Van onzen reizenden Redacteur
itenliiÉeh Overzicht
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSOAG 18 MEI 1921
TWctOE BLAD
(Nieuw* reeks.)
No. 5
Een Lente-Film.
In het Friescbc waterland, in hel „elde
Grouw" vier lk dit jaar mijn Pinksterfeest.
Hoe ik er toe gekomen beu om juist bierheen
te gaan en niet naar de lommerrijke oorden
van bet Gooi of dc Vcluwcï De beer D. G.
van der Ven, de bekende schrijver van
„Ntérlaudsch Volksleven", do geestdriftige
leider van het Vaderlandscii Historisch
Volksfeest tc Arnhem in. 1919, bad mij ge-
•clucvcn over zijn „lentefilm" en mij
nitgenoodigd zijn laatste opnemingen van do
„k'iitegcbruiken in Nederland", die hij tn
Friesland en Schiermonnikoog wilde doen, te
komen bijwonen en ik heb niet lang geaar
zeld om van dit vriendelijk aanbod gebruik
«e. maken. Dit uitstapje biedt mij niet alleen
de gelegenheid over een typisch stukje
Friescli volksleven te schrijven, maar ook om
onzen lezers iets inede to deelon over het
prachtige werk, dat de heeren Van der Ven
en Stoop met hun lentefilm hebben verricht.
Met een heerlijk enthousiasme heeft do
hoc. Van der Ven. toen wij vandaar samen
op de wijde waterplagen hij Grouw voeren,
van zijn werk verteld.
„Hoe ik er toe besloten ben om een lonte
film te maken." zei hij roe. „Op voorstol
van uw stadgenoot, don heer Stoop, den di
recteur van de Polygoon. Do hoer Stoop was
bij uiij gekomen met do vraag, of het niet
mogelijk was verschillende Nederlandscho
volksgebruiken tc filmen. Ik voelde onmid
dellijk veel voor het plan, maar de groote
moeilijkheid voor ons was om oen zeker ver
band tusschen de verschillende opnemingen
van Jiedcrlaudsohe oude volksgebruiken te
verkrijgen. Toen beu ik op liet idee geko
men om een o n t e f i 1 m te maken, waar
in wij dc verschillende lentegebruiken weten-
schappelijk folkloristisch vastleggen. Bier
door zal in beclil blijven beslaag wat anders
in de toekomst misschien voor altijd verlo
ren zou dreigen tc gaan. Onze film is weten
schappelijk, maar tegelijk van .een wondere
poczie. Zij laat zien, hoe de lento met blij
gejuich wordt ingehaald, zoowel buiten op
het land, als in dc groote steden, hoe overal
feesten worden gevierd te barer cere, hoe
zij in voile weelde over het heolc land trekt
en hoe zij van ouds haar stempel op verschil
lende volksgebruiken heeft gedrukt. Wy heb
ben onze opnemingen door liel bcole land
gedaan, nergens iets .„geënsceneerd", maar
overal do lentefeesten op onze film vastge
legd, zooals zij in werkelijkheid in de ver
schillende stroken van ons land nog steeds
worden gevierd. Ik ben er van overtuigd,
dat deze lentofilm een verrassing voor mijn
lar.dgenooteii zal zijn. Het is opmerkelijk, hoe
weinig do Nederlanders van de volksgebrui
ken in hun eigen land af weten. Ja, hoeveel
Nederlanders kennen feitelijk hun eigen land?
Hebt u bijvoorbeeld ais oud-Fries ooit ver
moed, dat er midden in uw provincie zoo'u
prachtig juweel van een dorpje lag als
Grouw? Is dit hoole waterland eigenlijk niet
één openbaring voor u? Zoo zal onze lonte
film een openbaring voor de meeste Neder
landers zijn.
Onzo eerste opnemingen bobben w ij in
Zuid-Limburg gedaan op 1Ü Maartdo
„overtrek van den pachter!" Hot is een al
oud gebruik in die streek, dat do boeren, die
hun paohtcoinracten welke zij doorgaans
vooi 9 jaren sluiten niet vernieuwen, op
16 Maart dat is dus vóór do komsl van
dc lente „overtrekken". In lange stoeten,
met wagens door 8 paarden getrokken, gaan
zo in Liraburg van dc ccno boerderij naar
de andere, alles met zich meevoerend, dc
koeien, do varkens, de. paarden, dc kippuu,
het graan, het hooi. tol zelfs liet stroo toe.
Als ii die „overtrek van den pachter" op
de film /.iet, zult u deuken aan liet trekken
var. Transvaalsclie boeren in Zuid-Afrika. En
toeii gebeurt zoo iets eik jaar weer op 10
Maart in ons eigen land.
Limburg is met zijn oude gebruiken voor
folkloristische opnemingen trouwens wel de
uieest dankbare provincie. Wij hebben er ook
in April voor onzo leniefilm opgenomen liet
planten van den St. Brigldaboum, eon boom
van meer dan 30 Meter hoogte, die door 92
paarden vooitgctrokken werd. Elk jaar weer
wordt de St. brigida-boom ter eerc vau do
lente in Zuid-Limburg geplant.
