S8o Jaargang No. 11681
Verschijnt dagelijks, be^ aive op Zon- en Feèstdagon
ABONNEMENTEN per 3 maanden: Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom d*r gemeente) 13.671/,. Franco per post door Nederland f 3.871/,. Afzonderlijke nummtri fü.lö. Geil-
lustreerd Zondagsblad, voor Haarlem en omstreken f0.671/,franco per post f0.65. Post Giro 388IO.
Uitgava der N.V. Lourenu Cosier, Directeur-Hootdrodaoteur J. C. PEEREBOOM, Telefoon 3088
ADVERTENTIEN i
üiionnemeni ■uuaüijk ra"«l' «o »"m'T" 6°,C'l P*r "l'L Bl)
p.i plaatsing, eik, rsgol ,u„er 16 Cf, 6 contant: liult.n h.t 14 "8sls 60 Cis.
Oireotie qn Administratie
EER&TE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UiT
ACHT BLADZIJDEN.
ügsuüa
H o d«e n.
DINSDAG 3 MEI.
Stadsschouwburg Wileonsplein:
Hel Schoowtooneel, Molièrevoorstel-
ling, 8 uur.
Wilhelm maatraat 19, Mode-Vak-
■chool, Tentoonstelling, dames- en
klnderkleeding, van 6.30—9 uur.
Bovenzaal van de Kroon, Ned. Bond
voor Ziekenverpl., Ledenvergadering
met voordracht van den heer Por
tie] je, over Holland's natuurschoon
a vogelleven, 8 uur
Oud-Holland, Vcrwulft, Strijkorkest
Bioscoopvoorstellingen.
WOENSDAG 4 MEI.
Stadsschouwburg, Wilsonsplein:
Uitvoering van Klassieke Dansen,
door leerlingen vaai mevrouw B.
Scheepera-Geuer, 7.30 uur.
Broederkerk. Parklaan,' Rede door
Br. de Jong, 8 uur.
Wilhelmimastraat 19, Mode-Vak
school, Tentoonstelling dames- en
kinderkleedlng, 'a middags van 241
uur en 's avonds van 64—9 uur.
Oud-Holland, Verwulft, Strijkorkest.
Schouwburg De Kroon, Gr. Markt:
bioscoopvoorstellingen, nam. 2i en
en 's avonds 8 uur.
Cinema-Palace, Groote Houtstraat:
Bioscoopvoorstellingen, nam. 24 «n
's avonds 8 uur.
Scala-Theater, Kleine Houtstraat 77
Bioscoopvoorstellingen, nam. 21 er.
's avonds 8 uur.
Familie-Bioscoop, Kleine Houtweg:
Bioscoopvoorstellingen, nam, 24 en
's avonds 8 uur.
contant; buiten bet Arrondissement dubbele prijs
Heul.lraal '3. T.l.l.o.,.,. d„ R,dao,|. „00
OM ONS HEEN
De P. E. G. E. M. en ds gemeente
Haarlem.
II.
In een vorig nummer heb ik de
vraag gesteld, of het gemeentebestuur
moreel gebonden is aan deelneming
in de P. E. G. E. M., Ja of neen; de
meerderheid van 1). on W. meent
van ja, do minderheid denkt ar an
ders over. Laat aas nog even nagaan,
welk besluit in de vergadeióng van
28 Mei 1919, op voorstel van 13. eu
W., door den Raad is aangenomen:
ten eerste, dat de gemeente zal deel
nemen u> de Naamlojzo Venwoot-
schap P. E. G. E. M., ten tweede,
dat de ontwerp-acte vam oprichting
werd goedgekeurd en ten derde, dat
B. en W. Bemachtigd werden de noo-
digo stappen te doen tot uitvoering
van het eerste gedeelte van 't besluit-
Kon dit laatste gedeelte de beteeke-
nis hebben, dat de Raad nu verder
algeheele volmacht gat aan B. en W
en er dus zelf niets ineer mee te ma-
kon had? Zoor zokor ging de machti
ging zóóver niet. Duidelijk blijkt dat
uit den considerans van 't voorstel
waarin wij lezen: weliswaar zijn a
de oprichting dei- vernnootschap
•enige moeilijkheden verbonden, die
nog nader onder de oogen dienen te
worden gezicm, als daar zijn de eigen
domsovergang der gebouwen en in
stallatie, do vraag of do gemeente
lijke centrale gched of gedeeltelijk
eigendom van dc P. E. G. E. M. zal
worden, de wijze van berekening der
waaide van de over te dragon eigen
dommen, de omstandigheid, dat liet
gas en het electricteitsbedrijf liier ter
stede op hetzelfde torrein zijn gelegen
en andere, doch wij vertrouwen, dat
die moeilijkheden bij te plegen over
leg oaae -goede oplossing zuiiun vul
den".
