Tropenvaria.
a
\a
m 1
m
m
Schaakrubriek
ik
i
"A
m
m
m
s
m
m
k
HAARLEM'S DASBLAD
ZATE.tPftG 28 .jAttUARI 18U - OE 3LAD
Dl makmts" sa „ajinems" Visites Gastvrijheid Bedlaaleu
ua raupea air kasteiiverdeellDg.
Ik hoop deu lezer met al tc
veeld ie hebben met xuijne uitweiding over
da verschillen in gewoouteu cu Icetwijzan
in Eugelsohe en Nederlandaolie kolomen.
Terneer, umdai ik nog even op liet onder
werp door wil gaan.
leder, die in onze kolomen geweest is,
Wccl wolk een groote rol de kennismaking
(usbclieu de Europeanen en hunne onder
lingo visites
Boewei den laatsten tijd wel eenigszins
minder. houdt men in talrijke kringen nog
vast aan het principe, dal men iemand
met kent, zoolang hij zich mot offlcncl
heelt voorgesteld, of cene belcefdhcidsvi-
aitc heeft afgelegd. Het begint al bij hot
vertrek van de boot uit Nederland. Als dc
passagiers over de smart van hel faroilie-
of scheid zijn heengekomen, bogint een al
gemeen' „Mag ik mij oven voorstellen i
Gevolgd door het stereotype .aangenaam
Kr zit natuurlijk systeem in. Zooais van-
solf spreekt, stellen de hoeren zich aan
hun onbekende dames voor. dc jongeieu
aan de ouderen, de minderen aan de su
perieuren.... ai, vooral hel laatste. Het 19
«le comedio van de „maknies en „ags
troins", zooals een grappenmaker het eens
genoemd heeft. Het moet gebeuren. W anl
do vrouw van den resident zou anders
best een jongeman bet schaamrood op
de kaken kunnen jagen, 'oor hum dc i lug
l0C ie draaien, als hij haar beleefd
aanspreekt. Omdat hij uict officieel is
voorgesteld. Daarom doet hij liet best te
gen allerlei niensclien dio hem nu of ia
Ier met het minste belang inboezemen te
.makincn" en hun „agenems" in ont
vangst to nemen.
Jongelui van gelijken leeftijd doen hot
in den regel gemoedelijker, en de jonge
man, die wat al te vormelijk is, stoot wel
eens zijn hoofd bij een vrijer scheepsmak
ker. Zoo is mij als historisch verteld, Jat
de zoon van een bekend resident, dien ik
voor het gemak Jansen zal noemen, zich
ging voorstellen aan een medepassagier
niet do volgende woorden: ..MakmesI
Mijn naam is Jansen, zoon van den resi
dent Jansen". Waarop de aldus vereerde
antwoordde- „Agenem! Mijn naam
Pieterse, abónnc van de Java Bode".
Maar dat is tusechen twee haakjes.
Als alle passagiers elkaar., munen ge
hoord en niet onthouden hebben, is 't ijs
gebroken en kan de reis gezellig worden,
als do rang- en standsversehilen in de of
ficieels beroepen behoorlijk in het oog ge
houden worden.
In Indió zelf komt dan visiteplicht. De-
xe is echter maar betrekkelijk. Een jonge
man zal bij voorkeur evenmin in Indië
als hier, zijn kennissen onder de oudere
menschen zoeken. Met visites bij zijn chef
en getrouwde collega's is hij er dus af.
Tenminste op de groote plaatsen. Op de
kleinere is het groepje Europeanen zoo
klein dat het in zijn belang is, iedereen te
kennen. Hij moet dan van tijd tot tijd
een donkere jas met een lastig, gesteven
boord aantrekken en stijf op een stoel over
koetjes en kalfjes pralen, die liem niet
in het minst ïutereseeren. En als zijn
gastheer een kopstuk in de Europeeschc
samenleving is, zal hij naar diens offi
cieele rj-opties mo-i.n gaan. F.-i. ha f
uur staan met een kopje thee en een
koekje op een heeteu Zondagachtciuud-
Uag. Neen. ü«geii]ke»hij' enkom.-Uu 'a'".
ik graag aan de liefhebbers.
