Van onzen reizenden Redacteur
Dr. MarkRansforden
zijn pleegkinderen
HAARLEM'S DAGBLAD
DKCSDAQ 12 JULI 1921
TWEEQI BLAD
(N lauwe reeke.)
No. 20
De eerste Nederlandsche Buiten
school.
Verscholen in het groen, eon het ein
de ran de Nieuwe Schoveningsoh.
Bosohjcfi, hei het dutnterrclni dicht
Li' tie zco de eerste en altijd nog
eenige Neder Jandsche Buitenschool,
■Nu ook andere steden van ons land
_ou Botterdam en Haarlem liet
voorbeeld var. Hen Haag willen vol-
*o4' n cn waarscliijnlijk meer bui
tenscholen in de toekomst zullen wor
den opgericht, leek liet rn.j wel van
jji-jang aan onze lezers iets meer over
het doel en do inrichting van de Bui
tenschool te Den Haag mode te doe
len-
Onze hoofdredactie schbeef in haar
artikel „De vinger omhoog! dat zij
een enthousiast relaas over mijn be
zoek aldaar van mij vei wachtte en ze
ker is het, dat ik er enthousiast van
ben teruggekeerd. Daar wij" in onzen
tijd alles doen om de tuberculose met
kracht te tiestrijden, lijkt het mij een
gebiedende eisch dat overal in den
lande zoo veel mogelijk het voorbeeld
vól. Den Haag wordt gevolgd. Hel
groote oordeel van de buitensahool
is, dat zij preventief werkt, dat
zij voor k o m tl Zij maakt de kin
deren, dio door omgeving en aanleg
als voorbestemd zijn om aan deze
vreeselijke ziekte onder te gaan, krach
tig en resistent, zij helpt, lien bij den
strijd tegen de binnengedrongen tu
berkelbacillen, zoodat zij, op rijperen
leeftijd gekomen, weerstand kunnen
Lieden en de ziekte zicli bij hen niet
openbaart. De school doet dus niet
alleen direct goed aan de kinderen
zelve, maar zij helpt ook de maat
schappij, welke er krachtiger leden
door krijgt en in de toekomst <te
werfkracht behoudt van mansclieu, die
anders bijna zeker hulpbehoevend
zouden worden en dus ten last© van
de gemeenschap zouden komen. De
buitenschool is daarom van zoo groote
waarde, omdat z ij het kwaad
;n de kiem reedssmoort.
Toen Ik Zaterdagmiddag tegen 3
uur in <ic Haagsche Buitenschool
kwam, iagen alle kinderen nog in de
lighat te rusten. Met hun bleeke
snuitjes lagen zij op lange rieten stoe
len, met ongeduld wachtend op het
oogenblik, dat zij weer -op mochten
staan. De rusttijd was voorbij, de
speeltijd brak aan. En toen zij even
later, zoodra de klok 3 had geslagen,
waren opgesprongen, ieder zijn deken
had opgevouwen en opgeborgen en zij
stoeiend op de speelplaats om nnj
heen liepen, viel het mij op, hoe opge
weld; en vroolijk al deze jongens eri
meisjes or uitzagen, welk een be
schaafde en uitstekende geest er on
der deze volkskinderen hecrschte, hoe
ordelijk en tccli vrij alles Cr toeging!
Met een prettige vrijmoedigheid, zon
der °en zweem van opdringerige
driestheid of brutaalheid antwoordden
zij op al mijn vragen. Er was een rust
en orde, die mij onmiddellijk trof!
Het was of al die kinderen behóórden
tot één beschaafd, groot gezin, er was
cca geest vai. vrede en oen zonnige
warmte, volkomen in harmonie met
de. omgeving van duinen, bosch en
Juclit, waarin deze kinderen met elk
ander leefden
Op de opvoedkundige bete eken is
van de buitenschool wees Dr. It. P.
van de Kasteele, dc Haagschei kinder
arts, die mij bij mijn bezoek rondge-
leiddi, dan ook met den meesten na
druk,
„Natuurlijk is liet. hoofddoel van
or ze school", zoo zri Dr. Var. tic
Kasteel©„de bestrijding van de tu
berculose bij de jeugd; de buiten
school is in de eerste plaats een h e r-
stellingso or d. Maar tegelijk
met een krachtige gezondheid trach
ten wij hun nog iets anders voor het
leven mede to geven, namelijk geeste
lijke ontwikkeling en liefde voor de
natuur! Wij leeren dezen stadskinde
ren de bloemen, d© boomen en de die
ren in de duinen liefhebben. Ieder
heeft zijn eigen tuintje, dat hij zelf
onderhoudt en begiet; wij hebben een
bijenkolonie, waarvoor do jongens
zelf den bijenstand hebben getim
merd. De kinderen nemen eiken dag
den barometer en den thermometer-
stand op, de windrichting, het aantal
zonne-uren per dag enz. en zelf hou
den zij den staat bij waarop alles sta
tistisch is aangegeven. Zoo „leven"
zij het buitenleven veel intenser dan
gewone stadskinderen, gaan zij voe-
J' voor de natuur, wal he« zachter
en beter maakt. Rabindranath Tagore
heeft er op gewezen, en ik zio het. .hier
[eiken dag bevestigd, welk een verede
lende invloed er van de buitenschool
op het kind kan uitgaan. Het is dan
ook opmerkelijk welk een voorbeeldi
ge, beschaafde geest hier onder de
kinderen, die allen uit de gewone
volksklassen voortkomen, heorsdht.
