Buitenlandsch Omzicht Over de grenzen. 38s Jaargang No. 11590 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feèstdagen MAANDAG 14 MAART 1921 ABONNErAENTEN Der 3 maandenVoor Haarlem en de dorpen In den omirek waar een Agent gevestigd ;a (koin dor gemeente) f3.57"/,. franco per post door Nederland f3.87"/,. Afzonderlijke nummers f0.16. Geïl lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem eu omstreken f0.57"/,; franco per post f0.65. Uitgave der N.V. Lourono Coster, Dlreoteur-Hoofdredacteur^J. O. PEEREBOOM, Telefoon 30»2 ADVEHTENTIEN: Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 35 Cte. Reclames 60 Cts per regel. Bij abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfetuivers-advertentien van Vraag en aanbod ven 1 —4 regels 60 Cts. per plaatsing, elke regel meer 15 Cis. a contant; buiten het Arrondissement dubbele prijs. Directie oa Administratie t Groote Houtstraat 03. Toleleonnrs. de Redaotle 600 en dor Administratie 724 BLAD DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. ityeuud li e d.e n. MAANDAG 14 MAART. Schouwburg Jansweg: Spiritisti sche Lezing, 8 uur. RrongtJiouw. Het Jootlsclie Tooneel: „Kcl-Ntdrei, Vader, De Koopman In oudheden, 8 uur. Gebouw „De Nijverheid". Veree.nl- giutj tot bestwdeering van socialisti sche vraagstukken: vergaderliug met discussie, 8 uur Café „Scaia Kleine Houtstraat: Paganini-concert Oud Holland, Verwulft, Strijkorkest Cafc-Reslaurant „Populair", Tem- pc iu rsstraat 66, Avondconcert. Bioscoopvoorstellingen. DINSDAG 15 MAART. Stadsschouwburg, Wilsonsplein: Het Schouwtooneel: „Klatergoud", 8 uur. Schouwburg Jansweg: Rotterdam- sche Tooneolisten: „De Voddenraper van Parijs". Cafó „Scala", Kleine Houtstraat: Paganini-concert. Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest. Café-Restaurant „Populair" Tem peliersstraat 56, Avondconcert. Schouwburg, De Kroon, Gr. Markt: 's avonds 8 uur. Cinema Palace, Groote Houtstraat, Bioscoopvoorstelling 8 uur. Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77 Bioscoopvoorstelling 8 uur. Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg Bioscoopvoorstelling 8 uur. Vclsen: Raadsvergadering, CJ uur. Hel resultaat tier Laaüiosefie Ceuierentli Dj moord op den Spaaticöen Minis.erprosieent Ernstige opstand In dn lidstaat Griekenland en Turkjln Hot lot van Georgia Amerika en En yolkenbnnd - Een kwnstle ran kacOlgbold. JJc Conferentie te Londen i® inderdaad uUgnloopen op ecreo j lukking, die Duitschland duur staan komt. De verkeerde voorstelling die de Duitóchers zich van de zoo dik wijls tot verzachting bereide. Engel- echo mentaliteit gemaakt hadden, er de grondoorzaak van. Minister von Simons, die aanvankelijk door de her innering aan zijn optreden te Spa, het geallieerde vertrouwen genoot, leeft in laatste instantie ter Confe rentie? zelf, nog door grove fouten de laatste kansen tot overeenstemming versneeld. En nu ziin de Geallieerden onmiddellijk overgegaan tot de 'oe- •passirig der aangekondigde sancties, Hunne troepen hebben Dusseldorf, Duisburg. Ruhrort cm een strook land daarvoor bezet, de entente zal do douanerechten in het bezette ge bied incassoeren en eveneens beslag leggen op 50 op den invoer uit Duifschlamd in andere landen Deze maatregelen zullen van kracht h'liven tol de kwesties der schadevergoeding, ontwapening, oorlogsschuldigcn e. a. tot gemeeren der Entente zijm gere geld "an de drie sancties ie die van de heffing on den invoer we) de meest bedenkelijke. 7.r\ is pen maaksel T.lovd George, die hlsrin een middel tot bescherming vindt van de En eel- eehe industrie tegen „dumning"- m°t bodes met Dir'tsohe artikelen. De andere landen riin echter te zeor gei- ptsld on de producten der Duiteche Industrie, dan dat ril' deze maatrege len met enthousiasme zouden ont vangen. Het is zelfs zeer de vraag of ri> r aan mede zullen willen doen. Overigens fs het een van die dincr-m, d<« in een oogenh'IV on hef gediddige panier staan, maar niet drie zijn uitgevoerd. Zoo heeft Llovd George verklaard, dat van alle goe deren, die uit neutrale landen in Engeland worden lngovoerd, een cer tificaat van herkomst zal worden ge- pjsebt D:t be teek »nt dus, dat Enge land zich hel recht van