33» Jaargang No. 11584
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feèstdagen
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1021
jp quu etüENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd
ia (kom dor gemeente) 13.57»/,. Franco per post door Nederland 13.87'.,. Afzonderlijke nummers 10.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken 10.67»/,; franco per post 10.65.
Uitgave der N.V. Lourena Csater, Dlreoteur-Hoofdredaoteur J. C. PEEWEBOOIW, Telefoon 308» M
ADVEHTENTIENVan 1—5 regels 11.75; iedere regel meer 35 CU. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfetuivers-edvertentiên van Vraag en aanbod van 1 -* regels 60 Cts.
per plaatsing, elke rogei meer 16 Cts. contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs.
Directie en Administratie Crooto Houtstraat 83. Teleloonnrs. do Redactie 600 en dor Administratie 7 24
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
ngexiua
Heden.
VRIJDAG 11 FEBRUARI.
Stadsschouwburg Wilscnsplein:
^oninki. Ve:v. inging Het Nederl.
Poon col: M uizoiAeriiaeh tdrooin",
Unlf 8.
Schouwburg Jansweg; Druadlooze
Telefonie en Telegrafie door het ll«-
diofonJi-Syndicaat. 8 uur.
Gebouw Protestantenbond: Dr. J. C.
A. Fetter over „Modern denken c»
Go(Fbe>grip", 8 uur.
Gebouw „Zang en Vriendschap",
Nel. Bond. van werklieden in over
heidsdienst. openbare vergadering,
6 uur.
Ctvlé „Scala", Kleine Houtstraat:
Pagunini-concert.
Oud-llollanü, VcrwuJ£t, Ntrijko-rkee»-
Café-Restaurant ,,Populair'\ Tem-
pelierïstraat 56, Avondconcert.
Bioscoopvoorstellingen.
ZATERDAG 12 FEBRUARI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein.
N. V. Het Rotterdamsch Toonecl:
„liet laatste Stadium", 8 uur.
Caié „Scala", Kleine Houtstraat:
Paganini-conccrt.
Oud-llollanü, Verwulft, Strijkorkest.
Café-Reetaurant „Populair", Tem
peliersetraat 66 Avonconcert.
Schouwburg Do Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstellingen, nam. 2J en
's avonds 8 uu«.
Cinema Palace, Groote Houtstraat,
Bioscoopvoorstellingen, nam. 2£ en
's avonds 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstellingen, nam. 2J en
's avonds 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg
Bioscoopvoorstellingen, nam. on
's avonds 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 2851
P. H. VAN DER LEIJ.
Er is heelwat veronuerd, -mG-u de
Rijkskweekschool voor onderwijkers
gehuisvest was in dc school aun den
Koudcnhorn, elie een veranmcling van
oudenvclacJie hokken mocht heeten
nu genieten de leerlingen van mime,
lichte cn heldere lokalen in 'syl kloe
ke gebouw aan <1© Leidschevaart.
Ook de directeur heeft daar nice van
geprofiteerd: zijn vierkante, frissclie
kamer, met den palm naast het
schrijfbureau, half er over heen, is
wel heclwat andei's dan zijn vorig
verbliif aan het Spaarne en toch
vraag ik mij af, of ue hce-r Van der
Leij, dit zelf wel opmerkt (er oui
gevraagd heeft hij zeker niet) daar
hij in deze veranderingen altijd de
zelfde gebleven is. de eenvoudige
man, di© dacht aan hel heil van zijn
school en daaraan alleen. Haarlem
mers van ouder datum dan vandaar*
of gisteren, die hem door de Jirerde
gangen van de school zien stappen,
vragen zjch met veriAizlng af, waar
hij tocli die eeuwige jeugd vandaan
haalt, want zoo, met denzc'.fdcn tred,
IiehJxMi zij zijn kleine, gedrongen fi
guur twintig en dertig cu veert üj jaar
geleden, misschien al wel langer, door
<le stad zien gaan. Slijt hij dan niet?
Of is hij het levend bewijs van de
stelling, dat wie hard werkt langer
jong blijft, dan wit zich spaart?
Want gewerkt lieeft Van der Leij.
Hu doet hel nog an hij zou het zeker
nog wilicn blijven doen, wanneer de
Minister niet van oordeel was, dat
zijn i.ija van rust nemen gekomen is.
