H. J. Lamp, Barteljorisstraat18
Echt:
Opmerkingen alt dB
Burgerij.
UET REIZEN MET WERKMANS
KA AR'l EN.
A. «1. B.. vc U., U klaagt or zich OW,
ia: Kern Zaterdag 12 Maart, dco morgens to
li) uur. dooi deu dicuatdoiudeu stations-chef
tc Amsterdam op liju verrock geweigerd werd
met den trein van 10.20 naar Haarlem tc
vertrekken, hoewel hy tot den chef zei. dat
hij wegens ziekte naar hui» wilde. Be chef
eiscbte oen bewy» van zijn patroon, maar ook
toen d. li. opmerkte dat zijn patroou uicl
aanwezig was, bleef dc ©bef zijn monteur
miug weigeren. Klager meent, dat de ciief
wel had kuuuea zien, dat bü negotie zware
hoofdpijn zijn oogen niet kon opeu houden,
dg was dus genoodzaakt tol (vu uur te wach
ten, eer hij met den trein huiswaarts kon
koeren, cu zich te bed te bcgovcn v. tL li.
is van meeniug, dat hij aldus aan ecu iioo-
deloos gevaar word blootgesteld cu dat hot
koog tyd wordt, dat er deugdelijker maat-
regeleu worden getroffen. Hji merkt tenslotte
op. dat het verkeer voor don werkman
Bniiachland veel beter is.
GRATIS GENEESKUNDIGE UKHANDK-
L1NG.
Men schrijft ons vanwege den Raad van
Arbeid te Haarlem
Het is opvallend dat, waar in andere op
zichten zooveel belangstelling bestaat voor
alles, wat du nieuwe InMituton dor Raden
van Arbeid betreft, die belangstelling,
thans in dezen kring, zich zoo weinig uit.
omtrent de voordooien welke de verplichte
verzekering tegen invaliditeit reeds than» op
levert.
Wij deuken hierbij ;.;ceds aan de gelegea-
heid, welke de invaliditeitswet „pent. om
reeds thans personen, die invalide dreigeu te
worden en verzekerd zfju, vanwege den Raad
ran Arbeid gratis te doen verplegen,
neer althans de mogelijkheid van voorkoming
ran invaliditeit bestas:
Er is zeker in verschillende gevallen van
deze gunstige bepalingen der wet in Haar
lem en omgeving reeds gebruik gemaakt,
maar vvannci - wij de vergelijkende cijfer»
van andere Raden daarnaast stellen, nan
blijkt da: uien vau dc zijde van het publiek
aan die gunstige bepalingen nog betrekke-
öjs weinig aandacht geschonken heeft.
Het is toch immers niet aan ;e nomen
de gezondheidstoestand in Haarlem zoo bij
zonder gunstig zou afwijken van dien van
andere kringen van ons land. Wij moeten dan
ook wel veronderstellen dat uieu tot dusver
ran de zijde van bet publick niet voldoende
op dc hoogte is ran do werking van deze be
palingen.
Wij vestigen er derhalve de aandacht op
dat een verzekerde, arbeider, kantoorbedien
de, naoistcr enz., kortom Ieder verzekerde,
die iu het bezit Tan ecu routekaart is. gratis
verpleegd kun worden in cou ziekenhuis, in
sanatorium of dergelijke inrichting.
Om daarvoor in aanmerking te komen moe
ten or twee omstandigheden aanwezig zijn.
Ie. De toestand van den zieke moet zc
danig zyu. dat. wanneer bjj niet benaudeld
wordt, hij later invalide zou worden, d.w.s,
niet in staat, om a'n gewone werk te verrich
te. Het moet waarschijnlijk zijn. dat die
invaliditeit door een goc-do verpleging
Voorkomen worden.
Dat i» eenvoudig uitgedrukt het eenigo
wat de Wet eischt. Nu is bot opmerkelijk,
dat de meeste gevallen welke tot dusver
aangevraagd zijn. lijders aan T. B. C. be
treffen. doch het publick moet or zich
doordringen, dat niot alleen lijders aan deze
ziekte vnor bedoelde behandeling volgens de
betrekkelijke bepalingen in aanmerking ko
men, maar dat hiervoor tal vau andere
Tallen evenzeer gunstig zijn.
Wij hopen dat door deze publicatie, bet
publiek beter zal doordrongen geraken van
de groote waarde welke deze bepaling voor
hem in'tal van kommervolle omstandigheden
lieofl.
Het eenige wat meu in Ben voorkomend
geval te doen heeft, is, dat men zich
meldt by deh Raad van Arbeid te Haarlem.
Statenbolwerk No. 1, onder overlegging
een korte verklaring vau den beliundelewien
dokter, waaruit Wijkt, dat de twee omstan
digheden welke hierboven als vereischten zijn
ontschreven, inderdaad aanwezig zijn.
Verdere moeiten of kosten zijn hieraan
niet verbom!en. terwijl de Kaud van Arbeid
al het mogelijke zal doen, om mot zoo wei
nig mogelijk tijdverlies een beslissing ter zake
GC31EKNTERAAD
18 Maart komt zooals we elders
meldden 't Stembureau bijeen om
f ii t volger aan te wijzen voor den
heer- M. L. J. v. Toulon v. d. Koog.
Opvolger is «aar men vreet Mr. H.
PJi. Viseer t Hooft.
Dc beer De Zeeuw iSJD.A.P.) lieeft
thans besloten niet of te treden ais
lid van don gemeenteraad, hij blijft
te Haarlem wonen en gaat dus niet
naar Schoten verhuizen.
