Van onzen reizenden Redacteur 38» Jaargang No. 11573 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feèstdagen MAANDAG 23 FEBRUARI 192) ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) 13.61*/,. Franco per post door Nederland f3.871/,. Afxonderiijke nummers 16.16. Geïl lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/»; franco per post 10.66. Uitgave der N.V, Leuren» Oeeter, Plreeteur-Hoetdrndaoteur J. O. PEEREBOO—Teleloon 308» ADVERTËNTIEN: Van 1—5 regels, f 1.75; iedere regel meer 35 Cts. Reclames 60 Cta per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfatuivere-ndvertentiën van Vraag en aanbod van 1 —4. regels 60 Cts. per plaatsing, elke regel meer 15 Gis. A contant; Luiten het Arrondissement dubbele prijs. Direotio en Administratie 1 Groot* Houtstraat 83. Teleteor.nrs. de Redactie 600 en der Administratis 7£4 EERSTE BLAD DIT NUMMER BESTAAT UIT A.VKT BLADZIJDEN. MAANDAG 28 FEBRUARI. Stadsschouwburg, Wilaonsplein: Uitvoering der leerlingen van de Mu ziekschool (directeur A. de Vogel), half 8. Schouwburg Jansweg: Het Sclmlje van het Rolkie, 8 uur. Gebouw „De Nijverheid": Jaariijk- pcfie Ledenvergadering öfd. Haarlem der Blindenveroeniging, 8 uur. Gebouw „De Nijverheid": Propa- g mulo-avond aid. Haarlem en omstre ken der Algcmccne Noclerlaaidsclte Vrouwen-Organisatie, 8 uur. Gebouw „Zang en Vriendschap": Tentoonstelling wan eciiilderijen en beeldhouwwerken der leden van „Kunst zij ons Doel", 104 uur. Cafó „Scaln", Klelno Houtstraat: Pagan ini-concert. Ouci-Hollaml, Verwulft, Strijkorkest. Café-Restaurant „Populair" Tem- pelicrsstrnat 50, Avondconcert. Bioscoopvoorstellingen. DINSDAG 1 MAART. Het Stadsschouwburg Wilsonsplein: fichouwtoonocl„Het gouden Juk", 8 Schouwburg J.mswcgHet Schat je van het Kolkje". 8 uur. Groote Kerk (consistoriekamer)Rede door mevrouw De HurtogMeijjes. 8 uur. Sociëteit Veroeniging (Ictoiue concertzaal) Ordo van Vrijmetselaren onder het Groot Ooseten der Nederlanden (Loge „Vicit Vitn Virtus")Lezing door A. F. I, Paubel, half 9. Gebouw „de Nijverheid": Jaarvergade ring van anndoclhoudere der N.V. Maat schappij lot exploitatie van onroerende goederen „De Onderneming". Spaarue &7: Vergadering van aandeelhou der» der N. V. Filmfubrick „Hollandia", t Gebouw „Zang on Vriendschap": Tentoonstelling van schilderijen en beeldhouwwerken der leden van Kunst lij ons Doel, 10—4 uur. Museum van Kunstnijverheid (Ro tonde): Tentoonstelling van Marionet ten 124 uur. Café „Scala", Kleine Houtstraat: Paganini-concert. Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest Café-Restaurant „Populair", Tem pel iersstraat 5*>, Avondconcert. Schouwburg, De Kroon, Gr. Markt: Bioscoopvoorstelling 8 uur. Cinema Palace, Groot® Houtstraat, Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77 Bioscoopvoorstelling 8 uur. Familie-Bioscoop, lvlelne Houtweg Bioscoopvoorstelling 8 uur. D© Zoöweg la een advertentie in ons nummer van j.l. Zaterdag maakten 13. en VV. van ïiloemendaal bekend dat van dien dag af ook do zijwegen van den Zeeweg toegankelijk waren voor per sonen, die een wandelkaart bezitten. Tevens werden de rijwielen (zonder motor) toegelaten. Wij hebben geen oogenblik geaarzeld om deze gelegen heid aan te grijpen en met de nets naar Zandvoort to gaan. En hierin waren wij lang niet de eenigen. Tal rijke fietsers trapten over den werke lijk praohtigen, prettig donker ge- kiearden weg in de richting der zee. Na een klein eindje gereden te hebben werd ons echter plotseling de weg versperd door oen aantal kruiwagens en een locomobiel, die daar eenzaam en koud den Zaterdagmiddagslaap genoten. Achter dezo zwijgende emblemen van wegenbouw vertoonde de weg zich zoovor het oog reikte (hoogstens een paar honderd meter totde volgende bocht) nog allesbehalve