eontréle zal aanmatigen op de goederen, en in verband dnarmedo de hoeken, van Ncderlnndsche exporteurs. Wat, moet. er gohengm met lu NederIrund Puitisebo onderdeelon geheel of deeHetUk .sam»nge«tp!dc ort'k"-' pil V-<t met oude voorraden? Moeten wij ov die contréle maar laton weigp- vallen? Ore d^ze wüze zou niet al'eesi P'utsohTnnd m-ar ook do exporthnn- det van allo ne"trole landen, ernstig wo'-den geduneerd Maar genoeg hierover. Onzo Reizen de Redacteur stuurt Rinds eeirge da- gen van hot nieuwlxwette gebied arti kelen, die de gehoele kwestie volledig behandelen. Alleen kunnen wij nog consfcateeren dat Briamd's positie in eigen land door het verloot) der con ferentie niet weinig versterkt Is, hoe wel hijzelf wein'g het woord gevoerd heeft, de bespreVngi-n bijna gefheel overlatende aan Loncheui. Tn Spanje is voor ,1e derde maal een ministerpresident door slulp- mooTd om het loven gakom«n. Dins dagavond is Dato. die zooaln men wel. déze functie bekleedde, in z;in nuto op straat doodgeschoten, naar men denkt door de svredlcvillsten, doch er wordt nog naar de moordenaars ge zocht. Door dezen moord is in Rpamjo ieen zeet ernstige situatie ontstaan. Daarvoor moeten wij eenIgen de vorming van een nieuw kabinet te Irelasten. De vermoorde ministerpresident werd géboren im 18.56. Zijne ouders waren zeer eenvoudige lieden en hun zoon was dan ook het type van den self-made man. Hij studeerde te Ma drid In de rechten en begon In 1883 zijn politieke loopbaan. 1891 werd hij ondenstaatssocretoris, in 1900 Minister van Binnenlandsche Zaken en tenslot te In 1918 president van den Minister raad. De vorige week leek het, dat ook dit maal de opstanden in Rusland wel weer op niets zouden uitloopen. Wij hadden al zoo vaak van honger- en andere oproeren gehoord, dat wij een weinig sceptisch onder werden. Er is echter tusschen deze en vroegere onlusten een fundamenteel verschil. Vroeger waren zij in den regel e«n voortvloeisel van de militaire acties van witte legerkorpsen, gecom- m-irv'eord dm;- o""f;:-'nkr!ijk gene raals zooals Denlkin, Jocdenitsj. Koltsjak, Wran ooi Thor,-- i- d echter geen sprake van. Het ie het volk d«t in verzet komt tegen de bolsjewistische dictatuur en dit maakt de toestand voor de bolsiewikj veel ernstiger Overigens kunnen wij uit de berichten onmogelijk con eenigs- rins zuiver beeld ven d.% situatie krij gen. Van twee „welingeüchfe" zijden werd biiv. op denzelfden dag gemeld dat Petrograd in handen der opstan delingen on der bolsiowiki was. kunnen dus slechts beschouwend na gaan of van deze nieuwe actie succes zon zijn te verwachten. Laten wij da delijk concludeeren, dal dit on zijn minst twijfelachtig is. De macht van de dictatuur rs nog zeer groot, vooral daar rij gesteund wordt door leger machten, bestaande ivit. vreemde huurlingen, die wegens hun wreed heid. geen pardon van de opstande lingen hebben ie verwachten ti dus wel genoodzaakt ztin. de regcer'ng trouw te hlljven. Verder zal het mei de massa-deserties wel niet zno erg geteld zijn, als de berichten bet willen doen voorkomen. Dok de holsjewisti- mhe soldaten wm Russische nationa liteit, verliezen hun -oreferent voe dingsrantsoen, wanneer zii naar de n-ndnre züde overloopore. Er zal ien- «Nte een nieuwe regeering /van pori:hAl-revol!utionnairenb in staat de voedsel voorziening in bet onmetelijke riik binnen efzienbaren föd te regelen] Herhaalde pogingen tot omver warning van het sovjetg^zag •ebb»in nu wel afdoende bewezen, dat de groote moeilijkheid ligt in de uit gestrektheid van het rijk, waardoor do bolsjewiki zich steeds na de ne derlagen in den aanvang, gemakkelijk kunnen terugtrekken, om, wachtende op de desorganisatie van den aanvat, het verloren terrein te herwinnen. Het is een hovenmenschelijke taak om de opstandelingen gedurende een langen tijd baboorlijk te k.leeden, voeden en van munitie te voorzien. En zoolang dat niet gelakt, is blijvend succes nauweliik te verwachten. Een opriand is gauw nltgdbroken in een dichtbe volkte streek, wareneer de ontevreden heid hoog gestegen is. Maar dezen opstand algemeen te maken, dus ook in dunbevolkte gebieden algemeen te doen doordringen, is een moeilijker v.aak. Het is mogelijk