OM ONS HEEN
38* Jaargang No. 11583
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
DONDERDAQ 10 FEBRUARI 1821
HAARLEM S DAGBLAD
3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent geveBtigd
Franco per post door Nederland f3.871/,. Afzonderlijke nummers fü.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omatreken f0.671/,; franco per poet f0.65.
Uitgave der N.V. Leurone Ceetnr, Dlreoteur-Hoetdredaotour J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3082
ABONNE751ENTEN per 3
(kom dar gemeente) f3.671/,
ADVERTENTIE!^t Van 1—5 regele f 1.75iedere regel meer 36 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfctuivers-i.dvertentlën van Vraag en aanbod van 1 -4 regels 60 Cts.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Direetie en Administratie i Groot* Houtstraat S3. Telefeonnro. de Redaetie 600 en der Administratie 724
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
kgenaa
Heden.
DONDERDAG 10 FEBRUARI.
Sociëteit Vcroexviging: Yolks-Sym-
nhonie-concert Haarlem's Mnziek-
koi j>s, 8 uur.
Leger des HeUs, Scbp«chel straat
20: l.iciitbeeldenavond, 5 uur en 8 u.
Dc Kroon: Openbare vergadering
Zionistenbond, 8 uur.
Gebouw der Chr. Jongeliugsveroesii-
ging, Lange Maraarethastraat 13:
Vergadering van den Bond in de
Kledingindustrie, 8 uur.
Oud-Holland, Verwu-"'!, Strijkorkest
Café-Restouromt „PopuIaitr'\ Tem-
poliers6traat 56, Avondconcert.
Bioscoopvoorstellingen.
VRIJDAG 11 FEBRUARI.
Stadsschouwburg Wilscnsplein:
KoJiinkl. Vereeniging Het Nederl.
Tooneol: „Midzomernachtdroom",
half 8.
Schouwburg Jansweg: Draadlooze
Telefonie en Telegrafie door het Ro<-
diofoun-Syndicaat. 8 uur.
Café „Scala". Kleine Houtstraat:
Pagan ini-concert.
Oud-Holland, Ycrvvulft, Strijkorkest.
Café-Restaurant „Populair", Tem
peliersstraat 66 Avonconcert.
Schouwburg Do Kroon, Gr. Markt-
Bioscoopvoorstolling, 8 uur.
Cinema Palace, Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstelling uur.
Sr al a-Til eat er, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtwe^
Bioscoopvoorstelling 8 uur.
No. 2850
Nabetrachting van den Gemeenteraad
Onze UziSüi venatu ons niot Een vrsdoiltvaolo intails der
FraoscliiB verwacei eo gtwemclit do jaarwedde ras des Cam-
mlssari» van Polltli ala liaeld van baperme zelibess&izblcg
Waardeering voer de Manastlcbtlng an baar werk Wachtgeld
In bet ooaiect.ebedrtii Deaiostheiia en de golven Leesenaenk-
betldan ovsr kolen en gasprüs.
lement bepalen het ook maux beta
len? Wie betaalt, boveell, zeggen de
franse hen: gul paie commande. In
dit geval is het: wie beveelt, betaalt
niet.
Het was te voorzien, dat de Raad, na
alles wat gebeurd is, de Halsen thuis
houden en ze niet naar Parijs sturen
zou. Hadidion de directeur, de Com
missie en de restaurateur <lc verant
woorde] ijJeheid op zich genomen, dan
zou-stellig de Raad de tweo schutters
stukken rustig hebben laten trekken,
maar nu de Commissie verdeeld was,
de directeur en de restaurateur zich
or legen verklaarden, kozen de vroede
viuieren den veiligston weg en heten
de schilderijep in het stille Museum.
Wethouder lieer kens Thijssen, die
van meerling verouderd was en dus
zijn eigen voorstel bestrijden moest,
han hel daarom heel wat gemakkelij
ker, dan zijn collega Bruch, die het
tegendeel moest bewijzen „een
zware taak, broer!" riep dc heer de
Braai hem toe op het oogenUik, dat
hij l'ieginnen zou. Heel sterk waren
de degens in dit collegiaal duel niet
H.-ul de heer Thijssen betoogd, dot het
advies van den restaurateur hein
vooral zoo getroffen had omdat diens
persoonlijk botang eer tot het tegen-
dool zou hebben geleid, dc heer Brnch
antwoordde, dat daaruit, de juistheid
van het advies» niet bleek. Geen tou
ché, de vonken sprongen, niet eens
uit de floretten. Meende de hoer
Thijssen, dat de heer Hofstcd© de
Groot zijn advies gegeven had als Rc-
geenngsvertegenwoordiger, de heer
Bruch zag in dat advies de waarach
tige ineening van het lid-der Muscum-
commissle. Alweer: geen krijlplek op
beider borst. De strijd eindigde in een
draw. maar dc heer Thijssen won
niettemin. Feitelijk kwam het voor
den Raad neer op een antwoord op
de vragen: durven we of durven we
niet? „Wij durven niet", zeiden de
meeste deskundigen, „wij durven
niet", zei 's Raads meerderheid hen
na. Ên de vijf die wèl durfden zou
den misschien niet allen gedurfd
hebben, wanneer zij niet vooraf ge
weten hadden, dat er toch een paar
doziin overbleven, die niet durfden!
