38* Jaargang No. 11613
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feèsidagen
DINSDAG 18 APRIL 1321
or»MMP*!itRNTEN per 3 maanden Voor Haarlem «a de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) f8.571/,. Franco per post door Nedartand f3.87'/,. Afzonderlijke nummer» f0.16. Geïl
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.67Vt; franco per post 10.65.
Uitgave der N.V. Laurens Oester, Dlreoteur-Hoofdredacteur J. C.PEERjiBOOMTelefoon 808»
ADVEHTENTIÉN: Van 1—5 regels f 1.75Iedere regel meer 36 Cts. Reclames 60 Cts per regel. Bij
abonnement aanzienlijk rabat. Twaalfstuivers-sdvertentiên van Vraag en aanbod van 1 -4 regels 60 Ct«.
per plaatsing, elke regel meer 15 Cts. a contant; buiten het Armndissemer-t dubbele prijs.
Directie mm Administratie i Groot# Houtstraat 63. Telefeonnrs. de Redacti* 600 en dar Administratie 724
SE3&TE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
üyeUiid
II e d.e n.
DINSDAG 12 APRIL.
Stadsschouv/bu rg, W ïlaonspleïn:
Het Schöttwtooiaeol Belachelijke Hoof-
sclie Juffers, gevolgd door Dokter te
gen wil en dunk, 3 uur.
Schouwburg JanswAg: „Jacob van
Leune/i". Slot voorstelling. De tuin oer
droomen.
Sociëteit Vereemging. Doopsgezinde
Zanekoor, Concert, 8 uur.
Bovenzaal Sociëteit Vereniging.
Liederen- en Piano-avond, Hovyd
KraussAdema en Marie Jannette
Walen, 2 uur.
Museum van Kunstnijverheid, Ten
toonstelling van ontwerpen voor Post-
segels.
Consultatiebureau Ged. Oude Gracht
+1, Vereetniging tot bestrijding der
tuberculose, algemeene vergadering,
8 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
WOENSDAG 13 APRIL.
Stadsschouwburg Wilsonsplein:
N.V. Tooneetvereeniging „Ghctto", 8 uur.
Statenzaal (Prinsenhof): Raadsver
gadering, half twee.
Leger des Heüs, Schagchelstraat. Hu
welijkslnzegenuig, 8 uur.
Oud-Holland, Verwulft: Strijkorkest
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
Bioscoopvoorstellingen, nam. '2j en
'b avonds 8 uur.
Cineuia-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstellingen, nam. 21 en
's avonds 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstellingen, nam. 21 en
's avonds 8 uur.
I Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg:
bioscoopvoorstellingen, nam. 21 en
en 's avonds 8 uur.
Heemsteedsche Brieven.
De forensen die in dezo gemeente
wonen, zullen over dit jaar, voor zoo
ver zij in Amsterdam en Haarlem him
werk hebben, hei slachtoffer zijn van
een grooto onbillijkheid, die zij, ga-
loof ik, op dit oogenhlik nog niet In
zien. Volgens de vroeger in de ge
meentewet bepaalde regelen werd hun
gemeentelijke inkomstenbelasting be
rekend in de woon gemeente naar
het voile bedrag en in dc w e r kg©-
meerite naar een derde van dat be
drag, te zamen dus voor vier derde.
Bijvoorbeeld: was hun belastbaar in
komen f 6000 en hief Heemstede van
dat bedrag 4 procent, dan betaalden
zij daar f 240 en te Amsterdam van
f 2000 berekend naar laat ons ver-
onderstellen 8 procent f 160, totaal
f 400.
Bij do nieuwste verandering van
de gemeentewet werd dit gewijzigd
in: 2/3 voor de woon- en 2/3 voor de
werkgemeente: de belangen van de
kleine gemeenten, Heemstede, Bloe-
mendaal, Hilversum, Bussum, Baan»
en dergelijke, die als woongeinoemten
in trek z n, werden opgeofferd aan
die van de steden, de werkgemeeaiten
En de forensen betaalden meer!
In het bovenomschreven geval in»
mers zou da forens van Heemstede be-
taleu 4 procent van f 40C0 is f 160
en 8 procent van f 4000 is f 320 of te
zamen f 80 meer dan vroeger, aan
genomen nog, dat hi] in de stad, met
haar hoogere percentage en snellen,
stijging niet terecht komt In, een hoo
gere klasse en daardoor nog meer be
talen moet.