Al.i i Mei legt hij het ambt van di
recteur der Rijkskweekschool voor on
derwijzers new. Ik heb hem voorspeld,
dut hij, al was liet dan buiten school
muren, toch aan het werk zou blij
ven. Mcrachen als Van der I.eij ne
men Keen rust, ze zouden niet weten
wal re er mee doen moesten; als hun
tud van gaan gekomen is, hebben zij
nog de pen in de liand on cc-a nieuw
denkbc'd in het hoofd.
i.i.ir iie heer Van der Leij heeft
ntoi, alleen lang, hij heeft, ook
gewerkt. Hij fcasiuuroo niet mi ar een
school, waar jonge menschen zelf
vonr iiet leven worden opgeleid, maar
een instelling waar aan de opvoeders
•Je noodige kennis wordt bijge
bracht. Zeker is het ook wel daar
door,. dat hij, vervuld van die groote
verantwoordelijkheid, zicli niet verge
noegt met hel ingieten van* kennis,
alsof hef. monsclielljk hoofd een v.at
zonder einde- was, maar vooral en in
do eerste plaats een l>asis vestigt en
daarop het gebouw der wetenschap
ontrekt. Zoo lieeft hij zijn onderwijs
i.n de natuurkunde ingericht, voo zou
hli ook dat in wiskunde over de gan-
Fche linie willen indeelen, wanneer
.- ;n invloed don doorslag gaf bulten
7 iin school. Men moet zelf in ziin
jeugd getobd hebban met de moeiliik-
hoden van het philosophised! godecJte
van de meetkunde, orn to waardeeren
wat dat zekert wil; ik geloof, dat het
dit hednidt, dot de h© r Van der Leii.
oF-choon hli zóó long leeranr geweest
is, nog altijd begrijpt en voelt, waar
voer de leerlingen dc moeilijkheden
Jiv.ren en dat <lic alleen door geleide
lijken overgang van het eene op het
andere, te overwinnen zijn.
Bij het onderwijs in natuurkunde
wore en zijn boekjes in den 1 inde dan
ook veel gebruikt. Overigens heeft
hij, naai- zijn eigon zoggen weinig ge
schreven: wat artikelen en ©en paar
boekon, „ik heb er geen tijd voor ge
had" Inderdaad: hij ging op in zijn
school. Meer dan een menschenleeftijd
lang. Twee en z©stig jaar geleden
begint hij in Friesland, daarna, wordt
hij loorling aan don opleidingscursus
te Haarlem, krijgt daar al gauw de
boodschap, dat hij van de wiskunde
lessen wel mag wegblijven en zet zijn
ontwikkeling in die richting voort aan
do klinische school, o.o. roet den tate
ren Dr. Grippeling cn Loomeijor, die
naderhand in Haarlem apotheker zou
zijn. Lubach was hier een van zijn
leermeesters. Maar daar wordt de ki -
nisclic school oi^olieven, vole leerlin
gen blijven bij elkaar, kiezen Van der
Ley tot wetenschappelijk leider. In-
tusschen volgt hij zelf in de hoogste
klasse van de Iloogere Burgerschool,
die toen pas was opgericht., de
lessen in chemie en cosmognaphie.
J,a.ng blijft hij geen leerling. Terug-
koerende van een vacontie vindt hij
een ongevraagde benoeming tot leer
eer aan de kweekschool en dl© in-
richting heoft hij sinds dien tijd nooit
meer verlaten. '1'och ontbrak het hern
niet aan andere aanbiedingen: in die
dag©n, toen het hoogere burg ei-school
wezen zich ontwikkelde, waren leera
ren noodig cn menig aanbod was
vocrdeeliger dan dc lceraarspositie
aau de kweekschool „maai-", zegt
de heer Van der Leij, alsof het de
meest natuurlijke zaak van de wereld
gold, „je kunt toch hel werk, dat je
liefde hcoft, immers niet in den steek
laten".
Ala je zooiots hoort zeggen, kijk je
eens naar buiten, naar de maatschap
pij in dezon bolsjewistischen tijd, die
ternauwernood vai. liefde voor het
wak me ar afweet intusschen, laat
ik niet bitier zijn en optimistisch be
denken, dal ook deze haJf-Aziatische
verdwazing voorbij gaat-
Da hoor Van der Leij werd weldra
ook 1 eeraar aan de Kweekschool voor
Onderwijzeressen en na het aftreden
van Mcj. J. C. de Jongh, directeur
van die school. Toen hij nu in 1888
directeur werd van de Kweekschool
voor Onderwijzers was aanvankelijk
liet plan, dat hij het directeurschap
van beide zooi blijven waarnemen: hij
zelf wikte hel graag, het school'
zicht wensoht© het eveneens, maar de
Minister maakte bezwaren. „En hij
had gelijk", zegt de heer Van der
Leij nu; met dc eenvoudige rondbor
stigheid, die hem kenmerkt. Het zou
té veel zijn geweest voor één mensch,
zelfs een mensch toegerust met die
werkkracht. En zoo wijdde hij zich
aan de eone school, overdacht, haar
belangen tot in kleine bijzonderheden
toe ©n hield meteen een waakzaam
oog on de maatschappij, daar bulten
dc muren, zoodat haar nieuwe wen-
schen en nooden hem niet ontgaan
konden; riaarom hoeft hij zich zooveel
moeite gegeven voor het invoeren van
den handenarbeid en was hij in die
dagen al vervuld van de noodzakelijk
heid van het openluchtspel voor zijn
kweek dingen. Maar dat moest op een
koopje! „Haarlem was in die dagen",
vertelt hij dan zelf. „nog niet zoo
volgebouwd als nu, hier en daar was
wel eon open plek te krijgen". Maar
natuurlijk was dat het ideaal niet.
de glorie Is geweest, dat de scliool
onderhmirslcr worden, kon van -het
voetbalveld van de II. F. C., zoodal
diaar nu do jongelui onder de leiding
van den hoer Coating aan openlucht
spel doen.