GEVONDEN VOORWERPEN. Terug
te bekomen bijG. J. Vlecke, Kleine Hout
weg 67. abonnement van een tram A. Moor-
bai.d. Oostemraat 61, broche. J. J. Bonfrer,
Kleine Houtstraat 91. collier. D. van Gelder,
Papantorenvcxt zwart hondje. W. F Mar
tens, Javasiraat 63. Scholen, houdenlistsband.
Bureau van Politie Smcdeatraat. lorgnet en
nummerplaten C. WHIenue. Oranjeboomatr.
148. portemonoaie. P. Georllngi. Zuid-Brou
wersstraat 8. ktnderptirtemonnaic. A. van
Lent. Lange Veerstraat ctpod, portemonoaie.
A AUbé, Kioderliuiüingel 16. portcmnnnaie.
P. Beugel ine. Zuidpolderstraat 86. portemon-
YACANTIESPEL. Door liet gemeente
bestuur wordt wederom het gemeentelijk
sportterrein in de a.s. Pa.iwhvacautie 's mor
gens vau 10—12 en middag* van 21 voor
dc schooljeugd opengesteld.
HAARL. HANDELSVERBENTGING.
Aan de leden ie medegedeeld dat
Mr.Merenp wegens drukke bezigheden
en zeer tot spijt van het bestuur, <;&-
meerad heeft voor zijn fuctle ale rechts
geleerd adviseur der veroenigiug te
moeten bedanken. Mr. A. A. IluLzenga
advocaat te Hoorn, heeft zich van 1
Maart af belast, met de rechtskundige
belangen van de ledon.
Mr. Huizenga zal eerst 1 Mei zijn
Kantoor in het Middenstandshuis kun
nen vestigen. Voorloopig Is hij te spre
ken in het Middenstandshuis op vaste
dagen en uren.
Mr. Huizenga neemt alléén nieuwe
«aken ter band, zoodat alle loopende
zaken, op heden bij Mr Meren» in
beh fat deling door den Heer Marens
tot het einde toe worden afgewikkeld.
GUNNING. I)oor den architect
B. N. A. Aug. M. J. Sevenhuijaen,
werd namens de woning bouwvereni
ging ,,Onae Woning" te Haarlem go-
gund de betonfun deering en den bo
venbouw van 77 woningen en een kan-
toorgebouwije aan de laagste inschrij
vers. de Holl. Mij tot het tnaken van
werken in gew. béton en de Fa. Smit
en Hoogland, resp. voor f 60300 en
f «0.000.
DE ONDERWIJZERSVEREENICINCEN
EN DE OPLEIDING TOT ONDER
WIJZER.
Wen schrijft ons:
In zijn vergadering van S Fuhruarf J.L
nam h« boofdbestiïur ran het N. O. G.
bet besluit, om ook na do uittreding der
noofdenvereenigirw uit het «alarlseojni-
té met deo Bond gezamenlijk d» '«x-
achorpte actie te roeren: drooglegging en
stopzetting.
Evenals het aalartaconmé en dó alg.
bondsvergadering in Deoenalwr aohlte hut
hoofdbestuur van het K. O. G. bet middel
der drooglegging het doeltreffendste mid
del en pUal&te dit als no. L
Na 6 Februari is de situatie weet ver
anderd ten gevolge van het bon cisbes luit
op de algemeen® vergadering ran 12 en
13 Februari genomen, n.l. om hot besluit
lot toepassing van hel iniddol der droog
legging weer in te trekken. Door dit be
sluit kan deze actie niet worden doorge
voord. Het is onmogelijk dal één orga
nisatie alleen het middel der droogleg
ging mot een eenigszins dragelijk succes
zou kunnen gaan toepasten. Het N. O.
G.-hoofdbestuur meende niet 3 tegen 6
stommen, dat het middel der stopzdting
nog zou aijn to handhaven. Met 10 tegen
4 stommen meende men dat een aotie niet
den bond gezamenlijk niet noodzakelijk
Geaiaa de stemmenverhouding in de
Maartvergadering en gelet op het feit, dat
drie afdeelingen in overweging gaven oen
referendum te houden, is dit uitgeschre
ven. Iiet is titans aan don gang over
de volgende vragen:
1, Wilt ge het middel van de stopzet
ting der opleiding gehandhaafd zien, als
een middel in den strijd voor verbeterde
salarieering J
2. Zoo dit middel gehandhaafd blijft,
wonscht ge (N.O.G.-ledeu) dan dat de
verdere actie gevoerd wordt in samenwer
king met den Bond of door het Neder-
landsch Ouderwijzere Genootschap zelf
standig f
lilt lis ümstMen
HEEMSTEDE. - Lokaal voor Christ. Be
langen. Het bestunr van het lokaal voor
Christelijke Belangen is begonnen met pogin
gen aan tc wenden om eenige verbeteringen
aan te brengen in de verlichting van hot
vereonigingsgebonw aan den Voorweg. Wan
neer daartoe de benoodigde gelden kunnen
worden bijeen verkregen, zal worden overge
gaan tot den aanleg van electrische verlich
ting. wat zeer zeker een buitengewoon goede
verbetering zal zijn- Geraamd is dat voor dit
duel noodig is een bedrag van plu» minus
f360.—, waarvoor inteekenüjsten in de ge
meente zullen rondgaan. Waar dit is een van
de weinige goede gelegenheden voor het hou
den van vergaderingen is er niet aan ;e twij
felen of de ingezetenen zullen door het ln-
teekeneo voor flinke bedragen doen blijken
dat zij prps stellen op deze verbetering.
SANTPOORT.
HOTEL VRLSEBEND.
