HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1921 DERDE BLAD
Het ontstaan en Terloop der economische crisis
Sinds O jaren van oorlog en beroering,
3220 weder bel eerste volle jaar van
rrede. Althans voor West- en Middea-Europa,
dat. voor zoover mogelijk, de vroegere ver
bindingen wet de overige wereld opnieuw
aanknoopte. In verband met verschillende
politieke omstandigheden was echter het
gebied, waarmede geregelde handelsverbin
dingen mogelijk waren, belangrijk ingekrom
pen Rusland bleef geïsoleerd, terwijl in de
bevant en den Balkan de onzekere toestand
»an hel herstel van het verkeer in den weg
stond. Tengevolge van verschillende omstan
digheden was bovendien het handelsverkeer
van een aantal landen, vergeleken bij vroe
ger. sterk nan intensiteit afgenomen.
Daitscbland, dat nog steeds te kampen had
net allerlei onrust in het binnenland en dat
de verplichtingen van het verdrag van Ver-
«aiHei had na te komen, kon slechts in be
perkte mate aan het wereldverkeer deelne
men, de landen van hot voormalige Oosten-
tnk-Hongarije verkeerden, door het uiteen
vallen van het onde staatsverband in ongun
stige positie en van de jonge Europecsche
Staten ondervond het meerendeel ernstige
moeilijkheden, deels tengevolge van de na-
Trooeii van den oorlogstijd en anderdeels
ran de nog gebrekkige co nsolidatie van hun
■taalkundig en economisch bestaan.
De nasleep van den coring heeft zich, w.
handel cn vorkeer betrtlt. gedurende 1920
feitelijk sterker doen gevoelen dan het voor-
Kode jaar. toen de algemeens groote be
fte aan noodzakelijke cn lang ontboeide
goederen de kooplust boven de werkelijke
koopkracht uitdreef en een zekwe levendig
heid in het internationale handelsverkeer
tovoeg bracht, welke de illusie van een spoe
dig herstel wekte en vooral aan de landen,
die tot onmiddellijke of spoedige levering in
staat waren, een tijdelijk, hoe wei soms zeer
belangrijk voordcel opleverde. De tot op ze
kere hoogte bevredigende gang van zaken,
welke, ondanks ezportbczwaren door den
■tand der valuta's, gedurende 1919 en de
eerste maanden van 1920 nog kon worden
geconstateerd, was echter niet blijvend.
Daarover wordt in een officieel verslag
van het departement van Har.<! cn Nijver
heid o.a. medegedeeld
De productie had z.ci in de verschillende
landen niot in gelijke male hersteld. In som
mige der oorlogvoerende landen, met name
onder do overwinnaars, was uven ex vrij
spoedig in geslaagd de reconstructie van het
bedrijfsleven tot stand te brengen, zoodat
aldaar niet alleen do binnenl&ndgchc vraag
bevredigd kon worden, maar ook veel Voor
export beschikbaar kwam. In andere landen,
die in economisch opzicht meer van den oor
log h .dden te lijden gehad, ging bet herstel
minder snel cn terwijl daar groote behoefte
bestond aan allerlei goederen, die in het bui
tenland verkrijgbaar waren, was do eigen
productie onvoldoende om tot een uitvoer te
leiden, waaruit deze zoo noodige invoer be
taald zou kunnen worden. Daarbij kwam
nog, dat in de eerstbedoelde landen grond-
stoffenprijzen en loonen hoog waren en dus
ook de producten duur, terwijl de munt van
laatstbedoelde landen zeer gedeprecieerd en
hun valnta-stan. i gunstig was en zij nok
niet in votdoendo mate in staat waren om
mot goud of vorderingen op liet buitenland
tc betalen. Een en ander had tot gevolg,
dat zich in verschillende landen goederen
voorraden ophoopten, waarvan de afzet naar
hot buitenland niet vlotte en in hot binnen
land door de hooge prijzen beperkt werd. In
deze voorraden legde de. industrie meer en
meer hare beschikbare middelen vast en nog
groote bankcredioteu bovendien. Dit kon na
tuurlijk met voortduren en het valt dan ook
niet te verwonderen, dat, toen deze toestand
zich duidelijker begon af te tcokonen, de
banken verdere uitbreiding van hun hulp
moesten afwijzen on tot inkrimping der cre-
éieton moesten overgaan.
In den loop van de laatste helft van 1920
werd deze toestand hoo langer hoo meer on
houdbaar en bleek de viciouse cirkel alleen
gebroken tc kunnen worden door verliosuo-
ming op groote schaad. Zoo ontstond liier tc
lande, evenals elders omtrent denzelTden tijd,
een crisis, lot welke de stoot werd gegeven,
doorda! de banken in Amerika, wiw de
moeilijk licdon zich liet eerst en het scherpst
voordeden, op aandrang van de Federal Ite-
sorvo Board overgingen tot opzegging van
erodiclen en staking van crodietvorlocnlng.
Wat in Amerika plunis vond, herhaalde zich
weldra in andere landen met als gevolg, dat
talrijke ondernemingen in moeilijkheden kwa
men en liet aantal faillissementen onrustba-
I<n Nederland maakten echter de zeer goe
de bedrijfsresultaten, door eon groot deel der
onderneininge.ii gedurende de laatste jaren
behaald, de crisis minder acuut en boden de
voorhanden ruime reserves gelegenheid om
de onmiddellijke liquidatie der voorraden uit
te. stellen cn de crisis door een periode van
■trhtand c-n malaise geleidolijk uit te zieken.
