Bij Loais Bouwmeester te Zandvoort.
Uit de Natuur.
iuiteniaiÉsh Overzicht
Dr. MarkKansturden
zp pieepmueren
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 13 JULI 1921 TWEEDH BLAD
Zandvoort to'tergt op het oogen-
blik een van Neerland 6 grootste
zonen- Louis Bouwmeester, de man,
die drie geslachten door zijn epel ge
boeid en ontroerd en tot geestdrift
gebracht en wiens verschijning op de
planken nog niets van haar magi
sche kracht verloren liecft, die nog
steeds volle zalen gevangen lioudt
in den greep van zijn machtig Lv
lent, Bouwmeester vertoeft te Zond-
voortOm Uit te rusten van de
vermoeienissen van zijn Woensche
reis?
't Mocht wat!
II ij en.... rusten!
Rusten, zei hij ons m den loop
*an het onderhoud, dat wij Maan-
aan zijn gewoon zijn in hun land. Ik
vind mijn opvatting natuurlijk de
hesto. Voor mij is Shylock de drar
ger van al het lijden, dat het Joden
dom in den loop der eeuwen heeft
doorgemaakt. Ik heb in het buiten
land door talentvolle acteurs andere
opvattingen zien huldigen, 'k Heb den
Shylock zien spelen als een heel bra-
talen Jood, die mooi was aangekleed.
Dat is mijn opvatting mi eenmaal
niet
Over zijn Weensche reis raakte
Louis Bouwmeester niet uitgepraat.
Dat was heerlijk, zei hij. En het
heeft geheel beantwoord aan het doel!
Wij hebben veel geld voor de arme
kindertjes verdiend en later ook voor
dagavond met hem hadden, dat doe
ik niet 1 Dat heb ik nog nooit go-
daan 1
En inderdaad, wij kunnen ons de
zen levendigen naar den geest nog
jongen man niet „rustend" voorstel
len. Of hij nog kopje kan duikelen,
zooals hij jaren geleden in Brede-
roo's „Spaarische Brabander" deed,
wij weten het niet, maar het zou ons
nkl verwonderen als deze 79-jarlge
het nog kon!
Een hupsche ontvangst viel ons
ten deel op het bovenhuis aan
Burgemeester Engelbertsstraat, dat
Bouwmeester tot September gehuurd
heeft en niettegenstaande hij een
drukken dag to Amsterdam achter
den rug had, was er van vermoeid
heid niets aan hem te bespeuren
Wij hadden den groot-en Louis nooit
anders geaien dan op de planken ot
keurig en jeugdig gekleed achter een
bittertje of een kleintje koffie voor
American'te Amsterdam, of kuierend
door de straten van de hoofdstad,
maar nu maakten wij kennis met een
anderen Bouwmeester: Bouwmeester
lekker op zijn gemak, zonder Dooru
en neen, niet eens in zijn robe
de chambre, maar fijn ln zijn ov
hemd, voor het open raam, behage-
Jijk neer blikken op het drukke ver
keer van het zornersche Zandvoort,
leutige opmerkingen makend over
wat daar beneden in de straat zijn
aandacht trok.
Bouwmeester liet sigaren aanruk
ken, stak zelf eerst nog een sigaret
op, nadat hij met een bruusk gebaar
den gevulden sigarettenkoker, dien
zijn zoon Haaf hem voorhield, had
weggeduwd (dat waren zijn geliefde
Fatima's nieten spoedig zat hij le
vendig to vertellen:
Met Augustus ga ik naar Enge
land, zooals bekend is. Shylock spelen
in Shakespeare's geboorteplaats
Stratford on Avon, in het Shake-
6p<>are-theater. Dat is wol oen mooie
onderscheiding. Na Engeland volgen
Zweden en Noorwegen, ik zal daar
spelen in Stockholm en Christian ia en
don komen Madrid en Rome aan.de
beurt.
Speelt u overal Shylock, meneer
Bouwmeester? vroegen wij.
de intc-llectueelen. Ik was er eeret
een beetje huiverig voor, dien men-
schen van ontwikkeling en bescha
ving een soort van „liefdadigheids-
voorsteling'' aan te bieden, maar
achteraf was ik toch maar blij, dal
ik het gedaan had. De diende onder
liet volk is er groot, maar die onder
de intellectueelen niet minderIk heb
toch gesproken met een professor,
man tan stand en eruditie, natuur
lijk, die de straat niet dorst op te
gaan, omdat hij geen fatsoenlijk paK
klem en had I En bij een van de eer-
oio Womsche acteurs hebben wij een
avond doorgebracht. De man vertel
de mo, dat hij er van zijn gage abso
luut niet kon komen, lin weet u, hoe
hij dan tóch leefde? Hij liet me een
aocs zien met zes prachtige ringen,
die hem successievelijk in zijn artis-
lenloopbaan cadeau waren gegeven.
Er waren er zoo twee en twintig ge
weest. Zestien waren er al van ver
kocht! Die man z'n huis was anders
een kledn paleisje, vol mooie dingen.