Maar wel bet meest karakteristiek cn bet
meest eigenaardig zijn onzo opnemingen ge
weest op het kasteel iau baron Loo van
Mhecr. Daar gever, wij to zie», hoe de oude
Liniburgsche schutterij in haar kleurige, pron
kerige uniformen op het kasteel v°"
„landheer" ontvangen wordt cm er
kasteelbewoners het. traditioneel!) lentefeest
viert. Met bijlen hakken de schutters een
groote p.ial om, waarop de splinters met wijn
worden besprenkeld. Dc/.e hpelo handeling is
natuurlijk van symbolische betockenis. Dc
bóuten paal is den winter, die wordt gedood
cn het besprenkelen met wijn is dc verzinne
beelding van hel bevruchten van hei zaad
in de leute. De paal wordt omgetrokken
door den „dwaas van de schutterij' dcu
ouden nar dus vau dc uiiddelecuwcu cn
dan rukt in haar boute, pralerige klcodij du
schutterij op, met den „generaal", op een wit
paard gezeten, aan het hoofd en trekt, vol
glorie over do omgehakte paal naar de
bloeiende kerseuguurilc. waar de Meidans
wordt uitgevoerd. En op dc film ziet u, hoe
de oudste doehtcr vau het kanteel, dc giaviu
d'Ansembourg, met den kapitein van de
schutterij den Meidop-, opent en hoede jonge
•gravinnetjes met de J.imburgsohe schutters
zich aansluiten in deze blijde, vroolijkc lentc-
stocl. Dit feest is niet ccirspeciaai in elkaar
gezette vertooniug, het is geen „komedie
liet is ecen lenieiceii van al-oudo traditie,
dat elk jaar weer in do Meimaand gevierd
wordt.
Wij hebben overal de meeste medewerking
vooi onze folkloristische opnemiugeu geno
ten Is het bijvoorbeeld niet alleraardigst, dat
de dochters vau den graaf d'Ansembourg
onmiddellijk bereid waren in dezo lenie
film hun jaarlijks-tcrugkeercndo rol to spe
len. Trouwens, overal vinden wij diczeirde
bereidwilligheid om ons tc helpen. Op do
1 Voluwe bijvoorbeeld hebben wjj op bet kas-
teel Essenburg, van Jhr. Sandberg van Ea-
senburg, het „ceken" opgenomen, dat is het
schillen van de schors van het eikenhakhout,
dat door heele kolonies anno luitjes gc-
a zij zich
grond in
graven. Het ^eken" op de Veluwe is wel
oen van dc meest waardevolle opnemingen
voor ouzo film geweest.
Dan hebben wij natuurlijk overal de ver
schillende Paasch- en Pinksterfeesten meege
maakt. alle foesten. dio van oorsprongeen
verheerlijking van de lente zijn, de verschil
lende P.vascligebruikon, het verstoppen en
het zoeken van Paasch-eieren door de jeugd,
het sloepen vau de Paascbstaak to Deuc-
kauip, do Palm-Paschon in do Voluwe, in
Overijsel, op Zuid-Bevolandh ja. eigenlijk
door ons ganscho land. Heel aardig zijn ook
onze opnemingen in het Gooi in den Achter
hoek van het hakken en het uhdeelen der
Hemclraartsbrooden geweest. In die «treek
Is het namelijk de gewoonte, dat roet He
melvaartsdag groote brooden «oms van
80 tot 90 pond por stuk door de boeren
voor do arme mcnschon wordeu gebakken.
Uit alle dorpen van den omtrek kernen do
burgemeesters, de kerkmeesters, do diakenen,
do veldwachters cn andere autoriteiten te za-
men en in hun oude, provinciale dracht zit
ten zij, met lange Gouwenaars in den mond
toe to zien, of de verdeel iug van het brood
zuiver en eerlijk geschiedt. Hot slot is een
groote boerendans, die op liet veld wordt
uitgevoerd. Wie weet in Nederland iets van
die echt typische volksfeesten af? Wij heb
ben ze nu op do film vastgelegd en u zult
zien, hoe lief. hoe fleurig en kleurig al die
oude volksgebruiken zijn. Maar naast do
feesten en dc volksgebruiken hebben wij ook
de lente in al haar heerlijke wteeklc en
pracht gefilmd eerst het land nog in win-
tenooi in het vroogo voorjaar met de onge
repte, witte sneeuw o» do velden, wanneer
de landman zjjn akker beploegt zeer mooie
opnemingen hebben wij daar bijvoorbeeld van
in Zuid-Beveland dan de verschillende bo
den der lente, do bloeiende katjes, de fijne
sneeuwklokjes, de crecusscn, later het jonge,
teere groeu, dc bloeiende kersenboomgaar
den, dc appel- en pereboomen in hun blank-
witte tooi, de byaointhcu- en tulpenvelden bij
Haarlem, dat alles geeft aan deze film een
werkelijk ontroerende bekoring.
Daartussckendoor weer de vreugde over de
komst der lente, ook In de groote steden,
het verdeeleti van de plantjes ouder do Jor-
daankiuderen In „Ons Huis", te Amsterdam,
en bet planton van den Meiboom te Rotter
dam En dan do tegenstelling van het blijde,
nieuwo leven der lento en'de dood! Zoo is
er in deze film eeu zeer Interessante opne
ming van een begrafenis te Giethoorn, dio
zooals u misschien weet in schuitjes over
het water plaats heeft.
En nu zijn wjj bezig met bot slot van
onze lentefilm, met dc Pinksterfeesten, dia
overal de vreugdo over de gekomen lento
symboliaeeren. In Maastricht worden heden
met toestemming van de hooge geestelijk
heid opnemingen gedaan van de St. Ser-
vaes-prooessie, verder in Schimmen de hul
diging van do Piukstorbruid, in Souburg een
Pinkster-ringryderij en hier in Friesland, het
land van dc prachtige bloemenweiden en dc
oneindige plassen, de waterfeesten te Gromv,
waarmee dc vreugdo wordt gesymboliseerd
over bet weder open zijn van de wateren en
den terugkeer der lento. En ln de wijze,
waarop al deze feesten worden gevierd, ltan
men tevens het volk herkennen. Welk een
tegenstelling bijvoorbeeld ls er Diet in de
pronkerige, opgesmukto praal der Zuid-I.Im-
burgers en de rust en den eenvoud hier bij
de. Friezen.