Een van de meest oistoriscbe plek
jes in Noord-Holland, dat eik jaar
talrijke bezoekers uit het eigen eu
het buitenland trekt, namelijk Sant
poort met zijn bosschen, zijn Ruïne
van Brederode en zijn Hotel „Velser-
end", heeft in den laatste® tijd
belangrijke wijziging ten goede onder
gaan. Velen, die de Ruïne bezochten
en daar van het 6choone Hollandsche
panorama genoten, -kozen, wanneer
ze weer beueden kwamen, een zitje
aan een der tafeltjes rondom „Velser-
end", om even to rusten era zich tc
laven.
lntusschen zagen het hotel „Vet
erend" en zij® omgeving er don
laatste® tijd steeds minder aanlokke
lijk uit; op sommige plaatsen werd
bet zelfs een woestenij.
Dat is nu geheel anders geworden.
De heer Ant. Meijer, de nieuwe eige
naar van Hotel „Velaerend", heeft
een e® ander een geduchte vernieu
wing en verbetering doen ondergaan,
waarmee hij het vorig jaar October
list aanvangen. Zij, die „Veleerend"
den afgeloopen zonw>r nog bezocht
hebben, zullen verbaasd staan over
wat in dit betrekkelijk kort tijdsver
loop is tot stand gekomen. Om te fco-
ginnen is de toegangsweg er heen
aanzienlijk verbeterd on pogingen zul
len bij het Rijk aangewend worden,
om dezen weg, die eveneens naar de
Ruïne leidt, te helpen onderhouden.
Het gebouw zelf is geheel ver
nieuwd, terwijl het gedeelte, dat sinds
de oprichting 1638 behouden is geble
ven. ook nu is gehandhaafd.
We hebben Dinsdagmiddag tijdens
een receptie, die de heer Mever voo»
eenige genoodigden hield, het ver
nieuwde hotel in oogenscbouw geno
men. De serre is voorzien van een
nieuwen vloer en nieuw meubilair en
wit geschilderd. Maar de belangrijk
wijziging heeft het terras onder
gaan. Het zal van den zomer een lust
zijn, hier, op een der rood-geschilder-
de stoelen gezeten, te genietan van
het fraaie uitzicht op de Ruine en het
groot stuk weiland, dat onmiddellijk
het terras grenst. Een paar groo
te palmen geven aan het geheel et®
deftig-fraaien indruk.
Ook het inwendige van de zalen ziet
er keurig uit. In het oude gedeelte is
een oud-HoIlandeche kamer inge
richt, waarin o.a. een groote ie pro
ductie van professor Dake van Rem-
brandt'a ,,Joodsch© Bruidjt" era het
schilderij ven Prins Manrits zeer de
aandacht trekken. Door een typisch
oud poortje krijgt de bezoeker toegang
tot deze kamer.
Eveneens werd de groote moestuin
(de geheel oppervlakte van „Vel mer
end" is vier bunder gréot) bezichtigd.
Den gasten van het hotel zal het vau
den zomer aangenaam zijn, te weten,
dat hun „c-ig'im groente" vóérgozet
wordt
Om het hotel heen is een weg voor
auto's aangelegd. Die kunnen dus ge
makkelijk aan de andere zijde weer
op den rijweg komen
Het volgend jaar hoopt de heer
Meyer nog een étage op het gebouw
te doen zetten eri een Engelsohen tuin
aan te laten leggen. Hem is de beboet
te aan deze uitbreiding duideliik ge
bleken. Hij dankte btj het afscheid
alle® voor hun opkomst, waarbij hij
o.a. mededeelde, dat zoowel het oolle-
van B. en W. van Velsen als dat
van Bloemendaal bericht van ver
hindering gezonde® hadden. Dank
baar releveerde hij, dat hij speciaal
van den burgemeester vrxi Vel se®
met zijn onderneming ved medewer
king heeft ondervonden. Ook oud
minister Cremer had bericht van ver
hindering gezonde®. De heer Meyer
hoopte, dat Santpoort weldra weer
tot zijn ouden bloei zou terugkeeren,
waarvoor evenwel, zei hij, ecm eer-
eiach ia, dat de ingezetenen van
Santpoort gemakkelijk en dikwijls
kunnen telefoneeren. wat nu lang
niet het geval ia. Hij sprak dan ook
den wensch uit, dat hierin spoedig
erbetering gebracht wordt.
Met een handdruk en den wcnach,
dat de heer Meyer met zijn nieuwe
onderneming veel sucoee zal hebben,
namen de aanwezigen afscheid.
INGEZONDEN üfP.DFOEEI.INGEN 60 Oê. per regd.
Vorkoopors te Haarlem van j
Verpakking, ook voor Indie, onder garantie.
I Dslltsoh Aardewerk ven
r Coudsch Aardewerk van
Engelsoh Aardewerk van
„Dt PoreeleIJne Pies'*
„De platsalb. Zuid Holland'1
Joalah Wedgwood A Sons.
HAARLEMMERMEER. Concours 111 p-
plqiie. Volgens Je „Nod. Sport" tal op 26
en 27 Juli te Hoofddorp weer oen concour»-
bipplque plout» lioliben.
LJ8SE. Draverijen. Op liet programma
voor de aanatauudo run non en draverijen, op
genomen in de „Ned. Sport", staan als dat»
vuur draverijen te Lisso31 Augustus en 6
October.
BLOEMENDAAL. Ongeluk. Bjj' bet af-
brekou van de arbeiderswoningen aan de
Kluverlaan, is Wuensdag een ongeluk go-
beurt, dut nog goed is afgeloopen. Een
neerploffende gevel viel door een zoldering,
juist toen ecu werkman passeerde, die een
bloedende hoofdwonde opliep. Na door oen
dokter verbonden te zjjn, word de man per
taxi naar buis gebracht.