Wanneer hij dausluslig ie, eisolll Je
etiquette op vele Indische plaatsen. .lat
hij een visito bij de oudere Jieeft gebracht
voor hij een enkelen dans met de dochters
mag doen. En dat terwijl papa en mama
aan een tafeltje naast de dansvloer zitten
toe te kijken
En nu kom ik aan mijn vergelijking
met Engelsch Indië. Aai h'ord van de
Kngoisdfie schepen spreek je je buur
man aan tafel of in den dekstpel naast je
zonder veidcro formaliteiten aan. ,1e zult
later zijn naam wel eens hooren, mis
schicn van hemzelf, misschien van andc
ren, misschien ook heelemaal niet. Doet
er niet toe. Even goede vrienden. Aan dc
dames hat je je voorstellen, voorzoovtr je
gaarne met hen kennis zoudt maken.
11 aar in den regel wacht je hiermede, tot
de echtgenoot of vader van die dames je
I:-.! -"soaking aanbiedt. Want zij zou
den wel eens heelemaal niet op je gezel
schap gesteld kunnen zijn. Volgens het
zelfde pricipc ïb het altijd correct, om te
wachten tot een Engelsche dame je groet,
voor je zelf het hoofd ontbloot. Maar een
kennismakingronde doen, zooals de Hol
landers, kent dc Engelscliman niet.
Do wijze van kennismaking aan wal is
in do Engelsche koloniën al heel typisch.
Ieder huis heeft een erf, een tuin geheel
cr omheen. Aan het hek hangt een soort
brievenbus. Wanneer een nieuw aange
komene nu met zekere families wil ken
nismaken, schrijft liij hun namen op een
lijstje, dat hij aan zijn chauffeur of koet
sier geeft. In zijn zak stopt hij een sta
peltje naamkaartjes. Bij ieder adres van
het lijstje, stopt hij een kaartje in de
bus aan het hek en rijdt verder. Het re
sultaat hiervan kan tweeërlei zijn. Is de
familie op zijn vriendschap gesteld, dan
stuurt zij hem na cenigen tijd een uitnoo-
diging om te komen eten, of te tennissen
of theedrinken. Stelt zij echter geen prijB
op zijn gezelschap dan legt zij een visite
kaartje in liet vakje, waarop zijn letter
staal, in zijn elub. Visites, zooals wij die
kennen, bestaan dus in Engelsch Indië
eigenlijk niet. Wel recepties van „liooge
oomes" en ik zou niet willen zeggen, dat
die ook maar een greintje gezelliger zijn
dan do Nederlandsoh Indische.
En nu is de eigenaardige omstandig
heidr dat de hedcndangscli Indische men
schen niettegenstaande hun stijvere ge
woonten, voel gastvrijer zijn dan de En
gelsche. Ik zou de laatsten zeker niet. on
gastvrij willen noemen, maar het is erg
moeilijk, in den Engolsehen huiselijken
kring toegelaten te worden on zij staan in
dit opzicht ver achter bij de spreekwoor
delijke hartelijkheid van Indische fami
lies. Als je maar eerst de plichten der
.vormelijkheid betracht hebt
Het gezinsleven in Engelsch Indië heeft
niet veel te beduiden. Men leeft er veel
meer in de clubs, die bijna altijd ook af-
declingen voor dames hebben, waar dezen
bijv. ook hun eigen biljarts vinden. Te
elubs vervangen voor hen de restaurants
met buitenzitjes, die zij in Engelsche
plaatsen niet kennen.
Tot slot de bediendenkwestie. Een Ne
dcrlandsch Indische familie met een be
scheiden inkomen is klaar met een vrou
welijke „kokki", een huisjongen, 'n tuin
jongen, wellicht een baboe voor do kin
deren. Maar in Engelsch Indië is dat zoo
eenvoudig niet. Een mannelijke kok, een
koksmaatje, een tuinman, 'n waterdrager,
«en huisjongen en con ayah, die het pro
totype is van de baboe, vormen de minl-
mun,sterkte. Natuurlijk hooft do Engelsch
«Kliaeho kok niet meer te doon dan zijne
i het leven daar spelen.
iwelijko Ncderlandsch-Indische col
lega en de tuinman zou zelf zijn water
wel kunnen dragen. Soh ïjnbaar wel, maar
daar is de kaatenvcrdeeling. Ben Britsoh-
Indisclie kok, dio zichzelf respecteert,
kan volgens zijn kaste verscheidene werk-
zamlieden niet doen. Daarom heeft hij
een helper noodig, die uit een lagere
kaste afkomstig is. Om dezelfde reden
heeft do tuinman een waterdrager noodig,
die den buisbodiende ook allerlei voor de
zen minderwaardige werkjes uit de hand
kan nemen.
