ApMS
OM ONS HEEN
Stadsnieuws
Van liet Politieke loor-
noolveld.
Binnenland!
38» Jaargang No. 11562
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
WOENSDAO e FEBRUARI 1921
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNErJlENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
13 (kom der gemeente) 13.57'/,. Franco per poet door Nederland 13.87'/,. Afzonderlijke nummer» 10.15. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en ometreken 10.57'/,; franco per post 10.65.
Uitgave der N.V. Loureno Ceater, Directeur-Hoofdredacteur J. C PEE RE BOOM, Telefoon 3088
ADVEHTENTIEN; Van 1—5 regels f 1.75iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfetuivers-advertentieD van Vraag en aanbod van 1 -é regels 60 Cts.
pot plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Dlreelie en AdministratieQroote Houtstraat 63. Teleleonnrs. de Redactie 600 en der Administratie 724
£EKST£ BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
Heden.
WOENSDAG 9 l-'EBRUARl.
Stadsschouwburg WiLscnspleln:
v. i iiictivereéBiging: „Tropen-
adel", 8 uur.
Schouwburg J ana weg. Concert pia-
nlst Josef Pembaur.
.I-Ilollaitd, VerwiP't, Strijkorkest
Café-Restaurant „Populair"1, Tem-
pe!ie:-«traat 56. Avondconcert.
Bioscoopvoorstellingen.
Schoten. Café Slot, Pretoria-
plein. Openbare vergadering Winke-
liersverceniging, 8 uur.
DONDERDAG 10 FEBRUARI.
Raadliuis: Verkiezing lid Provin
ciale Staten, 12 uur.
Leger des lleils, Schagchelstraat
26: Lichtbeeldena-vond, 5 uur en 8 u.
De Kroon: Openbare vergadering
Zionistenbond, 8 uur.
Museum van Kunstnijverheid (Ro
tonde): Tentoonstelling van Marionet
ten, 10—4 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Café-Restaurant „Populair", Tem-
peliersstraat 56 Avonconcert.
Schouwburg Do Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstelling, 8 uur.
Cinema Palace, Groots Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorste'lln 8 uur.
S r.h o t e n. Raadsvergadering,
's morgens 9 uur.
No. 2849
Een Duitsch Weekblad.
'Nog altijd is de opwwiit - ut
Duitschland over de eischen tot scha
deloosstelling van de Entente niet
bezuurd, in artikelen en redevoerin
gen is de strekking een krachtig
„nein" on wie de golven zoo onstui
mig ziet op ©n neergaan, zou wel den
ken, dat ze nimmer nieor tot bedaren
zullen komen. Het is daarmee als met
deu onbevaren zeereiziger, die in dep
utonn zich niet kaai voorstellen, hoe
de zeo ooit weer vlak en effen zou
kunnen zijn, de gezagvoerder en de
bemanning evenwel weten beter en
zijn er van overtuigd, dat do onrust
juist de voorbodo on d© aankondiger
van komende kalmte Is. Zij hebben
hamers deze wisselingen «1 vaker
meegemaakt en laten zich door de
woelige baron niet rneer versclu-ikken
Do verontwaardiging lieerscht in
Duitschlowid voor den derden keer
Eerst bij het sluiten v;;m den wapen
stilstand, toen na het teekenen van
den vrcdo van Versailles en nu weer
als gevolg van de conferentie van
Parijs; do aandachtig.? toeschouwer
vindt dezen terugkeer wat periodiek
en vraagt zich af, wanneer de' vierde
golf van verontwaardiging over het
land komen zal. En danrna de vijfde
en de zesde. Het is mogelijk, dat
sommigen deze opmerking wat scep
tisch vinden, ten onrechte evenwel,
want zij hoeft scepticisme tot onder
grond, noch doel; alleen moeten me-
deliklendu menschen, ook in oifs land,
een-s proheeren om deze vjaag te
beantwoorden: tcgeai welken eisch zou
in Duitsch land niet zijn geprotes-
toerd? Welke sclna.devergoeding hnd
Duitschland wel willam goven, wan
neer liet land zelf liet bedrag te be
palen liad gehad'?
Niemand kan dit met zekerheid
zeggen, maar wij mogen toch zeker
aannemen, dat het veel te weinig zou
zijn geweest. Als studenten in een
brooddronken bui, 's avonds in hun
stamkroeg, na een woest drinkgeleg,
alles en alles in het lokaal kort en
klein slaan, dan zullen zij, bij het
aanbieden van de rekening den vol-
gcncien morgen, naar htm katterig
hoofd grijpen en als gevolg eener eer
ste opwelling uitroepen: „maar dat
botaal ik niet, dat is veel te veel".