Uit den aard der zaak had het voorhanden
rijn van moeilijk afzei bare voorraden reeds
eenige daling van prijzen teweeg gebracht,
wat evenwel den afzet niet belangrijk deed
toonomen, aaugezicn men zich algemeen,
in de verwachting van nog verdere prijsda
ling. van koopen onthield. Naarmate echter
door de beperking der credict verleening de
bonders van goederen in moeilijkheden bc-
Cmen te geraken, en goederen in groote
weelbeden moesten worden opgeruimd,
schreed de prijsdaling voort. Deze prijsdaling
werd intusschen wat Ncdciiand betreft, voor
een deel geremd doordat de onmiddellijke
liquidatie der voorraden kon worden ver
schoven. Zij is dan ook over het algemeen
minder sterk geweest dan in andere landen.
De invloed van deze daling op de prijzen
in den kleinhandel was nog weinig merkbaar.
Ook van andere artikelen van levens
onderhond dan voedings- en genotmiddelen,
waren de kieiiniiandelprijzen aan het einde
van 1920 nog sleebts weinig gedaald. Do
kleinhandel maar «--•oral de tosscbenhandel,
die over groote, tot hooge prijzen ingekoch
te, voorraden beschikte, waaronder zelfs nog
belangrijke hoeveelheden, overgehouden uit
den laatsten oorlogstijd en van minderwaar
dige kwaliteit, heeft zoo lang mogelijk ge
tracht het Mquidatioproces tegen te huuden
en zich voor verliezen te behoeden. Langza
merhand begon men echter ook nier op te
ruimen, aanvankelijk voornamelijk oorlogs-
gocd, dat men tegen lage prijzen geheel van
do hand zocht te doen, maar dat niettemin
weinig door het publiek werd afgenomen. In
verband met de aigemeene verwachting der
a/nemers, dat een daling van prijzen toch
eindelijk cca aanvang zou moeten nemen,
was. zonder dat hier te lande, als elders,
sprake was van een reehistreebocbe zooge-
ondcr vooral Ie ic'e lactuoete cn ir> bxindien-
werkende nüddsE-'-nad en de kleinbezilters
niet o"er voldoende koopkracht beschikten
om rdda m-^jr dan de noodzakelijke uitgaven
te veroorloven
De druk der beladingen vermeerderde in
1920 verder aanmerkelijk. Met namo was dit
het geval met de gemeente-belastingen, welke
in verband roet de In vele gevallen door
allerlei sociale maatregelen zeer duur ge
worden gemeente-huishouding, met den zwa-
ren rentelast eer gemeentelijke leejiiagen en
niet minder met de financieele gevolgen van
den crisistijd vnor de gemeenten, aanmerke
lijk hooger waren geworden.
De Irel.angrijk verhoogde opbrengst der
Rijksmiddelen heeft niot verhinderd, dat de
dienst der Rijksfinanciën met een aanzienlijk
to kort eloot en wel van f 79.959.000
Omtrent den toestand der nijverheid in het
algemeen kan worden opgemerkt, dat de ge
volgen van de hierboven reeds beschreven
economische crisis zich ook op industrieel
gebied deden gevoelen, zij bet dan ook, dat
niet alle takken van nijverheid gelijkelijk,
sommige zeer spoedig en zeer sterk, andere
daarentegen eerst later of slechts in ge
ringe male den invloed van den algemeenen
achteruitgang ondervonden. De toestand van
de nijverheid begon intusschen in het laat
ste kwartaal alge-meen meer en meer ongun
stig te worden, zoodat do Rcgoering over de
vraag, of maatregelen harerzijds in hot be
lang der nijverheid genomen moesten worden,
met den Werkloosheideraad en den Nijver-
heidsraad in overleg trad. Dit laatste college
stelde naar den toestand der nijverheid en de
eventueel tot verbetering aan tc wenden mid
delen een onderzoek in, dat bij het einde
in het jaar nog niet was beëindigd.
In onderscheidene takken van industrie
ontstond in de tweede helft van het jaar
werkloosheid als gevolg van de omstandig
heid, dat do producten te dnur waren ge
worden oin voldoenden afzet te vinden. Uit
den aard der zaak droegen de verhoogde
kxinetandaard en de verkorte arbeidsduur
daartoe bij, terwijl de groote voorraden die
aanwezig waren in de hand werk ton, dat op
productiebeperking werd aangestuurd.
Do algemoen onbevredigende toestand in
de zaken- en bedrijfswereld heeft eveneens
oen nadeeligen invloed uitgeoefend op den
gang van zaken in het spoorweg- en scheep
vaartbedrijf.
Wal de spoorwegen betreft, werd do ver-
indering van het vervoer intusschen goed
gemaakt door verhooging der tarieven, ten
gevolge waarvan do geldelijke ontvangsten
vermeerderden.
De zeescheepvaart had, hoewel in minder
sterke mate dan in verschillende andere lan
den, te kampen met dc steeds sterker
wordende concurrentie op de vrachtenmarkt,
veroorzaakt door liet .fell, dat voor bijna
elke vaart het aanbod van Bchepen, in ver
band met den aanzienlijken groei van de
wereldtonnage, grooter was dan dc vraag.
Bovendien nam het aantal buitenlandsche
vaste lijnen, welke Nederlnndsclie havens
aandoen, sterk toe.
