernst. Mijn
vader is vroeger soiüaat geweest, on
ik heb hem dikwijls hooren zeggen,
dat een goed soldaat zijn wooixi
houdt.
Hun blikken ontmoeten elkaar, en
in de eerlijke oogen vau den majoor
was iets, dat Betsy overtuigde, dat hij
zijn woord niet zou broken, zelf®
wanneer haar verzoek tot onvoorzie
ne moeilijkheden zou leiden.
Tegelijkertijd hadden opzienbaren
de gebeurtenissen plaats te Sydney,
waar Sir James Bennett weer gearri
veerd was. gebeurteuissen, die Sala-
tbiel'8 ontvluchting bijzonder- zouden
begunstigen, indien hij er maar Tijdig
genoeu kennis van kreeg, om er ge
bruik van te maken.
De brief van kapitein Fraser had
hem tot krachtig© actie geprikkeld,
want er moest nog litel wat voor dc
menschen in het dal gedaan worden,
voor hij aan zichzelf en "*&an zijn
eigen veiligheid en geluk kon denken
HOOFDSTUK XXXVlf.
De „Banditt i"-p a r t ij.
Sir James Bennett stond met den
goedmocdigcin kapitein van dc New-
castlc-pnkketboot op de brug van liét
binnenvarende stoomschip, dat door
de kalme zee om het Noordpunt en
bet quarantaine-station voer.
Mevrouw (thuiskomend, .lot-de dienst-
hudeB Lieve hemel, Marie, wa|r b de
Marie: O. mevrouw van hiernaast
vroeg, of ze er straks even gebruik van
mocht maken en loen heb ik 'm gestuurd,
nuar ik heb er heel w.it werk aan gehad
i.-i 'm los te krijgen I
Oude dame gevangenis Leze tker.d
tot gevangene)Het muti wel vrees©
i.jk zijn, een 6rüü' deel van jo leven in
<T gevangenis door te brengen I
Gevangenen: O, 't-is niet zoo heel
erg, dame: er ia maar ééns per maand
bezoekdag 1
den niet zijn nagekomert haar ver
plichtingen krachtens de collect ev©
arbeidsovereenkomst betreffond-.? het
opzeggen van de diénst-betrekking
van werknemers, leden der arbeiders
organisaties, bij werkgevers, die niet
bij een der patroonsbonden zijn aan
gesloten.
DE LOONEN IN DE TYPOGRAFIE.
In een vergadering van het Federa
tie-district 's-Gravenhage en omstre-
k-Ti der Boek-drukkerijioiiboridiin is
c-en motie aangenomen van den vol
genden Inhoud:
De vergadering, enz., kennis geno
men hebbendé van de uiispraak ven
Iconcommissie In bet typografisch
bedrijf; overwegeode. dat, naar hare
meening, dere uitspraak in strijd to
met de strekking van de collectieve
arbeidsovereenkomst, die aan de loon
commissie slechts het recht toekent,
de loon en to wijzigen, doch niet. liet
recht geeft, te beslissen over giften
of uitkeeringen ineens; gezien den on-
gunsttgfen toestand van liet bedrijf,
besluit deze uitspraak slechts onder
ernstig protest te aanvaarden.
VOORZICHTIG MET SCHIETWA
PENS. De knecht van dc-n land
bouwer E. onder Huissen vond op
dc- binnenplaats der boerderij tijdens
den schafttijd een geweer, een oud
roest schiettuig, dat daar toevallig
geladen stond om op vogels te schie
ten. De knecht wist niet dat het ge
laden was en keek het eens na, leen
p'ots een schot afging en de 26-jarige
J. W. e<fn voRe laag hagel in de
borst kreeg. J. W., eveneens een boe
renknecht, bezweek een paar uur la
ter aan de gevolgen.
De Diitsche oadsrwtjzers voor
tied. Indië.
YOORLOOPIG GEEN UITVOERING DER
PLANNEN'.
