HAARLEM'S DAGBLAD iuitenlsndsch Overzicht DONDERDAG 9 JUNI 1921 TWEEDE BLAD YAtDBERIHG YAI DEM MAARLEKSSBE8 6IIEEITEEAAD Punt Uiu Bij raadsbesluit van 26 Januari 1521 werd vastgesteld een slaat tot beschikking DJ) den post „Onvoorziene Uitgaven" dor begrooting voor den dienst van 1920, tot sou totaal bedrag van 1 7577.99 1/2. In genoemd bedrag is begrepen een Bom ad 1474.92% voor uitkeering van nog aankomend salaris over 191Ü aan plaatsvervangende koofden van scholen voor openbaar onderwijs in verband met het eventueel hand haven van dc toelage als zoodanig- Van Gedeputeerde Staten der Pro vincie Noordholland is bericht ont vangen, dat bezwaar betaat om mach tiging te verleenen tot het doen van deze uitgaaf, aangezien art. XI 2e lid vau de slot- en oveigangbepaliugen der wet van 14 Juli 1919 (Stbl. no. 493) niet van toepassing is op bovenbe doelde plaatsvervangende hoofden en laatstgenoemde wet ook overigens geen bepalingen bevat krachtens wel ke bedoelde toelage zou kunnen wor den uitbetaald. In overweging wordt gegeven den post ad 1474.92% van bovengenoam- den staat af te voeren. B. en W. stellen voor aan den wenk van Gedeputeerde Staten gevolg ie li a ge Bij punt 10 dringt de beer Reinalda naar aanleiding van een opmerking van don heer Peper er op aan om stelling te nomen tegen het „reactionair optreden' van dc Regeering niet haar circulaire inza- ko' den woningbouw. De heer Slingenbergzou eerst wil len afwachten wat de Regeering besluit ten aanzien van den woningbouw te Haar lom. Indien mocht blijken, dat de Regee ring te Haarlem den woningbouw zou wil len Btopzetten dan zullen B. en Wbij don raad met voorstellen komen, die zij dan uoodig achten. Punt 11. DE GEMEENTELIJKE CENTRALE EN DE P. E. G. E. SI. Voorstel van B. en W. tot het in brengen van eigendommen, behooren- de tot het electriciteitsbedrijf der ge meente in de P. E. G. E. M. Be heer Van de Kamp diende de volgende motie in: De Raad, van oordeel, dat door de aanneming van het Ontwerp-Besluit, vervat in gedrukt stuk no. 156 (1919) niet is be slist: u. dat. de gemeente Haarlem haar eigen electrisch bedrijf zou stop zet- tni, b. haar gebouwen, machines, etc., in de P. E. G. E. M. in te brengen, gaat over tot de orde van den dag. De heer en Wolzalk, Van Liemt en .Visser dienden dfi volgende motie in: De Raad der gemeente Haarlem, Gezien <le voordracht van Burge meester en Wethouders omtrent over dracht van eigendommen aan de P. E. G. E. M., gehoord de daarover gevoerde dis cussion, uvea wegondè, dat niet voldoend© is gebjckui, dat het helang der gemeente Dij zoodanige overdracht is gebaat, nnodigt Burgemeester en Wethou ders uit bodoelde voordracht voorloo- pig terug te nemen en den Raad door ren Commissie van deskundigen te jtlcen voor icht6n De heei Wolzak vraagt heropening der beraadslagingen. De heer I' o p p c verzet zich daartegen omdat in do vorige vergadering is beslo ten dat dien dag do disoussién zouden af- loopen en dal boden alleen zou worden gestemd. Hij herinnert in dut verband aan de gebruiken in do Kamer. Do Voorzitter persoonlijk is er voor om de beraadslagingen te -heropenen nu dit wordt gevraagd. De heer "W o 1 z a k zou van B. en W. gaarne een antwoord ontvangen naar aan leiding van het schrijven door hem aan B. en W. gedaan. De heer De Z o o u w wil zioli houden aan de agenda en dat nu alleon wordt gestemd. Dc heer B o m a n s, die zich een tegen stander van de P. E. G. E. M. noemt, meent dat nu niet tot een heropening der beraadslagingen moet worden overgegaan. Den vorigen keer had reeds een stem ming kunnen plaats hebben, maar zij is ftlleen Uitgesteld, om dat toen gebleken was dat in de avondzilling niet allo leden kon den aanwezig zijn. Daar geen nieuwe feiten zich voordeden wat de heer Wolzak in zijn schrijven aanvoert is geen nieuw feit is er niet «enige reden om nu de beraadslagingen te heropenen. Wat dc heer Wolzak aanvoert is reeds den vorigen keer in de debatten besproken ge weest. De heer W o 1 z a li zegt. dat de zaak die hij aanvoerde, wel in de debatten ter sprake is geweest, maar dat bij goon apt woord ontving. De heer Van do Kamp heeft er be zwaar togen, dat zijn motie niet is toege licht. Sjir. dient een voorstel in om de be raadslagingen te heropenen. Dit voorstel wordt met 24 tegen 8 stem men verworpen. Voor stemden do leden Ilagemeijor, Kue nen, Jonukbloedt, v. d. Kamp, Wolzak, de Braai, Van Liemt, Bruch. Dc motie van de Kamp wordt met 17 tegen 15 Btemmen verworpen. Voor stemden do leden v. d, Ban, Loos jes, Kuenen, Hagemcijer, JonokbloedC, mevr. Willekea ilaedonald, v. d. Kamp, Mieaérua, Wolzak, de Braai, Visser, van Liemt, Bomane, v. d. Berg, Klein. Do motie Wolzak c.s. wordt met 19 te gen 13 stemmen verworpen. Voor stemden do leden v. d. Ban, Loos jes, Kuonen, Hagemeijer, JonokSbloedt, mevrouw Willekes Macdonald, v. d. Kamp, Miecérus, Wolzak, de Braai, Yls >r, Van Liemt. en Van den Berg. Do lieer Wolzak wil nog een aaiende ment op het voorstel van B. en W. in dienen. maar de Voorzitter zegt dot dit niet meer gaat, op grond van een be paling van het Roglemont van Orde. 