Zij vinden hel allen op onze school
zonder uitzondering heerlijk en onze
inlichting is misschien de eenige,
waar „schoolziekte" absoluut is uit
gesloten. Terwijl het schoolverzuim
op een gewone volksschool in Den
Haag 17,5 en op een burgerschool
zelfs nog y.l bedroeg, was het bij
ons slechts 4.95 en dat bij kindoren,
die door physieken aanleg en
ving zeker eerder zouden moeten ver
zuimen dan de normaal gezonden.
Zelfs in de dagen van zwaren- sneeuw
val, toen op ulle volksscholen heel
erg over schoolverzuim geklaagd
werd, kwamen onze kleinen allen met
de trom mee cn baggerden zij over
den duinweg door de hooge sneeuw
om op hun school te komen. Nu weet
ik wei, dat een belangrijke reden is,
dat zij bier op school ook 2 maal
daags voeding en melk krijgen, waar
door de ouders er niet zoo spoedig toe
komen om de kinderen thuis te hou
den. Maar zeor zeker is bet, dat de
drang om naar school te gaan, in de
eerste plaats van de kinderen
uitgaat, omdat zij zich hier gelukkig
en thuis gevoelen!"
Ja, wel voolen de kinderen zich op
de buitenschool thuis en gelukkig!
Het was aandoenlijk om te zien, met
welk een zorg zij him tuintjes begoten,
met welk een aanhankelijkheid zij
den gymnastiekonderwijzer ontvin
gen, hoe lief zij mei de „.zusters" om
gingen cn hoe zij den dokter als een
ouden, trouwen vriend begroetten en
om hem heen zwermdenEn dat alles
zoo zonder oenige opdringerigheid,
zoo natuurlijk oti gewoon, dat het
mij als vreemde zeer sterk trof
warm stemde tevens. Maar dit alles
zou misschien bij even uitnemende
leiding als hier van het hoofd der
school, den heer J. J. Wagner, ook
op een gewone onderwijsinrichting
zijn to bereiken. Hiervoor is een bui
tenschool niel in de eerste plaats
noodzakelijk; hut hoofddoel, waarom
de school werd opgeridbt, is zoo
als Ik reeds sclireef de bestrijding
der tuberculose bij het kind!
„Oorspronkelijk in 1903 zoo
verteld© Dr. Var, de Kasteel© mij.
„was or hier in Den Haag eetn groot
huis op dun Benoordenhoutschen
Weg a!s „Sladsgezon&heidskolanie"
ingericht, waar kinderen, voor wie
besmetting door hun omgeving dreig
de, of die reeds tuberculeus besmet,
waren, voor e enigen tijd eerst 6
reken, latei* 3 maanden werden
opgenomen. Al spoedig bleek, het, dat
een zoo kort verblijf onvoldoende
was. Wilde men werkelijk het kind
helpen, dan moeri; het voor langeren
tijd uit de besmette omgeving onder
andere, betere levensvoorwaarden op
groeien. Hierbij drong zich onmid
dellijk ook de vraag van de school
nuar voren. Dergelijke kinderen bs-
hooren niet op de gewone school. Her
haaldelijk toch moeten zij de lessen
verzuimen, zoodat zij al heel gauw
achterreken. Maar dat is niet het
grootste bezwaar. De schoollokalen
zijn verkeerd voor deze kinderen, die
lucht er. bovenal zon noodig heb- -
ben. Deze kinderen moeten in de vrije'
natuur leven, willen zij werkelijk
sterk worden. En daarbij komt nog
en dat is maatschappelijk van zeer
groot beiang dat zij in de school
voor andere kinderen een voortdurend
besmettingsgevaar opleveren. Zoo is
men in Den Haag er toe gekomen, in
navolging van het buitenland in
Amerika zijn zelfs oponluchtscholen
op de daken van groote huizen deze
lste Nederlandlsche Buitensdhool op
te richten.
Voor plaatsing op de buitenschool
komen voornamelijk in aanmerking
de kinderen met tuberculeuse afwij
kingen en de tuberculcras-besmotte
kinderen, die, hoewel nog geen dui
delijk aantoonbare afwijkingen ver
toon end, m slechten algemeen en toe
stand verkeeren. Voor de bepaald
zieke kinderen is de buitenschool
feitelijk met bestemd. Voor deze kin
deren en e pedaal de kinderen, die
aan longtuberculoee lijden is onze
school te vermoeiend. Die patiënten
leveren bovendien voor de andoren te
veel besmettingsgevaar op. Daarom
moeten zij niet naar school, maat
nuar sanatoria.