begaanbaar. De donkergrijze steen- scherven lagen er los in een dikke laag, een zekere ruïne voor fietsbanden zooniet volkomen onberijdbaar. Wat verderop was het werk in een nog vroeger stadium blijven liggen. Hier vormden do scherpe steenbl okken nog afzonderlijke kleine stapeltjes. WÜ stapten al en liepen langs het wandel pad naar de volgende bocht hopende daar weer te kunnon opstappen. Dit bleek inderdaad zoo te zijn. Hier was de weg weer volkomen gereed, een van de allermooiste fietswegen in ons land. Maar toch vroegen wy ons af, wat B. en W. van Uloemendaal ertoe bewogen heeft, don weg open te stollen voor liy geheel klaar was. Wfj vermoeden dat do Bloemeudaal- sche autoriteiten hot bij het mooie voorjaarsweer van de laatste dagen nie over hun hart hebben bunnen verkrijgen, het fietsende publiek den toegang nog langer te ontzeggen. In ieder geval zijn wy hun dank baar en kannen iodoreen met warmte dit fietstochtje aanbevelen. De weg is prachtig, ongeveer halverwege is een in de richting Zandvoort zacht dalende lange holling, de grootst denkbare weelde voor den wielrijder. Maar als Dij denzelfdeu weg terug wü moet hjj daar weer tegenop. Laat dus fietsers die beiden, den ouden en den nieuwen weg willen berijden, langs den nieuwen zeeweg naar Zandvoort gaan en langs den ouden terugbeeren. Do duinen zijn heel mooi in dezen tijd van het jaar in hun eenigszins sombere kleuren. De zilve ren berkestammen zorgen voor het schilderachtige contrast. Do zee.... maar stapt u zelf don eersten vrijen raiddag als do vroege voorjaarszon de laatste winterkoude doet verdwijnen, op do flets en rijdt naar Zaadvoort over don nieuwen zeeweg. Het zal u niet berouwen. (Vierde reeks.) No. 142 De nieuwe KweekschoolcSlrecteur Middel l.U r g, 26 Februari. In „Om ons Heem" is dezer dagen de heer Vtun dor Ley, de scheidende directeur van de ILnarlemsohe Rijks kweekschool, die zooveel jaren dezo instelling van andenvijs met eare heeft gediend, uitgeluid'. De benoe ming van zijn opvolger aloud voor de deur en toen het besluit in de Staatscourant verschoon, Donderdag avond, heb ik den nieuwen directeur, den heer J. G. Nijk, directeur va» de Middelburgsche kweekschool, een on derhoud verzocht, om hem te Haarlem te kunnen inleiden. Want .vooral voor do onderwijswe reld, is de benoeming van een Kweek- eciiooldirecteur, een gebeurtenis van gewicht, niet alloon voor die in de plaats zelf, maar ook, maar misschien meer nog, voor de onderwijskringen daarbuiten, omdat nu eenmaal de lei der van r-ulk een inrichting, als hij een man van beleekenis is, zijn geest tot uiting brengt in de Inrichting, die onder zijn beheer slaat; zooals do ge ijkte terru luidt: „zijn stempel drukt" op den gang van het onderwijs. On der zijn gezag, of beter: onder zijn in vloed, komen de jonge kweekelingen van hier en elders, uit de plaats zelf, maar ooit van ver daarbuiten uit de afgelegen provincies, zij werken en leeren, groeien en ontwikkelen zich en als ze na beëindiging van den cur sus de akte In den zak hebben, gaan ze weer hor en der 't land in en dra gen daar mede uit, wat ze ter kweek school aan kennis en inzicht hebben meegekregen. Vandaar dat ik de be noeming vo.n den nieuwen man, die hoofdinvloed heeft op dc vorming van geslachten van onderwijzers, van be- t eek-en Ls noemde, die boven locaal be- lane uitgaaf. Het onderhoud was gul en gauw toe gestaan en dc manier waarop teekan- det 't prettige cn opgewekte karakter van den nieuwen directeur, die maax dadelijk klaar stond, schoon 'k hem daardoor eon goed uur onttrok aan het toenemend gezelschap van kon nissen cn vrienden, dat zijn huis op de Rouaanschc kou! vulde, om hem op den avond na den benoemuigsdag geluk to wenschon met het verkre gen succes. Gul cn gauw was het on derhoud