dat deze actió dm teruggaan. Tn Augustus 1920 op den langen duur zal leiden lot den kwam Dato. die tot de conservatieve partij behoort, aan het bewind. Tn Januari J.l. bood bij het ontslag van het geheele 'kabinet aan den koning nan, die dit ontslag echter niet ver leende op grond van het frit, dat Dato geen gelegenheid had gehad, zijn programma uit te voeren, Tnder- daad was echter meer de reden wn deze weigering, dat er niemand waa om zijn tank over fa nr-men. De poli tieke partifen zijn fn Spanje geheel gedesorganiseerd. In de liberale par tij zijn de kopstukken hot iiiri. met elkaar eens en de conservatieven hriv het het volk niet achteT zich. Do waarschijnlijke oplossing zal dus wel zijn, dat de conservatieven aan het roer blijven, wat echter de on rust, waaronder het land gebukt gaat, wel niet zal verminderen. De Bolsjewiki die ©enigen tijd gele den de republiek Georgië (naar na der gemeld wordt op ©enigszins ver- "derlüke w: z») overvielen, hebben np vrijwel dit geheele land veroverd. Het Georgische leger heeft feitelijk opgehouden te bestaan en de aanval lers rukken op naar Batoem, van welke stad uit de regeering van het ongelukkige land een verzoek om hulp heeft gericht tot de Kemalisten. Wan neer de bolsjewiki niet tot staan wor den gebracht, zuilen weer duizenden vluchtelingen zich over de naburige landen verspreiden en krijgen wij een herhaling van de ontzettende toestan den na Wrangei's nederlaag, Reeds geruinien tijd geleden meld den wij in deze rubriek dat Harding van rins was, oremdddellijk na de nnnvsardlng zijner functie pogingen te doen tot oprichting van een nieu wen, eenigszns gewijzgden Volken bond. Thans zullen zeven Amerikoan- sche commissarissen, aangevoerd door den bekenden senator Elihu Root naar Londen gaan cm te on derzoeken, of de geallieerden bereid zijn de Vereenigde t?aten op te ne. i in een verbond van naties onder de uitdrukkelfiko stipulatie, dat de Vereenigde Staten niet kunnen ver plicht worden om den vrede in Euro pa t« waarborgen. Dit lijkt cms eene verzachting van de weigering der Amerikanen om'het gewraakte artikel 10 van het Volkenibond&verdrag te er kennen en het komt ons niet onmoge lijk voor, dat toetreding tot den be- staanden Volkenbond met bijvoeging van deze speciale bepaling voor .Ame rika, zal geschieden. Het is inderdaad een beetje te veel gevergd, om van Amerika te verwachten, dat het borg zal zijn voor he' uitbliivon van ruzie tusschen do Europeesoho Staten onderling. Oostenrijk heeft eene delegatie naar Londen, waar de a.s. credietonder- handelingen zullen plaatsvinden, zonden. Toen de delegatie nog onder weg was, heeft de president in de Kaauer met afkeuring gesproken over de houding van de Entente tegenover de Duöt&che bondganooten op de Lon- derische Conferentie. De president meende deze uiting niet achterwege te mogen laten, uit gevoelens van oude vriendschap met Duitschland. Het is mogelijk. Het is maar wat het zwaarst weegt en van de Entente zal Oosten rijk het toch voorloop: g moetc-n heb ben. Erg handig ia het niet. P. W. P. StaüSUlBQV/S TER VERDEDIGING. Toen wethouder Sliugenberg in RaadsvtJgadering van 9 Maan j.l. xijn „•.•tide mededeeiingen deed over het stuur van de Sociëteit Vereeniging, heerschte er in den Raad vooral tegen Mr. Dr. W. P. Via groote ontsiemmiaT, die xich uitte in een opmerking 6n eec vraag van den beer Reinalda. N'u uit de besprekingen in de vergade ring van gecommitteerden der Sooieleit van Vrijdag j.L duidelijk is gebleken, dat het bestuur sich tegenover do gemeente niets te verwijten heelt, wenscJien wij ten opzichte van den heer Via ten over vloede nog even te wijzen op een gedach tewisseling in een vergadering van het College van gecommnioerden in het vori ge jaar: liet bestuur had toen, met mach tiging van de gecommitteerden, de do- cieteitsgebouwen voor 550.