Ofschoon het niet duidelijk is, waa*
om (vooral in dezen tijd var. woning
gebrek) een forens aldus in zijn beurs,
moet worden getroffen en tegelijk de
woongenicente benadeeld ten bate van
de werkgemeante, kan op dit oogen-
blik dat vraagstuk Ier zijde worden
gelaten. Maar de wetgever heeft niet
alleen een wonderlijke wet gescha
pen, hij liet daarin ook een groot»)
fout blijven, hoewel hij van te voren
gewaarschuwd was terwijl namelijk
de eene gemeente de nieuwe bepalin
gen invoert op 1 Januari 1921. doet
de omidere dat op 1 Mei 1922. Met an
dere woorden: de bewoner van Heem
stede, die in Amsterdam zljtn zaken
heeft, zal dit jaar 1921 te Amsterdam
betalen naar de nieuwe bedeeling, dus
voor 2/3 van zijn inkomen en te Heem
stede naar de oude bedeeling, derhal
ve naar bet gdheele inkomen, te za
men alzoo voor vijf derde, of een der
de meer dan behoorlijk Is.
B. en W. van Heemstede hebben
dat bezwaar Ingeeien en reeds den
Uden December aan den Minister van
BinnenJandsche Zaken geschreven,
dat een overgangsbepaling noodig
was. De wetswijziging was toen nog
niet ln de Tweede Kamer aangeno
men en de fout kon derhalve worden
hersteld, maar de R&geerlng heeft
zich aa.n Heemstede? bee waren niet
gestoord: zoonJs het wel meer gaat, ie
de wetswtjziging.na, eindeloos lang ge
hangen te hebben, ten slotte overhaast
goedgekeurd. Voor de houding van
h. en \V. behooren de forensen in
Heemstede dankbaar te zlin: het Col
lege. de onrechtvaardigheid erken
nende, was genoodzaakt middelen te
zoeken om de schade, die de gemeen
tekas zou lijden door het terug
geven van het te veel betaalde
één derde, ln te halen en stelde
de heffing van verschillende op
centen voor, maar de Raad heeft daar
niet aan gewild; hij volgde de mea
ning van den heer ven Unan. dat de
gemeente Heemstede het recht had,
tot 1 Mei 1922 belastin? te heffen naar
het volle bedrag en daarvan dus ook
gebruik maken moest. De juistheid
van dat betoog was niet te ontkomen,
ma.ar het .leed sterk aan formalisme.
Of bedoelde de heer van Unen, cTat. er
voor de kleine geen reden
bestond, te wif-en voor de gmotc? tv-
weet wel, dat de heer van TJnen «13
forens, zelf schade lijdt hij dc rege
ling, waaraan hij de voorkeur gaf en
zitn verklaring- „lk zit hier nH als
forens, maar als lid van den Raad"
had zeker oen heldhaftiger klank,
maar hii vergaf, daarbü, mem ik. dat
hij ala lid van den Raad dan toch re
kening moest honden ook mef, de be
langen van de Hcomsteedsclie foren-
een.
Dok de gemeente Haarlem zol wel
van 1 Januari 1921 af de forensen
naar 2/3 van hun inkomen laten be
talen.
Tegor.over dc forensen die in Heem
stede wonen, wordt dus een onrecht
vaardigheid, ponleocrd. Men laat hen
Dieer betalen, dan de wet veroorlooft.
Wie zal dat teruggeven? De gvmeem-
te Heemstede kan dat niet'doen, om
dat anders etm gat ontstaat in haar
schatkist dat niet meer te stoppen is;
va» de gemeente Amsterdam tehoeit
niemand het te verwachten. En liet
Rjjk? De heer van Unen schijnt te
ii: een en, dat de forensen dadr terecht
kunnen, maar hij kan dat niet mee-
neni
Wij hebban in ons dorp twe maal
een commissie uit de burgerij bijeen
zien komen: den eersten keer om mid
delen te beramen tegen de annexatie,
den tweeden keer om aan te dringen
op bezuiniging in het gemeentebeheer
zal de derde keer niet wezen, om
de forensen te behoeden tegen een on
billijkheid, die alleen het gevolg is
van de slordigheid, waarmee de Rijks-
wotgever zijn wetten construeert? Zul
len de heeren Van der Plaats, van
Randenbroek en anderen niet eon po
ging doen, om deze schreeuwende on
billijkheid te verhinderen?
Het spijt me, dat ik het hier weer
zeggen moet: onze gemeenteraad heelt
niet altijd slag von het geven van na
men aan stralen. Die van de wegen in
het park Bosch en Vaart lijken zoo
verbazend veel op elkaar, dat een
vroamdeling zo heelomiial niet uit
elkaar kan houden en dat zelfs de be
woners van de rest van Heemstede en
die van geheel Haarlem er moeite mee
hebben. In de laatste Raadsvergade
ring kwamen B. en W. aan met een
verzameling namen van schilders, die
ln een landelijke gemeente inderdaad
aesthetisch genoeg waren, ofschoon
niet iedereen overtuigd zal wezen van
de verdienstelijkheid van Jeroen
Bosch, J. Cf van Oostzauen en Pieter
Aertz; Hendrik van Heemstede wil
ton minste wel ei-kennen, dat hij nooit
van die hoeren gehoord heeft. Maar
de rest is zeer hekend. Tegen die na
men kan dus niemand redelijk be
zwaar hebben.