In onze koloniën voeren de „oppassers"
op de kantoren alle redelijke opdrachten
uit. Maar zijn collega de „durwan" in
Britsch-Indiê is te voornaam om glazen
water te dragen en wanneer hij, in een
onnadenkende bui of uit angst voor een
uitbrander, zijn Europeeschen clief diens
sigaren heeft aangegeven, gaat hij gauw
zijn handen wasschen, om zich van den
smet te zuiveren.
Deze kastenkwestie maakt dus het le
ven van den Europeaan in Britsch-Indiê
niet goedkooper. Slngajore en Penang
vallen hier buiten, wnnt daar zijn de be
dienden Maleiers, zooals op Javu.
Daar komt rwg bij, dat minstens negen
van de tien Engelsoh Indische families
een vervoermiddel hebben, waarvoor een
koetsier of chauffeur noodig is. Een En-
gelschman acht, zoodra hij getrouwd is
een vervoermiddel noodzakelijk, terwijl
men in Nederlandsch Jndiö zoo verstan
dig is genoegen te blijven nemen met de
toch werkelijk niet onberispelijke huur
rijtuigjes met kleine, afgebeulde paard
jes.
Een volgend inaal hoop ik het een en
ander te zeggen over de verschillende
vervoermiddelen in tropisch Azië.
P. W. P.
Damrubriek
DamredactcurJ. W. van Dartelen,
Spionkopstraat 55, to Schoten.
Alle correspondentie, deze rubriek be-
treffende, gelieve men le zenden naar
bovengenoemd adres.
ONZE PROBLEMEN.
Deze week plaatsen wij een drietal
zeer fraaie problemen, ontleend aan het
nieuwe Eransche tijdschrift „Le Jeu de
Dames".
Dit nieuwe damtijdschrift slaat onder
redactie van den bekenden Franschen
meester Marcel Bonnard, uit Lyon.
Wij kunnen onzen lezers het oplossen
van deze problgmen ten zeeTste aanbeve
len 1
1 ii 1 1 1 1 1 1
5
bi m b i m
i i m a i
15
mb 1 1 1 1 il
i i bi di a i
25
m
in i i o i
35
ril 1 1 1 1 1 1 iUI
ii l 1 o o o
45
1 1 1 ii 1 1 ii
46 47 48 49 50
WIT
Stand in cijfers:
Zwart: 11 schijven op: 6, 7, 8, 10, 12, 13,
14, 17, 22, 24 en 27.
Wit 11 schijven op: 23, 26, 28, 31, 33, 34,
36, 40, 43/5.
e
n
M
M
u
j
46 47 48 49 50
WIT
Stand in oijfers:
Zwart 10 schijven op: 2, 8, 9, 10, 13, 19,
20, 25, 29 en 40.
Wit 10 schijven op: 17, 21, 28, 31, 35, 38,
41, 42, 44 en 46.
PROBLEEM No. 278.
Auteur: Le Cnpitaine du 9—9. Lyon.
u
ca
Ml |®l H
p
IT sir
1 iB' i sa
LJ
n
O BI
ril 1 1 O
j
n
1 1 Dl
rii i
1 Oi 1
a 1
1 O IO O 1 1
46 47 48 49 50
WIT
Stand in cijfers:
Zwart 13 schijven op4, 6, 7, 9. 11/14,
16, 18, 22, 23 cu 28.
Wit 14 schijven op: 26/7, 31, 33, 34, 36,
38, 39, 42, 44, 47/49.
,Wil speelt en wint" geldt voor alle
problemen.
Oplossingen worden gaarne ingewacht
tot uiterlijk Maandag 7 Februari u.s. bij
den redacteur dezer rubriek.
J. W. VAN DARTELEN.
Oplossingen, vragen enz., te zanden aan den
Sohaakredaeteur van Haarlem's Dagblad, Groots
Houtstraat 93, Haarlem.
Probleem No. 84*).
M. NIEMEIJER (Rotterdam) en J. P. A, SEILBERGER (Delft).
H
S
1 4
m
a
IS
Mat in twee zettea.
Stand der stukken:
Win Kh3, Dh4, Tb5, Tb8, Lf7, Pf5, c2, d2, 14.
Zwam Kc4, Lf8, Lg8, Pd6, Pe6, b4.
1ste Bijzondere vermelding in den eersten Compositie-wedstrijd
van den Nederiandschen Gymnasiasten Schaakbond (September 1920).
Partij No. 84
GeepeeldindeAmslerdamsche Schaak
club, 17 Januari 1921.