Dit waren geen zaken, die de Raad
eenvoudig aan B. en \V. ter beslis
sing mocht overlaten. Het College
moest dus ln den Raad komen met
nadere voorstellen en heeft dat ook
aldus opgevat, daar het College im
mers nu gekomen is met eeai uitge
breid voorstel betreffende overdracht
en inbreng. Uit dit feit blijkt, dat de
P.aod dit voorstel kan ver
werpen, anders zou het ge
hebben, dat B. en W. liet indienen.
Terwijl de meerderheid van B. en W.
zichzelf gebonden acht, ls zij blijk
baar van oordeel, dat de Raad
niet gebonden is en dus vr
prn een besluit te nemen, waardoor
Haarlem buiten de combinatie blijft.
Of nu de meerderheid van R. en W
gelijk hoeft met zich gebonden te ach
ten, dan wol de minderheid om haar
vrijheid in dezen te verkondigen, is
een min of meer theoretische quees
tte, die wij veilig klimmen laten rus
ten: de leden van het dageJijksch bo-
stuur moeten daarover, elk voor
rich, beslissen. Vast sta^i, dat de
Raad, ik herhaal het, niet gelbonden
Hiermede keeren wij terug tot de
praclisclie vraag: zal de Raad, al dan
niet, de gemeente aan de P. E. G.E.M
doen deelnemen? Hoe ook de meerder
heid van B. em W. dookt over hare
moreele gebondenheid, enthousiast is
ril ten slotte zelf over de deelneming
niet, zelfs toont zij eenige vrocs voor
den goeden afloop van de fusie door
een formule uit te denker., die ieeken
op technisch gehied wel niet kunnen
begrijpen, maar die dan toch klaar
blijkelijk de bedoeling hctft, dat Haar
lem nu en in de toekomst niet meer
voor haar stroom zou moeten batalen
dan zij nu doet. Het gevaar is verre
van denkbeeldig, erkent de meerder
heid van B. en W., dat de ondervin
ding zou kunnen leeren, dat de Haar-
lemsche centrale goedkoooer zou kun
nen opwekken, dan de T\ E. G E. M.
Zelfs de meerderheid is dus niet
van meening, dat de Band nu alleen
nog automatisch een keus heeft te
doen uit de verschillende wijzen van
Inbreng der eigendommen, zonder
meer; immers, die meerderheid zelf
Kelt een formule voor, die de over
eenkomst, voor zoover die aangegaan
ls, belangrijk van gedaante doet ver
anderen, omdat zij een nieuwe bin
dende voorwaarde bevat, uitgaande
van óén der partijen.
Intusschen kornt toch ook de vraag
hij ons op. of het ideaal voor Haar
lem zijn zou, ln gelijke conditie te
blijven. Een goed koopman stelt,
wanneer hij zijn onderneming met die
van oollega's combineert, een ander
doel, namelijk grootare winsten te
behalen, dan hij tot nu toe deed.
Noemt men dat stroven nuchter voor
eon gemeente'? Dan mag ik toch zeker
wel herinneren aan prijsver] loogin-
gen, bijvoorbeeld van havengeld,' die
onlangs door den Raad werd aange
nomen en toch ook geen andere b>
teekends had, dan geld in het laadje
te bren gom. Onze Haarlemse!ie- cen
trale werkt zuinig, zuiniger dnn liet
tweetal van Amsterdam, ze ls goed
uitgerust met moderne machines, aan
gekocht in den goedkoopen tijd. Welk
voordeel kan er da® voor Haarlem
•oit de combinatie voortvloeien?
Het ethische genoegen, mee te wer
ken tot het provinciale bedrijf? Daar
in zou inderdaad zekere aantrekke
lijkheid liggen, wanneer het met bo
taaJd moest worden niet de belast ng
penningen van de burgerij, als gevolg-
van mogelijke verliezen of derving
van winst. Ik wensch cr nog ewns met
nadruk op te «-ijzen, dat hier een
onderneming beoordeeld moet
worden en niet eau ethisch boginsc-1.
Ook als Haarlem niet meedoet, zal
Ae provinciale e 1 cctriciteitsvoo-rzi
ning wel in stand blijven, alloe® zal
de provincie die dan met Amsterdam
samen op zich moeten nemen. Met al
liet risico daaraan verbonden. Want
men moet niet vergoten, dat het maat
schappelijk vermogen vam de P. E. G.
E. M. lieal wat groote ris, dan baar
vennootschappdijk kapitaal: lu<t eer
ste loopt in de mülioenen, het laatste
bedraagt maai- f 30.000. Om ecai reden,
die ik niet begrijp, oi liet moest we
zen, om oprichtingskosten, te ontgaan,
heelt uien dit bedrijf «eiinancieerd oy
een maaier uie bij particuliere naam-
loozo vennootschappen totaal onge
bruikelijk. is, namelijk mot oom be
lachelijk klem aatultalenkapitaal en
~-an zeer groot oiligo.