Een dag, twee dagen, een week later
zullen zij, tot inkeer gekomen, maar
liever stilletjes de rekening gaan vol
doen,
..'tenzij die te lioug is zal men
zeggen. „Of kan het niet wezen, dot
de kastelein, kans ziende om zich
eens lekker .'n de nieuwe spullen te
zetten, liet vernielde voel to hoog in
rekening hééft gebracht?" Inderdaad,
zulko booao lieden zijn er. Maar staat
dat hier vast? Ik geloof, integendeel,
dat de mensclrheid, naarmate zij ver
der of loeft van den oorlog, vanzelf
de aangerichte schade kleiner ziet en
gtneigd is, het gedrag van hem die
z^. aanrichtte, te vergoelijken. Mis
schien is het ook we! jammer, dat er
geen gelegenheid bestaat om het cij
fer van de schade door een onzijdig®:?
derde tc laten ver:fiee<ren_ In de j*e«-
wono maatschappij gaan debiteur en
crediteur, wanneer zij het niet eens
kunnen worrier., naai- den reenter, die
daarna beslist. Hier bestaat die niet,
de Entente denkt er niet aan en kan
er ook ruet aan denken om arbitrage
toe te laten op het stuk van haar vor
dering; dood zij dat wel, can zonden
er geen arbiters (revond.cn worden
of denkt men, dat Nederland bijvoor-
beeio, met Scandiuo.vió, Spanje,
ZwitserLand, dezo netelige taak op
zich zou willen nemen?
Trouwons, de Entente ziet (en dat
is luiar recht) de verhouding geheel
anders, Inlct als gelijkgerechtigde
s..huldei8clier en schuldenaar, maar
als overwinnaar en overwonnene, zij
zegt? „ik heb u verslagen, ik leg u
nnjn voorwaarden op Daarin ligt
tevens de waarschuwing san ande
ren: „houdt u er buiten, Kij hebt daar-
m©e niet te maken Wij neutralen
kunnen dat ter harte nemen, roet
slechts óón voorbehoud: „dat de over-
wiivnaar geen misbruik maakt
van positie. Wat misbruik lieoten
moei, is niet zoo lastig te bepalen
als het schijnt, het is: dat de onder
liggende purtij zich nooit meev zal
kunnen oprichten. Dat moet niet. Het
midden van Europa mag niet zooda
nig gewond worden, dat het als 't wa
re afsterft, zoodat er naast den Rus-
Kisohen modderpoel een Duitsehe
ca.'"'u un ontstaan zou. Maar od dit
o ogenblik kaJi zeker nog niet blijken,
wat Duitschland op 't stuk van scha-
de vergoed iiic vermag te doen en wat
niet. Dat zal naderhand moeten blij
ken, over eon of twee of dri© jaar. Eu
zoo 't duidelijk is, dat de Entente over
de streep ging, dan zal zij zonder
twijfel zoover teruggaan als noodig is.
Haar vertegenwoordigers zijn immers
geen kinderen of dwazen en zij weten
zeer goed, dat ecm voortdurend ster
vend Duitschland nocit een borstwe
ring zijn kon tegen de Azatisclie ti
rannie die vatn Rusland uit Europa
rampzalig tracht te maken.
Maar dan moet er, zal Duitschland
weer vast en stevig op de beesten ko
men te staan, in het land zelf ook
nog wel wat veranderd worden. Wij
citeeren zelden of ooit uitspraken van
den gewezen Duitschen keizer, omdat
zo bijna altijd holle klinkklank waren
en een systeem vorheerlijkten, het
militairisme, dat de algemec-ne ver
achting terecht uitlokte toch zou
ik willen herinneren aan zijn opmer
king in den Rijksdag, onmiddellijk tic
het uitbreken van den oorlog: „ieli
kenne keine Parteien mehr iel? kenne
nur Deutschcn" ((ik ken geen j>artijen
meer, alleen Dudschers). Wanneer
allen, die in Duitschland gezag en in
vloed bezitten, nu dat woord, in go-
heel andere omstandigheden geoagd.
tot het hunne maakten, dan zouden
de zaken in het land zeker vlotter,
gaan.
.Al en too krijgen wij toegezonden
„der Reichswarteen weekblad van
den bekenden Graaf Ernst von Re-
ventlow, dat zich op den omslag voor
stelt als: onpartijdig, voor de Duil-
schers in ei» buiten het land, voor een
onverdeeld volk, voor onversaagde!?
arbeid enz. Voorwaar 6Choone leuzen!
Maai- gelijk de mensch, die er - van
binnen vaak «ansch anders uitziet,
dan zijn buitenkant wel zou doen den
ken, zoo is de inhoud van dit week
blad allerminst in verband met den
omslag. Als wij in No. 6 van den
tweeden jaargang het hoofdartikel
met zijn schamperen titel: „Helder
heid over den gerechtigheidsvrede"
vooi-bijigaan, dan vinden wij toch
daarna oen ellenlang© beschouwing:
„!s „de dolkstoot" onwaarheid?" die
niet onpartijdig is. het volk wel ver
deelt, den onversaagden arbeid dus
niet bevordert.