Wil: Zwart i
Euwe G. Maroczy
Fransoh* partij
e2—e4
1
e7—e6
d2-d4
2
d7d5
Pblc3
Lel—g6
8
4
Pg8—f6
Lföe?
e4—e5
5
Pf6d7
h2-h4
G
0-0
Lfl d3
7
c7cö
Ddl - h5
8
g7-gö
Dh5h6
9
Tf8e8
Lg5Xe7
10
Dd8xe7
h4h5
U
PJ7—f8
Pgl—13
12
«5Xd4
Pf8-g5
13
Pb8d7
Pg6Xh7
14
Pd7xe5
höXg6
15
Pf8Xg6
Ld3Xg6
10
Pe6Xg6
g2-g4
17
d4Xc3
0-0-0
18
Opgegevanö
Een voortzetting van meester
Aljechin; het nemen op g5, met winst
van een pion, is gevaarlijk, wegens
Wit's aanval, welke daarna volgt.
De Hongaarsche meester wilde
in deze partij de door hem geanaly
seerde verdediging tegen 6. h'2-h4 be
proeven. Dit het beloop zou men tot
het besluit komen 6.0—0 in
deze variant van de Fransche partij
voorloopig nog maar niet te spelen.
h7—h6 gaat niet, wegens 9.
Lg5Xh6! en Wit wint.
4) Deze oogenschijnlijk toch goede
zet, blijkt eohter niet juist te zijn ge
weest. Euwe weerlegt deze voort.:.
ting op schitterends wijze.
Mat is niet te vermijden, er volgt
g4gö en Ph7—fóf.
Meester Maroczy, die ruim een maand
in ons land beeft vertoefd is weder
naar Berlijn teruggekeerd.
PROBLEEM No. 85**).
H. KAMSTRA ('a-Gravenhage).
Mat in twee zetten.
Stand dtr stukken
Will Ka6, Del, Tc3, Tc5, Pal.
Zwarli Kb4, Tf2, Th4, Lel, Pa7, a4, d8,
2de Bijzondere vermelding in den eersten Composltis-
wedstrijd van den Nederiandschen Gymnasiasten Schaakbond (Sept. 1920).
OPLOSSING PROBLEEM No. 80.
Stand der stukken:
Wil: Ka7, Df3, Te5, Pc5, Pg6, e6.
Zwarli Kd4, Tc4, T12, Lc2, Lh8, Pf3, a4, b4, c9, d3, d5.
1. Pg6—e7
Kd4Xc5; 2 Ts6xd6f
Kd4xe5; 2 Pe7—c6f
Lh8xe5; 2 Pe7—föf
PfSXeB; 2 Df8xf2f
Tc4xc5; 2 of DI8-f4f
Anders 2 Pe7—c6f
Goed opgelost door: Jac. J. Bert, P. Fabriek,
J. Uoogaveen en B. A. Snelleman allen te Haarlem;
N. W. L. Everts en Joh. v. Teunenbroek, allen te Schoten.
F. Frankewitz,
H. W. v. Dort
Sjort en Wedstrpen
Ben Yerwey.
A. W. schrijft ons het volgende over Ben
Verwey
Ze.tIj? tegen Fcyeuoot i hü't LVb V.r-
wey zijn laatsten wedstrijd gespeeld voor de
Good öid H. F. C. Wel bestaat de mogelijk
heid dat hij a.s. Zondag zijn aanhangers nog
eenmaal van zijn schitterend spel zal doen
genieten, doch officieel is Ben voorloopig
->or dc blau.v-wilten verloren.
Wat dat verlies betcckcnt, kunnen alleen
zij beseffen, die de verrichtingen weck in
weck uit van H. F. C'. gevolgd hobbcn.
Slechts zij, die doorloopcnd getuigen ge
weest zyn van Ben's spelen van ongeveer
l'Jtf af, locn Ben het eerste elftal ging ver
sterken, tot op den huidigen dag, hoe zijn
spel zlcli ontwikkelde, speciaal gedurende
den langen oorlogstijd, tot de geweldige
le van thans, slechte zij, ik herhaal het.
en beseffen, welk een leegte hij in het
elftal achterlaat.
Zijn plaats is, laten wij het bekennen, niet
in te nemen en zelfs al zou een Nes Kervel,
die spoedig terugverwacht wordt, het elftal
komen versterken, dan nog zou hij niet te
vergeten zijn.
Speciaal in deze moeilijke overgangsperio-
(want hot is slechts een tijdelijke inzin
king) beeft Ben aan dc II. F. 0. onschatbare
diensten bewezen, niet alleen op hel veld,
doch ook moreel.