Juist dit geringe aandeelenkapi
taal zou den indruk kunne® geven,
dat Haarlems risico in do gecombi
neerde onderneming gering is, maar j
zoo staat de zaak niet waarneer
er verliezen zijn, draaft de gemeente
Haarlem daarvan oen zesde en zoo
schetst dan ook wethouder llomaus
de positie van onze gomeeote, nauat
zij zich eventueel aan verdere mede
werking onttrokken zal hebben, aldus;
Opoflering van de genomen aan-
deelen tot een waarde van f 5000;
betaling van de evenlueelc schulden
der P. E. G. E. M. voor een zesde;
aftreding van ile drie commissaris
sen van Haarlem in de P. E. G. E. M.
Het is wel de moeite waard te doen
opmerken, dat de vennootschap de
formule, die de meerderheid van B.
en W. wenscht aangenomen te zien, I
nog niet heeft goedgekeurd. Dat de 1
negen Commissarissen plus (practisch
gu&proken) de drie directe ure» dat
aoen zullen, is dus nog onzeker. Maar
aangenomen dat zij hei doen, is daar
mee dar. voor altoos vastgesteld, ,1Rl
die onveranderd blijven zal? Natuur
lijk bulioeft bij het steile® van deze
vraag ueen ooganbhk uan trouweloos
heid te worden gedacht, maar wel
aan snelle wisseling van toestanden,
die door de kantin der dingem liet na
komen van oude afspraken eeervoudig
onmogelijk maakt. Waarschijnlijk is
net onvoorziene. Allo overeenkomsten
op lai-jgon termijn gaan hieraan
mank, dat bij het sluiten daarvan
wijzigingen in de toestanden door nie
mand konden w iden voorzien. Kon
de Raad, toen hij twee jaar geleden
zich aansloot bij de P.E.G.E.M., on
dier dezen indruk, dat de toekomst
behoorde aan groote coinbmaties,
voorzien, dat twee jaar later de op
vattingen totaal veranderd zouden
zijn? En toch is dit nu liet geval:
men geeft weer de voorkeur aan
kleine centrales, zij liet iets grooter
dan die van Haarlem en wil van een
Jamdeliike" voortlening niet meer
weten. Is er nog eon ander voorbeeld
noodig? Dan wus ik op ouzo trarocon-
oessies. Wnnncor op dit oogcnlmf.
Haarlem vrij was in de keus, dan be- j
sloot het zeker tot eigon tram-exploi-
tntie, hoven de twee concessies, die
ons een tramaiet hebben gébracht,
waarvan wij zeggen kunnen, dat het
als combinatie bedorven is,
zoowel door de wijze van aanleg als
uoor het verschil in spoorwijdie.
Eigen baas blijven over con zoo be
langrijk gemeentebedrijf als de elec-
trisclio centrale is dan ook van liet
allergrootste belang. En ik herhaal:
de meerderheid van B. cn W. moge
zich gebonden achten, de Raad is nog
vrij gebleven.
Hoe hij dat toonen moet behoeft
hier niet in den breede te worden na
gegaan. Wethouder Romans doet drie
middelen aan de hand: elke over
dracht van eigendom afstemmen, de
voorgestelde wijze van overdracht
verwerpen of geen enkel overdrachts-
voorstel bi behandeling nemen. Ik
vermoed, dat geen van drieën den
Rand zal kunnen bekoren, omdat alle
drie negatief zijn en niet voldoende,
om den voorloop^ ge! egden baud let
to muiten; een motie in dezen geest
zou mij juister toeschijnen: de Raad,
van oordeel, dat lic-t belang van Haar
lem verdere deelneming in de P. E.
G. E. M. verbiedt, overtuigd van zijn
vrijheid om zich alsnog uit het ver
band los te maken, besluit daartoe en
gaat over tot de orde van den dag.
Allicht zal een fraaier redactie ge
vonden kimmen worden. Maar de
Raad zal, meen ik, duidelijk, dus po
sitief, moeten vorklaren wat hij wil
c-n waarom hij hot wil. En noch de
Provincie, noch de gemeente Amster
dam, zullen Haarlem tegen haar zin
in do combinatie kunnen houden,
evenmin haar aansprakelijk stellen
voor schulden, die na dit Raadsbe
sluit zijn ontstaan.
der Administrate 734
Fusies sis deze heeten ln de zaken
wereld: («langen combinatie.
Als een der partijen daarin haar
belang jiiet meer ziet, belet niets haar
mt to treden, wanneer de overeen
komst niet volledig totstand is geko
men. En dat is zij hier immers nief,
omdat hot zoo belangrijke punt ven
den inbreng de- eigendommen nog
ongeregeld bleef.
\,cn. kan spieken van afgebroken
onderhandelimgvn, nimmer over teruc.
nc<"®" van ©cm gege-von woord
Om nl dazo redenen komt het mij
voor dat do Raad goed en verstandig
2a) doen met ,lch zoo »poedl„ moe^.
l.lkoan de P E. G. E. M. te oMtrrt.
ken en B w. on t. drnsm, z o o
dl O te komen met voorstellen
°0 Haarlomsohe Centrale voor-
zien van reserve, die menscliel i|ter-
wijs en redelijkerwijs noodjg zijn knn,
J. .C P.
ij HOt
HOE STAAT T MET
de Zwembassins te Heemstede
en aan de Iloatra&rt.