Nu onze II al sen uiof, tot de Fran-
s clicn gaa.n, verwachten wij de
Frsnachen hier.
Dat ze kommen, in drommen-
Met groot genoegen hebben wij ge
zien, dat de verhooging van de Jaar
wedde van don Commissaris van Po
litie met bijna aigemeene stemmen is
aangenomen: er ts nu goede kans,
dat de heer Schuiten:aker ons niet
zoo spoedig door een m'lder snhiriee-
rendr ffcmeante zal worden nfgono-
mcn. Het politievak is niet gemakke
lijk cn goede commissarissen zijn dun
gezaaid, al was het maar alleen hier
door. dat zij, ik zeg niet moeten be
hagen, maar dan toch moeten Kunnen
omgaan met hun onmiddellijken chef,
den burgemeester, me', hunne onder
geschikten, iret de justitie en ten
slotte (ik wee", niet, öf de volgorde
zoo wel goed is) met KoninT P bliek.
Er. alsof dal af.smaal nog niet ge
noeg is, moct 'ii zij ook zichzerf be
vredigen, hebreen voor nauwgezette
menschen di'. v'jls nog hot allermoei
lijkste is.
Hun saJairiwri ng is overi».nais aller
zonderlingst geregeld. De gemeente
die zij dienen betaalt hun Jaarwedde,
maar heeft er verder niets In te zeg
gen. Gedeputeerde Staten sturen op
zekeren dag een boodschap n«n B. en
W., of dezen niet vinden, dat de jaar
wedde moet worden herzien mocht
de Raad oordeelen van niM, dan ver-
hoogen Ged. Staten die toch en dc
gouieonte moet betalen. Aan den an
deren kant wil het departement van
justitie in Don Haag niet hebben, dat
de Haarlemsclie Commissaris, even-
aïs andere hoofdambtenaren in Haar
lem, kindertoeslag ontvangt. Wel mo-
gon de gemeentebesturen niet een
kleinen variant ©d eca> bekend lied
zingen.
Wij leven vrij, wij leven blij.
Op Nearlands dierbren grond,
Als Staten spreken, zwijgen wij,
Den Haag snoert ons den mond.
Zou het niet eenvoudiger wezen,
wanneer de autoriteiten, di0 dit trak-
Hot voorstel van B. on W., om de
Maria-sticliting in de hoogere kosten
van verbouwing van hel voor behan
deling van lijders aan tuberculose be
stemde gedeelte, met een renteloos
voorschot van tienduizend gulden te;
gemoet te komen, werd zonder stem
ming of discussie goedgekeurd; alleen
do heer Boes maakte een opmerking
en wel deze, of de stichting in staat
zou zijn tot terugbetaling. Anders had
hij, zoo ik liet goed begrepen heb,
liever de som geheel willen schenken.
De Raad is do ziekenverpleging goed
gezind en stelt bovendien veel belang
in die van lijders aan tuberculose,
welke tot nu toe niet geweest ie wnt
zo zijn moet. Met alle waardeering
vun het voortreffelijke werk van de
vereeniging tot bestrijding der tuber
culose en haar lighal, weten wij toch
wel, dat het juist met de opneming
'Wi lijders, die een lange verpleging
noodig liebbon, niet gunstig gesclin-
peii stond: gewone ziekenhuizen zijn
wel verplicht do voorkeur te geven
aan het grootst mogelijke aantal pa
tiënten met het, kleinst mogelijke aan
tal verpleegdagen cn dit gezond© be
ginsel bracht juist lijders aan tu
berculose in last. Nu de Maria»
siicliliiig met de gemeente een over
eenkomst heeft gesloten tot inrichting
van oen speciale aideeling voor deze
patiënten, bestond er alle reden om
nog iets verder te gaan en haai- ook
in de hoogere bouwkosten tegemoet te
koiueh.