W« Mannas Francken in de jaren vóór
1916 was, heeft Ben thans overgenomen. Zijn
geweldige energie, zijn optimisme, zijn nim
mer op het appèl ontbreken eu bovenal zijn
groote eenvoud, daaraan gepaard gaande,
hebben dc H. F. C.'crs voor een volkomen
ondergang behoed.
Doch niet alleen op het veld zal hij gemist
worden. Ook daarbuiten was Ben een sym
pathiek persoon. Voor een ieder steeds klaar
staand met advies, en levendig belang stel
lend in hof werk der jongere II. F. C.-ertjes,
was Beu een allemansvriend, die steeds over
al welkom was en die niet gaarne gemist
werd.
Ik zal niet spreken over Ben's groote ver
diensten als internationaal. De hnidc die de
vereeniging ..Feijenoord" hem Zondag bracht,
bewijst dat zelfs ver buiten Haarlem xijn
spel gewaardeerd werd.
Toeli kan ik niet nalaten nog eenige trek
ken weer te geven, waaruit zijn groot opti
misme bleek.
Het was tegeu de Stormvogels. Ik vroeg
hem wat hij cr van dacht en natuurlijk luidde
hot antwoord „winnen!" Toen H. F. C. met
rust dc leiding had met 1—0, was Ben's
gezicht een en al zon. Zijn wonsch zou in ver
vulling gaanl Een overwinning werd het
echter niet. doch een gelijk spol was reeds
meer dan dc meesten verwacht hadden. Toen
ik Den na afloop op zijn antwoord wees,
zei hij„Een volgende week dan!",
Voor my zelf geloof ik nicl, dat Ben zoo
veel vertrouwen in zijn ploeg had, doch dat
hij zijn somberheid verborg onder een, mis
schien ontijdig, optimisme, dat dc anderen
opbeurde Thans zal Ben vertrekken naar
New-York, om xijn kennis ton behoeve van
zijn zaak te verrijken en om die kennis later
in toepassing te brengen.
Hier werkt het verstand het gevoel weer
weg ca tl), i. xeer gelukkig. Want ligt er op
zichzelf niet wederom een verdienste in van
hem. dat hij in deze voor zijn vereeniging
zoo donkere tijden, zijn plicht hoven het ge
noegen stelt?
Dat Ben de H. F. C. vergeten zal, is uitge
sloten. daar staan zijn woorden borg voor.
die hjj sprak bij dc iutiemc huldiging in de
kleedkamers vóór den aanvang van den
wedstrijd 1.1. Zondag, n.l, deze, dat hij in
ieder geval voor dc 11. F. C. zou gaan spe
len. al zouden xe in den Haarlemschen Voet
balbond spelen.
En hij zul woord bonden.
Laat ons slechts hopen, dat zijn afwezig
heid niet langer zal duren, dan strikt nood
zakelijk is en dat wy hem weer spoedig ge
zond en wel in het elftal zyn plaats zullen
'en innemen.
Als het kan weer in dc eerste klasse.
Ofschoon ik weet dut h(| misschien liever
gewild had, dat zijn vertrek in den doofpot
zou worden gestopt, heb ik gemeend aan zijn
reputatie geen schade te doen, door deze re
gelen neer te schrijven.
Tot zoover A. W.
Wy kunnen nog inedcdcclcn, dat Ben Ver-
cy Dinsdagmiddag met den trein van 4.14
it Haarlem naar Rotterdam vertrekt. Dien-
zelfden avond te 8 uur gaat hij met de
iw-Amsterdaiu" naar Amerika. We twij
felen er niet aan. of velen zullen den eym-
pathieken H. F. C.'cr uitgeleide doen.
VOETBAL
HET WEDSTRIJD PRO CRAM MA
VOOR ZONDAC.
Woitelijko atdasling.
Eerste klasse.
Blauw WitH. V. V. (scheidsrechter W.
y uiers Jr.).
V. V. A.—D. F. C. (scheidsrechter C. J.
Groothof f).
Haarlem—V. 0. C. asclieidsrechterMr.
E. van Biseelick).
SpartaSpartaau (scheidsrechter H. A.
Tromp).
an Zwieteren).
Overgangsoompetitls,
S. V. V.H. F. C. (scheidsrechterW.
Katoen).
FeijenoordR. C. H. Asclieidsrechter J.
Forsier).
.Stormvogels—Quick.