(aXi aan de gu meente te koop aangeboden, maar do Raad had nog met tot aanvaarding be lu die vergadering nu bracht een van do gecommitteerden ter sprake, wat an deren dachten. Hij zei namelijk: „het besluit tot verkoop is zeer onvast, gebon denheid ia er niet, wij slaan vrij...." Hier viel do heer Via den sprelwr >n de rede: „behalve de trouw". Do spreker ging daarna voort: „Het be sluit betecJcent niets, wij kunnen er te al len tijde op terugkomen; zoolang de ge meente nic; een gebouw geger/cu heef!, is het niet verkocht. Eerder niet". De heer Vis zeide daarop onmiddellijk: dit is absoluut m strijd met de goede ouvr, ik laat daar of do vooi waarde in vervulling zal gaan, dat zal de toekomst leeren". Hieruit blijkt dus, dat op het oogon- blik, toen de verkoop was geschied, maar nog niet door den Raad aanvaard, een «ogenblik toen er nogal oppositie in de Veieeniging tegen den verkoop ontstond, dat reeds toen door den heer Vis uitdruk kelijk en opzettelijk het goed recht van ie gemeente op de gebouwen der Socle eit Vereeniging ia betoogd. Toen ronds! Hoeveel us meer moot hij daarvan dan doordrongen zijn geweest, dat het Raad9bosluit tot aanvaarding o den koop gevallen waal val van d? sovjetdict&tuwr, maar vo©r- loopiff moeten wij daar nop maar niet op rekenen. Het aangekondigde bols} •- vistiGche lenteoffemsief zal intusschen wfrT'-n- 1.vi>r,'i"t»n!^!>n elders" wel niet kunnen doorgaan. Engelar-d heeft thans in de Costei- scbe kwestie geheel de leiding g°no- rncn. Het heeft voorgesteld, dat dni Turkschen sultan een grootere mocht i in en om Constiwitïnopel fook in de j Dardenellenj wordt toegekend. Enge- land zal Turkije dan financieel steu non in ruil van een onbeperktere steun in de Ttirksohe ft min ei ere. Summa zal ire districten worden verdeeld, die naar het overwicht van nationaliteit Grieksoh of Turksch zullen zijn. De Turksche en Greksche delegates zul len naar huis gwan om deze voorsicl- len, waarmede zij zich in principe Aan Maura, die reeds vro-ger als hebben vereenigd. met hunne regee- reimster optrad, is verzocht zich met ringen te beepreken. r DE WIMKELSLUITINC. EEN NIEUW DENKBEELD. Zooala in ons blad werd vermeld, is op een vergadering van de Chr. Middcii Btandsvereeniging „Boat" door ean der leden een nieuw denkbeeld op het veelbe sproken gebied der winkelsluiting geop perd, een denkbeeld dat blijkens het ons gezonden communiqué op die vergadering algemeene instemming vond. Wijz ijn eens aan net lid van „Boaz" den heer G. v. d. Boogaard, gaan vragen, hoe hij zich voorstelt, do zaak naar aller genoegen te regelen en wij vonden hem b©Toid, eenige mededeelingen hieroi :rent te doen. Ik moet vooropstellen, aldus zeide o de heer v. d. Boogaard, dat ik een v< oldening op de winkelsluiting een goed ding vind. De winkelier had tot voor kort t») weinig rust en het is goed, dat van hooger hand in deze materie wordt inge grepen. Maar ik heb tegen <io nu van kracht zijnde verordening één bezwaar: zij is te eng, zij scheert te veel allo za ken over één karn. Het gaat niet aan, e zaken op hetzelfde uur te !a sluiten, dat blijkt thans wul uit de prolesten van hen, die juist hoofdzakelijk avonduren het meest ontvangen, keur ik het maken van uitzonderen af, omdat deze aanleiding geven tot onbillijkheid. De visoh- en fruitwinkels toch kregen ontheffing alleen voor visoh en fruit maar wie staat er borg voor dat zij op de „uitzouderingsuren" ook geen chocolade of andere artikelen verkochten I Dit is eenvoudig niet te conuoleeren. Zoo kregen ook wel anderen verlof na 8 uur open te blijven, als banketbakkers, terwijl zij, strikt genomen, toch eigenlijk geen banketbakkers genoemd konden word )U. Daar ik veel met winkelier» In aan ra king kom, heb ik dikwijls mijn gedachten over deze kwesLie laten gaan en ben tot u© conclusie gekomen, dat een goedo ver ordening op de winkelsluiting aan drie voorwaarden moet voldoen. Zij moet: le. den winkelier een behoorlijken rusttijd eraekeren: 2e. h«t zaken-doen voor le deren winkelier mogelijk maken al naar da eischen die zijn zaak stelt en met vrij heid vsn bandelen voor eiken winkebei binnen de gTenzen der Verordening en 3e. praetisch uitvoerbaar zijn. Aan deze drie voorwaarden nu zou m. op do volgende wijze kunnen worden voldaan (en mijn denkbeeld zou even goed aan een r ij k sregcling als aan een gemeentelijke verordening ten grondslag "'unnen liggen): De overheid regele alleen het totaal an tal uren, gedurende welke de win kels per etmasi hun zaken mogen ge opend en gesloten hebben en late de