In can leven als dit treffen we lange
afstanden aan. Bijna zestig jaar bij 't
onderwijs ©n drie en dertig jaar di
recteur van de Kweekschool. Is Jiet
wonder dat 't scheiden zwaar zal val
len? Maar niet van den oenen kant
alleen. Voor mij ligt het lijvige ge
denkboek van het 50-jarig bestaan
der Kwooksohool in 1912 en wie daar
in bladert ziel opnieuw, zooals hij het
"eger. jaar geleden bijwoonde, dat hef
feeist van de school een feest werd
voor Van der Leij. Niet omdat de
Commissie dat wou en stellig niet
omdat Van der Leij daartoe aanlei
ding zou hebben gtegeven, maar om
dat het niet anders kon, omdat het
van zelf zoo word. De kweekschool en
Van der Leij waren één.
Onder den indruk van het hevig
verzet van den laatste» tijd, van de
onderwijzers tegen hun ealarisrege-
ling, heb ik den heer Van der Leij
drie vragen gedaan: „hoe staat het
met 't aantal leerlingen? hoe Is de
stemming? wat denkt u van de toe
komst van het onderwijs?"
Op de eerste kreeg ik ten antwoord:
„de school is vol, de klassen heb
ben 2-i leerlingen, vroeger 20, nog
eerder maar 10".
Op do tweede, „de stemming is uit
stekend, de jongelui spannen zich met
opgewektheid in". Eu een bewijs van
den zin voor lucht en orde kwam
daarbij. „VVij beginnen 's morgens
om acht uur. Op zekeren morgen ga
ik naar de klasse, waar ik les moest
geven, ik kom voorbij een andere
klasse: daar was de leer aar nog niet,
hij moest van Amsterdam komen, ik
begreep dat hij vertraging had geïnd,
^jegin mijn eigen les, denkende: hij
zal zoo dadelijk wel komen. Maar eon
uur later, toen lk zijn klas moest
overnemen, was hij nog niet present,
en dat Jiecle uur luidden de jongelui
rustig en kalm zitten wachten ik
had ze in de aangrenzende kamer
zelfs niet gehoord".
Inderdaad een bewijs van een ern
stige en degelijke stemming. Ook van
het feit, (maar dat merkte de heer
Van der Leij bij 't vertellen zoo niet
op) dat hij geen schrijfbureau-direc
teur is, maar in de school zelf meeleeft
en meewerkt van 't vroege aanvazigs-
uur af.
Op mijn derde vraag was het ant
woord: „de toekomst van het onder
wijs ligt in 't duister, die zal veel van
den Minister afhangen".
Met dit kort woord worde hulde ge
bracht aan den man, die directeur
van de Kweekschool, een voorbeeld
en vaak als een vader voor de leer
lingen was.
Z.jn levensavond zal hem geen rust
brengen, want die wil hij niet. Ten
opzichte van de Kweekschool zal hij
dan van herinneringen moeten leven
de verzekering zij hem gegeven,
dial ieder die toet van nabij of van
verder af heeft gezien, hiervan door
drongen is: het levenswerk van Van
der Leij is wèlgeslaagdl
J. C. P.
HOE STAAT T MET
hel typhus-sovaar.
.dan deelt ons bij informatie van be
voegde zijde mee, dat het aantal typhus
gevallen in Aalsmeenr thans ongeveer 30
'««•draagt. Hot is ten zeerste aan te be
'clen aan de waarschuwing van onsen
burgemeester te voldoen en de melk vóór
het gebruik te koken, want ook in Haar
lemmermeer (dat imincis tuaschen Aals
meer en Haarlem ligt) doon zich enkele
{evallen van die gevaarlijke besmettelij-
e ziekte voor. Re UaarlemBciie me'.k-
handelaars ontvangen zoo deelde men
ons van betrouwbare zijde mede wel
geen melk uit Aalsmeer, maar men
weel natuurlijk niet, of er melk uit de
besmette streek clandestien in Haarlem
binnenkomt.
XVII.
Donderdag stelden wij ons op de
iioogte van den toestand in het liótel-
en restaurantbedrijf.