't GooiHermes.
D. E. C.-H. F C.
A. D. O—W. F. C.
Reserve lste klasse B:
Hermes 11Feijenoord II.
H. V. V. 11—Quick IJ.
Tweede klasse A:
Alcmaria Victrix—E. D. O.
Rapiditaa—Amstel.
Z. F. C.— Purnierstcyn.
Holiandia—Z. V. V.
Tweede klasse B:
Velox—Victoria.
Hercules—Hilversum.
ZeistGouda.
OJympia—V. U. C.
Tweede klasse i
ConcordiaR. V. C.
C. V. V.—Fortuna.
NepiunusD. U. C.
D. V. C.Dordrecht.
LTiiias—Excelsior.
Reserve tweede klasse B:
Ajax 111Amstel II.
Blauw Wit IIIA. F. C. III.
Derde klasse A.
D. W. 8 Bleemendaal.
ürieeds Voorwaarts—Helder.
Oostolijko afdeehng.
lste klasse.
Be QuickZ. A. C.
Go ahead—Thcolc.
HengeloEnschedé.
Vitesse-U. D.
Zuidelijko afdeellng.
lste klasse.
Bredania—B V. V.
Willem II—Middelburg.
D. O. 8. K. O.-V. V. V.
N. A. C.-N. O. A. D.
WilhclminaM. V. V.
Noordelijke afdeeling.
lste klasse.
Be QnickAchillea.
ForwardAlcidcs.
VelocitasVeendam.
H. S. C.G. V. V.
IV. V. V—FrSeia
(Sporlkr.).
Pers-Uverzicnt
8ALAR1EKRING LEERAREN MIDDEL
BAAR EN HOOG ER ONDERWIJS.
Dc Haagsclie gemeenteraad zal voor esn
belangrijke beslissing komen te staan ten
aanzien van het middelbaar en gymna
siaal onderwijs, die veel overeenkomt met
die welke de Haarlemsche gemeenteraad
onlangs had te nemen aangaande de sa-
larieering van de leeraren M.O. en H. O.
toon ter sprake kwam of het al dan niet"
goed was om dc Rijkssubsidie te derven,
teneinde den leeraar een betere salariee
ring te kunnen geven.
De Nieuwe Ct.schrijft er over:
„De gemeente staat namelijk voor de
keuze, of zij xioh zal neerleggen bij de
voorwaarde door den minister gesteld
voor de toekenuing van Rijkssubsidie
waarom de gemeente verzocht heeft of dal
zij de subsidie zal prijs geven. De voor
waarde ie. dat de gemeente overneemt de
salarisregeling voor dc leeraren bij de
rijksscholen, bedoeld in bijlage B van hel
bezoldigingsbesluit van .23 Januari 1929.
Wanneer zij dat echter doet loopt de ge
meente gevaar, wat het gehalte harer leer
krachten betreft, in ongunstige positie te
geraken, tegenover bijv. Amsterdam on
Rotterdam die, met versmading van liet
Rijkssubsidie, op eigen gelegenheid de
salarissen der docenten M. O. en V. H. O.
regelen.
Dit is het eene kwaad, maar het andere
dat onvermijdelijk i6 als de gemeente net
eerste ontgaat, is dat zich losmaken tan
het Rijk, aan dc gemeente een jaarlijksen
bedrag zal kosten dat geraamd kan vor
den op f 228.000 zijnde het hoogere be
drag dat Amsterdam aan salarissen uit
keert. Waarbij dan ook komt het gemis
van drie en een halve ton rijkssubsi
die.
Zooals men xict, moet de gemeente dus
noodzakelijk vaslloopcn op een der klip
penscylla of charybdis. Het is nu maar.
de vraag welke klip bezorgt haar de mm
:e averij.
Waar de tractemciiten der Jeerarsn j ss
onlangs opnieuw geregeld zijn en op oen
maximum van f 5500 rijn gebral is eer
nieuwe opoffering van dc gem «ure, pot
meer dan een half millioen, gao-i k' :g
heid. Men moet daarmee te voorzichtiger
zijn, omdat eenmaal weer in 1 et verb' o-
gon begonnen, het kringetje weer rond
na A wederom de beurt «ai B, ui;.
Men kan wel aan den gang blijven.
Vooral in dit geval, want doet mi'. un
r weer wat op, don zou Den Haag «si
toeten volgen.