verdooling van deze uren aan den winkelier over, a! naar de behoefte van zijn zaak. De eene zaak zal dan 's morgens laat kunnen openen en 't avonds iaat sluiten, de andere vroeg openen en ook er vroeg sluiten. - Maar de controle f vroegen wij. - Heel eenvoudig, antwoordde de heer d. Boogaard. Ieder zou duidelijk xiohl baar op een kaart in de étalage moeten aangeven de uren waarop zijn winkel ge- openrj en gesloten is; b.v.: geopend van 7 tot 12 voormiddag on van 2 tot 10 na middag. Op dezo wijze is do controle door de politie zeer gemakkelijk uit te voeroo. Wordt dit denkbeeld in «en verorde ning vastgelegd, aldus eindigde de hoer v. d. B., dan bereikt mes, dat alle va- ken een gelijk aantal uren open en .lit zonderingen onnoodig zijn, terwijl den winkeliers een behoorlijke tijd voor rus: gewaarborgd is. De actrice Lizzy Wernink heeft na een optreden van twee jaar slecht», een be roemden naam en baar man, kunsthistori cus verwijt haar dat zij dit eucceB bereikt heeft door mooie kleeren, haar Bchoon- heid, bekoorlijke lachjes. Hii houdt niet van dit schipperen in de kunst en be groot met vreugde do overkomst van Dora Isaacs, een schilderes, d:e uitsluitend voor haar kunst leeft en met wie hij vroeger in Rome samenwerkte. Lizzy zoekt in haar jaloezie troost in een flut met haar joune premier, die haar, In baar oppervlakkigheid, beter begrijpt. Het komt tot oen orisis, wanneer Wernink zijn vrouw betrapt in een omhelzing van den acteur. Het derde bedrijf brengt echter de door wodemjdach© jaloezie vervrecin de echlgcuootcn weer bij elkaar. Dit laat sto bedrijf maakte een diepen indruk op het aandachtige publiek. Slechts do drie hoofdpersonen waren op het tooneel: Dr. Wennink (Musoh), Lizzy (Groetje Lobo) er, Wilh. v. d. Horst als Dora Isaacs Het spol van deze drie bracht de zaal tot ntroerde stilte. Het seizoen is reeds vergevorderd, hel dient, uitverkochte zoal. BOND VAN TECHNICI. - In de bo- venzaal van do Sociëteit „Vereeniging". was door de afdeeling Haarlem van den Bond van Tecbniol een lozing georgani seerd, te houden door den heer L. Ouwor- kerk, assistent van Prof. II. Kamerlingh Onnes te Leiden. Nadat de voorzitter de heer Posthumus, den aanwezigen verteld had dot dit niet aileen een lezing doch tevens een propaganda avond wks voer den Bond, ring de heer Ouwerkerk aan. Spreker maakte hel den aanwezigen dui delijk hoe en waar de vlooihare lucht wordt gefabriceerd. Zijn inleressanle re de werd nog zeer verduidolijkt, doordat hij een aantal lantaarnplaatjes liet zivn en eenige mooie proeven hield. Vc-or dl technici was 't een ieerzani6 lezing. NED. HERV. KERK. Ilaarl. Pred.- blad meldtDoor kerkvoogden werdon voor den tijd van drie jaren »1b leden van het College van Collectanten der Ned. Herv. gemeente herbenoemd de perio diek aftredende hoeren J. Klles, A. J. Janse, J. W. H. Haleema, D. Schollen, J. de Graaff en J. Kruiswijk. rwi* Simons oi»t de mislukking der Londsnzebe esnfereutlo. Do Sjjksdag keurt Se heading der Daitiehe regeering goed Duitschland wil wsl verder onderhandelen, maar dan op een anderen grondslag. Het Tooneel De voorstelling vaa de ETaar- temscho Onderwijzers-Tooneel- rerecnlglng. Jan Fabricius zei mij eens na oen voor etelling van dilettanten, die wij «amen bad- dcD bijgowoond„Je leert nooit beter je stuk kennen, dan bij opvoeringen van lief hebbers!" Als Fabricias gelijk had gehad, zou ik na de opvoering van mijn „Intermezzo" door de Haarlemse"»© O odor wijzers ver«>nigi ng op Za terdag in het Breng©bouw tot do conclusie moeten komen, dat deze één-acter een der aaaiste en vervelendste stukjes was, die ik ooft op do planken heb gezien en zou ik niet verstandiger kunnen doen dan het ding on middellijk in de kachel to gooien en te ver branden. Ik zat als om slachtoffer in de zaal met een gezicht, waarop duidelijk te le zen moet hebben gestaan: „Lieve rcenschen. neem het mg niet kwalijk, dat ik dit stukje geschreven heb. Ik wist heusch niet, dat bot aoo'n pro' was. Ik beloof jullie beterschap en zal het n ir weer doen!" Maar a!. ik mij bedenk, dat het Zaterdag de 60ste opvoering van „Intermezzo" was en wanneer ik mij opvoeringen van dit stukje herinner uïot slechts van artbten