De beteekcnis en de waarde van
zulk een groot particulier ziekenhuis
in een stad kunnen trouwens in 't al-
semeeu moeilijk te hoog worden aan
geslagen; wij zijn er nu eenmaal aan
gewend en merken het daarom dage»-
lijks niet zoo op. Kwam zulk een in
stelling onverhoopt eens plotseling te
ontbreken, dan zou ons pas goed dui
delijk worden, welk een groote rol
zij in otizö gemeente vervult. Ook
daarom was een klein bewijs van sym
pathie ten volle op zijn plaats.
De heer Van Licmt verzette zich
sterk tegen het toekennen van subsi
die aan den Bond van Nederlandsclic
confecliefabrikonten en daarmee over
eenkomende werkgevers, voor steun
en wachtgeldregeling. Hij betoogde,
dat er in dit vak vool oorlogsindustrie
ontstaan is en dat de fabrikanten de
malaise moeten hebben zien aanko
men. Nooit kiuincn de toestanden
zooals die tijdens den oorlog waren,
er wwr in temgfceeren, omdat de ex
port onmogelijk geworden is. Men
hoeft getracht, zich door uitvoer naar
Scandinavië te redden, maar dat is
mislukt; inmiddels hebben deze. fa
brieken personeel onttrokken aan
winkel en huisgezin en. wanneer dit
nu wachtgeld zal ontvangen, keer en
zij zeker tot hun vroeger© werk niet
terug, ofschoon daarin behoefte ann
personeel bestaat.
In deze beschouwing kreeg de spre
ken* geen steun, zoodat het voorstel
ten slotte, allecui met zijn stem tegen,
aangenomen weid. Tegengesproken
werd het betoog ook niet, want inter
rupties over oorlogswinst kunnen daar
voor zeker niet doorgaan. De weüiou
der voor de bedrijven leverde tot ver
dediging'van liet voorstel van B. en
W. eon bijzonder veelzijdig betoog: in
do eerste plaats vereonigde hij zich
.net ce euusche rede van den lieer
D'jK en bovendien was deze wijze van
siouctsn de goedkoopste zoo gaai
liet, wannen* eon weihouder, behalve
zijn eigen inzicht, ook neg dat van
den afwezigen wethouder van bezuini
ging tot uiting brengen moei.
Het was dozen middag wet eenzaam
aan do.tafel van B. en W. Wethouder
Slingenberg in Scandinavië en wet
houder Romans in Frankrijk. Zeker
krijgen we over ©en weak of wal ver
halen, hoe Denen, Zweden en Noren
het stellen met belasting en woning
bouw, van de Franscben weten wij
het helaas wel( Die hebben groote
moeite met het ©ene en met het an
dere. Ofschoon de agenda niet van
groote beteokenis was, werd de wet
houder van O. W. (ik bodoel natuur
lijk van Openbare Werken) zeer go-
mist, toen de heer Miezerus een bouw
kundige aangelegenheid opwierp, die
aai» de perstafel onmogelijk te volgen
was; meermalen gedragen de leden
zich namelijk als de golven van de
zee, tot wie weleer de redeneax De
mosthenes placht t© sproken, om een
sterke stem te krijgen, die boven hel
rumoer uitging. Aan den anderen
kant van het gedruisch antwoordde
de heer Jonckbioedt. De heeren spra
ken om zoo te zeggen over de golven
heen elkander toe. Aan de tafel van
B. en W. heerschle naar het scheen
eenige onzekerheid. Voor den afloop
verwijs ik gaarne naar ons Raadsver-
slag in dit nummer.
Omstreeks half vier rondvraag. Er
hing een bepaalde Interpellatie in de
lucht. Verschillende leden hadden een
vraag willen stellen over verminde
ring vai» den gusprijs, omdat de ko-
Icnprijs zeer gelaaid en de gasprijs
in verschillende gemeenten, Amster
dam, Den Haag, Eindhoven, Culem-
borg, verlaagd is.
De heer Van den Berg won den
wedloon. hij had namelijk tijdig bii
B. en W. de vragen ingediend: wordt
de gasprijs verminderd en zoo ja.
hoeveel en wanneer?
Terwijl vroeger de vorhooging van
den kolenprijs wel een goede reden
vormde voor verhooging van den gas-
nrijs, bleek duidelijk dat de verla
ging. van de kolen niet het eenige
motief kon zijn voor vermindering
van den gasprijs. Misschien begrijpt
de leek dat niet goed, maax daar is
hij dau ook een leek voor. De cokes-
positie is er gok nog en de positie
van de teer is vanzelf teer. „Hel is
maar niet zoo, dal met den kolenprijs
do gasprijs automatisch stijgt en
daalt", verzekerde wethouder Heer
kans Thijssen en mankte daarbij met
zijn handen liftachtige bewegingen.