Daar zag ik me o.a. een Teniers bij
hem hangen! .Maar man, zeg ik, ver
koop die! Die levert je een fortuin
op! Jawel, zegt hij, maar wat krijg
ik er hie r voor? Nou, toen ik
weer in Holland was, heb ik er dfyie-
lijk met een bekend kustkenner over
gesproken en die zal nu trachten Mol-
landsche guldens te maken van de Te
niers van mijn Weeavschen collega.
't Is anders een wonderlijk volk,
die Oostenrijkere, vooral de Weenersl
lk begrijp die menschen eigenlijk niet.
Zij lachen in hun ellendeGlim
lachend zeggen zt. „Ja, wij zijn ver
loren 1" Glimlachend drinken ze hun
laatste fiescb wijn op. „Das iist nun
die letzte Flasclie!" lk kan mij vooi-
stellen, dat zo in den oorlog klop
hebben gehadZoo'n Oostenrijker s
geen soldaat! Meneer, zei Bouw
meester, met typische overdrijving.
Ween er is In slaat, zijn „vijand"
te gaan kietelen: „Kiele, kiele,
laten wij samen wat piet gaan ma
ken in plaats van vechten!"
Anders een mooie stad, Ween en,
ging hij voort en wat een mooi tliea-
ther, het Burgtheater. Och, och,
wat 'n mooie echouwburg. En wat
was dat aardig op Schónbrunu,
Ja, overal, de Shylock is, daar waai- ik met den burgemeester ben
ben ik zeker van, de eenige rol, die geweest, toen al die vijf- of zeelion-
je in een vreemde taal kunt zien spe- derd kinderen daar op mij af kwaimen
len en toch begrijpen, omdat het I stormen, om mij toe te juichen en te
er hoofdzakelijk bij aankomt op do danken i Dut zul nu misschien wel
uitbeelding. En de manscheii willen oen beetje '-en te voren gearrangeerd
ock wel eens een andere opvattingzijn geweest, maar het maakte toch
van den Shylock zien dan die, waar-indniK op mei lk werd er Bouw
meester wees op zijn hart waar
achtig een beetje raar van! Ja, als je
zélf nog zoor. kleine peuter thuis
hebt' Mag: geergerd heb ik me er
aan, dat die lieve kinderen daar com
munistische liederen moesten zingen;
do burgemeester van Weenen is een
volbloed communist. In «kin versje,
dat ze zongen werd gezegd, dat de
vonten vroeger m zoo'n groote weel
de leefden en dat het volk daarom
nu zoo in de ellende zatDat vond
ik nu todi niets voor kinderen!
De groet „Gruw. Gott" is ook afge
schaft, dat ie hu „Freundschaft" ge
worden.
-En wat zijn nu uw verdere
plannen voor t komende seizoen?
informeerden wij.
Ja, dat maakt mijn zoon Louis
allemaal voor me in orde. Maar i
kan er u wel wat van vertellen.
Een vast engagement bij een gesel
schap neem ik niet aan. Ik l>en bezig
te trachten een paai- werkelijk g o e-
d e artisten om mij hoon te krijgen en
daar ga ik dan eon maand me>e spe
len in Den Haag, iu Scala
en een maand in Amsterdam
in het Paleis voor Volksvlijt,
v erder ga ik een rondreis door
Duitschland maken. Financieel bon
ik er zoo beter aan toe en ik blijf
mijn eigen baas.
Geheel vast staat alles nog niet. 1'
geef oen paai' goude stukken, zoo
veel mogelijk nieuwe, zooals
liet publiek die tegenwoordig wil. Eu
menschen willen gocn intieme, zooge
naamd „stille stukkies", zij willen
wat zien. Je moet jo stukken mon-
tceren, tegenwoordig. Dat trekt. Dat
zie je aan mijn zoon Louis; schitte
rende zalven maakt hij!
Weet u, waar ik o.u. mee kooien
zal? Met „de Poolsclie Jood". Dót is
o:« stuk Bouwmeester werd en
thousiast dat gaan moet, mits
je het monteert! Als Henry Ir
ving geen raad meer wist, dan speel
de hij „De Poolsche Jood", („The
Bells" heet het in 't Emgelsch). Dót,
is een epéélstuk. Geen groote letter
kundige waarde, maar het doet 't!
Zal ik u oven in 't kort vertellen
Bouwmeester, opgaande in zijn toe
komstplannen, ging er eens goed voor
zitten.
En toen hebben wij vol bewonde
ring geluisterd naar het verhaal, neem
naar de schildering van den inhoud
van 't stuk. Wij zagen den Poolsohen
Jood met den zwarten baard in zijn
slede door 't sneeuwlandschap snellen,
vij hoorden de bellen van het paard
rinkelen, wij zagen even later
de misdaad geschieden, wij voelden
mee die wroeging die het verdere le
ven van den misdadiger vergalt.
Geboeid zaten wij, geboeid door die
sprekende handen, die oogen vol uit
drukking, die mooie stem en toen
verhaal uit was, ja, toen waren wii
Bouwmeester's eigen woorden
van zoo even te gebruiken, „een
eetjo raar van bannen", niet zoozeer
dooi' het verhaal zelf als wel door de
wiize wan,nop deze jonge oude, deze
geboren kunstenaar, dat verhaal
deed.