Ir. dit blad is reeds gemeld, dal de zwem-
vyeer in de nabijheid ran bet wandelbweh
Groenend aal op Maandag 9 MM zal worden
geopend. We vernemen nader, dat dit bassin
Brond'8 schoongemaakt en uitgepompt,
m éen woord weer keurig in orde ia. Daar
kan dus spoedig weer naar hartelust geplast,
geploeterd en gezwommen worden.'
De bad- en zweminrichting aan de Hout-
\aart wordt, naar wc vernemen. Zondag 15
Mei geopend. We hebben van de belangrijk©
verbeteringen, die dit bassin ondergaan heelt,
reeds uitvoerig gewag gemaakt. De nadere
bijzonderheden zullen spoedig bekend
maakt worden.
onbruikbaar door de gesteldheid van de
lüosfeer, geen ander schip in zicht.... Wij
kunnen dc verschrikkelijke invloeden die ge
leld hebben tot het icrliee van kostbare
rrxinsdhehlcveiis en materiaal raden. Ook
hierover willen wJJ bet niet hebben. Er zijn
echter nog andere Oceaan-m> steriet) voorge
vallen, waarbij de moest nauwkeurige onder
zoekingen uiet hebben geleid tot dc ontdek
king van de al of niet opzettelijk schuldige
in do ramp.
Eenige jaren gclodcn ontdekte men in volle
zee ecu schip met voliodig tuigage, in uit
stekende conditio, allo zeilen goheachen,
maar zonder oen levend wezen aan boord. Er
elite over- 'brandde een vuur in do keukon, iu 0011 hut
stond een onaangeroerd maal klaar, de vracht
w is iu goede eondilte. Kr was niet bet min-
a'-> toeken van een veehtparty on bot dag
boek was bijgeiiouden tot kort vóór men het
schip in zicht kreeg. Men wee: Mt op den
buidigea dag niet waaar de sleutel tut dit
raadsel moot worden gezocht.
Op 22 Januari 1»73 werd bot landverliul-
zctwscbip „Norckfleet" aangevaren en tot
zinken gebracht, terwijl liet vreedzaam voor
anker lag voor de Kngolscko haven Dun-
giMicss. 293 inougcben vo;dronken bij dc/«
ramp Hoewel velen asn boord van bet «chip
do „lange zwarte stoomboot" zagen, die te-
gun tiet schip aanbotste, ls du tuy»:jrie
nooit opgehsït Ploswkng kwam in de duis
ternis eeu groot schip op den „landvernui-
zor" aanren non en trof hom mldachecps, uict-
tugcnsiaande de waarsenuwende kreten en
fiuilsigualen. Ais een dief in deu nucbt storm
de bet geheimzinnige scliip achteruit, draai-
do en stoomde in volle vaart weg, zonder
zich te bekommeren om de ongelukkige eiai-
Jranten. die met het snel zinkende schip naar
eu kelder gingen. Men zag de bemanning
de v ogntoomende boot nog naar den
.teven rennen om den naam van hun
aoluji voor bot oog te verbergen, terwijl r.y
iu ten vreemde taal iets schreeuwden. Eeu
Spaanacb sohip werd eenige maanden lang te
Cadix aangehouden, omdat men vermoedde,
dat bet in den bewusten nacht in de buurt
van lAingoDoss geweest km, maar tenslotte
gal men net onderzoek op, omdat men geen
olduende bewijs kon bijeenbrengen.
Er is nog een verbaal van oen zeilschip
dat aangevarcu werd door oen ander, dat
eveneens draaide en verdween en waarvan
men nooit moer iets hoorde liet meric
dig-.te van doze geschiedenis is, dat
geen levend wezen op hot schip kon ontdek
ken en dat niemand het geroep van de be
manning van het aangevaren «chip beant-
wooide. De dader was in dit geval ook zeer
gehavend, maar men zag niemand aan dek
koiuen oin hot vernielde op te ruimen.
„Vermist" is een vioeaelijk woord. Het
van toepassing op vele vroeger bekende sche
pen. De eerste groote stoomer. waarvan men
nooit meer iets hoorde, was do „I'reiideut",
dio New-York verliet in 1841. Misschien
kwam hot doordat gruote stoomschepen toen
nog aki wondoren beschouwd worden door de
bewoners van de (Judo en de Nieuwe We
reld. dal golicel Europa eu Aiueriha gedu
rende ecnigo weken aan nlota anders-dachten
dan het h>t van dit ongelukkige schip. Het
eeuo schip na het oudere, dat uitgezonden
- u den „President" te zoeken, keerde
maar geen enkel kon klaarheid in
deze gchc.iur.irmige verdwijning brengen.
Op 13 April van hetzelfde jaar ontving een
der familieleden van een passagier op den
„Presiderit" een brief, meldende, dat het
verloren gewaande schip te Madeira was ge
land mot een gebroken roer Men vlagde óver-
aan boide -/ijden van don Atiantlschen
Oceaan werd feest gevierd, maar belaas, bet
was een wreed e grap.