Maar wie van de heeren ls op de
heiJlooae gedachte gekomen, om een
aantal straten ongelukkig te maken
mot de namen van visschen? Had hij
missclrien het vermaarde tooneelstuk
Schellevis-Mie gezien'? Want zóó zou
toch de Marie zijn genoemd die 't on
geluk had, in de Schellevisohstraai te
moeten wonen? En nu moet geen van
mijn mede-dorpelingen zeggen, dat de
Schelvisch ju',3t niet stond op het
lijstje van ons gemeentebestuur, want
er waren er wel, die nog veel leodijker
kliimkem- Haringstraat, pic-torman-
straat de Stekelbaarslaan man
keerde er nog maar aan. „Rolmops",
zei Iemand in den Raad. Érkemd moet
worden, dat ook deftiger vissoher ern
stig in aanmerking kwamen: de dol
fijn, die niemand ooit onder de oogan
heeft gehad, teuzij hij een flink© zee
reis maakte; de makreel. wijting,
rietvoorn, goudwinde. dae ik aqun-
rlum-visschen zou willen noemen, de
barbeel, die alleen te vinden is in een
dierenboek en de leupertien of
het leupertien, waarvan (alweer)
Hendrik van Heemstede nooit gehoord
heeft. Als werkelijk d i c namen wa
ren doorgegaan, er zou aan de grap
pen en geestigheden geen eind geko
men zijn. „Waar woon je?" ,,Tk
zwem in de Iiaringstraat. En jij?"'
„Och, hoe ordinair Haringstraat,
neon, ik ben gebarbeeliseerd. Maar
mijn dochter wil met allo geweld naar
de Zalmkade, daar kunnen, zegt ze,
menschen van onzen eland alleen wo
nen!"
T.aat ons toch voorzichtig wezen
met het die.-ene!,Mc. Straks komen we
nog tof. de Oorworm--raat, dc Dui-
zo'dnoot'rarte en het Snhmerdein. om
niet eens de ergste te noemen. Mem
zegt, dat er een plan ls geopperd om
oen Straat mar Hoed rik van Heem
stede te noemen; bii verzoekt aan al
len, die er wot in te zegcen hebben:
dwet liet niet, want ?ii kwetst zlin
bescheidenheid en als gij het dan toch
met alle geweld zoudt willen doen,
wacht dan tot er wat groots to benoe
men is, en schept dan de „Hendrik
van Heemstede-boulevard". Aut Cesar
ant nihil, of wel vrij vertaald, als ik,
in den schouwburg niet op den eer
sten ram,? kan zitten, blijf ik heele-
inaal thuis.
liet denkbeeld om mii te vernoemen,
moet maar ik hoor op het Raadhuis
zijn ontstaan, welnu, ik wil niet in
beleefdheid achterblijven en voorstel
len: Swolfsnlein, Yoskade, van Bem-
mcllaan. Schot-, anger straat. Die laten
zich wel liooren en zijn hedwat han
diger. dan de J. H. Weissenbrucliweg i
en het Jan Meinse Molenaorsplein.
Maar nu in ernst: lioe komen wij
van onze visclmamen af? Als niemand
wat beters verzint, worden die in de
eerstvolgende Raadsvergadering bij
gebrek aau boter, nog aajigenorncn.
Op mijm. verzoek wiJ de Redactie van
Haarlem's Dagblad een prijsvraag
uitschrijven voor ingezetenen van
Heemstede, geabonneerden van dit
blad. Ieder die daaraan wil meedoen,
zende 11 namen van straten, 3 namen
van lamenj een naam voor een kade
en een voor een plein, bij de Redac
tie in, onderteekend met zijn naain en
adres. Zij zullen worden gepubliceerd,
zonder naam en adres. Jury zal
zijn de gemeenteraad van Heemstede,
dat wil zeggen: wanneer de Raad één
van de ingezonden namenverzameün-
gen goedkeurt en vaststelt, krijgt de
inzender een boekwerk naar keuze,"
ter waarde van tien gulden.
Op nu allen, voor het heil van Heem
stede. Weg met de vissclxcnl Die hoo-
rein in t water en niet op het land.
Ter wille der aesthetic©, bedenkt na
men, duideiijke namen, practlsolie na
men, sierlijke namen en zendt die aan
de Redactie van Haarlem's Dagblad!
Gij cliënt daarmee uw gemeente en
hebt kans op een boekwerk van tien
J gulden.
i Europecschc vcr-
HOE STAAT T MET
m
Zandvoort was c
a de c
a gemoen-
i, die aan haar ingezetenen elcctrisch licht
leverde. Daar i« zij, on terecht, trotsch op,
want eleotriseh licht is het Jdeaal-kunstlichl
der [oekomst.