G«lurende de laatste maanden van het
jaar kwamen zelfs de vrachten op zóó laag
peil, dat hdP'schoepvaarlbedrijf in sommige
gevallen in verband met de hooge exploita
tiekosten niet langer loonend was, zoodat
aantal schepen werden opgelegd. Dit
aantal bedroeg op 31 December 1920 voor
Rotterdam 4G in de Amsterdamsche haven,
waar do vaste lijnen overwegend zijn, kwam
echter nog geen oplegging voor.
De toesiand der binnenscheepvaart, hoe
wel niet zoo gunstig als het vorige jaar, was
in 1920 over het geheel zeer bevredigend, in
verband met de geregelde vraag naar
scheepsruïmte eii de hooge vrachten.
THat Meisje en de
Gramophoon
Letteren en Kunst
DANTE-HERDENKING. Den llden
Soptember zal te Woeneu een groote Dante-
herdenking worden gehouden. Alexander
Moissi zal in het Italiaansch stukken nit de
Goddelijke Comedie voordragen, terwijl het
Philliarinoitisch Orkest onder leiding van
Weingaruier dc derde symphonie van Liszt
het syniphonisch werk Franzes lea da Ri-
ïi van Tschaikovvsky zal doen hooren.
„Op hot oogenblik is hel niet do tijd
dj aan mijn hoofd te komen zeuren c
onbeduidende zaken", zc-i mr. Witson ter
wijl hij metVn groote, dikke hand een af.
werende beweging maakte.
„Onbeduidende zaken 1" riep z'n com
pagnon, die ongeveer twintig jaar jonger
was dan hij, uit. „De toekomet vau uw
dochter is toch zeker.....
.De toekomst van mijn dochter gaat u
niet aan, mijnheerI" antwoordde de oudere
uit de hoogte. „Ik geloof dat die ln
waardiger handen ligt." Hij deed zijn vroor
r vergezeld gaan van een veelzeg
gende beweging van de handen.
Jack Lawton haalde de schouders op
iet een zucht van berusting. Klaarblijkc
lijk was dit een van die dagen welko zijn
meisje altijd noemde de dagen dat er geen
land met hem te bezeilen is,in welk ge
val hij de zaak moest laten rosten.
Mr. Vrijson was een van da voormannen
.n de muzikale wereld van Marteombe en
•oc-r daar wel bij.
Iltj waa eigenaar van de „Concert Hall"
in van de beste van de drio bioscoop». Hij
vas inderdaad in de stad de meest vooraan-
itaandc man op het gebied van vermaak.
En vandaag was het glanspunt van zijn
loopbaan: Signor Montelli zou in da „Con
cert Hall" zingen! Signor Montelli, de
grootste tenor van deze eenw I Indien u dat
niet gelooft hebt u eenvoudig de aanplak
biljetten te raadplegen, die do stad gedu
rende eenigo dagen ontsierd hadden.
Maar van het standpunt van Jnek Law.
ton beteekende de muzikale en de fman.
cieele belangrijkheid van Mr. Witson niets,
vergelijking met het feit, dat hij de
vader was van Letty, het meisje dat Jack
beminde en dat hij wilde trouwen, vader of
geen vader.
Maar ondanks z'n jeugd waa hij verstan
dig; bescheiden trok hij zich daarom te-
i do hooge tegenwoordigheid, en
ging naar de hal waar een hand, die uit
de deur van de huiskamer op en neer be
woog, z'n aandacht vroeg.
„Èn I"
Letty zei het met angst in haar stem,
mar óén blik op het gelaat van haar ver
loofde, beantwoordde de vraag.
„Ik dacht het wel", zei ze, op bitteren
toon, ,,ik vermoedde wel, dat hij vandaag
i van z'n buien zou hebben. Hij is
de beste vader van do wereld, behalve
hij de onuitstaanbaarste man van
de wereld is."
„Het geeft niets, lieveling," fluisterde
Jack, terwijl hi] z'n arm om haar heen
sloeg, cn zij haar hoofd op z'n schouder
legde. „Wij zullen het doen zonder zijn
toestemming en ook zonder z'n tegenwoor
digheid. Als jij maar wilde....."
dat doe lk niet, Jack!" antwoord
de Letty lief, maar vast besloten. Hij ls
alles wat ik heb en ik bon alles wat hij heeft
en tenslotte zullen we het wel eens worden
met elkaarl"
„Dus .Took ging rechtop staan, en zijn
jong gezicht werd heel ernstig je verkiest
hem boven mijl"
„Wees niet onredelijk 1" Letty trok hem
naar z.ich toe en hij kwam met 'n boos ge.
zicht. „Tk kan van vadot meestal alles go-
daan krijgen, als ik hem niet ln de juiste
stemming kan troffen wil lk UeveT een be.
tero gelegenheid afwachten."
Een half uur later, namen zij afeoheld en
peinzend liep Letty do trap op naar haar
slaapkamer.
Ze had veel te overdenken. Ze wisl, dat
dit avondooncert veel boteokenia voor haar
vader had. Het was zoo'ri suecos Montelli
er toe to krijgen in oen van de kleinere
steden to zingen. De sohittorondo ster van
de concerten dor groolo theaters en van do
vele triomfen in geheel Europa verwaar
digde zich in den regel niet de „Martcom-
bes" van Engeland te begunstigen.