toegestaan, zei 'k, maar dat ontleende niet zijn motief hieraan, dat de heer Nijk nu zoo graag zijn be kwaamheden en opvattingen wilde étaleeron voor zijn nieuwe omgeving te Haarlem. Zoo zijn er, maar de nletpve directeur behoort niet tot hen, die elke gelegenheid aangrijpen, om zich op den voorgrond te dringen. Ik meen, zei hij me, dat een nieuwe man zich door zijn daden moet doen ken nen, niet door fraaie frases over wat hij wil en wat hij wenscht. En de heer Nijk is ook te ervaren en bedacht- Mam, iijkt me. om vooruit te bedis selen: 700 zal 't wezen en niet anders! Dat kan misschien wel een jongere, wiens hoofd vol hervormingsplannen zit en die precies weet, hoe de we reld er moet uilzien, wil zij op haar best marohearen, een meer In het le ven gerijpt man, n.ls do heer Nijk, die naar de zestig gaat, heeift natuurlijk ook zijin vastomlijnde, denkbeelden, als Iemand, die met zich-zelf in even wicht is, behoort te hebben, maar hij heeft genoegzaam gelegenheid gehad, zooveel levonservprinfl- op te doen, dat hij tot de wetenschap Is gekomen, dat ie je beginselen en opvattingen maar niet zonder meer in toepassing kunt brengen en daarvoor In de eerste jjliaais de nieuwe toestanden moet kennen on verkennen, om te kunnen uitmaken, in hoever je denkbeelden daarbij in practijk kunnen worden gebracht. Reclamezucht is den heen- Nijk wel geheel vreemd. Zijn persoon teekent cr ook niet naar, noch gewild-beschei den, noch dringcnd-zlch-op-dcn-voor- grond-plaatsen; eon rustig, opgewekt man met pleizlerig-hcldere oogen In het open gezicht, een nog jon go fi guur, waarbij het onderop even grij zen tn hot donkere haar de 58 jaar verraadt. Maar nog In de volle kracht van het lovem Is bij de zestig dan ook oud? Het schijnt tegenwoordig van niet. Ons gecompliceerd leven ten spijt, lijkt 't wel, dat het vroeg-verouderen, voor wie zich wel bewaart en werkt! geen vat heeft op naturen vun deege deeglijkheld. Daar ia dc heer Van dei Ley, die nu naar de tachtig gaat. „Een buitengewoon man", zegt me de heer Nijk, met volle bewondering voor den man, wiens taak hij straks zal overnemen. „Dat la nog gebleken", motiveert de nieuwe Haarlemsche di recteur, „toen de heer Van der Ley onlangs zijn uitmuntend rapport uit bracht over de ontwikkeling der Rijks kweekscholen onder het stelsel van de nieuwe Onderwijswet. En toen zaten we Ineens midden ln het gesprek van de toekomst van de onderwijzersopleiding, die de heer Nijk te Haarlem nu gaat zien gebeu- „De nieuwe vorming van den on derwijzer","aldus bracht hij in herin nering, „zal zich gaan bnseeren op een opleiding,, gedurende drie jaren aan H. B. S., gymnasium, lyceum en mulo-school. Wie in dde inrichtingen drie jaren met goed gevolg het on derwijs heeft gevolgd, zal dan op de kweekschool kunnen komen. Hoe dat precies geregeld wordt, staat nog niet vaat. Op elke kweekschool is elk jaar plaats voor 24 nieuwe leerlingen. Ge ven de genoemde inrichtingon meer dan 24 sollicitanten voor iedere kweek school, dan zou liet mogelijk zijn, in verband met het gebrek aan onder wijzers, dat er parallel klassen wer den gevormd, anders moet er in dat geval weer vergelijkend examen cijn, zooais nu ook plaats heeft. Het is ech- tef de vraag, of H. B. S. en lyceum wel veel leerlingen voor de Rijks kweekschool zullen leveren. Van het gymnasium zullen cr uitteraard wei nig komen. De meeste adsplramten verwacht de heer Nijk 'dan ook van de mulo scholen. Dit zal dan weer deze moeilijkheid geven, dat niet alle mulo-scholen in ons land dezelfde leervakken hebben. Volge-ns de wet zijn mulo-scholen de lageronderwijs- in richtingen, waarop van de volgen de vijl vakken; Fransch, Duitsch, En- gelsch, wiskunde en handelskennis er drie onderwezen worden. Er zal dus nog al verschil in kennis bij