De Haagsclie drie-hoek medewerker -
van de Tel. mc-ldt:
In aansluiting aan onze meiledea-
lingen over de plannen, in zake het
zenden van Duitsche onderwijzers
naar Indiè, die wij eenigen tijd ge
leden op gezag van het Departeru-.nt
van Koloniën deden., vernemen wij
nader, dat er zco goed als zeker
voorloopig aan de zaak geen uitvoe
ring zal worden gegeven. Het is n.l.
zeer waarschijnlijk dat de nieuwe
G. G., Mr. D. Fock, omtrent deze
aangelegenheid een beslissing, zal
moeten nemen, nadat hij zijn ambt
zal hébben aanvaard.
HET ROODE KRUIS Hei hoofd
bestuur van het Nederlandsche Roo-
de Kruis heeft aan het Comité Inter
national d© Seeoors aux Enfants te
Genève, voor hulp aan lijdend© kin
deren, slachtoffers van den oorlog,
ais eerste zending ©en bedrag van
20.000 francs Overgemaakt.
GAS VERSTIKKING. De 83-jarige
heer J. W., Ban de Kelders t© Leeu
waren, is Zondag door gasverstik-
king om het leven gekomen.
VOETBALLEN OP ZONDAG. De
gemeentepolitie in Barradee] heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen 44
voetballers 11-tallen van 4 clubs
g rep rechters en scheidsrechters, we
gens het houden van wedstrijden
op Zondag, wat in di© gemeente
verboden is.
NOG HEEK „OBLIGATIE-LEENINGEN".
Ue Rotteniafuscne Handels- en
Landhpuwhauk heeft sclipoi gemaakt,
schrijft het Hbid., en de onaangena
me ondervindingen, welke deze Instel
ling met d.« politie heeft opgedaan,
hebben blijkbaar niet afschrikkend ge
welkt, althans ©nkelc maanden is te
Amsterdam opgericht ©e Vennoot
schap ..Nederland' Handelsbank
voor Nederland en koloniën.
Deze „Handelsbank" was in eenrgs-
zuis bescheidener vorm, een copi©
van de Roiterd'amsclie onderneming.
Zij gaf uit ©én 3 premieèbligatie-
1 eenling, groot f 650.090 in lOO.uOO
stukjes van f 6.50. aflosbaar in tien
jaren. In «November waven al ©enige
duizenden van deze papiertjes ver
kocht
De premicü zoudai eerder uitloten
en gisteren rou de eerste trekking,
on dei- overstaan van con notaris,
Bent u vroeger wel ©ais met zons
ondergang de haven van Sidney uui-
nengevareii, Sir Jamos?
Neen, nog nooit, untwooidd© de
advocaat.
Dan zult u binnen een paar mi
nuten een van de mooiste uitzichten
hebben, zeide de kapiton.'en de oude
ze-aman liep naar het andere eind© dei
brug.
Toen dc l>ool om North liead voer,
kwam hij terug en riep uit: lk hen
nu zeker wel honderdmaal Pon Jack
son in- en uitgevaren: maar op een
avond als dezen voc-1 ik altijd ©en
soort geestelijke dronkenschap,, wan
neer de haven zich voor oihs uit
strekt. Kijk eeais! Is het geen schilde
rij'? Het is voor mij de oenige haven
iii d© heeie wereld ©n ik heb Sau
Francisco, Napels én Dublin gezien.
Maar dit overtreft alles!
Het was een prachtige SVond in den
nazomer na een dag met zwar© regen
buien, en als een bloeiende, zrch
van haar bekoorlijkheden bewuste,
landelijke schoonheid, stond ue na
tuur daar ais het ware ademloos om
zich to laten bewonderen. D© boot liad
haar snelheid verminderd en voer nu
langzaam door dc zacht kabboloudc,
schitterende golven van de haven. di«
- met liet gl:iz=;iide gebladerte van naai
schilderachtige om;-!ving, rossig te
de ondergaande zon lag.