Langs den weg Heden was men bjj
Zumcraorg mol de stoomwals bezig om den
uiouwou weg geluk te uiakeu. 't is te hopen,
dat men met de l'aascbdagen zoo ver is, dat
i!e weg voor 't verkeer open is. 't Is een beele
iaat en 't heeft lang geduurd.
i'an liet Politieke Tour-
üooifeia.
EERSTE KAMER.
16 Maart.
Ons I ii s u 1 iu c'ye.
Vandaag koloniale dag in den Se
naat. Op da agenda prijkte nl. de be
grooting van NetL-lndie en die wordt
ucor onze liiuische specialiteiten
waaraan de Eerste Kamer tegenwoor
dig tumder arm is dan de Tweede
gaarne aangegrepen ais een geleg&n-
Leid om Languuriga beschouwingen te
nouden.
Do neer Van der Does de Willebais
pleitte voor uitbreiding van en steun
aan deu arbeid der R.-K. missie, die
veel doet om den bond tussciien moe
derland eu koloniën nauwer aan te
halen. De heer Van den Berg hield
een ellenlange rede waarin hij don
u/tredenden G.-G. de hand boven het
hoofd lüelu en waarin hij er op aan
drong, bij de bestuurshervonning
voonal de noodige geleidelijkheid te
betrachten en met de autonomie voor-
ziel dig te zijn omdat Iridië nog lang
niet rijp is om zichzelf te besturen.
In d» Inlandsche beweging achtte hij
lvet revolutionnaire element slechts
zeer weinig talrijk; het geetft z-L de
gevoelens der bevolking geenszins
weer.
Tegen uitzending vau Duitsche on
derwijzers bij gebrek aan Nederland-
sche ca.udiidat.eu van hier naar ons In-
sulinde, had Senator van den Berg
geen overwegend bezwaar, mits deze
heeren onze taai voldoende machtig
zijn en mits zij in niet al te groote®
getale op onze Oost worden losgela
ten.
Over den Volksraad en de verhou
ding van dit collega tegenover die re
geering hier te lande c-n in den Oost
sprak de hoer Van Kol. Hij hoopte,
dat de heer Fock even loyaal jegens
den volksraad zou optreden als de
heer Van Limburg Stirum placht te
doen, maar hij was te dezen opzichte
©enigszins sceptisch gestemd. Groote
zelfstandigheid aan den volksraad is
natuurlijk een van 'sheoren Va® Kol's
desldennia. Vertraging der hervor
mingen zou z.L slechts politieke on
rust verwekken. Verder hield de lieer
Van Kol zijn jaarlijksch pleidooi voor
verbetering va® hygiënische en socia
le toestanden in de kampongs.
Ouij-<rouverneur-generaal Idenburg
hield een financieels rede, concludes-
rend met een aanmaning om de te
ring naar de nering te zetten, omdat
miers het evenwicht tusschen gewo
ne en buitengewone uitgaven niet zal
kannen worden hersteld. De uitgaven
van Tndié zijn 219 millioen boven de
normale toeneming gestegen; daarvan
komt 153 on rekening der alggmeene
duurte en 66 op die der bestmirsuit-
breiding Dit 1 natste gat zal nu door
de Indische belastingvoorstellen moe
ten worde® aangevuld. Nogmaals
drong de heer fdenbur» on zuinigheid
aan opdat het onlst-an van nieuwe
gaten worde vermeden.
Donderdag voortzetting.
INTIMUS.
TWEEDE KAMER.
16 Maart.
Leven:- v zokoringsbelangen
Ziek raverpleging. Tabaks-
accljna.
De Kamer nam heden twee amende
menten van den heer Merchant tot
titbreidng van de verplichtingen van
bestuurders en commissarissen jegens
de polishcwders eener In moeilijkhe
den verkearende levensverzekering
maatschappij aan en vereenigde zich
daarna zonder stemming met het
desbetreffonde wetsontwerp.
Bij het ontwerp tot -werkelijke be
scherming van het diploma voor zie-
kon verpleging het ontwerp erk -
eon diploma A voor gewone zieken
verpleging (al of niet met aanteeke-
ning voor krnamvrou/wenzorg) en een
diploma B voor zenuwzieke®- en
krankzinnigenverpleging ging het
debat voornamelijk over de vraag r
men niet met één algemeen diploma
zou dienen te volstaan. Voorstanders
zoo'n m i m us j e-van - all es-di pl om a
waren eigenlijk alleen de communis
ten. De vrijzinnig-democraten "wensch-
Uni alleen de kraamvrouwenzorg als
conditio sine qua non in het gewone
diploma te zien opgenomen.
Verder kwam de vraa^ ter sprake
In hoeverre een algemeen Staatsdi-
ploina diende to worden Ingesteld.
De communisten waren evenals de 60-
ciaal-dernocraten althans, wan
neer mevrouw Groeneweg hun gevoe
lens juist vertolkte enthousiast voor
zulk een staatsdiploma; de heeir Van
Raveeteyn wensebte zelfs niets liever
dan pile particuliere met name de
religieuze verpleegstersopleiding te
zien uitgeschakeld. Mevrouw Groene-
veg achtte liet ovenwei volstrekt niet
wenscheUJk dat alle9 in één diploma
u/xi worden inbegrepen, het zou h.L
voor de metste verpleegsters de op
leiding noodelooa verzwaren. Deze op-
vattuig werd eveneons gehuldigd door
den uuti-revoiulloiiQiureü medicus,
den heer Scheurer, oio evenwel in
teisjensteiling met mevrouw Groene-
wea gee® Staatsdiploma verlangde.