Dit arukei is, aooals uit het op
schrift blijkt, een vervolg op andorc
beschouwingen, een gedeelte van een
polemiek. Heventlow hecht er gewicht
dal het beeld van den dolkstoot
niet is gevonden in Duitschland zélf.
maar uitgegaan van den Engelsciien
generaal Maurice, die dau gezegd zou
nehben: „do Duxtschc ineenstorting
was niot het gevolg van de aanval
len des vijands, maar van de vernit-
tiging der kracht en van den wil tot
verüer strijden, uitgaande van het
vaderland zelfEn daarbij het beeld:
„het Duitsehe front is van achter ver
moord", lerdolcht). Do daders zou-
qen dan zijn de linkache partijen die
met strooLLLljetten va»? allerlei aard
nel leger moedeloos hebben gemaakt.
Van deze publicaties geeft Reventlow
dan eenig© voorbeelden.
Is dit pijnlijke nabetrachten nu
cement ter vereonigmg/ Of brengt liet
dan splijtzwam, met politieke bedoe
lingen? Het laatste is zonder twijfel
waar. Men wü in Duitschland dat de
rampzalig© oorlog wordt geliquideerd,
verlangt weer opgenomen te worden
in het algemeen Europeosch verband
als voorheen en zet in het land zelf
twist en tweedracht voortl Ho© Is dat
te rijmen? Hoe zal op di© manier
het wantrouwen, dat vooral in Frank
rijk bestaat tegen het Duitschland
van de toekomst, ooit worden wegge
nomen? Want het artikel, te keer
gaande tegen d© Jlnksche partijen, die
.-Aan do naderuvag veroorzaakt zouden
hebben, heeft blijkbaar nog een nn-
ilere bedoeling en wei deze: „militair
is Duitschland nooit overwonnen ge
weest", waaruit de argelcoz© lezer,
misschien zijns ondanks, de conclusie
kan trekken: „wanneer wij maar mi
litair even sterk worden als voor
heen, zullen wij ten slotte Europa
toch overwinnenl"
Men lacht om Frankriiks vree6
voor revanche, maar beschouwingen
ais deze lokken die vrees uit en hou
den ze ln leven. Konden de Duit-
schors, als één man, hun nederlaag,
ook in militairen zin. erkennen, wil
den zii. een stap verder gaande, toe
de „Metropole".
De „Metropole" van nul Leger des Heils
aan het Spaarne, heeft in de omstreeks 3
jaar van liaar bestaan bewezen, dat ze in
een hier bestaande behoefte voorziet.
Do 26 bedden, die voor 40 cent beslapen
kunnen worden, zijn eiken nacht bezet.
Herhaaldelijk moeten gegadigden worden
afgewezen, omdat er geen plaats meer is.
We hebben aan den olicf, die aan bet
hoofd van de „Metropolo" en het „Toe
vluchtsoord voor mannen" staat, gevraagd
welk soort van gasten in de „Melropole"
komen. Het zijn vogels van diverse plut
mage. Onder hen zijn er verscheidene, die
er altijd slapen. Dit zijn mannon, die niet
genoeg verdienen om een redelijk kostgeld
te betalen en nti voor f 2.80 por week onder
dak zijn. Het eten in de Metropole ik ook
zoo goedkoop mogelijk gesteld. We bekeken
de prijslijst en moesten cons taleeren, da:
bet in dezen duren tijd niet goekooper
kan'.
Onder de logeergasten zijn ook vele door
trekkende personen, werkzoekenden enz.In
bet algemeen vindt men er geen zwervers,
zooals die in enkele volkslogemcnten een
onderdak vinden.
We hebben de slaapzalen bekeken. Er is
met do ruimte gewoekerd, om zooveel mo
gelijk ledikanten te plaatsen. Toch is
voldoende fnschheid zorggedragen.
Ook het beddeboed laat niets te wensohen
De buffetkamer van do „Metropole" is
op den dag van 8 tot 12 en van 2 tot 5 uuv.
gesloten. Dit is om te voorkomen, dat leog-
loopers gesterkt worden in hun zuclit om
niets te doen.
De moiisohen die zich bij de politie om
'n onderdak aanmelden, worden ook n3ar
de Melropole verwezen. Zo krijger, als re
komen, eerst brood en koffie, worden dan
gebaad, en terwijl de kleederen ontsmet
worden in een dc-sinfeotleketel, gaan ze
een schoon nachthemd van do stichting
slapen.
's Morgeus vinden ze de gereinigde klee-
:n naast hun bed in do «parte slaapzaal
oor „poliiie-gasten". Dan komt er ook
eer brood en koffie en daarmee gesterkt,
vorlnten do gasten het toevlucht om weer
we stappen op den levensweg af to leg
gen die voor hen nog al eens met doornen
bezaaid is.
Met do ruimte in de „Metropole" is ge
woekerd, maar uitbreiding ie in d i t ge
bouw niet mogelijk. Tooh ie het in de toe
komst noodig, dat over racer ruimte be
schikt kan worden.
geven dat die verdiend en rechtvaar
dig was, dan zouden in. den Raad der
Entente de meest toegefelijk© stem
men den boventoon hebben.