Even later zat de wonderkerel die
Bouwmeester is, weer gijntjes te ver-
koopen, vertelde hij, hoe hij zijn
schoondochter dien morgen ..verrast'-
h«d. door vroeg op te staan en in de
keuken vast theewater op te zetten
op het petroleumstel.
Nou, zed Louis, ik bleef even kii-
kem, het brandde goed, oen mooi
vlammetje en toen ging Ik maar weer
naar bed, met Nick Carter (dat is
mijn lectuur) en na een poosje viel
weer in slaap
Ja. viel mevrouw Bouwmeester
in, en toen ik later in de keuken
kwam, stond die vol dikken, zwarten
vetten walm! Ik was wanhopig!
'k Wou haar eens verrassen, zei
Bouwmeester leuk. Nou, en ik hèli
haar verrast!
Ja, groote kunstenaars moeten zich
ook maar liever niet bemoeien met
petroleumstellen!
vertelde hij toen nog, <h
Henri Bouber, schrijver van „De
Jantjes", bezig is een eenbedrijfsspel
voor hem te schrijven, waarin Bouw
meester eenzelfde soort rol vervult
als iiij indertijd als directeur van
,.Het Haarlernscli Toon eel" in Zola's
jL'Assommoir" (De Kroeg) speelde.
Dit stukje is bestemd voor de buiten-
landsohe tournee, liet eindigt met een
aard'ig-gieivotndenverrassing, die het
bij het publiek wel' „doen" zal.
Toen kwam blonde Wiesje, vader's
oogappel, goedenmacht zeggen. /-
ging maar be«l, met haar groote cow
boy-pop en ze wou de kat óók mee
hebben. Maar,-, dat mocht niet
Met een handdruk namen wij daar
na afscheid van Bouwmeester.
Van harte hopen wij, dat de goede
verwachtingen die hij voor zich van
het komende seizoen heeft, zullen
worden verwezenlijkt.
De Moerasjes aan VIe Liede.
Wanneer we naar Amsterdam reizen, dan
passeert u ive, ongeveer in 't midden tu$-
scbcn Haarlem en Halfweg, de Liede, een
kronkelend water, dat vroeger, evenals kei
Spasme, de Haarlemmermeer met liet IJ
verbod. Langt die Liede zien we groote,
groene oppervlakten, die toch geen weide
zijn en dicht begroeid zijn root riei. Noemde
ik in een vorig artikel de helm, dio op de
duinen groeit bij Jiet strand, een voor ons
land belangrijke plant, omdat, ze de duinvor
ming in dc band werkte, riot is belangrijk
omdat ze de eerste plant is dio de vccnvor-
rning begint. En die veenvorming kunnen
onze omstreken het bost besludeeren
e oevers van de Liede cn vooral waar
de Haarlemmermeer uitkwam. Eigen
lijk doen andere waterplanten, als water
lelies, gele plompen en nog veel meer het
allereerste werk, maar om dat te zien zou-
verdor moeten, naar Aalsmeer of
Loosdrecbt.
Maar bet voornaamste begin wordt door
riot gemaakt. Ieder jaar groeien de wor
ts en «ie stengels, cn al worden de laat-
slcn in den winter, wanneer bet vriest cn
bet moeras dos begaanbaar is, gemaaid, om
de bollenvelden of voor dakbedekking
t$ dienen, er blijven massa's plant
aardige afvalstoffen in hot moeras achter.
Want bel water Iaat slechts weinig lucht en
dus ook weinig zuurstof toe, die noodig is
de bacteriën die de rotting bevorderen.
Want io alle levensprocessen in de natuur
spelen bacteriën een rol, zelfs in onze maag
en ingewanden hebben we. voor ons nutti
bacteriën, die de spijsvertering bevorderen.
Dat vergaan van de afgestorven plantcn-
deelen in 't iaagveenmoeras is dus een zeer
onvolledig vergaan, de kleur van alles wordt
zwartbruin en alles is opeongeperst,
veel verandert er niet.
Eerst was hel rietland alleen begaanbaar
bij vriezend weer, maar op de veenkorst, die
zieb op en om dc rietzode vormt, komt
en de voornaamste mossoort is wel bet veen-
mos (Sphagnum).
Kweekers kennen dat veenmós boel goed
noemen bet plantje bij den Latijnschen
naam. 't Wordt in Aalsmeer in 't gTOOt in
gezameld en gedroogd, in bajen verpakt ver
kocht. De kweekers gebruiken hot als pak-
materiaal, maar ook voor bet kweekeu
orchideeën en nog enkele kasplanten,
den oorlog is dit veenroos, gedroogd en
desinfecteerd, in plaats van verbandwatten
gebruikt Nemen we een dol mos
grond, dan kuDncn we het als een spons
uitknijpen en daarna slurpt bet weer heel
gemakkelijk water op.