Elk jaar ontvangen wij van school
artsen, tubereulose-vereenigingeai,
wijkvereenigingen, poliklinieken en
ook wel van particulieren vóór den
aanvang van den zomercursus opga
ven van de namen der kinderen, voor
wie plaatsing op onze school het moest
noodig wordt geoordeeld. Al deze
kinderen worden dan minutieus on
derzocht. Wij gaan na, in hoever© zij
lijdend zijn aan tuberculose of wel
tuborcu !cse-besmet zijn. Verder wordt
een onderzoek ingesteld naar de ge
zinnen, waarin zij verkeeren, voorna
melijk of er een Uibeiculeuse besmet
tingsbron is, die voor het kind een
voortdurend gevaar oplevert. Het aan
tal aanvragen overschrijdt helaas hel
aantal bw-chikbare plaatsen aanmer
kelijk, zoodat meerdere kinderen,
voor een etad als Den Haag veel te
wenscholijk zou zijn, moeten worden
afgewezen. Wij kunnen in verband
met de grootte van het terrein en de
beschikbjre ruimte op den zomercur
sus onmogelijk moer dan 54 kinderen
plaatsen, 'a winters, wanneer
school gewoon doorgaat, zelfs niet
dan 35, U begrijpt, dat dit getal
voor ee nstad als 'Den Haag veel te
klein ls <-ri een uitbreiding van de
school ls aan ook gebiedend noodza
kelijk. Zooals de toestand nu is, moe
ten wij een strenge selectie doen.
Ons streven is over het algemeenT de
kinderen zoo vroeg en zoo lang mo
gelijk op do school te nemen. In de
eerste plaats de kinderen, waarbij tu
berculeus© afwijkingen worden ge
constateerd en dan de kinderen, die
tubcrcuieuAfc besmet zijn bevonden
in ongezonde milieus leven. Hygië
nisch leven de kinderen hier onder de
meest gunstige omstandigheden. Al
lereerst, omdat zij voortdurend in de
frissche ludht zijn en zooveel als het
mogelijk ls van de zon genieten.
Want de zon, dat is het, wat deze
kinderen bet meest noodig hebben. Ik
zou onze school dan ook wel zon
school willen noemen. Helaas komt de
zou in ons zon-arme klimaat dik
wijle maar matig te hulp en één van
mijn groote wenedhen voor de school
is dan cok altijd nog een kunst
matige hoog te i o», maar
daarvoor is een eiectrische geleiding
noodig en dit kost geld, zoodat het
voorloopig nog tot de vrome wenschen
blijft bchooren. Maar behalve lucht
en zon, hebben de kinderen hier het
voordeel van een juiste en voldoende
voeding en wordt er wat van1 groot
belang is voor overvoeding ge
waakt. Zij hebben een regelmatige
dagverdeeling en rusten systematisch
dagelijks van 1 tot 3 in de ligballen ai
staan voortdurend onder geneeskundi
ge ccntrflie.
De resultaten van dit alles zijn dan
ook voorloopig zeer gunstig te noe
men. Het is waar, dat de school nog
niet lang genoeg bestaat namelijk
van 1913 af om nu reeds statistisch
te kunnen bewijzen, dat het verblijf
op de buitenschool de kinderen ook op
luieren leeftijd tegen het tulwreulos»-
gevaar bestond heeft gemaakt. In hoe
verre de buitenschool werkelijk aan
haar doel de kinderen voor later
voldoende weerstand-krachtig te ma
ken beantwoord, zal eerst na jaren
kunnen worden aangetoond. Maar
de resultaten in het buitenland
bijv. te Charlottenburg en Birming
ham zijn zoo prachtig, dat ik ook
voor onze school niet twijfel. En ze
ker is het, dat wij de kinderen hier
met de week vooruit zién gaan, dat
zij bij het einde van den cursus bijna
allen veel krachtiger zijn en meer
weerstand hebben dan bij het begin.
De kinderen zijn hier altijd flink cn
gezond, van epidemische ziekte mer
ken we hier op school zoo goed ais
niets cn in den grieptijd belioafde de
school slechts 8 dag-cjn gesloten te
worden en dat nog wel alleen wegens
ziekte van het verplegend en onder
wijzend personeel. Een groot voordeel
voor de kinderen is ook, dat de in
richting altijd door geopend is, ook
met de v a c a n t i e s. De school is
in die weken dan wel gesloten, maar
het herstellingsoord blijft ook den ge
opend. De kinderen komen hier el-
ken dag en de kuur wordt geen dag
onderbroken. Want hierop wil ik
vooral nadruk leggen, dat onze bui
tenschool In dc eerste plaats een
herstellingsoord is; de
school Icoml pas in de 2de plaats.
Daarom heslist ook niet de hoofdon
derwijzer maar de directrice van net
herstellingsoord, freule PaMbaleon
van Eek, welke kinderen niet en wel
ke kinderen wel de school moeten be
zoeken. De heel zwakke kinderen ol
zij dje terperatuursverhooging heb
ben, komen wel dagelijks naar hier
voor de kuur, maar zij krijgen soms
voor dagen soms ook voor enkele
uren per dag om gezondheidsrede
nen vrijstelling van schoolbezoek. De
gezondheid gaat bij deze kinderen
natuurlijk boven alles! Daarom wordt
op deze school ook méér gedaan aan
gymnastiek en vooral aan ademgym-
nastiek dan op andere scholen.