ïoeu de heer on Kavesteyn hem
er op wees, dat hij dr. Scheurer zelf
eau &ta,otscuploma (uiu arts) bezat,
aei dr. Scheurer cLat dit „heel iets an
ders" was.
Minister Aaiberso achtte de schei
ding van de diploma's vuit' zóóveel
bedung, dat hij verklaarde bij verwer
ping van die scheiding geen prijs
meer te zullen stellen op voortzetting
van de behandeling van het ontwerp.
Nu dit dreigement hielp, want even
Latter werd liet desbetreffende amen
dement-va® Ravesteyn verworpen met
op één nu algemeens stemmen.
Die éene stem was van oroeder
Kruyt, wiens partnor inmiddels de
vergadering had verlaten.
Een amendement-Ketelaar tot in
voeging van de kraamverplegmg in
het gewone diploma faalde met a te
gen 55 stemmen, waarna het ontwerp
zonder stemming werd aunva&iti.
Bij de artikelen van het tabaksac-
cijnsontwerp werd ean ainendement-
Van de aLar tot belasting alléén van
de sigaren en sigaretten, na kraciUi-
ge bestrijding door minister de Vries,
die van de aanneming allerlei geknoei
met a.g. accijnsvrije tabak, ja zelfs
rilusoirmakiiijj van den ganschera ac
cijns vreesde, inet 18 tegen 43 stem
men verworpen.
Een amendement Deckers, om stuks
gowijs geschelde sigaren mogelijk te
mekeo naast de kistjesbanderolee-
ring, werd door den minister overge
nomen.
Toen de heer Oud hierop stemming
over het aldus gewijzigde artikel 7
vroeg- bledk, dat er rag slechts 49
loden aanwezig waren. De overgroo
ts meerderheid hal intusschen vóór
het gewijzigde artikel dat de re
geling voorschrijft gestemd.
Donderdag dus overstemmen!
INTIMUS.
Van Insjesonden Blokken, (re pl natst of
niet geplaatst, wordt do koplo don Ineendcr
niet Wojtiregeven.
Voor den Inbond deser rnbriek stelt ds
Bedaotie aloh niet aan sprak al ijk.
ESFERANTO-WAARDEERING.
Het valt niot te ontkennen, dat Espe
ranto en do bedoelingen dor Esperonto-
voorstaudörs liier te lande vaak onbillijit
worden beoordeelcL
Viui den kant dor vakgeleerden wordt
aliijd opnieuw ui hot midden gebracht,
dot zulk oon kunsttaal nooit is to verge-
lijken bij een natuurlijk ontstane, jv-sude
taal en daarvan nooit de plaats zal kun
nen inuonien.
Nu ja, dit weten do Esperantisten zelf
ook wel; en zij erkennen dit desnoods
gaarne. Muar dit vermindert niet hun ijver
vor die kunsttaal als hulpmiddel naast de
levende talsu. Hun streven is internatio
naal, of nog meer oosmopoliUschom
over en boren alle niUionalitoitsgevoolens
heen, aan de dnizenden en honderddui
zenden individuen, die nooit aan de studie
van een andere dan bun moedertaal too
komen, een middel aan de hand te doen,
waarmee zij zich in den vreemde verstaan
baar kunnen maken.
En, behalve deze praktisch democra
tische bedoeling vervult hen ook een
ethische verbroederingshoop. om, over en
boven alle nationaliteitsbeaef heen, cosnio
polilische gevoelens aan te kweeken: door
een gezamenlijke wereldtaal, «en gezamen
lijk wereldburgerschap te bevordeieu.
Vooral in dezen tijd van nationale veeleu
achtten zi; bun propaganda dubbel noo
dig.
Voor dit alles dient men eerbied te heb
ben.
En ook voor de vindingrijkheid, waar
mee zij de technische zijde van hun zaak
dienen. Aangenomen de wensohelijkheid
van een kunsttaal, komt bet er op ean, de
constructie daarvan zoo doelmatig moge
Tijk in to richten. Wie, een halve eeuw
geleden, kennis maakte met Volapuk. en
thans een kijkje nam in den grsmnuuika
ien liouw van Esperanto, zal moeten er
kennen dat die vergelijking op vooruit
gang wijst Kon herhaalde tegenwerping
is: dat het verschil in uitspraak van het
Esperanto door verschillende volken altijd
een bezwaar zal blijven tegen onderlinge
verstaanbaarheid. Dit werd echter reeds ge
noegzaam wederiegd door do ervaring, oij
een reeks van Esperanto-oongresscn op go
daan. En is niet. ondanks die uitspraak-
verscheidenheid, het Latijn einds eeuwen
doeltreffend gebleken als verbindingsmid
del voor de geleerde wereld f
Nu vergoten oehter de Esperantisten ten
onzent één groot punt: zij houden, in hun
ijver, niet gouoec rekening met ds klein
heid van ons land.
Indien een met Esperanto gewapend
Nederlander knus had, zoodra hij rechts of
links da grenzen overschreed, daarmee
algemeen terecht te kunnen, dan zou ds
zaak er anders voorstaan.
Maar wij weten allemaal wel, dat dit
niet het geval is, en ook zonder profetisoho
gaven kan men veilig voorspellen, dat dit
vooreerst nog niet het geval zal zijn. En
dus dient men wel te oonoludeeren, dat
een Nederlander or buitenslands veel meer
aan zal hebben, voorzien te zijn met de
taal van een der groote buur-natiön. Eerst
als die allen, op groote schaal, aan Espe
ranto gingen, doen, zou de tijd aanbrokon,
dat het ook voor ons praktisch word,
daarvan meer algemeen werk te maken. In
velerlei opzichten ïb het soms voor ons
volk een eer, in de voorhoede te wezen, in
plaats van to wachten tot de buren net
signaal geven. Op dit stuk echter dient Ne
derland zich kalm bij zijn waehtpositie
neer te leggen.