't Voorstel van B. en W: I (inbreng door eigendomsoverdracht) wordt met 17 tegen 15 stommen aangenomen. Voor stemden de leden de Zeeuw, Sliu genberg. Peper. Poppe, Roest, Boes, Keer wolf, Kingma, Mej. van Vliet, mevrouw Maarschall-Komin, Bruch, Van Omm© ren, Groenen il.-ial, Koppen, Heerben Thijsson, Reinalda en Dijk. Tegen II van 't voorstel van B. en W. (in houdende wanneer B. en W. van de mach tiging tot overdracht zullen gebruik ma ken) stemt alleon het lid van de Kamp. Het geheele voorstel van B. en W. wordt met 17—-15 stemmen aangenomen. Punt 32. Voorstel van B. en W. tot wijziging der verordening regelende de uitbeta ling van loon aan gemeen tepersane-ri ingeval van ongesteldheid. Goedgekeurd. Punt 13. HET VERKEER BIJ DE AMSTERDAM SGHE POORT. Voorstel van B. en W. om bon te mach tigen thans over te gaan tot de uitvoering der werken nabij de Aiusteröamsche Poort bedoeld bij raadsbesluit van 6 Mei 1914. Dc heer Koppen maakt de opmer king, dat het raadsstuk weinig toelichting geeft op het voorstel en dat ook de sub commissie geen volledig advies kon ge ven omdat haar van de zijde der tram- direcue geen licht was kunnen worden S<Komend op bet voorstel verklaart spr. dat daarmede geen goede afdoende ver betering zal worden aangebracht. De be doeling is, dat de vootgangers uitslui tend der bestaande brug en do Poort zul lun moeten gebruiken, terwijl vóór de Poort een druk verkeer van auto's en-., zal zijn. Om die reden kan spr. niet voor bet 'oorstel zijn. Hij zou moenen dat men net de beslissing moet -wachten totdat een geheel plan van he: verkeer van de verkeerseommissie cr is. De heer v. d. B a n betoogt dat dit plan al geeft -'t dan de beste oplossing die is to krijgen, nu niet meer zoo urgent is als een paar jaar goledon Was,, daar to ..richten is dal door de uitbreiding van liet Anisierdamsche kwartier het verkeer langs andere richting za! worden afgeleid dan door de Spaarnwouderstraat. Het autoverkeer zal gaan langs de Zo nier vaart en dan door de Anthoniestraat. Om die reden meent spr. dat men goed zal mot dit plan aan to houden, maar meer aandacht te wijden aan een verbetering van de Spaaruwoudcrstraat. Dc lieer Slingenberg zet uiteei), dat verschillende deskundigen zich met 't plan vcieeuigden. waarvan 't mooie is dat de Poort levendig wordt gemaakt, daar zij nog voor het verkeer kan worden benut. n.l. dat van voetgangers. Voorts doet spr. opmerken, dat er iets aantrekkelijks in is om de plannen van het verkeer in hun geheel te bebsndolen, maar dat dit plaD op alle manieren in de plannen in hur. geheel passen. Spr. meent dat door de Spaarnwouder- straat con rij druk verkeer zal hljjven. Te gen een aanhouding heeft spr. geen bezwaar. Ulnar dan kan aangaande de Groote Hout- brug cn dc Saudersbrug ook geen beslissing vallen, vóórdat de plannen van het verkeer in hun geheel zijn bozien. De lieer Lo osjes drukt deu wionseh uit. da: indien bet voorstel wordt aangehouden, dc wethouder den tijd zal benutten om dc zaak van de asphalteering aanhangig te mokcu. De heer v. d. Kamp ondersteunt het denkbeeld om 't agendapunt aau te houden. Hij is het cr echter niet mede eens dat het groote verkeer door do Spaarnwoudcrst.ra it zal blijven gaan. De beer Groen en daal drukt, deu weiisch uit dat B. en W. den raad voortaan wat uitgebreider raadsstukken zullen doen toekomen. De Voorzitter zal met den wensch van den heer Grocnendaal rekening houden. De lieer Koppen dient een voorstel in oni 't punt aan te houden tot oon volgende vergadering. Mot togensteiummg van de leden Klein en Ptpor wordt tot aanhouding besloten. Punt 14 Naar aanleiding van een schrijven vod den Minister van Biunenlandsehe Zaken ann Gedeputeerde Stnten dezer provincie stellen B. en W. voor, het reglement voor het Burgerlijk Armbestuur te wijzigen met betrekking tot do verzorging van cn het toezicht op de besledclingen. BIJ dh pont heeft ecnlge gedachten liug plaats naar aanleiding van art. 41, dat luidt: De ploegouders moeten cr voer zorgen, dat de verpleegde een deugdzame opvoeding ont vangt, waarbjj tevens bet zedelijk karakter behoorlijk wordt gevormd. Het gezin waarin de verpleegde wordt op- r de zelfde godsdienstige gezindte als waartoe de verpleegde behoort. D pleegouders moeten zorg dragen, dat de verpleegde tot zijn (haar) 14de jaar de school voor gewoon lager onder wijs bezoekt die door hel Burgerlijk Arm bestuur in overleg me! de pleegouders zal wordeu aangewezen. Zij dragen voorts zorg. dat de verpleegde dc godsdienstoefeningen bijwoont en godsdienstonderricht ontvangt. Een voorstel van den heer Dö Braai om de tweede alinea de woorden „zooveel mogelijk" te laten vervallen, wordt met 23—8 emiueu verworpen. Vóór stemden de leden: Kuenen, Hage- meycr, Miozérus, Wolzak, De Braai, Van Liemt, Bruch en Bomans. Een voorstel van mevrouw Maarschall Koinin, om te laten vervallen de woorden „Zij dragon voorts zorg, dat de verpleegde de godsdienstoefeningen bijwoont en gods dienstonderricht ontvangt", wordt met 229 