Zoo heeft Duitschhuid zelf tenslotte
de gestrengheid en do zachtheid vai?
zijn vonnis Ln de hond.
J. C. P.
HOE STAAT T MET
DE TOESTAND VAN DEN MIDDEN
STAND.
XV.
De toestand in den bock- en papierhandel
is. tenminste in don boekhandel, nu nooit
heel schitterend geweest, zoo deelde ons
vakman mede, maar uu hcerscht er wel
grooie depressie wie betaalt er f 9.
een roman van Jeanne Reynekc van
Stnwe, of f 15.voor een werk van Cou-
i? En het is ook niet tc verwachten, dat
werken goedkooper zullen worden (ten-
uitgevers zo teu slotte met verlies van
de band willen doen), daar zij gedrukt zijn
i papier, dat toentertijd zéér duur was.
De boekhandelaren koopen dan ook niet
in de uitgevers, die deze soort werken ko
en prosenteeren. Maar sommige uitgevers
komen nu weer met goodkoope uitgaven van
bestaande, bekende boeken, b.v. jongensboe-
;n als „Dik Trom" enz.
Met St. Nicoiaas is or zeer veel verkocht,
zelfs meer dan ooit, vooral veol jongens-
en meisjesboeken, en aan den gc-goedon ar
beidersstand, maar in 't laatst van 1920 Is er
veol malaise geweest, vooral ln den papier
handel.
llierin zal nu echter wol weer een opleving
komen, nu de papierprjjzcn 30 h 40 pCt. ge
daald zjjo. En nu is bet, aldus onze zegsman,
den vakman zaak mot de markt mee
te gaan en desnoods met verlies te vertoo-
pen, ook om „er in" tc blijven.
Leeninrichtingen van tijdschriften bestaan,
>o vernamen wij. in 't geheel niet meer: dit
onderdeel van het bockimudolaarsbcdrijf was
onmogelijk meer loonend te maken bij de
zéér hooge abonnementsprijzen van de tijd-
DE WERELD VAN IIET 8CHOONE EN
ZINVOLLE II EB LD.
Prof. dr. P. van Moerkerken heeft heden-
niddag in con openbare bijeenkomst in het
gebouw der Rijksacademie te Amsterdam
zijn ambt van buitengewyon booglecraar in
oc aestbeliek en Icunslgoscbiodcnis (lcono-
grapbie) aan de Rijks-academie van beelden
de aostbetlek en kunstgeschiedenis (icono-
eener rode, getiteld „De wereld van het
schoono en zinvollo beeld".
Die wereld, aldus spröker, is die der oud
heid en der diepzinnige kunst vod bet Chris
tendom. Deze beschouwend kunnen wjj zien
wezenlijkheden en vormen der antieke
cultuur voortleefden in het Christendom
~)y een antwoord
ok de Christelijke
couwcd don diepen
here vormen naar de to
gen. In een Academie i
maar jonge kunstenaar»
de quacstie van blijvende cultuurwaarden
belangrijTtst. Hier moet de kennis van ioono-
grafic en symboliek zich dus niet bepalen tot
een opsomming van uiterlijkheden. Nietzsche
waarschuwde al „Laai ons juist dit steeds
beter leeren, de historie te beoefenen met het
v e n als doel!"
De symboliek der oude gowijdo bouwwer
ken toont zich in de rlchling Oost-West der
tempels en W.-O. der Christelijke kerken. Bij
hot Panthéon ook in de plaatsing der versie
rende beeldhouwwerken: de geboorte der
Wijsheidsgodin aan den Oostclijken gevel. In
heel de natuur zagen de Grieken hun goden
i liarcr «chooue en so-
t zal overdra-
iiet geleerden,
a gevormd, is
en goddelijke wezens leven. Diohters en
beeldhouwer» hebben hen zichtbaar ge
maakt. in een schoonheid die voor ons onster
felijk is. Dat hun ethische waarde voor de
wijsgeeren groot moet zijn geweest, bewijzen
de dood van Socrates en zijn woorden, kort
te voren lot Krito gesproken.
Maar de godenmacht verzwakte. De groote
god Pan stierf, en met hein al de eenmaal
machtige godheden, liet Christendom was
gekomen. En toch bleven oude gebruiken,
ook oude vormen van kunst, voortbestaan.
Ook ecu Ideëel deel der voorbijgegane we
reld.
Wy zien dit in de kunst der Middeleeuw -
sclio kathedralen, waar heidensche en jood-
sche figuren naast die van het Nieuwe Tes
tament verzichtbaard werden Griekscbe
wijsgeeren en oud-Teatamentische Profeten
staan cr uuast Christus en de Apostelen. De
heele oudheid werd samengevat in .de figuur
der Sïbylle. ook genoemd in het „Dies Irae".