maar ook van dilettanten waarbij de lach geen oogeoblik uit de zaal was, dan mag ik wel aannemen, dat Fabricias' conclusie niet in alle opzichten juist was. Ik kan as de op voering van deze dilettanten met zekerheid tegen mij zelf zeggen: „Nee, zóó slecht is deze één-acter niet!" De fout lag Zaterdag bij dc Haarlemsciie Onderwijwrsvereeniging, die met „Inter mezzo" een ongelukkige keuzo had gedaan. Deze verooulging bezit ongetwijfeld de krach ten om een niet te moeilijke klucht aardig voor Let voetlicht te brengen. Dit bleek uit de opvoering van „Je reinste Parel", be: blijspelletje, dat na de pauze werd gegeven. Maar één-acters als „Intermezzo", die bijna uitsluitend bestaan uit dialogen en dan nog wel tusschen 2 personen waarin dus alles op het zeggen aankomt, eischen a.n- dore krachten dan waarover dezo veroonl- gig beschikt. Voor de rol van Dolf is ecu uitótekend d i s e u r noodig. Elk gezegde moet zondor eenige gewildheid gelanceerd worden. !s de rol van Dolf niet goed bexet. dan is het stukje onherroepelijk verloren. Mc; Dolf staat en valt deze hcele ééna-cter. Dat er ook onder de dilettanten "uitsieken- diseurs worden gevonden, heeft indertijd de heer Roest van Limburg bewezen, die ik gedenkt het hior met dankbaarheid een zéér geestige Dolf was en de beroepsanisu-n. die hem later in dozo rol hebben opgevolgd, dan ook verre overtrof. Dc dilettant, die bij do ouderwijzers Doif speelde, b naar ik vernam op bet laat ste o ogenblik moeten Invallen. Dit tal ua- tuurlijk van invloed zijn geweest op rijmspel. Een feit echter is het, dat bij geheel onvol doende was. Wanneer ik zeg, dat ik op mijn plaats de oene helft van mijn eigen tekst niot verstond wat voor een groot deel ook aan de ellendige acoustiek van de zaal moet worden geweten en de andere helft zon der eenige kleur of niet een verkeerd accent tot mij kwam, dan behoef ik wel niet te zeg gen. wat er van do rol terecht kwam. Frans sprak beter, maar Fijn, genuanceerd spel ver mocht ook hij niet te geven. En het tempo, dat deze beide dilettanten namen was door gaans tweemaal tc langzaam. Mary was ver reweg de beste van do drie. Wanneer het spel der hoeren op dezelfde hoogte bad ge staan als van dezo jonge dame, dan zou „lntermc/.7,o" waarschijnlijk niet zoo'n gru welijk vervelenden indruk op mij en op het publiok hebben gemaakt. Gelukkig Tonden de onderwijzers na de Eauze gelegenheid revanche tc nemen. Het lughtje „Je reinste Parel" bood hun geen bepaalde moeilijkhoden en in dit stokje was hun spol vlot en levendig. Vooral Pareltje toonde een voor oen dilettant benijdenswaar dig komisch talent tc bezitten en was in zijn transformatie als mooie Louise soms heel vermakelijk. Ook de oude Vroolik had aardi ge ©ogenblikken. Zoo eindigde de avond veel amusanter dan hij begonnen waz. J. B. SCHUIL. vaü de deskundigen. Zij zijn ontworpen PERSONALIA. ©p grond van dc verantwoordelijkheid van Bij Koninklijk besluit Is aan den hoofd- do regeering zeil en wel in de eerste plaats ingenieur van deri Rijkswaterstaat, jhr. C. op grond van de verantwóórdelijkheid van E. W. van Fanbuys, tc Umniden, op ver- j mijn persoon. Want ik ben het geweest, die zoek, verlof vorloend uit den Rijkswater- aan liet kabinet de tegenvoorstellen heb IN DEN DUrreCHEN RIJKSDAG. Er was Zaterdag veel belangstelling roor dc bijeenkomst van den Rijksdag. De bcteckenis der zitting heeft evenwel niet aan dc verwachting voldaan. Simons gaf een droge opsomming van fei ten, waarvan de meeste reed., bekend waren. Zelfs gaven afgevaardigde» in den Rijksdag teekencn van verveling. Even onbeieekeueua waren de debatten, welke op de rede volg den. Simons begon met te zeggen, dat men de Loadeuscbe conferentie moest opvatten als een vervolg vait «le conferentie van Spa ea als een vervanging van die, welke te Genfive )u plaats vinden. „Wij hadden liever gewild, dat de onder handelingen over do kwestie der schadever goeding op een conferentie in een neutraal land zouden plaats vinden, doch toen de Duiwehe regeering, in plaats van een uit- noodigïag om een-delegatie naar Geneve te zenden, er een ontving «m te Linden te kó men, kou men ook deze uRocdlging niet ter- 'zijde leggen. Het was voor