In andere gemeenten was de toestand
zus en zoo, enfin, we dachten juist,
vol angst, dat er van een gasprijsver-
1 aging in Haarlem niets kómen zou,
toen de weihouder in liet vooruitzicht
stelde, dat B. en W. binnen niet te
langen tijd een voorstel tot verlaging
doen zullen.
Dus ademden wij woor vrij en
dat in de buitenlucht, kwartier vóór
vieren. Het was bijna feestelijkl
J. C- P.
HOE STAAT T MET
<le vlccsuliprlizen.
In de laatste weken waxen de vee
prijzen eenigszins dalende, hetgeen
een verlaging van den vleeecbprijs
tengevolge had.
De veemaricten van Maandag eai
Dinsdag waren evenwel weer anders
gestemd. De koeien moesten niet on
geveer 40 per stuik duurder betaald
worden.
Ook de prijzen der echopen gingen
in de stijgende lijn.
Dit is zoo deelde ons een vakman
inedo te wijten aan den uitvoer.
Voor-löopig is er dus nog geen kans
op lagere vleeschprijzen.
de verbreedtng van den Amster-
damsclion straatweg.
Met de verbreed in g dus verbete
ring van den Amaterdamschen
Straatweg is mon nog muur weinig
of niets gevorderd. In April worden
de drie eerste onteigenuigs-procedu-
res voor de Haarlennsobe rechtbank
behandeld. De drie hij de onteigening
betrokkenen zijn het' Hoogheemraad
schap Rijnland, L. J. Vallentgoed en
J. II. van Andel voormalig café
Coppée alien te Halfweg. Deze za
ken staan wel met d© verbreeding
van den straatweg in verband, maar
worden toch afzonderlijk behandeld.
De onteigening van deze perceel en
dient tot verbetering van den overweg
bij de Rijnlandsche sluizen te Han-
weg.
Met het voorjaar begint men op het
traject HaJfweg-SIoterdijk met de
werkzaamheden voor de verbreeding,
evenwel nog slechts over ©en lengt©
van twee K.M. De aangrenzende stuk
ken grond, die in eigendom toebehoor
den aan de Veenderij-maatschappij
„De Eendrachtzijn bij minnelijke
schikking aan het Rijk overgegaan.
Üok op het traject Halfweg-Haar-
lein zijn enkele poroeeien op dezelf
de wijze aan het Rijk overgegaan.
DE TOESTAND VAN DEN MID
DENSTAND.
XVI.
In den piano ca orgolhsndel ia het
thans vergeleken bij verleden jaar
slap, ofschoon er geen onmiddellijke
redui tot klagen ts. bal er niet zooveel
verkocht wordt als verleden jaar, con-
staleeien ook de reizigers in deze bran
che. De betalingen waren verleden jaar
ook meestal 4 contant, terwijl het pu
bliek er thans meer voot gevoelt, op ge
makkelijke voorwaarden te koopen, of
tc bureu.
Kunnen de handelaars dus niet meer
zoo vlot verkoopen, daartegenover staat
dat de fabrikanten veel handelbaarder
zijn geworden.
Ik bestelde, zoo r.culo ons een piano
handelaar, onlangs vijftien piano's in
Duilacliland
had er .ook wel dertig of veertig kunnen
krijgen.
Dub ook hier begint de Duilsche oon-
currentie zteb alweer geducht te doen ge
voelen; Nodorluidcuhe fabrikanten, aldus
onze zegsman, kunnen daar niet tegen
op en FrauscLo en Engc-lsche piano's
lijn wel goed, maar veel te duur. De
Duiteohere hebben er meer don slag van,
ook voor bescheiden beurzen te leveren.
Dc Duïteche piano's zijn dan ook het
meest gewild. De prijzen zijn belangrijk
lager dan verleden jaar en eenige verde
re daling wordt nog wel verwacht.
De kwaliteit, aldus zeide men ons, is
weer goed. llen heeft weer de beschik
king over goed, degelijk materiaal.
Uok op dit gebied doet zich het ver
schijnsel voor. dat zij, die er vroeger
niet aan zouden denken, thans zich een
piano aanschaffen, terwijl zuinigheid
valt te constateeren bij hen, die vroeger
wèl kochten.
Stadsnieuws
F. TH. ROETER8 VAN LENNEP. Tn
ons verslag van de Raadszitting van Woens
dag heeft men kunnen lezen, dat de lieer
F. Th. Roeiers van Lennep, een verzoek
schrift heeft ingediend oin eervol ontslag
als Gemeente-Ontvanger van Haarlem, met
ingang van 1 April of zooveel eerder als de
betrekkelijke verklaring van den Pensioen
raad te 's-Gravenhage zal zijn ingekomen.