Op mijn vraag, óf de lste Neder-
landsclie Buitenschool nu in alle op
zichten aan het ideaal van do buiten
school beantwoordt, zei Dr. Van de
Kastecle: „O neen, er blijft nog heel
veel te wenschen over. Een groot be
zwaar hijvoorbeeld ia het, dat alle
kinderen 'e avonds weer naar huis
moeten. Zij komen hier "e morgens
om 8 uur en blijven tot 's avonds
kwart voor C, Het op en neer reizen
met de tram blijkt voor sommige kin
deren nog al vermoeiend. Een liepaal-
de eischt van een buitenschool is, dat
zij dicht by een tramhalte is gele
gen en de kinderen onder alle om
standigheden de school gemakkeiiji
kunnen bereiken. De toestand js I-ier
vrij goed, maar voor zwakke kinde
ren blijft dat telkens op een neer gaan
toch een bezwaar. Daarom acht ik
het bepaald noodig, dat er aan elke
buitenschool ettu internaat verbon
den is. Niet dat ik voor alle kinderen
het internaat noodzakelijk vind. maar
voor een deel, bijv. 1/3, zou er gele
genheid tot overnachten moeten be
staan. Zooals de toestand nu is, ,ko
men zij 's nachts in hun eigen milieu
terug, blijven zij dus stesdö bij de be
smettingsbron, wat voor sommige kin-
deren bepaald gevaar opleven. Daar
bij komt, dat zij bij lichte ongesteld
heden, als ingewand-stoornissen
thuis blijven ©n in dien tijd soios weer
hollend achteruit gaan. En dan niet
te vergeten de verwaarloosde, vuile
omgeving, waarin sommige kinderen
thuis verkeeren. Wel doen wij alles
om hierin verbetering te brengen en
houden wij o.a. ouderavond et,
waarop wij met de ouders hu groote
belang van zindelijkheid, reinheid,
licht en lucht en hygiënisch leven
thuis bespreken, maar afdoende zou
het alleen zijn, als sommie© kinderen
bier ook 's nachts in liet herstel
lingsoord zoudien kunnen verblijven!'
Na ons onderhoud heeft Dr van de
Kasteel© mij de verschillende gebou
wen ien de openlucht-scholen laten
zien en het waren vooral die open
lucht-scholen, welke nnj in entliou-
siaste stemming hebben gebracht,
btel u voor, een liefelijke, aan alle
kanten door populieren beschutte
„duinpan", een miniatuur valleitje
dus, en daarin schoolbanken en eon
schoolbord! Dit is de openluchtechool,
waarin deze kinderen onderwijs ont
vangen. Een zonnescherm staat iu
het midden, dat bij al te feilen zonne-
scliijn tot spijt, geloof ik, van Dr.
Van do Kasteel e uitgespannen
wordt om de oogen dor kinderen bij
liet lozen en het schrijven te beschut
ten. Het was zoo liefelijk cn idyll.s.di
dat j© alle kinderen naar zoon school
zoudt villen sturen. Van 2 scholen
was het „décor" zuiver natuurlijk;
van één was het kunstmatig. Hier
was een duinpan door de jongens
zelve onder toezicht van de onderwij
zers gegraven en het plaggen afg<-
Ook in den winter, ja zelfs bij vorst,
worden de lessen in de open lucht
gegeven. Dan zitten de kinderen met
bivaJvmutsjes en polsmofjes in de
banken buiten en zij zijn er zoo aan
alle kanten beschut, dat zij er nooit
c-cuiigio Bctiade van oiidTvtnxlen. Al
leen bij regen en mist gaan zij 'naar
binnen en worden de lessen in het
schoolgebouw of zoo mogelijk jn de
geheei open eethal gegeven.
Dr. Van de Kasteeie loonde mij ook
nog de badinrichting, waar de kin
deren twee maal per week ouder toe
zicht een douche krijgen en ook hier
zag ik, hoe al het mogelijke voor
deze kleinen werd gedaan. Elk kind
heeft zijn eigen lianddoek, zijn eigen
waschlap, zijn eigen zeep. zijn eigen
'.andenhorstel een geschenk van de
Nederlandsche Tandheelkundig© Ver-
eeniging zoodat van besmetting
geen sprake kan zijn. Zoo leeren z
al heel jong, wat zij met. hun gepre
destineerdheid. in hun eigen belang
On in het belang van andere men-
schen hebben te mijden cn hebben te
doen en worden zij dus wat voor
het tuberculeus besmette kind van
zoo groot, belang is ook hygienJroh
opgevoed.
En ten slotte nog iets over de fi-
nancieele zijde. Goedkoop is een bui
tenschool niet.. In.tegendecJ Dr. Van
de Kastcele zei mij zelfs, dat een der
gelijke Inrichting vooral na de
algemeene stijging der prijzen
kostbaar kan worden genoemd. Tn
het geheel bedroegen do uitgaven
over 1920 f 26151,054, dat is per kind
dus ongeveer 5(X) gulden. Door de
oudere der kinderen wordt wekelijks
ocm bijdrage gestort van f 1.25 a f 2.
Het rijk betaalt het salaris voor 2
onderwijzers; de gemeente die ook
hel terrein kosteloos heeft afgestaan
subsidieert de school jaarlijks met
een bedrag van f 4550. De overige ont
vangsten worden verkregen uit gif
ten, contributies van donateurs en
leden, rente v.nn aan d* school ver
maakt kapitaal en ec<n subsidie
va® f 1875 van de 's-Gravenhaagsche
Verceniging tot bestrijding der Tu
berculose.