Ja, Jaok en zij moesten het juiste oogen
blik afwachten .Wanneer deze gewichtige
avond voorbij was, zouden zij een meer ge
schikte gelegenheid krijgen haar vader"s
toestemming te verkrijgen. En dan, Jack
was nog niet zoo Biecht af, al was hij
slechts leider van het bioscooptheater van
haar vader.
Met een gelukkig lachte maakte zij haar
toilet voor hel groote conoert. Wat jammer
eigenlijk, dat Jack vandaag gesproken had.
En toch moest er den een of anderen dog
over gesproken worden. Hot zou wel mak
kelijker gaan, wanneer zij hot nog eens
probeerden'. En Letty zou dan zorgen er bij
te zijn.
Zelfs de eerzucht van Mr. Witson was
bevredigd over de groolo hoeveelheid auto's
die al deslraten in den omtrok van de
Concert Hall dien avond bezette.
„Jacob, ouwe jongen," dacht hij trots,
terwijl hij in de vestibule stond, en koek
naar de groote menigte, die hem voorbij
ging, „deze avond is jouw avond 1" Zelfs in
Londen zou je geen mooier opkomst go-
had hebben. Er zouden natuurlijk nog
meer en slechter nummers gegeven worden,
gignor Montelli wilde maar drie liederen
zingen. Maar Mr. Wtlson zou al blij ge
weest zijn, als hij cr maar een inplauts van
drie gezongen had.
Trol» liep hij door de gevulde hal cn
liep naar het voorvertrek, waar Letty zat,
die er op z'n liefst uitzag. Zelfs het z
van Jaok Lawton, die om haar heen dw
de, deed niets aan het geluk van Mr. Wit-
sun af. Hij was werkelijk al vergeten, dat
hij hem dien middag zoo smadelijk behan
deld had.
BlechU een paar gefluisterde woorden en
daarna ging hij achter do coulissen om te
zien of alles klaar was. Zoodra nij ver
scbeon rende een opgewonden man op hom
„Wat is or 1" riep Mr. Witson uit, terwijl
hij hem woest bij den arm greep.
„Hij hij heeft mij bericht gezonden,
dat hij van vand niet kan zingen. Hij heeft
kou gevat. Ik heb nog niemand wat ver
teld."
De woorden klonken mr. Witson als een
doodvonnis in de ooren.
„Niet zingen, Montelli niet zingen!"
..Maar dat kan niet juist zijn" 7oi hij
vnlcjca. „Wie bracht de boodschapt"
.De bediende van den signor" antwoord
de de aaeistent. „Hij zei, dat z'n meester
vannildag op de motorfiets kon had gevat
cn dal het hem speet, maar 'lat hij niet
durfde te wa?en op «c treden."
„Zoo. tooi" brom'Ie hit nijdig, terwijl hij
n hoed op z'n hoofd drukte, en met groo-
stappen wegliep.
Een beweging van z'n hand bracht Letty
i Jaok bij hem. Hij nam ze terzijde.
Met een paar woorden vertelde hij haar
bet verschrikkelijk nieuws en zij sier
den naar hem met con bleek, strak gericht.
,0, die slccl'.to man 1" riep ze uit ..Waar
hij r
.Hij is naar bed gegaan", viel de assis
tent van Mr. Wilson vlug in de rede. „Z'n
bediende zegt, dat de signor in dergelijke
wallen altijd naar bed gaal."
„Nou, ga maar door met de zaken, ik zal
het met den signor in orde gaan maken 1"
En hij rende do deur uit.
,,0, Jack, die arme ouwe vader!" zei Let
ty zachtjes, terwijl zo haar vader nakeek.
Haar verloofde kwam vlug bij haar.
„t Hoofd op lieveling!" fluisterde hij
:rnstig, „laat niemand je hooren. We zuL
len er den oudon heer doorheen helpen,
hoe dan ook. Waar logeert de signor?"
„Bij een vriend, buiten de stad", vertel,
do do assistent hem.
„Ja( bij Sir Wilfred Searwaith" voegde
Lotly er aan toe. Jack ging direct naar de
tolefoonoel. Direct kreeg hij het nummer
dot hij vroeg
„Spreek ik met sir Wilfred Searwaith
vroeg hij. „U spreekt met een van de assis
tenten van Mr. Witson. Kan ik even signor
Montelli spreken?To koortsig om te
spreken?.... Nu, sir Wilfred, dat heeft ons
m mooi parket gebracht l.„. Ja, zeker,
ik begrijp, dat het den signor spijt! Maar
Mr. Witson komt hem zoo dadelijk opzoe-
en ik Termocd, dat hot hem na dit on
derhoud nog meer zal spijten 1"
,,KiJk eens sir Wilfred wilt u den signor
ngen, of hij ons wil bijstaat in alles wat
wij zullen doen om ons door do moeilijk
heid heen te slaan?,... Ja, ik zal even wach-
n."
Hij hield de hoorn stijf tegen z'n oor,
de oogen half open en de lippen stijf geslo
ten. Hij was aan hot denkon, zooalB hij nog
nooit gedacht had, zelfs niet toen Letty z'n
gedaohton bezig hield.
„Hallo, ja, hel Concertgebouw", zei hij
dadelijk. „Vjndt de signor het goed Dank
u wel. Sir Wilfred! Nee, ik heb nog geen
plan gemaakt, maar we zullen wel wat bo
denken. Vertelt u aan uw personeel, dat
de signor tenslotte toch nog is gegaan? U
wilt ons wel helpen, niet?"