de op de kweekschool komende leerlingen te coustateeren zijn, met hel gevolg, dat er wel een jaar zaJ heengaan, vóór de kwcekcimgen op eenzelfde peil zijn gebracht. Een oplossing zou mis schien zijn, als voor de toelating werd geeisciit het bezit van het z.g. mulo- diploma, waarvoor door de Vereeni- ginjj voor mulo-onderwijs te Utrecht een examen wordt afgenomen, waar bij een diploma A en B worat uitge reikt, welk laatst getuigschrift een zwaarder examen, vooral in de wis kunde, vordert. „Het oude kweokschool-toelatings- eiaraeii", zed de hoer Nijk, „heeft m.i. dit voor, dat het een gunstige selectie toelaat. Voor mij is dit examen niet zoozeer een onderzoek naar de mate van de kermis der examinandi, als we' otm uitzoeken van de roeeet pien tere jongelui. Want bij een schrande- len jongen met aanleg, die naar de kweekschool gaat, komt het er niet zoozeer op aan, of hij dit of dat niet weet, want als je het hem eenmaal verteld hebt, wed hij het ook. Het voordeel was dan ook, dat we uit leer lingen, die op een aantel scholen had den uitgeblonken, de beste konden kiezen. Nu zal het de vraag zijn, of we niet moeten nemen, zonder na dere keuze, wat de scholen ons zen den. Het nieuwe kweekschool-onderwijs wordt nu uitgebreid van een vierja rigen cursus tot een van vijf jaar, die weer gesplitst wordt in een theoreti sche opleiding, gedurende drie jaren en een twee-jarige, meer practische vorming. Nadat de kweekellngen met goed resultaat drio jaren op de leweek school hebben gestudeerd, krijgen zij ecu diploma als adspirant-onderwij- z«-.Zij blijven dan echter op de school om door den tweejarigen cureua de volledige bevoegdlieid te behalen. De Rijkskweeksclvolcn verkrijgen dan het jus promovendi, waardns dus het te genwoordige staatsexamen vervangen zal worden door een schoolexamen, afgenomen door de leeraren zelf, on der toezicht van gecommitteerden. Met den nieuwen directeur zaler dus ook aan de Haarlemsche kweek school heel wat veranderen. Het is daarom niet kwaad, dat de heer Nijk het lager onderwijs in al zijn geledin gen heeft meegemaakt. Van zijn geboorteplaats, Steenwij- kerwold, in den kop van Overijssel, trok de jonge Nijk naar Groningen, waai- hij aan de Rijkskweekschool zijn opleiding tot onderwijzer ontving. In 1881 had hij zijn diploma in den zak en stond dra voor de klasse in een school te Leeuwarden. Vandaar begon hij zijn tocht naar het zuiden: een kostschool te Arnhem eerst, Amster dam daarna, Daar werd hij onderwij zer aan de inrichting van de school- vereeniging. Deze betrekking" verliet hij voor het hoofdschap aan de open bare school aan de Du Wittenstraat, bij het Haarlemmerplein, in de hoofd stad, waar hij tot 1910 gebleven is. De heer Nijk kent Holland dus goed. Tn zijn Amsterdomschcn tijd werd hij exnminator deskundige heet dat, omdat „de .examinatoren" de school opzieners zijn voor de lager- en voor de hoofdakte en voor de verge lijkende examens voor schoolhoofd te Amsterdam. Ook in de organissatie van de hoofden van scholen trad de heer Nijk op den voorgrond. Hij werd eerst secretaris en later voorzitter van de Vereeniging too hoofden van scho len ln Nederland, in den tijd, toen het tegenwoordige Kamerlid Otto secrela- is' dezer vereeniging was. Van Amsterdam naar Middelburg /as een heele stap. Maar de heer Nijk .