Of er in Haarlem in de naaste toe
komst nog een buitenschool zal ko
uien? Ik denk aan den „opgestoken
vinger" van Gedeputeerde Stilten.
Maar na wat ik er te 's-Gravenhage
van geïRiord en gezien heb, kan Ik
niet anders zeggen dan dat ik het
voor onze etad en vooral voor de
arme kinderen, die door do vrees>-
lljkste aller ziekten bedreigd worden,
van harte hoop. Mochten Ilaarlem-
sche philantropen oen goed werk wil
len verrichten, dan wijs lk hun op
het voorbeeld, dat dc stichters
van de eerste Nederlandsche Buiten
school hun hebben gegeven. En mocht
ik het voorrecht hebben In dc toe
komst de opening van een dergelijke
school ook te Haarlem bij te wonen,
dan hoop ik van harte, dat aan die
inrichting eon even warm voelend en
enthousiast kinderai u. verbonden
moge worden als Dr. R. P. van de
Kasteeie.
J. R SCHEIE.
Rubriek voor Vrouwen.
HET VACANTIE-HÜI8JE.
Met kinderen oil dc «!ad.
Met bnll onland.
huisje hullen. Een een
voudige buishouding. Vn-
oanllo voor do vrouw dos
huizes.
Na de vacancies weer aanbreken, tullen
r ook, evenals andere jaren. heel wat
mecschen zijn, die voor korten of langen
tijd n&if buiten gaan. Velen gaan naar hot
buitenland wat weer oon groot feast is,
nadat het jarenlang een onmogelijkheid
was, en toch de laatste twee jaar oolc nog
niet gemakkelijk ging. Maar voor families
met kinderen ls het buitenland te lastig,
ten eerste wel omdat de reis altijd tamelijk
lang ls, dan doordat de kinderen rich
aak zelf niet kunnen redden, omdat tij
de taal niet machtig rijn, en tenslotte vin
den veel oudera ook, dat het bezoeken
van het buitenland eeu pretje is dat pas
de beurt komt, als do kinderen volwas
sen rijn en de vreemde omgeving en hot
natuurschoon meer kunnen waard ee ren.
Bovendien zou hei al te dwaas zijn, dat de
kinderen bijvoorbeeld wel wist on hoe mooi
Zwitserland is en van de schoonheid van
hun eigen omgeving geen idee haddon.
Zoo gebeurt het dan ook dikwijle, dat de
ouders besluiten een paar weken eon huis
je buiten to huren, zoodot ioder ziob er go
noogelijk-vrij kan vermaken. Maar roo'n
„huisje buiten", beteekenl meestal voor de
huisvrouw ccn tijd van behelpen ronder
dienstbode cn daardoor voor haar vaak
meer extra drukte dan vaoantie! Hol is,
ianjom ook wel het allerbeste om van te
loren eens na te gaan. hoo hc-t huishou
den in zoo'n lijd hot allerbeste kan worden
ingericht, zoo eenvoudig en zoo prïclieoh
mogelijk.
Wij beginnen dus bij het pakker'. an de
koffers, en dan zouden wij den raad kun-
geven niet to veel kleinigheden meo te
nemen. Het is meestal een moeilijk werk-
m bij het weggaan alles weer bij el
kaar te zoeken en hoe minden klein
goed er dan is meegenomen, des to gemak
kelijker gaat het. Natuurlijk moet er wel
een flink© hoeveelheid ondergoed mcc,
want of het huisje in hel bosch of aan
re© staat,do kinderen maken toch veol
goed vuil. Voor bovcnkleeren is katoen
het meet.', geschikte: katoen, of anders
zc-phir, wsBohl gemakkelijk en als het go
wnsBChen en gestreken is, ziet het er weer
keurig uit. Ook het meenemen van mooie
Icloeren is meestal tamelijk overbodig; in
de bosschen worden do kleeren veel to
gauw vuil, cn aan zee zien kinderen er
niet leuker uit dan in heel eenvoudige
pakjes.
Het onderhoud van hel huis cn hel eten
iveren meestal eon groote moeilijkheid op
oor de huisvrouw. Het is voor haar daar
<>or al moollijk genoeg om 'a morgens' uit
to gaan, want cr moeten nu eenmaal in
ieder huishouden bópiuildo dingen gebou-
I, die misschien wel eens een enkelen
dag overgeslagen kunnen worden, maar
ook niet langer. Daarom is het 't allerbesto
om vroeg ie eten: dan kan al bet huis
werk 's morgens worden afgedaan en ls de
huisvrouw na het afwasschen van de
vaten het verdere deel van den dag ook
vrij. Nu zijn er heel wat mensehen, die
niet van vroeg eten houden; zij hebben om
i nog geen trek. vooral als het
i weer is, en bovendien worden zij
erna, ln de middaguren meestal hinderlijk
slaperig. Dat is allemaal waar, maar als de
vrouw des huizes iets aan zoo'n vacant!o
wil hebben, kan het eigenlijk niet anders-1
Wordt er om zes uur warm gegeten, dan
moet ze toch vast wel weer om 5 uur thuis
om het eten, dat 'a morgens klaar
gemaakt en in de hooikist gezet kan zijn,
verder af lo maken en op te doen. Want
dat afmaken is dikwijls nog heel wat
{ij<l noodig: deze groento moet me*, een
sausje gegeten worden, dio soep moet nog
nagehouden, de pudding moet gestort
liet zijn allemaal kleinigheden, maar zij
nemen met elkaar veel tijd in beslag.