Maar de middeleeuwsche kunst omvatte bet
gansche leven van dien tijdnatuur cu his
torie waren reeds voor de kerkvader» één
enkel groot symbool van de goddelijke ge
dachte. Naast de natuur en de historie ston
den ook de arbeid, de wetenschap on de
zodelcoi' in schooue taforeelen afgebeeld.
Alle wisselvalligheden van het nienseholijk
leven waren sameugevjit in het zinnebeeld
van het Rad van Fortuin.
Voor jonge kunstenaars moei de kenui6
van dit alles in evenwicht blijven ïuet hun
scheppingsdrang. De middeleenwsche kunste
naars wcrkUiu niot alleen op vage Inspiratie
uit eigen gemoed. Zij hieven in verband wet
het groote gezin der menschheid, waaruit zij
waren voortgekomen. Viollet-le-Duc wees
hier reeds op. Met het gansche volk de
oude kronieken vertellen het ons arbeid
den zij voor het Gemeonscbaps-inominient dor
Kathedralen.
De tyden véór cu na den aanvang onzer
jaartelling waren tijden van overgang,
verlangen naar hcrbooric en zuivering. Ook
die der Renaissance, als de middelecuwschc
cultuur ontbonden wordt. In dergelijke tij
den van draag naar vernieuwing leven wjj
thans. Wat hebben daarin de jonge kul
naars te doen? De toekomst voorspellen
niemand de Goddelijke Wijsheid houdt liaar
kunstenaars bebben de groote kunst der
1 13e eeuw ook niet kunnen voorzien.
Er blijft voor de toekomstige kunstenaars
voel cn verheffend werk tc doen. De mensch
heid hoeft hen zeer noodig. Bn uit hel.
leden, met zijn schooue vormen en zijn diep
zinnige verbalen en legenden is d;ui veel
voor hen te leeren. Als -de scheppingsdrang
krachtig leeft, zal hij door kennis sterker
wortels krijgen in den bodem van leven cu
maatschappij, lloc dat verleden nog met
jongen cn overtuigenden klank tot ons kan
spreken, zien wij uit de monumentale schil
derwerken van prof. Dcrkindercn, o». <ïe
Bossche wandöchilderiugen, en die in de „AJ-
ene" op het Damrak.
...t de hij een dergèlijkc gelegenheid ge
bruikelijke toespraken, besloot profesor Van
Morktrketi zrjr. rede.
NED. ZUID-AJTIIKAANSCHE VER
EENXGING. De afdeeling Haarlem
van de Ned. Zuid-Afrikaanse Se Veree
uiging houdt Zaterdagmiddag 12 Fe
bruari haar jaarlijksche atgemeone ver
gadering. Da agenda bevat o.a.Jaar
verslag 1920: Rekening en verantwoor
ding van den penningmeester; Verkie
zing van een afgevaardigde tor algetneene
vergadering, enz.
HAARLEM'b ZANGGENOT. Do Lie
dertafol „Haarlem's Zanggenot" geeft-
Dinsdag 15 Februari «en concert, met
medewerking van mevrouw Karin
Kwant—Torngren, zang; den heer Cor
Kwant, solo-fluitist van het Utrechtsch
Stedelijk Orkest, en den heer Jan Wege
ner, pianist.
JUBILEUM. A.s. Vrijdag hoopt
de heer P. van Zurk den dag te her
denken, dat hij vóór 25 jaax als zil
versmid in dienst trad bij de firn?»
W. Voet en Zonen, juweliers, Ane-
gang.
BOND VAN MEUBELMAKERS. —Men
schrijft onsDe afdeeling Haarlem van
den Algemeer.on Nederlandschen Bond
van meubelmakers, behangers en aanver
wante vakgenooten hield dezer dagen haar
jaarvergadering. De verslagen van den
secretaris en van den penningmeester wer
den goedgekeurd. Do Inkomsten waren:
f 17194.79 On fle uitgaven f 16669,07; alzoo
een saldo van f 525.72. Aan werkloosheid
is uitgekeerd door de afd, f 3007.30 over een
totaal van 1062 dagen.
In hel jaarverslag van den secretariB
kwam vooraln aar voren do afgeloopen
contraet-aotie van het voorjaar 1920, in ver
band mot do aanstaande contract-actie, cn
werd den leden geraden als één man achter
de be&turon te staan. Ook wat betreft den
verkorten arbeidsduur werd er op gewezen,
dat medewerking van alle leden noodig Is.
Wanneer wij a-s. Maart wederom con con
tract zullen afsluiten, waarvan de tijds
duur is bepaald op twee jaar, moet dit zijn
contract, aldus de secretaris, waarin
mi'gang is te zien. zoo dit niet bot ge
zou zijn, kan dit nooit voor beide por
tenen voordeglig werken, en dit toch ls het
hoofddoel van een collectief contract.
Gehouden zijn in 1820 in totaal 23 be
stuursvergaderingen, 7 leden-vergudertn-
4 buitengewone vergaderingen en 2
personeelsvergaderingen. Het aantal leden
as op 1 Januari 297.