Groeit er eenmaal veenmos in 't rietland,
dan kunnen allerhande moerasplanien daar
in ontkiemen. Mocrasspiraea's met witte
bloempluimen, de poelrnit, die er wel iets
op gelijkt, maar die lichter blad heeft, Va
leriaan met lichtpaarse platte schermen en
sterk riekende wortels. Ook staan hier en
daar orchideeën roet gevlekte bladeren en
lioht- of donkerpaarse bloemen. Dat is de
breodbladigc Orchis. Ook staan er met
ongevlekte bladeren en lichtpaarse bloemen
en deze wist men vroeger nooit thuis te
brengen of men gaf ze een verkeerden naam.
Maar verleden jaar is deze beschreven door
een Engelsc'uen dominé en 't bleek dat deze
soort in ous land al even veel voorkomt als
in Engeland. Een Iloliandscbe naam beeft
de plant nog niet, de Lalijnscbe naam is
Orebis Practermissa, wat vergeten of ver
onachtzaamde Orchis beteekem.
Verder groeien er in dat veenmos vieesch-
etende plantjes, Zonnedauw of Vliegenvan-
gerljos, die zich in hoofdzaak voeden met
vliegjes en andere kleine insecten, die vast
gekleefd geraken aan de kleverige tentakels
en die door 't plantje verteerd worden. Van
die plantjes zou je alleen al een artikel vol
kannen schrijven. Wie ze mocht vinden, kan,
->r .col bijoen slaan, eon enkel plantje
iciuen cn ze thuis op «en schoteltji
onder oen stelp of omgekeord glas, in
kamer voeden on opkweekeri. Maar ook w
"et al te vee! eten geven!
AJ boogcr en droger wordt bet moeras. Er
beginnen zelfs planten tc komen, die we al
leen op do beide verwachten als struik- en
dopheide. Dc eerste is dc gewone heide en
de tweede de Erica, die ai in Mei c-n Juni
bloeit op vochtiger plaatsen dan de struik-
heide on met grooter bloempjes. Die dopheide
vond ik niet in 't moerasje aan de Liode,
el in een dergelijk moeras bjj Halfweg.
Verder komen er veenbessen, die in onze
provincie zeldzaam zijn. "t Js «en laag, krui
ken op een ondiepe plek en zoo het aanzien
geven aan een nieuw eilandje.
Dit is ln 't kort beschreven de laagveen-
vorming cn het grootste gedeelte van het
land tusschcu Haarlem. Amsterdam, Utrecht,
Gouda en leiden, is op deze manier ont-
Ecn uitzondering vormen natuurlijk de
droogmakerijen als de Haarlemmermeer, maar
die danken bun onUiUau aan 't werk van
mensehenbanden.
Het is cms een genoegen, onzen
lezors hierbij het nieuwste portret
van Bouwmeester, gettek-emd door on
zen eigen teekenaar, die den grootou
Louis te Zandvoort is gaan opzoeken
om hem daar in zijn zomer-orngeving
te „nemen", aan te kunnen bieden.
Dit is dc eerste van een reeks artikeltjes,
die de Redactie voorstelt
dagen te plaateen.
Meestal zal het onderwerp de
oen godedte van onze oinsLrekeu zijn; ook
dc gekweekte planten rullen aan de beurt
komen. De keuze van de onderwerpen barigt
af van de belangstelling van de lezers, 't Plan
is om een vragenbus aan deze rubriek
verbinden. Wie dus don naam wil weten
ééu of ander natuurvoorwerp of natuur
schijnsel, of dc kweek wijze van één of
dcre plant, dan is bet een kleine moeite zijn
vraag in de brievenbus te doen van Ver-
spronckweg Schiet mijn kebnis te kort,
dan zjjn er altijd nog 3nderen, wie ik op m-n
beurt weer om inlichtingen kan vragen. Uit
dc richting, waarin zich de belangstelling
van de lezers beweegt, zal ik dus bet beste
kunnen concludeeren welke onderwerpen het
meest gewild zijn. Dc naam van deu vrager
of de vraagster zal ik niet pnblicceren! Wel
had ik graag naam en adres bij de vraag,
otn bij merkwaardige of zeldzame, natuur
voorwerpen zoo nóodig om nadere inlichtin
gen te kunnen vragen,
Bij het opsturen of bezorgen van planten
zou ik nog aan willen raden ze, ais dit mo
gelijk is, zóó in te pakken dat ze in de brie
venbus kunnen cn er duidelijk bij te schrij
ven waar het gevonden is en of de vrager
of vraagster de plant of anderszins weer
terug wil hebben.
C. 81PKE8.
dat Frnnkrijk's optreden voortspruit uit
zijn plicht om oer eigen veiligheid zo -g to
dragen, zoolang van Dniticliland eer, ver
giftigende invloed van verstikkende gas
scr.„ imperialismo en inililairUmc blijft
uitgaan. Indien zou komon vast tc nttuih,
dat Duitsehland steeds do rustverstoorder
in de wereld ral b'ij ven, dan zal Frank
rijk door zijn toestand en in zijn wils
kracht en vaderlandsliefde, welke een
wacht aan den Rijn vormen, de kracht
vinden, welke het noodig heeft en het zal
de toekomst met vertrouwen tegemoet
kunnen zien. Frankrijk wil den vrede en
daarom wil het de wereld dc mogelijkheid
terug geven, in vrode en veiligheid to ar
beiden.