-.is aangezocht, om het directeur schap van de Rijkskweekschool op zich tc nemen, toen de heer Br&ere, vroeger leeiaar aan dc Haarlemsche Rijkskweekschool, na, een directoraat van maar vier jaar,* overleden was. En dan het werk van de opleiding trok dan heer Nijk aan. Hij had er te Amsterdam, aan particuliere cursus- i, ook een deel van zijn tijd aan gegeven. Dus trok hij naai- de Zeouw- aehö hoofdstad en hij heeft er geen spijt van gehad. ,,lk heb hier die elf jaar met veel genoegen gewerkt", getuigde de^iirecteur. i>e arbeid, dien hij er deed, werd van hoogerhand op waarde geschat, want verleden jaar werd hij verrast met de benoeming toi ridder in de orde van Oranje-Nassau. Verrast in letterlijken zin, want hij zat op een morgen bii den kapper, toen een der leeraren "hem kwam ge luk wonschen met de onderscheiding waarvan hem nog niets bekend was. Maar 't stond 'in de krant, waaruit liij zijn benoeming dus vernam, even als dat gistermorgen weer gebeurde, toen hij zijn benoeming te Haarlem ook weer uit de courant las. Zijn overplaatsing naar de Noord- Ho IJ&ndeche hoofdstad ambieert de heor Nijk wel, vooral ln verband ook met de studie van zijn kinderen. „Je hebt hier. toch altijd het gevoel, hoe lief mijn werkkring hier ook is, dat je zoo ver van huis bent. Dat gevcel hebben allen, die niet geboren Zeeu wen zijn". Toch, kan 'k me begrijpen, dat de heer Nijk met moeite scheiden za! van zijn omgeving hier, van 't groote huis op de Rouaansche kaai, evenals de Londens'he, herinnerend aan de dagen, dat Middelburg ec-ai uitschrei- den handel op het buitenland had en hier op de kaden in deze oude Pa triciërswoningen de machthebbers van de Oost-Indisclic compagnie leefden. Nu staan de deftige beihuizingen aan de stille gracht te droom en van ver vlogen dagen. De Zecuwsche hoofd stad heeft een mooie toekomstge had in het verleden. Nu is Mid delburg de edelman, die met het ge laat in hef. verleden staart en zijn plaats heeift moeten afstaan aan VIis- s in gen, de democraat, die met het gezicht naar de toekomst staat. Toch la* het in die oude woningen met haar wfjdsche vertrekken goed leven, al hebben onkunstzinnige na zaten van het schoonheidbogTijpend voorgoal acht het mooi geschonden door de eiken plafonds zorgvuldig weg te witten en het rijke met goud-be legde beeldhouwwerk rondom met dikke verflagen te overkwasten. Ook zijn ruime sohoolcomplex, aan do Noordstraat, waar 'k vanmorgen eon kijkje heb genomen, zaJ de heer Nijk mUsen, al krijgt hij er te I-Iaar- noff zulk eon mooi modern ge- houw voor terug. De school oogt van buitan wel niet zooveel, maar des te grooter is de verrassing er, als je in de fraaie hal komt met zijn prachtig trappenhuis, rijk gebeeldhouwd in zwaar eiken, als je in de stemmige directeurs- an leer- areuzalen komt en de beroemde witjes ziet, die zelfs In de kleedkamer van ite kweekelingen nog aanwezig zijn. Of de jongens oog hebbeai voor de liekoring van 't antieke mooi in deze trotsche behuizinge? „Ik wees er den kweekelingen, die hier den bijnaam van „mosschen" hebben eens op, ver telde de heer Nijk. „en wees hun op de „witjes", de kostelijk-» kinde--en- en-engeltjes-versieringen boven deu ren en schoonsteen". „O, bedoelt u, dat beeldhouwwerk?" vroeg een van de jongelui met een beetje schouder ophalen. „Ik zei hem toen, eens gele zen te hebben vain een tnusch, waar van de geschiedenis der oudheid ver telt, dat die pikte naar geschilderde druiven. Zooals die antieke musc-h nu het grootste compliment aan den schilder mankte, door zijn ^-schilder de druiven voor echt te houden, zoo brengt nu ean moderne „roosch" aan den schilder van de witjes onbewust den grootsten tof door zijn schilder werk voor beeldhouwwerk aan te zien''. En toen de jongens weer in de keedkamer waren, rekten ze de hal- zon, oin te zien, of de engelen figuur tjes nu inderdaad geschilderd waren, want het was zoo natuurlijk Kedaon, dat je de armpjes en beentjes er uit zag steken. Om een vei en del ij ken tuin staan de leslokalen en aaidere inrichtin?en voor het onderwijs aan de Rijkskwee» school. Heel wat anders dan het oude Uokkerigo gebouw aan den Kouden- horn te Haarlem, waar de kweeke lingen te ontzent, tot voor eanige ja ren, hun kennis