Met het gas staat het evenwel geheel an
ders: 't Is haast ongelooflijk, maar waar.
dat Zandvoort eerst in de tweede helft van
het jaar 1921 let welin den jare nogen-
tienhoiiderd-één-en-lnvLntigl aan haar in
gezetenen gas gaat leverenl
Maar nu het eenmaal zoo rer Is, doet zij
bet ook goed. Want aan minstens 99 7/8 pCt.
der inwoners der gemeente zal gas geleverd
worden. Natuurlijk alleen om te koken, want
het dèctrlsch licht is in ongeveer alle hui
zen ook de kleinste te vinden. Behal
ve bij hen die in de duinen wonen, maar die
kunnen óók niet aan het gasbuizennet wor
den aangesloten. Dat is nu eenmaal het lot
voor hen, die vèrwog in de eenzaamheid
willen wonen.'
In het einde van Juni kontt aldus werd
ons medegedeeld vermoedelijk de trans-
portbuis van Haarlem over Btoemendaal n33r
Zandvoort klaar, waarna zij daar aan liet gas
buizennet wordt aangesloten.
Weliswaar ondervindt hel verkeer van,
naar en in Zandvoort door do opgebroken
straat veel belemmering, maar ook hieraan
komt een eind en als eenmaal moeder de
vrouw haar gascomfoor kan gaan gebruiken,
is alle leed spoedig vergeten!
en W. van Haarlem bobben san den
Raad een zeer sympathiek voorstel voorge
legd. namelijk om gedurende de zomermaan
den bet cariBonspel twee avonden in de
week te doen plaats hebben. De bedoeling
m de verschillende werkzaamheden ala
volgt te regelenCarillonbeepoling op
Maandag en Vrijdag; vorder twee avonden
per week in den zomer; op dc verjaardagen
van leden van bet Koninklijk Huis. Ten
slotte wordt aan den beiaardier het verste
ken van hot speelwerk van de Grootc-Kerk-
klok, benovens „in veroeniging met den
Siadsborlogemaker" liet toezicht op speel
werk en carillon opgedragen. Ook
onder goedkeuring van B. en W. het speel
werk van de klok in de hal van het Haad-
hnis door den heer Hofmeester moet worden
verstoken.
it is niet meer d.-.n logisch, dat B. en
W. bierbij tegelijkertijd voorstellen. de
jaarwedde en den pensioengrondslag van den
beer Hofmeester met ingang van 1 Mei 1921
duizend gulden zal bedragen Want de ver
goeding, die de heer Hofmeester voor zjjn
vele en door stadgenoot en vreemdeling ge
waardeerde werkzaamheden ontving, was
zeer laag. De leden van den Raad hebben
de gelegenheid, aan den heer Hofmees-
r veel goed te maken.
Velen denkon er niet bij na, als zij het
geJtlingklangel der klokkebellen over do
oude Spuarno-stad hooren uitstrooien, dat de
beiaardier daarvoor steeds eeu zware en
moeilijke klimpartij moet volbrengen En
wanneer dit gevraagd wordt, is bij immer be
reid, dit telkens wéér te doen. Klom de heer
Hofmeester niet op Kerstavond mot oen
elcctrischc lantaarn in den donkeren toren,
daar, terwijl builen de elementen regen
en storm losgebroken, waren, de aloude, maar
toch steeds woer lieflijk-klinkende Kerstlie
deren, die van vrede op aarde spreken, te
speJen, en dit op zulk een eminente wijze,
dat de luisteraars in de omgeving niettegen
staande bet slechte weer, het lied van Efra-
,'s velden mee-neariedenl
En speelde hij niet nog Maandagmiddag op
een kranige wijze dc bekende „Faust"-me-
iodlei
Het klokkenspel is bier iets Bjieciaal-
Banriemsch geworden! De Damiaatjcs wéren
al bekend, maar ook het „booge" spel van
deu heer Hofmeester wordt beroemd en ver
schaft aan menigeen genotvolle oogcnhli-
ken.
een bloemencorso TE BLOE-
meonaal.
lledcu is het preceies eon kwarteouw
geleden, dat Bloewendaal on de Bloemen
dalers door het organise eren van een bloe-
menouso veel succes geoogst hebben.
Dat bloeiucnfeest van voor 25 jaar is
xi schitterend geweest, dat aan allen
die 't bewonderd hebben de herinnering
bijgebleven.
t Wns Zondag 12 April 1SGG een praoh-
tige voorjaarsdag, de zon straalde aan
een on bewolkten blauwen hemel. Juist
ais heden.,..
stoet prachtig versierde rijtuigen
bijna zonder eind. Natuurlijk kende
toen nog niet versierde automobie
len, die nu meestal 't glanspunt van een
bloemencorso vormon. Fi<*aers reden al
don stoet mee, maar hun rijwielen
geleken nog niet veel op de volmaakte
tocnnachines van hedenI De Haarlem
scho „KottingganEers" oogstten evenwel
succes, evenzoo do fietsclubs uit andere
siodem. Do A. N. W. B. had ecu flink
subsidie voor 't oorso toegestaan om voor
al door dezen optocht 't rijwiel populair
i maken.