Hij legde don hoorn vermoeid op den
Btandaard. Hij had de belofte van sir Wil.
fred, dat voor zooverre het publiek er mee
te maken bad. Sirgnor Montelli werkelijk
dien avond in hot concertgebouw zou zin
gen.
Toen kreeg hij plots een inval.
Hij ging terug naar ïtetty en fluisterde
haar opgebonden iets in het oor.
,Maak deze kamer vrij, wil je?" vroeg
hij den assistent.
,Ik heb zooeven door de telefoon met
Wilfred gesproken. Er heeft een klein
misverstand plaats gehad. Signor Montelli
heeft geen kou gevat, maar hij heeft met
z'n motorfiets een klein ongeval gehad.
Zijn gezicht ziet er nogal gehavend uit.
zodat hij liover niet voor het publiek wil
verschijnen, maar hij kan wel zingen en
zal het dan ook doen."
„Zal hij zingen?" De verlichting die do
assistent toonde, was grappig om aan to
zien. „Goed, ik zal allee naar de kamer aan
de andere zijde brengen. Dan kan de sig
nor hier ongezien binnenkomen en achter
do gordijnen staan."
Intusschen ging het concert door en het
publiek juichte de velschillende artisten
hoffelijk too, terwijl het zijn enthousiasme
voor do groote gebeurtenis van den avond
bewaarde.
..Zou het gaan?" vroeg Jack angstig aan
Lettv.
„Ja, zeker," antwoordde het meisje flink,
terwijl zij haar lange hansohoenen uittrok
en eenige vingeroefeningen speelde. Ik heb
het vroeger dikwijls genoeg gedaan. Een
liefdevolle blik vol lof beloonde haar. Ze
ging ziten wachten, terwijl Jack weer ver
dween. Hij kwam weer tersluiks m do
kamer.
.,1b alles in orde?" vroeg hij ernstig.
Letty knikte.
Toen kwam hij binnen, met moeite een
groote gramophoon dragende.Nog eens gmg
hij weg en hij bracht een half dozijn pla
ten mee. Zij moesten nu wachten en dat
was het moeilijkst van al.
„Nog één lied, en dan.....' fluisterde
Lettv.
Juist toen kwam Mr. Witson woedend
binnen, maar hij bleef verbaasd staan,
>en hij de gramophoon zag en de leege ka
ler. waarin alleen Jack en Letty waren.
„Wat.... wat.... stamelde hij.
Letty ging vlug naar hem toe.
„Dc signor heeft beloofd ons te helpen"
;i ze sn-il. Het is een denkbeeld van Jack,
n hij heeft a! met sir Wilfred getelefo
neerd."
..Ja, ja, dat weet ik," antwoordde mr.
'itson, „Dat hebben ze mij daar al verteld,
•en ik daar was en ik begreep al niet wie
hel geweest was.
Hij viel slap in een stoel neer.
„Laat hel maar aan mij over", stelde
Jack hem gerust.
„Het lied is uit", vciel de jonge man
zichzelf haastig in de rede. „Ben je klaar,
Lettv t"
Vóór Mr. Witson hem kan tegenhouden,
•as het tweetal reeds door de gordijnen cp
het tooneel gestapt en mr. Witson, die toch
;1 wat nieuwsgierig was, zag, dat z'n doch
r zich kalm aan de piano zette. Toen
hoorde hij Jack spreken
„Dames en beeren", zcide hij, „hel spijt
;ii u te moeten zeggen, da: signor Montel-
een licht ongeval gehad heeft, hetgeen
:-m verhinderde dezen avond voor u te
verschenen. Do signor heeft toch voor u
ïllen zingen, maar dan onzichtbaar achter
deze gordijnen," bij eindigde met een dra-
istïsch gebaar.
E n buiging en hij ging heen. Toen be
gon Letty het voorspel te spelen van het
e lied op het programma van signor
Montelli en even later klonken van achter
de gordijnen op zij van het tooneel, de
woorden in een heldere zuivere tenorstem.
Het gehoor luisterde als betooverd en
barstte in luid applaus los, toen het lied
geëindigd was.
Weer zong de signor, ongezien en nog
Er viel niet te twijfelen aan het succes
ui dit concert. De gedachten aan den sx-
menlijdenden man, verborgen voor een
nieuwsgierig publiek achter deze fluweelen
gordijnen, die toch wilde zingen, opdat «ij
niet teleurgesteld zouden worden, bewoog
hen, zelfs nog meer dan het wonder van
ijn stem.
Achter de gordijnen smokkelde Jack
haastig de gramophoon even geheimzinnig
weg als hij hem binnengebracht had, ter
wijl Letty haar overspannen vader verzorg
de en hem veilig en wel thuisbracht.
„Waar is die jonge man?" vroeg Mr. Wit-
in dadelijk.
,In de eetkamer, vader", antwoordde Letty
.Kijk eens aan, jonge vriend," «ei hij
ernstig, toen het blozende paartje voor hem
stond, ..je begrijpt, dat ik niet wil hebben,
dat dit geheim bet praatje van do stad
wordt."
,Maar meneer!" protesteerde Jack hef
tig.
„Een minuut", ging Mr. Witson kalm
verder. ,,De eenige manier om het geheim
te houden lijkt mij er een familiezaak van
te maken, hè?
,0, vadertje!" riep Letty verrukt uit,
terwijl ze zich blozend tot Jack wendde.