U ziet het dus, dat wij met deze film
wel iets hooi bijzonders, iele werkelijk „na
tionaals" brongeu. Wij hebben Julius Rönt
gen gevraagd de begeloldcndc muziek er voor
te willen componeeren en hij was, toen hij
-eecigc tafereeleii uit de film had gezien,
onmiddellijk enthousiast voor bet plan. Deze
nationale lente-film zal dus niet „gedraaid"
behoeven to wtorden onder de tonen van een
Eugelsche two-step of oen Amerikaansehc
ragtime. Het is nu maar lo lwtpou, da6 deze
eersic folkloristische film succes heeft! Blijkt
bol. dat het. publiek er werkelijk belangstel-
ding voor toont en ik ben gelukkig genoeg
Idealist om dit tc verwachten dan begin
nen wij in Juni met een zomerfilm en daarna
met onze herfst- cn wiDteropneiningen. Zoo
bopei: de heer Stoop en Ik ln 4 series al
onze volksgebruiken voor dc toekomst vast
te leggen en hiermee ons volk een weten
schappelijk maar tegelijk een zeer mooi en
boeiend werk aan te kunnen bieden!"
Over het Pinkstcrfeoet tc Grouw, de open-
Iuehtvoorstelling van het spel „Fryske Trou"
en mijn tocht naar Schiermonnikoog met den
heer Van der Ven zal ik u in mijn vol
gende brieven schrijven.
J. B. SCHUIL.
Koloniën
MOORD.
Anela seint uit Batavia aan het
Hbld.:
Dc administrateur van het rubber-
land Goenoeng Gadjah is varmooi'd.
's Nachts werd aan zijn deur geklopt,
dc administrateur opende en nam een
zoov-cnaarndeji brief aan, waarop hij
weid gegrepen en vermoord door een
vijftal inlanders. De Beweegredenen
zijn niet bekend. Goenoeng Gadjah I
en II zijn crfpachlslaniden, erfpachter
de PIanta.gen-Gesel]schaft Neglasari
te Bandoeng. Administrateur was dc
he n- L. van Lith.
Rubriek voor Vrouwen
ZOMKRKLKEREN.
Frotté als zomerstof. Jum
per! tl». Breien met
kunstrib Hoeden en kap
sels.
Het is een eigensohap van de mode, dat
zij ons ieder seizoen weor een nieuw© stof
brengt i die wij dan ale „de beste, de ge
makkelijkste en de mooiste" willen aan
vaarden. Natuurlijk ia dit een reden voor
de anli-mode-menschen om als bewijs a&n
te voeren voor hun theorieën over de gril
lige mode cn wat daar aan vast is. Zoo
was indertijd de voile zeer in trok voor zo-
mergoed, vooral de witte, want hol was zoo
heerlijk luohtig, kon zoo goed gewas'schen
worden en wae don weer friscli, alsof het
pas nieuw was. Nu gaan wij dezen zomer
frotté, het ruige, tamelijk dikke goed,
dat uitstekend gewas.'ohen kan worden, en
juist prettig van dikte is, omdat het in ons
klimaat vaak 's zomers zoo koud is, en er
bovendien zulke aardige kleuren in zijn.
Ja, or valt niet veel anders van te zeggen,
dan dat het inconsequent is, maar dit
maakt ook, dat er icier seizoen weer iets
andera is te zien en soms ook te bewon
deren. En zoo kunnen wij ons dus voor dit
ien in hoofdzaak op het ruige frotté
verheugen. Er kan al dadelijk van gezegd
worden, dat het een dankbare stof is,
want, zooals het heet, het garneert in hoofd
zaak zichzelf. Daarom i» het ook liet beste,
de japonnen, rokken of mantelcogtunms
zoo eenvoudig mogelijk te maken, met
weinig rokversiering, een mode die nogal
veel gevraagd wordt in Parijs. Het rechte,
gladde rokje past hiervoor verreweg het
bcBt, en ook hot lijfje mag vooral niet te
ruim zijn.
Of nu het frotté in de mode is geltomen
ii het hemdmodel er nog wat langer in te
houden, of dat dit gebleven is omdat het
zich zoo gesohfkt voor de ruige slof leent,
valt niet uit te maken, moer zeker is het,
dat doze twee hot best bij elkaar pas
sen.
Zoo zagen wij onlangs een japonnetje
vau dit good met een broeden ceintuur met
grooten strik opzij, over de heupen val
lend: het effect was echter minder geluk
kig, want de draagster kreeg een te zware
taülo en een onevenredigheid in het oos-
tuurn door do al te massieve strik aan den
linkorkant.
Over het maken en wasschen van frotté
is nog wel iets te zeggen: het is het beste,
om zoo ruim mogelijk schuine naden in
dit goed te naaien, want door do zwaarte
van het goed hangen zij gauw uit en dan
wordt de rok leblijk van model.
Het goed moet in zeer lauw water ge-
wossclion worden en liofst te drogen gelogd
een laken op tafel, omdat het spons
achtige weefsel zeer veel water opneemt,
daardoor zwaar neerhangen zou en zoo de
kleeren uit hun model trekken. Van fTOtté
wordt, evenal6 van crêpe gezegd, dat hot
niet gestreken hoeft to worden. Bepaald
noodzakelijk is het niet, dat is waar, maar
het goed wordt toch veel mooier wanneer
ex even een lauw warm ijzer over gehaald
woTcit: noden en zomen wordt n dan beter
plat en de japon ziet er netter uit.
Een dankbaar ontwerp voor 6011 zomer'
jurkje is de streep in twee richtingen, wat
ook van frotté uitstekend tc maken is. Wij
noemen bijvoorbeeld do volgende japon
van gestreept goed wordt een hemdmodel
gemankt, waaruit alleen het smalle voor
pand ontbreekt. De streep van het goc-d
loopt verticaal, en nu wordt in de open
voorbaan van even boven do taille tol on
der flail de rok eerf stuk van het goed ge
zet met de streep nu eohter horizontaal.