Doel zij dit ftlle9 nu 'smorgene, dan kan
J langer uitgaan *s middags en om 7 uur
of half acht een boterham eten waarvoor
zij do tafel, vóór het uitgaan, al heeft ge
dekt: dan behoeft er alleen nog maar
brood gesneden te worden, en het maal is
Zooals wij onlangs reeds schreven, naar
aanleiding van de vereenvoudigde huis
houding, kan ieder kind het eigen bed af
halen en opmaken, en misschien kunnen
do grootste cok al wel helpen mot het
schoonmaken van de waschtafels. Want het
dichtklappen van het beddegoed. waar Te
len geen bezwaar in mccnen to zien, is op
den duur alloihehslvo aangenaam: het bed
wordt wanordelijk en wanneer niet dage
lijks alles eraf wordt gehaald, is het liggen
er op een mikken om alle bobbels cn
plooien te vermijden, zonder dat mc-n
daarom nog zoo overgevoelig behoeft te
zijn als de. prinses uit het sprookje van
..Do Prinses en de Erwt!"
Do woonkamer kan natuurlijk niet ver
waarloosd worden, evenmin als de slaapka
mer: ïedeereen die wel eens aan zee is ge
weest, weet hoeveel zand er iederen dag
weer door alle naden cn kieren naar biri-
nen stuift.
En ook in heide of bosoh maidct liet
onophoudelijk in- en uitloopen de kamers
8teed9 weer zanderig en vuil. En al wordt
er nu ook hevig gespot met de Holland-
sche vrouwen, wie het schoonmaken let
terlijk in hei bloed rit, iedereen die wel
eens buiten is geweest en rich zoo heeft
moeten behelpen, dat alles er vuil en
onooglijk uitzeg, zal zich wel herinneren,
hoe zij of hij tenslotte weer terugverlangde
aar een ordelijke huishouding.
Daarbij komt nog, dat liet huishouden,
geregelder loopt, wanneer alles goed in
orde is, en dus zelfs bij liet behelpen in
een kleine omgeving met weinig materiaal,
is de netheid onmisbaar wanneev de huis
vrouw nog wat aan haar vacantic buiten
wil hebben!
Om liet eten eenvoudig te moken,Jtan
er vooial met het warme weer gemakkelijk
een koud gerecht gegeven worden. Om *.e
beginnen is koude sla dan al een smske'ijk
artikel, en deze slasoort kan uitstekend af
gewisseld word©n met sla van allerlei
andere groenten, bijvoorbeeld van bruine
boonen, koude, gekookte slaboontje», kou
de gekookte sndijvia en andere. De
groenten, die daarvoor gekookt gebruikt
moeten worden, kunnen dun den tenen
dag, als ze warm worden gegeten, worden
mecgekookt, en de rest den volgenden dsg
tol sla verwerkt.
Ook eenvoudige nagerechten zijn gemak-
kelijk genoeg te bedenken, en op dagen,
dat er dan eens een flink vaodzame bloem
koolsoep is, kan het nagerecht heel goed
achterwege blijven of uil vruchten bestaan.
Voor dogenen, dio van rijst houden in
plaats van aardappelen, is dit veel gemak
kelijker, want de rijst wordt na ccn koor
wasschen opgezet, vijf minuten gekookt en
verder in de hooiki« gezet (anderhalf uur)
n gaar t« worden.
Op deze wijze kan hel warme middag
maal heel wat vereenvoudigd worden.
Middags is de huisvrouw dan geheel
vrij, waaraan het dikwijls nog wel cons ta
=chen overlaat, wanneer de familie
buiten ls. Vroeg opstaan js natuurlijk ook
grcot gemak, want zelfs een half uur
verschil maakt dat het work aanmerkelijk
veel eerder klaar is. Voor velen is het
iter een heele opoffering om in voean
ti jd vroeg op to zijn, vooral als het werk
in het dagelijksch leven toe dwingt om
wel vroeg op to staan: dr.n is een uurtje
langer in bed liggen in de vrijo dogen
meestal al te aanlokkelijk, om to kunnen
weerstaan.
Over het algemeen moet het huishonden,
het buitenhuisje dus zoo eenvoudig
mogelijk zijn, wit do vrouw des buizes er
ik nog ccnig plezier van hebben, maar
dan moeten ook do andere huisgenooten er
niet tegenop zien om de handen ook eens
uit de mouw te steken, voor zoover zij dat
kunnen; want al zijn de huisvrouwen niet
geneigd tot den ochturigen arbeidsdag om
dat het onmogelijk zou rijn, zoo'n genoege-
lijfce afwisseling ls toch ook lang niet t«
versmaden.
E. E. PEEKEBOOM.
Uit da Omstreken
HAAP.LEMMEP.MEER.