stemmen aangenomen. De heer Heerkons Thijssen had uiteengezet dat feitelijk in verband met an dere voorschriften de woorden konden ver- viillen, maar had een stemming over 't amen dement, dat B. en W. reide spr. bereid zijn ove? te nemen, ontraden. Andere leden badden echter op een stem ming aangedrongen. De verordening in haar geheel wordt daar- i z, h. s. aangenomen. RONDVRAAG. Bij dc rondvraag dringt de beer Van iemt er op aan dat de verkeersborden een andere kleur zuilen krijgen en dat de geneesheeron weinig gebruik zullen maken van hun recht om van de bepalingen der ver- kcersverordening af tc wijken. De heer Reinalda zegt dat aan een school een vacature is omdat cou ouderwijzer benoemd tot hoofd. Li dat verband her innert. apr. aau een bepaling der nieuwe L. O.-wet, die inhoudt dat ui dergelijke ge vallen niet in de vacature moet worden den, maar dat dan hel hoofd voor die klasse moe: komen. In dit geval echter >n tijdelijke leerkracht aan de school aangesteld. Spr. informeert naar de beweegredenen ui B. oil W. in dozen. Bet is hem bekend d3. aan den minister vergunning kan worden gevraagd om wegens bepaalde redenen het hoofd niet voor de Idas te plaatsen, maar dan moeten dat dringende redenen zijn. Voor zich meent spr. dat van die afwijkende bepaling zoo weinig mogelijk gebruik moet worden ge maakt. Gaarne ia spr. ingelicht aangaande het standpunt van B. en W. In dezen. De lieer Bruch antwoordt dat B. en W. dezen nog geen definitief standpunt heb ben ingenomen. Aan den minister is gevraagd of algi'incene of speciale uitzonderiugen op de bepaling der wet kunnen worden ge maakt. Eerst waaneer op die vraag oen ant- voord is ingekomen, zullen' B. en W. bun itandpunt bepalen. Inmiddels is een tijdelijke leerkracht aangesteld, waarmede echter nog niets is beslist. Dc boor v. d. Berg vraagt er op toe te en dat kinderen niet achter rijtuigen klim- De heer v. d. Kamp vestigt de aandacht op toestanden in den Hout, waar de tram rijdt tusschec het grasveld waar kinderen sjielen, waardoor de veiligheid der kinderen wordt bedreigd. De heer Slingcnberg antwoordt den heer Van Liemt, dat de zaak van do kleur der verkeersborden in Hot College ran B. i W. zal worden bekeken. Dc heer D c Braai drukt voldoening uit over het plaatsen van verkeersagenten, waar mede de veiligheid Tan het verkeer ia ge baat. Daarna wordt de vergadering gesloten. geering haar meening te kennen geven hei Fransche verlangen'betreffende dc rooming van een commissie ran experts. Dc Franse he regeorlng verklaarde in baar antwoord, dat zij bereid ts, tot zoo lang tc wachten niet de benoeming van experts. Voorts geeft hot Fransche autwoord tc ken nen. dat de samenwerking Tan Britschc, Fransche co Itallaanscho troepen veel zal bij dragen tot de pacificatie van Opper-Silcziï en dat een eendrachtig optreden van dc En gel scbe en Fransche troepen een belangrijke factor zal zijn om daar de orde hersteld tc krijgen. ENGELAND EN FRANKRIJK. Volgens de „Manchester Guardian" meezit men in officieele Britschc krin gen, dat een verbond met Frankrijk nog niet raadzaam is, vooral niet, zoo lang de Fransche politiek Duitsch- lands verplettering beoogt. T FRANSCHE MINISTERIE. In Frankrijk wordt met de moge lijkheid rekening gehouden dat een geschil tusschen de ministers Lou- cheur en Douiner over de in de ver woeste gebieden te volgen financier ie politiek tot het aftreden van een van beiden zal leiden. HERVORMING VAN DE PRUISISCHE BEGEERING. In den I'ruisiscben Landdag beeft minister president StegerwaM de kwestie van hervor ming der Pruisische regecriug besproken en hij gaf onomwonden te kennen dat de tegen woordige regeering. die berustte op den smaUen grondslag van cori coalitie tuasclien centrum en democraten, een experiment was dat dh zeker geen jaren zou kunnen du- i. Voor het vormen vau een regeering met de sociaal-democraten achtte hjj twee dingen noodig een meerderheid moest het er over zijn op welken grondslag de nieuwe regeering zou worden gevormd en wie mi nister-president zou worden. Hij zelf wil zich das van het uitoefenen van directen invloed op de hervorming der regeering ontbonden en he: initiatief daartoe overlaten asn de partijen in den Landdag. Voor men het ech ter eeas was geworden over dc twee bos en- genoemde voorwaarden, dacht Stegerwahl er ook niet aan om af te treden. Do vraag is Lntussehen weer juist als bij de vorming van het tegenwoordige kabinet of de sociaal-democraten zullen willen meedoen cn daar ziet bet op bet oogen- blik nog niet erg naar uit, zoodat Stegerwald nog wel een tijdje minister-president zal blijven. Daar staat echter weer tegenover <L'« de sociaal-democraten wel graag het ka- biuet-Stegcrwald willen kwijt raken. Tot dusver hebben de partijen, ook do «o- ciaal-deniocraten, weinig of niet op de woor- van den minister-president geageerd en hen moet nu toch de volgende slap ko- De Berlijusche medewerker van liet Ar gentijnsch blad „la Nacion" had inet den rijkskanselier het volgende vraaggesprek Vraag: Welke gevolgen zal het hebben ir de