Ook in Frankrijk is de door president
EEN REDE VAN BRIAND IN DE FRAN-
SCHE KAMER. DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
pend plantje met rose bloempjes en later in
't jaar met roodc bessen. Ecu verwant van
die veenbes, de lepeltjebeide, groeit op Ter
schelling en is daar een bron van inkomsten
door zijn groote bessenopbrengst. ]u Amerika
zijn groote moerassen met die „cranberries"
beplant en misschien zou zooiots in ons IIol-
landsch Iaagveenmoeras ook lukken.
Meestal wordt een rietland in dat sta
dium in weide veranderd. De boor strooit
kunstmest, dat het mos doodt en cr komt
gras en eenige jaren later trilt de veeubodem
onder dc boeven van de bollende kalvereu.
En dan gebeurt vroeg of laat wat wc nu
tusscben Halfweg cn Amsterdam zien gebeu
ren, dan wordt bet rietland bet land „waar
de boer zijn moer verbrandt". Het woord
„moer" beteekent dan „modder" of „moeras"
en de meeste lezer» zuilen wol begrijpen wat
gebeurt Er komen baggcrmolentjca die
veenm.xlder opbaggeren. Doze wordt over
land verspreid, niet een spade aan rechte
blokjes gesneden, wgnneer bet wat gedroogd
is en ten slotte als korte turf voor brandstof
naar de stad vervoerd.
Lange turf komt niet uit onze provincie,
maar uit hoogveen, dat zich niet in 't water
maar iu bosschen of heidevelden gevormd
heeft. Daar speelt bet veenmos dikwijls wel
oen rol, maar riet niet.
Is de veenderij aigetoopen, dan is er een
meertje cn de veenvorming kan weer op
nieuw beginnen, maar het duurt tientallen ja-
m voor er weer laud is.
In streken waar veel laagvcen is, zooals
bij Aalsmeer, vormt zich soms een rietzode
boven diep water, wanneer het riet van on
diep water af, maar dieper uitgroeit. Dan is
bot een klein kunstje om een gedeelte af tc
steken en aan een roeibootje gebonden, mee
buis tc sleepen 1 't Gebeurt soms, maar
zulke „landdiefsial" ia natuurlijk «verboden.
Heel zelden, na een storm b.v., vormen zich
ook drijvende rieteilanden, die eoms valtru
in de Fransche Kamer heeft Bnand
belangrijke redevoering gehouden ov a
hnitonlandscho politiek. Sprekende
de kwestio in het nabije Oosten, zei Briond
i.a. dat uu uitgemaakt zou moeten wor
den, of Syrié binnen de tegenwoordig!
wijde grenzen zal worden gehouden, wn
Frnnkrijk's houding zal zijn en in welke
opzichten het verdrag van Sèvres da
botsing komt met de tradities, zal wcrJen
herzien. De vrode in het Oosten is van hel
grootste belang en daarom behoort Frank
rijk zoo spoedig mogelijk vrede te slut
Turkije. Frankrijk kan Syrië niet
verlaten, voor daar do beschavingsarbeid
vorrichc, die de bevolking zelf asn de
Franschen heeft opgedragen. In Ciliciê
het vechten geëindigd deze streek lean niet
den verlaten voor do veiligheid vol
komen is verzekerd.
Betreffende Opper-Silezië, zeide Brinnd,
dat Frankrijk alles vermeden had, dat het
land in een politiek avontuur had Kunnen
■erwikkeleu. Hij bracht hulde aan gene
raai Lerond, die noder zeer moeilijke om
standigheden had moeten weriien, daar het
land niet aan do Duitschere behoorde,
maar bestuurd werd door de inter geal
lieerde commissie Briatid kwam op legen
het verwijt, dat Frankrijk partijdig zou
zijn ton gunste van Polen. Slechts moet
worden aangedrongen op slipte uitvoering
van het verdrag, dat bepaalt, dot de ver
deeling naar den uitslag in do gem Je eten
moet worden beoordeeld. Hij constateerde
tenslotte, dut alle atlassen, ook de Duit-
sche, aanloonen, dat do Polen in de be
twiste districten de meerderheid hebben.