Het. bovenste gedeelte wordt dan afgewerkt
een klein vestje van een of andere
stof in de goudkleur van "t gestreepte goed
of in wit en een smal ceintuurtje voltooit
het geheel.
Vooral in slreepeu en ruiten is het goed
zeer geliefd, maar de laatste is minder ge
schikt voor de gezetto vrouw, want een
ruit doet het figuur voller en zwaarder
sohijnen.
lil do vrouwenrubriek in een ander dag
blad heeft onlangs een open brief gestaan,
aan mevrouw Mode gericht, om ons einde
lijk eens te bevrijden van do onnoemelijke
hoeveelheid jumpers en jersey's, die onze
garderobe willen overstroomen. Maar het
heeft blijkbaar niet mogen boten, want na
do wollen jumper voor den winter, is nu
dio van kunstzijde voor het warme seizoen
verschenen. En dexc ls toch ook eigenlijk
n zusje van het zijden jasje we blijven
dus uog steeds in, en de zoozeer gevrees
de „jumperitis", die van Engeland uit, ook
hierheen overgewaaid is, zal maken, dat do
dame" binnenkort elkaar weer bezoeken
met de breinaalden onder den arm, masr
nu niet met een wollen kluwen, doch me:
n van kunstzijde in het tasehje erbij.
Wie waag- er zich aanf Want het is niet
prettig om te werken, omdat de zware,
gladdo kunst/ij maakt, dat de steken erg
gauw van do pennen afglijden. Wordt er
nu gewoon plat gebreid, dan kan een
stukje lak aan het ecne einde der naalden
dit euvel gemakkelijk verhelpen. Met rond
breien wordt het moeilijker, maar dan
helpt een stukje karton, aan het ondereinde
der twee ongebruikte pennen gestoken heel
goed; alleen moet dit bij wisselen dor
naalden steeds veranderd worden, wat na
tuurlijk nogal bewerkelijk is.
De hoofddeksels, die voor sport gebruikt
worden, zijn nog steeds van eenzelfde
saaie eentonigheid. Slaapmutsen, die meer
gemakkelijk zijn dan mooi, doen nog
overal dienst en er schijnt nog niets luoh-
tigs gevonden te zijn, dat het haar bij el
kaar houdt, niet. te warm is en toch ook
flaticert. Do lullen hoedjes, die verleden
jaar nogal wut aftrek haddon, ziet men
weinig meer en menigeen ia tot de slaap,
mut» teruggekeerd. De muts van peau do
suède ie er gauw „in" gekomen, maar
hoewel ze zeer praotiseh is op de fiets, is ze
voor sport, waarbij hard loopen to paa
komt, took nog wel te warm voor dit jaor-
getijdo.
Nu wij hol toch over hoeden hebbende
afhangende linten hebben de modistes
stormenderhand veroverd, maar schijnen
geen lang leven te rullen hebben. Ze wor
den tenminste al heel wat minder weer
gezien en wat er van over is, zijn de
kleine hoedjes met grooten strik opzij, die
iets over den rand van het hoedje valt.
Mag ik nu nog een aardig modelletje
voor een hoed aan de hand doen voor haar
die het durven dragen? De hoed zelf is
van donker stroo: de rand ie van achte
ren smal, zoo ongeveer vijf centimeter <n
loopt naar voren toe breed uit, eoodat het
model iets lijkt op een pet met een bui
tengewoon groote klep. De ©enige garnec-
ring nu ls een gekleurde struisveer, die
aan den onderkant van den achterrand Is
gelegd, zoo Jat alleen dc einden ervan iets
uilsteken. Do gekrulde veoreu tegen bet
haar aan maken een alleraardigst effect,
vooral als do kleur van de veer met smaak
gekozen wordt. Do hoed moet natuurlijk
diep staan en het baar laag over de ooren
gedragen worden: bij zoo'n modern hoedje
psst alleen het nieuwste kapsel, dat Sntus-
schen a! niet zoo erg nieuw meer ls. Alleen
hoe verder het haar op de wangen is ge
legd, hoe liovor tegenwoordig, en vcor .de
bezitster van krulhaar is dit effect dan ook
gemakkelijk to bereiken door het eenvoudig
boven do ooren zoo kort als daarvoor noo-
dlg is, of te knippen. Is liet haar steil, dan
moet het natuurlijk gefriseerd worden, en
omdat het laten aangroeien naderhand zoo.
veel moeilijkheden met „korte pieken" met
zich meebrengt, i9 het maar beter, het zijn
natuurlijke lengte tc laten behouden en het
uit het kapsel zoover mogelijk over de
ooren te trekken. En dat kan een heel eind
rijn!
E. E. PEEREBOOM.
D3 onrust ln Opper-SIIezlö.
Een verwet aan Polen.
Lloyd George wees er in een rede
op, dat de Poolsche regeering alle
aansprakelijkheid afwees voor de ge
beurtenissen in Opper-Silesrié. Men
moet die verklaring aanvaarden, zei-
de Lloyd George, maar er ie nog al
eens zoo iets voorgekomen. Aan Ll-
tauen werd hij een schikking, waar
bij ook Amerika een der partijen^ was,
evenals Frankrijk, Italië en Groot-
Britamiie, Wilna afgestaan. Wilna
werd echter door geregelde Poolsche
troepen bezet, ondanks de geallieer
den. Hun werd veraooht terug to trek
ken. Maai- de Poolsche regec-ring zei-
de: „Wij zijn niet verantwoordelijk.
gingen ar heen zonder dat wij dat
wëmschten." En ze zijn er nog. En
zoo gaat het nu ook
Fransche pereoordeelen over
Lloyd George's rede.