éinds den dag dat de ..President'
Y'ort vernet, zijn er voel vermiste schepen
geweest, die onder vrijwel gelijke omstandig
heden zijn verdwenen. Sommige van deze
verdwijningen geven one, hoewel zjj nooit
zijn opgelost, i(S4 om een tuooric op te bou
wen. Het ecbip, dat vertrok mui een lading.
ijzeren rails, lucifers en kruit en later ver
lui»! werd, kan eenvoudig gezonken zyn,
maar onze vermoedens zonden mogelijk in
een andere richting gaan.
fectenhondcl U Ams^rlam. wonende te kcS,\ ^"r WOrdcr' 8*
B:oe.-i" ndaal; door do Weritevgera leden wi. J do ultslat'
Vcrzokcringsraod u, •g-Gravenbage ^rtned* Tee! m'mer
i» in <1iwi raad als lid p a. aagewcren mi.
J. L. Vlaanderen, oud-voorzitter van
as Maatschappij van NijvcTfaeM te Heem-
HOLLAMDSCHE MAATSCHAPPIJ VAN
WETENSCHAPPEN.
Jn de vergadering van directeuren der Hol-
tnndsahe Maatichappij van Wetenschappen
wxrdon o^. tot directenron benoemd de bec-
ren J. J. F. Blijdensteijn. directeur der
rwentsehc Bank te Amstendam Jbr. Mr. O.
C W. van Tots, directeur van hot Kabinet
der Koningin, te Wassenaar, en aan Mr. J.
N ,1. E. Herken» Tiiysven. wethouder van
Haarlem.
De aisemeenc vergadering wordt 21 Mei te
Haarlem getiovnlon. De Prins ia voornemen',
deze vergadering bij te wonen.
JUBILEA. De hoer O. v. d. VeJdt hoopt
9 Mei den dag te herdenken, dat liij 40 jaar
geleden aan do Centrale Werkplaats ln
dienst trad.
..j
aou tobben aangenomen to uRsluttta.
gen ren reriüeebaarheW, omdat ia dit laat.
ste geval de uitsluiting wel eens hoofdzaal!
:*ou kunnen wezen en ln tollen politikken
letrijd men een dfer redenen van ultaluitlna
zou •unen uitlokken met de bedoeling een
ongewilde te verhinderen gekozen te worde*
of, wat nog veel erger te, een gekozene air
mandaat afhandig te maken.
Art i der Kieswet sluit toch uit. behaln
de roods genoemde gevallen, zij die lo rechr
tens van hunne vrijheid zijn beroofd"' 2o
i,.van de oudorlfjke macht of de voogdij ovei
'een of meer hunner kinderen, zijn ontzet" sa
„tot eene gevangenisstraf van meer dan ces
Jaar zijn veroordeeld", 4o. „wegens bedelarij
uit de timstreken
=1
BLOEMENDAAL.
De autoba».
Wo vernemen nader, dat het nog wel ge-
ruimen tijd zal duren, eer do autobiM-diense
van hot Provinciaal Ziokcnnhuis nabij Sant
poort over Bkicinendaai en Overveen naar
bet Raadhuisplein in werking gesteld aal
worden. Dat zal wel 1922 wprden. Er ul
geen subsidie aan de gemeente gevraagd
worden wel zal aan dc gemeente gevraagd
worden de rente cn aflossing te waarborgen
ran liet kapitaal, dat men bijeen hoopt to
krijgen. Aerdenhcrat zal voorloopig niet in
den dienst betrokken worden.
HEEMSTEDE, Het R.-K. S e-
m 1 n a ri u m. Dezer dagen plaat
sten we liet bericht, dat op het Groot
Clooster alhier eon nieuw R.-K. Semi
narlum gebouwd zal worden. Nader
vernemen we, dat liet R.-K. Semina
rium te Voorbura reeds langen tijd te
klei® U gebleken; daarom zal nu op
het Groot Clooster ean nieuw Semina
rium gebouwd worden, dat plaats
geeft aan minstens 400 studenten.
KRABBELS
DE HUIZENVERKOOP.
Het gaat mèt don liuiz-eaiverkoop
niet meer zoo vlot als verleden Jaar.
Donderdag zijn in de huizenvoilkig
weer tal van perceelen opgehouden.
Naar wij van ean op uit gebied in
gewijde vernamen, moet de oorzaak
hiervan niet gezocht wonden in het
feit, dat de verkoopen» hoogore prij
zen vragen, maar in do omstandig
heid, dat zij, die eventueel koopers
zouden willen zijn, geen hypotheek
kunnen krijgt® dan tegvm zeer nooge
rente. Er is geen n^ild disponibel. De
notarissen klagen steen en been. over
de moeite, die zij hiermede hebben.
Voeg hierbij de hooge onderhoudskos
ten en belastingen dan is het duide
lijk, dat men, bij verhuur va.11 het ge
kocht® perceel, eem zoodanige
schrikwekkende" huur zou moeten
vragen, dat men er maar liever niet
aam begint.