De eene hotelhouder dien wij spra
ken, eigenaar van een middenstands
bot©!, klaagde niet. llij had lederen
dag ©on flink aantal dinergasten,
maar het handclsreizigersverkeer
heeft zoo goed als opgehouden. Voor
particuliere hotelgasten is het nu na
tuurlijk een stille tijd, maar toch
was onze zegsman ook over dit on
derdeel van zijn bedrijf tamelijk te
vreden. Van de accijnsverhooging on
dervond. hij geen nadeel, al is het al-
eoliolgebruik wel iets afgenomen.
De andere hotel eigenaar echter
sprak van „malaise", er was wel geen
roden om do zaak te sluiten, maar
toch ging alles zéér slapjes. Verleden
jaar, zeide hij, was de toestand heel
wat beter. Duitschers, Fransohen,
Bolgon, komen nu niet in verband
met den lagen valulastand: 't Hol-
iondsche geld is hun nu „te duur".
Van den zomer hoopte hij echter op
een druk beaook van Amerikanen en
Engelse) kb.
Verladen jaar maakten de menschen
ooi. geen bezwaar tegen hoog© prij
zen. nu vindt men plotseling alles
duur. Men is veel zuiniger.
Dit blijkt ook wel uit het feit, dat
er geen particuliere partijen of diners
gegeven worden.
Deze hotelier klaagde ook over de
zeer hoogo onderhoudskosten van zijn
inniclitmg: meubilcoring en stoffee
ring, schilderwerk enz., het is alles
c-irie A vier maal zoo duur als voor
den oorlog.
Stadsnieuws
VOOR HET LIGUALFONDS.
Donderdagavond werd in het Cinema
Pulaco ten bate van het Lighnlfonds een
weldadigheids bioscoopvoorstelling gege
ven, die op alle Tangen druk bezocht werd
en die we zullen hel maar aanstonds
conslateeren uitstekend geslaagd is. In
meer dan één opzicht. De opbrengst zal
voor het Lighalfonds wel bevredigend zijn
geweest, maar ook op een ander gebied
strek»e de voorstelling tot groote tevreden
lietd want alles wal op hol doek gebracht
werd we" verklappen hier even, dat het
allemaal prachtig geslaagde opnemingen
van den heer D. Laan te Rlovniendaal wa
ren hadden een opvoedend karakter,
wat van niet geringe beleckenis is, als men
woet, dat er veel jongelui in de zaal aan
wezig waren.
Hot ging als met een echte bioscoop
voorstelling: liet begon namelijk met mu
ziek en daarna kwamen cn natuur-taferee-
lcn, maar ditmaal eens niet uil Zweden of
uit Italië, maar uit hot wandelbosch Groe-
nendaal te Heemstede. En dat ook deze
kieken mooi gevonden werden boweeE het
krachtige en dankbare applaus, dat telkens
opklonk. Hierop volgden boksdemonstra
lies.
No. 3 was de voetbalwedstrijd tussohen
H. F. C. en D. E. C., die op 24 October
aan de Spanjaardslaan gespeeld, maar he
laas met 15 door H. F. C. verloren werd.
Een attractie was evenwel, dat men Ben
Vorwey, die nu zoo ver van ons verwijderd
is. nog eens in actio kon zien.
Toen kwam een aardige klucht: ,,De
lasso, of de nachtmerrie van een Bloemen-
daalsch Padvindertje". Er werd onbe
daarlijk om gelachen, hoewel men heel
goed kon begrijpen, dat de betTokken pad
vinder, toen hij benauwd uit zijn bed op
don grond tuimelde, met een zucht van
verlichting kon uitroepen: ,,'t Was geluk
kig maar een droom I"
Ook „Omgekocht", een boksfilm in twee
aotcn, sloeg in, evenals het nummer, waar
in de bekende schrijver van jongensboe
ken Jan Feith, tot ecrelld van de Padvin
derBcluh „De Zwarte Pijl" benoemd
werd.
Vóór dc pauze zogen we nog, hoe heer
lijk de jongens zich des zomers in liet
kampleven te Oisterwijk kunnen verma
ken.
Het glansnumiuer van den avond was
evenwel de film „Hoe het kwam", waarin
zoo treffend geïllustreerd woTde, tot welke
leelijke dingen jongens kunnen komen,
die slc-chte lectuur lezen, waarmee onze
samenleving vergiftigd wordt. Gelukkig
zegeviert in deze geschiedenis het wns
tijdens deze vertooning doodstil in de r.aa.1
't goede over het kwade en toen door
een troep padvinders een groote hoeveel
heid van die verderfelijke prikkellectuur
verbrand werd, weerklonk een luid, in
stemmend applaus.
Tenslotte kwamen nog twee aardige
films, waarmede deze liefdadigheids voor
stelling wc vernamen dat de direulio van
het Cinema Palace de zaal voor deze gele
genheid zeer goedkoop had afgestaan
tot aller genoegen eindigde.
Het was een mooie avond.
Uitgaan
Doopsgezind Zangkoor.