Ln een bespreking van Lloyd Geor
ge's redo over Opper-Silozi» wijst
Gauvain in het „JournaJ des Dé-
bats" erop, dat dio verklaring geen
improvisatio was: eenigo uren voor
dat hij zijn rede uitsprak, heeft de
Engelsche premiar Briand een memo-
rand™ doen overhandigen, waarin
hij, in diplomatieker termen, deze!'do
stelling ontwikkelde.
Overigens acht het blad het zeer
natuurlijk, dat beide heeren elkaar
even onder vier oogen v/enachen
te spreken maar even natuurlijk,
dat ook Briand eerst een uitspraak
van het Fransche parlement wil licb-
31.
Lloyd George, zegt Gauvain, die
zooveel drukte maakt van fair play,
zal het zich kunnen begrijpen, dat
zijn Fran scire oöllega zijn uitval wil
beantwoorden. Maar het ware verkies
lijker geweest het publiek dit schouw
spel niet te geven. Maar de regelen
van het spel zijn duidelijk.
Do houding der Amerikanen.
Een Hnvasbericht uit New Yotk
meldt, dut de geheel e Ame rik aansc 11 e
pers de verklaringen van Briand aan
de buiten hmdsdhe pers gunstig be
oordeelt. De openbare meening stelt
zeen- groot belang in deze verklarin
gen, waarvan de gematigdheid het
moedige protest ton gunste van Polen
te eerder doet aanvaarden, een pro
test gegrond op de geschiedenis zelve
en op het verdrag van Versailles.
Do „New York Times" verdedigt
Frankrijk tegen het verwijt van mili
tarisme. De „New York Tribune" legt
zeer den nadruk op de heftigheid,
waarmede aan Duitschland wordt ver
boden zijn troepen naar Opper Silezië
te zenden. Het blad voegt erbij, dat
de openbare meening 5n Amerika
Llovd George niet zal volgen, die aan
Duitschland meer rechten wil toe
kennen dan aan Polen, daar liet her
stel dor orde alleen aan den opper-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN i 60 Ct«. per regel.
Nationale Bond van Handels- en
Kantoorbedienden MERCURIUS
Openbare Vergadering
op DONDERDAG 19 MEI 1921 '«avonds 6 uur
tn de beide Bovenzalen van „De Kroon".
Spreker; B.C.HEI, loidtmerrillir. OederKirp: ..Breipeirfe Rieclii"
Toegankelijk voor ALLE Kantoorbedienden
sten raad en do intergeallieerde oom-
uhtssie toekomt.
Eogclsclic persstemmen over
do rode van Lloyd George.
Ook de Engelacbe «jppositiebisdeD. van
„Daily News" tot „Daiiy Exprcsi, betui
gen hun instemming met de rede van Ltoyd
rge over Opper-Slleziè. Zoo zegt de
ily News" „Het ls heel goed, dat Frank
rijk weet alvoren* wij on.i voor een vol
dongen feit zien gesteld dat de rede van
don oereten-tiiinister op juiste wijze de open
bare meening in Engeland tot uitdrnkking
brengt."
De „Daily Express" merkt op „De open
bare meening in Engeland staat geheel ach
ter den premier. Het lijdt Diet den minsten
twijfel, dat Lloyd George namens geheel
Engeland spreekt, wanneer hij zich ten
gunste van den Enropeoscben vrede en „fair
play." uitspreekt.
De „Daily Telegraph", welke 6teedi sym
pathie gewoed heeft voor Polen, schrijft:
„Lioyd George heeft in rijn roorbeeldcVioze
redo op de oieoït directe en krachtige wijze
een beroep gedaan op hol oordeel zijner lands
lieden over don toestand welke is gescha
pen door het gewelddadig optreden van
Korfanty in Oppor-SilC/ie cn het door de vin
gers zien daarvan door de Poolsche regce-
i'ing. Wanneer de premier zolk een beroep
doet op de openbare meening, is hel plicht,
daarop te antwoorden en er kan geen twijfel
over bestaan van welken aard dk antwoord
moet zijn, gezien do eenstemmigheid te dien
aanzien, reeds vóór bet uitsproken der rede
in den premier."
Korfanty over Lloyd
George's rede.
De correspondent van de „Daily News" in
Oppcr-Sileziê meldt, dat de openhartige ver
klaring van Lloyd George consternatie schijnt
te hebben gewekt onder de opstandelingen
en hun leiders. Do correspondent. Interviewde
Korfany, dito zoide „Ik zal niet pogen mij
te verzetten tegen eenigo beslissing welke de
geallieerden rnogen ruime» omlrcnt de toe-
komn van Opper-Sikzit. Ik heb nog steeds
.•ouwen in bun rechtvaardigheid, maay
indien mijn vertrouwen misplaatst moei: zijn
en er geen rekening werd gehouden mot ile
wonse.hen van Opper-Silczië en als het heele
gebied belialive de districten Pless en Ry-
binck aan Duitschland zou worden gegeven,
dan zal lk aftreden, mijn koffer pakken eD
var buis gaan."
Fransche bedreigingen.
De „Petit Parlsien" wijst er op, dat Briand
in zijn antvvioord aau Lloyd George te
recht er aan herinnert, dat Polen schuld mo
ge hebben min den opstand in Opper-Slleziü,
maar dat de Poolsebe regeering dadelijk
haar grenzen heelt gesloten. Zij hcefi ook
nooit de politiek V3n het voldongen feit ge
voerd. Wat medewerking van 't Duïtscke le
ger ln Opper-Silezië betreft, die kan niet wor
den toegestaan en zon zelfs als een „casus
belli" moeien worden beschouwd.