Zoolang de beurs zoo slecht blijft is
dus het geld niet ruimer wordt is in
dezetn toestand geen verbetering te
wachten.
De zenuwachtige tijd, waarin do
men ach en maar raak koelden om tot
èlkcii prijs een dak boven het hoofd
te hebben, die tijd is voorbij, aldus
onze zegsman, die ons er voorts rog
op wees, dat met het oog op den
diorstbodennood de moderne, kleine
re, beknopte hulzen, in den prijs van
f 20.000 f 25.000, heel wat meer ge
wild zijn dan dc groote, ouderwet-
sche. Hij geloofde dan ook niet, dat
eon daling; te de huizenprijzen tege
moet gee km mag worden.
GBHETMEN DER ZEE.
OeduretKie den verschrikkelijk©!) oorlog,
aio ©enige Jaren over do warcid beeft ge
woed. zHn honderden sdiopeu door doüboo-
tcn en drijvende mijnen of ln zeeslagen tot
tinken gebracht, '"an al die rcbepen weten
wij met zekerheid te zeggen, op welke wijze
zij ten onder gingen en wie de daders waren,
die dit vernielingswerk bewerkstelligden,
maar in dc gosehlodenis zijn talrijke gevallen
bekend, cn soms ran de laatste tijden, waarin
schepen verdwenen zijn, zonder dat de oor
zaak viel aan te wijzen Wij denken In deze
geTallen in dc
biSilSUiSQWS
HAARLEMS OHE 8 OH AAK VE HEEN I
GING. Maandagavond herdacht boven
genoemde vereonigmg ln Int lemen kring
haar 35-joxig busuion; ter opluistunm;
van dun avond speedde het oud lid
socretaiis der voieeniging Mr. Dr.
Rick, thans te Breda, een aantal airnul-
taan partijen, waarbij hij van zijn kunnen
blijk gaf.
Zatc-rdag a.s. zal do bokendo soliaker
Rud Lornan een zestal partijen blfnd spe
len.
R.K AMBTENAARS VEREENIG ING.
Op 't congres dot de Algemeene R.K.
Amilrtenaarsveieeniging to deu Haag open
de, blook dat liet ledental van 2522 tot
"389 is ge-Degen eu het aantal afdeolingen
ar. 24 tot *41.
PAARD EX WAGEN TE WATER.
Op den Kloppersingel liep Maandagmid
dag <«1 paard dat voor een vragen sbnsd
achteruit te walci. Paard on rijtuig werden
op drogo gebracht.
PERSONALIA.
In de al'G ineone vergadering va®
leden der credietvereeniglng onder be
heer va® de Twentse he Bank is als
lid der commissie van administratie
gekozen cmK> oud-stadgenoot mt. J.
H. Thie! te 's-Gravenhoge.
-- Bij koninklijk besluit is J. Drost,
hoofdopzichter va nden provincialen
waterstaat in Noordholland, benoemd
tot ridder in de orde van Omnje-
Nassau.
Pij koninklijk besluit is toege
kend de aon de orde van Oranje-Nas-
sau vefbonnem ecre-medaille i.*i brons
aan J. Feije, sohUderknecht bij do
firma M. van der Eist en Zoon, te
Boimebroek.
Op ck- te Den Haag gehouden
algemeoue vergadering der Algeanee
ne TechniscJio Veretr.iging van beet-
wortelsuikerfabrikanton en raffina-
deurs, word en de commissie tor uni
ficatie van de methoden van onder
zoek in de lni>ora£oria der suikerfa-
briekion in Nodcrlamd benoemd dr.
Ir. A. I.. van Sclierponberg, hoofd-
sclieikundige aan de S. F. Holland te
lialfweg.
Bij beschikking vir. dc® minister
w'eid zijn voor den tijd van drie jaar
aangewezen als leden van deu Raad van
Toozioht, bedoeld in art, 11 der wet op do
IUjksvcraokeringsluuA o.a.
P. J. Raaymakers, oud secretaris gene
raal der Rijksvereekarinahank. te Over
veen en rar. W. M. J. van I.uttervold, be
stuurslid van do Vereeniglng voor de EX
Spart on neÈstrtiSea
KYNOLOGIE.
Do hondcntontcenstolling in Don Haag.
Naar de lei. verneemt bestaai er reeds
veel belangstelling voor de interna:luiuie
hon.lontentoonstelling, welke op 4 en 5
Join as. onder du auspiciën der Kynolo
gocoiub Don Haag te D< n Haag zal wor
den gehouden. Z. K. U. Prins Hendrik
steldo een zilveren medaille beschikbaar.
SCHIETEN.
Kon. Ver. van Ned. Schorpuhutton
Zondag werd door deze vereeniging m
Den Haag de jaarlijksche olgemeene ver
gadering gehouden, die gepresideerd werd
door dun view voorzitter, do lieer G. A. v
d. Bergh. Uit liet jaarveislae van den s*'
cretnris, do boer W. J. Jl. Linden, bleek,
dat liet ledental met 154 was toegenomen.