Als een bijzonderheid is medo te dee
lei), dat eon der nummers uit den op-
jocht was... „de gomeente-veldwaehtor van
Bloemendasl op een rijwiel".
Veel bekijks hnd ook een heel hooge
fiets, waarop een kunstwiolrijder sterke
'aaltjes vun bcln-udigheid te zien gaf. j
't Was bü dit bloemencorso in Bloem endaal -
buitengewoon druk. Het getal bezoekers
werd oji 50.000 it 60.000 geschat. Extra trei
nen hadden ook uit alle oorden des lauds
kfjklustigcn aangevoerd, vooral waren er vele
Amsterdammers. Natuurlijk ontbraken ook
weinig Haarlemmers!
De caféhouders en bakkers hadden op een
druk bezoek gerekend, maar 't is zoo storm
Scloopco, dat op den middag alle eet- ea
rinkbaro naar in Bloeinondaal uitverkocht
De kans is groot, dat Bloemendaal en de
Bloemendalers weer van zich zullen doen
spreken door een bloemencorso.
De nieuwe Zeeweg zal namelijk toch nog
officieel geopend worden.
Wanneer dit zal zijn is nog niet precies
te zeggen, oredai de weg Dog geteerd moet
worden. Vermoedelijk zal de opening even
wel op 30 April, den verjaardag van Prin
ses Juliana, vallen.
Bloemendaars Bloei heeft voorloopige
plannen ontworpen voor een bloemencorso.
Moge dit even goed slagen als in 1896.'
Een bloemencorso van mooi versierde rij
tuigen, fietsen cu automobielen op den rui
men Zeeweg, belooft veel!
SüiUöMUWS
verminderde vischaanvoer.
Aan de geemec-ntelijbe vischkwtmen was
In de laatste dagen weinig Noordzcevieeh
to krijgen; nllcéu was cr nu en dan een
kleine hoeveelheid „vrije vïseh" te koop.
Ook ia de stad werd niet met yisch ge
vent.
De reden er van is, dat thans in LI mui
den weinig viseh te koop ie. In verband
ice: de imjnw-erkersstakmg in Engeland
kunnen n.l. de Ecgelsche stoomtrawlers
wegens kolengobrek niet uitvaren.
De Hollandaohc trawiers brengen thans
hun gevangen visch naar de Engolsohe
havens, waar goede prijzen te maken zijn,
als gevolg waarvan do aanvoer te IJ mui
den zeer gering is, en aan de vraag naar
visch slechts voor een zeer gering ge
deelte kan worden voldaan.
DANSINSTITUUT. G. J. DE LANGE.
- Voor dc leerlingen van het Dansinsti-
tuut O. -i- de Lange wordt Zaterdag 16
April in den Schouwburg aan den Jans-
weg do jaarlijksche feestavond gegeven.
Hiervoor is eet: zeer afwisselend pro
gramma samengesteld; o.a. vermeldt het
„Een feest in de Alpen" uit de operette
„Edelweiss", musiek van J. O. van Her
waarden.
ROOMIJSI Zondagmorgen trok J. er
iet een roomijswagen van de firma W.
li de Zijlstraat op uit. Maandagmiddag
was de goede veritooper nog niet terug,
zoodat de politic verzocht werd J. op te
sporen. Ongeveer 68.70 aan roomijs is
door J. meegenomen en waarschijnlijk
ten eigen bate verkocht,
AANRIJDING. De 6 jarige A. K.
werd Maandagmorgen door een onbekend
gebleven wielrijder bij de Ainnerdam-
sehe poort aangereden. In het politic-
posthuis word hot kuid de eerste hulp
hij ongelukken verleend. K. had een
lichte hoofdwonde bekomen. In het St.
Elisabeths Gasthuis werd het kind ver-
\.3ns verbonden. Den wielrijder treft
geen schuld.
BALDADIGHEID... EN GEVOLGEN!
Op 't Spaarne reed Maandagmorgen een
bespannen wogen van J. W. S. die be
stuurd werd door J. M. B. Een kwajon
gen begon te schreeuwen, zoodat het
paard vereohrikt naar 'i water liep en
ondanks een poging om 'i tegen te hou
den doorholde, te water. Achter een roei
boot word het paard zwemmende naar
de scheepswerf van de firma Peitenburg
geleid, waar het op het drogo werd ge
bracht.
PERSONALIA.
Btj resolutie van den Minister van
Financien is met ingang van do 427sto
Staatsloterij benoemd tot collectrice der
Staatsloterij alhier, mevrouw J. C. Coop-
mans, weduwe van dr. Tb. Dokkum.