VoIgcn9 de „Jlatin" zullen de Fransche
troepen niet nlicon als Dultnchland aan het
ullimatum niet voldoot-, het Roergebied bin-
'.urukkea, iiiaar ook als dc Dultschc regce-
rlng troepen naar Opper-Silezl? zendt.
Goen Dultscbe troepen
naar Opper-Silczlë-
Dc Duitschc rijkskanselier Wirth ver
klaarde, dat geen Duutche troepen naar Op-
per-Silezie gezonden zullen worden.
De Fransehen zulen hun bedreiging dus
niet behoeven uit to voeren.
Do betwiste gebieden.
Naar verluidt ia tusschen de intor-
gea!lieerde commissie en de Poolsche
insurgenten een overeenkomst geslo
ten, volgens welke do Polen de steden
PI ess en Hylmick, die door de Italia
nen zijn ontruimd, niet zullen bezet
ten. In den kreits Slrehlitz be£/ben
gevechten plaats gehad, waarbij de
Duitscherp een aantal dooden verlo
ren. Naar de bedreigde streek is
Duitsche plebisoiet-politie ter verster
king gezonden.
Korfanty biedt de ontiuuuing van eon
strook gronds in Opper.Silesié aan, wits
deze door de intergeallieerde troepen en
niet door de Duitschers wordt bezet.
Schadevergoeding aan
do Italians).
De iifteigealliéerdo commissie te Oppeln
kende aan Italië wegens do in Opper Sile
zië geleden verliezen zeven millioen lire
iindevergoeding toe, door Polen te beha
len.
Dc bijeenkomst van den
Opjfcrsten Baad.
Do Opperste Raad zal do volgende weck
to Parijs of te Boulogne bijeenkomen.
Verzekerd wordt, dat zoowel te Londen al»
te Pargs ernstig gearoefd wordt naar het ver
krijgen van een overeenstemming tussehon de
Fransche en Engelsehe planner, ten opzichte
ui Opper-Silczië.
Do conferentie van Briand en Lloyd
George vervalt nu blijkbaar.
DUITSCHLAND'» ONTWAPENING.
Volgens de bepalingen van paragraaf C
-si) het ultimatum dat de Geallieerden op
5 Mei aan Duitschland hebben gesteld cn
dat de Duitschc regeoring op 11 Mei onvoor
waardelijk heeft aanvaard, is Duitschland
gehouden over te gaan tot de voorgeschreven
ontwapening te land, tor zee cn in de lucht.
Do noodigc maatregelen daartoe moeien
thans zoml'r verwijl geschieden.
In verhand hiermede hebben generaal
Noliet, voorzitter van de militaire controle
commissie der Geallieerden te Berlijn en ge
neraal Mastcrman, voorzitter van de cun-
trolc commisslo voor do luchtvaart, een 6om-
roatlo gericht aan dc Duitsche regeering,
waarin nog eens wordt herinnerd aan de
vooi waarden, welke ln bet door Duitscht iod
aanvaarde ultimatum staan omschreven. Deze
maatregelen, wplke ingevolge deze sommatie,
vóór 20 dezer moeten worden genomen, zijn
de volgende
le. Uitlevering van alle oorlogsmateriaal,
dat overcompleet i», wegens dc vermindering
van dc „Reïchswehr" tot 100.000 man. vau
al het materiaal dat verzameld Is in depots
en arsenalen van de troepen-corpsen en »'an
de wapens die nog in handen der burgerbe
volhing rijn.
i'i'. Vermindering van de bewapening van
Koningsbergen tot 22 stukken zwnar geschat;
tc Küstrin cn Lotsen-Boyen mag in 't ge
heel geen bewapening meer aanwezig zijn.
3c Vermindering van dc bewapening dej
vcrrchilionde zeehavens tot een totaal var
420 slakken geschut.
(Deze maatregelen hadden al vóór Fe
bruari uitgevoerd moeten worden.)
4c Classificeering vnn dc fabrieken waar
oorlogsmateriaal mag worden vervaardigd cn
het ouverwijld buiten werking stellen Van de
daartoe niet bevoegde fabrieken on machines.
be. Publicatie vóór 15 Maart van den tekst
dc wettelijke bepalingen, waarbij vóór 30
Juni de ontbinding werd gelast van alle
„Selbstschutz"-organisitiesHet zware ge
schut cn twee-derde gedeelte van de draag
bare wapens en <ie munitie moeten vóór 31
Maart worden uitgeleverd.
Ontwapening vóór 30 April, van alle
rve oorlogsvaartuigenonmiddellijke en
volledige slnoping van alle dnikbooscn of on-
derdcelen daarvanonverwijlde uitlevering
en vernieling van alle overcompleet oorlogs
materiaal der marine, overeenkomstig artikel
192 van liet verdragonvoorwaardelijke uit
levering van dc reeds vroeger opgeêiscnte vol
ledige bewapening van de lichte lemivrs cn
torpcdobootcn.
Ve. De voltooiing vóór ló Mei van dc uit
levering van land- en watervliegtuigen, lueht-
tmotoren, luchtballons, vliegtuigioodsen,
overeenkomstig art. 202 van het ver
drag.
6c Ycrbod van hervatting der fabrienbo
of van don invoer van luchtvuarjmaicriaa!
voor den afloop van een termijn van drie
ma.-uvden na den datum, waarop de controle
commissie zal hebben verklaard, dat art. 2H2
in hot verdrag ten volle is uitgevoerd.
DE MIJNWERKKRSSTAK1NG IN
ENGELAND.
Dc kansen tot oplossing van het conflict
ln do Engelsche steenkoolindustrie worden
weor beter geacht, in verband met ecu nei
ging onder de mijnworkersieiders tot het
prijsgeven van den eiach inzake een natio
nale n winstpoi.
Lloyd George is thans met de mijnwerkers
m 't confcreeren.