Ongeluk. De machinehouder K. L,
um den AalsmeerdereHik alhier had het on
geluk bekneld to geraken 'usschc-n do ra
deren van een persmachone, met 't gevolg
een zijner armen zwaar werd gekneusr
geneeskundige hulp moest worden in
geroepen.
Mazelen. Alhier zijn weder een
5-jarig meisje en een 2-jarig jongetje aan
do mazelen overleden. Deze ziekte doei
zich hoofdzakelijk in het zuidelijk deel
dezo gemeente voor.
oor beroep bedankt. Naar
wij vernemen heeft da. P. Nomes te Scbild-
wolde (Gr.) het beroep naar de Gorefor-
leerde Kork aan don Aalsmeerderwog,
(Oostzijde) nie* aangenomen.
Drinkwater verkrijgbaar.
Met het oog op het alhier heerschend ge
brek aan drinkwater, zal zoolang de
,orio aanhoudt en de voorraad strekt,
drinkwater verkrijgbaar worden gesteld
te Hoofddorp aan liet kantoor naast het
raadhuis op Maandag-, Woensdag-, Vnjdag-
Zatordagmorgcn en aan het fort bij
Aalsmeer op Dinsdag- en Zaterdagmorgen.
HEEMSTEDE. Govondan voorwsrpan.
Temg te bekomen bij P. Nooijcn. Rea
Novaplein 23, ccn portemor.naie me: in
houd. Mevrouw PrinsTolsma, van Ho
gendorpstroat 23. een zwarte hond. Me
vrouw Wagenaar, Prmsessckade 35. ecu
broche. J. van Resteren, Doodweg 21,
spaarzcgel8. Bureau van politie, Raad
huis, eon sleutel en een dameshand-
sehoen. Mooser, Glipperweg 80, een post
duif. C. v. Aar, Glipjierweg 31, een
paar klompen, H. Verdonschot, Verver-
scningshuis. Gruetietidaal, een tasciijo
mei inhoud. S:cijwl. Einauslaan 9, een
lorgnet. Tibbc, Berkenlaan 23, een jonge
witte geit.
'euilleton
(N a- a r It c t Uageisck van
J. S. FLETCHER.
5)
Die lieve juffrouw Bewery wat
een snoerig meisje! En haar broer is
zoo'n aardige knappe jongen! Wie
zouden ze toeh eigenlijk zijnV Pupil
len van Dr. Ransford natuurlijk! Hoe
romantisch! cn hoe hoe onge
woon! hoe vreemd! Hij ls nog tame
lijk jong en heeft zulk ©en allerliefst
jong meisje tot pleegdochter! Hij kan
zelf niet ouder dan vijfenveertig zijn
cn 2ij is twintig hoe aardig hoe
buitengewoon romantisch! Men zou
bijna zeggen dat liet noodig was hen
to chaperonneeren!
Dat gezeur! zcide Ransford bin
nensmonds.
Precies, stemde Bryce toe.
«aar zoo gaat het toch." Wit u er
m rn?w' v«n hooren? Ik kan er u
Pa" °,Ill)ePQalde hoeveelheid van. leve-
i® 7 11 Wit. Maar liet lijkt allemaal
OP elkaar.
Dus, behalve je andere eigen
schappen ben jc ook nog babbel
kous? merkte Ransford
Btvce glimlachte en scnudde liet
hoof^.
Neen. antwoordde hij. lk
luister maar. Ik luister goed. Maar
begrijpt u wat ik bedoel. Ik zeg --
dat cr niets geheimzinu:gs mot mij
is. Als juffrouw Bewery mij de eer
aan wil doen me haar hand te schen
ken, krijgt ze een man naar wiens
verleden u een nauwkeurig ontt-'r-
zoek kunt laten instellen.
Bedoel je daar iels mee ten op
zichte van Jutar verleden? vroeg
Ransford.
Ik lieido&l niets, zeödó Bryce,
lk spreek voor mijzelf over mij-
zelif. lik probeer een goed woordje
voor mij z*U to doen bij u haar
voogd. Het zou nog zoo dom niet van
u zijn om mij te helpen, Dr. Rans
ford. Als er leta geheimzinnigs met
juffrouw Bewery is, zooals de mem-
solien in W'ryChester zeggen bij
mij zal haar geheim veilig zijn. Wat
u ook van mij denkt, u kunt volko
men op mij vertrouwen als het in
mijn eigen belang is.
En als het dat niet is? vroeg
Ransford. Wat dan? Zeg dat eens
eerlijk.
lk zou een zeer on aangenomen
vijand kunnen zijm, antwoordde
Bryce.
Een oogenblik heerechte er stilte,
terwijl de beide mannen elkaar strak
aankeken.
lk heb je do waarheid gezegd,
zeide Ransford eindelijk. Juffrouw
Bewery weigert aan een huwelijk
met je lo denken. Ze hoopt dat je er
nooit weer over zult beginnen. Wil je
mij je woord van eer geven dat je
haar wensoli zult eerbiedigen?
Neen! antwoordde Bryce. Dat
wil ik nietl
Waarom niet? vroeg Ransford
dio zijn woede nauwelijks meer in
bedwang kon houden. Als zij het
toch vraagt!
Omdat ik misschien later kan
deavken, dat zij van opinie veran
derd is, aaide Bryce. Daarom 1
Zij zal nooit van opinie veran
deren, verzekerde Ransford hem.