Inderdaad 2 1/4 ton nieuwe jaarlijkscl.c
i;gaven samengaande met liet derve.i
van eenige tonnen rijkssubsidie, zou een
gemeente zich alleen kunnen 'veroorlov
als zij er financieel goed voorstond, zooals
in de dagen van olim, toen Den Haag
nog onder de „steinreiche" steden -.an
Nederland gerekend werd. Maar nuf
Daar koint bij, dat, neemt Den Haag de
subsidie aan en tevens de voorwti-le dal
zij met haar bezoldigingen niet bocgti
gaat dan de rijksregeling, zij rekenig mag
houden met de noodzakelijkheid voor 't
Rijk om xijn egen scholen, wat gehalte
van leerkrachten aanbelangt, op peil te
houden. Het Rijk zal dat te eer moeten
doen nu eerlang de wettelijke bepalingen
zullen afkomen voor de reorganisatie van
de Gymnasia cn Middelbare scholen, dio
gepaard zullen moeten gaan met nieuw*
verhouding van de salarissen der leeraren
van wie dan meer arbeid zal worden ver
langd.
Wij hebben gemeend de twee kanten
van de modaillc nog even nader in oogen-
schouw te moeten nemen en xouden on
zen gemeenteraad wel ernstig willen aan
raden bij dez« gelegenheid bijzondere
aandacht te geven aan den financleeleo'
toestand waarin de gemeente verkeert."
Kerk en Schooi
UIT DE AMERIKAANSCUE SCHOOL
Het Correspondentieblad der Vereeniging
van Chr Onderwijzer* plaatst een bijdrage
uit Philadelphia van den tanda/ta, den heer
W. L v»n Andel. die ecu studiereis door
Amerika maakt en verslag geeft van ten lts
in de lagere school
„Nu hebben we hier drie bccreu, heele
maal uit Holland neergekomen om eens le
zien, hoe jullie je landen schoonhoudt Heb
ben jullie dit allemaal meegebracht?" hier
bij slak de juffrouw een tandenborstel om
hoog - „allemaal? Mooi. Leg hem dan netje»
voor jullie op da: perkamentpapiertje, dar
op jullie bank ligt Wie kan me nu zeggen
wat dat is? Niet allemaal door elkaar! Jii
daar? Zeg liet maar!"
„Een borstel," was 't antwoord.
„Neen! Jii daar!"
„Een tandenborstel."
„Neen, foei. zijn jullie 't nu al vergelen?
Zeker door die lange s
indborstel.
„Juist! Heel goed. Een mondborste) E*
waarom heet bet een uiondboreiel en niet een
tandenborstel?"
„Omdat we er niet alleen de tanden en
kiezen mee borstelen, maar ook bet land-
vleesch en bet verhemelte."
„Heel goed. Ook de kiezen, zeg je. Waar-
Omdat er juist tussehen de kiezen zoo ge
makkelijk eten blijft zitten en omdst daar
door de kiezeu ziek worden"....
„Op welke kies vooral moeten we lct($n?"
„De zesdejaarekies!".enz.
„Zoo ongeveer begon een les in dc eerste
klas peuters van vijf jaar in een Ame-
rikaanselie lagere school, waar wij oen be
zoek brachten. Het was een gewone lagere
school in een stad in Noord-Amerika, niet
ver van New-York, ongeveer zoo groot ale
Utrecht, waar in alle scholen, ook in de bij
zondere, in 't leerplan is opgenomen het leer
vak. mondhygiëne
Die juffrouw is niet dè onderwijzeres, maar
een „niondverpleegster".
De theorie wordt ook behandeld wanneer
en waarom de tandenborstel gebruikt moet
worden, waarom kinderen liever appels dan
snoeperij moeten eten, waarom het dom is,
niet te borstelen vóór men naar bed gaat.
maar daarmee te wachten tot morgen». Tot
slot zong de klas een couplet van het tan
denborstel) ied. In de laagste klas wordt twee
maal per jaar les in 't tandcnlmrstelnn gege
ven, in dc hoogere klassen worden per jaar
enkele uren besteed aan de bespreking van
gebit, kauwfnnctie, voedsel enz.
Gemengd Kienws
DE ECONOMISCHE CRISIS IN ZU1D-
AFRIKA.
De directeur van het Informatiebureau van
de Nederlandscbe Vereeniging „Landverhui
zing" verneemt van eenige bekwame, oner-
gieke vakarbeiders, die kort geleden nood
gedwongen uit Zuid-Afrika zijn teruggekeerd,
dat de economische crisis in dat land ernsti
ge afmetingen heeft aangenomen.