moesten vergaren. Er is te Middelburg aan de kweek school, onder het directoraat van den heer Nijk heel wat veranderd. Deze •opmerking is niet van den heer Nijk zelf, maar van een van zijn bezoekers, die hem met zijn benoeming kwam geiukwenchen. Waarin die verande ringen bestonden, daarover liet de directeur zich niet gaarne uit. Maru1 <ie getuigenis van den bezoeker was Ln den toon mn veranderingen, die wél verbeteringen zijn. Liever -vertelde de heer Nijk nie over de richting, die hij bij het on derwijs was uitgegaan, hoe hij zich gespecialiseerd heeft in de Neder- landsche taal en de paedagogiek, aan wijzing, dat dc heer Nijk aan de Haarlemsche school niet de vakken van den heer Van der Ley de na tuurkundige zal doceeren, 't geen de heor Nijk ook bij zijn benoeming a'g voorwaarde heeft gesteld, doch on derwtijs zal govcn ln zijn lievelings vakken. Op het gebied van het taalonderwijs hoeft de heer Nijk zich naam jremaakt door mei -- nu wijlen den heer Moerwaldt In 189G een reeks van acht Ic'.ïboekjes uit te geven, onder den litel „ln woord en beeld", een naam, die evenals de boekjes zelf, opgang heeft gemaakt, want sedert is die ti tel gekozen als naam voor een tijd schrift en in allerlei variaties toege past. In dezo leesmethode werd gebroken met don stijven toon van de lesjes der toen in zwang zijnde boeltjes. Het was nog in een tijd ofschoon het nog maar 25 jaar geleden is dat de schrijvers in eon voorbericht zich moesten verontschuldigen voor het gebruik van het vertrouwelijke „jij" ,jou" en andere gemeenzame om- ifmgstaal. Dat dit noodig was, bleek .vel, toen verscheiden onderwijsman- icn verklaarden niets van dat gejij en geijou te moeten hebben. Overigens was ln deze boekjes met zuivere Ne der) sindsche leerstof, dus geen ver staald werk, het vonum, dat er voor 't eerst Ncderlandsche Illustraties in werden opgenomen. Tot loen moest men het maar doen met het afdruk ken van buitenlandsche cllché's, wat zijn eig--nanrdige nadoelen had. De leesboekje vormen een reeks belletrisiische werkjes, waarbij als oifgangspunt was aangenomen, dat re kening gehouden moest worden met de omgeving der kinderen en waarin ook verbajul wordt gelegd met de vorderingen van de kinderen op 't ge bied van de kennis van de gescliie- denis, land en volkenkunde enz. Dat de boekjes er in gingen, bewijst wel het feit, dat de boekjes reeds 17 drukken beleefden, een cum laude- getuig-schrift vun de practijk, als men weet, dat de drukken afwisselden van 5000 tot 12500 exemplaren per druk. Met de leesiioeken6erie werd ln ver bond gebracht &en viertal boekjes met teloefeningen), waarbij het stellen dus corespondeerde met de leesstof. vtas toen een nieuwe richting, als reactie tegen de methode van Den Hertog en Lolxr, die die bekende serie op zich zelf staande steloefeningen hadden uitgegeven. Deze laatste me thode vond aanvechting van degenen, die een z.g. occasioneel stelonderwijs voorstonden, waarom de heoren Nijk en Meerwaldt met hun boekjes een (proeve gaven, hoe het onderwijs in het stellen in verband kon gebracht worden mot andere vakken l.c. niet Hh leejsonderwijs. Maai- ilez» stel- i l>oekjes hebben niet zulk eon opgang gemaakt, erkeinde de heer Nijk. als de leesboekjes omdat de denkbeelden op dit gebied zich belangrijk hebben ge- ijzigd De leesboekjes hebben den strijd met. de talrijk® nieuwere leesmetho den beter volgehouden. Ze werden volledig herzien, omdat de taal, zoo- rdo de heer Nijk het uitdrukte „snel verjongt", ooi: onder den invloed van de litteratuur. De leesboeken voor de school moeten daarmee* gelijken tred houden. Ou het gebied vnn de paedagogiek heeft de heer Nijk geen volledige handboeken in het licht geneven, wc! tal van studies in vakbladen en tijd schriften. Ook heeft hij wel veel