Hedges, secretaris der mijnwerkersfedo-
ilie, hoeft te kennen gegeven, dat dc mijn
werkers niet meer te helpen zijn door een
sympathie-staking ru do spoorweg en trans-
poratrbeiders. De invoer van buitenlandse!)©
steenkool nee rot gaandeweg toe en de ontla
ding gaat voort. Zij zal in geen geval mee*
verhinderd kunnen worden.
DE TOE3TAHU IM IERLAND.
Do onverzoenlijke
•Sinn Felnrrs.
De burgemeester van Cork, Barry Egan,
vortoofc op het o ogenblik te Parij-.
Dc opvolger van Mac Swiney, die tengtf
vol ge van zijn hongerstaking in do gevan
genis bezweken Ls en van Mac Curtain, die
i iord word. is natuurlijk dadelijk na zijn
aankomst in de Fransche hoofdstad geïn
terviewd door eon verslaggever van de „Ma-
tin". die hem liesehrijft ais oen jonge iu.uj,
een vriendelijk glimlachend gezicht,
'.'at is bot doc! van uw bezoek aan Pa
rijs'. vroeg de verslaggever.
„Eenvoudig dit luidde het antwoord
dat ik mijn dood nog eenigo dagen wil uit
stellen. Een burgemeester van Cork is ver
oordeeld een gowelddadigen dood tc stvr-
en in deu laateten tijd heb ik wc) den
indruk dat de laclc-and-Tans'(de politir-
-1> pen dor regeerintg) niet lang meer zul-
ui wachten met mij uil den weg le rui
en
„Is bet dsn Diet waar, dat Engeland en
Iceland op den weg tot verzoening zijn.'
„Niets is minder waar. Ik heb vóór mijn
vertrek Do Valera nog gesproken en hij ia
vast besloten met liet gchecle lerechc vuik
tc si rijden tot bet uiterste, dat ia tot <mzo
volledige onafhankelijkheid verkregea is. Wij
zuilvïi geen enkele Home-Rule cn geen enkel
vergelijk aanvaarden. Homc-Rule zou voor
Engeland slechts een middel zijn om ons te
oniwmpenen ten einde ons daarna des to be
ier te kunnen verstikken. Ik wil hieraan nog
toevoegen dat De Valera zeer optimistisch
is. Hij heeft gezegd, dat, wanneer zes maan
den geleden het lereehe volk een zekere nei-
gin;: tot toegeven heeft getoond, hot in d©
jongste represailles weer sterker en vastbe
radener dan ooit is geworden. De ovcrwcidi-
gCBde meerderheid der burgers i» voor een
republiek en by de verkiezingen in JJuid-Jcr-
laiid Is dat gebleken, waarbij 121 republi
keinen werden gekozen tegen 4 reaction-
nsiren."
Reuter veriseceiu. uit Xe* York, dm do
secretaris van De Valera, verklaarde, dat
Do Valera en diens oollegA'e bereid waren
tel een bespreking over vrede in Ierland
mei Lloyd George. Indien, zoo voegde bij
eraan toe, de roedodeeliiigen van „F,cc-
mans Journal" waarheid bevatten, dat
J.loyd George lieroid is Dc Valera te out
heuillet on_
De geheimzinnige
Roger Bullock
Na ar liet Engelscli vau
TOM GALLON.
Ik was uitgegaan ik heb je
toch verteld dat ik naar Luiten was
gegaan, antwoordde de ander.
Ik zal n maar gelooven, zeide dc
jongen. Daarna herinner ik mij
Biels moer totdat u mij varmorgen
wakker maakte. Ik geloof dat ik wat
van dat goedje gerookt heb. Ilc dacht
dat liet mij kabiietvreii zou.
-- Ik ben twee uur weggebleven,
zeido J arrow na een oogenblik. En
toen ik terug kwam was dc kamer
donker; ik struikelde over een omge
vallen 6toel toen ik binnenkwam,
zei wat togen jullie en kreeg geen
antwoord. Toea ik eindelijk licht, ge
maakt had zag ik jou bij liet raam
zitten ;de kamer zag er net zoo uit
als nu; Bullock was nergens tc zien.
Is u zeker vau alles wat. u daar
zont? vroeg Mark, tex-wijl hij met
beide handen zijn bonzende hoofd
vasthield cm uen anderen man aan
staarde. Heel zeïsor?
Heb ik je dan niet gezegd wat ik
zag toen ik binnen kwam, riep Jar-
row uit. Het drong tot mij door
dat er gcivochten was wanhopig
gevochten in deze kamer door jou en
dien ander. Ik zag dat de rustbank
verschoven was eindelijk waagde
ik liet er over te kijken. En toen zag
ik dit! Met een dramatisch gebaar
wecv> hij oii den doode.
Ik herinner het mij niet meer
ik weet er niets meer van, fluister
de Mark angstig.
Straks zul je het je wel herinne
ren, verzekerde J arrow hem. Denk
nu eens een oogenblik na wat dit voor
oen toestand is denk eeois wat het
beteekemt een moord te plegen en wat
de gevolgen er van zijn. Die man was
mijn vriend; in zekeren zin hen ik
verantwoordelijk voor hem. Hij kan
niet verbolgen, worden en hoewel dit
een stil, afgelegen dorp is, zijn
wij volkomen binnen het bereik van
wet cn gerecht. Wat wil jij nu doen?
Dat behoef ilc toch niet te zeg
gen, zeidn Mark. Ilc veronderstel
dal n al lang besloten heeft wat u
met- mij doen wilt.
Ja, antwoordde de ander op stren
gen toon. Ik heb je op den weg ge
vonden, je meegenomen, je voedsel
en warnite gegeven, toen je door ieder
een verlaten was; en nu heb je dit
gedaan, in plaais van mij dankbaar
heid te toonen heb je mijn vriend ver
moord. Ik zal wachten tot er iemand
in de buurt van het huis komt die ik
om hulp kan vragen. In dien tusschen
tijd zal He je bewaken.