Aan het omd der vergadering werd loor
den heer A. Bos, te Overvee::. «en rv,in
gehouden, waarin hij dank bracht a
ot tandlooperij zijn veroordeeld" ©n 5o
cen oen tijdsverloop van drie Jaar meer daa
■tweomaal zijn veroordeeld wegens een straf
baar feit Insluitende openbare dronkon-
ifichap".
Elk doser gevallen kan zich voordoen zon»
der dat wij gerodiügd zijn van ecu „onwaar-
dlgen" te spreken of alle wasrborgen hebben
dat. het inderdaad niet te doen 1» geweest om
-een lastig opposant kwijt te raken.
Door gijzeling wegens schuld, door Inter-
neerlng (in oen gesticht) op eene medisch»
verklaring van krankzinnigheid, ook zondei
dat curateelo ia uitgesproken, ls men rech
tens van zijne vrijheid berooid. WIJ herinne-
»ren ons het geval dat met zeör veel moeite
wijlen mr. Le)-y eene ontzetting utt de ouder
lijke macht heeft vernietigd gekregen. dU
was uitgesproken omdat eene moeder do op-
•voeding van haar kind niet deed in de rich-
itlng welke den klager als do eenig juista
voorkwam. Men kan tot gevangenisstraf van
meer dan eeu Jaar worden veroordoold we
gens een zuiver politiek misdrijf en de mo
gelijkheid van veroordeeling wegens landloo
perij of openbare dronkenschap op eskole ver
klaring van veldwachters, zonder dat te-
genhowijs geleverd kan worden, is in hol
minst niet uitgesloten.
Wte durft er nu voor instaan als do poli
tieke hartstochten zijn opgezweept, deze re
denen van uitsluiting, of eene daarvan, niet
opzettelijk zoo worden uitgelokt? Dit gevaar
■bestond niet voor do uitsluiting van stem
recht, want op zoo groente schaal dat daardooi
invloed op de stemming kon worde® verkre
gen, zijn zij onmogelijk uit to denken, maat
ale men het gewonscht resultaat ka® verkrij
gen door eenige oude schu.lde-n op to hoopen
e® to laten gijzelen, door eene politieke ver
oordeeling of eene denkbeeldige dronken
schap van eer. sake! pprsoon, dan wordt het
gevaar veel grooter. het wordt zoo groot, dat
moo niet eens mag de mogolijkheid openen,
dat door den getroffene en zijne partljger.oo-
ten beweerd kan worden, dat de uitsluiting
opzettelijk en zonder w er kei Ijk e onwaardig
heid van den getroffene ls uitgelokt. Om onze
rechtspraak te blijven houden bulten elke ver
denking van politiek gedoe, ls de voorgestelde
uitbreiding te verwerpen, want bet algemeen
helsng van hot behoud van het vertrouwen
dat men thans stelt en mag stellen in de po
litieke onpartijdigheid der rechters, ia veel
met het
BinnsHlaiil
grooter da® dat wat gemoeid
Raadslidmaatschap van De Gelder.
Het hoofdbezwaar evenwel is de aanslag die
heer G. Al vi-® den'B^h,"^oor"alles waV *°°r het wetsvoorstel gepleegd wordt op den
hij ate tijdelijk voorzitter voor de vereen- I dcmocraöschen grondslag van ons StaaUbe-
ging ?.-döan beeft. Do heer Van d :-n Bergh i steL Wij ziin er altijd tróiscb op geweest, cat
werd hierop als voorzitter gckcuon. I onze verkiezingen zondc-r ecnigen rc-geerinss-
druk in volkomen vrijheid plaats vonden, en
deze traditie geeft aan onze Regeering eene
kracht, een overwicht tegen elk revolutionair
pogen, waarvan de beteekenla niet ernstig ge
noeg kan worden gevoeld. Him, dte thans
mochten beproeven, op gewelddadige wijze de
- - Regeericg te veranderen, kan men niet alleen
bad Maand'» 'Ie !>teeM>aa waajm ten, m„,
l.n« van hel niou^! ndmmlstralfc- hK todreK.^„; BU w Mal-
sel van het meest uitgebreid algcmcon kies
recht kan do meerderheid langs wettige wijze,
alle hervormingen Invoeren. Hel stembiljet
ls een afdoend wapen. Zij die naar andere
wapens grijpen,crkennen daardoor, eene kleine
minderheid te zijn cn hun optreden is cc-n
aanslag tegen de vrijheid en bet recht van
de meerderheid vau hoi volk.
ADMINISTRATIEGEBOUW DF.R
NKD. SPOORWEGEN. Te Utrecht
gcftouiw der Nsderlandsdic spoorw©
geil. Het woord werd daarbij gevoerd
door J. J. A. Ivalff, lid van de Direc
tie der Nederlamdsche spooi-wcgen on
den minister va® Waterstaat.