RAAD VAN ARBEID. Aangewezen is
als plaatsvervangend werkgever-lid van
den Raad van Arbeid te Haarlem de beer
Th. van Dusseldorp alhier.
Oitpaan
GHETTO. - Bij de voorstelling van
„Ghetto" op Woensdagavond a.s te ge
ven door de N.V. Tooneelvereenigir.g. di
rectie Herman Heijermans, in den btads-
sciiouwburg zal mevrouw E. de Boerv.
Bijk de rol Esther vervuUen.
ZWEEDSCUE SCHILDERKUNST.
Voor dc leden van hei tcckcncollege
„Kunst en* doel", hield Maandagavond
m het Waaggebouw de voorzitter van dat
college, de heer A. L. Koster, een causerie
orer Zweedsche schilderkunst.
Men kan, aldus spr„ niet vroeg spreken
van een eigen Zweodsehe kunst. Wel vindt
meu nog ovorbhjfsclen van oude Gothiscbe
beeldhouwwerken in dc stad Wisby.
Na den derligjarigen oorlog riep Hedwig
Eleonora, weduwe van koning Karei X.
Duilsche kunstenaars in het land. sommigen
van hen namen Zwcedsche namen ann, maar
toen, eu ook veel lator, waren .cr nog geen
Zwecdsche schilders
niaardheid,
In bet laatst van de 18e eeuw eu het be
gin van de 19e is Carl Frederick van Breda
bekendhij schilderde de dragers van rijk
versierde uniformen en gepoeierde staart
pruiken z(jn werk is heter dan dat b(j ons
ten tijde van stadhouder Willem V geleverd
werd.
In hef begin van de 19e eeuw bezochten
veie Zweden dc schildersacademie te Dusscl-
dorf. Holkmdsche interieurs waren toen zeer
in trek. Toch is dc periode van 1820 tot 1670
door een Zweedsch criticus een kunstarme
periode genoemd.
Na 1870 wordt de Zweedschc schilder
kunst belangrijker door HÖckert (wiens
„Paleisbrand" thans een der zalen van bel
museum te Stockholm tiert), George von
Kosen en Gustaaf Cederstrom, den schilder
vau den „Tocht met het lijk van Karei XII",
die in 1718 sneuvelde. De dragers va-n het
lijk worden juist b(j het omslaan van Con
hoek in hot besneeuwde berglandschap door
een windvlaag vérrast, hetgeen een eigen
aardige gemouvementeerdheid aan dc voor
stelling geeft.
Het jaar 1S80, dat voor oos een keerpunt
is op Ietierkund)g gebied, wordt in Zweden
gekenmerkt doordat nieuwe denkbeelden op
dat der schilderkunst er worden ingevoerd
door een troepje Zweedsche schilders, die
3ls Bohéinions geleefd hadden ln een dorpje
in het boscli van Fontainebleau, waar ook de
Zweedsche schrijver Sirindberg gewoond
heeft
Die jonge schilders streden met geest
drift tegen de conservatieve opvattingen
van de schildersacademie te Stockholm.
Voorts besprak de beer Koster eeuige der
moderne Zweden en deed het karakteristie
ke van hun kunst uitkomenAnders Zorn,
Carl Larsson en Bruno Llljefors vormen een
driemanschap. Hun namen zijn over de ge-
beele wereld bekend. Zorn schilderde de ty-
pen van zijn eigen land, portretten. Interieurs
en was ook een uitnemend etser .Larsson be
zat in sterke male don zin voor het détail,
zijn huiselijke lafereelen werkten roede tot
een meer smaakvolle woninginrichting; Lil-
jefore schilderde de fauna van ziju land. de
dierenwereld heeft voor heru geen geheimen.
Tot deze groep van schilders bohoort ook
Prins Eugene, zoon van koning Osoor II.
holm aan. Het werd echter geweigerd! Pril
Eugene schildert het Zweedsche landschap
en weet vooral de avondstemming uitmun
tend weer tc geven. Zijn werken zijn Diet te
koophji schenkt ze aan openbare instel
lingen of personen die zijn sympathie heb
ben.
Onder dc moderne schilders moeten o. m.
nog genoemd wordenGustaaf von Hon-
nracks, die. ala onze Breitncr, intérieurs ri>n
café's en circussen uitbeeldt en vooral ook
de sneeuwsehilderG Fjaestad.
De Zweedsche schilderkunst »oh|jnt nu
over haar bloeitijd hoen te zijn. Allerlei
„moderne" richtingen tracht men thans als
bij ons ingang tc doen vinden. Van geen
dezer richtingen heeft spr groote verwach
tingen.
De heer Koster vond telken» gelegenheid
zijn interessante causerie toe te lichten met
de aan de wanden van de zaal opgehangen
reproducties van meesterwerken iler Zweed
sche schilderkunst.
GYMNAST!EK-VEREENIG I NG „BATO".