Ik zal het.u niet moeilijk maken,
antwoordde M&rk schouderophalend.
Ik zal mijn straf ondergaan. Mijn
leven lang ben ik ongelukkig geweest
on dit is het einde voor mij.
Hii leunde met zijn armen op de
vensterbank en keek naar buiten; bij
wist niet wat er nu verder gebeuren
zou on het kon hem-ook niet erg veel
sohelen. Toen. hij even later achter
om keek omdat, hij lawaai hoorde,
zag hij dat Jarrow de canapé weer
verschoof, zoodat het lichaam er door
verborgen bleef; de rest ven de kamer
scheen hij zoo te willen lat6D. Mark
Connawey keek weer uit het raam en
zag na een poosje een vissoher aan
den anderen kant van de rivier ver
schijnen. De man wierp zijn aas uit
en bleef geduldig staan wachten of de
visch ook bijten wilde. Evc-n dacht
Mark er over of het niet beter zou.
zijn om Jarrow te vertellen dat hij aan
dezen man een boodschap mee kon
geven dan- was de zaak raeteon af-
{icloopen. Maai' hij besloot voorloopig
nog maar niets te zeggen; tenslotte
was hij niet de man om in dit geval
handelend op te treden. Dat moest
Jarrow doem.
En toen gebeurde er iels vreemds
en griezeligs. Het was heel stil ju
huis, het eenige geluid dat zo hoor
den was het slaan van het water te-
het kapotte molen-wiel een ge
luid dat Mark Coimaawy dan geSieel-
len nacht in zijn hoofd gehad scheen
te hebben. En terwijl hij uit liet raam
leunde en naar de rivier "koek en
luisterde naar dat geluid', werd hij
opgeschrikt door een uitroe]) van Neal
Jarrow. Hij keek dadelijk om en zag
Jarrow doodstil bij de tafel staan,
steeds kijkend naar de deur van de ka
mer. Vol belangstelling voor wat er
gaande was kwam Mark zachtjes de
kamer in en keek ook.
De deur was van binnen op slot,
maar de knop werdlangzaam omge
draaid cn heen en weer geschud door
iemand huiten. De twee mannen staar
den er naai', zij hoorden eon geluid
alof iemand met -zijn lichaam tever
geefs probeerde de deur open te du
wen; daarna hield alles op. Jarrow
ke>ek achterom naar Mark en vroeg
fluisterend
Wat beteekent het allemaal?
De anclore man schudde het hoofd
en maakte een beweging in de rich
ting van de deur; Jarrow hield hem
tegen en legde een hand op zijn schou
der. Ik zal de deur open doen en
zien wie er is, v\de Mark fluisterend.
!1< zeg je dal er niemand is
het is onmogelijk, antwoordde de an
der, druk en opgewonden. -- F.r ls
in het heele huis niemand behalve
wij zelf en de ratten. Weet je zeker
dat het geen verbeelding van ons
was
Is dat verbeelding? vroeg Mark.
Zij hoorden liet kraken van een tre
de op de trap, toen vlugge, lichte
voetstappen boven hun iioofd. Het
was onvciVdaarbaar, maar de man die
het ergste bang was, was Neal Jar
row; hij leunde tegc-a de tafel met
doodsblecke lippen en trok aan zijn
boord.
Ik zeg je dat ei niemand anders
in huis is, fluisterde hij heeech.
In plaats van antwoord te geven liep
Mark vlug naar de dour, draaide den
sleutel oui en opende de deur wijd;
toen liop hij vlug de trap op en duw
de de deur van 'n kanier boven open.
Hij hoorde de ratten loopen en pie
pen; een oogenblik kwam er een licht
straal in het vertrek, toen een oud
gordijn, dat voor een gebroken raam
gespijkerd was, opzij woei door den
tocht. Is daar iemand? riep hij.
Hij hoorde alleen de echo van zijn
eigen stem cn na een oogenblik ge
aarzeld te hebben sloot, hij de deur en
ging langzaam de trap af. Deneden
vond hij Neal Jarrow buiten de ka
mer die li ij pas verlaten had.
Nieiv gevondi n? fluisterde Jar
row.
Niets, antwoordde Mark, cn sa
men gingen ze de kamer weer bin
neu.
Toch was hij daar heclemaal niet
zeker van. Zelf was liij van atreek,
zenuwachtig en hij had er tegen op
gezien de kamér boven binnen te guan;
li ij had eeii angstig gevoel alsof er
in een hoek ln liet donker iemand
evborgen zat maar daar wide liij
niets van. Zijn eigen toestand was
zoo tragisch uat dc rest liem eigenlijk
weinig kon schelen; en tenslotte had
het toch ook wel verbeelding kunnen
zijn, zooals Jarrow zeide.
Na eenigo oogenblikken keek hij
weer uit het raam en zag dat dc yis-
sclier verdwenen was. Er scheen niéts
in den omtrek te zi.in behalve zij zelf
en de doode en het e'nznme huis. En
liet leek wel alsof Neal Jarrow ruste
loos, zenuwachtig geworden was.
Mark Connaway merkte dat zijn be
waker steeds luisterde en oplette
af en toe vroeg hij of Mark dit of
dat geluid niet gehoord liad en of hij
er zeker van was dat liij do kamer
boven goc-d doorgezocht had? Het nam
hém zoo in beslag dat liij zijn veel
belangrijker plicht om Mark aan het
gerecht over to leveren totaal verge-
ten scheen te hebben Hij liep steed a
naar de deur, ontsloot ze en luistordf
dan op de trap,
(Wordi vervolgd).