De Leipziger processen noemde Bnand
een parodie cn bij zijn resumé van dos
politieken toestand, verklaarde bij, dat
Frankrijk milituire expedities wd vermij
den. De sancties zijn toegepast om ie be
straffing dc-r oorlogsmisdadigers te b-wer
ken, de ontwapening te doen plaats vin
den en naar aanleidmg van Duitecliïand's
weigering om dc schadeloosstelling behoor
lijk op tijd te voldoen. Al heeft do repen
woordige rijkskanselier alles gedaan om
de eisohen te doen nakomen, dan is dit
nog geen reden voor Frankrijk om dadelijk
de sancties op te heffen. Want mets vrzo-
kert Frankrijk, dat tengevolge van panger-
manistische cn imperialistische propagan
da de tegenwoordige njksregeenng niet
ten val kan gebracht worden. Dan
dreigt Frankrijk weder ernstig gevaar.
aanleiding van ecu opmerking ever
de Duitsche ontwapening, gaf Jlriand
uitiug aan zijn volle vertrouwen in Ie ge
neraals Weygsnd en Kollet. Wanneer deze
den toestand rustig achten, heeft Briand
daarover ook geen zorgen. Maar
toch moet ook in dit opzicht de grootste
waakzaamheid in acht worden genomen.
Zoolang Duit8chland onder het voorwend
sel van revanche, op een weg van catistro-
phes kan worden geleid kun de verhouding
ussehen Frankrijk en hel Duitsche rijk
niet normaal worden.
De bezetting van hetRoergebied acht
Briand onuoodig. daar dc aanwezigheid
een belangrijke geallieerde troepen
macht in de onmiddellijk© nabijheid ge-
van die zijde uitsluit. En zoolang
Dui ischial id loont, zijne verplichtingen te
llen nakomen, is er geen reden om deze
sanctie, dio echter voortdurend in r6110
ordl gehouden, toe te passen.
Tenslotte legdo Briand er nogmaals den
nadruk op, dat de wereld moet begrijpen,
.1 wo* m rianarijK is no nnor j
tl« veertien Harding voorgestelde conferentie
beperking der bewapening uiterst gunstig
ontvangen. Men hoopt, dal de«« door
Amerika ingeluide besprekingen als indi
rect voordeel zullen meebrengen, dat het
mogelijk gemaakt wordt, de Verecmgde
SUten to polsen over de veranderingen
die zij ln het Volkenbondstractaai zouden
wenschon te zien gebracht, a'.s voorwaarde
voor hunne aansluiting. Wel wordt er
dei nadruk op gevestigd, dat Harding
zoo buitengewoon gesteld bleek op de op
lossing der Oostcrsche kwestie, 'oldat
voor Europa do voordeelen dio deze ion-
ferentie brengt, wel eens niet zoo hij ster
voel beteekenend zouden kunnen worden.
Maar het fs in het belang der geheele we
reld, dat de steeds ernstiger wordende be
dreiging van een Amerikaanscb-Japansch
conflict wordt afgewend. Briand is voor
nemens zelf als Frankrijk'?, afgevaardigde
naar Washington te gaan.
Dat Hardings uitnoodiging in Eng^lnnd
gunstig werd ontvangen, meldden wij
reeds. Daar hecht men veel aan de op te
nemen bepaling, dat opzegging van net te
sluiten verdrag slechts kan geschieden drie
jaar voor de periodieke beëindiging van de
overeenkomst. Dit in verband met het feit,
dat 'n hervatting van den bouw van oorloge
vaartuigen ln ontmantelde werven en door
reeds jaren te voren voor andere doelein
den gebruikt personeel, veel tijd voor voor
bereiding vereischt. Ook Lloyd George zal
waarschijnlijk ln eigen persoon naar Wash
ington gaan.
De Amerikaanwhe re-gcoring tenslotte,
streeft er in de allereerste plaats naar, alle
wrijving in het Oosten te doen eindigen.
Verwacht wordt, dat de conferentie om
streeks September zal worden gehouden.
Verspreid nieuws
FRANKRIJK.
DE REVUE VAN 14 JULI.
De Kamer heeft met algemecne stemmen
het voorstel van generaal Castelnau aange
nomen om de revue van 14 Juli met liet
oog op do buitengewone hitte niet to doen
houden.
DE OPPERSTE RAAD.
net wordt waarschijnlijk geacht, dal do
Opperste Raad binnenkort zal bijeenkomen
Boulogne of te Parijs, omdat bet nood
zakelijk wordt geacht, dat de Engehchc en
Franseho premiers de Opper-Sileiische
kwesties bespreken, voornamelijk In ver
band met de oneenigheid naar aanleiding
in den moord op majoor Montalègrc.
Voorts zal besproken worden, wat ten
i de Leipziger processen moet
den gedaan. De Fransche regeering is
vonderd. dat de Engelsehen in doze
zaak het stilzwijgen bewaren.
OPPER-SILEZIc
ln Opper-Silezic is de toestand nog verre
in rustik. Uit Berlijn wordt gemeld, 'int
ln Oppeln botsingen tusschcn Duitech*
vluchtelingen en Poolsche insure
genten voorkwamen, toen deze laats*-n de
stad bezochten. Er loopen geruchten 'lat
Korfanty zich te Oppeln zou Uvinden. Ver
der wordt eveneens van Duilsche zijde ge
mold, dat de mishandehngon van Duit-
chers nog steeds voortduren. De Fransche
troepen in Beuthen warden geleidelijk door
Engelsche vervangen.
IERLAND.
EEN VERKLARING VAN' VALERA.