En dat gaat, dunkt mij, zooTeel te ge
makkelijker, omdat wij, in bet a&nleeron
van vreemde talen, zulk een algemoea er
kenden voorsprong hebben.
Men boude mij ten goede, dat ik even
een persoonlijke herinnering ophaak Wat
men bij eigen ondervinding weet. dat weet
men het best; en wat fk ga vertellen was
een karakteristieke «rearing uit velen.
Tiet was te Berlijn, verscheiden jaren
óór den Oorlog, op een avondroceplle bij
■lea directsur der „KriogMcademic". Na
tuurlijk werd dasr Duiwch gesproken; on
ook Frar-Wb, zooais men dat overal ge
woon is in de aristocratische wereld, aan
ambassades, enz. Eerst toen iemand mij
ook in het Eagelseh aansprak, kreeg ik
een indruk van iets bijzonders. Weldra
kwam dan ook de gastheer daarvan uitleg
geven. Er was een nieuwe verordening in
wording omlTent het talen -loeren aan ka
dellen-scholen; de meeningen liepen uil
een, wat betrof de verhouding tussehen
spreek-oefeningen en gramiuaire studie.
Toen had hij, de directeur, den invnl ge
kregen, te zeggen, dat er een „Holliiu-
derin" in het gezelschap was, en dat ze 'lie
eens moesten ondervragen, hoe men daar
over in haar land dacht; want dat was
toch het land van de talenstudie bij uitne
mendheid.
Bn zoo stond ik eensklaps midden in de
zaal, ondervraagd door drie generaals, met
eenige officieren in een kring, op eerbie
digen afstand. Eerst wilden ze weten of bij
onB .iedereen" de drie buurtalen ver
stond; en het was een gewiohtig oogen-
blik daaromtrent naar waarheid to moeten
getuigen. Ik zei, dat op alle scholen, die
boven de laagste gaan, de beginsolen eerst
van Pransoh en daarna ook van Duiteeh -n
Engelsch onderwezen worden, zoodat ile
leerlingen, na afloop daarvan, zioh hierin
kunnen „redden", en dat het dan van al
lerlei omstandigheden afhangt, hoe zij er
zich verder in kunnen bekwamen. En toen
nu de voorrang van spreken of schrijven
tor sprake kwam, deelde ik naar mijn
beste weten mee, wat ik daarvan toovallig
bij mijn laatste verblijf ia het vaderland
vernomen had.
Tk was trotsoh op dit interview, omdat t
zulk een kostelijke eigenaardigheid van
ons vaderland gold.
Waarlijk, die mag niet verloren gaan. In
dat opzicht mag geen achteruitgang intre
den. Voel meer moet naar vóóruitgang ge
streefd worden.
Want mén vergete niet, dat het aanlee
ren van vreemde .talen tegelijk een hori
zon-verruiming is: een niet te versmaden
geestesgymnasiiok tn een geestelijk tegen
wicht tegen de kleinheid van ons territoir.
Ook de kennis onzer eigen taal profiteert
er bij, zoodra wij ondervinden dat andere
menschen een andere moedertaal hebben.
Het eere'.e rijmpje in een vreemde taal, nis
kind geleerd, opent de deur tot een ver
gezicht, waarvan wij ons dan natuurlijk
niet bewust rijn, maar waarvan wij gaan
deweg den invloed op onze algemeen® ont-
ïkkeling beleven.
Die verdiepende, verruimende weldaad
kunnen ons de Esperantisten niet bewij
Mocht ooit de tijd aanbreken, dnt
tengevolge van een meer algemeen gebruik
buitenslands, Esperanto als extra hulp-
1 van meer waarde werd, dan zal men
zich daarbij ten onzent des te vlugger kun-
aansluilcn, naarmate de gewoonte, de
hebbelijkheid, de gemakkelijkheid van het
•.alen leeren te beter als een nationaal be
zit bewaard en aangemoedigd is.
GKEBTRÜIDA CARELSEN.
Èlnasslasa
Onze Lachhcs'c
11 jjHoe kun je nu toch nog ontevreden
zijn' Ik ben er iiumers altijd op uil je go-
ringste wanschea te bevredigeu!
Zij: Juist: mijn geringste wensobenf
Jan: Heb je jc erg bezeerd, toen die tak
brak eu je uit dun boom vielf
1* i c tToen nog niet. Maar wel toen ik
op den grond neerkwam!
Blijkens het voorloopig verslag der
Tweede ICamer over het afdeelnigsondor-
zook van het wetsontwerp tot aanvulling
en verhooging van het Vilde hoofdstuk
B der Staatsbegrooting 1921 (Deelneming
in hol kapiloul der Bank voor Neder
lajidsdhe Gemeenven), bleken bij verschei
dene leden beawaren te beslaan van
iiu of meer ernstigon aard.
Het voornaamste bezwaar betrof het
door de Regeering ontworpen plan in
zijn geheel on kwam hun derhalve voor
onmogelijk te kunnen worden opgeheven.
Hoewel dit aldus deze leden uilor-
anrd niot kan zijn bedoeld, zal de aanno
ming van dit wetsontwerp een steun be-
teekencn juist voor die gemeenten, wier
financieels politiek het meest tot kritiek
aanleiding heeft gegeven.