.Trouw met hem liefje en haast je wat,
voor hij van meening verandert" raadde
vader haar aan. „Een man die zoo
handig is om een zaak als vanavond tot
een goed einde te brengen, zal beter voor
je kunnen zorgen, dan je oude vader ooit
gekund heeft."
sische, d.it bet met
instemming ran d«
regeexing volgaaruo dc
hulp van bet Duit-
pctie Roede Kruis aaxi
vaard, cn zich vol.
komen ka» vereenigei
niet do organit-Uo-
rische grondslagen v a
i oen gcT-aiitciililko
internationale Roode
kruis actie, die het
Duil&die Roode Kruis
Een afgevaardigde
van het Ihiitsche
Roode Kruis is reeds
naar Moskou
trokken.
DE WASHINGTONSCHE CONFE
RENTIE.
In de uitnoodigrng voor de ontwapenings
conferentie zegt de staatssecretaris v*n
Buitenlandsche Zaken der Vereentrde
Staten.
De productieve arbeid wankelt onder
den economischen last, die te zwaar is on»
te werden getorst zoo niet de legenwoc.'ü-
ge geweldige openbare uitgaven sterk wor-
den verminderd; terwijl het tevergeefs ja
stabiliteit, of verzekering Tan sociale recht
vaardigheid, of een waarborg voor den vre
de te verwachten zoolang verkwistende im<
productieve uitgaven pogingen daartoe
an hair billijke beloon mg berooven en
aan redelijke verwachtingen vsn roarolt-
gang den bodem inslaan, li® geweldige uit-
Siren die plaats hebben bij den bewape
ning zwe-d ijver, vormen onloochenbaar hei
grootste doel van de hypotheek op ond-w-
r.eming en nationale welvaart. De buiten
sporige uitgaven van dezen sard worden
niet alleen niet economisch gerechtvaar
digd, doefc vormen bovendien een voort
durende bedreiging van den wereldvrede:
eerder dan een waarborg zijn zij een be
letsel. Desniettegenstaande zou er geen re-
den r.jn om een «opzetting van deze toe
nemende uitgaven te verwachten, terrfl
de meest belanghebbende mogendheden eeo
oerredigonden grondslag vinden voor
overeenkomst strekkende tot beperking.
De uitnoodiging gaat verder a!s vo^j»
voor:Het :s volkomen duidelijk, dat ei
geen definitieve waarborg voor den wereld-
vrede kan zijn zoo de wensch tot vrede af
wezig ig, terwijl het vooruitzicht op be-
perking in de bewapeningen niet hoop.
gevend :s zoolang deze wensch niet uit
drukking vindt m een practische poging
am de corzaken_ van misverstand weg te
riemen en eeo basis te zoeken voor over
eenstemming wat betreft de beginselen
en hun toepassing. Het is do ernstige
weeisch der Amertk.lani he rogeerinr. lat
het door uitwisseling van gezichtspunten,
en met de faciliteiten, die de conferentie
oplevert, mogelijk «al zijn, oen oplees,i:g
ie vmden voor die vraagstnkk-n van len
Stillen Oceaan cn bet Verre Or.--ten. die
op he: oogenblik van onweersprekelijk go-
wicht zijn. met name een zoodanige ge
meenschappelijke overeenkomst me; be
trekking tot zaken, die van internationale
oeéeekents waren en zijn, dat zij zal tun-
(non bijdragen tot het bevorderen v.-.u een
duurzame vriendschap onder de volkercu.
UIT DUITSCHLAND.
Een belangrijke bijeenkomst.
De Rijkskanselier heeft president Lówe
eu den voorzitter van de Commissie \oor
Buiten landsehe aangelegenheden, bene
vens den afgevaardigde Streseman telegra
fisch tot oen bespreking :e Berlijn ui(go>
coodigd.
De bespreking is noodig geworden door
deo ornstigen toestand, welke is ontstaan.
Uit parlementaire kringen verneemt liet
Berliner Tageblalt, dat in de be6i>rekin^,
welke gehouden zal worden tusschen dch
Rijkskanselier, Lowe en Streseinana de g«
heele toestand zal worden bcbandaid.
Waarschijnlijk wordt behandeld do kwestie
van het bijeenroepen van de commissie
buitenlandsche aan gelegenheden
doch dit )g nl(.
1 der conferentie.
Buitenland
DE IERSCHE QUAESTIE.
De „Daily Chronicle" meent te welen,
da. de Valera's antwoord op de vredes
voorstellen lot zekere hoogte bevredigend
is, maar geen aanvaarding van de regce
ringsvoorstellen behelst. Nochtans spreekt
het blad van een flinken stap naar de
volledige verzoening.
De „Daily News" zegt: Het antwoord
suggereert- het verlangen naar voortgezette
onderhandelingen.
De „Daily Express" noemt het een zeer
gunstig antwoord op de vredesvoorstellen.
De „Times" acht geen reden aanwezig
•n te vreezen, dat de onverwachte mede-
deeling van De Valera een wijziging mar
keert en den toestand in gevaar brengt.
De „Momingposi" daarentegen oonclu
deert uit het feit dat Lloyd George tc-r
stond den Oppersten Raad veriaat, dat
het antwoord niet bevredigend is.
DE NOOD IN RUSLAND.
De hulpactie.
net Duitsche Roodc Kruis heeft tele
grafisch antwoord gekregen van liet Rus
DE STRIJD OM OPPER-SILEZlö.
Tegenspraak.