over methodiek in manuscript, maar hij is er nooit toe kunnen komen, om dit dies in een boekwerk samen te- vat en. omdat hij van oordeel is, dat de inzichten, ook van hemzelf, zich in sommige opzichten geheel en al wijzi gen en don is het niet gced, dat je je zelf vast legt aan opvattingen, die door den druk in een liandixek zijn ■erspreid, meent de heer Nijk. Dit teekc-nt, meen ik, den frieechen man, die een open oog blijft hebben voor liet nieuwe, ln weerwil van het vorde ren van de jarei!, 't geen wel eens te groote stabiliteit geeft aan eigen op vattingen, wat vaak leidt tot verstar ring èh verstijving. Het is zelcer ge lukkig te prijzen, dat onze nieuwe kweek school directeur zlcli daarvoor weet te behoeden. Kijk eens, lice de meeningen op paedegogisch gebied zich wijzigen, merkte de lieer Nijk in verband hier mee op. Het dwepen met het oan- schouwingsonderwijs maakte plaats voor het propogeeran van liet zaak- onderwijs. Handenarbeid werd later troef. Nu weer vraagt het Montes- sori-óndcrwijs aandeolit. Zoo komt er telkens nieuws en ik mean, voegde hij er aan toe, dat iemand, die ieiding behoort te geven open moet staan voor liet nieuwe, daarbij het oude niet verwerpend, maar het goed daarvan, inentend met het goede van het nieu we. zoodal men steeds een verjonging krijgt. Als men mij doorsnijdt, zal de doorsnee vandaag anders zijn dan een doorsnede morgen, evenals dat het ge val is bij een stroomende rivier: het Is het kenmerk- van beweging, van leven. Wat mijn opvattingen over de op leiding van de aanstaande onderwij zers betreft, vextelde de heer Nijk, ie het mijn standpunt, dat de jongelui op do schoot vooral er toe moeten ge bracht worden, zelfstandig te leeren werken. Gehoorzamend aan het ge zag, moeten zij binnen de grenzen van dit gezag zoo veel mogelijk vrijheid genieten, ook ln verband met hun onderlinge samenkomsten, om de kweekelingen op deze wijze zelfstan dig te maken ter voortiereiding van hun optreden in het maatschappelijk leven, waar ze ook voor zichzelf ten zorgen. Daarom moedig ik het clubleven onder her, looveol mogelijk aan. H:er te Middelburg hebben de kweekelingen een zangclub, een mu ziekgezelschap, een voordrachtclub en een sportvereeniging, onder eigen bo- sturen uii met zelfgekozen directeuren, Alleen heb ik controle op het lid maatschap, om .te voorkomen, dal hot ulubleveii de jongelui te veel in be&Jag neemt. Daarvoor houd ik een J i,. van de verschillende lidmaatschappen der leerlingen en heb me het recht voorbehouden, om het hd-zijn vau een jongen van een de-r clubs tc- dofiQ eindigen, als ik dat noodig vind. Maar zoover behoei 'k niet te gaan. Een enkele maai is een waarschuwing om wat beter aaai te pukken en wal minder uan 'tvereenigingloven te doon noodig, maar dat is dan ook voldoen de. Het Ls mijn ervaring, dat liet do beste jongelieden zijn, die zich in clubs vereenigen. Ik sta dan gaarne het gebruik van schoollokalen en leermiddelen voor die bijeenkom sten beschikbaar. Van lichamelijke opvoeding ben ik -n groot voorstander, maar allee» als er medische controle is. Ik heb ook in verband daarmee een vore cm» ging opgericht voor dc geneeskundig® verzorging der kwedltelingen. Ada ouders dragen aan de kas bij en do 'geneesheer, die aan de kwo* kaohoo! ook les geeft in hygiene, anatomie, en physiologic, behandelt de jongu» en controloort hon, ook als ze mei ziek zijn, twee maal per jaar ten op zichte van gewichtstoem-ming, giv.e», enz. Dit heeft zeer gunstige resultaten. Wat het persoonlijk contact met u« leerlingen aangaat, houd ik er van, om hen zelf 111 de practijk toe te Ia- ten zien, lioe het onderwijs moet ge geven worden. Er moet hij de leerlin gen geestdrift voor bet onderwijs ge kweekt worden en daarvoor is riet goed, als je hun