Op Maandag werd door deze vcrceniging
in 't gebouw „Harmonie" een jaarvergade
ring gehouden, welke zoor goed was be
zocht. Bij afwezigheid van den voorzitter,
den heer H .G Jansen, opende de lieer J. v.
d. Berg, penningmeester, de vergadering. Hij
memoreerde den bloei van de vcreeoiging,
"ie met „reuzen-schreden" vooruit is gegaan.
>owei moreel nln financieel,
ihj eindigde met den wensch dat „Buto"
nog vele jaron mag groeien en bloeion tot
e,i van allen Hierna volgde hol jaarver-
ag van den secretaris, den heer C. Th. Smal,
aaruit bleek dat do verecniging in goc-lcu
;elstand verkeert cu 56 beeren. 21 dames. 80
adspiranien en 50 steunende leden telt. Af
getreden is als directeur de heer H. G. Jan
sen en gekozen dc heer H. B. Drayer. Ook
het 25-jarig beslaan, herdacht in de Veroe
niging op 12 Maart 1921. mag als goed ge
slaagd beschouwd worden. De- penningmees
ter. de lieer J. v. d Berg. sloot zijn reke
ning mei een batig saldo van 187.76.
Daarop sloot dc voorzitter de vergadering
met een woord van dank aan den heer C.
Versteeg, lid van verdienste.
Ingezonden
Vau Ingezonden stukken, geplaatst of
iet geplaatst, wordt de kop5e den inzender
niet teruggegoven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt ae
Eedsctie zich niet nansprakelijk.
DE SCHOONMAAKTIJD EN DE
BLINDEN.
Nu de (schoonmaaktijd in vollen
gang is, worden door de huisvrouwen
tal van artikelen van buishoudelijken
aard al te oud en te versleten om nog
langer dienst te doen, voor verder ge
bruik afgekeurd en gaan zij er toe
over deze artikelen nieuw aam te echaf
fen.
Het is met hel oog hierop, dat wij
goed rneenem to doen, de aandacht der
lezeressen van dit blad te vestigen op
de afdeel in g Workversohaffing te
Haarlem van de Veroeniging tot ver
betering van het lot der Blinden in
Nederland en zijne koloniën. Het is
onze ervaring, dat blinden liever ar-
beiden dan eene aalmoes ontvangen.
Daarom vragen wij u met den
meesten aandrang ons te willen hel
pen de blinden aan hel werk te hou
den. De afdooling werkverschaffing
levert u door bekwame blinde vaklie
den gemaakt o.a. alle soorten stoffers,
borstels, bezems en boenders. Voorts
vestigen wij do aandacht op onao ijve
rige en kunstige riet vlechter?, dio alle
mogelijke reparation verrichten, o.a.
ook aan Tieten stoelen en nieuwe rie
ten maten vlechten, zoowel in z.g.
gaatjes of Weenerstoeien als in keu-'
kenstoelen met biezen matten.
Onze vrouwelijke blinden verrich
ten bovendien alle voorkomende
handwerken, zoowel de grofste als de
fijiïste. Indien men dus één of meer
van de genoemde artikelen wil aan
schaffen, denk© men om de blinden.
Men betaalt er stellig niet meer voor
dan in de winkels of magazijnen.
Bestellingen worden gaarne in ont
vangst genomen of verdere inlicbtin-
sen verstrekt door
Mcj. A. J. GOOI.,
Haarlem, Zijhveg 60, tel. 472.
üinnsHlaEd
STRAATROOF. Te Rotterdam is
een loopjongen van de Vervoermaat
schappij „De Blauwe Ster" die een
aanzienlijk bedrag aan geld Imd ge
ïnd, waarvan twee duizend gulden in
een portefeuille was geborgen, op
klaarlichten dag door twee mannen
aarig.goepon. De jongen viel, maar
hield de portefeuille stevig vast. Dui
zend gulden hebben de roover», die
eerst toen de jougen „ntoord" bogon
te schreeuwen op de vlucht sloegen,
kunnen bemachtigen. Dc dieven kon
den niet meer worden achterhaald.
HERZIENING DER LEERPLICHTWET.
Het hoofdbestuur van den Bond van
Ned. Onderwijzers zond aan de Twee
de Kamer een adres met verzoek om
in het ontwerp tot gedeeltelijke her
ziening der Leerplichtwet eeni#» wij
zigingen aan te brengen. O.m. wordt
gevraagd:
le. om den leerplichtigen leeftijd te
doen beginnen mot den aanvang van
het schooljaar, volgende op dat, waar
in het kind den zesjarigen leeftijd be
reikt en tc doen eindigen, waaneer
het kind acht jaren, van het zesde
jaar af, leerling van de lagere school
is geweest.
2e. om de bevoegdheid van den ge
meenteraad tot het verstrekken vau
voeding en kleeding aan schoolgaande
kinderen, voor wie daaraan b. hoef te
hebben, te veranderen in ©en von
plichting.