Officieel wordt medegedeeld,
dst de berichten omtrent geheime onder
handelingen tusschen Duitschlamd en Eo-
lon allen grond ontberen en volmaakt uit
de lucht gegTcpcn zijn.
Wapendepot ontdekt.
Uit Beulhen wordt gemeld: Engelsche
soldaten, die een onderzoek instelden .aar
verborgen wapens, hobl.cn c-eu gtuot
Poolsch wapendepot ontdekt, dat in eo
nige kelders was ingemetseld. De bezitter#
der huizen zijn gearresteerd. Hel grootsto
doel der in beslaggenomen gewr-n-n ma
chinegeweren was van Franschen oor
sprong.
De rijkskaneelior aan 't woord.
De rijkskanselier Wirth hoeft bij dc her
denking van de iuvoermg der nieuwe
Grondwet gezegd:
Met Opper-Siiczic slaat het geluk van Eu
ropa op het spel. Dat de staatslieden, die
thans in Parijs vergaderen, zich hiervan
bewast mogen zijn
De Duitschers hebben voldoende bewe
zen, dat zij de op zich genomen verplichtin
gen willen ten uitvoer brengen. Zijn te
genstanders hebben dit zelf erkend; zij
hebben daarom thans het recht te hopen
en te verlangen, dat men hen niet ont
neemt wat zij noodig hebben om na te
kc-men wat men van hen verwacht. Wij
laten ons leiden door de gedachte van den
vrede en van den gemeen schappelijke» ar-
baid, zeide dr. Wirth, welke do volkeren
moet vereenigen. Het Duitsche volk wil
door hard werken zijn brood verdienen;
maar wee hem, die een volk dat het goede
voorheeft, steenen voor brood biedt. Een
volk als het Duitsche volk, dat alles ge
daan heeft wat nienschehjkerwijze moge
lijk ls, heeft het recht te eisehen, dat het
zijn meest noodzakelijke levensbehoeften
.behouden kan.
INGEZONDEN MEDEDEEI.INGiib k 90 Cts. por regel.
F e as j
leion
Br. MarkHausforden
zijn pleegkinderen
S3)
Ik zal je eens wat zeggen zeide
Hansford plotseling. Het i.oml hier
op neer ik wordt verdacht schtri-
te zijn aan Draden'e dood en r.ti
«Jonken ze weer, dat ik Collishaw uit
dim weg geruimd heb omdat CoLlis-
naw kan bewijzen dat ik schuldig
was. Daar komt het op neer!
Dat is zeer zeker een duidelijke
panier om het uit te drukken, sLem-
oë Bryos toe. Maar er is ook een zeer
afdoende manier om al die praatjes
•toi kop m te drukken.
Wat datn? vroeg Ratrusford.
Ate u iets weet over Braden,
*aarom vertelt u het dan niet, dan
,Je zaak me term ofgelooptsn, stolde
tyce voor. Dat zou een eind aan al-
*3 maken.
R-'ihsford keek zijn vrcegeran as-
'-t zwijgand aan. En Dryce bleef
*J«oi strak aankijken en Mary Be-
gade. S,0eg <le mannen bazorgd
Dat is mijn zaak", zeide Raais-
fard eindelijk. Ik laai mij niet dwin
gen en niet overhalen. Ik vind het
heel vriendelijk van je dat je mij ge
waarschuwd hebt voor het „gevaar".
Maar ik beti niet van plan verder
iets te zeggen.
Ik ook niet, aeidte Bryoe. Ik
kwam bet u aüleen maar vertellen.
En nu zijn taak afgeloopen was en
hij alles gezegd had wat hij van
plan was, ging hij de kametr en het
huis uit cn Ra-nsford, die met de han
den in de zakken voor het raam stond
zag hem de Brink over steken.
Dr. Ransfordzeide Mary zacht.
Rcr-sfosrJ teerde zich plotseling
om.
Zou bet niet het beste zijn, ver
volgde zij op zenuwachtig en toon,
om aües te vertellen, ale u werke
lijk iets over dien on gelukkigen man
weet? Waarom staat u toe dat man u
verdenkt UI
Hansford trac/htte ziefc. W beheer-
schan. Hij was woedend woedend
op Bryce, woedend op Mitdhington,
woeoKiKl om al die dwaze klets
praatjes.
Waarom zou ik aJs ik iets
weet, wat ik niet beweer waarom
zou ik mij dan door die dwaze men-
echen bang laten maken I vroeg hij.
Niemand kan er iets aan doen als hij
verdacht wordt het is puur toeval.
Waarom zou ik nu naar het politie
bureau loonen en zeggen: Hier boa
ik, ik zal jullie ai.es vertellen wat
ik weet J Waarom i
Zou dat niet beter rijn dan te
weten dat de mcnschen u verden
ken? vroeg zij.
Och, wat die praatjes betreft,
antwoordde Ransford, je kunt de
menechen toch niet beletten te pra
ten vooral in een stad als deze. Als
Braden niet bij mijn huis was ge-
weet, zou er niet vorder over gepraat
zijn. Maar wat beteek ent dat. Ik heb
honderdtan mcnschen gekend in den
loop der jaren en ik ben de meesten
al weer vergeten ook. Neon, ik ben
niet van plan me te laten dwingen
het komt allemaal door hun gren-
j zenlooze nieuwsgierigheid. En-üüt die
laatste zaak betreft dat is heele-
maal onzin!