nukoming van Duitschlands ver plichtingen inzake de schadeloosstelling indien Opper-Silerië aan Polen wordt toe- DE GEALLIEERDEN EN OPPER-SILEZIC. De „Westin. Gaz." zegt„Opper-Silczië is gedurende geslachten Duitsch geweest. Met een groote meerderheid hooft het juist te kennen gegeven Duitscb te willen blijven. Onder die omstandigheden is bet onmogelijk te verwachten dat de Dnitschers daar zullen goedkeuren dat bun leven in gevaar blijft cn huu eigendommen wordeu vernield door een minderheid, zonder dat zij een vingor zullen uitsteken om zich te verdedigen. Yan den aanvang af was bei de plicht der geallieerden de orde te bewaren tot plebiscic-t uitspraak zou hebben gedaan, hetgeen spoedig had moeten gebeuren. In stede daarvan bebbeu zij hun beslissing nitgestekl en den Polen toegelaten een groot deel der provincie Ie overrompelen. Die toestand mag niet geduld worden, omdat hij het grootste gevaar ople ver: voor de Entente en de uitvoering van het Verdrag van Versailles. Er is slechts één raiddel dat gevaar te vermijden en dat is liet Verdrag spoedig en rechtvaardig uit te Noodkreet uit Kattowitz. De stad Kattowitz zond een verzoek om hulp aan alio beschaafde volken, waarin gezegd wordt De nood is ontzettend geste gen. Thans zijn wij weer zonder water. De levensmiddelen raken op. De stadseoraman- dant beeft verklaard dat hot onvcrccnigimnr was met ziju militaire eer dat opstandelin- gen het centrum van de stad betreden. Toch lis het station, dat midden in de stad staat, door de opstandelingen bezet- Wij moeten verlangen onmiddellijk to vernemen, wan- I neer de stad ontzet zal worden, daar ernsti ge onlusten anders niet tc vermijden zijn. DE CONFERENTIE VAN BOULOGNE. De Parijsehc correspondent vau de „Times" meldt Ik- geallieerde conferentie te Boulogne Is voor onbepaaldeu tijd uitgesteld. Dit is het gevolg van de jongste nota, tusscben de En- gelsche en Fransche regecring gewisseld. Dc Engclsohe nota betuigde adhacsïc met het Frar.sche standpunt, dat het allereerst noodzakelijk is, in Oppor-Silezïu de orde te herstellen. Do Engelsche regiering wacht daarom op het eerstkomende rapport van don pas benoemden Imogen commissaris. Na om- vangst van dat rapport zal de Briteche re- i öuHeri de burgerwachten hur. itirt w- penen moeten inleveren Wellicht zal de inlevering van de lichte handwapenen nog wat moeilijkheden opleveren, lntus- solion ie hot wel zoo goed als zeker, dal einde Juni do gelieelo ontwapening zal zijn doorgevoerd. Wal generaal Höfer betreft de Wirtb verder bij koinl belangen van zijn landgcuootoh die door de Poolsche opstandelingen worden be drcigd. Ik verwacht, da: hij spoedig met dc geallieerde commissie in Oppclii tot overeenstemming zal geraken. Ik be wel geen direct gezag over Hófer en zijn troepen, dooli ik zal al het mogelijke doen, oin eon overeenkomst tusscben bc* partijen tot stand te doen komen. Mc-n niet ontkenner., dat de Duitsche be volking van Opper fjiloaiè in haar hoop, i dat Opper-Silezie bij Duitschland zou blijven, diep ib teleurgesteld, Ho! lijdt j Soen twijfel, of dc laatste bcriohten uu ppcr-BQezifi geven roden tot ongerust heid. Onze Opper-Silezische huidgenooton gelooven niet meer aan liet roelr. en dat is eon gevaarlijke stemming. He; is hoog tijd, dat de geallieerde commissie de reeh :ci: en bet leren vau deze lieden gaan bcschonnen, andere is oen burgeroorlog onvermijdelijk. Ten slotte sprak do rijkskanselier over de partijpolitiek. De basis van mijn poli liek zal steeds weer zijn de uitvoering van dc in het ultimatum gestelde voorwaar den. De nieuwe democratische Tegeering zal door het opheffen van do sancties m de drie steden aan den Rijn, welke dixir Ie geallieerden bezet worden gehouden, eer in haar positie worden TCTSterkt, eln dig de "Wirtb. In oen zitting van den Rijksraad voor Economische Aangelegenheden heeft dc rijkskanselier, dr. Wirtb in een rede o.m het volgende gezegd: Sedert nw laatste bijeenkomst zijn ge beurtenisson van groote draagwijdte in he: boek der geschiedenis geschreven. De toe stand onzer buiteniandiche politiek is door de aanvaarding van het ultimatum ver helderd. Er bestaat echter nog onzeker, heid omtrent de details der regeling, wei- het ultimatum voortvloeit. Het is niet slechts de vraag, hoe wij de bépftUn bet ultimatum zullen uitvoeren, voor ons is ook het vraagstuk in zake Op- per-Silezic, het land van enze in nood ver koerende broeders, van het grootste be tang. Het komt er slechts op aan, dal onze ven ons in de Opper SilozisOhe jewesti niet de baas worden. Deze kwestie kan slechts opgelost worden door rechtvaardige inachtneming van de Opper-S'.lezisch volksstemming. Deze volksstemming is do uiting der domMCTtie «n dc mogendheden, dlo de ginaelen huldigen, den duidelijken wil der Opper-Silczisoho bevolking, die zich niet groote meedorheid voor Duitschland beeft uitzesprobeu. zal veronachtzamen. ikskanselier sprak vervolgens over het ultimatum en drong aan op medewer king lot het oplossen van de vraagstukken, ,-clke door de verruiling turn worden