Hel dagelijksoh bestuur is^aldus samen
gesteld: K. v. d. Bug, voorzitter; D. van
Bemmeicn, penningmeester on C. Jansen,
secretaris.
SCHOORSTEENBRANDJE. Door aan-
lading van roet ontstond Dinsdag in do
Lange Molenstraat bij de familie F. J. J.
schoorsteenbrandje. Met één straal op
de waterleiding kon de brand gcbluscht
worden. Do staf der brandweer was aanwe
zig.
LEZING DR. WTRTH.
Dinsdagavond bïeld Prof. Dr. H. Wirth ln
de bovenzaal van de Societek „Vereeniging"
voer oen kleine schare belangstellenden een
lezing mot lichtbeelden over de geestelijke
en maatschappelijke beteekenis der Dielschc
Trökvogelbewcging, van welke beweging
spreker do lekler is.
Dr. Wirth zotte uiteen, dat het grooto-
etadslcven verderfelijk voor den mensch le
en dat wjj „terug naar de natuur" moeien ln
denken cn doen, in kloeding en zeden.
De Dictsche Groot-Nederliindsche)
Trekviigolboweging, aldus legde spr. uil, om
vat en verconigt ln zich alle standen on klas
sen van ons volk, alle leeftijden, zonder on
derscheid yan geestelijke of ataalkundige
rlchtixvg, partij of geloof en stelt daardoor
don geestelijk hooger staande in staat Invloed
op den geestelijk lager slaande uit te oefenen
cn zoo aan onze volksopvoeding ree
mede tc werken. Om dit doel te bereiken
worden naar Duitsch model Trekvogel-
wandeltochten georganiseerd, heem-, gouw
en landsfeeston eu volksspelen gehouden tot
opwekking van dletschcn volksaard, dietsche
volkskracht cn volkskunst.
Door lichtbeelden, waarvan de beelden
(«Igen opnemingen van «preker) goed,
het licht heel slecht was (er was Iets niet
in orde mot den eleclriscben stroom, zoodat
telkens afgebroken moest worden)
spr. den verkeerden invloed van h
in de steden, de moderne kleeding ei
wijze «n de heilzame werking van het buiten
leven, gezonde en practiscbe kleeding en
levenswijze aan.
Mevrouw Margwrcto WirthSchmm zong
oud-Ncderlandscbe liederen bij de .dubbel-
korige luit", waarmede zij veel bijval oogstte.
I)r. Wirth Bprak eenige malen van „ons
volk". Hij noemt zich dus blijkbaar Neder
lander. Maar dan moet hij, die zich opwerpt
als leider eener Ncderlnndschc beweging:
onze taal eerst even goed leeren spreker
als hij haar uitspreekt. Wij zouden niet
gaarne zien, dal aan hot hoofd van deze be
weging, Als zij in ons land werkelijk toe
komst beeft (wij gelooven echter dat zij zich
niet nan onzen volksaard, wel aan den Duit
schen kan aanpassen) een man kwam
staan, die zijn woorden doorspekt met ontel
bare, wee-makende, totaal overbodige „als
zoodnnigV', die voorts spreekt van Bondj-
kauselarij, Landsbond, gezel le, grondstandig
en eindelijk afschuwelijke germanismen
bruikt als: handwerker (du was als
HoIlamDcb meervoud bedoeld!); melodieën
deele van mij nieuw gevonden
iw bewerktdit i» tot een kunst opge
bracht enz.
Een leider, die zéé „Hollandsch"1
spreek!, zullen ecbt-Hollandsche mannen eo
vrouwen, jongens en meisjes niet dulden aan
het hoofd va een Hollandsehc beweging, hoe
veel verdienstelijk* hij overigens moge heb
ben!
MR. J. B. BOMANS.
De heer Bomaus zal, wegens verblijf in
het buitenland om gezondheidsredenen, tot
half Maart verhinderd zijn, dc vergaderingen
van de Tweede Kamer bij te wonen.
Naar wij bij oen Informatie vernamen, is
Mr. Bomans, vergezeld van zijn eebtgenoote,
Dinsdag vertrokken om oen reis le maken
naar Frankrijk cn Zwitserland en misschien
ook naar Italië.
TWEEDE KAMER.
8 Februari.
De beer de Savornüi Lohman
neemt ontslag. Drie interpella
ties. Indische belastingen.
Al meermalen bad Jlir. inr. A. F. de Sa-
vornm Lobman, de ruim 83-jarige nestor
der Kamer, de laatste jaren het voornomen
te kennen gegeven om bet parlement,
waarin hij met een onderbreking tijdens
zijn ministerschap sedert 1879 zitting had,
vonrwcl te zeggen, maar telkens zagen we
den scherpzinnigen grijzen staatsman na
eenig reces weer op zijn oude plaats terug.
Zelfs het openlijk afscheid, dat minister
Do Visser in Juni van het vorige jaar van
den eerbiedwaardigen, geestelijk nog jeug
digen grijsaard nam, weerhield hem niet,
om in September het nieuwe zittingjaar
weer als actief" lid ik durf wel zeggen
een der actiefste leden in te gaan.