Het pers bureau van Dail Eirean pu
bliceert de volgende verklaring, dio De
Valera uitte in een interview met den cor
respondent van een Noorsch blad. Hij
zcide:
.Ierland hoopt, dat thans de tijd niet
tc meer is dat het als ern der oudste
naties ter wereid, eindelijk zijn plaats zal
kunnen innemen onder de vrije volken van
Europa.
„Komt onze hoop in vervulling, dan zul
len Europa cn de geheele r.iemehheid met
groote verlichting vernemen, dat het nnn-
wenden van geweld om de nationale rech
terland te yertrappen, na zeven
s opgegeven door een der grootste
militaire machten ter wereld, en wij ho
pen, dat daardoor het grootste gevaar te-
vrede onder de volken der wereld
zal worden afgewend."
PORTUGAL.
DE VERKIEZINGEN.
Gekozen zijn 12 democraten, twee libe
ralen, twee monarchisten. In het geheel
zijn er vijf monarchisten gekozen.
Op de Agoren heeft de regeering een
meerderheid verkregen.
ENGELAND.
ALGEMEEN'E VERKIEZINGEN»
Het parlementslid Kenworthy zeide in
ïii rede, die hij j.l. Zaterdag lneld tol een
liberale bijeenkomst te Batley, dat 5-1 oyd
George destijds maar weinig gesticht was
de parlementsleden, dis gTootendccla
degenen waiou geweest, die de moeilijk
heid hadden opgelost, hem kwamen Xt-gen
.'eumiieton
Naar liet Engelse li van
1. S FLETCHER.
t)
Er kwam geen antwoord, hoe
wol de den- op ecai kier stond; inte
gendeel, i r verd weer geklopt en toen
lieji Bry-jc naar «ie deur c-n trok deze
open.
Buiten st« nd eon ni.m, cui oude,
kleine man met eon kalm uiterlijk,
die Btryce met een half geringschat
tend, half zenuwachtig gezicht aan
keek; hij zag er uit als een mart die
verlegen was cn blijkbaar bang om te
Blo ren. Bryrc's scherp opmerkende
oogon namen hem scherp op en hij
zag dat hij oen rimpelig gezicht had,
aun grijs haar en vermoeide oogen;
au was eon man, zeide hij tot zich-
r moeilijke dagen had gekend.
t0,::l1 £5*)en arme man, als hij af
ROn gaan op het uiterlijk, want hij
kh.Li8°i en ze"s onberispelijk ge-
indraV (l'1 opzicht maakte hij <ien
ziin uDJan e*" welgesteld koopman;
fi 1= en-M™ 1;euri«- 2ii"
was nieuw; een mooie diaman
ten dasspeld flonkerde in zijn zorg
vuldig gestrikte d'us. Waarom deed
hij dan eenigs'/Ins schichtig en ang
stig cn schem hij merkbaar opge
lucht, toen hij Bryce zag?
Is dit is Dr. Hansford hier?
vroeg do vreemdeling. Dit is toch
immers zijn huis?
Dr. itansiord is uit, antwoord
de Bryce. Pas uitgegaan, geen vijt
minuten geileden. Dit is zijn spreek
kamer. Kan ik u van dienst zijn?
De man aarzelde, terwijl hij luangs
Bryce heen de kamer op nam.
Neen, dank u, Beide luj ten slot
te. Ik, neen,'ik kom niet ais pa
tiënt ik wou alleen Dr. Ransford
spreken, ik de zaak is, ik heb vroe
ger iemand gekend die zoo heette.
Maar het doet er niet toe, er is geen
haast bij.
Bryce stapte de kamer uit en wees
naar de Brink.
Dr. Ramsford, zeide hij, is
daar heen gegaan, ik denk dat hij
naar de pastorie is, daar heeft hij
een patient. Ala u hier dwars over
steekt ontmoet u hem misschien als
hij terug komt. De pastorie is dat
groote huis daar in den versten hoek.
De vreemdeling keek in de richting
die Bryce aanwees.
Wat is dat voor een plein?
Bryco wees op een groot stuk grij
zen muur dat aan den zuidkant van
do cathcdraol naar dc Brink toeliep.
Het is een ingesloten stuk grond
tussclion den zuider ingang en liet
koor, zeide hij. Vol met oude gra
ven en boomt a eon soort wilder
nis. Er loopt e>:m pad dwars door
naar de pastorie eu dan moet u door
dat poortje gaan. Als u dien weg
volgt zult u Dr. Ransford bijna zes
ker tegen komen.
I is lieoi vriendelijk, zeide de
vreemdeling. Dank u wel.
Hij liep weg in de richting die Bry
ce aangewezen had en Bryce ging
weer naar binnen maar keerde on
middellijk weer om en riep den vreem
deling toe:
Als u hem niet tegenkomt zal ik
dan zeggen dot u later terug komt
en wie kan ik zeggen dat er geweest
De vreemdeling schudde het hoofd.
Dat doet er niet toe, antwoord
de hij. Ik zal hem wel ontmoeten,
nu of later. Dank u wel.