De heer Roetei* van Lennep, die 19 juor
lang Gemeente-ontvanger van Haarlem is
geweest, heeft dit ontslag ingediend wo
gene zijn voortdurend ongunstigen ge
zondheidstoestand, waarvoor bij reeds
eenige maanden in Velp heeft vertoefd.
Men deelt ons mede, dat de heer Roeters
van Lennep zich metterwoon in Velp zal
gaan vestigen.
SCHEEPSBOUW. Van de werf
„Het Spaarne" firma G. J. Bens en Zoon
alhier werd mei goed gevolg te water
gelaten een stalen motor- directie-sleep
boot. Hot casco zal worden voorzien
van een 35 P.K. Kiomhout-Ruwclie-
motor. De hoot is gebouwd voor reke
ning van de firma M. de Zwart, Sleep
dienst te Amsterdam.
Uitgaan.
HET SCHOÜWTOONEEL.
Naar wij vernemen zal Het Soliouw
tooncel, directie Adr. van der Horst en
Jan ifusch het llsarlemsche publiek
Dinsdag 15 Februari wederom in de
gelegenheid stellen van een première te
proliteeren. Dien dag zal n-1. de cerstfc
opvoering plaats vinden van A. Jurriaan
Zoe'.muTder's tooneclspel „Het Gouden
EEN KWESTIE OVER BETALING
VAN ELBCTRISCHEN STROOM.
)e gi-mc' mm ii.ui heeft in zijn zitting
an Woensdagmiddag Ln handen van
B. en W. om praeadvies gesteld een
verzoekschrift van de afdeeling Haai-
lem van het Nationaal Verbond van
Groeente-Ambtenaren in Nederland,
om op daarin nader aangeduide gron
den Burgemeester en Wethouders te
verzoeken, terug te komen op hun be
sluit, tengevolge waarvan door den
heer A. van Harreveid, electro-tech-
nicus, moet worden bijbetaald een
soim van 242.44 voor in het tijdvak
Augustus 1914—April 1920 te goeder
trouw tegen verminderden prijs ge
bruikten electrisciien stroom.
We hebben eens geïnformeerd, hoe
deze kwestie in elkaar rit en ons
bleek toen het volgende:
In 1910 vond de heer S. Blom, de
toenmalige directeur der Lichtfabrie
ken, het gowenscht, dat de ingenieur
en de he«' A. van Harreveid, electro
technicus, ook 's avonds in hun eigen
huis elcctrisch licht zouden branden,
om te allen tijde te kunnen contro-
1 eer en, of er soms wat in de stad aan
het electrisch licht gebeurde; dit was
dus in het belang van de slroomleve
ring. Omdat de heer Van Harreveid
daar ook eenigen last mee had, dooi
het plaatsen van controle-meters m
zijn woning, enz., achtten de heer
Blom en het toenmalige college van
B. en W. het billijk, dat deze stroom
alleen maar voor de beperkte hoe
veelheid am ©en', gewoon huis te vei
lichten tegen een verlaagd tarief
geleverd werd. Toen de heer Blom in
1914 werd opgevolgd door den heer
J. A. Reus kon ook de laatste zich met
het voor het genoemde doe! leveren
van electrischen stroom vereenigen
en wenschte in het belang van den
dienst nog meer ambtenaren daarvan
te doen proflteeren. Het nieuw© colle
ge van B. en \V. keurde dit niet goeL
de electnsche siroom mocht niet voor
een verlaagd tarief geleverd worden.
Niemand aldus deelde men ons me
de heelt toen begrepen, dat ook de
twee genoemde «ambtenaren daaron
der vielen de heer Van Harrevela
heeft nimmer oen desbetreffende stuk
gezien en bij gang dus gewoon door
met slroomgebruik tegon verlaagd
tarief. Dit doed hij geheel te goed or
trouw. In 1920 werd dit evenwel ont
dekt, met het gevolg, dat de heer
Van Harreveid de som van 242.44
zal moeten storten. Hij heeft zich
toen per adres tot B. en W. gericht,
om van het betalen van dit bedrag
vrijstelling te verkrijgen, maar hiea
op werd afwijzend beschikt. Ten ein
de raad heeft de heer Van Harrevela
zicf» toen gedwongen gevoeld rich
op bovengenoemde wijze lot den
Raad te richten.
raadsuommissievekgadëringen
EN PRESENTIEGELD.