Daar ben ik zeker van. Staat je
besluit vast?
Zeker, antwoordde Bryce. lk
laat mij niet zoo gauw van mijn stuk
brengen.
In dat geval, zeide Ransford,
is het brier dat je weg gaat. Hij
stond op en liep naar een bron dit ast
dio in een hoek van de kamer storid.
Hij maakte de deur* open en nam e,n
paar papieren uit een kleine lade.
Een van deze keek hij in en wendde
zich toen tot Bryce. Herinner je
je ons contract nog? vervolgde hij.
Wij kunnen het contract allebei
met drie maanden opz-ogy-n, of. als
ik dat verkies dadelijk maar
dan lietaiol ik jo drie maanden salaris
uit.
Ja, zeide Bryce. Dat herinner
ik mij natuurlijk nog wel.
Dan zal ik je nu een cheque voor
drie maanden salaris geven, zijde
Ransford en ging weer aan zijn
schrijftafel utten. Daarmee is de
zaak in orde cn naar ik hoop tot je
genoegen.
Bryce antwoordde niet. Ilij bleef
teeen de tafel leunen en keek naar
Rnn6ford, terwijl dezo de chèque
schreef. En toen Ransford chèque
op den hoek van de tafel neerlegde,
stak hij er geen hand naar uit.
Je moet inzien, ze; Ransford, hal:
alsof hiji zich verontschuldigde,
dat dit die eenige manier is. Ik kan
geen mant in mijn dienst .noudon, die
om hot ronduit te zeggen, haar niet
welkom is en wiens bijzijn hinderlijk
is voor mijn pleegdochter. Ik herhaal
het, Bryce, dal moet je toch Inzien.
liet kan mij niets schelen wat u
denkt, antwoordde Bryce. Uw opi
nie is niet de mijne en mijn ideêen
zijn niet de uwe. U wilt me alleen weg
hebben omdat het volgens mijn be
grip goed voor haar zelf en voor mij
zou zijn als juffrouw Bewery met mij
zou willen trouwen- Dat is de een
voud iy waarheid.
Ransford keelt Bryce lang aan. De
kogel was nu door de kerk cn zijn
ontslagen assistent scheen het nog al
luchtig op te vatten. Ransford's
ieuwsgicrigjheid was opgewekt.
Ik begrijp jou niet! riep hij uit.
Ik weet niet of jo de xneest cynl-
scho jonge man bent dien ik ooit
ontmoet heb of dat je de meest on
begrijpelijke
In ieder geval niet liet laatste,
viel Bryce hem in de rede. Dat
kan ik u verzekeren!
- Begrijp je dan zelf niet, dat liet
meisje jc met wil hebben? zeide
Ransford. Wat weet jij er van mis-
sehien heeft ze wel heel andere plan
nen!
Bryce, die de laatste paar minuten
uit het raam had staan kijken lachte
plotseling cn zijn hand oplichtende
we.es hij «aar den tuin. Ransford
draaide zich om en zag M-ary
ljciwery wandelen met een longen
Jongen die hij herkende ah een ze
kere SackviUe Bonham, de stiefzoon
van meneer Zolliot, eeoi rijke bewo
ner van liet Kerkplein. De twee jon
gelui lachten en praatten en waren
blijkbaar op den besten voet met el-
kaur.
Misschien merkte Bryce kalm op
gaan haar plannen in die richting
en dan. Dr. Ransford, zult u nog moei
lijkhcde-.i krijgen want mevrouw Fol-
liot, de moeder van onzen vriend
daar, die haar oogappel is, is een
van die nieuwsgierig© soort dames
van wie ik u zoo juist verteld heb en
als haar zoon zich ann Iemand bindt
zal zc haarfijn willen weten wie cn
die iemand is. Het zou veel beter zijn
als u mijn camdidatuur steunde.
Maarik veronderstel dal er niets
i©er aan te tloèn ls.
Niets, antwoordde Ransford,
behalve dat ik je nog vaar.-. 4 kan
zeggen. Je hoeft niel te blijven, ik
zal alles wel in orde maken. I-n nu
ga ik uit. Ik geloof dat het beter is
wanneer je met de stille trom ver
trekt.
Bryce knikte zwijgend en Ransford
zijn hoed en handschoenen m de
hand nemend, verliet de spreekkamer
door de zijdeur. Een oogenbiik later
zag Bryce hem op de Brink ioopen.
HOOFDSTUK III.
De trap va n deCathed'r a a 1.
De zoo plotseling ontslagen assis
tent stand, nadat hij alleen gelaten
was, een oogenblik diep in gedach
ten, alvorens hij op Ransford's
schrijftafel toestopte en de chèque
opnam. Hij kOcfc er aandachtig naar,
vouwde haar netjes op en stok haar
in zijn portefeuille; daarna begon hij
eenige van zijn eigen bezittingen, in
strumenten en -dergelijke, van ver
schillend© planken en uit verschil
lende ladun te verzamelen- Hij stopte
deze in een klein handtoschje en
hoo nie toen plotseling zocht kloppen
op de den waardoor de patiënten
altijd blrner» kwamen.
Binnen! riep hij.
(Wordt vervolgd).