on» van een tc groot materieel belang, dat er eindelijk eens klaarheid zou komen over den omvang van de Duitschland door het vredesverdrag opge legde verplichtingenEvenmin konden wij de uilnoodiging afslaan ora den wille van zekere furineele vocrdeelen, die er voor ons aan verWinden zijn, indien de een neutraal land zou plaats vinden. Daarop stelde Simons vast. dat de gcaili- ccrdeD geweigerd hadden de Duitsche srba- deluosstcllingsiruaestie aan 't oordeel van deskundigen tc onderwerpen. „Onder deze ongunstige omstandigheden werden de voorbereidingen voor de confe rentie tc Londen getroffen. I)cze voorberei dingen betroffen allereerst een zeer nauw keurig onderzoek van de P&rijsche besluiten. Dit onderzoek is met gTootc opoffering en toewijding door een groot aantal deskundi gen uit alle deelen van Duitschland verricht." Het besluit van Duitschland om tegenvoor stellen te ontwerpen, noemde Simons eon moedig besluit. „Definitieve voorstellen waren echter nog niet mogelijk, zoolang Duitscbland's capaci teit nog niet was vastgesteld. (Geroep: Zeer juist.) Ik breug hier slechts liet Saargebied. het Rijnland en Opper-Silexie in herinnering. Dc kwestie, of Gpper-Silezië al dan niet bij Duitschland zal blijven, is een leven*westie voor dc Duiteehc industrie. Van Opper-8llez:ë hangt voor de toekomst zoo goed als alles voor ons af. (Bijval.) Daarom moeten de pro ductie en de industrie van Opper-Sileziê bij Duitschland blijven. (Bijval.) Naarmate de Duitsche industrie ten gevolge van het vre desverdrag is verzwakt, is de bcteckenis van do Opper-'Silezischo industrie voor Duitsfli- land toegenomen. (Geroep Zeer juist.) Daar om ook heeft de kwestie van Opper-Silezië te Lenden een overwegende rol gespeeld. Daarbij kwam oog, dat wij bij de uitwer king van de Duitsche tegenvoorstellen met zulk een daling van de Duitsche valuta te kampen hadden, dat de basta er van iedere maand veranderden. Over dc valuta-ellende zijn wij hot allen eens. Zij gan niet door oen enkele natlo worden opgelost, doch al leen door een eensgezind samenwerken van alle volken die aan een lage valuta lijden met die. welker valuta niet heeft geleden. (Bijval.) Een ander punt was. d3t in de eerste ja ren de Duitsche handel door het vredesver- g gedrukt en gebonden zal zijn. Wij had den gedacht eenigo verlichting hierin te krij gen: zoolang do Duitsche handel en de Duit sche nijverheid niet van doze ketenen kan worden bevrijd, mogen zij zich ook niet met die van de andere volken op één lijn stel len. Zoolang is ook onze industrieel® toe komst op los zand gebouwd. (GeroepZeer iuist.) Indien wij, ondanks alles, dan toch hebben besloten om met tegenvoorstellen voor den dag tc komen, waren het in hoofd zaak politieke overwegingen die daarvoor den doorslag gaven. (Geroep Hoort, hoort). Ouzo tegenstanders hadden het er op be grepen om in een zoo kort mogelijken termijn een oplossing win de kwestie van de schade vergoeding te vinden. Men had ons door mid del van de Parijsehe besluiten met dwang maatregelen'gedreigd en daarom beschouw den wij het als onzen plicht tegenover het Duitsche Tolk, cn voor alles tegenover die deelen van het land, weH;o.vó>'ir allo andere van doze dwangmaatregelen te lijden zouden bobben, dat wij ondanks alle hinderpalen zouden probeeren, niet duidelijke tegenvoor stellen te komen." Sintons betoogde dat de tegenvoorstellen ontworpen zijn ua zorgvuldig onderzoek, doch niot op grond van een meerderheidvbe- s taatedienst. KLA lavudOCD. Het Bchouwtooueel Rad voor zijn' tweede opvoering in Haarlem van Kla tergoud Vrijdag j.l. (door mevr. Ra nuccy Beekman) een vollere zaal vei diend. voorgesteld, welke later instemming bij het kabinet hebben gevonden. (Levendige uitroe pen bij rechts Hoort, hoort. De democraten riepenZeer goed.) Ik heb reeds gezegd, dat de mogelijkheid tot hef openen van nieuwe onderhandelingen b«taat. Naar de overtuiging van de regee ring moet men alles in hel werft «tollen om nieuwe middelen en nieuwe wegen daartoe te vinden. Ut wil er hierbij echter op wijzen, dat de basis waarop de onderhandelingen tot dusverre plaats vonden, door de tegen ons toegepaste «aucties buitengewoon ver anderd ziju. Do psychologische