De Afdecling vour de geschillen van be-
sluur van den Raad van State behandelde:
Hel beroep va:i den Raad der gemeente
Haarlem tegen het besluit van Gedep. Sta
ten van Noord-Holland, waarbij goedkeu
ring Li onthouden :ian zijn beslnit tot wijzi
ging der gemeccirtebegrooting voor 1920 met
betrekking tot presentiegelden voor leden
van deu gemeenteraad voor liet bijwonen van
vergaderingen van een commissie bedoeld in
artt5-1 en 57 der Gemeentewet. Die onthou
ding van goedkeuring geschiedde op grond
dat de toekenning van presentiegeld aan de
raadsleden anders dan voor liot bijwonen
van raadszittingen in str'ud is met het voor
schrift van art. 58 der Gemeentewet.
Het beroep werd toegelicht door Mr. Van
Assendelft de Coningh, hoofd-commies ter
gemeente-secretarie van Haarlem.
ERNSTIG ONGELUK.
Woensdag kwam de lieer (J. uit Haarlem,
bij bet uitstappen uit een nog in beweging
z.jndcn trein aan het Centraal Station ie
Amsterdam te vallen. Hij geraakte bekneld
tussclien het perron en de treeplunken. Met
inwendige kneuzingen en een gebroken
Ijecn werd de heer C. opgenomen c-n naar
liet Binnengasthuis overgebracht.
DE 1 MEI VIERING. - Men schrijft
ons: Oiu reden pnnoipieele verschillen
heeft de Vrije Socialisten Verec-niging op
hare j.l. gehouden huishoudelijke vergade
ring besloten, om voortaan den 1 Mei-dag
niet meer gezamenlijk met do communie
ten te zullen houden,
PERSONALIA.
De tot directeur der rij- en hoefsmid-
sohool benoemde majoor E. H. Jnckema
van Burmania baron Rengers van Wormen-
huizen, komt van hel depot Haarlem te
Amersfoort in garnizoen.
BinneDlanS
HANDHAAF UW TAAL!
De N. R. Ui. maakt de volgende opmer
kingen naar aanleiding van het meer en
meer in zwang komen cm in wetsonlwcr
pen of in wetten germanismen te becti
gen:
„Onze regeering heeft het woord „spring
stof ,ddt totnogtoe m de oogen van be
schaafde Nederlanders een leelijk en on
juist gevormd Germanisme was, officieel
geijkt in het wetsontwerp „tot vaststelling
van maatregelen ten aanzien van den in
voer, aanmaak en verkoop van buakruR en
springstoffen". Springstof is een onjuiste
ontleening aan liet Hoogduitsch, waarin
liet wootcI Spreng slof f 'luidt.. Sprengeh be-
teekende vroeger in het Nederlandseh zoo
als nu nog in het Duitscbdoen springen,
gelijk drenken bij ons- doen drinken aan
duidt. Sprengslof kan men in het Neder
Igndseh echter niet meer gebruiken omdat
sprengen in onze taal tegenwoordig bo-
sprenkelen, besproeien is. „Zij (de natnur)
sprengt geen geur meer op het kruid"
dichtte Tollens. Maar het groote bezwaar
tegen springstof is, dat het een echt Ho:
laudsch woord, gevormd van een kostelijke
vondst van onze spraakmakende gemeente
(ontploffen), bnilen gebruik dreigt te stel
len. Wij Allien blijven spreken van een
..ontplofbare stof cn hopen, dat de regec
ring het slechte voorbeeld d... zij aan ons
volk geeft, ongedaan zal maken. Was het
Sarcey niet. die zeide: een volk dat zijn
taal hoog. houdt, bewaart den sleutel van
zijn onafhankelijkheid f"
Of men in de Kringen van de Regeenng
i van de Kamer aan de opmerkingen van
de N. R. C. een gunstig oor zal leenenf Wij*
zijn pessimislisoh gestemd 1
Beols deelt ergens rnede, dat iemand een
verhandeling over de levensvatbaarheid
der oorwormen had geschreven en zijn
wenscli to kennen gaf, dat ze „ten koste"
den Staat kon worden uitgegeven. Hij
bedoelde daarmede dal de Staat en niet nij
de kosten dor uitgave zou dragen.
„Ala ik hem beduidde dat hij dan „op
kosten" had behooren te zeggen aldus
Boets verder nam hij dal niet aan. riet
zeide hij, een willekeurig onderscheid*
„Ik geloof hel niet", antwoordde ik: „tnanr
rij zoo; bet onderscheid bestaat en het
niet in 't ooc te houden geeft misverstand.
Zoudt gij bijvoorbeeld in het Fransch....