Gemeenten' met een goed beheer on
dervinden ook thans bij de voorziening
in hare geldbehoeften geen ernstige moei
lijkheden. De hoof doorzaak van liet ge
brek aan krediet, waaronder vele ge
meenten lijden, is gelegen in de oinstau
digheiU. dat het vertrouwen van het be
leggende publiek vertegenwoordigen, in
de gemeenten, welker krediet door eigen
daden heelt geleden, is geschokt.
Allereerst is het dus noodig, dat dit
vertrouwen worde herwonnen. Door de in
de Memorie van Toeliohting bedoelde
Itulpverleening zal ten opzichte van an
dere gemeenten, welke reeds zijn uange
vangen zich aan hel voeren van een min
der ju:a:o financieeie politiek schuldig te
maken, de natuurlijke genezing het
ontslaan van beauinigiag door gebrek
aan krediet vrozden togen gehouden. Op
rrond van deze hunne opvatting ver
laar den de hier aan het woord zijnde le
den hun fteun niet aan het ontwerp te
kunnen geven.
Andere leden verklaarden evenmin met
het onderhavige pion te zijn ingenomen.
Zij achtten het oordeel van het publiek
een zeer goede nvaatstaf voor de beoor
deeling van het financieel beheer, door
de gemeenten gevoerd.
Sommige leden zouden zich met het
voorstel alleen dan kunnen vereenigen,
indien daarvan de uiterste noodzakelijk
heid zou zijn gebleken. Zij zouden deze
derhalve gaarne alsnog nader zien aange
toond.
Vele andere leden verklaarden zich
daarentegen met het wetsontwerp te kun
nen vgroenigen. Het oordeel van het pu
bliek over de fin&ncïeele positie en het
financieel beleid der gemeenten, waar
aan in deze te recht zulk een groote waar
de wordt gehecht, zsl volgens dezo leden
bij de nieuwe regeling niet geheel weg
vallen, doch zal worden vervangen door
hot oordeel der reorganiseeren gemeente
lijke kredietbank, welke over meer en he
tero gegevens kan beschikken dan het
publiek en daardoor zelfs nog beter dan
het publiek tot oordeelen in staat ia.
In dit verband kan naar eenige dezer
leden opmerkten zelfs de vraag rijzen
of het wel geheel zonder bezwaar is, dal
de feitelijke oontrolo op de uitgaven der
gemeenten, ja sterker nog, de feitelijke
goedkeuring van door de gemeenten uil
voeren werken, in handen van het re
organiseeren iDStituut wordt gelegd.
DOODELIJKE VAL. Te VlaariHngen is
de 18-jarige D. v. d. B. van een in aan
bouw zijnd pand gevallen en bewnsteloos op-
gonorae». Hy werd naar het ziekenhuis over
gebracht. waar hü aan do gevolgen van zijn
is overleden.
STAKING GEëINDIGD. In een te Arn
hem gehouden vergadering van de stakende
arbeiders bQ de landontginning is besloten
het werk te tierratten tegen een uurloon van
40 cent.
EEN P1NJLUK INTERMEZZO. In
Vaah zoo meldt ..De Tyd" sloegen de
paarden werden opgevangen. Na dit pijnlijke
hal. De begrafenisstoet stoof uiteen. De
astoor en de koster moesten een goed heen-
:omen zoeken. De lijkkist kwam op straat
terecht en de lijk wagen kantelde om. De
paarden werden opgerongen.' Nn dit pijnlijke
intermezzo toog de stoet oaar den dooden-
«kfcer.
MR. MA11CUANT. Op uitnoodiging van
de Duitsche Democratische Furty zal inr. U.
T. Marcliant, lid dor Tweede Kamer, op 31
Maart na. tc Frankfort a..M. over een onder
werp van algcweene politiek spreken.
FEESTVREUGDE. Terwijl hut echt
paar Bruoncvuld te Beelguiu in een zaal hun
61) jarig huwelijksfeest vierde, is ten huize
van hou ingebroken, een kast geopend on
ruim f 100 gestolen.
BEHOEFTIGE KUNSTENAARS. - Naar
uanloidiug van oon vraag van hot lid dor
Tweede Kamer, don lieer Kolt hek, hoeft de
minister van Onderwijs geantwoord dat hij
met hot oog op do fhuineieBle gevolgen geen
vrylicid kan vinden te bevorderen, dat aan
behoeftige kunstenaars uit 'sRijks schatkist
ondersteuning werd gegeven.
GEVOLGEN VAN EEN AANRIJDING.
Dc 81-jarige hoer C de Wit. te Ivatwou-
do, die Zondagmorgen bij Monnikendam door
oen wielrijder werd aangereden en bewuste
loos bleof liggen, is Dinsdagmorgen aan de
gevolgen overleden.
DE STEMPLICHT.
Een ingezetene van 8cbagen, inderiyd be
boet wegens het niet-nakomen van de stera-
plicbtbepaling, schrijft aan het „Hbld.", ie
bobben vernomen, dat in de groote gemeen
ten duizenden, evenals h(j in verzuim. u:ot
zyn gostraft. !T|j neemt de juistheid van dat
bericht niet aan. omdat toch alle burgers
gelijk zyn voor de wet ca niet van den een
kan worden goduM waarvoor de ander wordt
beboet. Tocli is dit zoo, al hoeft de wetge-
>r dat ook niet bedoeld, zegt bet blad.
in Amsterdam ging het aldus.
Van de duitenden die daar in Juli 1918.
bij de algemocne Kamerverkiezingen, oiet
stembus rerschenen, bieren na onderzoek
xi vier duizend over. die geen als geldig
aangenomen reden voor hun wegblijven had
den opgegeven. Deze zaken moesten daarop
by den kantonrechter aanhangig worden ge
maakt en deze zou, ging de vertooning door,
elk der delinquenten persoonlijk moeten h>*o-
ren. Een onbegonnen werk omdat, vAór dit
zou zjjn geschied, voor velen de overtreding
qds zou zijn verjaard, vóór stappen tot vcr-
Iging waren gedaan.