AANRIJDING. Zondagmiddag
reden te 's-Gravelond op het kruis
punt bij de klapbrugAnk ev eens cite
weg twee auto's tegen elkaar. Een in
zittende <kuno va® oen der auto's
werd uit den. wagon geslingerd en in
een sigarenwinkel gedragen, alwaar
geneeskundige hulp moest worden
verleend. Ken der auto's werd deerlijk
beschadigd.
VRIJHEIDSBOND. Te Den Hel-
ir is een afdeeli-tg van den Vrij
heidsbond opgericht.
Kerk en School
NED. HERVORMDE KERK. Be
roepen to Hoogoveen ds. H. Stoeei-
bet .i te Driesum; te Hieu en Dode
.iu".! ds. J. J. van Oostorzee te Slui
purik.
Bedankt voor het b-:roop te Wijnje-
terp, door ds. J. H. C. Israël te Ascli
(Gelder!.)
GKKEF. KERKEN'. Aangenomen
het Jx'irocp te Siddchuren ds. II. Lan-
lug te Nieuw-Woordinge.
Bedankt voor hot bcrotj. te Holland-
scheveld door Ds. A de Boer, te Gar
relgweci'; - - te Driebergen door ds.
W. Brcukclaar te Zaandam.
Letteren bh Knnst
SCHAPPEN.
De „Sloatacouruat bevat de akte
van oprichting van de te Amsterdam
gevestigde N. V. Gebouw voor Kun-
sten en W etensdvappen. Het kapitaal
is hepunJd oy f 1.250.000. waarvan
f 250.(XKi is geplaatst. Ais oprichters
staan vermeld: G. H. Koopman, ope
ra-directeur on J, Westerouwen
vu® Meeterön, bankier.
Dit wapen Terliest men als van overhelds-
wege een gekozene wordt geweerd, omdat hij
niot welkom ta. Ik betreur het. ik betreur
het ten zeerste, dat meer dan 13.000 Amstcr-
damacbe vrouwen en mannen op een onge
lukkige® schooier als de Gelder hun slem uit-
brachtemmaar ik erken, dat eij dit deden, /un
der hiertoe door geweld of bedreiging of be
drog te zijn gebracht en hun recht dezen te
kieeen is volkomen gelijkwaardig aan hel
mijne, een hoogstaand man van groote gaven
aan te wijzen. Het is juist de ontzaggelijk'
waarde van algemeen stemrecht, dat ieder,
burger en burgeres daarbij even vee! reehi
beeft, zoodat de gekozen lichamen hun gezag
ontleen en aan den vrijen onbelemmerder! wil
der kiezers.
Mocht het Amsterdamsche geval bo wij zen,
dat die wU niet vrij, niet onbelemmerd is ge-
woest. dan zoude ik mecworken tot het zoo
Bpoedig mogelijk verschaffen van de hiervoor
noodige waarborgen. Maar dit is het geval
niot Wat wij thans bel eve® Is ©en© uilspat
ting ran bet algemeen stemrecht, eine uit
spatting die voortspruit uit de hoogst onvol
doende politieke ontwikkeling van ons volk.
De waarborg tegen herhaling moeten wij zoe
ken 1
om-
Fersöïerzlcht
DE K1BSRECHTWIJ210ING.
Mr. It. Louis Israels, die in do Tele-
raaf betoogt, dat tijdige aanneming
van hot wetsvoorstel *.1. Had-je-me maar
uit dun raad van Amsterdam weren zal,
zonder dat van wettelijke ongeoorloofde te
rugwerkende kracht sprake kon zijn
schrijft verder:
'ikkoling te bevorderen, elk in de rlchfïng,
'o hom do Juiste voorkomt.
De uitspatting van thans Is een zelfde feit
als alle misbruiken van vrijheid, die men heeft
- .waargenomen na verlossing uit knechtschap.
G ÏBOUW VOOR KUNSTE^N EN WETEN- Tc lang heeft men gewacht met het algemeen
stomrccht voor mannen cn vrouwen. Dit
haalt men niet in door het gegeven recht
thans weder te willen beperken. Alleen do
vrijheid kan de genezing brengen van de kwa
len die.baar eerst verkrijgen soms verwekt.
Had-je-me-maar tai de® Raad is oeno onaan
genaamheid, die gee® kwaad kan doen en dia
zelfs zoo onbenullig zal blijken to zijn, dat
wegens gemis aan olko uitwerking de k! v.er*
dit misplaatste lolletje nooit zullen herhalen.
Het iHad-Je-me-maar-wetJe daarentegen zoiv
zoo het tot stand kwam, voor jaren onze poli-
tiek bederven.
Ik vertrouw dat Kamerleden en Regooring
van don eersten onpleisierigco. rmr. het me
zij® waren sum te noemen, „vieze® indruk*
van deze verkiezing bekomen, eensgezind zul
J011 oordeolon, dat het wetsvoorstel al te /co'
oor bewijst aan de ongepaste kwajongens,
ntreok van domme menarhon en het gelegen
heidswetje aeifo nooit iu openbare bchaudo
Jbig zal komen