Zij openbaart zich in groote en toenemen
de werkloosheid, na. als gevolg van dc hon-
du.g van het publiek dat niet wil koopen,
maar prijsdaling afwacht, van dc moeilijk
heid om bedrijfskapitaal te verkrijgen, san
dc «Kit ng vin bedrijven.
Daarbij komt. dat van uit Engclanl cr*
icrr gio» t aantal gedemobi: seerdr militairen
naar Zuid-Afrika is geholpenvelen van hen
keeren echter reeds terug, omdat zij peen
werk kunnen vinden.
Voorts worden in vele bedrijven werklie-
den ontslagen en slechts tegen lager loon
weer aangenomen, terwijl de concurrentie van
kaffers cn kleurlingen mede liet vinden van
toonenden arbeid bemoeilijkt.
lloudt men daarbij in het oog, dat het le
ven in Zuid-Afrika duur is, dat ook daar wo
ningnood hcerscht en dat de prijzen in pen
sions ook daar schreeuwend hoog zijn, dan
vermeent de directeur va» liet Informatie
bureau emigratie naar Zuid-Afrika aan vak
arbeiders nu. tijdens de crisis, te moeten ont
raden.
Ook in normale tijden is Zuid-Afrika geen
land voor emigratie op groote schaal.
In elk afzonderlijk geval moeten van te
voren inlichtingen worden ingewonnen om
trent dc kansen van slagen voor den be
trokken persoon, wil deze niet bedrogen uit
komen.
Treklustigen zullen goed doen hiermed»
rustig rekening te honden.
SMOKKELEN OP GROOTE SCHAAL.
Men meldt uit Berlijn aan Het Vad.
In den laatsten tijd hebben groote trans
acties in den sluikhandel in salpeter,
kali en andere meststoffen plaats gehad.
Alles werd over de Hollandsche grens
gesmokkeld. Volgens den Lokal Anzeiger
zijn reeds 30 personen, die bij dezen
smokkelhandel betrokken waren, in liecb-
tenis genomen. Een Berlijneche vertegen
woordiger van een Koulsche firma, die
blijkens de geheime boekhouding 350-000
mark voor het verkrijgen van uitvoereon
senten had geboekt, is in hechtenis geno
men, niettegenstaande hij een borgsom
van 1.000.000 mark aanbood. Op he1-
oogenblik moeten er te Maastricht niet
minder dan 30 waggons salpeter en kan
en 20 waggons andere meststoffen stwn,
waarvoor reeds ruim 5 millioen mark Is
geboden, die over de grenscn zijn ge
smokkeld. De smokkelarij was slechts mo
gelijk doordien ontrouw spoorweg- en
douanepersoneel daar aan mede werkten.
Het ondertoek duurt nog voort. Het
schijnt dat dc smokkelaar- relaties onder
hielden met Belgische officieren en dat
andere pereonen van den Rijkscommis
saris consenten voor in- en uitvoer wis
ten te krijgen. Ten einde de smokkelarij
tegen tc gaan wordt aan do Hollandsche
grens een oontroledienst per automobi-."
ingevoerd.
102 JAAR. Te Sandwich in Kent
woont een oude vrouw, die pas den eer
biedwaardigen leeftijd van 102 jaren heeft
bereikt. Op dc gebruikelijke vraag die
men bij dergelijke gelegenheden aan heel
oude menschen schijnt te doen, boe zij
het toch wol aanleggen om soo'n hoogen
leeftijd te bereiken, antwoordde de jubi-
Uresse, dat zc haar vitaliteit toeschreef
aan harde werken, dat zc liaar heeie le
ven gedaan had. aan haar goeden eetlust
en aan haar geregeld gebruik van warm
bier met gepber en suiker.
Haar moeder ei: haar grootmoeder wa
ren ook over de honderd jaar geworden,
maar of die ook die zonderlinge voorlief
de voor warm bier met gember en suiker
hadden gehad vertelde xij niet. Wel, en
dat bewijst hoe sterk deze vrouw is, dat
zij tijdens den oorlog, toen zc al dicht
bij de honderd was. nog geregeld wasehta
voor de soldaten 'die te Sandwich waren
ingekwartierd. De oude vrouw heeft een
tal rijke nakomelingschap, veertig klem
kinderen, zes en-zestig achterkleinkinde
ren en zeven achter achterkleinkinderen.
Wat zal er op haar 102en verjaardag een
wurm bier gedronken zijn... mot gemhff
cn suiker! zoo vertelt het N.v.d.D.