Thans evenwel heeft de heer Lohman
schriftelijk afscheid genomen van het col
lege, waarin hij zulk con veelbeteckenende
rol heeft gespeeld.
Voorzitter Kooien achtte het thans niet de
gelegenheid om de beteekonis van den
heer Lohman in ons «taalkundige leven
le schetsen, maar hij wees er slechts op,
dat deze veteraan velen ministers tot steun
dc-r Kamer tot voorbeeld is geweest.
Een hartelijk woord van afscheid riep de
heer Kooien den afwezigen nestor toe, ho
pend dat een heerlijke levensavond voor
en heer Lohman mocht zijn bestemd.
Gaf de Kamer door applaus haar uistem-
ming met de woorden van den praeses te
kennen, minister De Graaff sloot er zich
de regeering met een enkel woord
bij aan.
Het parlement telt een waardige fi
guur minder. De leego plek op de voorste
rij aan de rechterzijde zal worden aange
vuld door het oud Kamerlid Gerritsen.
De motie Albarda, strekkende tot verhoo
ging der traktementen van het post en tele
graaf-personeel in Ned.-ïndié in den,geest
van het amendement-Bergmeyer in den
Volksraad welk amendement door de In
dische regeering was beBlreden moclit
geen genade vinden; zij viel met 26 tegen
52 stemmen.
Nauwelijks is het parlement van z n
nieuwjaars-reces terug of er worden ach
tereenvolgens drie interpellaties aange-
vraaedeen door den sociaal-d6inocra.it
de regeringsmaatregelen inzake dé
werkloosheid, een door den vrijzinnig-de
mocraat Van Beresteyn over het door de
Kroon geweigerde Haagscho subsidie aan
de nationale opera en een door den comma
nist Van Ravesleyn, over de erkenning
de Ierschc republiek, door onze regee
ring.
Morgen zal over deze interpellatie-aanvri'.
gen worden beslist.
Het verdere deel van den middag werd
aar liefst tot ruim «es uur besteed aan
besprekingen van de Indische belasting
voorstellen en een aanvulling van de In
dische tariefwet.
't Gaat Indië, als zooveel andere landen
in de laatste Jarende schatkist is vrijwel
leeg en op den gbwoncn dienst is een te
kort. Indié moet dit Jaar 135 müliocn ge
dekt zien door hoogere Inkomsten. De heer
Dressclhuvs heeft er op gewezen, dat het
niet gemakkelijk zal zijn. die dekking te
vinden. De winst op den uitvoer van pro
ducten becijfert hij op 1QS millioen; het is
dus absoluut onmogelijk om daaruit 135
millioen te halen. Ook de sociale politiek
mag niet worden stopgezet en aantasting
van het agrarische stelsel door verkoop
aan buitenlanders 8aat niet zonder aan
tasting van de inlandschc rassen, die van
dat stelsel leven. De heer Dresselhuys
meent ln centralisatie van de grond en
mljnpolitiek de oplossing van het Indische
finanoiën-vrangstuk to moeten zooken.
De hec-r Van don Tempel bepleitte defi
nitieve handhaving van de door don minis
EERSTE KAMER. - De ledon van <le
Eerste Kamer der Staten-Gencra.al zijn ter.
vergadering bijeengeroepen tegen Dinsdag 15
dezer, d namiddags te.half drie nor.
HET KAMERLID VISSER VAN IJZEN-
POOHN. De heer Visser van IJzeinJoom
heeft Dinsdag, na laogduige afwezigheid
wegens ongesteldheid, de vergadering van de
Tweede Kamer weer bijgewoond.
GEEN GEHUWDE TELEFONISTEN
HEER. Naar „De Res.b." meldt, is bin
nenkort een voorstel van B. c-a W. hij den
Haagse-hen raad te wachten, om voortaan aan
telefonisten in gemeentedienst, die in het
hnwcljjl; treden, eervol ontslag tc verkenen.
EEN' 90-JARIGE VOORZITTER. - Te
Modembhk werd de 90-jarige heer F Berk
als voorzitter van een begrafenisfonds
herkozen, welko functie hij reeds bijna 40
jaren waarneem:. „Met genoegen" verklaarde
hij zijn herbenoeming aan te nemen.
BEHOOVING. Ten nadeelc van de»
heer F, M„ een Amsterdarosclie Bankdirec
teur, is op het Station Delftsche Poort te Rot
terdam een koffertje me waarde-|inp;~rcn en
kleeding gesolen.