Maar als die man nu werkelijk
vergiftigd wa6? opperde Mary.
Laat de politie dan den man
vinden, die het gedaan heeft, zei tie
Ransford boos. Daar is ze voor.
Mary zeide niets meer en Rans
ford liep rusteloos de kamer op on
neer.
Ik vertrouw dien Bryce nietzei
de hij plotseling. Hij heeft het oen
of ander in dan zbi. Ik ben nog niet
vergetan wat hij zoide toem ik hem
dien ochtend zijn ontslag gaf.
Wat dan? vroeg ze.
Dat hij oen on aangenomen
vijand zou zijn, antwoordde Ransford
llii doet nu of hij het goed mot ono
meent, maar liet is aJtijd verdacht,
als iemand van die oinioodige vrian-
delijke dingen doet. Ik wou liever dai
ieder ander dan Bryce met jou cn
mijn zaken te maken had.
Ik ook, zeidie ze. Maar
Ze zweeg een oogenblik en kerft
Ransford toen smeekencl aan.
Ik wou dat u hert mij wilde ver
tellen u weert wel wat u mij be
loofd heeft over mij en Dick, zeide
ze. Ik weet niet hoe het komt, maar
ik heb een vaag gevoel dai Bryce iete
weert an dat hij het allemaal in ver
band brengt met deze geschiedenis.
Waarom wilt u het mij niet vertel
len toe!
Ransford, die nog steeds in de ka
mer op en niv.tr liep, stond stil. Hij
steunde met de handen op de tafel, die
tusschen lien in stond en keek haar
ernstig aan.
Vraag mij dat iru nog niet, zeide
hij. Ik kan het nog niet doen. Om je
de waarheid te zeggen wacht ik ergens
op, op enkele bijzonderheden. Zoodra
ik die heb zal ik er met jou en Dick
over praten. Vraag het mij intusschen
niet weer cn voee maar niet bang.
Wat deze geschiedenis betreft, laat
dat maar nan mij over en als je Bryce
weer ontmoet, weiger dan om er mei
hem over te praten. Ik geloof, dai er
maar één reden is waarom hij zoo
vriendelijk doet cn mij allerlei moeite
besparen wil. Hij denkt, dat hij een
goeden indruk op jou kan maken.
Hij vergist zich, moinpeüe Mary,
J terwijl ze het hoofd schuddo Ik ver-
trouw hem niet. En minder dan ooit,
na wat er gisteren gebeurd is. Zou eeoi
eerlijk man gedaan hebben wat
deed! Dien inspecteur vrij uit laten
praten, terwijl hij een paar anderen
acliter hert gordijn verborgen had? Bn
hij lachte er om. Ik vond het vree-
selijk om daar te zijn maar wat kon
ik er aan doen?
Trek er je niecs van aan, kind-
Hef, zeide RansfoTd. Laat hem zijn
gang maar gaan: dat hij iets van plan
is, is zeker.
Bryce was na zijn vertrek weer ver
der gegaan op hert ingeslagen pad.
Door die geschiedenis mei Coilishcw
was hij hei graf van Richard Jenkins
niet vergeten en nu, nadat hij Rons-
ford's huts verlaten had, stak hij da
Brink over naar bet kerkhof om op
nieuw ven onderzoek in te stellen.
Maar bij den ingang van het oude ge
deelte kwam hij Simpson Harker te
gen, die blijkbaar zoja's gewoon!ijk
doelloos rondscharrelde.
Harker glimlachte toen hij Bryce
ZOg.
Ik dacht er juist over, dat ik u
wol eens zou willen spreken, dokter!
zcide hij. Over iets belangrijks. Kunt
u mij eon paar minuten te woord
staan 1 Gaat u dan mee naar mijn huis
je. daar zitten wij rustig
Bryce had altijd tijd over om met
iemand aJs Harker te pralen en hij
volgde den ouden mau naar zijn huis
l een kleine woning tirtwehen alJer-
j lei ouderwebsche huisjte achter de
Brink. Harker bracht hem in een klei
ne gezellige woonkamer, waar op eon
paar planken allerlei boeken over
rechtszaken cn dergoiijke stonden. I r
hingen enkele schilderijen en in een
donkeren hoek stond een oudcrwet-
sche kast. De oude man wees hem ccn
I gemakkelijke» stoel aan cn haalde uit
een kasrt een karaf met whisky «n een
I kistje sigaren.
I Wij kunnen hier prettig cn rus-
i tig praten, dokter, merkte hij op, ter
wijl hij bij Bryce ging zitten, nadat
I hij glazen en spuitwater gehaald had.
lk woon hier heele maal alleen, als
ccn kluizenaar liet boet je werk hier*
wordt gedaan door een vrouw die dca
morgens komt. Dus we zijn hier
1 onder ons. Steek een sigaar op hei
I zijn dezelfde, die ik u in Barthorpe
I gaf. Hm vervolgde hij, terwijl Bry-
i ce aandachtig luisterde. Ik zou u
j gaarne nu vraag willen doen. geheel
j \ertroi!\\ehjk, ziet u, alleen turochen
I ons- U ie immers door "Vanier bij Dra.
I deal geroepen en u bleef alleen bij
Bradenlijk?
—Nut zeide Bryce, die ..iseling
argwaan kreeg. Wat zou dat
I Harker zett-j zijn stoel ccn beetje
dóchter bij die van zijn goot en boog
naar hem toe.
(Wordt vervolgd).