Toegevende aan het veelvuldig kenbaar
gemaakte verlangen om herhaling van het
concert van 10 Januari j.l., waarbij liet koor
zulk een groot succes mocht behalen mot
de uitvoering van „Erlkönig's Tochtcr", van
N. W. Gade. voor soli, koor en orkest, heef',
het bestuur besloten een buitengewoon con
cert te geven op Maandag 21 Februari
„Haarlem^ Muziekkorps" zal wederom zijn
modewcrkrng verlcenen en behalve dc bege
leiding, werken ten gehoore brengen «an
Svendsen en Gricg. Het geheel wordt dus
een Noorseli-Dceiisch programma'. Als solis
ten zullen hierbij optredenMevr. II. Lu-
dolph—Geysen, sopraan (Haarlem). Nelly
Vertregt, alt (Don llaag), Jos. de Klerk, ba
riton (Haarlem) cn Jos. Dekker, viool (Haar
lem).
Muziek
Haarlem's Muziekkorps.
VolkB-symphouieeoncort
Het concert van Donderdagavond bracht
het debuut v"n oen jeugdige stadgenoot©,
de eopraanzangcrea Mcj. Cor Igesz, leerlinge
van Mevr. Schuilli< Dit eerste optreden
met orkest kan vrij i cd geslaagd genoemd
worden cn was een beslist succes, zoowel
voor wat betref', stem, techniek, als voor
dracht en de muzikale bezieling. Het timbre
klinkt aangenaam en zat, als he orgaan vol
groeid is, en steviger staat, zooda: het flak
keren bezworen wordt, zeer krachtig en ex
pressief zijn. I«i do hoogte heef; dc stem
reeds voo) volume. Ook de kopnotcn zijn zeer
mooi. maar hot juiste gebrnik er van, ais-
roede de overgangen, zijn nog niet volkomen
beheerscht. Ook moet de zangeres zich
hoeden voor «en overdadig portamento. Mcj.
Cor Igesz zong eerst de aria „Nnn bout die
Flur", uit Haydn's „Schöpfung", waarmee zij
direct blijk gaf van kalm bewustzijn en 2c-
nuwbebecrachlng, te merken aan haar goede
adempbraseeriuf. Do vaste syncopciirythniVk
pleit voor hare muzikaliteit. Haar twee
nummer was oen belangrijke krachtproef,
niets minder dan dc folbewogen dramatische
ballade van 8enta, uit Wagners „Fliegende
Hollander". Dit nummer vergt enorme stem-
kwaliteiten en -capaciteiten, benevens een
temperamentvol uitdrukkingsvermogen, cn
wanneer ik zeg dat de prestatie van de zan
geres genoeg overwicht had, niet alleen ooi
te boeien, maar ook om aan 't eind een
stormachtig applaus te verwekken, heb ik
meteen reeds bewezen dat Cor lgesz met
haar debuut meer dan een vage belofte voor
de toekomst gegeven heeft. Een zangeres, die
haar weg zal maken!
De heer Nico Gerbarz had verder oen
zeer interessant concertprogramma samen
gesteld dat doorgaans ze<!r voldoende uitge
voerd werd. Vooreerst Beethoven's popu
lairste Symphonic, de vijfde, do gnuidio >s
verklankte worstetkamp van den toondich
ter tegen hot noodlot, roet aan 'i slot de
geestdriftige overwinning van zijn kunste
naarschap. Van bet veie moois dat de ver
tolking kenmerkte, noem ik alleen de pizzi
cato-passage uit het Scherzo, dat waarlijk
zeer 6temrningvol was.
Glansrijk ging ook de Pester Carnaval van
Liszt on niet minder effectvol het voorspel
van den 3en Akt van Lohengrin van Wagner.
Het talrijk publiek was zeer gul met bij
valsbetuigingen.
JOS. DE KLERK.
PERSONALIA.
De dames K. W. van Ommeren en W.
C, Snoeks, alhier, zijn benoemd tot tijdelijke
onderwijzeressen aan de sebool te Zwanen
burg (Halfweg).
STELEN VAN RIJWIELEN. - Proces
verbaal is opgemaakt tegen P. J., rijwiel
handelaar te Haarlem, die van een onbe
kend persoon een boereDrijwiel opgekocht
had. Later bieck dat de fiets ontstolen was
aan II. H., te Santpoort.
Er is Donderdag weer een damcsrijwicl ge
stolen.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN. - Jn de
weck van 80 Jauuari tot en met 6 Februari
kwamen voor Ie Haarlem 1 geval van rood-
•onk, te Beverwijk 1 geval van roodvonk, en
te Haarlemmermeer 3 gevallen van typhus,
1 geval van roodvonk on 1 geval van diph
theritic.
DE VROUW EN DE POLITIEK. In
aansluiting aan ons stukje over het boven
genoemd onderwerp in de rubriek „Hoe staat
't met(cenigc weken geleden ge
plaatst) kunnen wc mededeelcn. dat thans hij
dc anti-revoiutionnaire kieeverceniging „Ne
derland en Oranje" tien vrouwen als lid zijn
toegetreden.