VERLICHTING DEK SI'OORWEG-
COUl'é's. De directie der Ncd. Spoorwe
gen beeft de aandacht gevestigd var. liet per
soneel op de omstandigheid, dat hel nog
steeds voorkomt, dat rijtuigen of rijtii'cafdee-
üngen niet voldoende verlicht worden en de
reizigers daardoor in het donker zitten. Op
dracht ls gegeven, om hierop streng toe te
zien en voor behoorlijke verlichting te ver
ier op drtu jaren gelimiteerde producten-
bcluiiting, althans totdat- omtrent do op
brengst der extra-winetbelasting hel noo-
digo zou zijn gebleken. Hij diende een
motto in dien geest in. En de heer Van Ra-
vestcyn trachtte natuurlijk alle belasting
weer op „het kapitaal" af te schuiven, het
kapitaal dat naar zijn mcening Sn Indiê
nog nict« heeft geleden.
Voorts had de minister een verkeersbe
lasting voorgesteld, wartegen zich zoowel
de heer Drcsselhuy3. die deswege een
amendement had ingediend, als de heoren
Van den Tempel, de Geer, Scheur*r en
Van Vuuren verklaarden.
Minister de Graaff antwoordde breedvoe
rig, Al te breedvoerig zelfs. Zijn rede kwam
neer op een aanbeveling om de voorstellen
maar ongewijzigd te accepteereri.
Vandaag zal er nog worden gerepliceerd.
intimus. 1
S1AKING GEeINDIGD. Dc -lakende
loodgieters, koperslagere en fiircr* tc Deven
ter hebben het voorstel der patroon» out het
arbeidsconflict aan de uitspraak van cc»
scheidsgerecht te onderwerpen, aangenomen
en iu verbind daarmede besloten het werk te
hervatten
DE MIDDENSTANDSPARTIJ.
In de dezer dugen gehouden vergadering
in afgevaardigden der afdeelingcn van do
MidiJen»tand8parlij, werd hot hoofdbestuur
gemachtigd met de besturen van andere pu
blieke partijen verdere besprekingen tc hou
den over de oprichting van cn nieuwe
staatskundige partij. Besloten werd voort» de
Middciiètundspartij niet te ontbinden, nuar
he hoofdbestuur opgedragen een wijziging
der statuten voor te bereiden, waardoor hos
doel der MiddcDstnndspariij niet meer zal zija
rechtstreeks aan de verkiezingen deel tc ne
men. doek politieke cn econoiuisehe vraag-
itukkcn in eigen kring te uehandelcn cn te
bevorderen dat bij verkiezingen voor Over
heidslichamen luiddenslandseamlidalcB cea
hun toekomende plaats krijgen op de lijsten
der nieuwe staatkundige partij-
REIZENDE KAARTSPELERS. - Rei-
,nd.- kaartspelers hebben 0., een man uit
Den Haag, toschen Haarlem cn Den Haag
kaarten 360 afhandig gemaakt.
HET BEDRIJFSRADENSTELSEL.
r „Het Centrum" verneemt zal op de a.*.
vergadering van den E.-K. Algeineenen Bond
van Rijkskieskringbesturen een voorstel wor
den gedaan om in het fi.-K. Staatsprogram
ui artikel op ie nomen betreffende hef
elscl der Bedrijfsraden.
KAUHELONTPLuFFING. Te Middcl-
jrg i» vermoedelijk door het aanwezig zijn
:iu een patroon in de kalen een kachel uit
elkaar geslagen, waardoor de vrouw des hui
ze» eonige schrammen opliep en het plafond
werd beschadigd.
WONINGBOUW.
Een nota van wijziging op hél wets
ontwerp tot wijziging en veiltooging
van het hoofdstuk VII B der Staats-
begrooling voor 1920 houdt in d? in
voeging van een artikel voorschotten
aan g<-:r.' enten ingevolge artikel 33,
eerste lid., der Woningwet, root
f 61. W0.0Ü0, zijnde een aanvulling
mot f 111.400.ÓX)„ verminderd roet
met reeds toegestane bedrag ad
50.000.000, hetwelk reeds spoedig
ble»eik onvoldoende te zij'n.
In het aanhangig wetsontwerp werd
een nieuw artikel ingevoegd „voor
schotten voor woningbouw met pre
mie welk artikel word uitgetrok
ken tot een bedrag van 5,000.000.
Inmiddels is gebleken, dat uit dezen
post voor het jaar 1920 geen uitga-
behoeven te geschieden, zoodat
het artikel feitelijk zou kunnen ver
vallen en daarna op de beg rooting
voor 1921 göbraeht kunnen worden.
Het komt den minister van Finan
ciën echter geovertscht voor. reeds
aanstonds e>ea? beslissing van de Sla-
len-Generaal uit te lokkón. Daarom 's
do post behouden, doch voor „.memo
rie" uitgetrokken en dus liet bedrag
geschrapt.
Zoo spoedig mogelijk zal voer het
dienstjaar 1921 een wetsontwerp wor
den ingediend, waarbij de noodige
gelden tec uitvoering van deaei? maat
regel worden aangevraagd.
In totaal wordt nu het hoofdstuk»
verhoogd rac-t 63,111,191, waaronocr
aen bedrag van 02.977.080, hetwelk
ten last© van buitengewone uitgaven
komt.. De gewone di&nst ondergaat
een varhooging van 131.111.