..O. ja, in 't Fransch", viel hij in. „maar
bet HoUandseh luistert zoo nauw niet"
,Ge wilt zeggen: de Hollander", zeide ik.
Hier roerde Beets wiens letterkundige
opstellen helaas veel te weinig gelezen
■orden de juiste snaar aan. De llollan-
er, en die van dozen tijd, nog meer dan
die van Beets luistert zoo nauw niet.
Toob... het doet weldadig aan, indien een
poging aangewend wordt om ons voor liet
insluipen van een Germanisme te vrijwa
run, want de taai ia geheel het volk; de taal
j< de gansehe nationaliteit. En, aldus Heets,
hij bevestigt die, hij werkt aan de opbou
wing zijner natie, die den schat harer taal
bewaakt 1
DE S. D. A. F. EN DE TWEEDE INTER
NATIONALE.
een bijeenkomst van het bestuur der
8. I). A. P., dezer dagen te Amsterdam ge
houden. werden, naar „Het Volk" meldt
o.a. behandeld de raotiw t»u Zaandam in
zake hei oplredeu van den Belgischen mi-
r v. d. Velde cn inzake de vraag of
er voldoende redenen zijn oni d partij te
doen uittreden uit do Tweede Internationale.
Men meende echter, dat in "l bijzonder de
laatste quaestic pas onder bot oog gezien
kon worden na dc bijeenkomst te Ween en
van de partijen, die noch tot de 2c Interna
tionale, noch tot de 3e Internationale behou-
Op do pai tijbestiiurevergadering van
6 Maart zolien de desbetreffende moties op-
ïieuw besproken worden.
REGELING VAN DEN DIENSTPLICHT.
Mot dc indiening van het wetsontwerp tot
regeling van den dienstplicht, dat om advies
naar den Raad van State cn naar den Raad
van Defensie is verzonden, wordt spoed be
tracht, omdat in bet wetsontwerp tot tijde
lijke afwijking vnn de Mlliiiewet, dat nog
door de Eerste Kamer moet worden behun-
dcld, de bepaling voorkomt, dat, indien vóór
1 September «uk. gfcen nadere regeling is
getroffen, de lichting 1920 ten volle moet
opkomen.
UIT DE SIGAREN INDUSTRIE.
Dinsdag hebben de hoofdbesturen van het
Verbond van Sigarenfabrikanten cn van de
arbeidersorganisatie! In dc aigareunijvurhold
»e Amsterdam vergaderd over de afschaffing
van de index-bepaiingen. Uoze vergadering
heef! geen definitief resultaat opgeleverd.
Vooral de moderne bond en dc federatie
bleken tegen afschaffing van deze bepalingen
gekant. Vrijdag wordt ecu nieuwe conferen
tie tc Utrecht gehouden
OVERREDEN. -— .Dc rijwielhandelaar
Noorda, uit Eibergen, is Dinsdag door een
locaaJtrein Eibergen—Grocnlo aangereden cn
gedood.
OPEN BRIEVEN
VAN KEES DE MOPPERAAR
Hooggeachte Mijnbeer Keet,
Met zeer veel genoegen lu ik uw kort
antwoord j/p mijn aan u gericht schrijven
in het nummer van 5 dezer, waaruit blijkt,
dat het aantal misverstanden welke oorzaak
kunnen lijn van de meest noodlottige ge
beurtenissen ik geloof dat we den hee-
len wereldoorlog en dus ook de brandstof
fen distributie uitsluitend te danken heb
ben aan een aaneenschakeling van misver
standen bijna met één was vermeerderd.
Gelukkig ia-het diertje, alvorens zijn kwade
praktijken te kunnen uitoefenen, afdoen
de onthalsd.
Niet boosheid, deze is steeds een slechte
raadgeefster, doch uitsluitend het feit, dat
zeer velen zooals mij bij ondervin
ding bleek in de veronderstelling ver
keerden, dut de boosdoener in dezen zetelde
in het gebouw a&n de Ranks te liaarlom,
noopten mij in mijn potlood te klimmen.
Ik had namelijk geen lust het boetekleed,
hoewel het siert, aan te trekken.
Dat coovelen in bedoelde onjuiste ver
onderstelling verkeerden moge u vreemd
schijnen, het wordt verklaarbaar, wanneer
u wool, dat meer dan do Jiclfl van de bij
bet brandstoffenbureau inkomende bvievcn
geadresseerd xijn aan: „den Directeur van
het Rijkskoienbureau" of „den Directeur
i hel Kolenbureau" te Haarlem, mplaaU
q „den Directeur van het Brand-
o f f e n b u r eau en gij u eveneens
aan deze onjuiste benaming bctcmllgt
Nu reeds een verbroederingsfeest in uw
bergplaats beeft plaats gehad is het verre
van mij een schaduw te werpen op dezo
heuglijke gebeurtenis door thans nog aan
merkingen te maken op den ouden to«-
stand, welke bovendien „appelti' - na den
dorst" zouden zijn.