zelf voor kunt gaai». Het gebeurt nu hier dikwijls, dal ik een klasse meeneem naar de Rijl*- leerschool en daar zelf het onder®ijs overneem. Het pc-rsonec-l van die school vindt het uitstekend en ik win er bij, dat ik den kweökelnigen kan laten zien, dat de lessen niet louter theorie zijn, znaar ook inderdaad zoo in de practijk moeten worden toege past. Tot zoover wat :k ove. den nieuw, n kweekschool-directeur heb rnco t. - len. Er biijlkt uit, dat er etft man ...mi het hoofd van onze kweekschool kon t staan, dte ewi frisschen kijk op óm dingen heeft. Met belangstelling z .i men zijn arbeid bier volgen, terneer, nu hij in een periode naar Haarhui komt, waa.rrn het kweekschool-onder wijs een geheele vernieuwing zal on dergaan. Jac. e. M. Jr. 'T VERGIFTIG1NGSDHAMA TE IJSSK. Het Ojieubxnr Ministerie liad gezegd in zijn requisitoir: het heefi geen nut uur-, om deze luensolicn, die ziek aan zoo'u criutig misdrijf hebbea schuldig gcmukl. no« eens ia de maatschappij te laten terugkei.cn. Daarom stel ik den rechters voor hen te w :- oordeelen tot Icveml.'invc rev.. Toen de beklaagden dezen eiteb boorden waren ze gebroken. De verdedigers putten zich uii om te bc- toogen dat al hebben de nieiisckeu zwaar misdreven, ben nog in elk geval een k:nis moet gegeven worden om nog eens in do maatschappij terug te keeren. De rechtbank bepaalde 't vonnis ovt-r ctn week. De beklaagden werden weer naar "t Bii» in Bewaring gebracht. Een week van angstige, bange spanning.. Wat zou de re hl bank beslissen? Heden zou cc rechtbank vonnis geven De publieke belangstelling was weder lir-1 groot- Honderden luisteraars waarom!.r vooral veel jonge vrouwen cn meisjes stonden voor de benedendeuren van 'l Ra- van Justitie. Allen stonden in rijen ge schaard, eenige rijksveldwachters cn politic agenten zorgden voor dc orde. Even over tien gingen dc deuren open en stormden de bezoekers tiaar boven. Een luidruchtig volkje.... 't Was of 't ïo schouwburgvoorstclling was en de nuri- scbcn blij waren een goede plaats veroverd te hebben. Meisjes cn vrouwen hadden een inoepje" meegenomen Die publieke belangstelling, ziob op deze wijze uitend, maakte een stootenden indruk, "ier zou beslist worden of twee ntcrmcben lor 't gehcele verdere leven naar dc go- wgenis verwezen zouden worden. Stilte! gehnden de veldwachter». Toen kwamen de beklaagden binnen, elk bewaakt door een veldwachter. Z.c namen plaats in 't binkje, eren elkaar schuw aan kijkend. De rechters kwamen uil dc raadkamer n imen plaa:-. Nu zon men 't hooren.. De president deelde dadelijk rncil. ,:e rechtbank heeft beide beklaagden dc 4V jarige weduwe v. d. Burg cn haar 35-jar. e gewezen commensaal v. d. Linden ver oordeeld tot 10 jaar gevangen af. vrouw barstte na 't hooren van 't von- in snikken uit. Gedurende 't voorlezen 't vonnis dat ongeveer een half nor duurde bleef ze zenuwachtig builen. Vn.ir- al bij de passages in 't vonnis waarin wer-l geconstateerd, dat zij met haar commensaal afgesproken had uui met arsenicum haar ,.op »e ruimen". Ook bij ite passages over I Tijden van haar man. thuis cli in 'l zieken huis v. d. Linden rat star v„or zich uit te «ta rn. ook onder den indruk van vonnis. 15 jaren De vrouw zal GO jaar zijn als zij vrij komt, de man 50 jaar. En jaron in de gevangenu tellen dubbel Toen de president 't vonnis mededeelde, klonk van de publieke tribune e«n kreet via ontzetting. Na 't voorlezen van 't vonnis werden do veroordeelden weggeleid. Een verwoest gezin De vader onder de groene zoden, dc moe der in de gevangenis. De kinderen verstrooid, overgelaten aan dc goedheid van andere men- schen. Ook 't kindje dat voor enkele tnaan- den in de gevangeuis 't levenslicht heeft aan schouwd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1921 | | pagina 1