NIEUWE ZAAK. Hedenavond wordtin
het perceel Jansweg 69 door het Elcetro-
Tochnisch Bureau U. Cornet Jr. en Co. een
nieuw magazijn geopend in sanitaire artike
len, verwarmingsapparaten, badkamer be noo-
digdheden enz.
EXPLOITATIE A. BENNO. Zon
dagavond laat de heer A. Benno in do
Sociëteit Vereeniging de film „Helle
veeg" vaa de Amsterdam Film C'ie.
ilrzaién. Het is een echte Hollandsche
film, waarin Alien Duymacr van
Twist toont een uitstekende film-artiste
te zijn. De film wordt door de pers
gunstig beoordeeld.
Het gegeven is eenvoudig, maar psy
chologisch voortreffelijk uitgewerkt, Men
ziet den ondergang van een jongeman,
in Amerika fortuin heeft gemaakt
daar gehuwd is met een minderwaar
dige vrouw, die hem, in Holland terug
gekeerd, langzaam maur zeker demoral i
aeert. Tot op een gegeven oogenblik het
lot in dit prooes ingrijpt en de vrouw
door een idioten schoonbroeder gewurgd
Mien Duyinaer van Twist is de helle
veeg en zij speelt die rol met prachtige
accenten. Co Balfoort als haar echtgenoot
is van een rustige actie, die hel filmspel
ten goede komt.
Mevr. Maan—Bouwmeester is een voor
name oude dame en haar sterfscène is
mooi gespeeld, terwijl Lily Bouwmees
ter zeer goed hel van haar ouders ver
vreemde meisje voorstelt. Frits Fuchs
spoelde de moeilijke rol van den Idioten
broer zeer natuurlijk,
DE JACHT. In Noord-Holland is
bepaald: a. dat de jacht op eenden zal
worden gesloten op Maandag don 23sten
Februari met zonsondergang;
b. dat de jacht op ander waterwild zal
worden gesloten op Dinsdag den 16den
Maart, met zonsondergang;
c. dal het welspel van kwartelen met
steekgaren of vliegnet zal mogen wor
Jen uitgeoefend van 1 Mei tot en met 15
Binnenland
EEN RUSSEN-PETITIONNEMENT.
Men schrijft ons
Door den Bond van Nederlandsche Beleg
gers wordt een petitionnemenUbcweging op
touw gezel. De Bond wil mot een adres aan
H. M. dc Koningin hot Nederlandsche Volk
ien zijn Ihjgcering er van overtuigen, dal er
van overheidswege toch eindelijk eens iets
voor de Kussen-bezitter* moe: worden ge
daan. De Kcgeering beeft iang genoeg te
genover Rusland een afwachtende houding
aangenomen. Thans, aldus heet hot in het
request, is de tijd daar, dat door de Regce-
ring gehandeld moet worden!
De Regeerina moet dan beginnen met een
onderzoek naar bei aantal Russen-bezitters.
Eveneens moet zij met bekwamen spoed bij
dc Ruseisclie beeren informceren naar de
voorwaarden, waarop de tegenwoordige Rus
sische Regeering haar annolceringsdccreot ten
profïjte van de Nederlandsclie beleggers zou
willen intrekken, dan wel naar de conditiën,
waarop zij onze Rcgcering of een half-offi-
cieel Nedcrlamlseh consortium bepaalde be
langen. concessies of monopolies in Roeland
zon kunnen toestaan, opdat de Nederland
sche Regccring of bet Nederlandscii consor
tium de verplichtingen tegenover de Neder
landsche geldgevers zouden kunnen overne
men.
In het adres aan de Koningin wordt verder
voorgesteld, over te gaan tot de oprichting
oen Rijks Centraal Bureau voor Rus
sische waarden hier hebben de Nederland
sche Kussen-bezittera hun obligatiën dan te
deponeeren tegen afgifte van certificaten,
waarop bij wijze van voorschot door de Ne
derlandsche Regccring ©en jaarlijksche ren
te van VA van liet nou;inaai-bedras kan
worden uitbetaald. Ais onze Regeering deze
garantie wil geven, zijn de certificaten daar
mee natuurlijk ook belcenbaar geworden, cn
zal voor vele Russen-bezitters eindelijk weer
eens een klein zonnestraaltje doorbreken.
Deze petitiomiemeotsbeweging staat 'niet
op zichzelf. Mede op initiatief van den
Nedcrtandsohen Bond zou ook in Zwitserland
'n de Scandinavische landen eon soortge
lijke actie worden voorbereid. Zoo hoopt do
leiding van den Bond alle neutrale regee-
ringon voor de verwerkelijking van zijn plan
nen te raobiliscerc.