Mag ik u echter in uw belang een goeden
raad geven Vermeng in den vervolge
slechts in de uiterste noodzakelijkheid an-
thraciet met andere brandstofsoorten.
Ten slotte mijnheer Kees, wensch ik
mijn dank uit te spreken voor uwe wnar-
deerendo woorden aan mijn adres, wiko
door mij ten zeerste op prijs worden pe-
sleld. Ik voor mij heb geen oogcnblil: .'.au
uw goede liodoelingen getwijfeld -- ge
gronde opbouwende critiek kan slechte nut-
:ig zijn zooals uit het slot van iniin
■origen brief ten overvloede n:o?c blijk»».
in het tosen gestelde geval xou ik hebhen
gezwegen.
Het wordt reeds kouder. Do d»*jr n
drilde sectie eenheden zal waarschijnlijk
spoedig in het tuut moeten worden g-
bracht. Ik twijfel niet of zij zal <ie vuur
proef glansrijk doorstaan, hoewel. uit
sluitend anthraciet heeft meer „ausdauer".
et de meest hoogachting verblijf ik
steeds gaarne,
Uw dw. dD.
R. C. J. WILLINK
Directeur Brandstoffen Bureau.
KEES DE MOPPERAAR.
DE OPVOLGER VAN DEN HEER LOH-
MAN. Naar „Hot "Vod." verneemt, zal de
heer B. J. Gerretson den Kamerzetel die
hem i>»n deel valt door het bedanken van drn
heer Lokman, aanvaarden.
WEDER EEN REGEERINGSBEMOKI1.NO
TEN EINDE. Het ligt in de bedoeling der
erin? haar znrz voor de aanwezigheid
hroodgrondstoffen met 1 Mei a.s_ te deen
ophouden.
GEMEENTELIJKE BLINDENZORG.
Do lfaad van Amsterdam heeft oaogenoir
de voordracht van B. en W. om over"te K-i
"nsteiling van een gemeentelijke Mlml<
A A NZIENLIJKE BROODPlt 1.1 BV E RLA
GINGDe bakkerspatroons te Amster
dam verwachten, dat do daling van don
meslprijs zal aanhouden zoodat binnen
kort een aanzienlijke verlaging van den
broodprijs,kan worden tegemoet eezicn.
ONDER EEN VALLENDE BOOM. To
Lanteren geraakten twee fietsende jierw
nen op den achterweg onder ecu vallende
boom, die men bezi gwas te vellen. Keu
hunner, moest onmiddellijk met zware ver
wondingen en een gebroken been por auto-
mobiel naar een ziekenhuis to Arnhem wer
den vervoerd. De andere, die minder ern
stig was gewond en per rijtuig naar xijn
woning worden gebracht.
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Bij de „Lettergieterij Amsterdam" I? reeds
sedert eon toert tijd een gedeelte van hel per
soneel op verminderden arbeidsduur gesteld
wegens bedrijfssiapte. Om diezelfde reden
werd bij dc Maatschappij voor Boekdrukkerij
industrie te Amsterdam de arbeidsweek tot
de helft verminderd.
DE S. A. P. EN HET ONDERWIJS.
Daar bij een e.nkele afdecling der S. D.
A. 1*. plannen bestaan oni tc komen tot oji-
riclitlng van een school voor neutraal bij-
zondcr onderwijs, besloot het Partijbestuur,
naar uit „Het Volk" blijkt, een commissie te
benoemen, die tot taak zal hebben na to
gaan. hoe het standpunt cn de clsebcn d:r
par! ij zullen zijn ten opzichte van hel ouder
wijs n* aanneming van dc nieuwe Onderwijs
wet. ln afwachting dsarvau wordt der. af
deel ingen geraden geen stappen op dit ge
bied te doen zonder orerles met het Partij-
AANVARING TL'SSCUEN DB „HYDRA"
EN DE „Z. 2".
Gisteren heen luj UOel i, ter hoogte van
Breskens, een aanvaring plaats gehad lui-
setian don Nederl. mijuenlegger „Hydra"
ei: de Nedcrlandsohe torpedoboot „Z 2".
Beide schepen zijn beschadigd, doch men
zal trachten ze drijvende te houden. De tor
pedoboot „Z 3" verleent assistentie.