opgeworpen, genöe de rijksiaad heden dat Antwoord: Wij zijn van moening, _o gehcclo Duitsche industrie van haar natuurlijke Oostelijke basis beroofd zal worden als Opper-SlleztC aan Poien zal worden toegewezen en dat een groot eedeelte van onze industrie niet meer in tel zal kunnen komen bij de nakoming nn onze verplichtingen in zake iitt her- iel van de aangerichte schade. Vraag: Denkt gij, dat het vermogen van liet Duitsche volk aangetast zal worden ir de nakoming van de verplichtingeu zake de schadeloosstelling? En zoo ja, op welke wijze? AntwooTdDit is do moeilijkste vraag, die gij aan een rijkskanselier en aan een rijksminister van financiën zoudt kunnen stellen. Ik geloof, dat niemand in de wereld werkelijk uitenen kan. dal men een volk, door besla- te leggen op zijn vermogen, nog wezenlijk omhoog kan brengen. Dat te gelooven ib onzin. Evenwel zijn ver- sohiUende belaslingonl-worpen in behan deling. Zij zullen binnenkort door de rïjksregeering aan den rijksdag worden ,'oorgelegd. O.m. zal een uitbreiding wor den gegeven aan de roods beslaande be lastingwet op de najmiloose vennoot schappen. VraagDankt u, mijnheer de kanselier, dat doctr de houding van sommige par tijen in den laatsten tijd een ontbinding au deriRijksdag noodzakelijk zal worden? Antwoord: Wanneer de blnnenlandsche politiek van Duitschland van de zijde van elke partij ook, gesaboteerd wordt, dan is het- vau zelfsprekend, dat Duitsche volk over zijn lot zelf boslissen moet. De Berlijnsche correspondent van fle Matin" heeft een onderhoud gebod met den Duitschen rijkskanselier, dr. Wirtb. Deze sprak hel eerst over de conferentie te Spa cn zeide. Als ik toen maar reeds de Duitsche politiek in handen had ge- bad, zou ik aan de Entente al dadelijk een flinke schadeloosstelling hebben aan geboden. De politieke hc-mel zou dan al veel eerder zijn opgeklaard en wij zouden geen kostbare lijd hébben verloren. Over do tegenwoordige politiek zeide WirtbGesteund door de groot© meerder heid van het geheele Duitsche volk heeft de regeoring zioh lot taak gesteld, de voor waarden, vervat in het ultimatum, uit te voeren, pogingen om op grond van sta tistische gegevens de capaciteit van Duitschland te bepalen snoeten op niets uitloopcn. De regeering zal zich bepalen tot het uitdenken van da meest doelma tige methoden, die haar in staat zullen stellen, do schadeloosstelling op te bren gen en beter dan alle- handelingen zal dit tot een betere verstandhouding leiden. Vooral zal ik er voor trachten te waken, dat wij ons aan de in het ultimatum go Etelde termijnen zullen houden. Wat Beieren betreft zoo zeide Wirtb staat de toestand er aldaar reeds veel gunstiger voor. Ik ben er van overtuigd, dat er op het oogenblik iu Beieren geen geheime wapenbewaarploatsen moor zijn ts vinden. In de eerstkomende dagen s niet dat i hei ultima- 61 de eerstvol .i maanden zal blijken, of ,r Economische Aangelegen Houw* ,„„r het Duitsche volk van groote beteekenis zal worden of niet. In het bij zonder betreft het do heffing op den uit voer, om den index, die daarin verbor gen lint en oin 't invoeren van een nleu wen index. De wereld heeft zich er reeds overtuigd, aldus dr. Wirtb, dat do vorm, waarin de heffing van 26 pet. op den uitvoer wordt gelieven, geen rekening houdt met de hoofdzaak waarop het aan komt, namelijk op het herstel van Duitsch lands economisch leven. De belastingen op suikc-r en op on. ploffingsmiddelen zijn bij den Bijksrteg ingediend. Het wetsonwerp inzake de bran dewijn Is roede door de commissies behan dold en zal do volgende week ln den Rijks dng behandeld worden- De kapitaals- cn verkeersbelasliugontwerpen zijn in 1zf- mi nisterie van financiën gereed gekomen en zullen in de naaste toekomst worden mge diend. Ook een drvnkbearting is voorbe reid. evenals een omzetbelasting, dl* m too verre gereed is. dat het ontwerp uw com missie reeds heeft bereikt. Velen uwer zullen zeggen: „Toch is dat alles niet voldoende". Dal is wel moge lijk. Ik stel mij echter ook zeer veel voor van de in voorbereiding zijnde wetsont werpen. waardoor het Rijk tal van nieuwe bronnen van inkomsten kan krijgen. Er zullen ïich dan echter nieuw© problemen voordoen o.a. in verhand met het kolen vraagstuk. Ik persoonlijk zal mij onthou den van elk experiment, dat reeds a priori het karakter van een'experiment draagt. Het vraagstuk der prestaties moet met alle krachten ter hand genomen worden: zonder offers zal het niet gaan. De gedach te ann slagvelden cn nieuw© oorlogen zal do regeering niet tot richtsnoer dienen bij, bet streven naar haar doel; arbeid en plichtsvervulling alleen kunnen ons de vrijheid van het vaderland doen herwin Uitgaande van dee geduchte, verzoek om stens en dadkraolitige medewer king. BEIEREN EN DE ONTWAPENING. Van vertrouwbare zijde wordt uit Mün- clien gemeld, dat dc inlevering der wapens in Beieren Is begonnente Müncbcn alleen wer den 600 toaeliïnegeweren ingeleverd. Het "ik beeft over geheel Beieren twintig op- Jagplaatsen voor de ingeleverde -wapens verdeeld. De ontbinding der „Einwohner- webren" zal geschieden na ontwapening der afzonderlijke organisaties. De Beierselic rc- gocring hoopt, dat rij de voorwaarden van het ultimatum zal kunnen vervullen. DUITSCHLAND'» VERPLICHTINGEN. De commissie van bereid deelt uice, dat Duitschland 40 millioen marken in goud uieer heeft betaald dan bet milliard, dat voL moest ziju op 1 Juni. Het overschot zal dienen voor do. amortisatie van een partij bons, die betaald moeten worden met bai- tenlandsche wissels. Urne Lashnosk REVOLUTIEBOUW. Nu eindfloozi' maanden van wachten iiad het pasgetrouwde paar eindelijk zijn bui- en met vreugde in hoi ban werkten zij aan inrichting. Ten skitte kwam Jan aan dc scbildcr-jca toe cn met een forscb&i slag dreef hij te» spijker in den muur. Lenige oogeriblikken later wenl cr op dc voordeur geklopt, „O, Jan, lieveling," fluisterde de jonge vrouw üDgstig, „het i« onze buurmau. Hf zal komen klagen over het lawaai." Jan haastte zich om den bezoeker te gaai egroctcn cn zijn cxcu.«r« tc maken. „Dat i» zei de buurruan goedig „Dat lawaai kan mij mei scheien. Maar wa.ir schuwt u mij ran tevoren, wanneer u dii spijker er ooit weer uit mocht willen halen want ik bang een schilderij op liet andere t ,t einde." GOED BEDACHT. Willie bad ecu dicjizinnigo trok om rijn mond toon hij zijn moeder vroeg „Ma, als ecu arme, kleine jongen aan és achterdeur kwam en om iets tc eten vroeg, zoudt u hem dan dat stuk appeltaart geven, da: nog over is?" „Ja, Willie, natuurlijk zou ik dat," zei de moeder vriendelijk. Willie's gezicht klaarde op. „Goed," zei hij, „wacht dan even, dan loop Ik naar de achterdeur." FRANKRIJK EN HONGARIJE. Do Fransche Kanier heeft met 470 tegetn 74 stommen 't vredesverdrag vu.u Trianon geratificeerd. Briand verklaarde: Frankrijk en zijn regeering zullen alle-s doen voor de toenadering der volken, maar dé beste waarborg voor de bevestiging van den algemeenen vredo is, dat Frankrijk zich niet laat leiden door zwakheid, want van zijn kraoht ai- stand te doen, zou niet. gunstig ziju vooj- den vrede. Hongarije kon zijn rol hi den vre- spelen, mits liet geen bijgedachte van wraakneming heeft en niet be proeft weer het oude Hongarije te wor den. Dan za 1 het Frankrijk lot nil/ hulp bereid vinden. DE PROCESSEN TE LEIPZIG, oensdagmorgen begon voor dc i!dc kamer bet rijk'gcrechtïbof te- Leipzig het vijfde proces tegen een oorlogsmisdadiger. Beklaagde wtu tiiaxis <lc voormalige beamb te der legcrpolitic. student in dc rechten Ramdolir. Hij i» afkomstig uit ecu geachte Leipziger familie zijn vader i' een bekend arts. Ónder dc getuigen bevinden xïefc tal van jongelieden, die nauwelijks den kinder schoenen ontwassen ziju. Het proces, waarbij ook drie vertegenwoor diger- der Belgische regecring tegenwoordig ziju. zal waai se hij ti lijk d.-ic a vier dagen De beklaagde, dit reed» vier maanden ia jorloopige hechtenis heeft gezeten, cn den rang van onderofficier bekleedde, verklaar de. den 9den Februari 1891 geboren tc zijn; hem werd bet IJzeren Kruis verleend. evidentVolgens de acte van beschuldi ging hebt u, als beambte van de legcrpoiili© in België, de volgende feiten lied re ren le. zonder ecuige reden personen gearresteerd, den duur van bun gevangenschap onuoo- dig verlengd 2e. personen mishandeld en 'dwang uitgooefend om bekentenissen af tc eisen. Ik waarschuw u. bier ïllcl dezelfde ictiek té v-rleca als bij het voor-onderzoek. >cn u verklaarde, zich niets tc ktiaucu lur- nicreu "en alles hebt ontkend. Beklaagde Voor een Duitseli gerechtshof in ik bereid, de volle waarheid to zeggen, oor c.en buitonlandseli gerechtshof zou ik nnrscliijidijk ©n andere tactiek volgen, daar ik dc Belgische bevolking en haar hunt,le gem dc Duiwhers ken. Ju hot verder verloop der zitting gaf be klaagde een uiteenzetting vau zijn werkzaam heid bij de legcrpolitic aan de Ncderland- ehr grens. He: wt> hem niet bekend, dat rij in Gramont bij de bevolking bekend was. De. tank der Icgcrpolitie was de oorzaak, dat :ij overal gehaat was. Beklaagde moest liet mderzoek naar verdachte Belgische perso- icii leiden, en dezen in voorloojiige lieeiito- ïis nemon. Hij ontkent, zonder redeu per'vi- len gearresteerd of hun gevangenschap on- noodig verlengd tc hebben. PresidentU hebt toch kinderen van ivo- gen jaar gevangen gezet? Beklaagde Ja, doch dat waren ook dc da- PrcsldentWist u dan niet. dat kindercu onder dc tien jaar nooit de daders knnnen rijn In deu wetteiijken zin? Dc beklaagde zette daarop uiteen, boe hij tegen de verdachten is opgetreden, die een aanslag op dc spoorlijn Gent—Bergen bal den gepleegd. Dc scindradcn werden door de Belgen veranderd, zoodat er verkeerde sei- werden gegeven, cn er gemakkelijk een rwegongcluk bad kunnen plaats hebben. Er zijn ook nog andere aan-logon op de vei ligheid dor spoorwegen gepleegd. Voorts zijn cr diefstallen van documenten en van munitie voorgekomen. Hij hoeft de perso nen die bij de aanslagen waren betrokken, gearresteerd. Geslagen beef: bij beu echter niet. Het aantal arrestaties, dat van Novem ber tot December 1917 door hem is gedaau, cu