Gevolg van deze overweging is gevvc- dat
alle op deze quaestie Hot rekking hebbende
lxsobeidou ziju opgestuurd uaar het (1.-par
lement vau Justitie, in afwachting eener na
dere beslissing. Die is uitgebleven, zoodat al
deso zaken reeds in den zomer van 1911) wa
rn verjaard. Na de daarop gevólgde taads-
■rkiezingeu is underaiaal onderzocht, wie
geen geldige reden opgaf voor het niet vol
doen aan don stemplichtvoor zoover ons
bekend is liet ook wederom in afwachting
ui do door hot departement van Justitie
ncrueii beslissing,, nió! tot vervolging go-
komou. Thans zijn ook die overtredingen
reed» lang verjaard.
De praktijk komt dus, voor de groote ste
den. hierop neer, dat de stemplichtovertre-
dingen niet knnnon worden vervo'.- l
DE ONDERUANDELi-.GEN MET BELGIS.
Vau bevoegde zijde doelt do Brussolsohe
correspondent van ile ,.N. R. Cl" mede, dat
eenige ministers na ufluop van den Belgi
schen Kabinetsraad terloops over de rede van
jhr Van Karncbetfk in onze Eerste Knmer
van gedachten hebben gewisseld. Men was
hot nagenoeg eens, daarin ©en uitnoodiging
tc zien tol hervatting van de bespreking.
Vermoedelijk zou de rogeering zich leunen,
indien zü daartoe werd uTtgen>odigd door het
stellcu van ©en vraag In de Kamer of Se
naat. tot het afleggen van eej ïeer ve.v. -ó-
ningsgozludc verklaring, wat misschien wel
tot oen officieel voorstel tot hervatting van
de besprekingen zou kunnen leiden
GEVOLGEN VAN GAÖBEDWELM1NG.
- Eenige dagen geleden is in Don Haag hel
echtpaar H., wonende Korte Hoogstraat 6.
bewusteloos op den grond liggende in hun
woning gevonden. Een sterke gasluebt werd
toen waargenomen, terwijl uien slechts na
veel moeite er in slaagde de beide oudjes
weer tot bewustzijn te brengen. Thans is de
echtgenoot, de 83-jarig© H„ nan de gevolgen
van dit ongeval overleden.
DE HANZE IN HET BISDOM
HAARLEM.
De Maasbode meldt
De gestadig© groei en de toenemende
werkzaamheden van De Hanze in het
Bisdom Haarlem en hare instellingen
hebben andermaal genoopt lol uitbreiding
Vau het Centraal Hanze--Burea ute Amster
dom.
Met ingang van 1 April a.s. treden
twee nieuwe propagandisten in functie,
■1.1. de hecren U. Bronk te Rotterdam
on C. J. M. Bomers te Bergenrop Zoom.
De besotting van dit bureau bestaat
thans uit den directeur, drie propagandis
ten, oen administrateur, vier klerken en
en jongBten bediende.
Dnaraaari zijn roods enkele pl-uóseiij-
ke Hanre Bureaux ingericht, Uerwijl zeer
binnenkort verschillende Hanze Bureaux
ran Advies voor den Middenstand znl-
len worden gesticht, aanvankelijk o m. te
Amsterdam. Hoorn en Goes.
VOOR INDISCHE STUDENTEN.
Den Haag is con Tehuis voor Indische
denton geopend.
T®
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
BAAT BIJ DE ZWALUWEN.
Iu liet Zwaluwen-elftal, dat Zondag
middag te Amsterdam logen het Neder
landse® Elftal zal spelen, speelt da rood-
broek Biuiy nis back in de plaats van
den Be Quick-spcler M. Fetzner.
STEEMAN.
Steeman hooft zijn benoeming in liet
Nedorlandsch Elftal aangenomen. Moolit
hij door zijn blessuur verhinderd zijn,
dan zal hij daarvan tijdig aan de commis
sie kennis geven.
EEN NIEUWE VOETBALCOMPETITIE.
Men schrijft ons:
Na overwinnen van vele moeilijkheden
is het ons ton slotte gelukt een competi
tie saam te stellen van fabrieks-, perso
neel- en veteranen-elftallen. Nu gehou
den besprekingen met de afgevaardigden
van dc verschillende vereenigingen, werd
besloten tot oprichting van een bond
van genoemde vereenigingen.
Do navolgende elftallen zullen deelne
men, n.l. („Graficus" (Boom), Droste'»
Sportvereeniging" (Droste on Co.), D. V.
S. I en II (Gemeentepersoneel), „Posla-
iia" (P. en T.-kantoor) „Enschedé (En
schedé), ,,de Typo's" (Enschedé) en E.
D. O.-veteranen. Zaterdag 12 Maart had de
eerste oompetitio-wedïtrijd plaats tus
sehen „Enschedé" en „Graficus" met re
sultaat een 4—0-ovciz .iming voor „En
schedé". Voor a.s. Zaterdag zijn de vol
gende wedstrijden vastgesteld: E. D. O.-
vetcr.Droste'» 8. V., D. V. S. I„Posta-
lio, D. V. 8' II—de Typo's. Terroinge-
brek noopt tot het spelen van slecht»
drls wedstrijden. Hoewel nog vele aan
vrage® inkwamen alsnog deel te nemen
aan déze competitie, moest het lieatuur
door tsrreingehrek de aanvragers teleur-
stollen. Wel raadde h«4 bestuur deu