verhoudingen hebben zich daardoor gewijzigd. Wij zijn naar Londen gegaan roet den goede» wil tos ecu oplossing te komen. Maar een volk, da; men iets dergelijks heeft aangedaan, vindt niet gemakkelijk de oude stemming weer. (Toe juichingen.) Men mag dc werking van de sanctie» niet onderschatten. De scheiding van de verxehii- ienac industrie centra in het Rijnland zal haar terugslag op geheel Dtiitjscblarei doen gevoelen. Bovendien is ook 't goederenver keer in dat gebied van het grootste belang, liet voorstel van Lloyd George, om een del van de Duttscho In- en export te belasten, is een der zwaarste dingen, die da Duilsrhe industrie kunnen treffen. (Toejuichingen Door dien maatregel zullen de waren Loo langer hoe meer de wegen der smokkelaars volgen. Door dit alles kannen «ij het oanbud, waarmee wij naar Londen kwamen, niet oog eens herhalen. AU leider van de Daiuche delegatie verwacht ik van u, dat gij alic stappen, door dc delegatie gedaan, ook co afwijzing van de voorstellen der geallieer den, zult billijken. Zoo gij dit niet kimt, aebt ik hei beter, dat gij oen ander zoekt, oio heter dan ik in staat zal zijn om da onder handelingen met de geallieerden, dsc zeker hervat zulien worden, tot een reeultaat ia brengen. Ook verwacht ik van u. dat gij allecu diengece daartoe zult machtigen. d"o bet vertrouwen van u allen bezit. (Handge klap op de tribune.) Hierop volgde een korte gedachten wisse ling. Graaf Wesiarp verkondigde de mcening dat het verdrag van Versailles door de cane- ■ler geallieerden wordt vernietigd z. i. i aet een geluk, dat dc geallieerden de vêr- ikkende voorstellen van dr. Simons niet üadden aangenomen. Hij raadde de regeering aan. geen voorschotten meer te betalen voor de bezettingstroepen. De onafhankelijke afgevaardigde dr. Breil- scheidt, hernieuwde zijn aanvallen op dr. Simons zijn oordeel is, d:;t Duitschland tot tvoering van dc Parijscbe besluiten moet «vergaan. Voor de eerste vijf jaren Is het volkomen uitvoerbaar, en niemand kan zeg gen, hoe de toestand over vijf jaar tal zijn. Nadat nog een aantal redenaars hadden gc- eu, en minister Simons zich in het bij zonder tegen Westarp en dr. Breitschcidl had verdedigd, moest er over drie voorstellen worden gestemd. De eerste twee, welke door de communis ten waren ingediend, werden verworpen. Daarna werd gestemd over ecu voorstel, dat door de regeringspartijen was ingediend en dat aldus luidde: De Rijksdag keurt het goed, dat de Hijks- regeeriDg, ondanks de gewelddadige maat regelen van de Entente, in de afwijzing der 1 vervul bare eischen biijft ulharde» Op verlangen Tan dc K ijk «regeer ing wer den de volgende veranderingen er in aange bracht „De Rijksdag keurt het goed, dat de Rijks- regecring te Londen aan de afwijzing déf Parijsehe voorwaarden de voorkeur hoeft ge geven boven de onderwerping aan dc onver vulbare eischen." Na deze redactie werd dc motie iact 2S8 tegen 49 stemmen aangenomen. Ook de Du'tsch-Nationalcn stemden vóór de motie. Dc oaaceming werd met grooten bijval bo grot. OVER DE BEZETTING VAN DEN RIJN-OEVER. Daaraan wijdt de Franschc pers veel aan dacht. He Eclair keert aich vierkant legen Llovd George, die een nu. de werker van da Petit Parisien verzekerde, dat Engel-met iet WWstht, dat het Rijnland ec-n tweede -os Lotharingen wordt. Do Eclair be treurt hei, dat Engeland aich Ld 1871 in 1871 niet even gevoelig (en opzichte Elzas Lotharingen toonde als in '.921 ten opzichte van hot Rijnland, De wereld oorlog waro anders vermeden. Overigens mag de toestond van het Rijnland legou- over Frankrijk volstrekt niet geltjk gesteld met den toestand van Elr.os Lotharingen tegenover Duitschland. Clemenoeau heeft 'n de vredesconferentie de Rijngrens niet geeischt. alleen omdat do Vereenigde Staten en Engeland hen» «en waarborg tegen een uiugelijken nieuwen aanval be loofden. Daar de eersten zich terugtrok ken, kan Engeland feitelijk, zoo niet no- reel, zich van rijn verplichting ont slagen achten, lïorvé betoogt in do Victoiro, dit Frankrijk hel Rijnland niet wil an- nexooren maar een autonooth Rijnland op beide oevers wenschclijk zou achten

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1921 | | pagina 1