dat volgens den president 35 bad bedra gen. kon hij zich niot herinneren. Hij bad het uoodig geacht, allo daders zouder onderscheid hun leeftijd te arresteeren. jrvolgcns werd ©en rapport uitgebracht door den Polizeirat Bauer uit Muncben. in dit rapport werd voornamelijk de kwestie besproken, of de beklaagde als beambte dan wél als onderofficier z.ijn functie had uitge oefend, daar oin deze kwesrio het gehce'e proces draait. Wanneer bij geen beambte was dan kan art. 843 van het Wetboek vau Strafrecht niet op beklaagde worden toege past, al zijn de verklaringen der getuigen ook nog zoo bezwarend. De eerste getuigenverklaring werd afgc- gd door den Belgischen scholier Moreels, dié ten tijde van het voorgevallene tien 'jaar was. Deze getuige raakte zoodanig vcr- I in allorlci tegenspraken, dut de presi dent hem herhaaldelijk moest aanmanen, "do waarheid te spreken. Eerst verklaarde hij. Yan Knp.st6n Kunstenaars No. lis. Achttiende eeuw cn twintigste eeuw. In het Haagsciic gemeentemuseum, in de Zee straat, heeft de directie een alleraardigste verzameling portretten van kunstenaars d'e tusscben 1730 cn 1830 gewerkt hebben, bij eengebracht. Dc verzameling is tc curicöscr omdat ze. goed gekozen, last zien dat die pe riode in onze kunstproductie nog niet zoo be roofd van alle levenskracht was, als men gewoonlijk pleegt aan te nemen. Hot was wel geen jong, bloeiend leven in de kunst, oer een rentcnicrebes'.aan, waarin de vorkre- gcu waarden van de zeventiende eeuw wer den opgebruikt, maar daar wtiren onder die rentenierende geesten toch nog een vrij groot aantal die, zc mochten dan al hun renten op teren, althans hun kapitaal van overgeleverde technische vaardigheid niet behoefden aan tc spreken. Dat Haarlem iu die jaren niet onbelang rijk anu de productie medewerkte, kan ons belang inboezemen en de juist in dit jaar vallende herdenking var. het feit," dat voor honderd jaren bet roemruchte „Kunst zij ons Doel" uit de metamorphose van een dan be slaande teekencouibinalic tot stand kwam, is cr, mot dc aanwezigheid van oenige artis- teii ter Ilaagsehc expositie het bewijs van. Trouwens, dc geschiedschrijvers van de beeldende kunst juist dier dagen waren voor Haarlem evenmin onbekendé-.i en voor gege vens omtrent dc nrtisten cn hnn werk moet men nou needs bij hen, de boeren Vau Evn- .den en Van der Willigen tc rade gaan. Zij geven ia hun drie deelea plus aanhangsel, I eon aanvulling van Immerzeel en Kranun en ook nu is, zoo nu cu dan, een uurtje lectuur in hun aauteekeuiugen, niet onamusant. Doch wat niet minder grappig is de belangrijkste portretschilders uit die langvervlogcn dagen waren buitenlanders, die ons land bereisden i om cr bestellingen uit te voeren of ook wel zicb duurzaam daar vestigden cn hen ver- I melden Van Eynden cn zijn compagnon niet. Zoo, Tischbeïn, die hier zeer iu trek was j cn die grooten invloed op latere Hollan- 1 dors als den vader van Thérèse ScLwartzo 1 heeft uitgeoefend, zoo de Zwitser Liotard, die oin zijn prachtige pastedportrcttcn ge- zocht was, zoo de Franschman Perronncau en I de Engclschman De Spmiiv. Van al deze i heeren vindt ge thans in Den ïïaag keurige exemplaren. Dc Hollandschc roeesters dier dagen konden daar moeilijk tegen op. al lieb- j ben ook Van der Koov en vooral dc slechts I veertig jaar oud geworden Van dor Mijn zeer respectabel werk geleverd. Een paar I bijzonder fyno portretten werden ter tentoon- I stelling op naam van Taco Schollemn gecx- poïcerd en het lijkt historisch interessant daaromtrent zekerheid te verwerven. Een hoe gevoelig portretje wist ook dc Uuurlcm- mcr Woutcrns Mol te schilderen. Er zullen van diens hand wel meer werken In onze stad ziju, in privaat bezii. cn liet zou mis schien dc moeite loonen. die eens aan het daglicht tc brengen. Allicht loonender dan die van zijn stadgenoot Visser Bender, wiens I' teekeiiiiig'.n volgens Ven E. en v. d. \V. Iicog .nuigetelireven werden cn die in Den Haag ook met ecu gansebe serie vetkgen- ivoordiud is. Het heeft .verluid, dat „Kuns; zij ons Doel" bij haar honderdjarig bestaan een retrospectieve tentoonstelling zou aan richten. Hopelijk verwerkelijkt zij haar voor nemen en slaagt cr dan in, juist uit die eer ste jaren van huur bestaan een aantal inte ressante en mooie werken bijeen te brengen. Van geheel anderen aard is de belangstel ling die men voor de kunst van onze eigen dagen kan koesteren. Tijd van gisting, van zoeken cn espc-rimeutoeren, het heden. Tijd van rust cn kaimtc, van geestelijk herkau wen, die andere periode. Ook fuudainciitcnl geheel verschillend door do gewijzigde doelen die bij dc kunstbeoefening gesteld zijn. Een becklingskunst die geheel en al met de wer kelijkheid, met het zichtbaar bestaande ver bonden is, toen. Ecu beoldingukunst die ge heel van dc werkelijkheid zich afwendt, bij do jongere generatie van thans. Twee m öen grond verschillende inzich ten omtrent hetgeen in beeld gebracht mot-', worden: liet realisme in zijn ver schillende sohakeoiingon tegenover het idealisme, evenzeer verseheidenlijk ge