3e. om allen arbeid voor school
gaande kinderen te verbieden en voor
het vervolgonderwijs gedurende twee
jaren leerplicht in te voeren.
UIT HET MIJNBEDRIJF. - In een
vergadering van afdeeltngen van den Al-
gemeenen Bond van Christelijke mijnwer
kers is een motio aangenomen, waarin de
wensoh wordt uitgesproken, dat de Contact
commissie voor het mijnbedrijf zal blijven
voortbestaan als het instituut, waardoor de
onderlinge samenwerking in sociaal-eco
nomisch opzicht ttussohen mijndlrectit?
en arbeiders blijft gewaarborgd.
FABRIEKSSTOPZETTING. De etroo-
oortonfabriek ven de firma Hooites en
Bemkemo aan de Kalkwiik te Hoogezand,
wordt Zaterdag a_s. definitief stopgezet. 150
werklieden krijgen ontslag een klein aan
tal blijft voor het loopende werk.
DOODGEVALLEN. Te Hengelo is d«
rouw van L. O. achter van de motorfiets
gevallen en mot het hoofd op een steen te
recht gekomen. Na eenlge oogenblikkc-p
was zij overleden.
MOLEST DOOR STAKERS. - De sta
kende arbeiders aan do gemeentelijke
werkverschaffing in Westellingwcrf zijn
woelig geworden en hebben een raadslid
gemolesteerd. Do burgemeester heeft nu
in drie dorpen samenscholingen verboden
|p do politie is versterkt.
DOODEL1JKE VAL. - Zekere Vorbee-
ke te Vlodrop, gemeente St- Odiliénberg, is
von een kar gevallen, met het ongelukkig
gevolg, dat hij een paar ribben brak die
hem door do longen drong, zoodat h n»
enkele minuten ovcrloed.
DE 80HIPBRFA1K BIJ SCHIER
MONNIKOOG.
Nader meldt men nog aan de Telegraaf
uit Groningen:
De reddingboot was uitgevaren ter red
ding van do bemanning van het Duilsche
tweemast-motorschip „JulandriaHam-
buig", dat benedengaats voor de Kcms aan
den grond was geloopen.
Het was den redders door den sterken
wind niet mogelijk rechtstreeks bij het
schip te -komen, waarop naar het Fncsche
gat werd geroeid om verder langs de Gro-
ningsche kust varend liet schip te berei
ken. Dit gelukte, doch de bemanning van
de „Julandria" wilde niot in do boot gaan.
Op de tcrugicis is de boot in de bran
ding omgeslagen. Tien man konden zich
op de omgeslagen boot in veiligheid stel
len doch. de kapitein Bruis en do oud-ge
zagvoerder Visser, verdronken.
Hel N. v. h. N. verneemt nog uit Sclrier-
lonnikoog
Bruins Dub'olinga was vroeger post-
schipper en als zoodanig in wijden kring
bekend. Hij wns 59 jaar en heeft twee vol-
is en een weduwe nagelaten.
Visser was vroeger kapitein op het motor*
bootje dat jaren tusschen Groningen en
Schiermonnikoog voer. Hij was weduw
naar en laat een xoontjo achter Beiden
waren niet geheel onbemiddeld.
Toen do reddingboot door do branding
as omgeslagen, waren, zoo hebben do
geredden medegedeeld. alle inzittenden
natuurlijk te water geraakt. Icdor trachtte
zwemmende de boot weer te bereiken wat
aan elf hunner gelukte, waaronder ook <l«
kapitein Dubblinga, die zelf nog een der
anderen, een oud gezagvoerder, die vrijwil
lig was meegegaan, op de boot geholpen
had en hem nog aangeraden had zich
goed vast te houden. Zelf had Dubblinga
die als „een oudo waterrot" bekend stom1,
zich niet zoo verzekerd, zoodat hij door
overslaande goif werd weggeslagen cn
wel 20 meter van de boot afraakte. Zwem
mende poogde hij de boot weer to berei
ken. wat hem eclilcr niot is mogen geluk
ken. Men heeft hem niet om hulp hooier
schreeuwen.
Visser, do eenige van dc bemanning der
boot, die de omgeslagen boot niet hzd
kunnen bereiken, beeft men wel anderhalf
hooren schreeuwen om hulp. Maar do
die on de omgeslagen boot zaten,
a zelf Hulpeloos en konden niet hel-
Zij hebben hun beide makker» voor
hun oogen zien verdrinken. Hei lijk -an
Dubblinga hebben zij later no« zien drtj
ven niet het hoofd omlaag, dat van Visser
hebben zij niot weer gezien.
Vreeselijk werd hun toestand toen et
een mist kwam opzetten. Van eeu riem»
die langs de rijde der boot dreef hebben rij
een mast gemaakt, waaraan een der meu
nen zijn oliejas bevestigde. Dit is hun red
ding geweest, daar zij ander» waarschijn-