Hij liep weer door en Bryce keerde
terug naar do spreekkamer waar hij
doorging met toebereidselen te ma
ken tot zijn vertrek. Kn terwijl hij
hiermee bezig was keek hij meer dan
e>caiH door liet, raam in den tuin en
zg Mrty Bftwery nog wan dolen en
babbelen met den jongen Sackville
Bonham.
Neen, mompelde hij hij zichzelf,
ik zal maar geen afscheid gaan
nemen; niet om den wenk dien Rans
ford mij gegeven heeft, maar omdat
het niet noodig is. Als Ransford
denkt dat luj mij uit "Wry chest er kan
verjagen voor ik er zin in heb ver
gist hij zich leol ijk. Het is nog vroeg
genoeg om afscheid to nemen wan
neer ik het dorp verlaat en dat zal
nog wel even duren. Nu zou ik toch
wei eens willen weten wie die oude
lieer is.
I-lij kende iemand die Ransfoixl
heette. Misschien Ransford zelf wel
cn in dat geval weet hij meer van
Kameford, dan iemand anders in
Wry Chester, want niemand in Wry-
chester weet iels van vóór eenige ja
ren gcJeden. Neen, dokter Ransford
geen afscheid, van niemand. Ik ga
weg, maar ik kom terug.
Maar Bryce zou het oude huis toch
niet verlaten zonder afsclteid tc ne
men. Toen hij door de zijdeur de
spreekkamer verliet kwam daar juist
Mary Bewery aandoopeu, die net af
scheid had genomen van Bonham en
op we^ was naar haar honden. Ilot
meisje bloosde toén ze Bryco zag.
niet zoozeer vun verlegenheid als vnn
ergernis; Bryce, kalm -als altijd toon
de geen verlegenheid. II ij lachte ter
wijl hij op de tasoh wees die hij ou
der zijn arm droeg.
Op staamlen voet ontslagen, als
of ik het tafelzilver gestolen had,
merkte lu'j op. Ik ga heen, met
mijn karige bezittingen. Dit is mijn
eerste belooning voor mijn toewij
ding.
Ik heb u niels te zeggen, ant
woordde Mary, terwijl ze met een
trek van ergernis op het gelaat lai.g.
hem liep, behalve dat liet uw eigen
schuld is.
Een zeer vrouwelijke opmerking,
zei Bryce, maar u rneuH liet i.
kwaad. Uw verontwaardiging zul i
langer dan laten we zeggen een
dag duren.
IJ kunt zeggen wat u wilt, ant
woordde zij. Zooais ik zooeven als
zeide, ik heb u niets meer te zeggen
nu niet en nooit moer.
Dat moet nog bewezen worden,
merkte Bryce op. Nfoit meer is
een lange tijd, maar voor het ©og«n-
blik ga ik heen.
Hij liep den Brink op en zonder een
enkelen keer om te zien liep hij het
plein over in de richting waarin hij
tien minuten geleden den vreeande-
hug gestuurd had. Hij had kamers
iu een rustig laantje aan den anderen
kant van de cathedra ui en zijn doel
was om «laar zijn Um.Ii neer te zet
ten en nieuwe maatregelen tc nemen.
Hij was niet van plan Wrychesler te
verlaten. Hij kende oen anderen dok
ter in de stud die zijn hulp gaarne
zou aannemen: hij 201: naar hem toe
gaan en hem als het noodig was ver
tellen waarom hij Ransford verlaten
had. Hjj liep met tal van plannen en
ideeën rond cn begon eenige hiervan
uit te werken, terwijl hij naar zijn
kamers liep. Hij liop nu in de afge
sloten ruimte; de lioogo muren, dio
half vervallen waren en bijna g lieel
bedekt met klimop, omsloten een
grasveld volgeplant met boomc-n en
bedekt met grafsteenen. In een der
hoeken stond een reusachtige olm, in
(vn anderen hoek leidde con bouwval
lige sirenen trap naar °en deur,
in den muur van het schip van de
kerk; dwars door het grasveld zelf
liep een pad dat naar de huizen in
den zuid-oostelijken hoek van den
Brink leidde. Het W3S eo» vreemde,
sombere plek, waar weinig mensdien
kwamen, behalve zij die liever «ten
fcorteron weg dv ars door namen dan
het grintpad er om heen. Er was nie
mand toen Bryce er ia kwam. Op het
oogenblik dat hij «1e poort door ging
zag hij Ransford, Deze kwam haastig
uit een deur in den westelijken vleu
gel, zoo haastig dat Bryce stilstond
om naar Item te kijken. En hoewel zo
twintig meter van elkaar verwijderd
ren. zag Bryce dat Ransford heel
bleek zag, bijna lijkwit en dat hij erg
zenuwachtig opgewonden was. Dade
lijk bracht hij deze opgcwondenlieid
in verband met den man die aan de
spreekkamerdeur geklopt had.
Ze hebben elkaar ontmoet, mom
pelde Bryce bij zichzelf en
staan, terwijl hij Ransford nakeek»
Waarom is Ransford zoo in de war
door de komst van dien man? Hij
ziet er uit als eon man die eem on*
verwachten echrik heeft gekregen.
(Wordt vervolgd).