nuanceerd. En bij dit laatst© dan niet t© denken aan oen g©-idcali?eerdo wer kelijkheid doch aan een uit do wereld der ideo geboren wordende onwerkelijk heid. Men moet geen partijganger wexcu en do ontwikkeling van liooec-r-af kunueu bezien om in beide strooiniiigen het goud op den bodem te kunnen zien liggen. De mi listen zelf zijn daartoe meestentijds niet in staat. Zij zijn partij in het geding jeu beslissen per slot. door hun werk niot door dispuut. óver Cict werk dot door dc meest op den vor.igroml tiedeudc jonge ten thans ge Imaakt v... i: uioc; dc his'orie nog rich ten. Alleen zien wij, en dat niet alleen in ons land, ho© de stroom gaat in do richting van het van-de werïelijkheid-af gewend zijn. Wat echter juist bij ons, Hollanders, die een zoo sterk ontwikkeld gevoel van werkelijkheidswaarden bezitten, op taai verzet cu onwil van begrijpen stuit. Het is de verdienste van een buitenlan der, die langen tijd onder ons verkeerde, Dr. F. M. Huetmcr, in een z<"> juis: verschenen boek „Die «ene Malerei in Holland" een overzichtlijk beeld gegeven te hebben van wat er bij ons sinds 3390 ongeveer, gepresteerd is in de schilder kunst, die zioh van het impressionistisch réalisme, waarvan dc Haagsche 8obool den bloei uitmaakte, heeft afgewend. Dat een dergelijk overzicht, en dan nog wel in die compleetheid, ons door een niet-Hollsndcr word- aangeboden is ie'.s waarvoor wij hem dankKuir bcho-jrer. tc ziju, doch toont tegelijkertijd de tamelij ks onverschilligheid waarmee hc produ- eeeren van die kunst ten onzent is tege moet getreden- Een vervolg op Marius' boek en Plas- sehiuirt's lijst had hic-r ai langen tijd ne hooien le zijn samengesteld. De lieer Huobner heeft bet nu voor or.s gedaan en zeoafe g««sd daai- me© aan zich verplicht. Een xesliei.-l schilder» ©n sebihl.lessen stelt de schrijver zijnen lezers voor, die allen in meer of minder mate tot ae njcu- weren beliooren, die althans allen huiten het realiteitsprincipestaan. Kuiislonnars der idee-verbeéldiiig derhalve, die hij dan verder in vter groepen nis rle Sdea'isten der lijn, der kleur, der zuim.e en ikr lakte of laten we liever, pin niet dub- balzinnig :o wezen, zeggenvan het vlak ind©eit. In die systanatiek. die m. J. niet overal geheel jui$t opgaat, herkennen wij on zen Oostc-hjken buurman. En even „sulbst redend" vinden wij het dat aan die licofdstukkcn, ©en ander, over Vincent van Gogh afzonderlijk voorafgaat. De schrijver dien wij zelf een groom mat© vnr. idealism© nieener. te mogen toeschrijven» is er in geslaagd door zijn te verwerken materiaal een sierlijke lijn tc trékken, er door rangschikking kleur aan le geven, vnn ruimte van blik t© doen blijken door niets, maar ook letterlijk niets, buiten te sluiten en tooli... oppervlakkig te blijven. Dit laatste is inleen compendium als hier geboden word, geen gebrek. Integen deel. Hoe oppervlakkiger een au'.cni als de heer Jlucbner. is. des t© liever is hij ons. Dan laat hij soms ©cu treffende ly peering los. die wij direct als snak aan voelen en die ons 't geheugen blijft zitten. Of hij komt mot cm idee, die, voor ons gevoel, kant noch wal raakt cn dan geeft liij ons gelegenheid té paard te stijgen om hem als Sint George's draak bestrijden. Dit IsaLte - vnveger c.i on cider-, voorgekomen. Het boekje da: wij (hans aankondigen geeft lot strijd weinig aanleiding. Ik héb er alio waardeoring voor. Ik heb cr een paar Ncderlandsehe kunstenaars door lenren kennen, van wio ik geen flau we uolis had. Ik noem u Jan Willem Havermans cu Jacob Meet. En ik ver meed <k: de gemiddelde lercr van tic: Mui-je •- da; rijk geilluitrocid ia van dergelijks vntdehhmgn bij bonjea doeii k.\n. Wij kennen en »k maak geen gekheid in doorsnee onze rooderno kunst min der goed dan dew Duitsch.cr. Natuurlijk zijn er op- en aanmerkingen tc maken. Tot de eerste xou bohooten do uitgesproken wentel» oin bij een mo gelijken volgenden druk dc eigen trainee s door een Hollander tc laten na- Daar rijn hier en daar wat gek- diugeh blijven Haan. Van meer belang lijkt de aanmerking dat aan Jan Terwey, met Toorop cn Konijnenburg gelijk heJiandeld wordt. daardoc Jt toegekend di irlioudiiig is, »j productie m: i bovet aal de juiste n de keuze van re- lijken mij sommige bev Jeold. Doch nlijko apprec Salts :t erkend,' dat de uitrekeningen over dat is per slot p mijnerzijds en he: lieer Huebner al li, welken artist dan ook. m©: gehjkc om:» wektheïd, met gelijke waaj<iccrnig, dus wat men objectief ploegt to noemen,zoo mén aanneemt, dat er in die materie objec tiviteit bestaat, behandeld heeft. Ik wensch voorthaiids he: boekje, dat tegelijkertijd bij KHnnckiiardt en Bier '.nann in Ix-inzig on bij Van Loglium SlalcT-.ic ©n Visser in Arnhem vertchcèo, in voel banden. Het kan tot waardeering voeren van voel iu onz© eigen omgeving waaraan wij :c onnadenkend voorbij io©- pen. En voor den latervu historicus is hier a'vart eon icggor gepropareerd, die bij nu mr.ar allo ca heft bij :c houden- J. II. DE BOIS.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1921 | | pagina 5