TYPHUS TE AALSMEER. - In de week
in 30 Januari tot en roet 5 Februari kwa
men te Aalsmeer voor 25 gevallen van ty
phus.
Een ooggetuige deelt betreffende de ramp
iet de „Hydra" roede
Even te voren was order gekomen de oefe
ning te staken en de „Z. 2" was reeds bijna
weer in dc haven teruggekeerd. De „Hydra"
en de „Z. 3" waren nog In de Wielingen,
Toen de onler kwam de oefening voort te
zetten, H-enddc de „Hydra" den «teren cn
had de aanruring plaats. De „Hydra" werd
getroffen kort achter den -reven en maakte
direct water.
Dc commandant, Staverman, wilde nog
trachten het schip op een plaat te zetten,
doch doordat dc patrijspoorten openstonden,
kwam veel water binnen, en door snel varen
bezweken do waterdichte schotten toen was
het schip verloren. Aanvankelijk ont3tond
"en paniek, doch slechts zeer kort.
De orders werden «tipt opgevolgd, ook bij
bet gaan In dc sloepen. De „Z. 3" was, zoo
als bekend, van voren geraakt on zoo was
do stoompijp van het ankerspil gesprongen.
De uitvliegende stoom bezorgde, brandwon
den.
Direct word mot sein SOS om hulp ge
vaagd, maar het dunrde lang eer dit Vlls-
ingen, langs ecu omweg, bereikte, en z.jo
vertrok dc inijnenlegger eerst half twaalf cn
do .JJrinio" twaalf uur.
De „Z. 2" waa spoedig teruggekeerd en
kon de in sloepen ronddrijvende mannen op-
¥an hst Politieke Toar-
□soiveid.
TWEEDE KAMER.
10 Februari.
De veovoodermlsère. Surinaam-
soho bolaogon.
Aan de votrvoederfabricage uit afval
producten volgens het systeem van prof.
Van Calcar heeft de Staat in de crisis
jaren een „strop" van circa zeven mil
lioen gulden gehad. Aanvankelijk was
minister Postbuma bij den heerscshen-
den voedernood eind 1917 begonnen met
een door d© Kamer goedgekeurde proef
installatie van 00.000.die als
voorbeeld voor particuliere veevoederfa
brieken had moeten dienen, doch a!
spoedig bleek dat aan het particulier
initiatief niet de vrije hand kon worden
gelaten voornamelijk met he: oog op de
deugdelijkheid van het te bereiden pro
duct alsook in verband met de vraag of
de benoodigde brandstoffen op econo
mische wijze worden aangewend. Een vee
voedercommissie werd ingesteld en de
proefinstallatie werd uitgebreid. Maar
noch op het werk der proef installatie,
noeli op Jen nrbeid der commissie
schijnt zegen te hebben mogen rusten.
De proefinstallatie brandde óp Ecnmg-
i.-.ikdag 1918 gebeel af cn de uitvoering
dtr o'idraoht aan de commissie die
inmiddels versobeidene contracten bad
afgesloten wns blijkens een schrijven
van haar aan minister Postbuma een
ro»-ks van teleurstellingen geweest. Ge
heel ontmoedigd was de commissie even
wel nog niet. Zij heeft toen nog ge
probeerd, door nieuwe contracten rnel
visciiriieelfabrieken van^-de vcevoeder-
affuirc nog te redden wal er van te red
den viel. Inmiddels had minister Van
IJsselsteyn de portefeuille van Land-
louw in September overgenomen. Minis
ter vai, IJsselsteyn achtte stopzetting dei
veevoeder fabricage volgens bet systeem-
val Calcar geboden, dooh hij richtte kort
daarna een Eykskantoor voor afvalstoffen
voor den Landbouw op onder directie
van den heer Van der Perk, die evenwel
de voortzetting van he; bedrijf der opge
heven commissie van Calcar overnam en
sindsdien werd overstroomd me: de
krachtigste aan mar., in gen om betalingen
van aanmerkelijke bedragen welke al veel
te lang achterwege waren gelaten.
Dc tekorten werden ovei 1918 berekend
op L5O0.CO0O en over 1919 op 5.000.000.
Geiulckig leidde de verbeterde econo
mische positie na Jen wapenstilstand ais
vanzelf tot stopzetting, andere zou do
sell ado wellicht nog ettelijke uiillioeneu
grooter zijn geweest.
Felle critiek op het beleid van den
togenwoordigen minister is, nu «ie Ka
nier eindelijk voor de ijctul-n.; der schuld
stond, gevoerd door de hoeren Teenstra
en Sannes. Minister van IJsselsteyn ver
dedigde zich niet de opmerking, dat hij
Ui beginsel dadelijk na zijn optreden
de affaire liad stopgezet, doch aat hij
dodelijk de affaire in haar vollen
uig heeft kunnen beoordeelen, zoo
dal zekere continuatie alsnog onvermij
delijk was.
Do juridische zijde dezer zaak werd
toegelicht door den Landsadvocaat mt.
NV. A. 'leiders, die, juridisch gesproken,
deze millioenenschuld accoord achtte.
Trouwens, de geheele Kamer zag wel
in, dat aan betalen niet viel te ontkomen.
De heer Sannes diende ten slotte een
door den heer Teenstra rnede ondertc-e-
kende motie in, waarin bet beleid van
minister van IJsselsteyn ten dc/o werd
afgekeurd. De motie werd van verschillen-
de kanten bestrijding, o.a. de heer
Treub achtte geen aanleiding aanwezig
voor deze kwestie die bij niette-
i zeer betreurde het vertrouwen
ilen bewindsman op te zeggen,
e motie viel met 23 togen 42 Stcni-
waarna de minister zonder hoof
delijke stemming in de gelegenheid werd
gestald om de inillioenen uit te betalen.
Tot de voorstemmers behoorden dc re-
volutionnafren, sociaal-democraten, vrij
zinnig-democraten on de beeren Br:iat,
Visser van IJ zendoorn, Rink en Olto.
Bij de bespreking der begroolins van
Suriname drong de heer Van Doorn
aan op eleetnficatie van den landbouw,
althans op «joh ondersoek daarnaar
'olgens het voorbeeld van diverse sta-
,en in Amerika, waar de levende krach
ten op het land door machines zijn ver
vangen, en waarbij de bevolking zich
jer wel bevindt.
De heer de Jonge diende een motie
in tot invoering vau georganiseerd ©ver
leg voor de ambtenaren <rn van scheids
gerechten voor het werkliedenperioncc 1
Suriname. Over deze motie zal Vrij-
worden 'gestemd.
i Schei
Minister De Graaff beloofde te zijner
tijd met een plan tot economische reor
ganisatie vau Suriname te komen. Do
toekomst der kolonie ligt z. i. voorat in
'e suikercultuur.
De beerooting van Suriname werd z.
s. goedgekeurd.
Vrijdag interpellatie-van den Tempel,
inzake ue werkloosheid.
INTIMUS.
Buitenland
DE VOLKENBOND. Uit Brussel
worÜl gemeld: Hijmans is op aandrin
gen van zon collega'? teruggekomen
vai» zijn voornemen om omslag Ic ne
men als voorzitter van den raad van
den Volkenbond. Hij zal 21 Februari
naai- Genève vertrekken om de zitting
deh Volkenbondsraad hij te wo
nen.
UIT IERLAND.
Volgens een „Central News"-bericht ko
ien uit de omstreken van Sktbbcrcen ie
Ierland berichten, dat een leger van Ier-
«oho rebellen, honderden mannen stork,
op die stad aanrukt- Aleer dan honderd ro-
ipende Smn Feiners, verschenen in deze
stad cn stelden zich op ongeveer vijfhon
derd meter van de politiekazerne op. Xij
gelastten het publiek de straat to verlaten
losten daarop eenige salvo's. Vervof-
gens verdwenen zij voor dc militairen ver-
Naar verluidt hebben sij verklaart), dat
zij vanavond zullen terugkomen.
DE COMMUNISTEN IN FRANKRIJK.
- De politie te Parijs meent de bewijzen
in handen te hebben, dat een Duitsch on
derdaan, een doctor in de rechten, aan
i was toegestaan als directeur van een
onlangs opgericht Amerikaansolt le!e-
graafagentschap te Parijs te verblijven,
betrokken is bij het onlangs ontdekt© com
munistische complot. Deze Duitsch er zou
onlangs naar Londen zijn gegaan, waar ;>fj
iet Krassin zou hebben gesproken.
Hij wordt thans gezocht, muur men ge
looft, dat hij is gevlucht. Da politie heeft
bezwarende documenten In beslag gen©
UIT GRIEKENLAND. - Er komen uit
gebreide partieele stakingen te Athene
voor. De stad wordt zelfs mot een alge-
meene staking bedreigd.
EEN RELLETPF, IN NICARAGUA. --
Een telegram uit Afanagua (Nicarogul)
meldt, dat dertig Amexilcuansobe zeelieden
het gebouw vnn de dagblad Tribuna zijn
binnengedrongen en do drukporsca heb
ben vernield, op grond dat het blad bclce-
digende berichten over de koelieden had
gepubliceerd.
DE AMERlKAANSCnE IMMIGRATIE-
WET,
Do Senaalscommiiiis voor do immigrali©-
aangekgenlieden, heeft bel nieuwe wels-
werp tol regeling van de iinniigralio
eenstemmig goedgekeurd. Indien dit wets
ontwerp «loor het congres wordt aongeno-
zal het maximum-aantal vreemdelin
gen uit Europa, hetwelk jaarlijks op
Amerikaanse!; gebied zal worden toegelo-
naar «chatting 300.00C- bedingen.
